Ćwiczenie A-2 TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ćwiczenie A-2 TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ"

Transkrypt

1 Ćwiczenie A-2 TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ Wymagania teoretyczne: 1. Podstawowy sprzęt laboratoryjny. 2. Mycie naczyń szklanych. 3. Ważenie na wadze elektronicznej. 4. Odmierzanie objętości cieczy, pipetowanie. 5. Podstawowe czynności laboratoryjne: - ogrzewanie cieczy - odparowywanie cieczy - strącanie osadu - wirowanie - dekantacja - adsorpcja 6. Budowa układu okresowego, symbole pierwiastków. 7. Nomenklatura związków nieorganicznych. Literatura: T. Lipiec, Z. Szmal - Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. J. Minczewski, Z. Marczenko- Chemia Analityczna-Tom1. A.Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002 i nowsze wydania. L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006 Pytania kontrolne: 1.Narysuj i omów do czego służy: bagietka, pipeta wielomiarowa, eksykator. 2. Omów budowę układu okresowego. 3. Podaj nazwy następujących pierwiastków: Sr, Ca, Li, Al, P. 4. Wymień, nazwij i podaj wzór sumaryczny podstawowych nieorganicznych kwasów tlenowych. 5. Podaj nazwę następujących związków: KBr, Na 2 SO 4, CaO, Al 2 O 3, Li 3 PO4, MgCO 3, KNO 2, Część teoretyczna: Podstawowy sprzęt laboratoryjny: 1. Szkło laboratoryjne-w każdym laboratorium chemicznym mamy do czynienia ze szkłem laboratoryjnym. Podstawową cechą szkła stosowanego w laboratorium jest odporność na wysoką temperaturę, duże jej zmiany oraz na substancje chemiczne. Do najczęściej stosowanego szkła laboratoryjnego należą przede wszystkim: zlewki, kolby, bagietki, różnego rodzaju krystalizatory, cylindry, lejki, chłodnice, szkiełka zegarkowe, wkraplacze, pipety, rozdzielacze. zlewka probówki lejek bagietka biureta 1

2 kolba Elenmayera szkiełko zegarkowe szalki Petriego eksykator Szkło miarowe A, B,C- chłodnice przepływowe D- chłodnica zwrotna Krystalizator Rozdziela D Rozdzielacz 2

3 2. Sprzęt porcelanowy: Parownica Moździerz i pistol Płytka porcelanowa Tygiel porcelanowy 3. Sprzęt metalowy Statyw i łapy Szczypce metalowe Stojaki do probówek 4. Sprzęt drewniany Łapy do probówek 5. Sprzęt plastikowy: - Lejki - Korki -Tryskawki Mycie szkła laboratoryjnego. Warunkiem uzyskania dobrych wyników analizy jest używanie bezwzględnie czystych naczyń. Naczynia za czyste uważamy, gdy woda spływa równomiernie po ściankach a nie stróżkami, oraz gdy po wyschnięciu nie ma zacieków na szkle. Metody mycia szkła laboratoryjnego. 1. Metody mechaniczne- szczotka z włosiem odpornym na substancje chemiczne 2. Metody chemiczne: a) mycie w roztworach nieorganicznych: - 5% KMnO 4 zakwaszony H 2 SO 4 3

4 - kwasami - myjemy nimi naczynia zanieczyszczone osadami nieorganicznymi. Rozpoczynamy H 2 SO 4, HCl, aż do HNO 3, najpierw rozcieńczone potem stężone, najpierw na zimno potem na gorąco. - mieszaniną chromową ( chromianka) Chromianka posiada bardzo silne właściwości żrące i należy zachować wszelkie środki ostrożności. - stężonymi ługami myjemy nimi zanieczyszczenia smołowate i żywiczne b) mycie rozpuszczalnikami organicznymi - benzyna - aceton - alkohol - nafta - eter - chloroform - benzen Myje się nimi naczynia zanieczyszczone głównie tłuszczami, smarami, żywicami, i innymi osadami organicznymi. Większość rozpuszczalników organicznych to ciecze łatwo palne i należy zachować wszelkie ostrożności. UWAGA Z OTWARTYM OGNIEM!!! c) mycie detergentami (stosowane najczęściej!!) Umyte naczynia kilkakrotnie wypłukać wodą bieżącą a następnie wodą destylowaną. Zasady prawidłowego ważenia: Podczas pomiaru, niezależnie od typu wagi, obowiązują jednakowe zasady postępowania: - waga powinna być czysta - waga powinna być wypoziomowana - nakładanie i zdejmowanie przedmiotów ważonych powinno być wykonywane spokojnym ruchem - przedmioty ważone należy umieszczać na środku szalki - po zakończeniu ważenia wagę zawsze należy pozostawić czystą i ewentualnie wyłączyć ją Zasady odmierzania objętości cieczy. Pipetowanie pipetą szklaną: 1.Czystą pipetę zanurza się dolnym końcem w pipetowanej cieczy, zasysa się ciecz do około 1/4 pojemności pipety. Zatyka pipetę palcem wskazującym i zmieniając jej położenie na poziome opłukuje jej wewnętrzne ścianki pobranym roztworem. Następnie ciecz wylewa się. 2. Suchą z zewnątrz pipetę zanurza się w pipetowanej cieczy na taką głębokość, aby w trakcie wciągania roztworu nie zassać powietrza w wyniku obniżenia się poziomu cieczy. Zassać roztwór do pipety ponad kreskę oznaczająca żądaną objętość i zatkać pipetę palcem wskazującym. Wyjąć pipetę z naczynia z pipetowaną cieczą. Trzymając pionowo pipetę poprzez delikatne zwalnianie palca zamykającego pipetę ustawić dolny menisk cieczy na kresce odpowiadającej żądanej objętości. 3. Usunąć pozostającą na zewnątrz pipety kroplę poprzez dotknięcie do ścianki suchego naczynia szklanego, jeżeli to konieczne wytrzeć pipetę z zewnątrz. 4. Trzymając pipetę pionowo dotknąć jej końcem ścianki nachylonego naczynia i delikatnie usunąć palec zamykający pipetę. Gdy cała ciecz wypłynie z pipety należy odczekać w tej pozycji jeszcze około 10 sekund. 5. Nie wolno wydmuchiwać cieczy z pipety, strząsać pozostającej na końcu kropli ani dotykać końcem pipety cieczy w naczyniu. Podczas odmierzania objętości cieczy pipetą jak również za pomocą cylindra należy pamiętać, że odpowiednią ilość możemy wyznaczyć prawidłowo odczytując menisk dolny A (występuje gdy siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy i ścianek są większe od sił 4

5 oddziaływania między cząsteczkami cieczy) lub górny B (występuje gdy siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy i ścianek są mniejsze od sił oddziaływania między cząsteczkami cieczy). Należy również pamiętać, aby unikać błędu paralaksy. W czasie odczytywania objętości w pipecie lub biurecie oko patrzącego powinno znajdować się na tym samym poziomie co ciecz. Podstawowe czynności laboratoryjne. 1. Ogrzewanie Stosujemy do : - przeprowadzenia reakcji w wyższych temperaturach - odparowanie i zagęszczenie roztworów Metody ogrzewania: 1. Bezpośrednio w płomieniu palnika. Ogrzewamy próbówki, kolby koliste i destylacyjne, tygle i niekiedy parownice. Aby uniknąć przegrzania cieczy w płomieniu wstrząsamy próbówką, a do kolby wrzucamy trochę potłuczonej porcelanki (tzw. szamotki) 2. Na płytce metalowej naczynie stawiamy na zimnej lub letniej płytce. Naczynia muszą być z zewnątrz suche. 3. W łaźni: a) powietrznej zaletą ich jest delikatne, łagodne, ogrzewanie, a wadą trudność w utrzymaniu stałej temperatury b) wodnej ( temperatura do 100ºC) najprostszą łaźnią wodną jest zlewka z gorąca wodą; jej wadą jest trudność w utrzymaniu temperatury; najlepsze są łaźnie elektryczne z termoregulacją. c) olejowej ( temperatura od 100 do 200 ºC) wadą ich jest nieprzyjemny zapach i niebezpieczeństwo zapalenia się oleju w łaźni, dlatego należy je trzymać pod dygestorium.. d) piaskowej (temperatura powyżej 200 ºC) stosujemy je do łagodnego ogrzewania w wysokich temperaturach; nadają się szczególnie do ogrzewania substancji żrących; wadą ich jest złe przewodnictwo cieplne piasku oraz trudność w regulacji temperatury. 4. Na maszynkach elektrycznych. 2. Suszenie substancji chemicznych. Polega na usuwaniu wilgoci z substancji kosztem doprowadzonego ciepła. Metody suszenia substancji: 1. na powietrzu suszymy substancje niehigroskopijne oraz substancje stałe zanieczyszczone cieczami łatwo lotnymi; rozkładamy substancje cienko na bibule lub w naczyniach o dużej średnicy, w trakcie suszenia substancje mieszamy. 2. w eksykatorach suszymy substancje higroskopijne, szczególnie takie co ulegają rozkładowi w wyższych temperaturach 3. w suszarce elektrycznej (temperatura ºC) suszymy substancje, które nie ulegają rozkładowi w wyższych temperaturach 3.Prażenie Polega na ogrzewaniu w wysokiej temperaturze substancji uprzednio wysuszonej. Podczas prażenia substancja traci wszystkie składniki lotne i bardzo często ulega różnym przemianom chemicznym np. CaCO 3 rozpada się na CaO i CO 2. Prażenie przeprowadza się w wysokich temperaturach ok. 1000ºC do 1200ºC. Substancje prażoną umieszcza się najczęściej w tyglu porcelanowym. Proces prażenia przeprowadza się najpierw w płomieniach palnika a następnie w specjalnych piecach muflowych z termoregulacją. 4. Rozpuszczanie Jest to proces mieszania cząsteczek substancji rozpuszczanej i rozpuszczalnika w wyniku czego otrzymujemy roztwór. 5. Strącanie osadu Ma na celu wyodrębnienie badanego składnika w postaci trudno rozpuszczalnego osadu za pomocą odczynnika strącającego. Podczas strącania musimy stworzyć takie warunki, aby 5

6 otrzymać osad krystaliczny dający się dobrze odsączyć i zawierający jak najmniej zanieczyszczeń. Technika strącania osadu: 1. Przed przystąpieniem do analizy należy przygotować sprzęt i odczynniki do strącania osadu zgodnie z przepisami. 2. Strącanie przeprowadzać w roztworze stosunkowo rozcieńczonym, ale unikać nadmiaru rozcieńczenia. 3. Jeżeli przepis nie podaje temperatury najczęściej strąca się na gorąco unikając wrzenia ponieważ osad ulega rozdrobnieniu. 4. Odczynnik strącający dodajemy powoli porcjami podczas ciągłego mieszania ( tworzą się większe kryształy) 5. Po strąceniu i opadnięciu osadu na dno należy przeprowadzić próbę na całkowite strącanie osadu ( czynnikiem strącającym). 6. Osad krystaliczny należy przed sączeniem odstawić na jakiś czas, aby osad uległ zestarzeniu. 7. Sączymy osad i dokładnie przemywamy go. 6. Dekantacja Polega na odstawieniu naczynia z zawiesiną w celu opadnięcia osadu, oraz na delikatnym zlaniu roztworu znad osadu. Poprzedza ono często sączenie. 7. Sączenie Polega na oddzieleniu osadu od roztworu przy użyciu przegrody z porowatego materiału. Można w tym celu zastosować bibułę filtracyjną. Oprócz bibuły stosuje się tygle szklane lub lejki z porowatym dnem lub z płytką ze spieczonego szkła o odpowiedniej wielkości porów. Przy sączeniu niezbędna jest tryskawka służąca do zmywania resztek osadu ze zlewki oraz do przemywania osadu na sączku. Przystępując do sączenia najpierw należy przygotować sączek z bibuły. Sączek dobieramy ze względu na rodzaj osadu oraz wielkość lejka. Na szybkość sączenia ma wpływ: - rodzaj osadu - właściwe dobranie bibuły do sączka - lepkość roztworu - temperatura im wyższa tym sączenie odbywa się szybciej Po odsączeniu, przystępujemy do przemywania osadu. 8. Wirowanie Służy do rozdzielania osadu od rozpuszczalnika. Przy pomocy wirówki działającej na zasadzie siły odśrodkowej, wirowanie stosuje się w przypadkach: a) gdy osad jest bardzo drobny, lekki i trudny do sączenia (delikatne zawiesiny) b) gdy jest bardzo mała ilość osadu c) gdy jest bardzo mała ilość rozpuszczalnika Zasady wirowania: - osady odwirowuje się w specjalnych próbówkach wirówkowych - zawiesiny wlewa się do próbówki tak, aby menisk w cieczy znajdował się poniżej 1 cm od góry -próbówki umieszcza się w taki sposób, aby wirówka była wywarzona (parzysta ilość próbówek) Część praktyczna 1. Odmierzanie określonych objętości cieczy. Przygotować trzy zlewki, pipetę wielomiarową, cylinder miarowy, pompkę do pipet. Do jednej zlewki nalać wody destylowanej. Odmierzyć określone przez nauczyciela objętości wody i przenieść do drugiej zlewki przestrzegając wszystkich zasad prawidłowego pipetowania. Za pomocą cylindra miarowego odmierzyć podaną przez prowadzącego objętość wody destylowanej i przenieść ja do trzeciej zlewki. 2. Ważenie na wadze elektronicznej. Przygotować zlewkę, szkiełko zegarkowe, cylinder miarowy i bagietkę. Po sprawdzeniu odpowiedniego wypoziomowania wagi przystąpić do czynności ważenia. Wagę wytarować 6

7 po zważeniu szkiełka, a następnie odważyć podaną przez nauczyciela ilość stałego NaCl. Substancję przesypać do zlewki. Odmierzyć wodę destylowaną, w ilości podanej przez prowadzącego, wlać do zlewki i mieszać bagietką do rozpuszczenia. 3. Rozdzielanie mieszaniny soli kuchennej i piasku Otrzymaną od prowadzącego mieszaninę przenieść do zlewki i zalać 30cm 3 wody destylowanej. Wymieszać bagietką do całkowitego rozpuszczenia chlorku sodu. Przygotować sączek, lejek i zlewkę i zmontować zestaw pokazany na rysunku obok. Dokonać rozdziału mieszaniny poprzez sączenie. Przesącz pozostawić do kolejnego ćwiczenia. Utylizacja: pozostałość na sączku zutylizować zgodnie z wskazówkami prowadzącego. 4. Odparowywanie roztworu. Przygotować pipetę, parownicę porcelanową, szczypce metalowe. Do parownicy wlać dokładnie odmierzone za pomocą pipety 3 cm 3 roztworu otrzymanego przez sączenie z poprzedniego ćwiczenia. Parownice ogrzewać na kuchence elektrycznej do momentu odparowania cieczy. 5. Wytrącanie osadu. Do próbówki wlać kilka cm 3 roztworu zawierającego jony Ba 2+. Następnie dodać do niej roztwór kwasu siarkowego (VI) H 2 SO 4. Sprawdzić całkowitość wytrącenia. 6. Odwirowywanie osadu. Roztwór z osadem wytrąconym w ćwiczeniu 5 przelać do próbówki wirówkowej. Odwirować używając wirówki. Zachować przy tych czynnościach wszystkie zasady prawidłowego odwirowywania. 7. Dekantacja roztworu znad osadu. Wykorzystać probówkę wirówkową z odwirowanym w poprzednim ćwiczeniu osadem. Ostrożnie zlać roztwór z nad osadu do zlewki. Osad przenieść do pojemnika do utylizacji S. 8. Rozdzielenie próbki kontrolnej. Zbadać jednolitość próbki kontrolnej otrzymanej od prowadzącego. Wykorzystując wiadomości zdobyte podczas zajęć dokonać ewentualnego rozdziału na składniki. SPRAWOZDANIE Opisać dokładnie wszystkie czynności wykonane podczas przeprowadzania doświadczeń. 7

Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej

Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej I. Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej Zagadnienia Regulamin bezpieczeństwa i higiena pracy w laboratorium chemicznym Organizacja stanowiska pracy Ochrona przeciwpożarowa

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN BHP PRACOWNI CHEMICZNEJ. POKAZ SZKŁA. TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ. Wstęp. Regulamin pracowni studenckiej.

REGULAMIN BHP PRACOWNI CHEMICZNEJ. POKAZ SZKŁA. TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ. Wstęp. Regulamin pracowni studenckiej. REGULAMIN BHP PRACOWNI CHEMICZNEJ. POKAZ SZKŁA. TECHNIKA PRACY LABORATORYJNEJ Wstęp. Pracując w laboratorium chemicznym należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ zarówno substancje chemiczne jak

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety

Ćwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety II. Wagi i ważenie. Roztwory. Emulsje i koloidy Zagadnienia Rodzaje wag laboratoryjnych i technika ważenia Niepewność pomiarowa. Błąd względny i bezwzględny Roztwory właściwe Stężenie procentowe i molowe.

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2 O, stały (NH 4 ) 2 SO 4, H 2 O dest. Sprzęt laboratoryjny: elektryczna płyta grzewcza,

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: WAŻENIE, SUSZENIE, STRĄCANIE OSADÓW, SĄCZENIE

PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: WAŻENIE, SUSZENIE, STRĄCANIE OSADÓW, SĄCZENIE PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: WAŻENIE, SUSZENIE, STRĄCANIE OSADÓW, SĄCZENIE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z podstawowymi technikami pracy laboratoryjnej: ważeniem, strącaniem osadu, sączeniem

Bardziej szczegółowo

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW, WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE PIERWIASTKÓW 3 OKRESU

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW, WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE PIERWIASTKÓW 3 OKRESU 5 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW, WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE PIERWIASTKÓW 3 OKRESU CEL ĆWICZENIA Poznanie zależności między chemicznymi właściwościami pierwiastków, a ich położeniem w układzie okresowym oraz korelacji

Bardziej szczegółowo

Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu

Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu V. Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli Zagadnienia Kwasy i metody ich otrzymywania Wodorotlenki i metody ich otrzymywania Sole i metody ich otrzymywania

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2O, stały (NH 4) 2SO 4, H 2O dest. Sprzęt laboratoryjny: zlewki (50, 100 cm 3 ), cylinder

Bardziej szczegółowo

Osady w analizie ilościowej

Osady w analizie ilościowej Ćwiczenie 2 Otrzymywanie osadów grubokrystalicznych. Porównanie różnych technik uzyskiwania stabilnego osadu [suszenia i prażenia] na przykładzie oznaczania zawartości wapnia w postaci tlenku wapnia i

Bardziej szczegółowo

Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O

Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O ĆWICZENIE 2 Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O 1. Zakres materiału Podstawowe czynności w laboratorium chemicznym (ogrzewanie substancji, filtracja, ważenie substancji, itp.).

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE RÓWNOWAŻNIKA CHEMICZNEGO ORAZ MASY ATOMOWEJ MAGNEZU I CYNY

WYZNACZANIE RÓWNOWAŻNIKA CHEMICZNEGO ORAZ MASY ATOMOWEJ MAGNEZU I CYNY 14 WYZNACZANIE RÓWNOWAŻNIKA CHEMICZNEGO ORAZ MASY ATOMOWEJ MAGNEZU I CYNY CEL ĆWICZENIA: Wyznaczanie równoważnika chemicznego oraz masy atomowej magnezu i cyny na podstawie pomiaru objętości wodoru wydzielonego

Bardziej szczegółowo

III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych

III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych III-A Przygotowywanie roztworów o różnym stężeniu III-A.1. Przygotowanie naważki substancji III-A.2. Przygotowanie 70 g 10% roztworu NaCl III-A.3.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji.

Ćwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji. VIII. Kinetyka i statyka reakcji chemicznych Zagadnienia Czynniki wpływające na szybkość reakcji Rzędowość i cząsteczkowość reakcji Stała szybkości reakcji Teoria zderzeń Teoria stanu przejściowego Reakcje

Bardziej szczegółowo

Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium)

Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium) Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium) Analiza wagowa. znaczanie siarczanów w postaci siarczanu(vi) baru znaczenie polega na strącaniu jonów rozpuszczalnego osadu BaS ( Ir BaS = 11 10-10 ):

Bardziej szczegółowo

Ściąga eksperta. Mieszaniny. - filmy edukacyjne on-line Strona 1/8. Jak dzielimy substancje chemiczne?

Ściąga eksperta. Mieszaniny.  - filmy edukacyjne on-line Strona 1/8. Jak dzielimy substancje chemiczne? Mieszaniny Jak dzielimy substancje chemiczne? Mieszaninami nazywamy substancje złożone z kilku skład, zachowujących swoje właściwości. Mieszaniny uzyskuje się na drodze mechanicznego mieszania ze sobą

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Ekstrakcja ciągła w aparacie Soxhleta

Ćwiczenie 1. Ekstrakcja ciągła w aparacie Soxhleta III. Metody rozdzielania mieszanin Zagadnienia Rodzaje i podział mieszanin Różnice między związkiem chemicznym a mieszaniną Metody rozdzielania mieszanin o Chromatografia o Krystalizacja o Ekstrakcja o

Bardziej szczegółowo

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ 4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania

Bardziej szczegółowo

Metody rozdziału substancji, czyli śladami Kopciuszka.

Metody rozdziału substancji, czyli śladami Kopciuszka. 1 Metody rozdziału substancji, czyli śladami Kopciuszka. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - ekstrakcja, - chromatografia, - adsorpcja, - sedymentacja, - dekantacja, - odparowywanie oraz z

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH

STRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH 11 STRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH CEL ĆWICZENIA Zapoznanie z właściwościami chemicznymi i fizycznymi substancji chemicznych w zależności od ich formy krystalicznej

Bardziej szczegółowo

PREPARATYKA NIEORGANICZNA. Przykład 1 Ile kilogramów siarczanu(vi) żelaza (II) można otrzymać z 336 kg metalicznego żelaza?

PREPARATYKA NIEORGANICZNA. Przykład 1 Ile kilogramów siarczanu(vi) żelaza (II) można otrzymać z 336 kg metalicznego żelaza? PREPARATYKA NIEORGANICZNA W laboratorium chemicznym jedną z podstawowych czynności jest synteza i analiza. Każda z nich wymaga specyficznych umiejętności, które można przyswoić w trakcie ćwiczeń laboratoryjnych.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium 3 Toksykologia żywności

Laboratorium 3 Toksykologia żywności Laboratorium 3 Toksykologia żywności Literatura zalecana: Orzeł D., Biernat J. (red.) 2012. Wybrane zagadnienia z toksykologii żywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wrocław. Str.:

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI

OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI 15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta

Bardziej szczegółowo

Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach

Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ- Kwasy i wodorotlenki

INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ- Kwasy i wodorotlenki INSTRUKCJE DO ĆWICZEŃ- Kwasy i wodorotlenki Opracowanie: Joanna Cwynar- Wojtonis Ćwiczenie 1. Otrzymywanie kwasu siarkowego (IV) - siarka stała, - woda, - oranż metylowy, Szkło i sprzęt: - palnik spirytusowy,

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI

OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI 15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału

Bardziej szczegółowo

Obserwacje: Wnioski:

Obserwacje: Wnioski: Doświadczenie: Badanie różnicy między mieszaniną a związkiem chemicznym. Tytuł: Reakcja siarki z cynkiem. Badanie różnicy między mieszaniną a związkiem chemicznym. Reakcja syntezy. Wiązanie jonowe. Otrzymywanie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie

Bardziej szczegółowo

WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY

WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Ćwiczenie 2 WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Obowiązujące zagadnienia: Dokładność, precyzja, odtwarzalność, powtarzalność pomiaru; Rzetelność, czułość wagi; Rodzaje błędów pomiarowych, błąd względny, bezwzględny

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW

WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej

Bardziej szczegółowo

Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)

Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) Laboratorium: Powstawanie i utylizacja zanieczyszczeń i odpadów Makrokierunek Zarządzanie Środowiskiem INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA 24 Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) 1 I. Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Chemia Organiczna Syntezy

Chemia Organiczna Syntezy Chemia rganiczna Syntezy Warsztaty dla uczestników Forum Młodych Chemików Gdańsk 2016 Dr hab. Sławomir Makowiec Mgr inż. Ewelina Najada-Mocarska Mgr inż. Anna Zakaszewska Wydział Chemiczny Katedra Chemii

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zajęcia 3 Roztwory, typy roztworów, stężenie procentowe, molowe, objętościowe Pod pojęciem roztworu rozumiemy jednolite substancje składające się przynajmniej z dwóch składników. Jednolite tzn. takie które

Bardziej szczegółowo

VI. Chemia opakowań i odzieży

VI. Chemia opakowań i odzieży VI. Chemia opakowań i odzieży VI-1. POKAZ: Badanie właściwości wybranych polimerów syntetycznych: poliestru (PET), polietylenu (PE), polichlorku winylu (PVC) polipropylenu (PP) i polistyrenu (PS) VI-2.

Bardziej szczegółowo

ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ

ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ Ćwiczenie nr 3 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Wirowanie jest procesem sedymentacji uwarunkowanej działaniem siły odśrodkowej przy przyspieszeniu 1500

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.

ĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego.

Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego. Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z właściwościami chemicznymi

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 5 Stechiometria reakcji Naftalen Kwas siarkowy stężony 1. H 2 SO 4 2. NaOH/NaCl 160-165 o C, 15 min 2-NAFTALENOSULFONIAN SODU 1 ekwiwalent 2,1 ekwiwalenta SO 3 Na Dane do obliczeń Związek molowa

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW

WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Pomiar ciśnienia osmotycznego ĆWICZENIA PRAKTYCZNE Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które

Bardziej szczegółowo

ZJAWISKA FIZYCZNE I CHEMICZNE

ZJAWISKA FIZYCZNE I CHEMICZNE ZJAWISKA FIZYCZNE I CHEMICZNE Ćwiczenie 3 Obowiązujące zagadnienia: Zjawiska fizyczne i chemiczne (z przykładami); Przemiany fazowe; Energia sieci krystalicznej; Energia hydratacji, rozpuszczanie, roztwarzanie.

Bardziej szczegółowo

KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA

KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA 9 KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z procesami katalitycznymi oraz wpływem stężenia, temperatury i obecności katalizatora na szybkość reakcji chemicznej. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

2. PREPARATYKA CHEMICZNA

2. PREPARATYKA CHEMICZNA 2. PREPARATYKA CHEMICZNA Preparatykę związków nieorganicznych przeprowadza się na ogół w roztworach wodnych. Roztworem nazywamy fizycznie jednorodną mieszaninę dwu - lub wieloskładnikową o rozdrobnieniu

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI 6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

Podstawy Chemii Nieorganicznej

Podstawy Chemii Nieorganicznej Podstawy Chemii Nieorganicznej Ćwiczenia laboratoryjne kod kursu: CHC012001 l PODSTAWOWE CZYNNOŚCI LABORATORYJNE Opracowanie: Monika Grotowska WPROWADZENIE Do często wykonywanych czynności w laboratorium

Bardziej szczegółowo

Oranż β-naftolu; C 16 H 10 N 2 Na 2 O 4 S, M = 372,32 g/mol; proszek lub

Oranż β-naftolu; C 16 H 10 N 2 Na 2 O 4 S, M = 372,32 g/mol; proszek lub Laboratorium Chemii rganicznej, Synteza oranżu β-naftolu, 1-5 Synteza oranżu β-naftolu Wydział Chemii UMCS w Lublinie 1. Właściwości fizyczne i chemiczne oranżu β-naftolu S 3 a ranż β-naftolu; C 16 10

Bardziej szczegółowo

KRYSTALIZACJA JAKO METODA OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI STAŁYCH

KRYSTALIZACJA JAKO METODA OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI STAŁYCH KRYSTALIZACJA JAKO METODA OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI STAŁYCH Zakres materiału: -metody rozdzielania substancji, -zasady krystalizacji, -etapy krystalizacji, -kryteria doboru rozpuszczalnika

Bardziej szczegółowo

ALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego

ALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego Dwa pierwsze ćwiczenia, a mianowicie: Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych kationów występujących w płynach ustrojowych oraz Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych anionów ważnych w diagnostyce

Bardziej szczegółowo

CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego

CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego 16 SOLE KWASU WĘGLOWEGO CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego Zakres obowiązującego materiału Węgiel i pierwiastki 14 grupy układu okresowego, ich związki

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 2 2,4,6-TRIBROMOANILINA NH 2 NH 2 Br Br Br 2 AcOH, 0 o C, 1 godz. Br Stechiometria reakcji Anilina 1 ekwiwalent 3.11 ekwiwalenta Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol) Gęstość (g/ml) Anilina

Bardziej szczegółowo

GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW

GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW UTYLIZACJA OSADÓW Ćwiczenie nr 4 GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU A. Grawitacyjne zagęszczanie osadów: Zagęszczać osady można na wiele różnych sposobów. Miedzy innymi grawitacyjnie

Bardziej szczegółowo

K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia

K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie punktu izoelektrycznego żelatyny metodą wiskozymetryczną Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Układy

Bardziej szczegółowo

GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW

GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW GRAWITACYJNE ZAGĘSZCZANIE OSADÓW Ćwiczenie nr 4 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Ze względu na wysokie uwodnienie oraz niewielką ilość suchej masy, osady powstające w oczyszczalni ścieków należy poddawać procesowi

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: OCZYSZCZANIE SUBSTANCJI PRZEZ DESTYLACJĘ I EKSTRAKCJĘ

PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: OCZYSZCZANIE SUBSTANCJI PRZEZ DESTYLACJĘ I EKSTRAKCJĘ 3 PODSTAWOWE TECHNIKI PRACY LABORATORYJNEJ: OCZYSZCZANIE SUBSTANCJI PRZEZ DESTYLACJĘ I EKSTRAKCJĘ CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z metodami rozdziału mieszanin na drodze destylacji i ekstrakcji. Zakres

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: SULFONOWANIE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: SULFONOWANIE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: SULFONOWANIE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Laboratorium z przedmiotu: Wybrane

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE EMULSJI I BADANIE ICH WŁAŚCIWOŚCI

OTRZYMYWANIE EMULSJI I BADANIE ICH WŁAŚCIWOŚCI OTRZYMYWANIE EMULSJI I BADANIE ICH WŁAŚCIWOŚCI Odczynniki: wosk pszczeli (4 g) olej parafinowy (9 cm 3 i 6 cm 3 ) oliwa z oliwek (5,5 cm 3 ) boraks (Na 2 B 4 O 7 10H 2 O) (0,2 g) olejek zapachowy (lawendowy

Bardziej szczegółowo

Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)

Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA 24 Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) Opracowała: dr Elżbieta Megiel 1 I.

Bardziej szczegółowo

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5

Bardziej szczegółowo

Synteza eteru allilowo-cykloheksylowego w reakcji alkilowania cykloheksanolu bromkiem allilu w warunkach PTC.

Synteza eteru allilowo-cykloheksylowego w reakcji alkilowania cykloheksanolu bromkiem allilu w warunkach PTC. Synteza eteru allilowo-cykloheksylowego w reakcji alkilowania cykloheksanolu bromkiem allilu w warunkach PTC. OH + Br NaOH aq. Bu 4 NHSO 4 O Zastosowanie produktu: półprodukt w syntezie organicznej, monomer.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5. KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze)

ĆWICZENIE 5. KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze) ĆWICZENIE 5 KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze) Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodą polimeryzacji w roztworze oraz badaniem składu powstałego kopolimeru.

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem.

ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. Cel ćwiczenia: Poznanie zasad analizy miareczkowej. Materiały: 3 zlewki 250cm 3, biureta 50 cm 3, lejek, kolba miarowa 50 cm 3, roztwór NaOH,

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH

RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH 8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

III-A. Chemia wspomaga nasze zdrowie

III-A. Chemia wspomaga nasze zdrowie III-A. Chemia wspomaga nasze zdrowie III-A.1. POKAZ: Synteza aspiryny (kwas acetylosalicylowy) III-A.2. Badanie odczynu wodnych roztworów popularnych leków III-A.3. Reakcja leku na zgagę z kwasem solnym

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW

WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Osmoza i ciśnienie osmotyczne Zasada: Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które błona ta

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ PREPARATYKA KATALIZATORA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ PREPARATYKA KATALIZATORA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW PREPARATYKA KATALIZATORA Miejsce ćwiczenia: Zakład Chemii Fizycznej, sala 109 LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 1 O H 2 SO 4 COOH + HO t. wrz., 1 godz. O OCTAN IZOAMYLU Stechiometria reakcji Kwas octowy lodowaty Alkohol izoamylowy Kwas siarkowy 1.5 ekwiwalenta 1 ekwiwalentów 0,01 ekwiwalenta Dane do

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne. Ekstrakcja barwników asymilacyjnych. Rozpuszczalność chlorofilu

ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne. Ekstrakcja barwników asymilacyjnych. Rozpuszczalność chlorofilu ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne Ekstrakcja barwników asymilacyjnych 400 mg - zhomogenizowany w ciekłym azocie proszek z natki pietruszki 6 ml - etanol 96% 2x probówki plastikowe typu Falcon na 15 ml 5x probówki

Bardziej szczegółowo

KWAS 1,2-DIBROMO-2-FENYLOPROPIONOWY

KWAS 1,2-DIBROMO-2-FENYLOPROPIONOWY PREPARAT NR 5 KWAS 1,2-DIBROMO-2-FENYLOPROPIONOWY Br COOH Br COOH 2 CHCl 3,

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 31 Stechiometria reakcji Metanol Kwas siarkowy(vi) stężony OH MeOH, H OCH 3 2 SO 4 t. wrz., 3 godz. 1 ekwiwalent 6 ekwiwalentów 0,62 ekwiwalentu 2-METOKSYNAFTALEN Dane do obliczeń Związek molowa

Bardziej szczegółowo

K1. KONDUKTOMETRYCZNE MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE I KOMPLEKSOMETRYCZNE

K1. KONDUKTOMETRYCZNE MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE I KOMPLEKSOMETRYCZNE K1. KONDUKTOMETRYCZNE MIARECZKOWANIE STRĄCENIOWE I KOMPLEKSOMETRYCZNE Postępowanie analityczne, znane pod nazwą miareczkowania konduktometrycznego, polega na wyznaczeniu punktu końcowego miareczkowania

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR ZIMOWY) ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE Ćwiczenie 1 (Karty pracy laboratoryjnej: 1a, 1b, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń.

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 24 BENZOESAN 2-NAFTYLU OH PhCOCl, NaOH H 2 O, t. pok., 2 godz. O O Stechiometria reakcji Chlorek benzoilu NaOH 1 ekwiwalent 1 ekwiwalent 1,05 ekwiwalenta Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol)

Bardziej szczegółowo

Fluorowcowanie. Symbol Nazwa otrzymywanego preparatu strona. Fluorowcowanie część teoretyczna 2. F1 2,4,6-tribromoanilina 4. F2 2,4,6-tribromofenol 6

Fluorowcowanie. Symbol Nazwa otrzymywanego preparatu strona. Fluorowcowanie część teoretyczna 2. F1 2,4,6-tribromoanilina 4. F2 2,4,6-tribromofenol 6 UJ - Collegium Medicum, KCh, Pracownia chemii organicznej Symbol Nazwa otrzymywanego preparatu strona część teoretyczna 2 F1 2,4,6-tribromoanilina 4 F2 2,4,6-tribromofenol 6 F3 Chlorek tert-butylu 7 1

Bardziej szczegółowo

Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki

Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które

Bardziej szczegółowo

ODWADNIANIE OSADU NA FILTRZE PRÓŻNIOWYM

ODWADNIANIE OSADU NA FILTRZE PRÓŻNIOWYM UTYLIZACJA OSADÓW Ćwiczenie nr 1 ODWADNIANIE OSADU NA FILTRZE PRÓŻNIOWYM 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Jednym ze sposobów odwadniania osadów ściekowych jest ich filtracja przez różnego rodzaju tkaniny filtracyjne.

Bardziej szczegółowo

2 E Jodan(VII) potasu

2 E Jodan(VII) potasu 2 E Jodan(VII) potasu Wprowadzenie Jodan(VII) potasu (KIO 4 ) to białe ciało stałe, trudno rozpuszczalna w wodzie sól mocnego kwasu jodowego(vii) (HIO 4 ) oraz mocnej zasady wodorotlenku potasu (KOH).

Bardziej szczegółowo

1 ekwiwalent 3 ekwiwalenty 2 ekwiwalenty

1 ekwiwalent 3 ekwiwalenty 2 ekwiwalenty PREPARAT NR 11 HNO 3 /H 2 SO 4 H 2 O, 100 o C, 30 min 1,3-DINITROBENZEN Stechiometria reakcji Kwas siarkowy stężony Kwas azotowy stężony 1 ekwiwalent 3 ekwiwalenty 2 ekwiwalenty Dane do obliczeń Związek

Bardziej szczegółowo

Kolor i stan skupienia: czerwone ciało stałe. Analiza NMR: Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Kolor i stan skupienia: czerwone ciało stałe. Analiza NMR: Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 22 HO OH ZnCl 2 (bezw.) HO O O FLUORESCEINA 180210 o C, 40 min COOH Stechiometria reakcji ZnCl 2 bezw. 1 ekwiwalent 2.5 ekwiwalenta 0.5 ekwiwalenta Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol) Gęstość

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Organicznej. Przemysłowe Syntezy Związków Organicznych Ćwiczenia Laboratoryjne 10 h (2 x5h) Dr hab.

Katedra Chemii Organicznej. Przemysłowe Syntezy Związków Organicznych Ćwiczenia Laboratoryjne 10 h (2 x5h) Dr hab. Katedra Chemii Organicznej Przemysłowe Syntezy Związków Organicznych Ćwiczenia Laboratoryjne 10 h (2 x5h) Dr hab. Sławomir Makowiec GDAŃSK 2019 Preparaty wykonujemy w dwuosobowych zespołach, każdy zespół

Bardziej szczegółowo

żelaza(iii). Obserwacje: Wnioski:

żelaza(iii). Obserwacje: Wnioski: Tytuł: Czerwony klucz. Jako doświadczenie ukazujące jeden z objawów zajścia reakcji chemicznej zmiana barwy. Metoda otrzymania soli typu: metal + sól. Badanie aktywności metali, poprzez wypieranie metali

Bardziej szczegółowo

1 ekwiwalent 0,85 ekwiwalentu 1,5 ekwiwalentu

1 ekwiwalent 0,85 ekwiwalentu 1,5 ekwiwalentu PREPARAT NR 26 NH 2 I2, NaHCO 3 NH 2 4-JODOANILINA Woda, 12-15 o C, 30 min I Stechiometria reakcji Jod Wodorowęglan sodu 1 ekwiwalent 0,85 ekwiwalentu 1,5 ekwiwalentu Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń

Ćwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Ćwiczenie 1 Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Stężenie roztworu określa ilość substancji (wyrażoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce objętości lub

Bardziej szczegółowo

Wykonywanie podstawowych czynności laboratoryjnych 311[31].O1.01

Wykonywanie podstawowych czynności laboratoryjnych 311[31].O1.01 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Zofia Jakubiak Małgorzata Urbanowicz Wykonywanie podstawowych czynności laboratoryjnych 311[31].O1.01 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne kadmu(ii)

Ćwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne kadmu(ii) X. Analiza jakościowa jonów toksycznych Zagadnienia Jony toksyczne Podatność na biokumulację Uszkadzanie budowy łańcucha kwasów nukleinowych Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne kadmu(ii) 2 mol/dm 3 CdCl

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia laboratoryjne semestr pierwszy 30 godzin. Kierunek: Genetyka i biologia eksperymentalna

Ćwiczenia laboratoryjne semestr pierwszy 30 godzin. Kierunek: Genetyka i biologia eksperymentalna PRZEDMIOT: Chemia ogólna Ćwiczenia laboratoryjne semestr pierwszy 30 godzin Kierunek: Genetyka i biologia eksperymentalna 3-letnie studia stacjonarne I-go stopnia Program ćwiczeń laboratoryjnych jest realizowany

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym. opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym. opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak ćwiczenie nr Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Utylizacja osadów ściekowych

Utylizacja osadów ściekowych Utylizacja osadów ściekowych Ćwiczenie nr 4 ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Odwadnianie osadów za pomocą odwirowania polega na wytworzeniu odpowiednich

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 6 Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu KMnO 4 2. Manganometryczne

Bardziej szczegółowo

WYŻEJ OPISANA CZĘŚĆ DOŚWIADCZENIA JEST PRZYGOTOWANA EOZYNA ŻÓŁTAWA

WYŻEJ OPISANA CZĘŚĆ DOŚWIADCZENIA JEST PRZYGOTOWANA EOZYNA ŻÓŁTAWA ĆWICZENIE 6 Gospodarka wodna Szybkość dyfuzji barwników organicznych w żelatynie Materiał: a/ odczynniki: 20 % roztwór żelatyny, tusz, 1-2 mm roztwory eozyny żółtawej, błękitu metylenowego, oranżu metylowego

Bardziej szczegółowo

TRZYLETNIE STUDIA STACJONARNE I STOPNIA. specjalność CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW ZESTAW ĆWICZENIOWY NR 2

TRZYLETNIE STUDIA STACJONARNE I STOPNIA. specjalność CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW ZESTAW ĆWICZENIOWY NR 2 TRZYLETNIE STUDIA STACJONARNE I STOPNIA specjalność CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW ZESTAW ĆWICZENIOWY NR 2 SYNTEZA JEDNOETAPOWA Nr 1 Synteza kwasu acetylosalicylowego z kwasu salicylowego COOH

Bardziej szczegółowo

1 ekwiwalent 1 ekwiwalent

1 ekwiwalent 1 ekwiwalent PREPARAT NR 32 4-[BENZYLIDENOAMINO]FENOL HO NH 2 PhCHO Etanol, t. wrz., 1,5 godz. N HO Stechiometria reakcji p-aminofenol Aldehyd benzoesowy 1 ekwiwalent 1 ekwiwalent Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol)

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 26 NH 2 I2, NaHCO 3 NH 2 4-JODOANILINA Woda, 12-15 o C, 30 min I Stechiometria reakcji Jod Wodorowęglan sodu 1 ekwiwalent 0,85 ekwiwalentu 1,5 ekwiwalentu Dane do obliczeń Związek molowa (g/mol)

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy

PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1

Zakład Chemii Organicznej, Wydział Chemii UMCS Strona 1 PREPARAT NR 20 KWAS 2JODOBENZOESOWY NH 2 NaNO 2, HCl Woda, < 5 o C, 15 min N 2 Cl KI Woda, < 5 o C, potem 50 o C, 20 min I Stechiometria reakcji Kwas antranilowy Azotyn sodu Kwas solny stężony 1 ekwiwalent

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie względnej przenikalności elektrycznej kilku związków organicznych

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wyznaczanie względnej przenikalności elektrycznej kilku związków organicznych Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wyznaczanie względnej przenikalności elektrycznej kilku związków organicznych opracował dr P. Góralski ćwiczenie nr 2 Zakres zagadnień obowiązujących do

Bardziej szczegółowo

Zapisz równanie zachodzącej reakcji. Wskaż pierwiastki, związki chemiczne, substraty i produkty reakcji.

Zapisz równanie zachodzącej reakcji. Wskaż pierwiastki, związki chemiczne, substraty i produkty reakcji. test nr 2 Termin zaliczenia zadań: IIIa - 29 października 2015 III b - 28 października 2015 zad.1 Reakcja rozkładu tlenku rtęci(ii) 1. Narysuj schemat doświadczenia, sporządź spis użytych odczynników,

Bardziej szczegółowo