RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185829 (21) Numer zgłoszenia: 334659 (22) Data zgłoszenia: 18.12.1997 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 18.12.1997, PCT/IT97/00314 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 16.07.1998, WO98/30812, PCT Gazette nr 28/98 (13) B1 (51) IntCl7 F16F 7/09 D06F 37/20 (54) Amortyzator cierny, zwłaszcza do urządzeń pralniczych (30) Pierwszeństwo: 08.01.1997,IT,MI97A000019 (73) Uprawniony z patentu: C.I.M.A. - COMPAGNIA ITALIANA MOLLE ACCIAIO S.P.A., Busnago, IT (43) Zgłoszenie ogłoszono: 13.03.2000 BUP 05/00 (72) Twórcy wynalazku: Roberto Ferlicca, Busnago, IT (45) o udzieleniu patentu ogłoszono: 29.08.2003 WUP 08/03 (74) Pełnomocnik: Rokicki Bogdan, Kancelaria Prawnicza i Patentowa PL 185829 B1 (57) 1. Amortyzator cierny, zwłaszcza do urządzeń pralniczych, zawierający wydrążony płaszcz i drążek, współosiowo umieszczone względem siebie i tworzące konstrukcję teleskopową, przy czym drążek ma średnicę zewnętrzną miniejszą niż średnica wewnętrzna płaszcza, a pomiędzy płaszczem a drążkiem umieszczony jest cierny element tłumiący, który zawiera co najmniej dwa zaciski cierne stykające się z powierzchnią drążka i osiowo oddalone od siebie wzdłuż części drążka wprowadzonej w płaszcz, znam ienny tym, że zaciski cierne (4, 5) są umieszczone w zagłębieniach (6, 7) wykonanych na wewnętrznej powierzchni tulei mocującej (8, 9) osiowo unieruchomionej w płaszczu (1) przez dwa odsadzenia mocujące (11, 12) odstające od wewnętrznej powierzchni płaszcza (1), a tuleja mocująca (8, 9) w swym obszarze zawartym pomiędzy zagłębieniami (6, 7) jest usytuowana w odstępie od zewnętrznej powierzchni drążka (2) i tworzy przestrzeń do gromadzenia w niej materiału ciernie usuniętego z zacisków ciernych (4, 5). Fig. 1
Amortyzator cierny, zwłaszcza do urządzeń pralniczych Zastrzeżenia patentowe 1. Amortyzator cierny, zwłaszcza do urządzeń pralniczych, zawierający wydrążony płaszcz i drążek, współosiowo umieszczone względem siebie i tworzące konstrukcję teleskopową, przy czym drążek ma średnicę zewnętrzną miniejszą niż średnica wewnętrzna płaszcza, a pomiędzy płaszczem a drążkiem umieszczony jest cierny element tłumiący, który zawiera co najmniej dwa zaciski cierne stykające się z powierzchnią drążka i osiowo oddalone od siebie wzdłuż części drążka wprowadzonej w płaszcz, znamienny tym, że zaciski cierne (4, 5) są umieszczone w zagłębieniach (6, 7) wykonanych na wewnętrznej powierzchni tulei mocującej (8, 9) osiowo unieruchomionej w płaszczu (1) przez dwa odsadzenia mocujące (11, 12) odstające od wewnętrznej powierzchni płaszcza (1), a tuleja mocująca (8, 9) w swym obszarze zawartym pomiędzy zagłębieniami (6, 7) jest usytuowana w odstępie od zewnętrznej powierzchni drążka (2) i tworzy przestrzeń do gromadzenia w niej materiału ciernie usuniętego z zacisków ciernych (4, 5). 2. Amortyzator według zastrz. 1, znamienny tym, że zaciski cierne (4, 5) są umieszczone każdy w zagłębieniu (6, 7) utworzonym na wewnętrznej powierzchni odpowiedniej tulei mocującej (8, 9), osiowo unieruchomionej w płaszczu (1), a pomiędzy tulejami mocującymi (8, 9), wspierającymi zaciski cierne (4, 5), umieszczona jest tuleja dystansowa (10). 3. Amortyzator według zastrz. 2, znamienny tym, że tuleja dystansowa (10) ma wewnętrzną średnicę większą niż średnica zewnętrzna drążka (2) i tworzy pomiędzy dwoma zaciskami ciernymi (4, 5) przestrzeń do gromadzenia materiału ciernie usuniętego z zacisków ciernych (4, 5). 4. Amortyzator według zastrz. 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że dwa odsadzenia mocujące (11, 12), odstające od wewnętrznej powierzchni płaszcza (1), są utworzone przez plastyczne odkształcenie płaszcza (1). 5. Amortyzator według zastrz. 1albo 2, albo 3, znamienny tym, że koniec drążka (2), wprowadzonego w płaszcz (1), ma odsądzenie przeciwrozłączeniowe (15), które jest sprzężone ze skrajnym wewnętrznym odsądzeniem mocującym (11) spośród dwóch odsadzeń mocujących (11,12). 6. Amortyzator według zastrz. 4, znamienny tym, że koniec drążka (2), wprowadzonego w płaszcz (1), ma odsądzenie przeciwrozłączeniowe (15), które jest sprzężone ze skrajnym wewnętrznym odsądzeniem mocującym (11) spośród dwóch odsadzeń mocujących (11,12). 7. Amortyzator według zastrz. 5, znamienny tym, że odsądzenie przeciwrozłączeniowe (15) jest utworzone przez plastyczne odkształcenie płaszcza (1). 8. Amortyzator według zastrz. 6, znamienny tym, że odsądzenie przeciwrozłączeniowe (15) jest utworzone przez plastyczne odkształcenie płaszcza (1). 9. Amortyzator według zastrz. 5, znamienny tym, że odsądzenie przeciwrozłączeniowe (15) zawiera głowicę (16) nałożoną na koniec drążka (2), który jest wprowadzony w płaszcz (1). 10. Amortyzator według zastrz. 6, znamienny tym, że odsądzenie przeciwrozłączeniowe (15) zawiera głowicę (16) nałożoną na koniec drążka (2), który jest wprowadzony w płaszcz (1). 11. Amortyzator według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 6, albo 7, albo 8, albo 9, albo 10, znamienny tym, że pomiędzy końcem drążka (2) wchodzącym w płaszcz (1) a przeciwnym końcem płaszcza (1) umieszczony jest element sprężysty (20) zawieszenia. 12. Amortyzator według zastrz. 4, znamienny tym, że pomiędzy końcem drążka (2) wchodzącym w płaszcz (1) a przeciwnym końcem płaszcza (1) umieszczony jest element sprężysty (20) zawieszenia.
185 829 3 13. Amortyzator według zastrz. 5, znamienny tym, że pomiędzy końcem drążka (2) wchodzącym w płaszcz (1) a przeciwnym końcem płaszcza (1) umieszczony jest element sprężysty (20) zawieszenia. 14. Amortyzator według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 6, albo 7, albo 8, albo 9, albo 10, albo 12, albo 13, znamienny tym, że element sprężysty (20) zawieszenia stanowi sprężyna śrubowa sprzęgnięta na jednym ze swych końców z tym końcem drążka (2), który jest wprowadzony w płaszcz (1), przy czym sprężyna śrubowa ma drugi swój koniec sprzężony z przeciwnym końcem płaszcza (1). 15. Amortyzator według zastrz. 4, znamienny tym, że element sprężysty (20) zawieszenia stanowi sprężyna śrubowa sprzęgnięta na jednym ze swych końców z tym końcem drążka (2), który jest wprowadzony w płaszcz (1), przy czym sprężyna śrubowa ma drugi swój koniec sprzężony z przeciwnym końcem płaszcza (1). 16. Amortyzator według zastrz. 5, znamienny tym, że element sprężysty (20) zawieszenia stanowi sprężyna śrubowa sprzęgnięta na jednym ze swych końców z tym końcem drążka (2), który jest wprowadzony w płaszcz (1), przy czym sprężyna śrubowa ma drugi swój koniec sprzężony z przeciwnym końcem płaszcza (1). 17. Amortyzator według zastrz. 11, znamienny tym, że element sprężysty (20) zawieszenia stanowi sprężyna śrubowa (20) sprzęgnięta na jednym ze swych końców z tym końcem drążka (2), który jest wprowadzony w płaszcz (1), przy czym sprężyna śrubowa ma drugi swój koniec sprzężony z przeciwnym końcem płaszcza (1). * * * Przedmiotem wynalazku jest amortyzator cierny, zwłaszcza do wszelkiego rodzaju urządzeń pralniczych, w których wymagane jest tłumienie drgań lub tłumienie ruchu. Jak wiadomo, kosz pralki jest zwykle zawieszony przy swojej głównej części na ramie nośnej pralki za pomocą pary sprężyn i jest u dołu dołączony do ramy nośnej pralki za pomocą pary amortyzatorów. Te amortyzatory są przeznaczone do tłumienia drgań kosza pralki podczas jej działania ze względu na ruch obrotowy kosza i nierównomierne rozłożenie pranej bielizny w koszu, to znaczy wokół osi tego kosza. Drgania kosza pralki mają większą amplitudę na początku i przy końcu wirowania, to znaczy, gdy zmiana prędkości obrotowej kosza jest największa. Konwencjonalne amortyzatory, stosowane w konwencjonalnej pralce, zwykle zawierają wydrążony płaszcz i drążek, które są umieszczone względem siebie współosiowo, tak że tworzą konstrukcję teleskopową. Tłumienie jest zwykle uzyskiwane przez sprężanie powietrza znajdującego się wewnątrz zespołu złożonego z drążka i płaszcza, które to powietrze jest sprężane na skutek całkowitego zmniejszenia długości zespołu płaszcz-drążek. Wśród powszechnie dostępnych amortyzatorów pralek znane są również amortyzatory cierne, to znaczy amortyzatory, które oprócz tłumienia drgań zapewnianego przez wymienione sprężanie powietrza znajdującego się w nich, zawierają jeszcze zacisk cierny umieszczony pomiędzy wewnętrzną powierzchnią płaszcza a zewnętrzną powierzchnią drążka. Zwykle taki zacisk cierny jest przymocowany do wewnętrznej powierzchni płaszcza, przy czym działanie cierne odbywa się pomiędzy zaciskiem a zewnętrzną powierzchnią drążka. Publikacja FR-A-1322985 opisuje amortyzator cierny zawierający zaciski cierne umieszczone pomiędzy wewnętrzną powierzchnią płaszcza amortyzatora a zewnętrzną powierzchnią drążka amortyzatora. Istota amortyzatora ciernego, zwłaszcza do urządzeń pralniczych, według wynalazku, charakteryzuje się tym, że zaciski cierne są umieszczone w zagłębieniach wykonanych na wewnętrznej powierzchni tulei mocującej osiowo unieruchomionej w płaszczu przez dwa odsadzenia mocujące, odstające od wewnętrznej powierzchni płaszcza, a tuleja mocująca w swym obszarze
4 185 829 zawartym pomiędzy zagłębieniami jest usytuowana w odstępie od zewnętrznej powierzchni drążka i tworzy przestrzeń do gromadzenia w niej materiału ciernie usuniętego z zacisków ciernych. Korzystnym jest, że zaciski cierne są umieszczone każdy w zagłębieniu utworzonym na wewnętrznej powierzchni odpowiedniej tulei mocującej, osiowo unieruchomionej w płaszczu, a pomiędzy tulejami mocującymi, wspierającymi zaciski cierne, umieszczona jest tuleja dystansowa. Korzystnym jest, że tuleja dystansowa ma wewnętrzną średnicę większą niż średnica zewnętrzna drążka i tworzy pomiędzy dwoma zaciskami ciernymi przestrzeń do gromadzenia materiału ciernie usuniętego z zacisków ciernych. Korzystnym jest, że dwa odsadzenia mocujące, odstające od wewnętrznej powierzchni płaszcza, są utworzone przez plastyczne odkształcenie płaszcza. Korzystnym jest, że koniec drążka, wprowadzonego w płaszcz, ma odsądzenie przeciwrozłączeniowe, które jest sprzężone ze skrajnym wewnętrznym odsądzeniem mocującym spośród dwóch odsadzeń mocujących. Korzystnym jest, że odsądzenie przeciwrozłączeniowe jest utworzone przez plastyczne odkształcenie płaszcza. Korzystnym jest, że odsądzenie przeciwrozłączeniowe zawiera głowicę nałożoną na koniec drążka, który jest wprowadzony w płaszcz. Korzystnym jest, że pomiędzy końcem drążka wchodzącym w płaszcz a przeciwnym końcem płaszcza umieszczony jest element sprężysty zawieszenia. Korzystnym jest, że element sprężysty zawieszenia stanowi sprężyna śrubowa sprzęgnięta na jednym ze swych końców z tym końcem drążka, który jest wprowadzony w płaszcz, przy czym sprężyna śrubowa ma drugi swój koniec sprzężony z przeciwnym końcem płaszcza. Amortyzator cierny, według wynalazku, zapewnia małe zużycie materiałów, z których wykonane są przemieszczające się względem siebie jego części składowe, co znacznie wydłuża jego żywotność. Rozwiązanie konstrukcyjne amortyzatora sprawia, że jego części składowe podlegają niewielkim naprężeniom, co znacznie zmniejsza jego awaryjność oraz hałas podczas pracy. Przedmiot wynalazku, w przykładach wykonania, jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój osiowy pierwszego wariantu wykonania amortyzatora ciernego, fig. 2 - szczegół pierwszego wariantu wykonania amortyzatora ciernego z fig. 1, fig. 3 - przekrój osiowy drugiego wariantu wykonania amortyzatora ciernego, fig. 4 - przekrój osiowy trzeciego wariantu wykonania amortyzatora ciernego oraz fig. 5 - przekrój osiowy kolejnego wariantu wykonania amortyzatora ciernego. Amortyzator cierny, według wynalazku, zawiera wydrążony płaszcz 1 i drążek 2, który jest współosiowo sprzężony swą częścią poprzez jeden osiowy koniec płaszcza 1. Drążek 2 ma średnicę zewnętrzną mniejszą niż wewnętrzna średnica płaszcza 1, a pomiędzy zewnętrzną powierzchnią drążka 2 a wewnętrzną powierzchnią płaszcza 1 umieszczony jest cierny element tłumiący, który jest ogólnie oznaczony cyfrą 3. Ten cierny element tłumiący 3 zawiera co najmniej dwa zaciski cierne 4 i 5, które są suwliwie sprzężone z zewnętrzną powierzchnią drążka 2 i są osiowo usytuowane w odstępie od siebie wzdłuż części drążka 2, która jest sprzężona wewnątrz płaszcza 1. Zaciski cierne 4 i 5 są umieszczone w zagłębieniach 6 i 7, utworzonych na wewnętrznej powierzchni jednej lub dwóch tulei mocujących 8 i 9. W przypadku, gdy pojedyńcza tuleja mocująca, na której powierzchni wewnętrznej wykonane są dwa zagłębienia 6 i 7 z zastosowaniem dla obszaru tulei mocującej pomiędzy tymi dwoma zagłębieniami 6 i 7 średnicy znacznie większej niż średnica zewnętrzna drążka 2, tak aby utworzyć w tym obszarze przestrzeń do umieszczania w niej materiału ciernego wytwarzanego podczas zużywania zacisków ciernych 4 i 5. Alternatywnie, jak pokazano na rysunkach, stosuje się dwie tuleje mocujące 8 i 9, na których powierzchniach wewnętrznych utworzone jest zagłębienie 6 i 7 do umieszczenia zacisków ciernych 4 i 5, przy czym pomiędzy dwiema tulejami mocującymi 8 i 9 umieszczona jest tuleja dystansowa 10. Tuleja dystansowa 10 ma średnicę znacznie większą niż zewnętrzna średnica drążka 2.
185 829 5 W tym obszarze utworzona jest przestrzeń do gromadzenia w niej materiału usuniętego ciernie, który to materiał jest usuwany na skutek zużycia zacisków ciernych 4 i 5. Materiał usunięty ciernie na skutek zużycia zacisków ciernych 4 i 5 jest gromadzony w tym obszarze, co sprawia, że drążek 2 przesuwa się wzdłuż zacisków ciernych 4 i 5 ze zmniejszeniem zużycia drążka 2. Tuleja mocująca lub tuleje mocujące 8 i 9 są osiowo unieruchomione wewnątrz płaszcza 1, pomiędzy dwoma odsadzeniami mocującymi 11 i 12 odstającymi od wewnętrznej powierzchni płaszcza 1 i korzystnie zawierającymi dwie pierścieniowe części odkształcone plastycznie. Jak pokazano na fig. 3 i fig. 4, koniec drążka 2 wprowadzony w płaszcz 1 ma przeciwdziałające rozłączeniu odsądzenie, które opiera się na odsądzeniu mocującym 11 płaszcza 1 albo odsądzenie ustalające położenie tulei zawierających zacisk cierny, które jest umieszczone dalej wewnątrz płaszcza 1. Odsądzenie przeciwrozłączeniowe 15 zawiera, jak pokazano na fig. 3, część brzegową odstającą na zewnątrz od tego końca drążka 2, który jest wprowadzony w płaszcz 1i który jest wykonany poprzez odkształcenie plastyczne. Jak pokazano na fig. 4, wymienione odsądzenie przeciwrozłączeniowe zawiera ponadto głowicę 16, wprowadzoną w ten koniec drążka 2, który jest umieszczony wewnątrz płaszcza 1. Przeciwdziałająca rozłączeniu głowica 16 jest unieruchomiona przez plastyczne odkształcenie końcowej części drążka 2. Jak pokazano na fig. 5, pomiędzy końcem drążka 2, wprowadzonym do wnętrza płaszcza 1, a końcem płaszcza zwróconym do końca drążka 2 jest umieszczony zawieszeniowy element sprężysty 20, przy czym ten zawieszeniowy element sprężysty 20 zawiera jedynie sprężynę śrubową. Sprężyna śrubowa 20 uniemożliwia zmniejszenie długości zespołu teleskopowego utworzonego przez płaszcz 1 i drążek 2 przy działaniu sprężyn zawieszenia, zwykle łączących górną część kosza z ramą wsporczą pralki. Podczas pracy urządzenia pralniczego zawierającego amortyzator cierny, według wynalazku, oscylacje i drgania kosza są skutecznie tłumione przez cierne przesuwanie się drążka 2 wzdłuż zacisków ciernych 4 i 5. Zaciski cierne 4 i 5 zapewniają bardzo dokładne prowadzenie drążka 2 wewnątrz płaszcza 1, przy równoczesnym zapewnieniu cichego działania amortyzatora ciernego według wynalazku. Ponadto zastosowanie co najmniej dwóch zacisków ciernych zapewnia zwiększoną powierzchnię cierną, przez co zwiększa się tłumienie drgań, przy równoczesnym zmniejszeniu specyficznego obciążenia promieniowego na zaciskach ciernych, co przedłuża eksploatację amortyzatora ciernego według wynalazku. Na końcu drążka 2, wprowadzonego w płaszcz 1, i na końcu płaszcza 1 naprzeciw końca, przez który przechodzi drążek 2, zamontowane są głowice kotwiące 21 i 22. Jakkolwiek amortyzator cierny opisano w powiązaniu z pralką, to jednak nadaje się on również do stosowania w innych urządzeniach pralniczych. Chociaż wynalazek opisano i przedstawiono w odniesieniu do korzystnych przykładów jego realizacji, powinno być oczywiste, że przedstawione przykłady realizacji mogą być poddane wielu zmianom i modyfikacjom, wszystkie w ramach załączonych zastrzeżeń patentowych.
185 829 FIG. 3 FIG. 4
185 829 FIG.5
185 829 FIG. 1 FIG. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.