PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII I. PSO z geografii jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. II. Cele systemu oceniania z geografii Ocena osiągnięć ucznia stanowi jeden z ważniejszych elementów procesu dydaktyczno - wychowawczego. Na ocenianie składają się te działania nauczyciela, których celem jest m.in.: dostarczanie informacji o stopniu osiągnięcia celów edukacyjnych, stopniu realizacji tych celów, pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swego rozwoju czy motywowanie ucznia do poszerzania wiedzy i umiejętności. Proces oceniania jest także określeniem słabych i mocnych stron stosowanych metod nauczania, umożliwiającym nauczycielowi doskonalenie organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. Te uwarunkowania nakładają na nauczyciela obowiązek zdiagnozowania osiągnięć uczniów i opracowania szczegółowych wymagań oraz kryteriów oceniania, o których uczniowie są poinformowani na początku roku szkolnego. Efektem diagnozy i oceny jest rozpoznanie, czy zgromadzenie i scalenie informacji o uczniach przez nauczyciela. Informacje mogą być zdobywane sposobami nieformalnymi (np. poprzez obserwację czy rozmowę) albo formalnymi (np. przez prace domowe, testy). III. Sprawdzanie stopnia spełnienia wymagań Sprawdzanie stopnia spełnienia wymagań uwzględnia m.in.: a. W wypowiedzi ustnej: precyzję wypowiedzi, poprawność językową, poprawność merytoryczną, wyczerpanie zagadnienia, puentę wypowiedzi; b. W sprawdzianach pisemnych: poprawność rozwiązania zadania, logiczność wypowiedzi, poprawność zastosowanej metody do rozwiązania zadania, zgodność odpowiedzi z pytaniem; c. Ocenianie pracy ucznia na zajęciach terenowych na podstawie m.in. sporządzonych notatek, wykonanych schematów, modeli, opracowań statystycznych, określenia relacji między elementami środowiska czy też zabranych informacji; d. W monografiach, portfolio czy innych wypowiedziach pisemnych: zgodność z tematem, logiczny układ pracy, poprawność językową i merytoryczną, przygotowanie bibliografii, estetykę pracy; e. Podczas pracy w grupie: m.in. podział pracy zgodny z potrzebami uczniów, sposoby podejmowania decyzji, współdziałanie w grupie, postawę podczas pracy, formę prezentacji efektów cząstkowych i ostatecznych wyników pracy. IV. 1 Uszczegółowienie zasad PSO z geografii. A. Zasada jawności 1. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. 2. Wszystkie oceny są jawne dla uczniów i ich rodziców. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń otrzymuje do wglądu na lekcji geografii, natomiast rodzice z pisemnymi pracami mogą się zapoznać podczas comiesięcznych konsultacji. 3. PSO z geografii oraz plan dydaktyczny i wymagania na poszczególne oceny są do wglądu u nauczyciela geografii, u Dyrekcji Szkoły Podstawowej w Baborowie i w czytelni szkolnej.
B. Zasada systematyczności i częstotliwości oceniania 1. Nauczyciel powinien oceniać uczniów rytmicznie i zgromadzić co najmniej trzy oceny dla każdego ucznia w ciągu semestru. 2. Ilość ocen bieżących uzależniona jest od tygodniowej ilości godzin przeznaczonych na realizację przedmiotu. W przypadku jednej godziny geografii w tygodniu uczeń powinien uzyskać co najmniej 3 oceny, w przypadku 2 godzin tygodniowo co najmniej 4 oceny. 3. Ocenie mogą podlegać: i. - odpowiedzi ustne, ii. - znajomość mapy, iii. - kartkówki, prace klasowe i sprawdziany, iv. - zadania domowe, v. - aktywność na lekcji, vi. - praca podczas zajęć terenowych. 4. Krótki formy sprawdzające (odpowiedź ustani kartkówka) obejmują wiedzę 1-3 ostatnich tematów i mogą być stosowane na każdej lekcji. Nie muszą być zapowiedziane przez nauczyciela. 5. Praca klasowa zapowiadana jest z tygodniowym wyprzedzeniem, a jej termin (uzgodniony z uczniami) jest nieodwołalny. Praca klasowa trwa pełną jednostkę lekcyjną i obejmuje zagadnienia jednego działu. Nauczyciel ma obowiązek ocenić pracę klasową w ciągu dwóch tygodniu i nie powinien przeprowadzać następnej bez oddania poprzedniej. 6. W razie nieobecności uczeń powinien zaliczyć zaległą pracę klasową w ciągu dwóch tygodni od dnia przyjścia do szkoły. Niespełnienie powyższego obowiązku oznacza otrzymanie oceny niedostatecznej. 7. Przyjmuje się następujący przelicznik % przy ocenianiu prac pisemnych Ocena Odsetek punktów Celująca 100% Bardzo dobra 86 % - 99 % Dobra 70 % - 85 % Dostateczna 46 % - 69 % Dopuszczająca 31 % - 45 % Niedostateczna Poniżej 30 % 8. Oprócz ocen uczeń gromadzi: a. plusy: i. za aktywność na lekcji, ii. za zadania dodatkowe (uzyskanie trzech plusów oznacza otrzymanie oceny bardzo dobrej); b. minusy za zgłoszony na początku lekcji brak: i. zadania domowego, 2
ii. materiałów piśmienniczych które nauczyciel prosił przygotować (długopis, ołówek, gumka, cyrkiel, linijka, kredki) (uzyskanie trzech minusów oznacza otrzymanie oceny niedostatecznej). C. Zasada zróżnicowania wymagań i wyrównywania szans 1. Poprzez różnicowanie wymagań edukacyjnych stwarzane są warunki do rozwijania uzdolnień i zainteresowań uczniów. Poszczególne wymagania edukacyjne są dostosowywane do możliwości psychofizycznych każdego ucznia. 2. Nauczyciel jest zobowiązany (na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej) do obniżenia wymagań edukacyjnych w stosunku do uczniów, u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficytu rozwojowe, uniemożliwiające sprostanie wymaganiom z programu nauczania. 3. Uczeń może uzyskać cząstkową ocenę celującą za trzykrotne wykonanie zadania dodatkowego o podwyższonym stopniu trudności. 4. Podczas ustalania oceny rocznej nauczyciel bierze pod uwagę udokumentowany udział ucznia w zajęciach pozalekcyjnych o charakterze geograficznym lub turystyczno - krajoznawczym w celu podwyższenia oceany. D. Zasada angażowania się uczniów w system oceniania 1. Uczeń zna zasady WSO i PSO z geografii. 2. Uczeń dokonuje samooceny stanu wiedzy i umiejętności podczas odpowiedzi ustnej i podczas wystawiania ocen śródrocznych i końcowych. 3. W semestrze uczeń może poprawić jedną pozytywnie ocenioną pisemną pracę kontrolną (do oceny dobrej włącznie) i każdą pracę pisemną, z której otrzymał ocenę niedostateczną. Termin poprawy kończy się wraz z upływem dwóch tygodni liczonych od dnia oddania pracy przez nauczyciela. Uczeń ma tylko jedną szansę poprawy pisemnych prac kontrolnych. Konkretną datę poprawy określa nauczyciel (po konsultacji z uczniem) jest ona jedyna i ostateczna. Dla ucznia, który nie stawił się w danym terminie, nie przewiduje się innej poprawy pracy pisemnej. 4. W stosunku do uczniów, którzy podczas lekcji notorycznie przeszkadzają nauczycielowi i pozostałym uczniom, wprowadza się zakaz poprawy jakiejkolwiek oceny. 5. Uczeń oddający nieestetyczną pracę pisemną powinien liczyć się z obniżeniem oceny o jeden stopień. E. Zasada przekazywania informacji zwrotnej 1. Nauczyciel informuje ucznia o jego ocenach na bieżąco. 2. Rodzice zapoznają się z ocenami swoich wychowanków poprzez dziennik internetowy, na zebraniach i konsultacjach lub w rozmowach indywidualnych. V. Szczegółowe kryteria ocen. Ocenę celującą otrzyma uczeń który spełnia w/w kryteria oraz: w wysokim stopniu opanował treści dopełniające, rozszerzone o wiedzę wykraczającą poza materiał przewidziany w programie; potrafi selekcjonować i hierarchizować wiadomości; bierze udział w olimpiadzie przedmiotowej (jest laureatem i finalistą olimpiady przedmiotowej). 3
Ocenę bardzo dobrą dla ucznia, który oprócz w/w kryteriów: W bardzo dobrym stopniu opanował treści dopełniające przewidziane w programi; jest systematyczny, wyróżnia się swoją pracą spośród innych uczniów w klasie; ma zaliczone wszystkie sprawdziany na ocenę dobrą+ lub wyższą; potrafi łączyć i wyciągać wnioski z zadanych problemów geograficznych; samodzielnie rozwiązuje zadania o wysokim poziomie złożoności; zachowuje wzorową dokładność i staranność w rozwiązywaniu zadań; prawidłowo stosuje terminy geograficzne wymienione w osiągnięciach z poziomów: podstawowego i rozszerzonego; samodzielnie interpretować fakty i zjawiska oraz bronić swych poglądów. Ocena dobra przysługuje uczniowi, który: opanował zakres materiału określony w minimum programowym i nieznacznie go rozszerzył; samodzielnie rozwiązuje zadania o średnim poziomie złożoności; zachowuje dokładność i staranność wystarczającą do poprawnego rozwiązywania zadań; wypowiada się pełnymi zdaniami; ma zaliczone wszystkie sprawdziany na ocenę pozytywną; właściwie stosuje terminologię przedmiotową; aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod; samodzielnie pracuje z podręcznikiem oraz z materiałem źródłowym. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości określone w minimum programowym (ma większość osiągnięć z poziomu podstawowego ); samodzielnie rozwiązuje proste zadania; zachowuje poprawność i staranność wystarczającą do poprawnego rozwiązywania zadania; prawidłowo stosuje większość terminów geograficznych wymienionych w osiągnięciach z poziomu podstawowego; otrzymał pozytywne oceny za sprawdziany przeprowadzone w danym semestrze, lub zaliczył je podczas jednej poprawy, uczęszcza na lekcje i jest do nich przygotowany. potrafi z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązywać typowe problemy; analizuje również podstawowe zależności, próbuje porównywać, wnioskować i zajmować określone stanowisko. Ocenę dopuszczającą uzyskuje uczeń, który: ma problemy z przyswojeniem wiadomości określonych w minimum programowym; nie potrafi łączyć zjawisk z określoną przyczyną oraz nie rozumie jakie wywołuje ona skutki; zapomina o przynoszeniu na zajęcia kompletu niezbędnych pomocy w tym również i zeszytu; nie jest systematyczny (ma braki w pracach domowych, nie prowadzi systematycznie zeszytu ćwiczeń, prowadzenie zeszytu przedmiotowego budzi zastrzeżenia); z pomocą nauczyciela potrafi nadrobić braki w podstawowych umiejętnościach. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie umie podstawowych wiadomości określonych w podstawie programowej; nie rozwiązuje najprostszych zadań, nawet przy pomocy innych uczniów lub nauczyciela; nie zachowuje minimalnej dokładności i staranności, koniecznej do poprawnego rozwiązania zadania; nie stosuje terminów geograficznych wymienione w osiągnięciach z poziomu podstawowego; 4
ma nie zaliczonych prac klasowych, nie pisał(a) ich, bo jest nie obecny(a) na zajęciach lub nie podjął próby ich poprawy w wyznaczonym terminie; nie odrabia prac domowych, na każdą lekcje jest nie przygotowany (nie urnie i nie ma niezbędnych pomocy, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego) Alicja Dąbrowska 5