1. Imię i nazwisko: 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe: 1993 ukończenie studiów na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie: Gdański Uniwersytet Medyczny), uzyskanie Dyplomu Lekarza Medycyny; 1997 uzyskanie tytułu specjalisty I stopnia w dziedzinie pediatrii; 2000 uzyskanie tytułu specjalisty II stopnia w dziedzinie pediatrii; 2006 uzyskanie stopnia doktora nauk medycznych w zakresie medycyny na podstawie pracy doktorskiej: Ocena przydatności klinicznej oznaczania stężenia neopteryny w patologii wieku rozwojowego. Stopień nadany uchwałą Rady Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku, promotorem pracy była prof. dr hab. med. Maria Korzon; 2012 uzyskanie tytułu specjalisty w dziedzinie alergologii. 3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych 1993-1996 asystent w Oddziale Pediatrii (Oddział Kliniczny) Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Gdańsku; 1996-2007 asystent w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii, i Onkologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku; od 2007 adiunkt w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii i Onkologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie: Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Gdański Uniwersytet Medyczny) 2
4. Wskazanie osiągnięcia* wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 ze zm.): a) Tytuł osiągnięcia naukowego: Kliniczne zastosowanie oznaczania stężenia neopteryny jako parametru różnicującego i monitorującego w przebiegu procesu zapalnego Prace wchodzące w skład serii publikacji przedstawionej do oceny: 1. Plata-Nazar K., Jankowska A.: Clinical usefulness of determining the concentration of neopterin. Pteridines, 2011, 22, 3, 77-89. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na przeglądzie piśmiennictwa, przygotowaniu manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 85% Punktacja IF: 0,444 Punktacja ministerstwa: 15 Punktacja IC: 0 2. Plata-Nazar K., Łuczak G., Borkowska A., Delińska-Galińska A., Kozielska E., Marek K., Korzon M.: Reference standard of serum neopterin concentration in healthy children. Pteridines, 2007, 18, 1, 19-24. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji i protokołu badania, zebraniu materiału biologicznego, interpretacji i prezentacji uzyskanych wyników badań, analizie literatury, przygotowaniu manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 80% Punktacja IF: 0,471 Punktacja ministerstwa: 10 Punktacja IC: 0 3
3. Plata-Nazar K., Łuczak G., Góra-Gębka M., Liberek A., Kamińska B.: Serum neopterin concentration in children with viral gastroenteritis. Pteridines, 2010, 21, 1, 11-16. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na zaplanowaniu badania, opracowaniu protokołu badania, zbieraniu materiału biologicznego, interpretacji wyników badań, napisaniu manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 80% Punktacja IF: 0,404 Punktacja ministerstwa: 13 Punktacja IC: 0 4. Łuczak G., Plata-Nazar K., Kozielska E., Delińska-Galińska A., Borkowska A., Kotłowska-Kmieć A., Woś-Wasilewska E., Kamińska B.: Stężenie neopteryny w surowicy u dzieci z infekcjami dolnych dróg oddechowych. Med. Wieku Rozw., 2007, 11, 4, 427-431. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji pracy, zaprojektowaniu badania, zbieraniu materiału biologicznego, interpretacji uzyskanych wyników. Mój udział procentowy szacuję na 70% Punktacja IF: 0 Punktacja ministerstwa: 6 Punktacja IC: 5,50 5. Plata-Nazar K., Luczak G., Liberek A., Dudzinska-Gehrmann J., Sznurkowska K., Landowski P., Kaminska B.: Evaluation of clinical usefulness of serum neopterin determination in children with bacterial infections. Acta Biochim Pol., 2015, 62, 1, 133-137. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji badania, sporządzeniu protokołu badania, określeniu kryteriów włączenia i wyłączenia, zebraniu materiału biologicznego, interpretacji uzyskanych wyników badań, napisaniu wstępnej wersji manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 80% Punktacja IF: 1,389 Punktacja ministerstwa: 15 Punktacja IC: 0 4
6. Plata-Nazar K., Łuczak G., Kozielska E., Delińska-Galińska A., Borkowska A., Zalewska-Jędryczka S., Marek K., Bohdan Z., Korzon M.: Stężenie neopteryny w surowicy dzieci z przewlekłymi nieswoistymi zapaleniami jelit. Pediatr. Współ. Gastroenterol. Hepatol. Żyw. Dziecka, 2007, 9, 2, 102-104. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji i protokołu badania, zebraniu materiału biologicznego, interpretacji i prezentacji uzyskanych wyników badań, analizie literatury, przygotowaniu manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 80% Punktacja IF: 0 Punktacja ministerstwa: 4 Punktacja IC: 4,95 7. Plata-Nazar K., Łuczak G., Kamińska B., Bogotko-Szarszewska M., Renke J., Szumera M.: Serum neopterin concentration in children with ulcerative colitis. Pteridines, 2008, 19, 1, 23-27. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na zaplanowaniu badania, opracowaniu protokołu badania, zbieraniu materiału biologicznego, interpretacji wyników badań, napisaniu manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 80% Punktacja IF: 0,706 Punktacja ministerstwa: 10 Punktacja IC: 0 8. Plata-Nazar K., Szumera M., Łuczak G., Liberek A., Sznurkowska K., Szlagatys- Sidorkiewicz A., Lange M., Kamińska B.: Clinical usefulness of serum neopterin in children with juvenile idiopathic arthritis. Pteridines, 2015, DOI: 10.1515/pterid- 2015-0003 Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na zaprojektowaniu badania, kwalifikowaniu dzieci objętych badaniem, zebraniu materiału biologicznego, opracowaniu uzyskanych wyników, przygotowaniu wyników do prezentacji, przygotowaniu ostatecznej wersji manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 80%. Punktacja IF: 0,963 Punktacja ministerstwa: 15 Punktacja IC: 0 5
9. Plata-Nazar K., Woś-Wasilewska E., Szlagatys-Sidorkiewicz A., Łuczak G., Zagierski M., Martysiak-Żurowska D., Kamińska B.: Human breast milk concentration of neopterin at various stages of lactation and during a single feeding. Pteridines, 2015, DOI: 10.1515/pterid-2015-0001 Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na zaplanowaniu badania, opracowaniu koncepcji pracy, opracowaniu prawidłowych warunków pobierania materiału biologicznego, przeglądzie literatury, napisaniu ostatecznej wersji manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 50% Punktacja IF: 0,963 Punktacja ministerstwa: 15 Punktacja IC: 0 10. Borkowska A., Liberek A., Plata-Nazar K., Kamińska B.: Przydatność diagnostyczna oznaczania w stolcu parametrów stanu zapalnego u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit. Med. Wieku Rozw., 2010, 14, 1, 37-41. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na dokonaniu przeglądu literatury i napisaniu wstępnej wersji manuskryptu. Mój udział procentowy szacuję na 50% Punktacja IF: 0 Punktacja ministerstwa: 9 Punktacja IC: 5,22 11. Geller-Michalska K., Sznurkowska K., Plata-Nazar K., Popadiuk S., Romanowicz- Bilmon A.: Wybrane schorzenia z udziałem procesu zapalnego. [W:] Stan zapalny w pediatrii / red. B. Kamińska, K. Plata-Nazar, J. Renke. Warszawa : Borgis Wydawnictwo Medyczne, 2008, 19-38. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji pracy, przeglądzie piśmiennictwa i przygotowaniu ostatecznej wersji rozdziału. Mój udział procentowy szacuję na 50% Punktacja IF: 0 Punktacja ministerstwa: 0 Punktacja IC: 0 6
12. Sikorska-Wiśniewska G., Landowski P., Łuczak G., Jankowska A., Plata-Nazar K., Bogotko-Szarszewska M., Borkowska A., Marek K.: Wykładniki morfologiczne i biochemiczne procesu zapalnego. [W:] Stan zapalny w pediatrii / red. B. Kamińska, K. Plata-Nazar, J. Renke. Warszawa : Borgis Wydawnictwo Medyczne, 2008, 39-70. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji pracy, przeglądzie piśmiennictwa i przygotowaniu ostatecznej wersji rozdziału. Mój udział procentowy szacuję na 50% Punktacja IF: 0 Punktacja ministerstwa: 0 Punktacja IC: 0 13. Plata-Nazar K., Ciechanowska-Myszka A.: Przydatność kliniczna oznaczania parametrów stanu zapalnego w pediatrii. Klin. Pediatr., 2014, 22, 1, 51-57. Mój wkład w powstanie tej pracy polegał na opracowaniu koncepcji pracy, zebraniu i przeglądzie piśmiennictwa, napisaniu wstępnej oraz przygotowaniu ostatecznej wersji manuskryptu). Mój udział procentowy szacuję na 75% Punktacja IF: 0 Punktacja ministerstwa: 0 Punktacja IC: 0 W sumie przedstawiam 13 prac (8 oryginalnych i 5 poglądowych) o sumarycznym IF: 5,340; punktacji KBN/MNiSzW: 112; Index Copernicus: 15,67. Współautorzy powyższych prac wyrazili zgodę na ich wykorzystanie w niniejszej rozprawie. Oświadczenia współautorów w załączeniu. Na przeprowadzenie badań uzyskano kolejno zgody Niezależnej Komisji Biotycznej do Spraw Badań Naukowych przy Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie Gdańskim Uniwersytecie Medycznym): NKEBN/942/2004, NKEBN/114/2007, NKEBN/308/2008, NKBBN/319/2014, NKBBN/52/2015. c) Omówienie celu naukowego ww. pracy/prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania. Kliniczna przydatność oznaczania wskaźników aktywności układu immunologicznego stanowi zagadnienie aktualne w pracy wielu badaczy, zajmujących się rozmaitymi 7
dziedzinami nauki, zarówno teoretycznymi, jak i praktycznymi. Jednym z wielu poznanych dotychczas takich wskaźników jest oznaczanie stężenia neopteryny (NPT). Celem przedstawionej serii prac była ocena przydatności klinicznej oznaczania stężenia neopteryny jako parametru różnicującego i monitorującego w przebiegu procesu zapalnego. W Polsce oznaczenia te nie należą dotychczas do badań wykonywanych rutynowo, ale rozwój wiedzy i udokumentowane, uzasadnione naukowo wykorzystanie oznaczania tego parametru w innych krajach (np. Austrii) być może doprowadzi w przyszłości do bardziej powszechnego zastosowania oznaczania stężenia NPT. Praca nr 1 to praca poglądowa, w której dokładnie opisana została neopteryna jej klasyfikacja chemiczna, źródło pochodzenia w organizmie ludzkim, metody oznaczania, normy stężenia i zastosowanie w praktyce klinicznej. Neopteryna (NPT) należy do grupy związków pterydynowych. Według międzynarodowej klasyfikacji (International Union of Pure and Applied Chemistry) związki te zawierają podwójny pierścień azotowy pirazyno-(2,3-d)-pirymidynowy. Neopteryna, (6-D-erythro-trihydroxypropyl)pteryna Czynnikiem pobudzającym wydzielanie NPT przez ludzkie monocyty/makrofagi jest IFN-γ. W sytuacji, kiedy w organizmie uruchomiona zostaje odpowiedź immunologiczna typu komórkowego, pobudzone limfocyty Th1 uwalniają więcej IFNγ, który wyzwala wyższe stężenie neopteryny. Dlatego powszechnie uznaje się, że podwyższone stężenie neopteryny obserwujemy w schorzeniach, w których pobudzona zostaje odporność immunologiczna typu komórkowego. Klinicznie oznaczanie stężenia NPT znalazło zastosowanie w chorobach infekcyjnych, onkologii, reumatologii, transplantologii, transfuzjologii, kardiologii, neurologii i wielu innych dziedzinach medycyny. 8
Neopteryna może być oznaczana w surowicy, ale również w moczu, płynie rdzeniowo- mózgowym, płynie stawowym, ślinie, płynie puchlinowym, żółci, soku trzustkowym, soku żołądkowym. W ostatnich latach ukazały się prace, gdzie porównywana jest przydatność oznaczania różnych nieswoistych wskaźników m.in. neopteryny, białka C-reaktywnego, prokalcytoniny. W większości z nich udowodniona została celowość ich niezależnego badania. Aktualnie trwają prace nad tzw. szybkimi, przyłóżkowymi testami służącymi do półilościowego oznaczania stężenia NPT (wraz z pozostałymi opisanymi wyżej parametrami), co znacznie ułatwi i przyspieszy prawidłowe prowadzenie procesu diagnostycznego. Austriaccy badacze Honlinger i wsp. badając stężenie neopteryny w surowicy u ponad 76 tysięcy krwiodawców, uznanych wcześniej za zdrowych, u około 1,5% z nich stwierdzili podwyższone stężenie NPT. Prowadzone badania przesiewowe stężenia neopteryny u dawców krwi, nie tylko pozwalają wykryć ryzyko zakażenia przy użyciu całkowicie nieswoistej metody, ale bardzo skutecznie podnoszą bezpieczeństwo transfuzji krwi, dając dodatkowo ogromne oszczędności finansowe. Dlatego w austriackim Tyrolu, od roku 1986, zgodnie z prawem, każda krew przed przetoczeniem jest poddawana oznaczeniu stężenia neopteryny. Aktualnie, zgodnie z obowiązującym od 1994 prawem narodowym, wykonywanie tego badania jest obligatoryjne w całej Austrii, we wszystkich ośrodkach krwiodawstwa, jako badanie przesiewowe. Na podstawie przeprowadzonych dotychczas badań jako wartość graniczną (tzw. cutoff) uznaje się stężenie NPT w surowicy wynoszące 10 nmol/l, przy czym producenci testów zalecają opracowanie przez poszczególne laboratoria własnych zakresów referencyjnych. Należy podkreślić, że w literaturze światowej istnieje niewiele doniesień na temat wartości referencyjnych stężenia NPT w surowicy lub innych płynach ustrojowych u dzieci i młodzieży. W związku z powyższym za cel badań postawiłam ocenę stężenia neopteryny w surowicy u zdrowych dzieci w zależności od wieku i płci. Wyniki tych badań 9
opublikowaliśmy w pracy nr 2: Reference standard of serum neopterin concentration in healthy children, która ukazała się w czasopiśmie Pteridines, w roku 2007. W pracy tej badaniami objętych zostało 105 zdrowych dzieci, 47 dziewcząt i 58 chłopców, w wieku od 1 miesiąca 17,9 lat. Na podstawie badania podmiotowego, przedmiotowego i standardowo wykonywanych badań dodatkowych, wykluczono obecność ostrego bądź przewlekłego procesu zapalnego. Stężenie neopteryny w surowicy analizowano immunoenzymatyczną metodą ELISA, uzyskując wyniki: 2,872 14,779 nmol/l, średnia 5,471 ± 2,582 nmol/l. Nie stwierdziliśmy zależności między wiekiem lub płcią dzieci i stężeniem neopteryny w surowicy. Postanowiliśmy odnieść się do uznanej metody wyznaczania zakresu wartości referencyjnych metodą podwójnego odchylenia standardowego i ustaliliśmy od wieku i płci dzieci na poziomie 11 nmol/l. W kolejnych prezentowanych pracach podjęłam próbę oceny przydatności klinicznej badania stężenia neopteryny jako parametru różnicującego w chorobach infekcyjnych oraz monitorującego w chorobach o podłożu autoimmunologicznym wieku rozwojowego, a także porównania jej wiarygodności względem innych wykładników procesu zapalnego. Wszystkie oznaczenia stężenia neopteryny wykonałam z użyciem metody immunoenzymatycznej ELISA. punkt odcięcia niezależny Infekcje przewodu pokarmowego nadal stanowią główną przyczyną zachorowalności i umieralności dzieci na całym świecie, z tego ponad 75% wszystkich przypadków spowodowane jest przez zakażenia o etiologii wirusowej. Szczegółowa identyfikacja czynnika patogennego jest kosztowna i na ogół długotrwała. Dlatego w pracy nr 3 za cel badań postawiłam sobie ocenę, czy stężenia neopteryny w surowicy może być wiarygodnym markerem etiologii wirusowej infekcji przewodu pokarmowego u dzieci. Grupę badaną stanowiło 67 dzieci: 29 dziewczynek i 38 chłopców, w wieku od 0,1 do 16,1 lat z objawami infekcji przewodu pokarmowego, o potwierdzonej etiologii rotawirusowej lub infekcji adenowirusowej. Grupę kontrolną stanowiło 105 zdrowych dzieci. Stężenie neopteryny w surowicy w badanej grupie wynosiło od 6,03 do 171 nmol/l (mediana 23,7 nmol/l) i było znacząco wyższe niż w grupie kontrolnej (od 2,88 do 14,8 nmol/l; mediana 4,73 nmol/l) (p<0,001). Stężenie NPT było powyżej przyjętego punktu odcięcia (11 nmol/l) u 58 dzieci z grupy badanej i tylko 10
u sześciu z grupy kontrolnej (86,6% czułość i 94,3% swoistość). Stężenie neopteryny w surowicy nie różniło się istotnie pomiędzy grupą dzieci z zakażeniem rotawirusem i adenowirusem (p=0,47). Zależność między stężeniem neopteryny w surowicy i białka C-reaktywnego była na granicy istotności (rs=0,23; p=0,06). Nie obserwowano zależności pomiędzy stężeniami neopteryny i prokalcytoniny, liczbą białych krwinek, liczbą limfocytów, monocytów czy ciepłotą ciała. Dlatego też niespecyficzne, ale szybkie, czułe, tanie i łatwe do wykonania badanie stężenia neopteryny w surowicy, może być przydatną metodą identyfikacji pacjentów z infekcjami przewodu pokarmowego o wirusowej etiologii. Istotnym następstwem jest wówczas optymalizacja leczenia i zmniejszenie liczby przypadków nieodpowiedniego leczenia antybiotykami. Zakażenia dolnych dróg oddechowych, pod postacią zapalenia oskrzeli i zapalenia płuc, są jednymi z najczęściej spotykanych schorzeń wieku dziecięcego. Powszechne stosowanie antybiotykoterapii w przebiegu tych infekcji, mimo przeważających zakażeń wirusowych, często wynika z braku możliwości ustalenia czynnika etiologicznego. Wobec narastającego problemu antybiotykooporności bakterii patogennych, co jest związane z nadużywaniem antybiotyków, oraz objawów ubocznych leczenia antybiotykami, niezwykle przydatne wydaje się znalezienie względnie łatwego do oznaczenia w codziennej praktyce parametru, na podstawie znajomości którego można by z dużym prawdopodobieństwem potwierdzić wirusową etiologię choroby. Takim parametrem może być właśnie oznaczanie stężenia neopteryny w surowicy. Celem kolejnej naszej pracy (praca nr 4) była ocena stężenia neopteryny w surowicy krwi u dzieci z infekcjami dolnych dróg oddechowych. Badaniami objęto 87 dzieci w wieku od 1 miesiąca do 8 lat, z infekcjami dolnych dróg oddechowych. Wśród badanych dzieci z infekcjami dolnych dróg oddechowych: u 31 (35,6%) dzieci rozpoznano zapalenie płuc, u 27 (31,0%) obturacyjne zapalenie oskrzeli, u 10 (11,5%) ostre zapalenie oskrzeli, a u 19 (21,8%) współistnienie zapalenia płuc i obturacyjnego zapalenia oskrzeli. Grupę kontrolną stanowiło 105 pacjentów bez cech infekcji. Stężenie neopteryny w surowicy w grupie badanych chorych wynosiło od 3,92 do 34,51 nmol/l (średnia 11,49 ± 5,12 nmol/l, mediana 10,5 nmol/l) i było istotnie 11
wyższe niż w grupie kontrolnej (od 2,87 do 14,78 nmol/l, średnia 5,38 ± 2,50 nmol/l, mediana 4,73 nmol/l, p<0,001). Stężenie neopteryny w badanej grupie dzieci nie wykazywało istotnych różnic między chorymi z ostrym zapaleniem oskrzeli, obturacyjnym zapaleniem oskrzeli, zapaleniem płuc czy współwystępowaniem tych schorzeń (H=2,22, p=0,53). W każdym z tych schorzeń stężenie neopteryny było wyższe niż w grupie kontrolnej (p<0,001). Czułość oznaczania stężenia neopteryny u dzieci z infekcjami dolnych dróg oddechowych wynosiła 90,5% a specyficzność 55,2%. Nie stwierdzono istnienia zależności pomiędzy stężeniem neopteryny w surowicy z innymi powszechnie oznaczanymi markerami stanu zapalnego (białko C-reaktywne). Dlatego wnioskujemy, że oznaczanie stężenia neopteryny w przebiegu infekcji dolnych dróg oddechowych u dzieci może być przydatne klinicznie jako wykładnik zakażenia wirusowego. Aby ocenić przydatność oznaczania stężenia neopteryny w infekcjach bakteryjnych oraz zastosowanie w diagnostyce różnicowej etiologii infekcji, za cel swoich dalszych badań postawiłam ocenę przydatności klinicznej oznaczania stężenia neopteryny w surowicy dzieci z zakażeniami układu moczowego (praca nr 5). Badaniami objętych zostało 56 dzieci z infekcjami dróg moczowych (ZUM) o etiologii bakteryjnej. W badanej grupie dzieci etiologię zakażeń układu moczowego w 100% stanowiły bakterie. Wyhodowano szczepy Escherichia coli u 51 dzieci (91%), Klebsiella pneumoniae 4 dzieci (7%), Morganella morganii 1 dziecko (2%). Grupę kontrolną stanowiło 105 zdrowych dzieci. Stężenie neopteryny w surowicy dzieci z ZUM mieściło się w zakresie od 3,158 do 17,256 nmol/l. Stężenie neopteryny w surowicy dzieci w grupie kontrolnej mieściło się w zakresie od 2,872 do 14,779 nmol/l. Wartości stężenia NPT w surowicy krwi, jakie uzyskano w grupie dzieci z zakażeniami układu moczowego, nie różniły się znamiennie od wartości wyników uzyskanych w grupie kontrolnej. Na podstawie uzyskanych wyników wnioskowano, iż oznaczanie stężenia neopteryny w surowicy krwi dzieci z infekcjami układu moczowego o etiologii bakteryjnej nie jest parametrem przydatnym klinicznie. 12
Na podstawie uzyskanych wyników zaprezentowanych w trzech wymienionych pracach oryginalnych wydaje się, że oznaczanie stężenia neopteryny może być przydatne w różnicowaniu czynnika etiologicznego infekcji i pomocne w podjęciu decyzji o właściwym leczeniu. Celem, jaki postawiłam w badaniach, których wyniki zostały opisane w pracy nr 6 jest ocena przydatności klinicznej oznaczania stężenia neopteryny w surowicy jako parametru monitorującego aktywność procesów immunologicznych u dzieci z przewlekłymi nieswoistymi zapaleniami jelit. Badaniami objęci zostali pacjenci z przewlekłymi nieswoistymi zapaleniami jelit. Grupa ta liczyła 82 dzieci, w tym 34 z chorobą Leśniowskiego-Crohna oraz 48 z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Grupa kontrolna liczyła 105 dzieci zdrowych. W obu grupach pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit wartości stężenia NPT w surowicy były znamiennie wyższe niż w grupie kontrolnej (p<0,01). Obserwowano istotną dodatnią korelację wartości stężenia NPT z temperaturą ciała, OB, CRP, liczbą leukocytów, ale nie ze stężeniem PCT. U dzieci z rozpoznaniem choroba Leśniowskiego-Crohna, obserwowano wyższe średnie stężenia NPT w surowicy 9,72 ± 6,08 nmol/l, niż u dzieci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (8,76 ± 5,57 nmol/l). U chorych z rozpoznaniem choroby Leśniowskiego- Crohna wyższe były również uzyskane wartości maksymalne stężenia NPT, jak również więcej dzieci miało wyniki stężenia NPT przekraczające wartość graniczną 11 nmol/l. Na tej podstawie wydaje się, że oznaczanie stężenia neopteryny w surowicy może być przydatne klinicznie jako parametr monitorujący aktywność procesów immunologicznych u dzieci, u których rozpoznano z przewlekłe nieswoiste zapalenia jelit. Wyniki prezentowane w poprzedniej publikacji zachęciły mnie do kontynuacji badań, czego efektem jest praca nr 7. Jej celem była ocena przydatności klinicznej oznaczania stężenia neopteryny, jako parametru monitorującego aktywność choroby, w surowicy dzieci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. W grupie dzieci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego badanych było 48 pacjentów, w tym 16 (33%) dziewcząt i 32 (67%) chłopców, w wieku od 3,9 do 17,8 lat 13
(średnia 13,5 ± 4,0 [SD] lat, mediana 15,4). Stężenie neopteryny w surowicy dzieci w tej grupie mieściło się w zakresie od 3,436 do 26,052 nmol/l (średnia 8,764 ± 5,570 [SD] nmol/l, mediana 6,889). U dzieci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego obserwowano statystycznie istotną dodatnią korelację stężenia NPT w surowicy z temperaturą ciała (Rs=0,33, p=0,02), OB (Rs=0,65, p<0,001), CRP (Rs=0,59, p<0,001) oraz liczbą leukocytów (Rs=0,44, p=0,002), ale nie obserwowano statystycznie istotnej korelacji stężenia NPT w surowicy z PCT (Rs=0,24, p=0,10). U dzieci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego stopień aktywności choroby oceniano w oparciu o powszechnie stosowaną skale Trulove-Wittsa, w modyfikacji Ryżki i Wojnarowskiego. Obserwowano istotne różnice stężenia NPT w surowicy w zależności od skali aktywności choroby (p=0,01) oraz istotną dodatnią korelację między nimi (Rs=0,64; p<0,001). Oznaczanie stężenia neopteryny w surowicy może być przydatne klinicznie jako parametr monitorujący aktywność choroby u dzieci z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Być może powszechne zastosowanie oznaczeń stężenia NPT u opisanych chorych pozwoliłoby na codzienne monitorowanie zmian aktywności choroby, a tym samym umożliwiłoby rezygnację z częstych, inwazyjnych badań endoskopowych. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) to najczęstsza zapalna układowa choroba tkanki łącznej w wieku rozwojowym. Biorąc pod uwagę fakt, że w patogenezę MIZS zaangażowane są zarówno elementy odporności komórkowej, jak i humoralnej, za cel pracy (praca nr 8) postawiłam ocenę przydatności klinicznej oznaczania stężenia neopteryny w surowicy u dzieci z MIZS. Badaniem objęto 67 dzieci z rozpoznanym MIZS. W zależności od postaci MIZS wyróżniono trzy grupy pacjentów: systemowa 9 dzieci (13%), skąpostawowa 34 dzieci (51%), wielostawowa 24 dzieci (36%). Zakwalifikowano pacjentów do jednej z dwóch grup: dzieci w okresie remisji choroby 27 dzieci (40%) oraz w okresie zaostrzenia 40 dzieci (60%). Grupę kontrolną stanowiło 105 dzieci zdrowych. Stężenie neopteryny w surowicy dzieci z MIZS wynosiło 2,811 22,765 nmol/l. 14
Stężenie NPT w surowicy dzieci z MIZS było znamiennie wyższe niż w grupie kontrolnej (p<0,001). Nie obserwowano znamiennych różnic stężenia NPT w surowicy w poszczególnych postaci MIZS (p=0,40). Obserwowano istotną różnicę wartości stężenia NPT w zależności od remisji/zaostrzenia przebiegu choroby w grupie dzieci z MIZS (p<0,001). Na podstawie uzyskanych wyników wnioskowano, że oznaczanie stężenia neopteryny w surowicy dzieci z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów jest przydatnym klinicznie wskaźnikiem zaostrzenia procesu chorobowego. Jak wcześniej wspomniałam, stężenie neopteryny można oznaczać w różnych płynach ustrojowych. W naszym kolejnym projekcie pracach prowadziłam oznaczenia stężenia NPT w mleku kobiecym (praca nr 9). Celem pracy było określenie poziomu fizjologicznego stężenia neopteryny w mleku kobiecym oraz badanie jego zmienność w zależności od czasu trwania pojedynczego karmienia i w różnych stadiach laktacji. Próbki mleka z piersi od 74 kobiet zebrano czterokrotnie: pierwszą próbkę między 2 a 4 dobą po porodzie, a następne trzy 15, 30 i 90 dni od daty porodu. Stężenie neopteryny w mleku matki określano za pomocą testu immunoenzymatycznego ELISA. Zakres stężenia neopteryny w mleku w różnych fazach laktacji wynosił: 15,4 19,2 nmol/l w 2-4 dniach po porodzie; 20,2 23,0 nmol/l w dniu 15; następnie 20,8 24,5 nmol/l w dniu 30 oraz 16,9 20,4 nmol/l w dniu 90 po porodzie. Poziom stężenia neopteryny 2-4 dni po porodzie był znacznie niższy niż w dniach 15 i 30, natomiast stężenie neopteryny w dniu 30 było istotnie wyższe niż w dniu 90. Dodatkowo u ośmiu kobiet próbki mleka zebrano seryjnie w czasie pojedynczego karmienia: na początku oraz w 7 i 15 minucie karmienia piersią. Nie obserwowano istotnych różnic stężenia neopteryny w poszczególnych fazach pojedynczego karmienia. Na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować, że chociaż stężenie neopteryny w mleku kobiecym ulega zmianom w zależności od stadium laktacji, ale pozostaje stabilne podczas jednego karmienia. 15
Wstępnie ustalone wartości referencyjne stężenia neopteryny w mleku kobiecym, mogą stać się przyczynkiem do dalszej oceny jako wskaźnika aktywności układu immunologicznego u kobiet karmiących naturalnie. Obecnie zespół nasz zakończył w Klinice zbieranie materiału i dokonaliśmy oznaczeń stężenia neopteryny w stolcu dzieci z nieswoistymi zapaleniami jelit. Planujemy ocenić przydatność diagnostyczną i monitorującą przebieg choroby (remisja/zaostrzenie, stopień zaawansowania klinicznego choroby) tego parametru, porównując do przydatności pozostałych rutynowo wykonywanych (np. laktoferryny). Z myślą o powyższym projekcie napisałam wraz z zespołem pracę poglądową: Przydatność diagnostyczna oznaczania w stolcu parametrów stanu zapalnego u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit (NZJ) (praca nr 10). W chwili obecnej złotym standardem diagnostycznym w ustaleniu rozpoznania jest badanie kolonoskopowe, z pobraniem bioptatów błony śluzowej przewodu pokarmowego, w celu oceny histopatologicznej. Z uwagi na przewlekły charakter schorzenia, wskazane jest stałe monitorowanie nasilenia toczącego się procesu zapalnego. Jest wiele doniesień wskazujących na istotną rolę diagnostyczną parametrów stanu zapalnego oznaczanych w stolcu. Parametry te opisywane są jako niezwykle czułe, ponieważ ich wahania odzwierciedlają dynamikę zmian zapalnych w obrębie przewodu pokarmowego. Dobrze udokumentowano przydatność kliniczną oznaczania w kale pacjentów z NZJ laktoferyny i kalprotektyny. Wiadomo, że badań dalszych wymagają oznaczenia w stolcu takich markerów, jak: alfa-1-antytrypsyna, mieloperoksydaza, kinaza pirogronianowa, neopteryna. W ostatnich latach obserwujemy stały wzrost liczby pacjentów z rozpoznaniem NZJ. Dzieci stanowią obecnie około 30% wszystkich chorych z NZJ. Powszechnie wiadomo, ze dzieci wolą być diagnozowane w sposób nieinwazyjny. Do takich należą badania kału. Stanowi to dla mnie dodatkową motywację do prowadzenia dalszych badań w Klinice Pediatrii. Kolejne dwa doniesienia stanowią rozdziały monografii, w której jestem współredaktorem, pt. Stan zapalny w pediatrii pod red. Barbary Kamińskiej, Katarzyny Plata-Nazar, Joanny Renke, wydanej w Warszawie przez wydawnictwo Borgis w 2008 roku. 16
W pierwszym z rozdziałów (praca nr 11) Wybrane schorzenia z udziałem procesu zapalnego szeroko opisuję udział odpowiedzi immunologicznej organizmu w infekcjach bakteryjnych i wirusowych, w chorobach o podłożu autoimmunologicznym, przebieg procesu zapalnego w chorobach o podłożu alergicznym. Bardzo szczegółowo omówione zostało zagadnienie: przewlekły proces zapalny a karcinogeneza oraz choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi. Drugi z wymienionych rozdziałów ( praca nr 12) Wykładniki morfologiczne i biochemiczne procesu zapalnego dotyczy możliwości diagnostycznych dostępnych w praktyce lekarskiej. Omówiona została interpretacja morfologii krwi, ze szczegółowym opisem stanu fizjologicznego oraz patologicznego w zakresie układu czerwonokrwinkowego, białokrwinkowego i krwinek płytkowych. Ocena leukocytozy i obrazu krwinek białych przedstawiona została z uwzględnieniem wieku pacjenta i dokładnym wyjaśnieniem wynikających z tego wątpliwości w interpretacji wyników. Następnie opisałam przydatność oznaczania na oddziale pediatrycznym odczynu opadania krwinek czerwonych, białka C-reaktywnego, pro kalcytoniny. Omówiłam parametry mniej powszechnie stosowane: neopteryne, kalprotektynę, laktoferrynę oraz interleukiny. Opisałam również kolejne fazy odpowiedzi zapalnej uwzględniając syntezę poszczególnych cytokin o działaniu prozapalnym i przeciwzapalnym. Wydolność mechanizmów immunologicznych, które kształtują odpowiedź zapalną u dzieci w różnych grupach wiekowych pozostaje nadal przedmiotem wielu badań. Niedojrzałość organizmu, jaką obserwujemy u noworodków i niemowląt, w tym niedobór makrofagów i poznana ograniczona zdolność do produkcji niektórych cytokin, może w pewnym stopniu tłumaczyć dysfunkcję układu immunologicznego w tym wieku. Jednocześnie podkreśla to wartość karmienia naturalnego, ponieważ obecne w pokarmie kobiecym immunoaktywne składniki mogą w istotnym stopniu kompensować rozmaite deficyty immunologiczne u dzieci w pierwszym roku życia. W ubiegłym roku opublikowałam pracę poglądową będącą podsumowaniem zdobytej przeze mnie wiedzy i doświadczenia Przydatność kliniczna oznaczania parametrów stanu zapalnego w pediatrii (praca nr 13). Stosowanie oznaczeń parametrów o uzasadnionej przydatności klinicznej pomaga we właściwie prowadzonej diagnostyce i leczeniu. W pracy szczegółowo opisałam interpretację powszechnie stosowanego 17
badania morfologii krwi obwodowej, odczynu Biernackiego, białka C-reaktywnego, fibrynogenu. Omówiłam zastosowanie oznaczania stężenia: prokalcytoniny, presepsyny, neopteryny, laktoferyny, kalprotektyny, kinazy pirogronianowej. 5. Omówienie pozostałych publikacji z dorobku: W obrębie moich zainteresowań naukowych, poza przedstawionymi powyżej badaniami nad przydatnością kliniczną oznaczania stężenia neopteryny, wyróżnić można pięć podstawowych kierunków, które w głównej mierze związane są z przebiegiem procesu zapalnego u dzieci: I. Infekcje wieku dziecięcego II. Choroby alergiczne wieku dziecięcego III. Gastroenterologia i żywienie dzieci IV. Onkologia dziecięca V. Kazuistyka Ad. I. Infekcje wieku dziecięcego Infekcje wieku dziecięcego należą do najczęstszych zachorowań w tym okresie życia, są powszechną przyczyną wizyt w gabinecie pediatrycznym. Jako lekarz klinicysta poszukiwałam metod diagnostycznych umożliwiających poprawną diagnostykę etiologii zakażenia, co umożliwi wdrożenie odpowiedniego leczenia. Tłumaczy to moje zainteresowanie parametrami stanu zapalnego. Pierwsze doniesienie dotyczące zastosowania oznaczeń neopteryny opublikowałam w 2004 roku (IID15), kolejne w roku 2006 (IID19). W 2004 roku opublikowana została moja praca oryginalna dotycząca przydatności oznaczania prokalcytoniny w infekcjach wieku dziecięcego (IID17). Uczestniczyłam w kilku projektach dotyczących oceny stosowania antybiotykoterapii u dzieci z infekcjami dróg oddechowych oraz układu moczowego. Wyniki tych badań opublikowane były w kilku kolejnych pracach (IID14; IID8; IID11; IID3). W obszarze moich zainteresowań znalazły się również zakażenia szpitalne. Zespół nasz prowadził badania dotyczące etiologii zakażeń szpitalnych. Wyniki opisane zostały 18
w pracach dotyczących występowania szczepów ESBL (IID20) oraz zakażeń cewników centralnych (IIA10, IID23). Możliwości profilaktyki zakażeń szpitalnych na oddziale pediatrycznym opisałam w pracy poglądowej (IID26). Podsumowaniem zebranej w naszej Klinice wiedzy i doświadczeń była redakcja monografii: Stan zapalny w pediatrii, pod red. B. Kamińskiej, K. Platy-Nazar, J. Renke (IID45). Ad II. Choroby alergiczne wieku dziecięcego Chorobami, u podłoża których również leży stan zapalny są choroby alergiczne. Od czasu uzyskania tytułu specjalisty w tej dziedzinie, moje zainteresowania skupiają się nad dzieckiem z alergią (IID24). W ubiegłym roku ukazała się praca, której jestem współautorem, dotycząca stężenia tryptazy w surowicy dzieci (IIA7). Tryptaza jest jednym ze wskaźników aktywacji komórek tucznych mastocytów, co jest szczególnie istotne u pacjentów z mastocytozą. Mastocytoza to zróżnicowana klinicznie grupa chorób, w której wspólną cechą jest występowanie nieprawidłowego rozrostu i gromadzenia się komórek tucznych w jednym lub kilku narządach. Jest to choroba rzadka, występuje u dzieci oraz u dorosłych. Dorośli pacjenci z mastocytozą z terenu Polski otoczeni są opieką Kliniki Alergologii oraz Kliniki Dermatologii GUMed. Dzieci z mastocytozą są diagnozowane i leczone w naszej Klinice. W ubiegłym roku w Klinice Pediatrycznej ukazała się na ten temat nasza wspólna praca (IID29). Ad III. Gastroenterologia i żywienie dzieci Praca w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci pozwoliła mi uczestniczyć w licznych pracach zespołowych nad patogenezą i przebiegiem klinicznym chorób przewodu pokarmowego. Prace te dotyczyły dzieci z nieswoistymi zapaleniami jelit (IIA4, IIA5, IID41), ze stanem zapalnym błony śluzowej żołądka (IID21, IID39, IID40), z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego (IID27, IID33), zespołem ostrego brzucha (IID10). Jestem autorem rozdziałów monografii obejmujących swą tematyką choroby przewodu pokarmowego u dzieci. W roku 1997 ukazała się książka: Wybrane zagadnienia z gastroenterologii dziecięcej (IID30, IID32). W roku 2004 Choroby jelita grubego 19
u dzieci (IID35), w 2005 Bowel diseases in children (IID36, IID37), natomiast w roku 2008 Topics in pediatrics (IID43, IID44). W ostatnich latach w naszej Klinice szczególnie dużo uwagi poświęcamy zagadnieniom żywienia, zarówno dzieci zdrowych, jak i dzieci chorych. Moje zainteresowanie pokarmem naturalnym znalazło swoje odzwierciedlenie w rozdziale książki Mleko kobiece aktualny stan wiedzy (IID42). Interesujący wydaje się w tym aspekcie problem profilaktyki przeciwkrzywiczej w świetle obowiązujących zaleceń, co zostało opisane w jednej z kolejnych prac (IID13). W pracy, której jestem współautorem, opisany został również niedobór witaminy B12 u rocznego dziecka karmionego wyłącznie piersią (IID22). Bardzo istotnym zagadnieniem jest problem niedożywienia dzieci. W roku 2004 wraz z zespołem przygotowaliśmy pracę, w której opisaliśmy wyniki badania 818 dzieci hospitalizowanych w naszej Klinice. Badania wykazały, że BMI poniżej 10 percentyla obserwowano u ponad 19% dzieci, z tego ponad polowa miała BMI poniżej 3 percentyla. Problem występował zdecydowanie częściej u dzieci poniżej 5 roku życia (IID12). W jednym z realizowanych w Klinice projektów jako zespół lekarzy i psychologów ocenialiśmy gotowość szkolną dzieci z niską masą urodzeniową, porównując grupę wcześniaków z dziećmi urodzonymi o czasie (IID5). Równie istotnym zagadnieniem jest problem niedożywienia dzieci w przebiegu chorób przewlekłych. Dlatego kolejnym przedsięwzięciem, prowadzonym w chwili obecnej, powiązanym z dalszymi planami badawczymi zarówno moimi, jak i naszej Kliniki, jest kompleksowa opieka nad dziećmi z jadłowstrętem psychicznym. Pierwsza moja praca na ten temat (IID1) ukazała się w 1995 roku. Obecnie prowadzę obszerny projekt z udziałem pediatry, dietetyka, psychologa i psychiatry dziecięcego. U pacjentów spełniających kryteria włączenia do badań oceniamy szereg wskaźników biochemicznych, w tym parametry stanu zapalnego. W ostatnich latach obserwujemy coraz to nowe, możliwe do zastosowania techniki żywienia. Jedną z nich jest żywienie dojelitowe, które może być kontynuowane w domu chorego dziecka (IID28). 20
Ad IV. Onkologia dziecięca Na początku mojej pracy w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii, i Onkologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie Klinika i Uczelnia zmieniły nazwę) swoje zainteresowania naukowe skierowałam w kierunku dzieci z chorobami nowotworowymi. W kolejnych pracach opisywałam problemy diagnostyczne i terapeutyczne u dzieci z guzami kości (IID4, IID7, IID31) oraz guzami mózgu (IIA1, IIA2). Wiele czasu i zapału poświęciłam w pracę nad poprawą jakości leczenia pacjentów onkologicznych. Znalazło to również swoje odbicie w publikacjach (IID2, IID6). Ad V. Kazuistyka Pracując od ponad 20 lat w Klinice Pediatrii wielokrotnie diagnozowałam pacjentów z chorobami rzadkimi. Są to najczęściej schorzenia uwarunkowane genetycznie, o przewlekłym i często ciężkim przebiegu. Ze względu na rzadkość występowania, trudności w rozpoznawaniu doświadczenia swoje opisałam w kolejnych publikacjach (IIA6, IIA8, IID9), pośród których na szczególną uwagę zasługują dzieci, u których w czasie hospitalizacji w Klinice ustalone zostały rozpoznania: dziecko z zespołem Van der Wouda (IID18) oraz z zespołem Goldenhara (IID25). Na zakończenie chciałabym wymienić jeszcze tegoroczną publikację (IIA9), jaka ukazała się w International Journal of Pharmaceutics, będącą wynikiem współpracy z Katedrą i Zakładem Farmacji Stosowanej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Celem przeprowadzonych badań byłą ocena zdolności połykania minitabletek placebo u dzieci w dwóch grupach wiekowych (dwulatki i trzylatki). Oceniana była umiejętność połknięcia minitabletek placebo, podawanych z nośnikiem ułatwiającym połykanie w postaci doustnego żelu smakowego, wykonanego na bazie owocowego kisielu spożywczego. Uzyskane wyniki potwierdziły wysoką akceptowalność minitabletek u małych dzieci, nawet gdy są podawane po kilka jednostek na raz. Ponad 93% 3- latków i 75% 2-latków połknęło minitabletki, z czego ponad 57% dzieci potrafiło to zrobić bez pogryzienia cząstek. Smakowy żel doustny okazał się skuteczną metodą podawania stałych form leku pacjentom pediatrycznym i bezpieczną alternatywą do mieszania leków z pokarmem. 21
Badania nad rozwojem minitabletek jako postaci leku dla dzieci, prowadzone na szeroką skalę w Niemczech, Wielkiej Brytanii czy Holandii dowodzą, że pojedyncze minitabletki są skutecznie połykane nawet przez niemowlęta (w 6 miesiącu życia). Przeprowadzone przez nas badanie stanowi przełomowy krok w rozwoju minitabletek jako formy pediatrycznej, ponieważ po raz pierwszy w Europie podano minitabletki dzieciom po kilka jednostek na raz, a uzyskane wyniki wysokiej akceptowalności tak podawanych minitabletek cieszą się dużym zainteresowaniem wielu ośrodków naukowych i są cytowane na konferencjach farmaceutycznych oraz pediatrycznych (np. Ateny 2015 EuPFI Conference Formulating Better Medicines for Children ). W sumie, poza serią publikacji przedstawionej do oceny, jestem autorem 52 prac, w tym: 20 prac oryginalnych, 8 kazuistycznych, 8 prac poglądowych, 16 rozdziałów w książkach. Łączna punktacja prac poza serią publikacji wynosi: IF: 11,249; KBN/MNSzW: 186 pkt; Index Copernicus: 63,48. 6. Udział w konferencjach: Brałam czynny udział w następujących konferencjach krajowych i międzynarodowych, gdzie prezentowane były wymienione doniesienia, których jestem autorem lub współautorem: 1) Swallowing ability of minitablets in preschool children : results from a pilot crossover study. 6 th Conference of the European Paediatric Formulation Initiative "Formulating Better Medicines for Children", Athens, Greece, 17-18 September 2014. 2) Czy problemy gastroenterologiczne są istotne u dzieci z mastocytozą? VIII Ogólnopolski Zjazd Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Warszawa, 22-24.05.2014. 3) Ocena liczby komórek regulatorowych w krwi obwodowej pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit. VIII Ogólnopolski Zjazd Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Warszawa, 22-24.05.2014 22
4) Opieka nad dzieckiem z otyłością olbrzymią : prawdziwe wyzwanie. VIII Ogólnopolski Zjazd Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Warszawa, 22-24.05.2014. 5) Zmienność genu uridylodifosfo-glukuronozylotransferazy 1A1 (UGT1A1) a hiperbilirubinemia noworodków. VIII Ogólnopolski Zjazd Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Warszawa, 22-24.05.2014 6) Clinical parameters of inflammatory bowel disease in children do not correlate with four polymorphisms of the transforming growth factor beta 1 gene. Falk Symposium 190: Challenges in the care of IBD in patients of all ages, London, Great Britain, October 2-3, 2013. 7) Ocena częstości występowania zakażenia gardła paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A (Streptococcus pyogenes) u zdrowych dzieci przy użyciu tzw. szybkiego testu przyłóżkowego. XXXII Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Kraków, 20-22 czerwca 2013 r. 8) Zapalenie naczyń o nietypowym obrazie klinicznym jako powikłanie ospy wietrznej u 6-letniej dziewczynki. XXXII Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Kraków, 20-22 czerwca 2013 r. 9) Zespół PANDAS u 8-letniego chłopca : opis przypadku. XXXII Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Kraków, 20-22 czerwca 2013 r. 10) Serum neopterin concentration as a marker of viral diarrhea in infants. 29th Annual Meeting of the European Society for Paediatric Infectious Diseases, Hague, Netherlands, June 7-11, 2011. 11) Analiza nawyków żywieniowych małych dzieci. XXXI Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Szczecin, 9-11 czerwca 2011 r. 12) Correlation between white blood count and serum neopterin concentration in healthy and infected children. 23
28th Annual Meeting of the European Society for Paediatric Infectious Diseases, Nice, France, May 4-8, 2010. 13) Wyniki genotypowania w zakresie genów HLA DQ2/8 u pacjentów z celiakią : podsumowanie ogólnopolskiego projektu badań genetycznych w celiakii. VI Ogólnopolskie Sympozjum Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Mikołajki, 21-23 maja 2010. 14) Fecal lactoferrin as marker of intestinal inflammation in children with inflammatory bowel disease. Falk Symposium 170: IBD and IBS: novel mechanisms and future practice, Glasgow,Great Britain, September 11-12, 2009. 15) Serum neopterin concentration as a marker of Crohn's disease activity in children. Falk Symposium 170: IBD and IBS: novel mechanisms and future practice, Glasgow, Great Britain, September 11-12, 2009. 16) Serum procalcitonin level as marker of inflammatory bowel diseases activity in children. Falk Symposium 170: IBD and IBS: novel mechanisms and future practice, Glasgow,Great Britain, September 11-12, 2009. 17) Correlation between haemoglobin level and serum neopterin concentration in healthy and infected children. 27th Annual Meeting of the European Society for Paediatric Infectious Diseases, Brussels, Belgium, June 9-13, 2009. 18) Is the serum procalcitonin level useful as inflammatory bowel disease activity marker in children? 27th Annual Meeting of the European Society for Paediatric Infectious Diseases, Brussels, Belgium, June 9-13, 2009. 19) Atopowe zapalenie skóry: Program ALERNI. X Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Alergologicznego: "Diagnostyka i leczenie chorób alergicznych : nowe trendy", Bydgoszcz, 7-10 października 2009 r. 20) Acute acalculous cholecystitis as clinical presentation of Ebstein-Barr virus and cytomegalovirus in a 9 years old girl. 25 th International Congress of Pediatrics "for the health and well-being of our 24
children", Athens, Greece, August 25-30, 2007 : 3 rd International Congress on Pediatric Nursing, Athens, Greece, August 24-25, 2007. 21) Can serum neopterin level serve as a new index of Crohn's disease activity in children? 25 th International Congress of Pediatrics "for the health and well-being of our children", Athens, Greece, August 25-30, 2007 : 3 rd International Congress on Pediatric Nursing, Athens, Greece, August 24-25, 2007. 22) Mesenteric lymphadenopathy : a valid health problem in children. 25 th International Congress of Pediatrics "for the health and well-being of our children", Athens, Greece, August 25-30, 2007 : 3 rd International Congress on Pediatric Nursing, Athens, Greece, August 24-25, 2007. 23) Serum gastrin level in children with chronic gastritis with and without Helicobacter pylori infection. Falk Symposium 161: Future Perspectives in Gastroenterology, Dresden, 11-12 October 2007. 24) Niedokrwistość megaloblastyczna u rocznego dziecka karmionego wyłącznie piersią : opis przypadku. XIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego "Od narodzin do dojrzałości. Postępy w diagnostyce i terapii", Łódź, 24-26.05.2007. 25) Stężenie neopteryny w surowicy dzieci z przewlekłymi nieswoistymi zapaleniami jelit. XIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego "Od narodzin do dojrzałości. Postępy w diagnostyce i terapii", Łódź, 24-26.05.2007. 26) Odpowiedź komórek immunokompetentnych w błonie śluzowej żołądka u dzieci zakażonych Helicobacter pylori. IV Ogólnopolskie Sympozjum Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Gdańsk, 12-14 maja 2006. 27) Przydatność kliniczna oznaczania stężenia neopteryny w surowicy dzieci z chorobą Leśniowskiego-Crohna. IV Ogólnopolskie Sympozjum Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Gdańsk, 12-14 maja 2006. 25
28) Czy konieczne jest leczenie antybiotykiem zakażeń dolnych dróg oddechowych u dzieci? XXVIII Ogólnopolski Zjazd Pediatrów, Rzeszów, 16-18 czerwca 2005. 29) Rumień guzowaty jako nieswoisty objaw gruźlicy pierwotnej : opis przypadku. XXVIII Ogólnopolski Zjazd Pediatrów, Rzeszów, 16-18 czerwca 2005. 30) Zespół van der Woude`a : opis przypadku. XXVIII Ogólnopolski Zjazd Pediatrów, Rzeszów, 16-18 czerwca 2005. 31) The concurrent appearance of cerebral AT/RT and spinal canal PNET in two members of the family. The Fourth Congress of the European Association of Neuro-Oncology, Copenhagen, Denmark, June 3-6, 2000. 32) Zmiany kostne stymulujące pierwotne guzy kości : doświadczenia własne. Ogólnopolskie Sympozjum Onkologii Dziecięcej, Książ, 5-7 czerwca 1997 33) Results of medical treatment of primary vesicoureteric reflux : retrospective study of reflux grades 1 to 3. Second European Paediatric Congress, Berlin, Germany, 24-27 April 1996. 34) Zastosowanie węglanu litu w leczeniu leukopenii po chemioterapii u dzieci z chorobami nowotworowymi. XXIV Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Gdańsk, 21-23 września 1995. 35) Problemy diagnostyczne i terapeutyczne u dzieci z pierwotnymi nowotworami kręgosłupa. XXIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Gdańsk, 21-23 września 1995. W sumie jestem autorem 35 doniesień zjazdowych, w tym 20 na konferencjach krajowych i 15 na konferencjach międzynarodowych. Byłam członkiem komitetów organizacyjnych: 1) XXIV Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Gdańsk, 21-23 września 1995. 2) IV Ogólnopolskiego Sympozjum Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Gdańsk, 12-14 maja 2006. 3) Ogólnopolskiego Sympozjum Postępy w hepatologii dziecięcej, Gdańsk 23-26 marca 2011. 26
7. Odbyte szkolenia: Zasady planowania badań naukowych w medycynie Fundacja Badawcza Nutricia, Warszawa, 22-24.04.2004 r. Podstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych Fundacja Nutricia, Warszawa, 30.11.2014 r. Szkolenia odbyte w czasie trwania specjalizacji z alergologii (2009-2011): 1. Wprowadzenie do specjalizacji w alergologii (01-02.06.2009); 2. Alergia na pokarmy i leki (06-07.04.2009); 3. Odrębności chorób alergicznych dzieci (16.17.04.2009); 4. Diagnostyka kliniczna i laboratoryjna oraz leczenie alergicznych chorób skóry (25-29.05.2009); 5. Choroby alergiczne górnych dróg oddechowych (20-21.11.2009); 6. Diagnostyka chorób alergicznych (23-24.11.2009); 7. Alergologia w chorobach wewnętrznych. Choroby alergiczne układu oddechowego oraz POCHP (05-07.05.2010); 8. Choroby skóry u dzieci (7-11.06.2010); 9. Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna w alergologii (29.10.2010); 10. Podstawy immunologii klinicznej i alergologii (14-18.02.2011); 11. Profilaktyka i leczenie chorób alergicznych (14-16.03.2011); 12. Alergia zawodowa (17-18.10.2011); Zdrowie publiczne (część I: 20-22.11.2009 i część druga: 11-13.12.2009). 8. Staże: Odbyłam wszystkie staże i kursy wymagane w programie specjalizacji z pediatrii stopnia I i II (lata 1994-1997 i 1997-2000). Odbyłam staże wymagane w programie specjalizacji w dziedzinie alergologii (lata 2008-2012). 27
Staż kierunkowy w dermatologii i wenerologii Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Akademia Medyczna Gdańsk, 6 miesięcy (01.12.2008-30.06.2009) Staż specjalizacyjny podstawowy w alergologii Klinika Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Gdańsk, 12 miesięcy (01.07.2009-31.08.2010) Staż kierunkowy w zakresie medycyny ratunkowej Pomorskie Centrum Traumatologii, Szpitalny Oddział Ratunkowy, 1 miesiąc (01.09.2009-30.09.2010) Staż kierunkowy w zakresie diagnostyki laboratoryjnej Medyczna Laboratorium Diagnostyczne w Pomorskim Centrum Traumatologii, 2 tygodnie (01.10.2010-31.10.2010) Staż kierunkowy w zakresie chorób wewnętrznych Pomorskie Centrum Traumatologii, Oddział Chorób Wewnętrznych i Hipertensjologii- 3 miesiące (01.11.2010-31.01.2011) Staż specjalizacyjny podstawowy w poradni alergologicznej Poradnia Alergologiczna, Klinika Alergologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne, Gdańsk, 3 miesiące (01.02.2011-31.05.2011) Staż kierunkowy w zakresie immunologii klinicznej Gdański Uniwersytet Medyczny, Katedra Immunologii, Zakład Immunologii Klinicznej i Transplantologii, 2 tygodnie (01.06.2011-30.06.2011) Staż kierunkowy w otolaryngologii Pomorskie Centrum Traumatologii, Oddział Otolaryngologiczny, 4 miesiące (01.07.2011-30.11.2011) 9. Działalność dydaktyczna w zakresie szkolenia dyplomowego i podyplomowego. Od 1994 roku prowadzę zajęcia w ramach propedeutyki pediatrii dla studentów III roku, pediatrii klinicznej oraz fakultetów z gastroenterologii dziecięcej na IV roku studiów na Wydziale Lekarskim Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Opracowuję tematy egzaminu dla studentów III roku Wydziału Lekarskiego. 28