REGULAMIN BHP PRACOWNI CHEMICZNEJ. POKAZ SZKŁA. TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ Wstęp. Pracując w laboratorium chemicznym należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ zarówno substancje chemiczne jak i przeprowadzane tu eksperymenty mogą stanowić źródła zagrożenia. Konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy nakłada na każdego studenta obowiązek zapoznania się i bezwzględnego przestrzegania regulaminu pracowni, który dokładnie określa zasady zachowania się w laboratorium. Studenci przystępujący do ćwiczeń po uprzednim teoretycznym przygotowaniu utrzymują, ład i czystość na stanowisku pracy oraz zobowiązani są do zachowania szczególnych środków ostrożności podczas pracy z substancjami niebezpiecznymi i wysoce szkodliwymi dla zdrowia. Ponadto każdy student musi wiedzieć, w jakiej sytuacji może dojść do nieszczęśliwego wypadku i jakiej pomocy udzielić poszkodowanemu zanim przybędzie lekarz, którego bezzwłocznie należy wezwać do każdego poważnego wypadku. Regulamin pracowni studenckiej. 1. Ćwiczenia rozpoczynają się i kończą zgodnie z podziałem godzin. 2. W pracowni mogą przebywać tylko studenci z grupy wykonującej ćwiczenia obecność obowiązuje przez cały czas trwania ćwiczeń. 3. Pracować można tylko na wyznaczonym miejscu, posługując się przydzielonymi chemikaliami i sprzętem laboratoryjnym. 4. Student odpowiedzialny jest za czystość i porządek na swoim miejscu pracy. 5. Przy wszelkich pracach z substancjami żrącymi należy używać okularów ochronnych oraz w razie potrzeby rękawic gumowych. 6. Za stan sprzętu przeznaczonego dla wszystkich odpowiedzialni są dyżurni, obsługują oni też główne zawory wodne i gazowe oraz wyłączniki prądu elektrycznego, dbają o ogólną czystość pracowni. 7. Butelki, odczynniki, aparaturę itp. Należy po użyciu ustawić na właściwym miejscu, a zniszczone przedmioty zgłaszać u prowadzącego. 8. Opuszczenie Sali może nastąpić tylko za zgodą prowadzącego ćwiczenia po przekazaniu stanowiska pracy. 9. Odpady stałe(zużyte sączki, wióry metalowe, stłuczone szkło) należy wrzucać do specjalnych pojemników. Resztki odczynników agresywnych (stężone kwasy, ługi, niektóre sole) oraz rozpuszczalniki organiczne wylewać do specjalnych pojemników. 10. Palenie tytoniu oraz spożywanie posiłków na sali ćwiczeń jest zabronione. 11. Ze względu na możliwość zakażenia nie dotykać podczas pracy rękami oczu, twarzy i miejsc skaleczonych.
12. Nie wolno samowolnie prowadzić żadnych ćwiczeń nie przewidzianych w programie zajęć. 13. Wszelkie awarie sprzętu technicznego oraz wypadki przy pracy (skaleczenia, oparzenia rąk) należy natychmiast zgłaszać u prowadzącego. 14. W razie niestosowania się do regulaminu i ustnych zarządzeń prowadzącego ćwiczenia może nastąpić wydalenie z pracowni. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Podstawowe szkło i sprzęt używany w laboratorium chemicznym. Montaż podstawowego sprzętu i sposoby łączenia poszczególnych elementów. 1) 2) 3) 4) 5) 1. (a) Probówka zwykła do przeprowadzenia prostych reakcji w małych objętościach cieczy, do ogrzewania niewielkich ilości cieczy i ciał stałych; (b) Probówka wirówkowa - do oddzielania osadu od roztworu w procesie wirowania; probówek wirówkowych (z dnem stożkowym) nie należy w ogóle ogrzewać w płomieniu palnika; 2. Zlewka wykorzystywana do przygotowywania roztworów, przeprowadzenia reakcji, ogrzewania cieczy, jako łaźnia grzewcza (łaźnia wodna, olejowa); 3. Kolba płaskodenna do przeprowadzenia reakcji w większych objętościach cieczy, ogrzewania cieczy, przygotowywania roztworów; 4. Kolba okrągłodenna - zastosowanie jak kolby płaskodennej oraz do destylacji cieczy; dzięki kulistemu kształtowi, kolby te znoszą dobrze duże różnice ciśnień, dlatego można w nich prowadzić reakcje zarówno w warunkach próżniowych, jak i wysokiego nadciśnienia; 5. Kolba stożkowe (erlenmeyerka) - zastosowanie jak kolby płaskodennej, używana zwłaszcza w analizie miareczkowej.
1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 1. Cylinder miarowy - do odmierzania przybliżonych objętości cieczy; 2. Pipeta (jednomiarowa, wielomiarowa) - do odmierzania ściśle określonych (małych) objętości cieczy; jest naczyniem miarowym kalibrowanym na wylew; 3. Biureta - do dodawania ściśle określonych objętości cieczy, stosowana zwłaszcza w analizie miareczkowej; 4. Bagietka - do mieszania; 5. Areometr - do mierzenia gęstości cieczy; 6. Kolba miarowa - do przygotowywania roztworów o ściśle określonym stężeniu; kolby miarowe kalibrowane są na wlew; 7. Rozdzielacz (cylindryczny, gruszkowy) - do dozowania cieczy, rozdzielania dwóch niemieszających się cieczy, prowadzenia ekstrakcji. a) b) 1) 2) 3) 4) 5)
1. Lejek - do sączenia i przelewania.; (a) lejek analityczny; (b) lejek prosty; 2. Lejek Büchnera - przeznaczony do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem; 3. Kolba ssawkowa - w połączeniu z lejkiem Buchnera i sączkiem z bibuły służy do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem; 4. Pompka wodna - do wytwarzania podciśnienia; 5. Tryskawka - do spłukiwania ścian naczyń i przemywania osadów na sączkach. 1) 2) 3) 4) 1. Krystalizator - do krystalizowania substancji; 2. Płytki Petriego - do suszenia osadów, odważania substancji, przykrywania zlewek; 3. Szkiełko zegarkowe - do odważania substancji stałych, niehigroskopijnych, przykrywania kolb i zlewek, odparowywania małych objętości cieczy; 4. Naczynko wagowe - do ważenia substancji stałych oraz higroskopijnych, do przechowywania ciał stałych. 1) 2) 3) 4) 5) 1. Trójnóg - do podtrzymywania trójkąta kaolinowego lub siatki ceramicznej podczas prażenia lub ogrzewania; 2. Trójkąt kaolinowy - do utrzymywania tygli podczas prażenia; 3. Tygiel z pokrywą - do prażenia substancji stałych; 4. Siatka ceramiczna - do ochrony naczyń szklanych lub porcelanowych przed bezpośrednim ogrzewaniem płomieniem palnika; 5. Szczypce laboratoryjne służą przenoszeniu tygli czy parownic, których nie możemy przenieść przez wzgląd na ich zbyt wysoką temperaturę.
1) 2) 3) 4) 1. Parownica - do odparowywania cieczy, suszenia i lekkiego prażenia substancji stałych, rozpuszczania substancji stałych w kwasach; 2. Szpatułka - do nasypywania substancji stałych; 3. Moździerz z tłuczkiem - do rozdrabniania i rozcierania substancji stałych; 4. Łapa do probówek. 1) 2) 3) 4) 1. Chłodnica Liebiga do destylacji; 2. Statyw do przechowywania i suszenia probówek; 3. Statyw do przechowywania i suszenia pipet oraz lejków; 4. Szczotki do mycia naczyń laboratoryjnych. 6)
Statyw laboratoryjny z podstawowym wyposażeniem: 1. Uchwyt do biuret podwójny; 2. Pierścień zamknięty; 3. Pierścień otwarty; 4. Uchwyt do chłodnic; 5. Uchwyt do kolb; 6. Łącznik krzyżowy. Zestaw do sączenia na gorąco: Zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem:
Zestaw do destylacji prostej: 1. Kolba destylacyjna 2. Nasadka destylacyjna 3. Chłodnica 4. Przedłużacz 5. Odbieralnik 6. Termometr