Pola komutacyjne pusty Uogólniony model centrali (teoretyczny) do innych central Abonencki Zespół Liniowy Pole Komutacyjne Zespół Obsługowy Zespół Liniowy AZL AZL ZL ZL PK US Układ Sterujący Sieć Dróg Rozmównych Rozszerzony model centrali (praktyczny) do innych central Abonencki Zespół Liniowy Koncentrator Pole Komutacyjne Zespół Obsługowy Zespół Liniowy AZL AZL ZL ZL (PK) wewnątrz US PK US US US US Układ Sterujący PK ze wzgl. na liczbę końców w połączeniu jednopołączeniowe PK ze wzgl. na liczbę końców w połączeniu W telefonii cyfrowej konferencję realizuje mostek konferencyjny a nie pole komutacyjne. Konferencja N abonentów, to dla pola komutacyjnego N połączeń abonentów z mostkiem konferencyjnym. konferencyjne (=wielopołączeniowe) W telefonii cyfrowej wielopołączeniowość występuje praktycznie tylko przy rozmnaŝaniu sygnału z jednego generatora do wielu abonentów. 5 6
PK ze wzgl. na sposób przyłączenia łączy Układ jednostronny w postaci prostokąta połączenie lokalne dwustronne = prostokątne (realizuje tylko połączenia między wejściem a wyjściem) Line Trunk do innych central jednostronne = trójkątne (potrafi połączyć ze sobą dowolne dwa przyłącza) połączenie wychodzące lub przychodzące połączenie tranzytowe Symbol trójkąta na oznaczenie układu jednostronnego jest uŝywany tylko w opracowaniach teoretycznych. W dokumentacji central wszystkie układy są rysowane jako prostokąty, a to, Ŝe mamy do czynienia z układem jednostronnym (trójkątnym), wynika z opisu moŝliwości łączeniowych. 7 8 Ten sam układ w postaci trójkąta PK ze wzgl. na stosunek liczby wejść do wyjść Line połączenia lokalne ( Line-Line ) połączenia wychodzące i przychodzące ( Line-Trunk ) połączenia tranzytowe ( Trunk-Trunk ) z kompresją ruchu : lub więcej, np. 8: z ekspansją ruchu : lub więcej, np. :8 do rozdziału ruchu (na kierunki) między : a : Trunk do innych central ab.a ab.b 9 0 Kierunkowość transmisyjna centrala centrala centrala pusty łącze telefoniczne zrealizowane na torze dwukierunkowym łącze telefoniczne (transmisyjnie dwukierunkowe) zrealizowane na dwóch torach jednokierunkowych hybrid rozgałęźnik centrala międzymiastowa hybrid rozgałęźnik
Cyfrowy komutator elementarny Cyfrowy komutator prostokątny transmisyjnie dwukierunkowy to wymaganie usługi telefonicznej transmisyjnie jednokierunkowy ze względu na technikę cyfrową dwustronny (prostokątny) podział na wejścia i wyjścia wynika z jednokierunkowej transmisji pamięć połączeń Cyfrowy komutator trójkątny transmisyjnie dwukierunkowy to wymaganie usługi telefonicznej Cyfrowy komutator trójkątny Zapętlenie łącza jest wykorzystywane w centralach do przetestowania poprawności częściowo zestawionej drogi połączeniowej. pamięć połączeń pamięć połączeń 5 6 Kierunkowość komutacyjna Kierunkowość komutacyjna tylko Y moŝe zająć łącze układ sterujący Y ab.a centrala centrala centrala ab.b łącza jednokierunkowe PoniewaŜ kaŝde łącze telefoniczne musi być transmisyjnie dwukierunkowe, określenia kierunkowości łączy telefonicznych dotyczą zawsze kierunkowości komutacyjnej. układ sterujący X tylko X moŝe zająć łącze łącza dwukierunkowe Kierunkowość komutacyjna łącza zaleŝy od moŝliwości układów sterujących, oraz ich wzajemnej sygnalizacji. układ sterujący X sygnalizacja zapobiega podwójnemu (błędnemu) zajęciu układ sterujący Y 7 8
Struktury central biegowych i krzyŝowych Struktury central cyfrowych 5ESS WL WG SL WG EWSD Prawie wszystkie łącza (z wyjątkiem abonenckich) były łączami jednokierunkowymi, stąd praktycznie wszystkie układy komutacyjne były dwustronne, czyli prostokątne. Obecnie prawie wszystkie łącza telefoniczne są łączami dwukierunkowymi typowe są więc układy jednostronne (trójkątne), choć występują teŝ dwustronne (prostokątne). 9 0 Objaśnienie róŝnicy 5ESS EWSD Podsumowanie MoŜliwe przyczyny stosowania układów dwustronnych (prostokątnych) zamiast jednostronnych (trójkątnych): transmisja jednokierunkowa łącza komutacyjnie jednokierunkowe miejsce układu w strukturze Symbolika szwedzka Symbolika szwedzka (c.d.) łącze łączy łączy łącze 0 łączy łączy 0 0 0
Łączenie wejść Łączenie wyjść 0 50 50 0 0 0 0 0 0 50 0 0 0 0 0 0 6 Łączenie wejść i wyjść 0 50 0 pusty 0 0 0 0 0 7 Układ jednosekcyjny (przykład nr ) Układ jednosekcyjny jednostronny N N N N N N do zrealizowania jednego połączenia jest zaangaŝowany jeden punkt komutacyjny (p.k.) jest to układ o pełnej dostępności Liczba p.k. odzwierciedla koszty układu: L = N N (dla N = N : L = N ) Liczba p.k. odzwierciedla koszty układu: L = N (N ) / ( L ~ N ) Dla układów dwustronnych i jednostronnych: Przy zachowaniu pełnej dostępności szukamy sposobu na obniŝenie kosztu L. 9 0 5
Układ dwusekcyjny (przykład nr ) Obliczanie liczby punktów komutacyjnych n n r r N = n r N = r N = n r N = r r r n n r r r r sekcja. sekcja. między kaŝdym komutatorem sekcji. a kaŝdym komutatorem sekcji. istnieje dokładnie jedno łącze istnieje tylko jeden sposób połączenia określonego wejścia z określonym wyjściem jeden komutator: jedna sekcja: L = r r (n + ) sekcja. sekcja. n r r (n r ) r (r ) r = N /n N / (n + ) = = N N (n + ) / n = N N (/n + / ) Typowa wartość n była =0, jest: 8 0 = 0, czyli L «L Układ dwusekcyjny przykład blokady a b c a c b d Układ dwusekcyjny (w porównaniu z układem jednosekcyjnym) jest tańszy (L < L ), ale moŝe wystąpić blokada (brak moŝliwości połączenia) (mimo istnienia pełnej dostępności). d 6 5 a b c d pusty Układ z podwójnymi łączami m/sekc. (przykład nr ) Układ z podwójnymi łączami m/sekc. blokada N = n r n n r sekcja. sekcja. N = r między kaŝdym komutatorem sekcji. a kaŝdym komutatorem sekcji. istnieją dokładnie dwa łącza istnieją dokładnie dwie moŝliwe drogi połączenia określonego wejścia z określonym wyjściem L = L r Układ z wielokrotnymi łączami międzysekcyjnymi nazywamy układem niezupełnym. Ten sposób przeciwdziałania blokadzie jest mało efektywny. 6 5 5 6 6
Układ trzysekcyjny (przykład nr ) Układ trzysekcyjny symbolika szwedzka n m sekcja. N N n r m r r sekcja. sekcja. sekcja. między kaŝdymi dwoma komutatorami sąsiednich sekcji istnieje dokładnie jedno łącze między kaŝdym wejściem, a kaŝdym wyjściem istnieje m niezaleŝnych dróg oznaczamy ten układ: ν(m,n,r,,r ) r n sekcja. sekcja. 7 8 Twierdzenie Closa n tylko jedno wolne wejście n - m - Aby nigdy nie doszło do blokady, musi być: m (n -) + ( -) + czyli m n + - tylko jedno wolne wyjście N n r Przykładowe porównanie kosztów liczba wejść całego pola liczba wejść jednego komutatora liczba komutatorów sekcji bocznej 800 5 00 0 0 0 80 m liczba komutatorów sekcji środkowej 9 79 L jednosekcyjny (nieblokowalny) 60 000 7 00 000 L dwusekcyjny (blokowalny) 6 000 0 59 000 L dwusekc. niezupełny (blokowalny) 8 000 8 000 L Closa (nieblokowalny) 800 0 7 00 9 0 Jednostronne (trójkątne) pole Closa Tw. Closa dla pola jednostronnego n n r m Fizycznie jest to pole dwusekcyjne. Z punktu widzenia ruchowego jest to pole trzysekcyjne (połączenie przechodzi kolejno przez trzy punkty komutacyjne). Dla r > : m n - Dla r = : Dla r = : m m n n (tak jak dla pola dwustronnego) (zaokrąglenie w dół do wartości całkowitej) 7
pusty Najbardziej niekorzystny stan bieramy dwa wolne przyłącza w róŝnych grupach. Realizujemy połączenia zajmując kolejne przyłącza w tych samych grupach, co wcześniej wybrane wolne przyłącza. JeŜeli połączenia przechodzą przez dwie sekcje, staramy się wszystkie połączenia skierować przez tę samą wiązkę łączy międzysekcyjnych do tej samej grupy przyłączy. JeŜeli połączenia przechodzą przez trzy sekcje, staramy się poszczególne połączenia poprowadzić przez róŝne komutatory sekcji środkowej do innych grup, niŝ wstępnie wybrane. Brak moŝliwości połączenia wstępnie wybranych wolnych przyłączy świadczy o blokowalności pola. Najbardziej niekorzystny stan przykład n= f= (nieblok. f n = ) Najbardziej niekorzystny stan przykład n= r= m= (nieblok. m n = 5) 5 6 Typy selekcji Rozmieszczanie łączy jednego kierunku P-P - Punkt - Punkt (pojedyncze łącze) P-G - Punkt - Grupa (wiązka łączy) P-W - Punkt - Wszystkie łącza ab.a ab.b P-W P-G P-G P-G P-P do K do K do K do K K K ZASADA: Łącza tego samego kierunku rozdziela się moŝliwie równomiernie między wszystkie komutatory wyjściowe. 7 8 8
Blokada zewnętrzna Blokada wewnętrzna. rodzaju K K K K K K Brak wolnych łączy wyjściowych w danym kierunku K K K Zajęcie wszystkich łączy międzysekcyjnych dostępnych dla danego wejścia (tzn. wszystkich wyjść danego komutatora). K K K 9 50 Blokada wewnętrzna. rodzaju Istnieje wolne wyjście w danym kierunku, wolne łącze międzysekcyjne dostępne dla danego wejścia, a połączenie nie moŝe być zrealizowane. K K K K K Zastosowanie algorytmu Beneša W tym przypadku połączenie moŝe być zrealizowane (jak zresztą kaŝde inne). K K K zostanie zrealizowane przez ten sam komutator końcowy, co dla K K 5 5 Algorytm Beneša Pole przestrajalne (lub przepakowywalne) W układach wielosekcyjnych istnieje wiele moŝliwych dróg dla połączenia określonego wejścia z określonym kierunkiem (wyjściem). Prowadzą one przez róŝne komutatory poszczególnych sekcji. Istotą algorytmu Beneša jest dla nowego połączenia wybór tej spośród moŝliwych dróg, która prowadzi przez najbardziej obciąŝone komutatory (dociąŝając je jeszcze bardziej). Ten wybór pozostawia dla przyszłych połączeń największe moŝliwości łączeniowe w polu komutacyjnym. A B A K B K K K JeŜeli zmienić: A to da się: B K 5 55 9