Zasady prawidłowej inseminacji loch K r ó t k i p o r a d n i k d l a h o d o w c y t r z o d y
NAJWYŻSZA JAKOŚĆ! Nasienie knurów pochodzące z naszych centrów pozyskiwania nasienia knurów spełnia najwyższe wymagania jakościowe. To suma doskonałych parametrów genetycznych knurów, najwyższego statusu zdrowotnego, optymalnego systemu utrzymania zwierząt i warunków środowiskowych.? Dlaczego warto wybrać WCHiRZ? Najlepsza genetyka dostępna na rynku Wyłączność na produkcję i dystrybucję nasienia Topigs Norsvin w Polsce Wysoki status zdrowotny knurów Cykl produkcyjny objęty procedurami systemu jakości ISO 9001 Nasienie najwyższej jakości Nasienie produkowane przy użyciu komputerowego systemu oceny nasienia CASA Własny bezpieczny transport nasienia do klienta Najwyższy status zdrowotny.! ZALETY INSEMINACJI ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób i przenoszenia pasożytów (wszy, świerzb) przez brak bezpośredniego kontaktu knurów z lochami eliminacja kosztów związanych z zakupem i utrzymaniem knura wykorzystanie wartości genetycznej, zdolności rozrodczych i parametrów przyżyciowych wybitnych rozpłodników ułatwienie organizacji rozrodu poprzez możliwość formowania grup produkcyjnych i planowania odpowiedniego doboru hodowlanego możliwość realizowania wybranych wariantów krzyżowania towarowego z wykorzystaniem zjawiska heterozji (wybujałości mieszańców) Produkcja oparta o system CASA - komputerowa analiza jakości nasienia W celu unowocześnienia produkcji i zapewnienia najwyższej jakości nasienia knurów zainwestowaliśmy w najnowszą technologię i wprowadziliśmy w naszych 2 laboratoriach system CASA. System CASA to wielowymiarowa komputerowa analiza oceny nasienia rozpłodników, która zapewnia: uzyskanie obiektywnej i precyzyjnej analizy jakości nasienia, produkcję nasienia najwyższej jakości dawki inseminacyjne o maksymalnym prawdopodobieństwie zapłodnienia, rozszerzenie badania nasienia każdorazowo o ocenę morfologiczną budowy plemników, ograniczenie przyczyn zaburzeń w rozrodzie trzody chlewnej po stronie samca. 2
Proponujemy nasienie knurów o najwyższym statusie zdrowotnym, z najlepszych polskich stad zarodowych oraz z renomowanych hodowli zagranicznych knury czystorasowe wielka biała polska (wbp) polska biała zwisłoucha (pbz) pietrain duroc puławska knury czystorasowe Wielka biała polska Szeroki grzbiet, długi tułów na mocnych średniowysokich nogach; mocna konstytucja; wysoka płodność, mleczność i opiekuńczość; doskonały komponent mateczny do produkcji loszek mieszańców F1 (wbp x pbz) oraz do krzyżowań z knurami ras mięsnych. Polska biała zwisłoucha Świnia długa, zgrabna na wysokich nogach; duża płodność, mleczność i troskliwość macierzyńska; szybki wzrost przy dobrym wykorzystaniu paszy; doskonały komponent mateczny do produkcji loszek mieszańców F1 (pbz x wbp) oraz do krzyżowań z knurami ras mięsnych. Pietrain Knur bezstresowy o wybitnej wydajności rzeźnej, bardzo cienkiej słoninie i wysokim udziale najbardziej wartościowych wyrębów; doskonałe umięśnienie szynek, schabu i łopatek; komponent ojcowski do krzyżowań towarowych z lochami ras matecznych i F1 oraz do produkcji knurów mieszańców. DUROC! knury hybrydowe PIC Choice Genetics Hypor Topigs Norsvin Rasa pochodzi z USA; wysokie nogi i karpiowate wygięcie grzbietu; łatwość adaptacji, duża odporność na warunki środowiskowe; średnia płodność lecz bardzo wysoka mleczność; szybkie tempo wzrostu przy dobrym wykorzystaniu paszy; komponent ojcowski do krzyżowań towarowych z lochami ras matecznych i F1 oraz do produkcji knurów mieszańców. knury mieszańce pietrain x duroc duroc x pietrain Wszystkie knury użytkowane w Stacjach Unasieniania Loch WCHiRZ wolne są od genu stresu RYR 1. 3
Knury mieszańce Pietrain x Duroc Duroc x Pietrain Poprawna mocna budowa; wysokie przyrosty przy bardzo dobrym wykorzystaniu paszy; komponent ojcowski do krzyżowania towarowego z lochami ras matecznych i F1. knury HYBRYDOWE Pic Wysoki udział mięsa w tuszy przekazywany na potomstwo; wysokie przyrosty wagowe przy bardzo dobrym wykorzystaniu paszy; duża wydajność rzeźna. TOpigs norsvin TALENT Linia termalna w typie Duroc; doskonałe parametry w końcowej fazie tuczu; połączenie wysokiej zdolności wykorzystania paszy i wartości rzeźnej z doskonałą jakością mięsa. Norsvin DUROC Linia ojcowska charakteryzująca się odpornością, wysoką produktywnością i zawartością chudego mięsa a jej 50-procentowy wkład w produkcję tuczników jest gwarancją wysokiej jakości produktu końcowego. tempo Linia termalna w typie Large White; potomstwo cechujące się doskonałą witalnością; prosięta Tempo szybko rosną, są mocne i odporne od urodzenia aż do uboju. traxx Linia terminalna uzyskana przez skrzyżowanie ras Duroc i Pietrain; tuczniki wyróżniają się szybkim tempem wzrostu; tusze o jednolitym pokroju i wysokiej zawartości mięsa chudego przy wysokiej wadze ubojowej. top pi Terminalna linia Pietrain; wysoka mięsność; duża żywotność prosiąt; knur pozbawiony genu stresu. 4
DLA TRZODY CHLEWNEJ KWIECIEŃ KWIECIEŃ KWIECIEŃ / MAJ MAJ / CZERWIEC CZERWIEC / LIPIEC A / WYPROSZENIA 12.07 9 2.08 30 23.08 21 13.09 11 4.10 13.07 10 3.08 1 MAJ 24.08 22 14.09 12 5.10 14.07 11 4.08 2 25.08 23 15.09 13 6.10 15.07 12 5.08 3 26.08 24 16.09 14 7.10 16.07 13 6.08 4 27.08 25 17.09 15 8.10 17.07 14 7.08 5 28.08 26 18.09 16 9.10 18.07 15 8.08 6 29.08 27 19.09 17 10.10 19.07 16 9.08 7 30.08 28 20.09 18 11.10 20.07 17 10.08 8 31.08 29 21.09 19 12.10 21.07 18 11.08 9 1.09 30 22.09 20 13.10 22.07 19 12.08 10 2.09 31 23.09 21 14.10 23.07 20 13.08 11 3.09 1 CZERWIEC 24.09 22 15.10 24.07 21 14.08 12 4.09 2 25.09 23 16.10 Ń 25.07 22 15.08 13 5.09 3 26.09 24 17.10 26.07 23 16.08 14 6.09 4 27.09 25 18.10 27.07 24 17.08 15 7.09 5 28.09 26 19.10 28.07 25 18.08 16 8.09 6 29.09 27 20.10 29.07 26 19.08 17 9.09 7 30.09 28 21.10 30.07 27 20.08 18 10.09 8 1.10 29 22.10 31.07 28 21.08 19 11.09 9 2.10 30 23.10 1.08 29 22.08 20 12.09 10 3.10 1 LIPIEC 24.10 ją w wieku 220-240 dni przy wadze 120-150 kg a rozpłodowego w tym wieku nie wpłynie ujemnie arantuje uzyskanie liczniejszych miotów. ienia loszki. Optymalny czas unasieniania leży między 18. a 30. godziną (średnio ok. 24 h) od występowania tych objawów. W przypadku stosowania reinseminacji (poprawia skuteczność zabiegu i zwiększa liczbę prosiąt w miocie), pierwszy zabieg unasieniania wykonuje się między 12. a 20. godziną rui właściwej i ponawia się go nasieniem tego samego knura po 10-12 godzinach.
KALENDARZ Wielkopolskie Centrum Hodowli Rujowy i Rozrodu Zwierząt w Poznaniu z/s w Tulcach Sp. z o.o. LIPIEC LIPIEC / SIERPIEŃ SIERPIEŃ / WRZESIEŃ WRZESIEŃ WRZESIEŃ / P UNASIENIENIA / DAT 2 25.10 23 15.11 13 6.12 3 27.12 24 3 26.10 24 16.11 14 7.12 4 28.12 25 4 27.10 25 17.11 15 8.12 5 29.12 26 5 28.10 26 18.11 16 9.12 6 30.12 27 6 29.10 27 19.11 17 10.12 7 31.12 28 7 30.10 28 20.11 18 11.12 8 1.01 29 8 31.10 29 21.11 19 12.12 9 2.01 30 9 1.11 30 22.11 20 13.12 10 3.01 1 PAŹDZIE 10 2.11 31 23.11 21 14.12 11 4.01 2 11 3.11 1 SIERPIEŃ 24.11 22 15.12 12 5.01 3 12 4.11 2 25.11 23 16.12 13 6.01 4 13 5.11 3 26.11 24 17.12 14 7.01 5 14 6.11 4 27.11 25 18.12 15 8.01 6 15 7.11 5 28.11 26 19.12 16 9.01 7 16 8.11 6 29.11 27 20.12 17 10.01 8 17 9.11 7 30.11 28 21.12 18 11.01 9 18 10.11 8 1.12 29 22.12 19 12.01 10 19 11.11 9 2.12 30 23.12 20 13.01 11 20 12.11 10 3.12 31 24.12 21 14.01 12 21 13.11 11 4.12 1 WRZESIEŃ 25.12 22 15.01 13 22 14.11 12 5.12 2 26.12 23 16.01 14 TWÓJ DORADCA DO SPRAW HODOWLI I ROZRODU ZWIERZĄT Imię:... Nazwisko:... Adres:... Tel.:... Wielkopolskie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Poznaniu z siedzibą w Tulcach Sp. z o.o. ul. Poznańska 13, 63-004 Tulce tel. 61/ 872 73 30, 61/ 873 85 00, fax 61/ 872 73 54 www.wchirz.pl
DLA TRZODY CHLEWNEJ AŹDZIERNIK PAŹDZIERNIK / LISTOPAD LISTOPAD LISTOPAD / GRUDZIEŃ GRUDZIEŃ / STYCZEŃ A / WYPROSZENIA 17.01 15 7.02 5 28.02 26 21.03 17 11.04 18.01 16 8.02 6 1.03 27 22.03 18 12.04 19.01 17 9.02 7 2.03 28 23.03 19 13.04 20.01 18 10.02 8 3.03 29 24.03 20 14.04 21.01 19 11.02 9 4.03 30 25.03 21 15.04 22.01 20 12.02 10 5.03 1 GRUDZIEŃ 26.03 22 16.04 23.01 21 13.02 11 6.03 2 27.03 23 17.04 RNIK 24.01 22 14.02 12 7.03 3 28.03 24 18.04 25.01 23 15.02 13 8.03 4 29.03 25 19.04 26.01 24 16.02 14 9.03 5 30.03 26 20.04 27.01 25 17.02 15 10.03 6 31.03 27 21.04 28.01 26 18.02 16 11.03 7 1.04 28 22.04 29.01 27 19.02 17 12.03 8 2.04 29 23.04 30.01 28 20.02 18 13.03 9 3.04 30 24.04 31.01 29 21.02 19 14.03 10 4.04 31 25.04 1.02 30 22.02 20 15.03 11 5.04 1 STYCZEŃ 26.04 2.02 31 23.02 21 16.03 12 6.04 2 27.04 3.02 1 LISTOPAD 24.02 22 17.03 13 7.04 3 28.04 4.02 2 25.02 23 18.03 14 8.04 4 29.04 5.02 3 26.02 24 19.03 15 9.04 5 30.04 6.02 4 27.02 25 20.03 16 10.04 6 1.05 Dostarczamy nasienie na terenie całej Polski
KALENDARZ Wielkopolskie Centrum Hodowli Rujowy i Rozrodu Zwierząt w Poznaniu z/s w Tulcach Sp. z o.o. GRUDZIEŃ / STYCZEŃ STYCZEŃ / LUTY LUTY LUTY / MARZEC MARZEC / UNASIENIENIA / DAT 25 19.04 15 10.05 5 31.05 26 21.06 19 26 20.04 16 11.05 6 1.06 27 22.06 20 27 21.04 17 12.05 7 2.06 28 23.06 21 28 22.04 18 13.05 8 3.06 1 MARZEC 24.06 22 29 23.04 19 14.05 9 4.06 2 25.06 23 30 24.04 20 15.05 10 5.06 3 26.06 24 31 25.04 21 16.05 11 6.06 4 27.06 25 1 STYCZEŃ 26.04 22 17.05 12 7.06 5 28.06 26 2 27.04 23 18.05 13 8.06 6 29.06 27 3 28.04 24 19.05 14 9.06 7 30.06 28 4 29.07 25 20.05 15 10.06 8 1.07 29 5 30.04 26 21.05 16 11.06 9 2.07 30 6 1.05 27 22.05 17 12.06 10 3.07 31 7 2.05 28 23.05 18 13.06 11 4.07 1 KWIECIE 8 3.05 29 24.05 19 14.06 12 5.07 2 9 4.05 30 25.05 20 15.06 13 6.07 3 10 5.05 31 26.05 21 16.06 14 7.07 4 11 6.05 1 LUTY 27.05 22 17.06 15 8.07 5 12 7.05 2 28.05 23 18.06 16 9.07 6 13 8.05 3 29.05 24 19.06 17 10.07 7 14 9.05 4 30.05 25 20.06 18 11.07 8 K IEDY UNASIENIAĆ? W zależności od kilku czynników tj. rasy, właściwości osobniczych, sposobu utrzymania oraz poziomu żywienia, loszka osiąga dojrzałość płciową w wieku 5-7 miesięcy. Jednakże już wcześniej (ok. 4 miesiąca życia) mogą występować nieregularne, powtarzające się objawy podobne do objawów rujowych. Tak młodych loszek nie wolno unasieniać. Dojrzałość rozpłodową (hodowlaną) loszki uzysku w zależności od genetyki. Rozpoczęcie użytkowani na wzrost i rozwój młodego organizmu, a nadto gw 3.-4. ruja to najlepszy czas do pierwszego unasien
knury hybrydowe CHOICE GENETICS P 76 - knur ekonomiczny, stworzony by produkować jak najwięcej mięsa w minimalnym czasie przy najmniejszych kosztach. Neckar - szybkie tempo wzrostu i duże oko polędwicy; umożliwia produkcję tuczników ciężkich i dobrze zbudowanych. Hypor Hypor Pietrain Biały Pietrain, użycie knura daje szybki efekt w postaci znacznej poprawy mięsności potomstwa; doskonałe umięśnienie przy dobrym wykorzystaniu paszy. Hypor H16 Maxter wysoka mięsność i wydajność rzeźna przy zachowaniu dobrego efektywnego wykorzystania paszy, wysokie tempo wzrostu, cienka słonina, duże oko polędwicy i tusza dobrej jakości. krzyżowanie Elementem dość często wykorzystywanym w hodowli jest krzyżowanie. Efektem krzyżowania ras matecznych (pbz x wbp lub wbp x pbz) jest poprawa wskaźników rozrodczych - co jest wynikiem heterozji matecznej i uzyskanie loszek F1. Krzyżowanie towarowe ma na celu poprawę cech produkcyjnych wyzwalając u potomstwa efekt heterozji czyli wybujałości mieszańców. Przykład krzyżowania towarowego 9
Przebieg rui u loch Prawidłowo i skutecznie przeprowadzony zabieg inseminacji zależy w dużej mierze od hodowcy, jego wiedzy, umiejętności obserwacji objawów rujowych oraz ustalenia odpowiedniego terminu unasieniania, jak również od przestrzegania właściwych zasad postępowania z nasieniem. CYKL PŁCIOWY U LOCH występuje cyklicznie i trwa średnio 21 dni i dzieli się na kilka faz, spośród których najważniejsze dla prawidłowo prowadzonego rozrodu są: Rozród w liczbach faza przedrujowa (zmniejszony apetyt, charakterystyczne pohukiwanie, obskakiwanie innych loch ale brak tolerancji na obskakiwanie przez inne lochy, obrzęk i zaczerwienienie sromu, wyciek śluzu) faza rui właściwej (występuje odruch tolerancji, także sprawdzana przez człowieka próba dosiadania, locha stoi - nie rusza się, przyjmuje postawę do krycia, wykonuje charakterystyczne ruchy uszami, brak obrzęku sromu i zmiana jego koloru na siny) faza porujowa (locha staje się spokojniejsza, brak odruchu tolerancji, poprawia się apetyt) Schemat przebiegu rui u lochy Faza przedrujowa 2 doby WZROST AKTYWNOŚCI PŁCIOWEJ loszka przeznaczona do krycia w wieku 220-240 dni długość cyklu rujowego 21 dni czas trwania owulacji 4-6 godzin żywotność plemników w drogach rodnych samicy 24 godziny WYSTĘPOWANIE ODRUCHU TOLERANCJI WYGASANIE AKTYWNOŚCI PŁCIOWEJ 48 36 24 12 0 12 24 36 48 60 72 84 Godziny okresu okołorujowego 20 21 1 2 3 4 Dni cyklu płciowego Okres okołorujowy ~ 5,5 doby Krzywa Ruja właściwa 2 doby Optymalny czas unas. I zab. Optymalny czas unasienniania (1 zabieg) Optymalny czas unas. II zab. Faza porujowa ~2 doby płodności żywotność komórki jajowej 6-8 godzin pojawienie się plemników w jajowodzie 1,5-6 godzin po inseminacji pojawienie się komórek jajowych w jajowodzie 30-40 minut po owulacji 10
Zasady postępowania: z nasieniem przechowywać w optymalnej temperaturze 15-17 C w tubach płasko leżących w termotorbie w celu uniknięcia sedymentacji nasienia na dno tuby, konieczne jest kilkukrotne w ciągu doby przemieszanie nasienia delikatnym, kołyszącym ruchem do uzyskania wyglądu prawie jednorodnej mieszaniny chronić nasienie przed działaniem promieni słonecznych, przegrzaniem oraz przed wychłodzeniem kategorycznie unikać kontaktu nasienia z wodą zapoznać się z danymi umieszczonymi na metryczce nazwa i numer knura, numer nasienia, data produkcji nasienia i data jego ważności podczas wykonywania zabiegu inseminacji pobudzamy lochę poprzez ucisk na grzbiecie w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, podciąganie w górę fałdu kolanowego, uciskanie kolanem boku lochy w okolicach słabizny przeprowadzamy próbę dosiadania lochy w celu stwierdzenia odruchu tolerancji czyścimy wargi sromowe z brudu, na sucho za pomocą ręcznika papierowego lub ścierki, następnie masujemy srom celem spowodowania większego podniecenia po rozchyleniu warg sromowych wprowadzamy kateter po górnym sklepieniu pochwy, aż do momentu wyczucia wyraźnego oporu podłączamy tubę z nasieniem, które bezpośrednio przed zabiegiem zostało podgrzane do temperatury około 35 C lekko naciskamy tubę z nasieniem powodując wypieranie powietrza z kateteru i wywołując u lochy odruch zasysania nasienia po dokonanym zabiegu odłączamy pustą tubę od kateteru, zamykamy kateter koreczkiem i pozostawiamy na parę minut w drogach rodnych samicy; ma to zapobiec ewentualnemu odbiciu nasienia i wypchnięciu go na zewnątrz po zakończonym zabiegu inseminacji w celu prawidłowej implantacji zarodków najlepiej pozostawić lochę w miejscu zabiegu przez okres co najmniej 21 dni w kartotece lochy zapisać datę inseminacji, numer użytego nasienia knura oraz wszelkie uwagi zaobserwowane podczas wykonywania zabiegu w celu zwiększenia liczby prosiąt w miocie oraz skuteczności pokrycia wskazane jest wykonanie reinseminacji po upływie 10-12 godzin od pierwszego zabiegu
Wielkopolskie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Poznaniu z siedzibą w Tulcach Sp. z o.o. ul. Poznańska 13, 63-004 Tulce tel. 61/ 872 73 30, 61/ 873 85 00, fax 61/ 872 73 54 www.wchirz.pl Gostyń, 63-800 Gostyń, ul. Mickiewicza 2 tel. 65 5720657, 65 5720658, 607 106 535 Kościelec, 62-604 Kościelec, ul. Konińska 10 tel. 63 2716521, 63 2716268, 724 990 502 Ostrów Wlkp., 63-400 Ostrów Wlkp, ul. Prof. Kaliny 93 tel. 62 7383271, 62 7347664, 724 990 444 Skwierzyna, 66-440 Skwierzyna, ul. Międzyrzecka 15 tel. 95 7170283, 95 7176127, 607 106 525 Wągrowiec, 62-100 Wągrowiec, ul. Berdychowska 52 tel. 67 2628322, 67 2621944, 601 661 624 12