PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Dokument z posiedzenia 4.12.2013 B7- WSTĘPNY PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie oświadczenia Komisji zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu w sprawie zawarcia Dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Indonezji dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (RSP) Yannick Jadot w imieniu Komisji Handlu Międzynarodowego RE\1012100.doc PE524.752v01-00 Zjednoczona w różnorodności
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zawarcia Dobrowolnej umowy o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Indonezji dotyczącej egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (RSP) Parlament Europejski, uwzględniając projekt decyzji Rady (11767/1/2013), uwzględniając Dobrowolną umowę o partnerstwie pomiędzy Unią Europejską i Republiką Indonezji dotyczącą egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (11769/1/2013), uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 207 ust. 3 akapit pierwszy, art. 207 ust. 4 akapit pierwszy, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt v) oraz art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0344/2013), uwzględniając Deklarację praw ludów tubylczych ONZ (przyjętą rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 61/295 w dniu 13 września 2007 r.) 1, uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna 2, uwzględniając sprawozdanie Banku Światowego zatytułowane Justice for forests: improving criminal justice efforts to combat illegal logging" (Sprawiedliwość dla lasów: poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w walce z nielegalnym pozyskiwaniem drewna) z dnia 14 marca 2012 r. 3, uwzględniając sprawozdanie organizacji Human Rights Watch zatytułowane The dark side of green growth. Human rights impacts of weak governance in Indonesia s forestry sector (Ciemna strona zielonego wzrostu. Wpływ słabego zarządzania indonezyjskim sektorem leśnictwa na prawa człowieka) z dnia 16 lipca 2013 r. 4, 1 http://www.un.org/esa/socdev/unpfii/documents/drips_en.pdf 2 Dz.U. L 295 z 12.11.2010, s. 23. 3 Bank Światowy, Justice for forests: improving criminal justice efforts to combat illegal logging. 2012, s. 5-10, http://siteresources.worldbank.org/extfinancialsector/resources/illegal_logging.pdf 4 Human Rights Watch, The dark side of green growth. Human rights impacts of weak governance in Indonesia s forestry sector, 2013 http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/indonesia0713webwcover_1.pdf PE524.752v01-00 2/7 RE\1012100.doc
uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, że dnia 30 września 2013 r. rząd Indonezji i UE podpisały Dobrowolną umowę o partnerstwie dotyczącą egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa oraz handlu produktami z drewna wprowadzanymi na terytorium Unii Europejskiej (FLEGT), potwierdzając swoje wzajemne zaangażowanie na rzecz dopilnowania, by drewno wprowadzane do UE było produkowane, pozyskiwane i transportowane legalnie; B. mając na uwadze, że dobrowolne umowy o partnerstwie mają za zadanie eliminowanie nielegalnego pozyskiwania drewna, poprawę zarządzania lasami, a w konsekwencji mają umożliwić zrównoważoną gospodarkę leśną, jak również wspieranie światowych działań na rzecz położenia kresu wylesianiu i degradacji lasów; C. mając na uwadze, że dobrowolne umowy o partnerstwie mają na celu promowanie systemowych zmian w sektorze leśnictwa, które będą wynagradzać działania uczciwych operatorów, nabywających drewno z legalnych i wiarygodnych źródeł, a także chronić ich przed nieuczciwą konkurencją; D. mając na uwadze, że powierzchnia lasów deszczowych w Indonezji jest trzecia pod względem wielkości na świecie po Amazonii i Kotlinie Konga, przy czym kraj ten jest również trzecim krajem na świecie pod względem emisji gazów cieplarnianych powodujących zmianę klimatu w związku z ciągłym i szybko ostatnio postępującym niszczeniem lasów deszczowych oraz bogatych w węgiel torfowisk w celu produkcji oleju palmowego oraz papieru; E. mając na uwadze, że Indonezja straciła przynajmniej 1 240 000 hektarów lasów w okresie 2009-2011; F. mając na uwadze, że jedynie dziesięć procent (pod względem wartości) indonezyjskiego drewna i produktów z drewna trafia obecnie do UE, natomiast większość jest eksportowana do krajów azjatyckich, w związku z czym dobrowolna umowa o partnerstwie jest ważnym dokumentem określającym standardy dla całego indonezyjskiego przemysłu drzewnego; G. mając na uwadze, że w opinii INTERPOL-u i zgodnie z analizą Banku Światowego z 2012 r. sektor leśnictwa w Indonezji charakteryzuje się wysokim stopniem przestępczości i poważnym ryzykiem prania pieniędzy i oszustw podatkowych; mając na uwadze, że indonezyjska ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy z 2010 r. stawia przestępstwa związane z lasami i środowiskiem na równi z oszustwami podatkowymi i korupcją, aby umożliwić wszczynanie w tych przypadkach procedur odnoszących się do prania pieniędzy; H. mając na uwadze, że według organizacji Human Rights Watch korupcja, oszustwa podatkowe i pranie pieniędzy w sektorze leśnictwa kosztowały kraj aż 7 mld USD w okresie 2007-2011; mając na uwadze, że wiceprzewodniczący indonezyjskiej komisji ds. zwalczania RE\1012100.doc 3/7 PE524.752v01-00
korupcji (KPK) stwierdził, że sektor leśnictwa jest źródłem nieograniczonej korupcji 5 ; mając na uwadze, że w ostatnich latach Indonezja poczyniła jednak znaczne postępy w zakresie ścigania przestępstw finansowych, co obrazuje skazanie w grudniu 2012 r. przez Sąd Najwyższy producenta oleju palmowego Asian Agri Group za oszustwa podatkowe; I. mając na uwadze, że obie strony muszą porozumieć się co do indonezyjskiego systemu zapewniania legalności drewna (TLAS) / Sistem Verifikasi Legalitas Kayu (SVLK), aby indonezyjskie drewno i wyroby z drewna objęte dobrowolną umową o partnerstwie mogły być wprowadzane na rynek UE jako drewno objęte zezwoleniem FLEGT, czyli były automatycznie uznawane za legalne na mocy rozporządzenia UE w sprawie drewna 6 ; J. mając na uwadze, że indonezyjski SVLK jest obecnie poddawany przeglądowi w celu spełnienia wymogów dobrowolnej umowy o partnerstwie; K. mając na uwadze, że na mocy wniosku Komisji zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2173/2005 w sprawie ustanowienia systemu zezwoleń na przywóz drewna do Wspólnoty Europejskiej FLEGT 7 Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktu wykonawczego w ramach procedury sprawdzającej, aby zatwierdzić indonezyjski SVLK; 1. wyraża uznanie dla ogromnych i dobrowolnych starań Indonezji w celu rozwiązania szerzącego się problemu nielegalnego pozyskiwania drewna i związanego z tym handlu poprzez przygotowanie SVLK, a zwłaszcza gratuluje znacznego postępu osiągniętego w ostatnich miesiącach; pozostaje jednak zaniepokojony utrzymującymi się problemami i uważa, że proces reformy SVLK wciąż nie wystarcza do zapewnienia wydajności i integralności systemu i osiągniecia określonych celów podpisanej umowy o partnerstwie; 2. z zaniepokojeniem odnotowuje, że jak na razie mniej niż połowa źródeł drewna w kraju ma zezwolenie SVLK i że do łańcucha dostaw wprowadzane są duże i coraz większe ilości niesprawdzonego drewna z wycinki lasów na potrzeby rolnictwa i plantacji roślin do produkcji pulpy i papieru; 3. z zaniepokojeniem odnotowuje, że obecnie system SVLK nie wymaga rozdzielenia drewna objętego zezwoleniem SVLK i nieobjętego tym zezwoleniem i nie kontroluje każdego etapu łańcucha dostaw, w związku z czym zapewnienie legalności drewna opuszczającego zakład produkcyjny czy port, z którego jest eksportowane, jest praktycznie niemożliwe; 4. uważa kwestię przekształcania lasów za stały problem indonezyjskiego systemu zarządzania użytkowaniem gruntów; ubolewa nad tym, że obecnie w ramach systemu SVLK 5 Reuters Online News, 17 września 2010, Graft could jeopardise Indonesia s climate deals http://www.reuters.com/article/2010/09/17/indonesia-corruption-idussge68g03p20100917 6 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna 7 COM(2013) 15 final. PE524.752v01-00 4/7 RE\1012100.doc
nie sprawdza się tego, jak przyznawane są przedsiębiorstwom zezwolenia na przekształcanie lasów, zwłaszcza przeprowadzania przez nie ocen oddziaływania na środowisko (AMDAL) i przestrzegania ograniczeń nałożonych w procesie przyznawania zezwolenia na przekształcenie lasów (IPK); 5. odnotowuje z zaniepokojeniem, że system klasyfikacji SVLK prowadzi do sytuacji, w których operacje pozyskiwania drewna uznaje się za legalne, nawet jeśli konflikty z ludnością tubylczą i społecznościami lokalnymi dotyczące użytkowania gruntów pozostają nierozwiązane, jak również wyraża ubolewanie w związku z tym, że obecnie system SVLK nie przyznaje organom weryfikacyjnym (VB) szczegółowego uprawnienia do oceny poszanowania praw dotyczących użytkowania gruntów lokalnych przez przedsiębiorstwa; 6. wzywa Komisję, aby uzależniła zatwierdzenie SVLK od otrzymania zapewnienia, że: - wszystkie źródła drewna i cała dokumentacja potwierdzająca ich legalność podlegają kontroli, która obejmuje sprawdzenie, czy przedsiębiorstwa sektora drzewnego miały w ogóle prawo do pozyskania drewna, - drewno i produkty z drewna objęte zezwoleniem i nim nieobjęte są przechowywane oddzielnie, - przekształcanie lasów naturalnych na potrzeby rolnictwa i plantacji roślin do produkcji pulpy i papieru ogranicza się do minimum, a legalne pochodzenie drewna z obszarów przekształconych jest sprawdzane, co obejmuje przeprowadzenie AMDAL i/lub spełnienie jej warunków dotyczących użytkowania gruntów, w odniesieniu do których wydano zezwolenie; 7. zwraca uwagę, że obecnie w ramach systemu SLVK nie kontroluje się zgodności przedsiębiorstwa z indonezyjskimi ustawami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i ustawami podatkowymi, chociaż według indonezyjskiej komisji ds. zwalczania korupcji (KPK) istnieją liczne dowody na to, że wiele wszelkiego rodzaju zezwoleń komercyjnych, na podstawie których drewno jest dostarczane na rynek krajowy i rynki eksportowe, pozyskano w sposób co najmniej wątpliwy, a w niektórych przypadkach nielegalnie; utrzymuje, że dopóki korupcja w Indonezji pozostanie zakorzeniona na wszystkich szczeblach władzy, wiarygodność tego kraju w wydawaniu zezwoleń FLEGT pozostanie wątpliwa; 8. wzywa rząd Indonezji do podjęcia działań następczych w związku z jego niedawnym postanowieniem egzekwowania przepisów podatkowych oraz do wymagania dokumentacji potwierdzającej, że przedsiębiorstwa eksportujące drewno całkowicie przestrzegają indonezyjskich ustaw podatkowych i ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy z 2010 r., zgodnie z celami określonymi w planie działań UE na rzecz egzekwowania prawa, zarządzania i handlu w dziedzinie leśnictwa (obszar 6 dotyczący stosowania istniejących instrumentów legislacyjnych), nawet jeśli jak na razie dobrowolna umowa o partnerstwie tego nie wymaga, a w ramach SLVK nie kontroluje się zgodności przedsiębiorstwa z tymi ustawami; 9. z zaniepokojeniem odnotowuje brak aktualnych, przejrzystych i dostępnych danych i map, który utrudnia dobre zarządzanie lasami w Indonezji i prowadzi do niespójnych i różniących się od siebie interpretacji prawa i konfliktów ze społecznościami lokalnymi i tubylczymi; podkreśla, że niezależne podmioty monitorujące lasy muszą mieć dostęp do takich RE\1012100.doc 5/7 PE524.752v01-00
podstawowych informacji, aby mogły wywiązywać się ze swoich obowiązków w sposób wiarygodny, oraz że mapy zezwoleń, plany wycinek i kopie zezwoleń powinny być dostępne w publicznym rejestrze; 10. wzywa Komisję, aby uzależniła zatwierdzenie SVLK od otrzymania zapewnienia, że: - uzgodni się z Indonezją zestaw wyraźnych map podziału lasów na strefy, aby określić pochodzenie drewna i jego zgodność z prawem, - organy weryfikacyjne opublikują w sprawozdaniach podsumowujących cyfrowe kopie wszystkich dokumentów, zezwoleń rządowych, map i danych wykorzystanych przy ocenie zgodności, - wspólny komitet wykonawczy zapewni odpowiednie zajęcie się ryzykiem nadużyć i korupcji, również dzięki przygotowaniu planu kontroli nadużyć finansowych opartego na ryzyku; 11. uznaje fakt, że zezwolenia zależą prawie wyłącznie od wyników kontroli i niezależnego monitorowania; pochwala znaczenie, jakie oficjalnie przypisano niezależnemu monitorowaniu w ramach systemu SVLK; zauważa jednak, że zdolność sieci niezależnego monitorowania jest ograniczona pod względem zasobów ludzkich i kapitału i obejmuje jedynie około 5% ogółu zezwoleń SVLK wydanych przez organy weryfikacyjne; 12. wzywa Komisję, aby uzależniła zatwierdzenie SVLK od otrzymania zapewnienia, że kontrolerzy i organy weryfikacyjne oraz niezależne podmioty monitorujące lasy są odpowiednio finansowane i wyszkolone, aby zapewnić regularne monitorowanie w terenie, wyrywkowe weryfikacje i kontrole; 13. zauważa, że Indonezyjskie Ministerstwo Leśnictwa nie ma jasnych procedur monitorowania, katalogowania i działań następczych dotyczących przypadków nieprzestrzegania przez przedsiębiorstwa systemu SVLK; ubolewa nad tym, że w większości przypadków przedsiębiorstwa, co do których stwierdzono, że działają w sposób niezgodny z prawem, jedynie wzywa się do poddania się kolejnej kontroli SVLK, zamiast zgłosić je do organów ścigania; 14. wzywa Komisję, aby uzależniła zatwierdzenie SVLK od otrzymania zapewnienia, że odpowiednio reaguje się na sprawozdania z niezależnego monitorowania sygnalizujące łamanie przepisów, oraz że za nieprzestrzeganie systemu SVLK nakładane są skuteczne i odstraszające kary, co może obejmować ewentualnie postępowanie karne; 15. podkreśla, że niezależne monitorowanie i poszanowanie praw ludności tubylczej i społeczności lokalnych są nieodzowne dla zapewnienia wiarygodności SVLK; w związku z tym podkreśla, że ważne jest utrzymanie tego zaangażowania i zwiększenie przejrzystości względem innych części społeczeństwa obywatelskiego, przy czym trzeba zagwarantować niezależnym podmiotom monitorującym możliwość działania oraz sumienne ściganie osób dopuszczających się przemocy, gróźb i wszelkich form nadużyć wobec podmiotów monitorujących; 16. wzywa Komisję, aby uzależniła zatwierdzenie SVLK od otrzymania zapewnienia, że: PE524.752v01-00 6/7 RE\1012100.doc
- zaangażowanie zainteresowanych stron we wdrażanie i funkcjonowanie SVLK jest podtrzymywane i umacniane, - zagwarantowana jest ochrona niezależnych podmiotów monitorujących, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i obywateli ujawniających przedsiębiorstwa popełniające przestępstwa dotyczące lasów, - we wszystkich przypadkach uzyskuje się wolną, uprzednią i świadomą zgodę ludności tubylczej i społeczności lokalnych jest to niepodlegający dyskusji warunek każdego zezwolenia FLEGT, - wymogi kontrolne SVLK są regularnie aktualizowane, aby uwzględnić nowe przepisy w sprawie tytułu do ziemi, a zwłaszcza niedawną decyzję Indonezyjskiego Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którą ziemi ludności tubylczej nie można sklasyfikować jako lasu państwowego; 17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego stanowiska Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Indonezji. RE\1012100.doc 7/7 PE524.752v01-00