Badanie sprawności sprzętu ochrony roślin

Program Wieloletni IO Zadanie 2.4 Badanie sprawności sprzętu ochrony roślin Artur Godyń Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice

Zagadnienia: 1. Aktualny i planowany zakres obowiązkowych badań sprawności sprzętu ochrony roślin 2. Samodzielna kontrola sprzętu ochrony roślin 3. Relacja z międzynarodowych warsztatów dotyczących inspekcji opryskiwaczy SPISE-6, Barcelona 4. Propozycja metodyki badań sprzętu niepodlegającego dotychczasowej kontroli

Aktualny i planowany zakres obowiązkowych badań SOR Zgodnie z dyrektywą 2009/128/WE inspekcji podlega każdy sprzęt do profesjonalnego stosowania ś.o.r. (w PL wykluczono o. ręczne i plecakowe) Zgodnie z ustawą o środkach ochrony roślin do ich stosowania używa się sprzętu, który jest sprawny technicznie i wykalibrowany Wymagania, rodzaje sprzętu i procedury kontrolne zawierają rozporządzenia MRiRW Dz.U. z 2013 r. poz. 1686 i 1742 Normy PN EN 13790 Dz.U. z 2015 r. poz. 828 i 829 Tekst jednolity w rozp. z 2016 r. poz. 924 i 760 w/s potwierdzania sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin w/s wymagań dotyczących sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin

Aktualny zakres obowiązkowej inspekcji sprzętu ochrony roślin Sprzęt / badany od roku (kolejne zmiany prawa) 1999 2013 2015 Opryskiwacze polowe x x x Opryskiwacze sadownicze x x x Kolejowe z belką (na pojazdach) x x Kolejowe - inne niż w/w x x Sprzęt agrolotniczy x x Instalacje szklarniowe (oprysk lub zamgławianie) Pozostały sprzęt (zbiornik > 30 litrów) Zaprawiarki do nasion Sprzęt do granulatu x x x x

1. Badanie ogólne L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 1.1 Kompletność, stan techniczny, osłony części wirujących x x x x N x x x x 1.2 Pewność mocowania w układzie zawieszenia x x x x x x N x x 1.3 Stan zużycia części - zespołów x x x x x x N x N 1.4 Szczelność zbiornika x x x x x x x 9 x x 9 1.5 Czystość x x x x x x x x x

2.1. Pompa L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.1.1 Szczelność x x x x N x x N N 2.1.2 Smarowanie x x x x N x x N N 2.1.3 Tłumienie pulsacji x x x x N x N N N 2.1.4 Wydajność x x x x N N N N N 2.1.5 Zawór bezpieczeństwa x x x x N x x x 3 N

2.3. Zbiornik L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.2.1 Pokrywa otworu wlewowego (lub zamknięcia zbiornika) x x x x N x N x x 2.2.2 System uniemożliwiający nad lub podciśnienie x x x x N x N N N 2.2.3 Mieszanie cieczy (lub substancji stałej - np. zaprawiarki) x x x N N x N x N 2.2.4 Wstępne filtrowanie w tym sito wlewowe x x x x x 1 N N N N 2.2.5 Wskaźnik poziomu cieczy x x x x N x x N N 2.2.6 Zawór spustowy zbiornika x x x x x 2 x x 2.5.3 x 2.2.7 Przepłukiwanie stan techniczny i działanie x x x x N x 7 N N N 2.2.8 Rozwadniacz stan techniczny i działanie x x x N x 1 x 7 N N N 2.2.9 Urządzenie myjące stan techn. i działanie x x x N N x 7 N N N 2.5.1 Stan komory zraszania lub komory mieszania zaprawiarki N N N N N N N x N 2.5.2 Stan dozownika środka ochrony roślin zaprawiarki N N N N N N N x N 2.5.3 Opróżnianie komory mieszania zaprawiarki N N N N N N N x N

2.3. Urz. pomiarowo sterujące lub dozujące granulaty i zabezpieczające L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.3.1 Średnica obudowy manometru x x x N N N N N N 2.3.2 Zakres wskazań, działka elementarna x x x x N x 11 x 11 x 5 N 2.3.3 Stabilność wskazań manometru x x x x N x x x 5 N 2.3.4 Błąd pomiaru x x x x N x x x 5 N 2.3.5 Stabilność i powtarzalność ciśnienia x x x x N N N N N 2.3.6 Zawory (funkcjonowanie) x x x x x x x x 4 x 10 2.3.2 Sprawdzenie działania oraz stanu manometru N N N N N x x N N 2.3.1 Układ sterujący, dozujący ś.o.r w formie granulatu N N N N N N N N x 2.3.2 Układ doprowadzający ś.o.r w formie granulatu N N N N N N N N x 2.4.1 Mechanizm zatrzymujący dozowanie granulatu (gdy jest) N N N N N N N N x 2.4.2 Urządzenia kontrolno-pomiarowe (gdy są) N N N N N N N N x

2.4. Układ cieczowy 2.5 system filtracji L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.4.1 Szczelność, zamocowanie i stan techniczny x x x x N x x x N 2.4.2 Zabezpieczenie przed samoopryskiem x x x x N x N x N 2.5.1 Kompletność, stan techn. i wielkość oczek filtrów x x x x N x x x 6 N Stan techniczny urządzeń odpylających (tylko zaprawiarki) N N N N N N N x N

2.6. Belka polowa opryskiwacza L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.6.1 Stabilność i stan techniczny x N x x N x N N N 2.6.2 Składanie i stan techniczny x N x N N x 2.7.2 N N 2.6.3 Blokada belki polowej, działanie x N x N N N N N N 2.6.4 Regulacja wysokości działanie x N x x N x N N N 2.6.5 Położenie względem powierzchni x N x N N N N N N 2.6.6 Ustawienie rozpylaczy x 2.7.1 x x N x 8 x N N 2.6.7 Mechanizm odchylania-powrotu, działanie x N x x N N N N N 2.6.8 Tłumienie wahań belki, działanie x N x N N N N N N 2.6.9 Zawory przeciwkroplowe, działanie x 2.7.2 x x N N 2.7.1 N N 2.7.1 Zawór lancy opryskowej pozostałego sprzętu (gdy jest) N N N N N N x N N 2.7.2 Elementy układu regulacji długości lanc (gdy jest) N N N N N N x N N

2.7. Sekcje opryskiwacz sadowniczy L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.7.1 Ustawienie rozpylaczy 2.6.6 x N N N 2.6.6 2.6.6 N N 2.7.2 Zawory przeciwkroplowe, działanie 2.6.9 x N N N N N N N

L.p. 2.8. Rozpylacze - opryskiwacz polowy 2.9. Rozpylacze o. sadowniczy Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.8.1 Stan techniczny typ,rozmiar, kąt, materiał x 2.9.1 x x x x x N N 2.8.2 Filtry rozpylaczy, typ, rozmiar x N x x N x N N N 2.8.3.1 Pomiar na ręcznym stole rowkowym x N N N N N N N N 2.8.3.2 Pomiar na elektronicznym stole rowkowym x N N N N N N N N 2.8.3.3 Jednoczesny pomiar natężenia wypływu cieczy z rozpylaczy x 2.9.2 x x N x x N N 2.8.4 Pomiar spadku wartości ciśnienia x N x N N N N N N 2.9.1 Stan techniczny, typ, rozmiar, kąt, materiał 2.8.1 x 2.8.1 2.8.1 x 2.8.1 2.8.1 N N 2.9.2 Jednoczesny pomiar natężenia wypływu cieczy z rozpylaczy 2.8.3.3 x 2.8.3.3 2.8.3.3 N 2.8.3.3 2.8.3.3 N N

Badanie rozpylaczy

2.10. Wentylator L.p. Badany element Polowe Sadownicze Kolejowe-belka Kolejowe-inne Lotnicze Szklarniowe Pozostałe>30l Zaprawiarki Granulaty 2.10.1 Stan techniczny i urządzenia sterujące x x N N N N x N N

Legenda: slajdy 5-14 1 Sprawdzenie stanu technicznego instalacji do napełniania zbiornika 2 Sprawdzenie działania oraz stanu technicznego instalacji do opróżniania zbiornika 3 Sprawdzenie działania oraz stanu technicznego zaworu bezpieczeństwa gdy jest 4 Sprawdzenie działania oraz stanu zaworów i urządzeń kontrolnych gdy są 5 Sprawdzenie działania oraz stanu urządzeń kontrolnych (np. manometru) gdy są 6 Sprawdzenie kompletności i stanu technicznego filtrów gdy są 7 Urządzenia te są wymienione przy układzie cieczowym (a nie przy zbiorniku) 8 Sprawdzenie działania oraz stanu technicznego mechanizmu regulacji głowic opryskowych lub zamgławiających w poziomie i pionie 9 Sprawdzenia dokonuje się nie w badaniu ogólnym, tylko podczas badania stanu technicznego poszczególnych części i urządzeń 10 Sprawdzenie działania oraz stanu technicznego zaworów i urządzeń kontrolnych 11 Sprawdzeniu podlega tylko zakres działania (bez działki elementarnej)

Planowany (nowy) zakres inspekcji?? Objęcie badaniem: elementów i funkcji sprzętu dotychczas niebadanych rodzajów sprzętu dotychczas niebadanych??? Zmiany w istniejących procedurach Zmiany w wymaganiach dla sprzętu pomiarowego Inne zmiany???

Klasyfikacja SOR SPISE 6 sesja 2 D. Nuyttens i in. Co jest sprzętem ochrony roślin SOR? Co jest sprzętem ochrony roślin, ale nie opryskiwaczem? Co jest opryskiwaczem ręcznym? Co jest sprzętem z belką >3m? Dyrektywa 2009/128/WE: państwa członkowskie mogą: a) stosować różne harmonogramy i różną częstotliwość kontroli sprzętu aplikującego pestycydy inaczej niż w postaci oprysku, ręcznego sprzętu do aplikacji pestycydów lub opryskiwaczy plecakowych oraz dodatkowego osprzętu do aplikacji pestycydów, wykorzystywanego na bardzo niewielką skalę, Z wyjątkiem opryskiwaczy kolejowych i lotniczych oraz belkowych o długości belki przekraczającej 3 m, włącznie z opryskiwaczami belkowymi montowanymi na siewnikach; b) wyłączyć z obowiązku kontroli ręczny sprzęt do aplikacji pestycydów lub opryskiwacze plecakowe.

Klasyfikacja SOR SPISE 6 sesja 2 D. Nuyttens i in. Sprzęt już badany niemożliwe wyłączenie możliwe wyłączenie z inspekcji Sprzęt, który będzie badany w przyszłości: możliwe wyłączenie Sprzęt zabroniony do stosowania w kraju

Klasyfikacja SOR pytania do KE SPISE 6 sesja 2 D. Nuyttens i in. Odpowiedzi od Patrizii Pitton DG ds. Zdrowia 25/11/2015 Czy sprzętem ręcznym są: lance i pistolety? zamgławiacze ( gorące i zimne )? Interpretacja zależy od kraju członkowskiego, ale mogą być uważane za sprzęt ręczny Czy za sprzęt ochrony roślin można uważać: rozsiewacze granul? TAK zaprawiarki? TAK siewniki (zaprawionych nasion?)? NIE

Niebadane teraz elementy i funkcje Elementy / układy wymagające oceny: w opryskiwaczach sadowniczych: pionowy rozkład cieczy W opryskiwaczach polowych i sadowniczych: ograniczanie znoszenia rozkład strumienia powietrza (gdy jest PSP) elektronika (przepływomierze, prędkościomierze, GPS, czujniki) pro-ekologia (napełnianie, mycie)

Pomiar pionowego rozkładu cieczy

Pomiar potencjału znoszenia 1 1 2 2 2 1. Przejazd opryskiwacza nad zamkniętymi szufladkami i pozostawienie chmury cieczy 2. Odkrycie szufladek po przejeździe opryskiwacza, opad chmury i ocena jej rozkładu

Pomiar potencjału znoszenia 2

Pomiar strumienia powietrza

Planowany (nowy) zakres inspekcji - możliwości pomiarowe Dokładność i powtarzalność danej metody czasochłonność vs. dokładność koszt sprzętu vs. dokładność i czasochłonność Zaawansowanie techniczne i łatwość obsługi Zgodność metodyki z normami

Pro-ekologia zamknięty układ napełniania Grupa w ISO ustali: bieżący stan techniki (specyfikacja działania), zagrożenia i limity strat, wymaganą jakości płukania i procedury oceny, kompatybilność pojemników i złączy na opryskiwaczach. ISO 21191

Samodzielna kontrola opryskiwaczy Zalecenia potrzebne doradcom, trenerom i rolnikom, bo: Wyłączono z obowiązku inspekcji: opryskiwacze ręczne i plecakowe Obowiązek inspekcji rzadko - co 3-5 lat Nowy sprzęt niebadany przez 5 lat Kalibracja jest obowiązkowa (kontrola przy okazji ) Ustawa o środkach ochrony roślin (art. 48.1.) wymaga, aby do zabiegu używać sprzętu, który: 1) użyty zgodnie z przeznaczeniem nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska; 2) jest sprawny technicznie i skalibrowany, tak aby zapewnić prawidłowe stosowanie środków ochrony roślin.

Materiały szkoleniowe Cztery procedury samodzielnej kontroli (ręczne, plecakowe, polowe, sadownicze) Protokół inspekcji polowe i sadownicze protokół dla SKO ręczne i plecakowe - nowy Broszura dla ręcznych i plecakowych

Procedury - pytania kontrolne opryskiwacza ręczne i plecakowe Zainspirowane przez dwie normy: ISO/CD 19932-3 (w trakcie opracowania) ISO 19932-2:2013 (opublikowana) Pytania kontrolne: obecność elementu ORAZ jego stan i funkcjonowanie dotyczące różnych rodzajów opryskiwaczy arbitralnie podzielone na dwie grupy: pytania, na które trzeba odpowiedzieć pozytywnie w 100% pytania, na które można odpowiedzieć pozytywnie w 80%

Protokół samodzielnej kontroli opryskiwacze ręczne i plecakowe Dwie strony formatu A4. Dane właściciela i osoby dokonującej przeglądu Dane opryskiwacza. Wymagania ogólne dla opryskiwaczy ręcznych i plecakowych Dodatkowe wymagania dla opryskiwaczy: z silnikiem spalinowym z silnikiem elektrycznym kompresyjnych Informacje dodatkowe: wyniki pomiaru wydatku rozpylaczy zakres inspekcji dla różnych typów opryskiwaczy znaczenie pytań (konieczność pozytywnych odpowiedzi w 100% lub 80% )

Broszura (80 stron format A5) Zastosowanie profesjonalne Przepisy prawa i normy Budowa i sposób działania Uszkodzenia i naprawy Zagrożenia dla operatora Zagrożenia dla środowiska Procedury kontroli Sprzęt pomiarowy Protokół kontroli DP samodzielna kontrola DP ograniczanie znoszenia DP zanieczyszczenia miejscowe

Samodzielna kontrola opryskiwaczy polowe i sadownicze W metodyce zawarto: pytania kontrolne: pełny zakres kontroli krótka kontrola przed każdym zabiegiem sposób wykonania kontroli ewentualne zalecenia napraw

Samodzielna kontrola opryskiwaczy polowych 2.6.5. Czy belka nie jest nadmiernie wygięta w płaszczyźnie pionowej i poziomej? Podczas postoju opryskiwacza polowego na poziomej powierzchni należy sprawdzić, czy odległości poszczególnych rozpylaczy od gruntu nie różnią się między sobą o więcej niż 10 cm lub 0,5% szerokości belki polowej opryskiwacza (zależnie, która wartość jest większa). Oznacza to, że dla belek o szerokości do 20 m dopuszczalne jest maksymalnie 10-centymetrowe wygięcie, a dla belki 36 m może ono wynosić maksymalnie 18 cm (36 m * 0,5 %). W płaszczyźnie poziomej maksymalne odchylenie końców belki od środka ramy nie powinno przekraczać ± 2,5 % szerokości belki. Oznacza to, że dla belek 20-metrowych dopuszczalne wygięcie wynosi 50 cm, dla 26-metrowej nawet 65 cm. Pomiar odchylenia można wykonać z użyciem linki rozpiętej miedzy końcami belki.

Samodzielna kontrola opryskiwaczy polowych 2.8.3.2. Czy wydatek cieczy z rozpylaczy jest prawidłowy? Należy sprawdzić, czy wydatek cieczy z rozpylaczy jest zgodny z wydatkiem nominalnym zawartym w tabeli wydatków dostarczonej przez producenta opryskiwacza lub rozpylaczy. W tym celu najlepiej posłużyć się kubkiem miarowym o pojemności 1,5 2,0 l. Do pomiaru należy wybrać z każdej sekcji przynajmniej po jednym rozpylaczu. Jeżeli w ocenie wizualnej stwierdzimy nieprawidłowy kształt strumienia cieczy, to warto sprawdzić wydatek cieczy również takich rozpylaczy. Tolerancja odchylenia od wartości nominalnej dla pojedynczych rozpylaczy wynosi: - 10% dla opryskiwaczy polowych z rozpylaczami o wydatku nominalnym >1,0 l/min - 15% dla opryskiwaczy polowych z rozpylaczami o wydatku nominalnym <1,0 l/min

Relacja z warsztatów SPISE-6, Barcelona SPISE 6: 6 th European Workshop on Standardised Procedure for the Inspection of Sprayers in Europe http://spise.jki.bund.de/ http://spise-workshop.jki.bund.de/index.php?menuid=24 Zagadnienia wprowadzające: Stan inspekcji i wykonanie dyrektywy 2009/128/WE (SUD) wg KE (DG SANTE Piroska Kiss): Tylko 6 KPD zakłada wprost spełnienie terminu SUD, 13 brak KPD, - KE potrzebuje pełnej wiedzy o stanie wprowadzenia SUD w całej UE 4 kraje - jasna deklaracja badania plecakowych, 11 niejasno, reszta deklaruje brak badania Stan inspekcji w UE ankieta (H-J Wehmann JKI): Potrzebne są metodyki dla zaprawiarek i zamgławiaczy Stan inspekcji w Katalonii i Grecji: Katalonia ma rejestr SOR, kwartalne programy inspekcji (uzgodnione z rolnikami), kontrole SKO w miejscu inspekcji, do 16 XII 16` przebadają 80% z 10 tys. opryskiwaczy, w całej Hiszpanii mają 200 tys. a przebadają 50 tys. W Grecji robią wyrywkowe kontrole SOR, mają rejestr przebadanych SOR i wyniki inspekcji, przy inspekcji robią oficjalną kalibrację, mają 100 tys. sad. i 10 tys. polowych Znaczenie inspekcji z punktu widzenia dilera opryskiwaczy: Dilerom trudno zarobić na inspekcji nowych SOR, sprzęt jest coraz bardziej skomplikowany i dilerzy muszą pomagać w naprawach, dla rolników ważny jest początek sezonu i nie widzą deadline u 16 XII 16`

Relacja z warsztatów SPISE-6, Barcelona SPISE 6 SPISE 5

http://spise.jki.bund.de/index.php?menuid=34

Pokaz wyposażenia SKO i metod inspekcji UPC Laboratories - Demonstrations of different sprayers inspection facilities at UPC laboratory (AAMS, Herbst, Zubek, AGROPLAST)

Terenowe pokazy inspekcji opryskiwaczy Technical visit Gospodarstwo warzywnicze p. Augustí García (inspekcja polowych ) Firma szkółkarska szklarniowa Agromillora (inspekcja szklarniowych )

Lance opryskowe badanie wg EN ISO 16122-1, -2

Opryskiwacze polowe badanie wg EN ISO 16122-1, -2

Opryskiwacze PSP typu działo badanie wg EN ISO 16122-1, -3

Zamgławiacze SPISE 6 sesja 7 J. Kole Zamgławiacze: Sprzęt produkujący krople 1-50 µm Tworzenie kropel: termiczne, elektryczne i pneumatyczne Brak normy, ogólnie: w 2009/127/WE i 2009/128/WE Doświadczenie: Belgia, Holandia, W. Brytania Będą zalecania SPISE ADVICE i kiedyś normy Obecnie można wykorzystać: Załącznik II do 2009/128/WE PN EN ISO 16122-1 dla badania wstępnego PN EN ISO 16122-4 dla badania elementów Do wykonania: naciskać CEN/ISO na opracowanie norm

Zamgławiacze zimne i gorące

Zamgławiacze gorące badanie wg EN ISO 16122-1 i załącznik II do 2009/128/WE Badanie wstępne wg 16122-1 par. 5.3 Ma być czysty i bezpieczny Bezpieczeństwo i stan ukł. paliwowego Stan instalacji elektrycznej (elektrofog) Stan ogólny Stan rury wylotowej A. Wycieki a) Statyczne b) Dynamiczne B. Mieszanie (działanie układu) C. Zbiornik a) Pokrywa b) Wskaźnik poziomu c) Urz. do czyszczenia d) Ciśnienie wewnątrz D. Urz. kontrolne (działanie) E. Manometr (średnica/skala/dokładność) F. Przewody i węże (stan techn.) G. Filtry (obecność i stan) H. Funkcjonowanie urządzenia a) Działanie zapłonu b) Działanie palnika c) Rozkład mgły (wizualnie) I. Wydatek (pomiar)

Zamgławiacze zimne badanie wg 16122-1 i załącznik II do 2009/128/WE Badanie wstępne wg 16122-1 par. 5.3 Bezpieczeństwo układu elektrycznego Bezpieczeństwo i stan sprężarki A. Wycieki a) Statyczne b) Dynamiczne B. Mieszanie (działanie układu) C. Zbiornik a) Pokrywa b) Wskaźnik poziomu c) Urz. do czyszczenia d) Ciśnienie wewnątrz D. Urz. kontrolne (działanie) E. Manometr (średnica/skala/dokładność) F. Przewody i węże (stan techn.) G. Filtry cieczowe i powietrzne (obecność i stan) H. Funkcjonowanie urządzenia a) Sprężarka b) Wentylator c) Pulsacje d) Rozkład mgły (wizualnie) e) Przeszkody dla dobrego rozkładu mgły I. Wydatek (pomiar)

Zamgławiacze zimne protokół SPISE 6 sesja 3 Johan Declercq Rozbudowany protokół inspekcji: przed uruchomieniem (ogólny, el. elektryczne) podczas pracy (strumień, kontrole, wycieki, mieszanie) pomiary (ustawianie, wydatek cieczy)

Ręczne wózki badanie wg EN ISO 16122-1, -2

Sesja 3: Harmonizacja metod inspekcji Sprayer inspection harmonized test methods Znaczenie harmonizacji stosowania EN-ISO 16122: Zalecenia SPISE (J-P. Douzals, J. Kole) Norma EN-ISO 16122-4 (J. Kole) Możliwości inspekcji zaprawiarek (Jurgen Osteroth, Niemcy): Niemcy zadeklarowali badania zaprawiarek od 2020 r., Do inspekcji potrzebne są nasiona i ś.o.r.; Opierają się na zaleceniach JKI dla nowych opryskiwaczy rzędowych, oceniają: dokładność dawkowania, szczelność, jakość pracy (np. ml/100 g nasion), wycieki i nieszczelności - mają dobrowolny system badania systemów antypyłowych, problem to określenie rodzajów zaprawiarek, które można jakoś przebadać ( inspekcjowalnych ) Pierwsze inspekcje SOR do dezynfekcji gleby (Johan Declercq, Belgia): Belka 12m cena inspekcji 82,5 EUR + 7,5 EUR/m, max 173,5 EUR; od 1995 badają: polowe i sadownicze, od 2011 sprzęt szklarniowy i do ozdobnych, od 2014 do dezynfekcji gleby (późno, bo mało tego sprzętu mają). Po inspekcji: kat. 1 3 m-ce na naprawę, kat. 2 następne badania za 3 lata, kat. 3 bez zaleceń. Protokół inspekcji zamgławiaczy zimnych (ULV) (Johan Declercq, Belgia): Protokoły mają Holendrzy, Brytyjczycy, typy: z wentylatorem lub z kompresorem, regulacje ilości cieczy i ilości powietrza, inspekcja przed pracą i podczas pracy: elementy elektryczne, stan przewodów, zbiornika, filtrów, wentylatora, urz. pomiarowe, przepływomierz, manometr, ogólny stan, Podczas pracy: urz. kontrolne: wł. i wyłączanie, stabilność ciśnienia, regularność rozpylania, występowanie dużych kropli, mieszanie (jak jest), wycieki, realizacja dawki, rozpylacze, wydatek (sprawdzić ubytek w zbiorniku od znaku do znaku) Aplikacja mikrogranul i trutek (na ślimaki)(ian Forman, W. Brytania): Stan osłon, rozwadniaczy, urz. pomiarowe, węże, belka, system pneumatyczny, wydatek (max ± 10% odchyłki), test rozkładu (np. sprzęt AAMS) w celu wyznaczenia zasięgu i równomierności L/P (limit: 15%), podobnie rozkład badają dla rozrzutników do nawozów

Sesja 7: Zalecenia SPISE - inspekcja, gdy brak norm SPISE TWG activities and SPISE advice on PAE not yet considered by harmonized Standards Zadania grup roboczych SPISE (TWG) (P. Balsari) Zalecenia SPISE ADVICE: regulacja opryskiwaczy polowych i sadowniczych w SKO (Andreas Herbst) sprzęt do zwalczania chwastów na kolei i drogach publicznych (Harald Kramer) Opylacze (P. Balsari) Aplikatory mikrogranul (Russell) Sprzęt do fumigacji gleby (B. Huyghebaert) Sprzęt do zamgławiania (J. Kole) Zaprawiarki do nasion (E. Nilsson)

4. Propozycja metodyki badań sprzętu niepodlegającego dotychczasowej kontroli Sprzęt nie objęty rozp. MRiRW z 2015 r: Opylacze Sprzęt do aplikacji mikrogranul i peletów Sprzęt do fumigacji gleby Sprzęt do zwalczania chwastów na drogach publicznych Sprzęt nowo-objęty rozp. MRiRW z 2015 r.: Opryskiwacze kolejowe Instalacje szklarniowe (do oprysków i zamgławiania) Zaprawiarki

Zaprawiarki SPISE 6 sesja 7 E. Nilson Nie będzie normy dla użytkowanych Brak normy dla nowych tylko narodowe (np. Niemcy) Wątpliwości czy w 2009/128/WE ujęto zaprawiarki Co, jak i czym badać Jakie (ważne) elementy badać co 3 lata? Zaprawianie: nasion / bulw ciągłe / porcjowe Większym zagrożeniem niewłaściwe miejsce zaprawiania Opracowane będą zalecenia SPISE ADVICE na SPISE 2018

Kolejowe (i inne) SPISE 6 sesja 7 H. Kramer Zalecenia SPISE ADVICE dostępne: http://pub.jki.bund.de Sprzęt kolejowy, drogowy etc. (b zróżnicowany)

Opylacze SPISE 6 sesja 7 P. Balsari Brak norm dla nowych i użytkowanych SPISE ADVICE będzie oparte o EN ISO 16122-1, -3 Poster z protokołem inspekcji dla opylaczy Ocena wizualna (bo brak normy dla nowych): Pokrywa szczelna, aby nie było pylenia, widoczna skala dawki Dawkowanie zależy od: preparatu, ilości w zbiorniku, pogody

Opylacze dawkowanie SPISE 6 sesja 7 P. Balsari Test funkcjonalny jest trudny / niemożliwy Trudne jest nawet opracowanie protokołu inspekcji

Opylacze dawkowanie SPISE 6 sesja 7 P. Balsari Pomiar równomierności rozkładu powietrza

Dezynfekcja gleby SPISE 6 sesja 7 Johan Declercq Stosowane są trucizny Niewiele urządzeń jest w użyciu (w Belgii 17 szt.) Duże wymagania bezpieczeństwa diagnostów Jedna wyspecjalizowana ekipa diagnostyczna Sprzęt: badany pod ciśnieniem i bez ciśnienia wypełniony wodą do ¾ pojemności niedopuszczalne wycieki i słabe zawieszenie na ciągniku

Dezynfekcja gleby SPISE 6 sesja 3 Johan Declercq Zasada działania: powietrze 1-8, ciecz 9-17 Zawór regulacyjny Manometr Zawór gł. Sekcje Zb. powietrza Przepływomierz Kompresor Iniektory

Dezynfekcja gleby SPISE 6 sesja 3 Johan Declercq Pod ciśnieniem badane jest: Stabilność ciśnienia Działanie kompresora (wydajność powietrza) Wycieki podczas iniekcji Obecność i widoczność urz. pomiarowych Rozkład cieczy z iniektorów Z rozpylaczami Z przewodami cieczowymi

Dezynfekcja gleby SPISE 6 sesja 3 Johan Declercq Bez ciśnienia badane jest: Stan ogólny Osłony elementów ruchomych Możliwość bezpiecznego upuszczenia ciśnienia Stan i obecność filtrów Stan lemieszy

Aplikacja mikrogranul i peletów SPISE 6 sesja 3 Ian Forman W Wlk. Brytanii badają: aplikatory granul od 2005 aplikatory (ślimako-bójczych) peletów od 2016

Aplikacja mikrogranul i peletów SPISE 6 sesja 3 Ian Forman W aplikatorach granul badają: Osłony elementów ruchomych, zbiorniki, stan ogólny Urz. pomiarowe, przewody powietrzne, wyloty (rybi ogon) Stan belki i układu pneumatycznego Równomierność dawkowania (tolerancja ±10%)

Aplikacja peletów ślimakobójczych SPISE 6 sesja 3 Ian Forman Sprzęt: 20 tac z przegrodami, menzura, tachometr, granulometr Test rozkładu: zasięg (m) i symetria L/P (±15%)

Sesja 1: Inspekcja nowych opryskiwaczy Inspection of brand new sprayers Stanowisko i propozycja SPISE (Gil, Schulze Stentrop): Duże firmy stosują ISO 16116, mniejsze nie zawsze Czasem spełnienie 16119 nie gwarantuje spełnienia 16122 Potrzebne oznaczenia (naklejka) dla przebadanych nowych SOR Inspekcja przed dostawą (Schulze Stentrop, Hloben): Wstępna inspekcja zaprezentowano wzór naklejki CEMA / 16122 Niezgodności nowych-przebadanych z EN- ISO 16122 (K. Herbst): Wiele przykładów opryskiwaczy z naklejką niespełniających wymagań inspekcji Na targach oferowane są niekompletne opryskiwacze (np. brak zbiornika czystej wody) Nalepki inspekcyjne sfałszowane (ucięte dane właściciela) Belka 12m ma 26 rozpylaczy zamiast 25 (dwa ostatnie co 25 cm) Są importerzy b. prostych opryskiwaczy (tylko zbiornik, pompa, belka) Komentarz (E. Nilson) w Szwecji jest podobnie Komentarz (E. Gil) normy 16122 nie są obowiązkowe Sugestia (Anita Fjelsted) tłumaczyć protokoły inspekcji na ang., niem. przy eksporcie sprzętu ochrony roślin

Sesja 2: Ocena ryzyka dla sprzętu wyłączanego Definition of a common risk assessment procedure for (PAE) to be exempted from the inspection Znaczenie procedury oceny ryzyka (B. Huyghebaert): Żaden kraj nie podał procedury oceny ryzyka przy wykluczaniu sprzętu ochrony roślin z inspekcji Zalecenia SPISE Advice ocena ryzyka SOR do wykluczenia z inspekcji (Jens Wegener): ocena ryzyka to iloczyn częstości zdarzeń i ilości sprzętu, z udziałem 11 ekspertów z UE oszacowano częstość zdarzeń i ilości sprzętu innego niż o. polowe i sadownicze, uwzględnili pow. upraw, założyli różne częstości zdarzeń, w tabeli wyznaczono max. akceptowalny poziom ryzyka wkrótce opublikują tę metodykę

Sesja 4: Nadzór nad SKO (działalność i sprzęt) Certification of the Workshop activity (quality assurance) included the certification of devices/ instruments used for the inspections Znaczenie nadzoru nad SKO (P. Harašta): celem WG4 jak uzyskać równe i jednakowe warunki inspekcji w różnych SKO i różnych krajach UE; Zalecenia SPISE Advice jak prowadzić audyt SKO (J. Kole): wszystkie wymagania zawiera norma EN-ISO 16122-1 Zarządzanie jakością wg ISO 17020 przykład praktyczny (G. Defays): traktowanie normy jako narzędzia pomiarowego ; sprawdzenie działania jednego sprzętu (np. karuzela ) za pomocą pomiaru na innym sprzęcie (stosowanie 4 rozmiarów rozpylaczy) współczynnik regresji wyraża zgodność z wymaganiami; wypadkowe (specjalne) kontrole wykonywać w normalnych warunkach pracy SKO Badanie działania rozpylaczy na belkach polowych (F. Solanelles): porównanie: wydatek + ciśnienie i rozkład poprzeczny; wpływ nowego wskazania obszaru nakładania się strumieni cieczy (między punktami środkowymi skrajnych par rozpylaczy) z rozpylaczy na belce na CV% - po nowemu uzyskiwano lepsze wyniki (niż między skrajnymi rozpylaczami); wydatek częściej mierzyli prawidłowy niż rozkład; czasem CV% był ok, ale liczba menzur poza normą nie ok.; paternatory dają gorsze wyniki niż pomiar wydatku rozpylaczy, ciśnienie cieczy nie wpływało na relację wyników uzyskiwanych różnymi metodami.

Sesja 5: Harmonizacja szkoleń diagnostów Harmonize the training of the inspectors to achieve the same professional level of the inspections Inicjatywa szkoleniowa BTSF (Better Training Safer Food Lepsze Szkolenie dla Bezpieczniejszej Żywność): szkolenia są głównym czynnikiem gwarantującym sukces obowiązkowej inspekcji opryskiwaczy w UE (Emilio Gil) Zalecenia SPISE Advice dotyczące szkoleń podstawowych i odnawiających (E. Nilsson)

Sesja 6: Bieżące problemy dotyczące inspekcji Present experiences and problems in inspections activities Samodzielna inspekcja opr. plecakowych (A. Godyń) Wyniki 5-letnich badań rozkładu strumienia powietrza w opryskiwaczach sadowniczych (Peter Triloff): regulacja potrzebna dla nowych, by dopasować je do sadu, dobre ustawienie wentylatora to nawet 6,5x oszczędności paliwa Doświadczenia z inspekcji opryskiwaczy w: Turcji (Urkan; Guler; Pekitkan) Włoszech (P. Balsari) Serbii - w przewidywaniu nowego prawa (Aleksandar Sedlar) Szkolenia w Kraju Basków promujące inspekcję opryskiwaczy (Emilio Gil)

Podsumowanie SPISE-6 Closing Session S2: najważniejsze jest pobranie wiarygodnych danych do oceny ryzyka (wyłączenie z inspekcji) S3: stosowanie norm 16122 to możliwość wzajemnego uznawania inspekcji, konieczność ulepszenia 16122-4 uwzględnienie niektórych specyficznych opryskiwaczy (ich specyficzne elementy) S4: priorytetem we wzajemnym uznawaniu inspekcji jest kontrola/certyfikacja SKO S5: b. ważne dobre wyszkolenie diagnostów dla wzajemnego uznawania S7: powstały nowe Grupy Robocze (TWG) dla sprzętu nieobjętego jeszcze normami Większość krajów UE ma już własne procedury inspekcji rodzajów sprzętu wymaganych przez SUD Nie wszyscy zdążą na grudniowy termin SUD, wynika to ze specyfiki krajów, KE b. dobrze zna tę sytuację, P. Balsari sugeruje 2020 rok jako nowy termin wykonywania profesjonalnych zabiegów ochrony roślin tylko sprzętem przebadanym Ważne jest wzmocnienie przekazu do rolników o znaczeniu inspekcji Apel o techniczne wsparcie krajów nienadążających, też o finansowe wsparcie P. Balsari finansowe kary nie są najlepszą metodą rozwiązania problemu opóźnień Ważna jest regulacja wydatku wentylatorów opryskiwaczy sadowniczych (paliwo, hałas) W 16122 są braki i trzeba je uaktualnić, potrzebna nowa część 16122 dla sprzętu nieobjętego Pełne teksty referatów ze SPISE-6 będą wydrukowane do końca 2016 r. Na stronie JKI SPISE można zadawać pytania, są tam też prezentacje z konferencji Następne SPISE w 2018 r. w Skandynawii

Opracowanie wykonano w ramach zadania nr 2.4 Opracowanie i ocena metod ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin, programu wieloletniego Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego finansowanego przez MRiRW