MULTIPLEKSER TM-77, MD-77

LANEX S.A. ul. Ceramiczna 8 20-150 Lublin tel. (081) 444 10 11 tel/fax. (081) 740 35 70 MULTIPLEKSER TM-77, MD-77 IO77-1H.doc Grudzień 2009 LANEX S.A., ul.ceramiczna 8, 20-150 Lublin WTK: tel. (81) 443 96 39

Spis treści 1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA...1 1.1 PRZEZNACZENIE...1 1.2 PODSTAWOWE CECHY URZĄDZENIA...1 1.3 PRZYKŁADY ZASTOSOWAŃ...2 1.4 OZNACZANIE I WYKONANIE...3 2 ZŁĄCZA I WSKAŹNIKI SYGNALIZACYJNE...5 2.1 WSTĘP...5 2.2 MULTIPLEKSER TM-77...5 2.3 MULTIPLEKSER MD-77 (KARTA)...7 3 OPIS FUNKCJONALNY...8 3.1 UKŁADY DIAGNOSTYCZNE I SYGNALIZACYJNE...8 3.2 KANAŁY DODATKOWE...9 3.3 PĘTLE TESTOWE...10 3.4 PRZENOSZENIE ZEGARA...10 3.5 DZIENNIK ZDARZEŃ...11 3.6 MONITOROWANE PARAMETRY JAKOŚCIOWE INTERFEJSU E1 G.703...12 3.7 MONITOROWANE PARAMETRY JAKOŚCIOWE INTERFEJSU OPTYCZNEGO E2...13 4 INSTALACJA I OBSŁUGA...14 4.1 WARUNKI PRACY...14 4.2 INSTALACJA...14 4.3 ZASILANIE...15 4.4 PODŁĄCZENIE SYGNAŁU LINIOWEGO E1/G.703...16 4.4.1 TM-77 i MD-77...16 4.5 POŁĄCZENIE Z TERMINALEM VT100 LUB KOMPUTEREM WYPOSAŻONYM W OPROGRAMOWANIE ZARZĄDZAJĄCE LANWIN...17 4.6 DOŁĄCZANIE LINII ŚWIATŁOWODOWEJ...18 5 WSPÓŁPRACA Z TERMINALEM VT100...20 5.1 PRZEZNACZENIE...20 5.2 WYMAGANIA SPRZĘTOWE...20 5.3 INSTALACJA I URUCHOMIENIE...21 5.4 ROZPOCZĘCIE PRACY Z TERMINALEM...21 5.5 MENU GŁÓWNE...23 5.5.1 System...24 5.5.2 Interfejsy-wybór...25 5.5.2.1 Interfejsy-opcje...26 5.5.2.2 Konfiguracja...26 5.5.2.3 Rejestry 15 minutowe i 24 godzinne...28 5.5.3 Okresy czasowe...29 5.5.4 Dziennik zdarzeń...30 5.5.5 Monitorowanie...30 5.5.6 Pętle...31 6 KONFIGURACJA URZĄDZEŃ PRZY UŻYCIU PROGRAMU LANWIN...32 6.1 KONFIGURACJA GLOBALNA...32 IO77-1H.doc I Grudzień 2009

6.1.1 Nazwa urządzenia...33 6.1.2 Ustawianie daty i czasu...33 6.1.3 Informacje dodatkowe...33 6.2 AKTYWNOŚĆ KANAŁÓW...34 6.3 STATYSTYKI G.826...34 6.3.1 Powaga alarmu...36 6.3.2 Progi alarmów...37 6.4 PĘTLE TESTOWE...38 6.5 MONITOROWANIE...39 6.6 DZIENNIK...40 6.6.1 Dziennik zdarzeń...40 6.6.2 Filtr dziennika zdarzeń...40 7 DANE TECHNICZNE...42 7.1 PARAMETRY ELEKTRYCZNE INTERFEJSU E1/G.703...42 7.2 PARAMETRY INTERFEJSU OPTYCZNEGO...43 7.3 PARAMETRY MECHANICZNE...44 7.4 WYMAGANIA ŚRODOWISKOWE...44 7.4.1 Eksploatacja...44 7.4.2 Transport...44 7.4.3 Przechowywanie...45 7.5 KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA...45 7.6 ZASILANIE...45 8 KOMPLETACJA WYROBU...46 IO77-1H.doc II Grudzień 2009

Spis rysunków PLEZJOCHRONICZNY MULTIPLEKSER 4XE1/G.703 RYSUNEK 1. ZASTOSOWANIE MULTIPLEKSERÓW TM-77.1 W SIECIACH TELEFONICZNYCH...2 RYSUNEK 2. ZASTOSOWANIE MULTIPLEKSERÓWÓW MD-77 DO POŁĄCZENIA CENTRAL TELEFONICZNYCH I SIECI KOMPUTEROWYCH Z WYKORZYSTANIEM SIECI SDH...2 RYSUNEK 3. WYGLĄD I OPIS PRZEDNIEJ ŚCIANKI URZĄDZENIA TM-77...5 RYSUNEK 4. WYGLĄD I OPIS TYLNEJ ŚCIANKI URZĄDZENIA...6 RYSUNEK 5. WYGLĄD PRZEDNIEJ I TYLNEJ ŚCIANKI URZĄDZENIA MD-77.1...7 RYSUNEK 6. PĘTLE...10 RYSUNEK 7. INSTALACJA URZĄDZEŃ W FORMIE KARTY W PÓŁCE TELEKOMUNIKACYJNEJ MD-72, WIDOK OD STRONY FRONTOWEJ...14 RYSUNEK 8. INSTALACJA URZĄDZEŃ W FORMIE KARTY W PÓŁCE TELEKOMUNIKACYJNEJ MD-72, WIDOK OD STRONY TYLNEJ...15 RYSUNEK 9. INSTALACJA URZĄDZEŃ W FORMIE KARTY W PÓŁCE TELEKOMUNIKACYJNEJ MD-72, WIDOK PRZECIĘCIA URZĄDZENIA...15 RYSUNEK 10. PANEL WCZYTYWANIA HASŁA...22 RYSUNEK 11. MENU GŁÓWNE...23 RYSUNEK 12. PRZYKŁADOWE OKNO TERMINALA...24 RYSUNEK 13. PANEL SYSTEM...25 RYSUNEK 14. INTERFEJSY-WYBÓR...26 RYSUNEK 15. INTERFEJSY-OPCJE...26 RYSUNEK 16. INTERFEJSY-KONFIGURACJA...27 RYSUNEK 17. REJESTRY 24 GODZINNE...29 RYSUNEK 18. OKRESY CZASOWE...29 RYSUNEK 19. DZIENNIK ZDARZEŃ...30 RYSUNEK 20. MONITOROWANIE...31 RYSUNEK 21. PĘTLE...31 RYSUNEK 22. KONFIGURACJA GLOBALNA...32 RYSUNEK 23. NAZWA URZĄDZENIA...33 RYSUNEK 24. USTAWIANIE DATY I CZASU...33 RYSUNEK 25. INFORMACJE DODATKOWE...33 RYSUNEK 26. AKTYWNOŚĆ KANAŁÓW...34 RYSUNEK 27. STATYSTYKI G.826...35 RYSUNEK 28. STATYSTYKI G.826, POWAGA ALARMU...36 RYSUNEK 29. STATYSTYKI G.826, PROGI ALARMU...37 RYSUNEK 30. PĘTLE TESTOWE...38 RYSUNEK 31. MONITOROWANIE...39 RYSUNEK 32. DZIENNIK...40 RYSUNEK 33. FILTR DZIENNIKA ZDARZEŃ...41 IO77-1H.doc III Grudzień 2009

Wykaz użytych skrótów PLEZJOCHRONICZNY MULTIPLEKSER 4XE1/G.703 AACK Alarm Acknowledgement (Potwierdzanie alarmu) ACK Alarm Acknowledged (Alarm potwierdzony) AIS Alarm Inhibition Signal AISL AIS from Local interface (Sygnał AIS odbierany na interfejsie lokalnym) AISR AIS from Remote device (Sygnał AIS odbierany od urządzenia zdalnego) BBE Background Block Error (Błąd blokowy tłowy) ES Errored Second (Sekunda z błędem) ES15 15 Minutes Errored Second Counter (Licznik 15 minutowy sekund z błędem) ES24 24 Hours Errored Second Counter (Licznik 24 godzinny sekund z błędem) ESFE Errored Second Far End (Sekunda z błędem połączenia z urządzeniem zdalnym) ETSI European Telecomunications Standards Institute GND Ground ITU-T International Telecomunication Union Telecomunication Standardization Sector LDF Laser Diode Failure (Awaria nadajnika optycznego) LOESx Loss of Electrical Signal (Zanik sygnału przychodzącego w kanale x) LOF Loss of Frame (Utrata synchronizacji ramki) LOOS Loss of Optical Signal (Zanik sygnału optycznego) LOS Loss of Signal (Zanik sygnału odbieranego) NUA Non Urgent Alarm (Alarm niepilny) PALN Przekaźnik Alarmu Niepilnego PALP Przekaźnik Alarmu Pilnego RAL Remote Alarm (Alarm zdalny) SES Severely Errored Second (Sekunda z poważnym błędem) SES15 15 Minutes Severely Errored Second Counter (Licznik 15 minutowy sekund z poważnym błędem) SES24 24 Hours Severely Errored Second Counter (Licznik 24 godzinny sekund z poważnym błędem) SESFE Severely Errored Second Far End (Sekunda z poważnym błędem połączenia z urządzeniem zdalnym) SESFE15 15 Minutes Far End Severely Errored Second Counter (Licznik 15 minutowy sekund z poważnym błędem sygnalizowanym przez urządzenie zdalne) SESFE24 24 Hours Far End Severely Errored Second Counter (Licznik 24 godzinny sekund z poważnym błędem sygnalizowanym przez urządzenie zdalne) UA Urgent Alarm (Alarm pilny) UAL Urgent Alarm (Alarm pilny) UAS Unavailability Second (Sekunda niedostępności) VIOL Violation (Błąd reguły kodu) IO77-1H.doc IV Grudzień 2009

Bezpieczeństwo użytkowania Urządzenia TM-77.1 i MD-77.1 zostały zaprojektowane i przetestowane w zakresie bezpieczeństwa użytkowania, zgodnie z I klasą normy PN-EN 60950. Urządzenie nie posiada wmontowanego układu rozłączającego. Układ taki powinien znajdować się na zewnątrz urządzenia. W przypadku, kiedy urządzenie jest zasilane ze źródła prądu stałego, łatwo dostępny układ rozłączający powinien być wmontowany w stałe okablowanie na zewnątrz urządzenia. Promieniowanie emitowane przez nadajnik laserowy jest szkodliwe dla wzroku! URZĄDZENIE LASEROWE KLASY 1 CLASS 1 LASER PRODUCT Pod żadnym pozorem nie należy patrzeć na nieosłonięte gniazdo, do którego nie jest dołączone złącze światłowodowe. Producent nie odpowiada za stosowanie urządzenia niezgodnie z instrukcją obsługi. Instrukcja obsługi jest integralną częścią urządzenia i wraz z nim jest przekazywana użytkownikom. IO77-1H.doc V Grudzień 2009

1 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA 1.1 Przeznaczenie Urządzenie traktu liniowego TM/MD-77 umożliwia w pełni dupleksową transmisję czterech sygnałów cyfrowych o przepływności binarnej 2,048 Mbit/s, zgodnych z ITU-T G.703, za pośrednictwem linii światłowodowej. Urządzenia TM/MD-77 mogą współpracować z krotnicami PCM-30, centralami telefonicznymi, lub dowolnymi innymi źródłami sygnału o przepływności 2,048 Mbit/s wyposażonymi w analogiczne interfejsy. Urządzenia są całkowicie przeźroczyste dla treści przesyłanego sygnału; może to być sygnał nieramkowany lub dowolnie ramkowany - pod warunkiem, że spełnia wymagania zawarte w zaleceniu G.703. Wszystkie urządzenia TM-77, MD-77, TM-76, MD-76 i TM-44 mogą współpracować ze sobą połączone światłowodem. W przypadku podłączenia urządzenia czterokanałowego TM/MD-77 z urządzeniem jednokanałowym MD-76 lub TM-76 możliwa jest transmisja z wykorzystaniem pierwszego kanału E1. Transmisja sygnału optycznego może odbywać się za pośrednictwem pary światłowodów jednomodowych lub wielomodowych w zależności od wersji urządzenia. Do transmisji za pośrednictwem światłowodu jednomodowego nadają się wersje urządzenia wyposażone w nadajnik typu LASER. Do transmisji za pośrednictwem światłowodu wielomodowego nadają się wersje urządzenia wyposażone w nadajnik typu LED i typu LASER. 1.2 Podstawowe cechy urządzenia Tabela 1. Podstawowe cechy urządzeń Symbol Porty elektryczne Porty optyczne Wykonanie Zarządzanie Zasilanie moduł nadzoru karta do półki telekomunikacyjnej TM-72 MD-77 MD-91 w półce 18 60V DC 2 x SC TM-72 TM-77 4 porty zgodne z ITU-T-G.703, 2,048 Mbit/s, złącze DSUB-25 urządzenie wolnostojące złącze RJ-45 36 60V DC 230V AC IO77-1H.doc 1 Grudzień 2009

LDF -3 10 LOF UA NUA LOES ALACK LOOS -6 10 RAL A C K A C K LDF -3 10 LOF UA NUA LOES ALACK LOOS -6 10 RAL A C K A C K LDF -3 10 LOF UA NU A LOES ALACK LOOS -6 10 RAL A C K A C K LDF -3 10 LOF UA NUA LOES ALACK LOOS -6 10 RAL A C K A C K PLEZJOCHRONICZNY MULTIPLEKSER 4XE1/G.703 1.3 Przykłady zastosowań Linia światłowodowa CENTRALA TELEFONICZNA E1 / G.703 E1 / G.703 CENTRALA TELEFONICZNA Rysunek 1. Zastosowanie multiplekserów TM-77.1 w sieciach telefonicznych ETHERNET CENTRALA TELEFONICZNA G.703 ROUTER MD-76.1 MD-76.1 Linia światłowodowa MD-77 MD-77 4 x E1 / G.703 RING SDH KROTNICA TRANSFEROWA ETHERNET KROTNICA TRANSFEROWA 4 x E1 / G.703 G.703 MD-76.1 ROUTER MD-76.1 CENTRALA TELEFONICZNA Linia światłowodowa MD-77 G.703 MD-77 Rysunek 2. Zastosowanie multiplekserówów MD-77 do połączenia central telefonicznych i sieci komputerowych z wykorzystaniem sieci SDH IO77-1H.doc 2 Grudzień 2009

1.4 Oznaczanie i wykonanie TM 77.1 X - Y zasięg: 1 krótki (SH) 2 długi (LH) typ interfejsu optycznego: 3 1310 nm (SM) 4 1550 nm (SM) 5 WDM 1310/1550 nm (SM) 6 WDM 1550/1310 nm (SM) wersja produkcyjna Typ konstrukcji: TM wersja wolnostojąca MD wersja do półki Znaczenie zastosowanych skrótów: MM przeznaczony do współpracy ze światłowodem wielomodowym (Multi Mode) SM przeznaczony do współpracy ze światłowodem jednomodowym (Single Mode) WDM wersja do współpracy z pojedynczym włóknem, wykorzystująca technikę WDM 1310nm/1550nm (Wavelenght Division Multiplexing) 1310nm nadajnik pracujący z długością fali 1310 nm, odbiornik pracujący z długością 1550nm fali 1310nm nadajnik pracujący z długością fali 1550 nm, odbiornik pracujący z długością fali 1550nm 1310/1550nm nadajnik pracujący z długością fali 1310 nm, odbiornik pracujący z długością fali 1550nm 1550/1310nm nadajnik pracujący z długością fali 1550 nm, odbiornik pracujący z długością fali 1310nm Multiplekser E1 wykonany może być w dwóch wersjach: jako wersja wolnostojąca w metalowej obudowie, oznaczony jako TM-77. jako karta przeznaczona do półki telekomunikacyjnej TM-72 i przeznaczona do współpracy z drugą taką kartą lub kartą MD-77. IO77-1H.doc 3 Grudzień 2009

Przykład oznaczenia: TM-77.1-3-1 multiplekser w wersji wolnostojącej wyposażony w nadajnik laserowy o długości fali 1310 nm o zasięgu do 12 km przy pracy z światłowodem MM i 28 km przy pracy z światłowodem SM.. Uwaga: 1. Ilekroć w niniejszej instrukcji użyte jest oznaczenie zawierające literę "X" zamiast odpowiadającej jej cyfrze, oznacza to, że cecha określona w tym miejscu oznaczenia jest nieistotna z punktu widzenia omawianego parametru i może przybrać dowolną wartość z zakresu podanego powyżej. Jednakże symbol urządzenia podawany w zamówieniu musi zawierać wyłącznie cyfry po symbolu producenta "TM" lub MD (wszystkie cechy zamawianego urządzenia muszą być sprecyzowane). IO77-1H.doc 4 Grudzień 2009

2 ZŁĄCZA I WSKAŹNIKI SYGNALIZACYJNE 2.1 Wstęp Wersje urządzeń różnią się między sobą typem użytych elementów optycznych. Nie ma różnic w konstrukcji mechanicznej. 2.2 Multiplekser TM-77 3 TM-77.1 4-SG RS-232 5-Rx 6-Tx LOES 2 4-6 LOOS 10 RAL ACK ACK AACK MULTIPLEXER 4xE1 1 3 LDF 10-3 LOF UA NUA 1 - dioda sygnalizująca zasilanie urządzenia 2 - złącze nadzoru 3 - grupa diod sygnalizacyjnych: LOES zanik sygnału na wejściu interfejsu E1 LOOS zanik sygnału na wejściu odbiornika optycznego LDF zanik mocy emitowanej nadajnika optycznego LOF utrata synchronizacji ramki odbieranego sygnału 10-3 przekroczenie stopy błędów 10-3 10-6 przekroczenie stopy błędów 10-6 RAL alarm zdalny grupa diod sygnalizujących stany alarmowe: UA alarm pilny ACK potwierdzenie alarmu pilnego NUA alarm niepilny ACK potwierdzenie alarmu niepilnego 4- AACK przycisk potwierdzania alarmu 1 2 4 Rysunek 3. Wygląd i opis przedniej ścianki urządzenia TM-77 Urządzenie zostało wyposażone w interfejs V.28 umożliwiający zarządzanie multiplekserem z poziomu terminala VT100. Opis interfejsu zawiera Tabela 2. Tabela 2. Opis wyprowadzeń złącza RS-232 / V.28 DCE (typu RJ-45) Pin Opis 4 SGND 6 Tx WY 5 Rx WE IO77-1H.doc 5 Grudzień 2009

Do połączenia multipleksera TM-77 z terminalem należy użyć kabla RS-232. Tabela 3 specyfikuje wymaganą listę połączeń kabla. Tabela 3. Specyfikacja kabla do połączenia komputera (terminala) z urządzeniem TM-77 Strona multipleksera TM-77.1 Złącze RJ-45 Oznaczenie pinu Strona komputera PC lub terminala Złącze DSUB-9 żeńskie (female) Złącze DSUB-25 żeńskie (female) 6 Tx 2 3 5 Rx 3 2 RTS CTS 7 8 4 5 DTR - DSR 4 6 6 20 4 SGND 5 7 P1 P4 P2 P3 P3 P2 P4 P1 9.22 7.19 4.17 2.14 10.23 8.20 5.18 3.15 4xE1 120Ω 3 1 2 5 4 6 1 - wyjście nadajnika optycznego 2 - wejście odbiornika optycznego 3 - wejścia/wyjścia sygnału liniowego symetrycznego 120Ω - złącze DSUB-25 4 - złącze z mocowaniem śrubowym do podłączenia źródła zasilania prądu stałego 36 60V 5 - złącze z mocowaniem śrubowym do podłączenia źródła zasilania prądu przemiennego 230V 6 - zacisk uziemienia Rysunek 4. Wygląd i opis tylnej ścianki urządzenia IO77-1H.doc 6 Grudzień 2009

2.3 Multiplekser MD-77 (karta) MD-77.1 1 4 5 2 AACK 3 6 MD-77.1 1 - dioda sygnalizująca zasilanie urządzenia 2 - grupa diod sygnalizacyjnych: LOESn zanik sygnału przychodzącego na kanale n LOOS zanik sygnału na wejściu odbiornika optycznego LDF zanik mocy emitowanej nadajnika optycznego LOF utrata synchronizacji ramki odbieranego sygnału 10-3 przekroczenie stopy błędów 10-3 10-6 przekroczenie stopy błędów 10-6 RAL alarm zdalny grupa diod sygnalizujących stany alarmowe: UAL alarm pilny ACK potwierdzenie alarmu pilnego NUA alarm niepilny ACK potwierdzenie alarmu niepilnego 3- AACK przycisk kasowania alarmu 4- wejście odbiornika optycznego 5- wyjście nadajnika optycznego 6 wejście/wyjście sygnału liniowego symetrycznego 120Ω - złącze DSUB-25 Rysunek 5. Wygląd przedniej i tylnej ścianki urządzenia MD-77.1 IO77-1H.doc 7 Grudzień 2009

3 OPIS FUNKCJONALNY Urządzenia TM-77 i MD-77 realizują następujące funkcje: 1. przetwarzanie sygnałów elektrycznych o przepływności 2,048 Mbit/s w kodzie trzypoziomowym HDB-3 na sygnał cyfrowy w kodzie naturalnym; 2. multipleksowanie czterech strumieni danych o przepływności 2,048 Mbit/s zgodnie z zaleceniem G.742. 3. kodowanie w kodzie 5B/6B; 4. przetwarzanie sygnału elektrycznego na optyczny; 5. odbiór sygnału optycznego i przetworzenie go na sygnał elektryczny; 6. dekodowanie strumienia danych zakodowanych w kodzie 5B/6B; 7. demultipleksowanie czterech strumieni danych o przepływności 2,048 Mbit/s. 8. kodowanie strumienia danych o przepływności 2,048 Mbit/s w kodzie HDB-3; 9. kontrola i sygnalizacja podstawowych parametrów pracy multipleksera i generowanie alarmów w razie wystąpienia niesprawności. 3.1 Układy diagnostyczne i sygnalizacyjne Urządzenia serii typu TM-77 i MD-77 dokonują automatycznej kontroli parametrów sygnału interfejsu lokalnego E1/G.703 i liniowego optycznego oraz wykrywają i sygnalizują następujące stany, i wielkości: Interfejs lokalny E1 G.703 zanik sygnału na wejściu interfejsu odbiór sygnału AIS przychodzącego od strony interfejsu E1 odbiór sygnału AIS przychodzącego od strony demultipleksera wystąpienie wiolacji kodu HDB3 Interfejs liniowy optyczny: zanik sygnału na wejściu liniowym utratę synchronizacji ramki sygnału odbieranego przekroczenia blokowej stopy błędów 1x10-3 i 1x10-6 odbiór bitu AIS w ramce G.742 sygnalizującego alarm zdalny Sygnalizacja stanu alarmowego odbywa się przez: zapalenie odpowiedniej diody LED interfejsu lokalnego: LOES zapalenie odpowiedniej diody LED interfejsu optycznego: LOOS, LOF, 10-3, 10-6, RAL, LDF zwarcie wyprowadzonych styków przekaźników alarmowych PALP, PALN w półce telekomunikacyjnej TM-72. Wykrycie niesprawności powoduje wygenerowanie alarmu "niepilnego" NUA (informującego o stanie awaryjnym nie powodującym przerwy w transmisji) lub "pilnego" UA (oznaczającego przerwę w transmisji - konieczna natychmiastowa interwencja obsługi). IO77-1H.doc 8 Grudzień 2009

Karta urządzenia MD-77 sygnalizuje wygenerowanie alarmu pilnego lub niepilnego wysyłając sygnał załączający przekaźniki alarmów w półce TM-72. Styki przekaźników sygnalizacji alarmu pilnego i niepilnego w półce telekomunikacyjnej wyprowadzone są na żeńskie gniazdo DSUB- 9. Wykrywane stany awaryjne oraz podejmowane akcje przedstawione są w tabeli 1. Miejsce uszkodzenia Tabela 4. Wykrywane stany awaryjne i akcje im towarzyszące. Stan awaryjny Alarm Dioda LED LOOS LOF 10-3 10-6 LDF RAL LOES ALP ALN Podejmowane akcje Prze kaźnik Sygnał kanału E1 1) Bit ramki G.742 AIS Zanik sygnału ALP Z R Przesłanie sygnałów AIS w kierunku wszystkich interfejsów E1 Interfejs liniowy optyczny Interfejs lokalny E1 G.703, G.704 Całe urządzenie Utrata synchronizacji ramki Stopa błędów > 10-3 ALP Stopa błędów > 10-6 ALN Awaria nadajnika ALP Alarm zdalny Zanik sygnału ALP Z R ALP R Z Przesłanie sygnałów AIS w kierunku wszystkich interfejsów E1 Przesłanie sygnałów AIS w kierunku wszystkich interfejsów E1 Z R --- Z R --- --- Przesłanie sygnału AIS w kanale E1 w kierunku multipleksera Zanik zasilania ALP Z Z dioda świeci 1) przekaźnik alarmowy, aktywność alarmu sygnalizowana jest zwarciem styków przekaźnika (Z zwarte styki, R rozwarte styki). Urządzenie w wersji TM-77.1 nie posiada przekaźników alarmowych 3.2 Kanały dodatkowe W układzie multipleksującym tworzona jest ramka, w której znajdują się dwa bity, które wykorzystywane są do utworzenia dodatkowych dwóch synchronicznych dwukierunkowych kanałów transmisji danych o szybkości 10 kbit/s każdy. Pierwszy z nich Alarm Indication Signal Bit wykorzystywany jest do przesyłania sygnału alarmu do urządzenia zdalnego. Drugi National Bit wykorzystany jest dla komunikacji pomiędzy układami nadzoru urządzenia lokalnego i urządzenia zdalnego. IO77-1H.doc 9 Grudzień 2009

3.3 Pętle testowe PLEZJOCHRONICZNY MULTIPLEKSER 4XE1/G.703 Oprogramowanie urządzeń TM-77.1 i MD-77.1 umożliwia zapięcie pętli na interfejsie elektrycznym E1 i interfejsie optycznym w kierunku do urządzenia i od urządzenia. W przypadku interfejsu E1 obie pętle zapinane są jednocześnie. Poniższy rysunek przedstawia możliwe do realizacji pętle. Numeracja pętli jest zgodna z numeracją stosowaną w oprogramowaniu urządzenia. 1 Port E1 Mux Port E1 Port optyczny Port E1 Demux Port E1 Rysunek 6. Pętle 3.4 Przenoszenie zegara Urządzenia TM-77 i MD-77 są zbudowane w oparciu o plezjochroniczny multiplekser zgodny z normą ITU-T G.742. Zegary sygnałów 2Mbit/s odebranych na interfejsach elektrycznych E1 G.703 przesyłane są niezależnie względem siebie. Zegar zbiorczego sygnału liniowego interfejsu optycznego E2 jest także niezależny względem sygnałów zegarowych odtworzonych na interfejsie E1. Wymagane jest żeby częstotliwość sygnału zegarowego odtwarzanego na interfejsie E1 była zgodna z zaleceniem ITU-T G.703 (2048 MHz ± 50ppm). IO77-1H.doc 10 Grudzień 2009

3.5 Dziennik zdarzeń Urządzenia TM-77 i MD-77 posiadają funkcję rejestrowania czasu i daty wystąpienia zdarzenia o określonym kryterium. Urządzenia rejestrują następujące typy zdarzeń: pojawienie się lub zanik napięcia zasilającego pojawienie się lub zanik sygnału na wejściu interfejsu E1 G.703 pojawienie się lub zanik sygnału AIS przesyłanego z urządzenia dołączonego na interfejsie E1 lub dołączonego do kanału E1 za pośrednictwem zbiorczego sygnału E2 pojawienie się lub zanik sygnału na wejściu interfejsu optycznego E2 uzyskanie lub utratę synchronizacji ramki G.742 na interfejsie optycznym E2 przekroczenie lub zejście poniżej progu stopy błędów 10-3 na interfejsie optycznym E2 przekroczenie lub zejście poniżej progu stopy błędów 10-6 na interfejsie optycznym E2 przekroczenie lub zejście poniżej zdefiniowanego przez użytkownika progu zliczeń piętnastominutowego licznika ES (ES15) występuje osobny licznik dla każdego interfejsu przekroczenie lub zejście poniżej zdefiniowanego przez użytkownika progu zliczeń dwudziestoczterogodzinnego licznika ES (ES24) występuje osobny licznik dla każdego interfejsu przekroczenie lub zejście poniżej zdefiniowanego przez użytkownika progu zliczeń piętnastominutowego licznika SES (SES15) występuje osobny licznik dla każdego interfejsu przekroczenie lub zejście poniżej zdefiniowanego przez użytkownika progu zliczeń dwudziestoczterogodzinnego licznika SES (SES24) występuje osobny licznik dla każdego interfejsu aktywowanie lub deaktywowanie pętli testowych zatwierdzenie zmiany konfiguracji urządzenia próba nieautoryzowanego wejścia do systemu konfiguracji urządzenia przy użyciu emulatora terminala VT100 w przypadku zabezpieczenia hasłem Przeglądanie i kasowanie dziennika zdarzeń oraz definiowanie wartości progowych maksymalnych i minimalnych dla liczników ES15,24 i SES15,24 interfejsów E1 i E2 jest możliwe przy użyciu aplikacji Lanwin lub emulatora terminala VT100 opisanych w rozdziałach 5.5.4 Dziennik zdarzeń i 6.6.1 Dziennik zdarzeń. IO77-1H.doc 11 Grudzień 2009

3.6 Monitorowane parametry jakościowe interfejsu E1 G.703 Urządzenia TM-77 i MD-77 posiadają funkcję monitorowania parametrów jakościowych. Dokonują automatycznej kontroli parametrów sygnału interfejsu oraz wykrywają, zliczają i sygnalizują następujące stany i wielkości: Wskaźniki: LOES - zanik sygnału VIOL - wiolacja kodu HDB3 na interfejsie E1 G.703 AISL - wykrycie sygnału AIS na interfejsie E1 G.703 AISR - wykrycie sygnału AIS w strumieniu E1 zdemultipleksowanym z kanału zbiorczego E2. ES15 - przekroczenie progu liczby sekund z błędem w okresie 15 minutowym SES15 - przekroczenie progu liczby sekund z poważnym w okresie 15 minutowym ES24 - przekroczenie progu liczby sekund z błędem w okresie 24 godzinnym SES24 - przekroczenie progu liczby sekund z poważnym błędem w okresie 24 godzinnym Liczniki: ES15 - ilość sekund z błędem w okresie 15 minutowym SES15 - ilość sekund z poważnym w okresie 15 minutowym ES24 - ilość sekund z błędem w okresie 24 godzinnym SES24 - ilość sekund z poważnym błędem w okresie 24 godzinnym BBE15 - ilość błędów blokowych w okresie 15 minutowym BBE24 - ilość błędów blokowych w okresie 24 godzinnym UAS15 - ilość sekund niedostępności w okresie 15 minutowym UAS24 - ilość sekund niedostępności w okresie 24 godzinnym IO77-1H.doc 12 Grudzień 2009

3.7 Monitorowane parametry jakościowe interfejsu optycznego E2 Urządzenia TM-77 i MD-77 posiadają funkcję monitorowania parametrów jakościowych. Dokonują automatycznej kontroli parametrów sygnału interfejsu liniowego oraz wykrywają, zliczają i sygnalizują następujące stany i wielkości: Wskaźniki: LOOS - zanik sygnału optycznego LDF - awaria nadajnika laserowego LOF - utrata synchronizacji ramki 10E-3 - przekroczenie stopy błędów 10-3 10E-6 - przekroczenie stopy błędów 10-6 RAL - alarm z urządzenia zdalnego, sygnalizujący niesprawność łącza z urządzeniem zdalnym (pomiędzy urządzeniem lokalnym a urządzeniem zdalnym) ES15 - przekroczenie progu liczby sekund z błędem w okresie 15 minutowym SES15 - przekroczenie progu liczby sekund z poważnym w okresie 15 minutowym ES24 - przekroczenie progu liczby sekund z błędem w okresie 24 godzinnym SES24 - przekroczenie progu liczby sekund z poważnym błędem w okresie 24 godzinnym SESFE15 - przekroczenie progu liczby sekund z poważnym błędem łącza z urządzeniem zdalnym w okresie 15 minutowym SESFE24 - przekroczenie progu liczby sekund z poważnym błędem w łącza z urządzeniem zdalnym w okresie 24 godzinnym Liczniki: ES15 - ilość sekund z błędem w okresie 15 minutowym SES15 - ilość sekund z poważnym w okresie 15 minutowym ES24 - ilość sekund z błędem w okresie 24 godzinnym SES24 - ilość sekund z poważnym błędem w okresie 24 godzinnym SESFE15 - ilość sekund z poważnym błędem łącza z urządzeniem zdalnym w okresie 15 minutowym SESFE24 - ilość sekund z poważnym błędem w łącza z urządzeniem zdalnym w okresie 24 godzinnym BBE15 - ilość błędów blokowych w okresie 15 minutowym BBE24 - ilość błędów blokowych w okresie 24 godzinnym UAS15 - ilość sekund niedostępności w okresie 15 minutowym UAS24 - ilość sekund niedostępności w okresie 24 godzinnym IO77-1H.doc 13 Grudzień 2009

4 INSTALACJA I OBSŁUGA 4.1 Warunki pracy Urządzenia mogą pracować w sposób ciągły w pomieszczeniach zamkniętych w warunkach zgodnych z punktem 7.4.1 Instrukcji Obsługi. Nie powinny być narażone na bezpośrednie nasłonecznienie. Niedopuszczalne jest zatykanie otworów wentylacyjnych. Nie zaleca się ustawiania urządzeń na źródłach ciepła, choć dopuszczalne jest ustawienie ich na drugim takim samym urządzeniu lub zainstalowanie w stojaku, w którym pracują inne urządzenia. W tym wypadku powinien być jednak zapewniony swobodny przepływ powietrza lub - w razie potrzeby - wentylacja wymuszona. 4.2 Instalacja Urządzenie TM-77 wykonane jest jako urządzenie wolnostojące, urządzenie MD-77 jest przeznaczone do zainstalowania w półce telekomunikacyjnej MD-72. Urządzenie MD-77 składa się z karty cyfrowej i karty interfejsów. Karta cyfrowa przeznaczona jest do montażu w przedniej części półki w slotach 1 16, a karta interfejsów w odpowiadające im sloty w tylnej części półki. Karty są wyposażone w wyciągacze umożliwiające łatwy montaż i demontaż w półce TM-72. Karty mogą być instalowane w półce bez wyłączania zasilania. Kolejność montażu karty cyfrowej i karty interfejsów jest dowolna. Poniższe rysunki przedstawiają półkę z zainstalowanymi kartami MD-77 (slot 1), MD-77 (slot 2) oraz kartą modułu zarządzania MD-91 (slot 17), umożliwiającą komunikację z aplikacją zarządzającą Lanwin. Karta modułu zarządzania może być zainstalowana wyłącznie w slocie 17. Rysunek 7. Instalacja urządzeń w formie karty w półce telekomunikacyjnej MD-72, widok od strony frontowej. IO77-1H.doc 14 Grudzień 2009

S PLEZJOCHRONICZNY MULTIPLEKSER 4XE1/G.703 E1 120W 5 2 7 MD-76.1 MD-77.1 Rysunek 8. Instalacja urządzeń w formie karty w półce telekomunikacyjnej MD-72, widok od strony tylnej. Rysunek 9. Instalacja urządzeń w formie karty w półce telekomunikacyjnej MD-72, widok przecięcia urządzenia. 4.3 Zasilanie Multiplekser TM-77 może być zasilany ze źródła napięcia stałego 36 60V lub źródła napięcia przemiennego 230V. Karta MD-77 zasilana jest napięciem stałym z zakresu 18 60V z półki telekomunikacyjnej TM-72. Podłączenie zasilania do półki opisuje instrukcja obsługi półki TM- 72. Parametry napięcia zasilania podane zostały w punkcie 7.6 Poprawne zasilanie urządzenia sygnalizowane jest za pomocą wskaźnika świetlnego na przedniej ściance urządzenia Zasilanie z zasilacza prądu stałego należy doprowadzić do gniazda z zewnętrznymi połączeniami śrubowymi. Biegunowość napięcia zasilającego jest dowolna. Uziemienie należy podłączyć do zacisku uziemiającego na obudowie. Przewód uziemiający powinien mieć małą impedancję dla wielkich częstotliwości. Uwaga. Urządzenie nie posiada wmontowanego układu rozłączającego, dlatego łatwo dostępny układ rozłączający powinien być wmontowany w stałe okablowanie. IO77-1H.doc 15 Grudzień 2009

4.4 Podłączenie sygnału liniowego E1/G.703 4.4.1 TM-77 i MD-77 Sygnały wejściowy i wyjściowy interfejsu E1/G.703 urządzeń TM-77 i MD-77 są doprowadzone dwoma ekranowanymi kablami symetrycznymi o impedancji 120 Ω lub jednym ekranowanym kablem podwójnym o takiej samej impedancji. Aby spełnić wymagania dotyczące emisji zakłóceń należy przestrzegać następujących zasad. Podłączenie kabli symetrycznych należy wykonać przy pomocy wtyku DSUB-25 wyposażonego w metalową lub metalizowaną obudowę (osłonę), a ekran kabla (kabli) powinien łączyć się z obudową na całym obwodzie. Niewystarczające jest samo podłączenie ekranu do końcówek masy konstrukcyjnej na gnieździe interfejsu E1/G.703 120 Ω. Opis wyprowadzeń na gnieździe modułu liniowego E1/G.703 120Ω przedstawia Tabela 5 Tabela 5. Opis wyprowadzeń interfejsu E1/G.703 120Ω urządzeń TM-77 i MD-77 Pin nr Opis wyprowadzeń 1 GND 2 RX - CH4(-) 3 TX - CH4(-) 4 RX - CH3(+) 5 TX - CH3(+) 6 GND 7 RX - CH2(-) 8 TX - CH2(-) 9 RX - CH1(+) 10 TX - CH1(+) 11 GND 12 GND 13 Nie podłączony 14 RX - CH4(+) 15 TX - CH4(+) 16 GND 17 RX - CH3(-) 18 TX - CH3(-) 19 RX - CH2(+) 20 TX - CH2(+) 21 GND 22 RX - CH1(-) 23 TX - CH1(-) 24 GND 25 Nie podłączony IO77-1H.doc 16 Grudzień 2009

4.5 Połączenie z terminalem VT100 lub komputerem wyposażonym w oprogramowanie zarządzające Lanwin. Urządzenie TM-77 zostało wyposażone w interfejs RS-232 umożliwiający zarządzanie multiplekserem z poziomu terminala VT100 lub za pomocą oprogramowania Lanwin. Opis interfejsu zawiera Tabela 6. Tabela 6. Opis wyprowadzeń złącza RS-232 / V.28 DCE (typu RJ-45) Pin Opis 4 SGND 6 Tx WY 5 Rx WE Do połączenia multipleksera TM-77 z terminalem należy użyć kabla RS-232. Tabela 7 specyfikuje wymaganą listę połączeń kabla. Tabela 7. Specyfikacja kabla do połączenia komputera z urządzeniem TM-77 Strona multipleksera TM-77.1 Strona komputera PC lub terminala Złącze RJ-45 Oznaczenie Złącze DSUB-9 Złącze DSUB-25 pinu żeńskie (female) żeńskie (female) 6 Tx 2 3 5 Rx 3 2 RTS CTS 7 8 4 5 DTR - DSR 4 6 6 20 4 SGND 5 7 Karty typu MD-76 i MD-77 w półce TM-72 mogą być zarządzane za pomocą oprogramowania Lanwin zainstalowanego na komputerze typu PC. Półka TM-72 musi być wyposażona w kartę zarządzania MD-91. Komputer zarządzający należy podłączyć do półki za pomocą kabla wyspecyfikowanego w poniższej tabeli. Tabela 8. Specyfikacja kabla do połączenia komputera z urządzeniem TM-72. Strona karty MD-91 półki TM-72 Złącze DSUB-9 żeńskie (male) Strona komputera PC lub terminala Oznaczenie pinu Złącze DSUB-9 żeńskie (female) 2 Tx 2 3 3 Rx 3 2 RTS CTS 7 8 4 5 DTR - DSR 4 6 6 20 4 SGND 5 7 obudowa obudowa obudowa Złącze DSUB-25 żeńskie (female) IO77-1H.doc 17 Grudzień 2009

4.6 Dołączanie linii światłowodowej Maksymalna długość linii światłowodowej, jaka może łączyć urządzenia nie jest wartością jednoznaczną, gdyż zależy od czynników zewnętrznych, takich jak tłumienność jednostkowa światłowodów, tłumienność złączy przelotowych, a także przyjętego marginesu bezpieczeństwa. Na określenie tej długości, czyli wyznaczenie zasięgu pozwala przeprowadzenie bilansu mocy optycznej. Bilans mocy dla urządzeń przedstawia Tabela 9. Obliczone w tabeli długości linii światłowodowych są wartościami maksymalnymi dla przyjętych założeń (jako tłumienność jednostkową światłowodów przyjęto wartości maksymalne z katalogu kabli produkowanych przez Ośrodek Techniki Optotelekomunikacyjnej w Lublinie). Przy innych założeniach uzyskane wartości mogą się nieco różnić. Tabela 9. Bilans mocy urządzeń Wersja urządzenia 77.1-3-1 77.1-3-1 77.1-3-2 77.1-4-1 77.1-5/6-1 77.1-5/6-2 LASER 1310 nm SH LASER 1310 nm SH LASER 1310 nm LH LASER 1550 nm SH WDM 1310/1550 nm SH WDM 1310/1550 nm LH 1 Długość fali (dla WDM wykonano obliczenia dla niekorzystnego przypadku - 1310 nm) 1310 nm 1310 nm 1310 nm 1550 nm 1310 nm 1310 nm 2 Typ światłowodu SM MM 1) SM SM SM SM 3 Poziom mocy nadajnika [dbm] -15-15 -5-5 -14-8 4 Czułość odbiornika [dbm] -35-35 -36-35 -31-34 5 Budżet mocy (3-4) [dbm] 20 20 31 30 20 26 6 Margines mocy dla urządzeń [db] 4 4 4 4 4 4 7 Margines mocy dla kabla [db] 2 2 3 3 2 3 8 Tłumienność jednostkowa światłowodu [db/km] 0,4 1 0,4 0,2 0,4 0,4 9 Średnia tłumienność złączy przelotowych [db] 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 10 Zasięg transmisji (5-6-7)/(8+9) [km] 28 12 48 77 22 38 11 Minimalna tłumienność linii [db] 0 db 0 db 0 db 0 db 0 db 0 db 1) Urządzenie może współpracować z włóknami światłowodowymi wielodomowymi. Multipleksery TM-77 i MD-77 są przystosowane do współpracy z dwuwłóknową linią światłowodową zbudowaną - w zależności od wykonania - ze światłowodów: wielomodowych 50/125 lub 62,5/125 µm - zakończenie złączami SC; jednomodowych - zakończenie złączami SC/PC (niedopuszczalne jest stosowanie złączy z zakończeniami kątowymi - na ogół posiadającymi w symbolu oznaczenie APC). Doprowadzenie powinno być wykonane kablem stacyjnym podwójnym lub dwoma kablami pojedynczymi. Urządzenie powinno być tak ustawione, aby na złącza nie działały żadne siły - ani poprzeczne, ani wzdłużne. Promień zagięcia kabla nie może być mniejszy od wartości zalecanej przez producenta - praktycznie można przyjąć wartość minimalną równą 50 mm. Złącza światłowodowe - zwłaszcza jednomodowe - są elementami o bardzo wysokiej precyzji. Dlatego należy obchodzić się z nimi ostrożnie, unikać nadmiernych sił przy wykonywaniu połączenia i rozłączaniu oraz dbać o idealną czystość gniazda i "ferruli" wtyku. W razie zabrudzenia gniazdo można przedmuchać czystym sprężonym powietrzem, natomiast ferrulę przemyć IO77-1H.doc 18 Grudzień 2009

alkoholem izopropylowym lub etylowym (niedopuszczalne jest użycie "denaturatu"). Należy przy tym posługiwać się szmatką nie pozostawiającą włókien. Rdzeń światłowodu jednomodowego ma średnicę zaledwie 9 µm. Zanieczyszczenie o zbliżonych rozmiarach może zatem spowodować znaczne stłumienie sygnału i całkowicie uniemożliwić transmisję. Jeśli do urządzenia nie są dołączone wtyki światłowodowe, gniazda powinny być zawsze chronione nasadkami ochronnymi, zabezpieczającymi przed przedostawaniem się kurzu. W celu wykonania połączenia należy wykonać następujące czynności: zdjąć nasadki ochronne z gniazda i ferruli wtyku; wsunąć ferrulę do oporu do gniazda dbając o dokładne pokrywanie się osi gniazda i wtyku - próby wciśnięcia wtyku "na ukos" mogą spowodować uszkodzenie złącza. Należy zwrócić uwagę, aby klucz umieszczony na obwodzie wtyku (poza ferrulą) trafił w wycięcie w gnieździe; dokręcić nakrętkę złącza do lekko wyczuwalnego oporu. Należy pamiętać, aby tor światłowodowy dołączony z jednej strony do nadajnika optycznego - z drugiej strony był dołączony do odbiornika. Fakt ten zostanie zasygnalizowany przez zgaśnięcie czerwonej diody oznaczonej "LOOS". Połączenie odwrotne jest nieszkodliwe, lecz oczywiście urządzenia nie będą działać (diody "LOOS" w obu multiplekserach będą świecić, a w kierunku interfejsów E1/G.703 zostanie wysłany sygnał AIS). Wszelkie manipulacje złączami światłowodowymi mogą być wykonywane przy włączonym zasilaniu. Dopuszczalne jest połączenie nadajnika optycznego z odbiornikiem tego samego multipleksera krótkim odcinkiem kabla światłowodowego w celu zamknięcia "pętli lokalnej" i wykonania pomiarów. UWAGA! Promieniowanie emitowane przez nadajnik laserowy jest szkodliwe dla wzroku! Sygnalizuje to symbol umieszczony na urządzeniu: Pod żadnym pozorem nie należy patrzeć w nieosłonięte gniazdo, do którego nie jest dołączone złącze światłowodowe. Nadajnik emituje pełną moc zawsze, gdy tylko urządzenie jest włączone - niezależnie od tego czy do wejścia elektrycznego doprowadzony jest jakikolwiek sygnał, czy też nie. IO77-1H.doc 19 Grudzień 2009

5 WSPÓŁPRACA Z TERMINALEM VT100 5.1 Przeznaczenie Oprogramowanie nadzoru przystosowane jest do pracy z terminalem VT100, służy do konfiguracji i monitorowania funkcji multipleksera TM-77. Urządzenie MD-77 przeznaczone jest do montażu w półce i nie posiada styku umożliwiającego podłączenie terminala. Oprogramowanie udostępnia następujące funkcje: Aktywowanie / dezaktywowanie kanałów składowych; Zakładanie pętli testowych w urządzeniu lokalnym Monitorowanie ES, SES, UAS i BBE. Monitorowanie występujących zdarzeń takich jak: Zanik sygnału optycznego; Awaria nadajnika; Utrata synchronizacji ramki; Alarm z urządzenia zdalnego; Zanik sygnału składowego; Przekroczenie stopy błędów 10-3 ; Przekroczenie stopy błędów 10-6 ; Wiolacja kodu HDB3 na kanale składowym Detekcja sygnału AIS na interfejsie E1 wykrycie sygnału AIS w strumieniu E1 zdemultipleksowanym z kanału zbiorczego E2. Monitorowanie statusu alarmów: Aktywny; Nieaktywny; Generowanie dzienników zdarzeń 5.2 Wymagania sprzętowe Istnieje wiele programów umożliwiających emulację terminala VT100 pracujących na różnych platformach sprzętowych oraz w oparciu o różne systemy operacyjne. Do najpopularniejszych należą takie programy jak TERM95 pakietu Norton Commander pracujący w środowisku DOS lub HYPERTERMINAL pracujący w systemie Windows (oba dla komputerów klasy PC). IO77-1H.doc 20 Grudzień 2009

5.3 Instalacja i uruchomienie W celu uruchomienia oprogramowania nadzoru należy poprawnie skonfigurować terminal lub program emulacji terminala VT100. Tabele zamieszczone poniżej przedstawiają przykładowe parametry konfiguracji programów TERM95 oraz HYPERTERMINAL. W przypadku innego programu należy zapoznać się z jego instrukcją obsługi i na jej podstawie ustawić odpowiednie parametry: Szybkość transmisji 9600 Bity danych 8 Parzystość brak Bity stopu 1 Sterowanie przepływem brak Emulacja VT100 Tabela 10. Ustawienia terminala VT100 dla programu TERM95 TERM95 Prędkość 9600 ilość bitów danych 8 ilość bitów stopu 1 sterowanie przepływem brak echo lokalne brak terminal typu VT100 Tabela 11. Ustawienia terminala VT100 dla programu HYPER TERMINAL HYPERTERMINAL bitów na sekundę 9600 Bity danych 8 Parzystość brak Bity stopu 1 sterowanie przepływem brak Czcionka terminal lokalne echo wpisywanych znaków brak 5.4 Rozpoczęcie pracy z terminalem Po uruchomieniu urządzenia i podłączeniu interfejsów RS-232 należy wpisać komendę: START i nacisnąć klawisz ENTER. Komenda ta może być wprowadzona zarówno małymi jak i dużymi literami. Po rozpoznaniu komendy TM-77 zgłasza się wypisując typ urządzenia oraz swój adres. Chwilę później pojawia się okno wczytywania hasła. Umożliwia ono wprowadzenie hasła zabezpieczającego dostęp do urządzenia przed osobami niepowołanymi. W przypadku gdy hasło nie jest aktywne, wystarczy nacisnąć klawisz ENTER. IO77-1H.doc 21 Grudzień 2009

Rysunek 10. Panel wczytywania hasła AWARYJNE USUNIĘCIE HASŁA!! W przypadku gdy zapomnimy hasła możliwe jest jego awaryjne usunięcie. W tym celu należy - zamiast hasła - wpisać %kod01. Program wygeneruje wtedy ośmiocyfrowy ciąg, który należy przekazać do obsługi serwisowej firmy LANEX. Na jego podstawie zostanie wygenerowane hasło awaryjne, umożliwiające 12 godzinny dostęp do urządzenia. W ciągu 12 godzin można, posługując się tym hasłem, usunąć stare i wprowadzić nowe hasło. IO77-1H.doc 22 Grudzień 2009

5.5 Menu główne Menu główne jest ekranem wejściowym do wszystkich pozostałych paneli i podmenu. Wyboru podmenu dokonujemy klawiszami STRZAŁEK i klawiszem ENTER. Z jego poziomu można uzyskać dostęp do następujących paneli: System Interfejsy Dziennik zdarzeń Monitorowanie Pętle O programie Rysunek 11. Menu główne Cała obsługa sprowadza się do obsługi klawiszy STRZAŁEK, BACKSPACE, SPACE, ENTER i kombinacji niektórych klawiszy tj. np. CTRL+X. Użytkownik zmuszony jest do "ręcznej" wymiany informacji z terminalem tylko tam, gdzie jest to naprawdę niezbędne (wprowadzanie i modyfikacja daty, zegara, hasła, nazwy urządzenia). IO77-1H.doc 23 Grudzień 2009

Każdy z dostępnych paneli zawiera trzy (wspólne dla wszystkich paneli) pola. Są to: pasek nazwy panelu i daty pasek z nazwą urządzenia oraz jego adresem pasek skrótów klawiszowych 1. 2. 3. Rysunek 12. Przykładowe okno terminala 1. pasek z nazwą aktywnego panelu oraz aktualną datą i zegarem systemowym 2. pasek z nazwą urządzenia oraz jego adresem 3. pasek skrótów klawiszowych wskazujący dostępne w danym panelu operacje 5.5.1 System Panel System umożliwia: modyfikowanie nazwy urządzenia uaktywnienie hasła i wpisanie nowego (w przypadku wprowadzenia hasła podczas uruchamiania terminala będziemy o nie pytani) zmianę czasu i daty systemowej. ustawienie pełnej lub obniżonej mocy lasera określenie czasu bazowego zliczania w okresach 15 minutowych i 24 godzinnych IO77-1H.doc 24 Grudzień 2009

Rysunek 13. Panel system Parametry do konfiguracji w panelu System wymieniono w Tabela 12. Tabela 12. Rejestry konfiguracyjne urządzeń. Pola wyróżnione na szaro w tabeli są polami których wartość jest nadawana w fazie produkcji. Nie jest możliwa ich późniejsza modyfikacja przez użytkownika. Nazwa parametru Dozwolone stany Wartość domyślna Opis Typ urządzenia TM 77 --- Typ konfigurowanego urządzenia Wersja oprogramowania --- --- Numer wersji oprogramowania urządzenia Wersja sprzętu --- --- Wersja hardware urządzenia Adres urządzenia --- --- Adres urządzenia nadawany w fazie produkcji Nr fabryczny --- --- Numer nadawany urządzeniu w fazie produkcji Nazwa urządzenia 16 znakowy tekst TM 77.1 Dowolna nazwa urządzenia nadawana przez użytkownika Hasło dostępu 8 znakowy tekst --- Hasło zabezpieczające przed niepowołanym dostępem do urządzenia Czas systemowy Zegar systemowy postaci: Cyfry dla poszczególnych --- Data rrrr,mm,dd elementów daty i czasu Czas gg,mm,ss Język Polski lub angielski Polski Określenie języka Laser Pełna moc --- Stan pracy nadajnika laserowego Rozpoczęcie zliczania Godzina i minuta rozpoczęcia zliczania dla rejestrów ES i SES w postaci: Dwie cyfry dla godziny i 00:00 minuty gg,mm 5.5.2 Interfejsy-wybór Panel ten umożliwia wybór interfejsu do konfigurowania i monitorowania parametrów jakościowych interfejsu oraz aktywowania interfejsu. IO77-1H.doc 25 Grudzień 2009

Rysunek 14. Interfejsy-wybór 5.5.2.1 Interfejsy-opcje Panel Interfejsy-opcje służy do selekcji następujących paneli: konfiguracji interfejsu podglądu rejestrów ES, SES, BBE, UAS, ESFE, SESFE 15 minutowych i 24 godzinnych podglądu obiektów związanych z monitorowaniem jakości w zadanych okresach czasowych Rysunek 15. Interfejsy-opcje 5.5.2.2 Konfiguracja Panel Konfiguracja służy do: IO77-1H.doc 26 Grudzień 2009

ustawienia powagi alarmów przekroczenia progów jakościowych w okresach 15 minutowych i 24 godzinnych. ustawienia progu załączenia i wyłączenia alarmu od przekroczenia progów jakościowych w okresach 15 minutowych i 24 godzinnych ustawiania progu załączania i wyłączania alarmu od przekroczenia progów jakościowych w okresach 15 minutowych i 24 godzinnych Rysunek 16. Interfejsy-konfiguracja Powagi alarmów od przekroczenia progu załączenia mogą być następujące ALP alarm pilny, ALN alarm niepily BRAK alarm nie jest generowany Próg załączenia definiuje liczbę sekund po przekroczeniu której aktywowany jest alarm określony powagą. Próg wyłączenia definiuje liczbę sekund w okresie określającą wyłączenie alarmu określonego powagą, jeśli na końcu danego okresu zliczona liczba sekund jest mniejsza lub równa progowi. Poniższa tabela pokazuje dozwolone stany (powagi) alarmu oraz dozwolone wartości progów załączenia i wyłączenia alarmów przekroczenia wartości progowych ES i SES. IO77-1H.doc 27 Grudzień 2009

Tabela 13. Konfiguracja interfejsów wartości powagi alarmów, wartości progowe załączenia i wyłączenia. Nazwa parametru Alarm przekroczenia progu ES/SES Wartość progowa załączenia alarmu pilnego od przekroczenia SES w okresie 15 min. Wartość progowa wyłączenia alarmu pilnego od przekroczenia SES w okresie 15 min. Wartość progowa załączenia alarmu pilnego od przekroczenia SES w okresie 24 h. Wartość progowa wyłączenia alarmu pilnego od przekroczenia SES w okresie 24 h. Wartość progowa załączenia alarmu niepilnego od przekroczenia ES w okresie 15 min. Wartość progowa wyłączenia alarmu niepilnego od przekroczenia ES w okresie 15 min. Wartość progowa załączenia alarmu niepilnego od przekroczenia ES w okresie 24 h. Wartość progowa wyłączenia alarmu niepilnego od przekroczenia SES w okresie 24 h. Dozwolone stany Alarm pilny Alarm niepilny Brak 0..900 15 0..900 0 0..86400 1440 0..86400 0 0..900 120 0..900 0 Wartość domyślna 0..86400 11520 0..86400 0 Alarm pilny dla liczników SES Alarm niepilny dla liczników ES Opis Aktywność alarmu przekroczenia progu ES/SES Wartość dla SES w okresie 15min, powyżej której zostaje załączony alarm pilny Wartość dla SES w okresie 15min, poniżej której zostaje wyłączony alarm pilny. Wartość dla SES w okresie 24h, powyżej której zostaje załączony alarm pilny Wartość dla SES w okresie 24h, poniżej której zostaje wyłączony alarm pilny Wartość dla ES w okresie 15min, powyżej której zostaje załączony alarm niepilny Wartość dla ES w okresie 15min, poniżej której zostaje wyłączony alarm niepilny. Wartość dla ES w okresie 24h, powyżej której zostaje załączony alarm niepilny Wartość dla ES w okresie 24h, poniżej której zostaje wyłączony alarm niepilny 5.5.2.3 Rejestry 15 minutowe i 24 godzinne Panele te umożliwiają monitorowanie wartości liczników ES, SES, SESFE, BBE i UAS w okresach odpowiednio 15 minutowych i 24 godzinnych. W kolumnach alarm podano rodzaj alarmu powodowanego przez przekroczenie odpowiedniego progu załączenia (konfigurowany w panelu Konfiguracja). Urządzenie gromadzi 16 zapisów liczników 15 minutowych dla każdego interfejsów i 2 zapisy liczników 24 godzinnych dla każdego interfejsu. Zapisy są dokonywane tylko dla niezerowych wartości licznika. IO77-1H.doc 28 Grudzień 2009

Rysunek 17. Rejestry 24 godzinne 5.5.3 Okresy czasowe Panel ten służy do obserwacji stopy ES, SES, BBE w dwóch dowolnych, zadanych przez operatora okresach czasowych. Rysunek 18. Okresy czasowe IO77-1H.doc 29 Grudzień 2009

5.5.4 Dziennik zdarzeń Panel ten wyświetla zdarzenia dotyczące urządzenia. Rodzaje rejestrowanych zdarzeń zostały opisane w p.3.6. W panelu tym możliwe jest wykasowanie zapisu wszystkich zdarzeń z pamięci urządzenia kombinacją klawiszy CTRL+R. Rysunek 19. Dziennik zdarzeń 5.5.5 Monitorowanie W panelu tym wyświetlane są parametry obrazujące bieżący stan interfejsów E1 i E2: punktów monitorowania defektów i anomalii interfejsu obiektów monitorowania jakości transmisji związanych z poszczególnymi interfejsami. Znaczenie odpowiednich wskaźników podano w p 3.6. IO77-1H.doc 30 Grudzień 2009

Rysunek 20. Monitorowanie 5.5.6 Pętle Terminal multipleksera TM-77 posiada możliwość aktywowania pętli testowych od strony interfejsu E1 i E2. Pętle testowe zostały opisane w p.3.3 Pętle testowe. Rysunek 21. Pętle IO77-1H.doc 31 Grudzień 2009

6 KONFIGURACJA URZĄDZEŃ PRZY UŻYCIU PROGRAMU LANWIN Aplikacja Lanwin w wersji lokalnej umożliwia nadzorowanie i monitorowanie urządzeń wolno stojących TM-77 oraz półek TM-72 wyposażonych w karty multiplekserów MD-77. Opis podłączenia komputera został podany w p.4.5 Połączenie z terminalem VT100 lub komputerem wyposażonym w oprogramowanie zarządzające LanWin. 6.1 Konfiguracja globalna Zakładka ta umożliwia wpisanie nazwy urządzenia, ustawienie systemowej daty i czasu oraz na obejrzenie dodatkowych informacji o urządzeniu. Rysunek 22. Konfiguracja globalna IO77-1H.doc 32 Grudzień 2009

6.1.1 Nazwa urządzenia Po naciśnięciu przycisku Nazwa urządzenia otwierane jest okno w którym możliwe jest wpisanie jego nazwy. Podczas pracy z urządzeniem wprowadzona nazwa pojawi się w oknie aktywnych urządzeń i w oknie urządzenia, którego nazwę zmieniano. Rysunek 23. Nazwa urządzenia 6.1.2 Ustawianie daty i czasu Naciśnięcie przycisku Ustawianie czasu i daty spowoduje wyświetlenie okienka przedstawionego poniżej. Rysunek 24. Ustawianie daty i czasu Po wprowadzeniu zmian i naciśnięciu klawisza OK parametry czas i data systemowa zostaną zaktualizowe w urządzeniu. 6.1.3 Informacje dodatkowe Po naciśnięciu Informacje dodatkowe zostanie wyświetlone okienko, w którym zawarte będą dodatkowe informacje dotyczące przyłączonego urządzenia. Rysunek 25. Informacje dodatkowe IO77-1H.doc 33 Grudzień 2009

6.2 Aktywność kanałów Zakładka Aktywność kanałów umożliwia załączenie i wyłączenie pojedynczego kanału transmisyjnego E1. Wyłączenie kanału powoduje blokadę transmisji w kanale oraz dezaktywację wszystkich kryteriów alarmowych skojarzonych z danych kanałem. Rysunek 26. Aktywność kanałów 6.3 Statystyki G.826 Zakładka ta umożliwia obserwację w okresach 15 minutowych i 24 godzinnych liczby: sekund z błędami ES sekund z poważnymi błędami SES, błędnych bloków EB, sekund niedostępności urządzenia UAS, Dodatkowo można ustawiać wartości progowe załączenia i wyłączenia alarmu dla liczników SES15, SES24, ES15, ES24, SESFE15, SESFE24 na podstawie których generowane są wpisy do dziennika zdarzeń oraz alarmy. Z każdym licznikiem skojarzona jest powaga alarmu określająca rodzaj alarmu generowanego. Powagi alarmu możliwe do ustawienia są następujące: alarm pilny alarm niepilny brak alarmu IO77-1H.doc 34 Grudzień 2009

Rysunek 27. Statystyki G.826 IO77-1H.doc 35 Grudzień 2009

6.3.1 Powaga alarmu Przedstawione okno pozwala na ustawienie powagi alarmu. Wyświetlenie okna wykonuje się przez wybranie opcji Menu, Powaga alarmu. Rysunek 28. Statystyki G.826, Powaga alarmu IO77-1H.doc 36 Grudzień 2009

6.3.2 Progi alarmów Przedstawione okno pozwala na ustawienie progu załączenia alarmu i progu wyłączenia alarmu. Wyświetlenie okna wykonuje się przez wybranie opcji Menu, Konfiguracja progów. Rysunek 29. Statystyki G.826, Progi alarmu IO77-1H.doc 37 Grudzień 2009

6.4 Pętle testowe Zakładka Pętle testowe TM-77 umożliwia aktywowanie pętli testowych od strony interfejsu E1 i E2. Pętle testowe zostały opisane w p.3.3 Pętle testowe. Rysunek 30. Pętle testowe IO77-1H.doc 38 Grudzień 2009

6.5 Monitorowanie W panelu tym wyświetlane są parametry obrazujące bieżący stan interfejsów E1 i E2: punktów monitorowania defektów i anomalii interfejsu obiektów monitorowania jakości transmisji związanych z poszczególnymi interfejsami. Znaczenie odpowiednich wskaźników podano w p 3.7. Rysunek 31. Monitorowanie IO77-1H.doc 39 Grudzień 2009

6.6 Dziennik 6.6.1 Dziennik zdarzeń W zakładce Dziennik zdarzeń wyświetlane są zarejestrowane zdarzenia dotyczące multipleksera. Rodzaje rejestrowanych zdarzeń zostały opisane w p.3.5. W zakładce tej możliwe jest wykasowanie całej zarejestrowanej listy zdarzeń. Można tego dokonać przez naciśnięcie w prawego klawisza myszy (gdy znajduje się ona w tym oknie) i wybrania polecenia kasowanie dziennika. Rysunek 32. Dziennik 6.6.2 Filtr dziennika zdarzeń Zakładka ta podzielona jest na dwie części. W górnej części zakładki wyświetlane są zdarzenia, które są wynikiem filtrowania wszystkich zarejestrowanych zdarzeń (wyświetlonych w zakładce Dziennik zdarzeń ). W dolnej części okna pokazane są po lewej stronie trzy zakładki składowe. Umożliwiają one wybranie kryteriów filtrowania zdarzeń. IO77-1H.doc 40 Grudzień 2009

Wykaz zakładek kryteriów filtrowania Zdarzenia Pozwala na wybranie do wyświetlenia zdarzeń jedynie jednego typu z przedstawionej wyżej listy rejestrowanych zdarzeń. Data Umożliwia wybranie kryterium czasu filtrowania zdarzeń. W zakładce tej możliwe jest wybranie daty i godziny początku i końca tego kryterium. ALP/ALN Pozwala na wybranie kryteriów wyświetlanych zdarzeń analogicznych do ustalonych dla: Kryteria alarmu pilnego (p.3.1), Kryteria alarmu niepilnego (p.3.1), kryteria pozostałe (nie zawierające się w kryteriach alarmu pilnego i alarmu niepilnego.) Po prawej stronie tego okna znajdują się dwa przyciski: Filtruj - wyświetlane są zdarzenia typu i wartości takiej jak, w zakładce po lewej stronie. OR - wyświetlane są zdarzenia z zastosowaniem kryteriów z wszystkich zakładek Rysunek 33. Filtr dziennika zdarzeń IO77-1H.doc 41 Grudzień 2009