Załącznik nr 2 do Uchwały nr 76/2018 Zarządu Banku Spółdzielczego w Suszu z dnia 19.06.2018 r. Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Suszu według stanu na 31.12.2017 roku 1
I. Wstęp Bank zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (zwanego dalej Rozporządzeniem ) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej Informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Suszu według stanu na 31.12.2017 r. Bank w zakresie ujawnianych informacji: 1) stosuje pominięcie informacji uznanych za nieistotne - informacje nieistotne to w opinii Banku informacje, których pominięcie lub nieprawidłowe ujawnienie nie powinno zmienić lub wpłynąć na ocenę lub decyzję użytkownika opierającego się na tych informacjach przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych, 2) stosuje pominięcie informacji uznanych za zastrzeżone lub poufne Bank uznaje informacje za zastrzeżone, jeżeli ich podanie do wiadomości publicznej w opinii Banku osłabiłoby jego pozycję konkurencyjną. Bank uznaje informacje za poufne, jeśli Bank zobowiązał się wobec klienta lub innego kontrahenta do zachowania poufności. Informacje nie zawarte w niniejszym dokumencie, a objęte obowiązkiem ujawnienia zostały zawarte w następujących dokumentach: 1) Raport z badania sprawozdania finansowego na dzień 31.12.2017 r. 2) Sprawozdanie z działalności Banku Spółdzielczego w Suszu za 2017 r. 3) Raport z realizacji założeń strategii zarządzania ryzykami uznanymi przez Bank za istotne. Wszelkie dane liczbowe zostały wyrażone w złotych. II. Podmiot objęty informacją Niniejsza informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału dotyczy Banku Spółdzielczego w Suszu Bank jest Uczestnikiem Systemu Ochrony SGB, którego głównym celem jest zapewnianie płynności i wypłacalności. Z uczestnictwa w Systemie wynikają korzyści między innymi dostęp do środków pomocowych w sytuacjach zagrożenia płynności lub wypłacalności, oraz obowiązki, do których należy m.in. stosowanie systemu limitów ustalonych w Systemie oraz poddawanie się działaniom prewencyjnym podejmowanym przez jednostkę zarządzającą Systemem. Bank posiada zaangażowanie kapitałowe w następującym podmiocie (którego sprawozdanie nie podlega konsolidacji ze sprawozdaniem Banku): 2
Nazwa podmiotu Kwota zaangażowania Przedmiot działalności BGŻ BNP Paribas S.A. Zaangażowanie kapitałowe pomniejsza/nie pomniejsza fundusze własne Banku 135,78 Bankowość nie III. Cele i strategie zarządzania rodzajami ryzyka uznanymi przez Bank za istotne 1. Cele dla istotnych rodzajów ryzyka oraz sposób ich realizacji 1) Ryzyko kredytowe (w tym koncentracji, detalicznych ekspozycji kredytowych oraz ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie). Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują: 1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; 2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; 3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych 1 w kredytach ogółem na poziomie nie wyższym od 7%. 4) utrzymywanie pokrycia rezerwami celowymi należności zagrożonych 2 od podmiotów sektora niefinansowego i instytucji rządowych lub samorządowych na poziomie co najmniej 30 %; 5) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; 2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; 3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym; 4) utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym 3 ; 5) utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 70% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania 4. 1 Według wartości bilansowej brutto. 2 Według wartości bilansowej brutto z wyłączeniem odsetek. 3 Aktywa o charakterze bankowym stanowią aktywa, nie wynikające z działalności handlowej (zgodnie z definicją zawartą w art. 92 CRR). 4 Definicja portfela została określona w Zasadach zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku Spółdzielczym w Suszu. 3
Cele strategiczne w zakresie ryzyka koncentracji obejmują: 1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; 2) bezwzględne przestrzeganie limitów dużych ekspozycji określonych w CRR; 3) budowę, weryfikację i aktualizację Zasad zarządzania ryzykiem koncentracji. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie oraz ustalanie limitów koncentracji w pojedyncze branże; 2) ograniczenie kredytowania klientów oraz grup powiązanych klientów, których zaangażowanie w Banku wyniosłoby 10% uznanego kapitału (np. 10% zgodnie z definicją dużych ekspozycji); 3) ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Cele strategiczne w zakresie ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie obejmują: 1) wdrożenie, weryfikację i aktualizację zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie na poziomie nie wyższym od 5% całego portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie; 4) zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 85 % ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, tym klientom detalicznym w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI 5 ) nie przekracza poziomów określonych w 23. 2) stosowanie limitów LtV 6, na maksymalnym poziomie 7 : 5 Definicja wskaźnika DtI znajduje się w procedurze szczegółowej dotyczącej zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych. 6 Sposób obliczania wskaźnika LtV został szczegółowo opisany w procedurze szczegółowej dotyczącej zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. 7 Dla ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej: - powstałych w okresie do 31 grudnia 2014 r. poziom wskaźnika LtV nie powinien przekraczać 95%, - powstałych w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. poziom wskaźnika LtV nie powinien przekraczać 90%, - powstałych w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. poziom wskaźnika LtV nie powinien przekraczać: 85% lub 90% w przypadku, gdy część ekspozycji przekraczająca 85% LtV jest odpowiednio ubezpieczona, lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP. 4
a) 80% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, b) 90% - przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, gdy część ekspozycji przekraczająca 80% LtV jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP, c) 75% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej; d) 80% - w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej, gdy część ekspozycji przekraczająca 75% LtV jest odpowiednio ubezpieczona lub kredytobiorca przedstawił dodatkowe zabezpieczenie w formie blokady środków na rachunku bankowym lub poprzez zastaw na denominowanych w złotych dłużnych papierach wartościowych Skarbu Państwa lub NBP. 3) kierowanie oferty kredytów hipotecznych głównie do klientów detalicznych i rolników, preferowanie zabezpieczeń hipotecznych w postaci gruntów rolnych, nieruchomości mieszkalnych, stosowanie maksymalnego okresu kredytowania 30 lat. 4) stosowanie ostrożnego podejścia do wycen nieruchomości, m.in. poprzez: a) dokonywanie weryfikacji wycen przez pracowników posiadających odpowiednie przeszkolenie; b) zlecanie ponownych wycen, jeżeli w ocenie Banku wartość nieruchomości obniżyła się o 20% i jeżeli zabezpieczenia ekspozycji Banku na tej nieruchomości pomniejszają podstawę naliczania rezerw celowych. Cele strategiczne w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują: 1) wdrożenie, weryfikację i aktualizację zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 1% całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych; 4) zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 10% ich udziału w portfelu kredytowym; 5) nie udzielanie niezabezpieczonych detalicznych ekspozycji kredytowych. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) przyjęcie maksymalnego okresu kredytowania dla detalicznych ekspozycji kredytowych na 8 lat; 2) udzielanie kredytów detalicznych tym klientom w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI 8 ) nie przekracza: a) 50% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego nie przekracza jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, b) 65% - w przypadku, gdy dochód klienta detalicznego przekracza poziom jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i nie przekracza trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. 8 Definicja wskaźnika DtI znajduje się w procedurze szczegółowej dotyczącej zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych. 5
2) Ryzyko operacyjne Cele strategiczne w zakresie ryzyka operacyjnego obejmują: 1) optymalizację efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania; 2) racjonalizację kosztów; 3) zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne; 4) automatyzację procesów realizowanych w Banku, pozwalającą w sposób bezpieczny zredukować ryzyko wynikające z błędów ludzkich; 5) wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez opracowanie i wdrożenie: 1) systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, adekwatnego do profilu ryzyka Banku; 2) systemu zarządzania zasobami ludzkimi, który pozwala na stworzenie kultury organizacyjnej wspierającej efektywne zrządzanie ryzykiem operacyjnym; 3) skutecznego systemu kontroli wewnętrznej pozwalającego na monitorowanie i korygowanie wykrytych nieprawidłowości (w szczególności w obszarach najbardziej narażonych na ryzyko); 4) odpowiednich warunków technicznych (w tym technologicznych) wspierających w sposób bezpieczny działalność Banku i przetwarzane przez niego informacje; 5) procedur opisujących istniejące w Banku procesy, które regularnie są dostosowywane do zmieniających warunków otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego; planów awaryjnych i planów zachowania ciągłości działania Banku. 3) Ryzyko płynności Cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności obejmują: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; 2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji, 3) utrzymywanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) realizowanie strategii finansowania; 2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 4) utrzymywanie wymogu pokrycia płynności (wskaźnika LCR) oraz stabilnego finansowania (wskaźnika NSFR) na wymaganym przepisami 9 poziomie; 9 Zgodnie z Umową Systemu Ochrony SGB; 6
5) finansowanie na bezpiecznym poziomie kredytów 10 powiększonych o majątek trwały przez depozyty powiększone o fundusze własne; 6) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu 11 na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów 12 nad skumulowanymi pasywami 13 w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku 14 ; 7) zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności 15 (bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; 8) dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez ograniczanie udziału środków dużych deponentów; 9) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie oraz poprzez wydłużanie terminów wymagalności; 10) identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. Bank przyjmuje następującą strategię finansowania: 1) głównym źródłem finansowania działalności Banku są depozyty podmiotów niefinansowych, ich łączna kwota powinna stanowić co najmniej 70% pasywów ogółem; 2) Bank posiada i aktualizuje w okresach rocznych plan pozyskiwania i utrzymywania depozytów; 3) Bank dostosowuje skalę działania do możliwości zapewnienia stabilnego finansowania; 4) Bank zakłada możliwość pozyskiwania dodatkowym źródeł środków z Banku Zrzeszającego na zasadach i w zakresie możliwości Banku Zrzeszającego; 5) w sytuacji awaryjnej, dodatkowym źródłem finansowania mogą być środki uzyskane w ramach Minimum Depozytowego lub Funduszu Pomocowego na zasadach określonych w Umowie Systemu Ochrony SGB. 4) Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Cele strategiczne w zakresie ryzyka stopy procentowej obejmują: 1) optymalizacje wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; 2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; 10 Wartość kredytów obliczona jako: kwota nominalna kapitału kredytu (dla kredytów w rachunkach bieżących jest to kwota wykorzystanego kapitału) minus nierozliczona prowizja minus rezerwa celowa 11 Wyznaczonej w oparciu o zestawienie luki płynności, o którym mowa w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 12 Wraz ze zobowiązaniami pozabilansowymi otrzymanymi. 13 Wraz ze zobowiązaniami pozabilansowymi udzielonymi. 14 Kumulując aktywa i pasywa począwszy od ostatniego przedziału. 15 O której mowa w obowiązujących w Banku Zasadach zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Suszu. 7
3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej Zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej w banku Spółdzielczym w Suszu. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych; 2) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez: a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) zwłaszcza dla aktywów wrażliwych, b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego); 3) dążenie do wypracowywania jak największych przychodów pozaodsetkowych. 5) Ryzyko kapitałowe Długoterminowe cele kapitałowe Banku: 1) dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; 2) ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; 3) posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie tj. 13,25%; 4) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie tj. 10,25%; 5) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie tj. 5,75%; 6) obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 75%; tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 10%; 7) dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił min 90 % funduszy Tier I; 8) dywersyfikacja funduszu udziałowego poprzez ograniczenie pakietu udziałów jednego członka do 5% funduszu udziałowego; zwiększenie pakietu udziałów powyżej 5% funduszu udziałowego wymaga zgody Spółdzielni; 9) przekazywanie na fundusze własne minimum 90 % nadwyżki bilansowej; 10) posiadanie zaangażowania w kapitał zakładowy (akcyjny) Banku Zrzeszającego na poziomie minimum 0,5% sumy bilansowej Banku; 11) ograniczenie jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych, bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla osiągnięcia minimalnych poziomów współczynników; 12) nie angażowanie się kapitałowe w podmioty będące Uczestnikami Systemu Ochrony, za wyjątkiem Banku Zrzeszającego; 6) Ryzyko braku zgodności Cele strategiczne w zakresie ryzyka braku zgodności obejmują: 8
1) zapewnienie działania Banku zgodnego z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi oraz standardami rynkowymi ; 2) zapewnienie zgodności regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi; 3) dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku rozumianego jako instytucja zaufania publicznego, b) pozytywny odbiór Banku przez klientów, c) przejrzystość działań Banku wobec klientów, d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank, Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) identyfikację, ocenę, kontrolę, monitorowanie i raportowanie w zakresie ryzyka braku zgodności; 2) projektowanie i wprowadzenie bazujących na ocenie ryzyka braku zgodności mechanizmów kontroli ryzyka braku zgodności; 3) sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku zgodności; 4) systematyczne podnoszenie kompetencji komórki ds. zgodności. 2. Organizacja procesu zarządzania ryzykiem Funkcjonujący w Banku system zarządzania ryzykiem zorganizowany jest na dwóch niezależnych poziomach: 1) na pierwszy poziom składa się zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej Banku; 2) na drugi poziom składa się: a) zarządzanie ryzykiem przez pracowników na specjalnie powoływanych do tego stanowiskach lub w komórkach organizacyjnych, na które składa się: identyfikacja, pomiar lub szacowaniem, kontrola, monitorowanie oraz sprawozdawanie ryzyka, b) działalność komórki do spraw zgodności. Zarządzanie ryzykiem na drugim poziomie jest niezależne od zarządzania ryzykiem na pierwszym poziomie. Poziomy organizacji są realizowane przez funkcje przypisane poszczególnym pionom: 1) pion organizacji i nadzoru, podlegający Prezesowi Zarządu realizuje zadania drugiego poziomu z wyjątkiem obowiązków Zespołu analiz kredytowych i windykacji realizującego w zakresie badania oceny zdolności kredytowej, zadania poziomu pierwszego oraz Asystenta Zarządu realizującego zadania poziomu pierwszego, 2) pion finansowy, podlegający Wiceprezesowi Zarządu ds. ekonomiczno - finansowych realizuje zadania drugiego poziomu, z wyjątkiem obowiązków Zespołu Rachunkowości, Rozliczeń i Sprawozdawczości realizującego w zakresie dokonywania inwestycji, lokowania środków, rozliczeń międzybankowych oraz operacyjnym zarządzaniem działalnością, zadania poziomu pierwszego, 3) pion handlowy, podlegający Wiceprezesowi Zarządu ds. handlu i marketingu realizuje zadania pierwszego poziomu, z wyjątkiem obowiązków Stanowisk ds. operacji bankowych realizujących w zakresie monitoringu ekspozycji kredytowych zadania poziomu drugiego. W skład pionu organizacji i nadzoru wchodzą: 1) Zespół analiz kredytowych i windykacji, 9
2) Zespół ds. ryzyk i analiz/asi, 3) Stanowisko ds. zgodności/ Koordynator kontroli wewnętrznej/abi, 4) Asystent Zarządu. W skład pionu finansowego wchodzą: 1) Główny Księgowy, 2) Zespół Rachunkowości, Rozliczeń i Sprawozdawczości. W skład pionu handlowego wchodzą: 1) Oddziały/Punkty Kasowe, 2) Zespół wdrażania produktów bankowych. Rada Nadzorcza w systemie zarządzania ryzykiem sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem braku zgodności oraz ocenia jego adekwatność i skuteczność. Zarząd w systemie zarządzania ryzykiem projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie, spójnego ze strategia zarządzania Bankiem, systemu zarządzania ryzykiem. Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest przez poszczególnych członków Zarządu w ramach przypisanych im obowiązków przy czym nadzór drugim poziomem zarządzania przypisany jest Prezesowi Zarządu. 3. Metody pomiaru poszczególnych rodzajów ryzyka, stosowane limity ograniczające ryzyko, polityka stosowanych zabezpieczeń ograniczających ryzyko, opis innych metod ograniczania ryzyka stosowanych w Banku 1) Ryzyko kredytowe Pomiar ryzyka kredytowego Bank dzieli na dwa poziomy: a) indywidualny b) portfelowy, w ramach których ryzyko jest mierzone odpowiednio poprzez: a) wycenę każdej ekspozycji i tworzenie rezerw celowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków oraz zgodnie z wytycznymi Spółdzielni zawartymi w zasadach klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenia rezerw celowych w Systemie Ochrony SGB; b) dla portfela kredytowego: ocenę struktury podmiotowej, rodzajowej i jakościowej portfela kredytowego, ocenę poziomu wskaźnika kredytów zagrożonych, badanie udziału portfeli kredytów zagrożonych w podportfelach kredytowych, ocenę wielkości salda rezerw celowych w porównaniu wielkością wyniku na działalności bankowej i wielkością wyniku finansowego Banku, ocenę stopnia pokrycia rezerwami celowymi kredytów zagrożonych, ocenę wartości odzysku z zabezpieczeń oraz poziomu pokrycia kredytów zabezpieczeniami, monitorowania kredytów, ich struktury, czynników ryzyka, analizę ryzyka wynikającego z zaangażowań wobec podmiotów, o których mowa w art. 79a ustawy Prawo bankowe, analizę ryzyka kredytowego z tytułu koncentracji, 10
ocenę skali stosowanych odstępstw od warunków kredytowania i ich wpływu na ryzyko, przeprowadzaniu testów warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko kredytowe poprzez: prowadzenie odpowiedniej polityki kredytowej, w tym standardów kredytowych dotyczących oceny zdolności kredytowej, stosowanie zabezpieczeń spłaty kredytów, stosowanie systemu limitów. W obszarze ryzyka kredytowego Bank stosuje następujące limity: L.p. Rodzaj portfela kredytowego Maksymalny udział w portfelu kredytowym LIMITY WEWNĘTRZNE 1 Kredyty podmiotów gospodarczych/portfel kredytowy max 80% 2 Kredyty jednostek samorządu terytorialnego/ portfel kredytowy max 10% 3 Poziom kredytów zagrożonych/ portfel kredytowy max 7% 4 Kredyty inwestycyjne w ramach działalności gospodarczej/ portfel kredytowy max 55% 5 Kredyty obrotowe w ramach działalności gospodarczej/ portfel kredytowy max 25% 6 Kredyty w rachunku bieżącym w ramach działalności gospodarczej/ portfel kredytowy max 20% Bank przyjął następujące limity wewnętrzne, determinujące maksymalne kwoty jednostkowe: L.p. Rodzaj ekspozycji kredytowej Maksymalna kwota jednostkowa (w zł) 1 Kredyt hipoteczny dla klientów instytucjonalnych 2 000 000,00 2 Kredyt obrotowy na zakup środków do produkcji rolnej 2 000 000,00 3 Kredyt obrotowy 2 000 000,00 4 Kredyt obrotowy wznowienie produkcji 2 000 000,00 5 Kredyt obrotowy dzierżawa 2 000 000,00 6 Kredyt obrotowy pod dopłaty 2 000 000,00 7 Kredyt w rachunku bieżącym 2 000 000,00 8 AGROBIZNES 2 000 000,00 9 Kredyt inwestycyjny 2 000 000,00 10 Kredyt inwestycyjny AGRO 2 000 000,00 11 Kredyt unijny SGB 2 000 000,00 12 Kredyt inwestycyjny ZIEMIA 2 000 000,00 13 Kredyt gotówkowy 150 000,00 14 Kredyt gotówkowy - członkowski 150 000,00 15 Kredyt gotówkowy - sezonowy 150 000,00 16 Kredyt w ROR 150 000,00 17 Karta kredytowa 20 000,00 18 Kredyt mieszkaniowy 400 000,00 19 Kredyt konsolidacyjny 400 000,00 20 Kredyt konsumpcyjny zabezpieczony hipotecznie 100 000,00 21 Pożyczka hipoteczna 200 000,00 22 Gwarancje 2 000 000,00 11
Bank przyjął następujące limity wewnętrzne, określające maksymalny okres kredytowania: L.p. Rodzaj ekspozycji kredytowej Maksymalny okres kredytowania (w latach) 1 Kredyt hipoteczny dla klientów instytucjonalnych 15 2 Kredyt obrotowy na zakup środków do produkcji rolnej 1 3 Kredyt obrotowy 3 4 Kredyt obrotowy wznowienie produkcji 4 5 Kredyt obrotowy dzierżawa 5 6 Kredyt obrotowy pod dopłaty 1 7 Kredyt w rachunku bieżącym 1 8 AGROBIZNES 5 9 Kredyt inwestycyjny 8 10 Kredyt inwestycyjny AGRO 20 11 Kredyt unijny SGB 15 12 Kredyt inwestycyjny ZIEMIA 20 13 Kredyt gotówkowy 8 14 Kredyt gotówkowy - członkowski 5 15 Kredyt gotówkowy - sezonowy 3 16 Kredyt w ROR 5 17 Karta kredytowa 4 18 Kredyt mieszkaniowy 30 19 Kredyt konsolidacyjny 30 20 Kredyt konsumpcyjny zabezpieczony hipotecznie 8 21 Pożyczka hipoteczna 10 22 Gwarancje 2 Podstawą do określenia limitów koncentracji ekspozycji są normy określone w CRR, którymi są: 1) w jeden podmiot lub podmioty powiązane maksymalnie 25% uznanego kapitału; 2) wobec członków Rady Nadzorczej, członków Zarządu, pracowników zajmujących stanowisko kierownicze w Banku, podmiotów powiązanych z członkiem Rady Nadzorczej, członkiem Zarządu, pracownikiem zajmującym kierownicze stanowisko maksymalnie 25% kapitału podstawowego Tier I. Dla celów analiz stopnia przestrzegania limitów koncentracji Bank uwzględnia wartość ekspozycji po uwzględnieniu wyłączeń. Limitem, o którym mowa powyżej, nie są objęte ekspozycje Banku wobec Banku Zrzeszającego. W celu skuteczniejszego ograniczenia ryzyka, Bank częściowo przyjął limity na poziomie niższym od określonych przepisami prawa: 1) w jeden podmiot lub podmioty powiązane maksymalnie 18% uznanego kapitału, z uwzględnieniem zapisów 23; 2) wobec członków Rady Nadzorczej, członków Zarządu, pracowników zajmujących kierownicze stanowiska, podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie z członkiem Rady Nadzorczej, członkiem Zarządu, pracownikiem zajmującym kierownicze stanowisko maksymalnie 18% kapitału podstawowego Tier I, (nie więcej niż limit wskazany w pkt 1). 12
W Banku zostały ustalone dodatkowe limity na łączną wartość ekspozycji wobec jednego podmiotu lub grupy powiązanych klientów: L.p. Łączna wartość Maksymalna wysokość 1) dużych ekspozycji 200% uznanego kapitału 2) istotnych ekspozycji 300% uznanego kapitału Wysokości limitów ustanowionych na poszczególne sektory gospodarcze, wobec klientów prowadzących tę samą działalność lub dokonujących obrotu tymi samymi towarami przedstawiają się następująco: L.p. Nazwa branży Maksymalna wysokość 1) rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybactwo 500% uznanego kapitału 2) górnictwo i wydobywanie 10% uznanego kapitału 3) dostawy wody, gospodarowanie ściekami 10% uznanego kapitału 4) przetwórstwo przemysłowe 50% uznanego kapitału 5) wytwarzanie i zaopatrywanie w energię, gaz 10% uznanego kapitału 6) budownictwo 20% uznanego kapitału 7) handel hurtowy, detaliczny i naprawa pojazdów 70% uznanego kapitału 8) informacja i komunikacja 10% uznanego kapitału 9) działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 20% uznanego kapitału gastronomicznymi 10) transport, gospodarka magazynowa 5% uznanego kapitału 11) działalność finansowa i ubezpieczeniowa 5% uznanego kapitału 12) działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 30% uznanego kapitału 13) administracja publiczna i obrona narodowa 60% uznanego kapitału 14) edukacja 10% uznanego kapitału 15) opieka zdrowotna i pomoc społeczna 10% uznanego kapitału 16) działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 5% uznanego kapitału 17) działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 5% uznanego kapitału 18) działalność w zakresie usług administrowania i działalność 10% uznanego kapitału wspierająca 19) gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników 95% uznanego kapitału 20) organizacje i zespoły eksterytorialne 10% uznanego kapitału 21) pozostała działalność usługowa 10% uznanego kapitału 22) inne 150% uznanego kapitału Wysokości limitów ustanowionych na poszczególne regiony przedstawiają się następująco: L.p. Nazwa rejonu geograficznego Maksymalna wysokość 1) powiat iławski 620% uznanego kapitału 2) powiat kwidzyński 40% uznanego kapitału 3) powiat malborski 40% uznanego kapitału 4) powiat sztumski 200% uznanego kapitału 5) pozostałe 50% uznanego kapitału Wysokości limitów ustanowionych na poszczególne rodzaje zabezpieczenia przedstawiają się następująco: L.p. Rodzaj zabezpieczenia Maksymalna wysokość zabezpieczenia rzeczywiste: a) zastaw rejestrowy; 10% uznanego kapitału b) przewłaszczenie rzeczy ruchomej; 40% uznanego kapitału c) blokada środków na rachunku bankowym; 10% uznanego kapitału d) hipoteka na nieruchomości mieszkalnej; 85% uznanego kapitału 13
e) hipoteka pozostała; 200% uznanego kapitału f) cesja wierzytelności 20% uznanego kapitału g) ubezpieczenie kredytu 10% uznanego kapitału zabezpieczenia nierzeczywiste: a) poręczenie; 60% uznanego kapitału b) gwarancja; 10% uznanego kapitału c) weksel własny i poręczenie wekslowe; 250% uznanego kapitału d) pełnomocnictwo 300% uznanego kapitału inne formy zabezpieczeń 10% uznanego kapitału Bank przyjął następujące limity wewnętrzne determinujące strukturę portfela DEK ze względu na rodzaj produktu: L.p. Łączna wartość Maksymalna wysokość 1) zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe 10% portfela kredytowego 2) udział portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych 1% DEK 3) kredyty gotówkowe (gotówkowy, członkowski, sezonowy) 95% DEK 4) limity w ROR (kredyty odnawialne); 30% DEK 5) karty kredytowe 3% DEK 6) pozostałe kredyty 2% DEK Bank dokonał wyboru pozycji objętych systemem limitowania kierując się zasadą, że ograniczeniem wewnętrznym będą objęte te rodzaje ekspozycji, które wiążą się z większym ryzykiem kredytowym; rodzaj i wysokość limitów przedstawia się następująco L.p. Łączna wartość Maksymalna wysokość zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie udział portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, których celem kredytowania nie jest nieruchomość udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, w których zabezpieczeniem jest nieruchomość komercyjna udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, w których zabezpieczeniem jest nieruchomość mieszkalna udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, dla których okres trwania umowy jest dłuższy niż 10 lat 85% portfela kredytowego 5% EKZH 30% EKZH 85% EKZH 35% EKZH 95% EKZH udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych 75% EKZH 14
hipotecznie, dla których kredytobiorcą jest podmiot z branży rolniczej udział ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, dla których wskaźnik LtV jest wyższy od 80% 25% EKZH 2) Ryzyko operacyjne Pomiar ryzyka operacyjnego odbywa się z dwóch punktów widzenia: a) na podstawie incydentów/zdarzeń operacyjnych, które miały miejsce b) na podstawie oceny zdarzeń, które mogą zaistnieć/zdarzeń potencjalnych, w oparciu o: mapę ryzyka operacyjnego, testy warunków skrajnych, Kluczowe Wskaźniki Ryzyka, samoocenę ryzyka, Bank ogranicza ryzyko operacyjne poprzez: a) wdrożenie regulacji wewnętrznych opisujących realizowane w Banku procesy, systemy i oferowane Klientom produkty, b) wydawanie rekomendacji lub zaleceń, które pozwalają na zminimalizowanie ryzyka, c) stosowanie mechanizmów kontrolnych (m.in. wprowadzenie w Banku systemu zatwierdzania/akceptacji na drugą rękę, regularne przeprowadzanie kontroli wewnętrznych), d) transferowanie ryzyka, e) stosowanie planów ciągłości działania. W obszarze ryzyka operacyjnego Bank stosuje następujące limity: Rodzaj limitu doświadczenie pracowników (miara narażenia na ryzyko pomyłek pracowników ze względu na brak doświadczonych pracowników) ilość czasu niefunkcjonowania systemu w placówce (miara skali zawodności systemów informatycznych i narażenia banku na utratę ciągłości działania) ilość błędnych operacji kasowych miara zawodności pracowników w przypadku zwiększone liczby obsługiwanych klientów) ilość błędnych umów (miara skali zawodności pracowników oraz narażenie banku na utratę reputacji) wartość min 40% max 5% max 3 szt./kw max 2% 3) Ryzyko płynności (opisane również szerzej w części XIII) Bank zarządza, w tym mierzy ryzyko płynności w trzech horyzontach czasowych: a) płynności dziennej, b) płynności krótkoterminowej (do 30 dni) stosując przepływy pieniężne, 15
c) płynności strukturalnej (wynikającej z wszystkich aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych, w tym płynności średnio- i długoterminowej) stosując: ocenę stabilności źródeł finansowania działalności Banku, w tym zwłaszcza depozytów (m.in. ustalenie poziomu osadu, uzależnienie od finansowania dużych deponentów, osób wewnętrznych, jednostek samorządu terytorialnego), zestawienie urealnionych terminów płatności aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych Lukę płynności, analizę wskaźników płynnościowych, ocenę poziomu aktywów płynnych, testy warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko płynności poprzez: a) stosowanie systemu limitów, b) monitorowanie i reagowanie na sygnały wczesnego ostrzegania, c) utrzymywanie aktywów nieobciążonych zabezpieczających sytuację kryzysową w określonym horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni, d) posiadanie, aktualizowanie i testowanie awaryjnych planów płynności. W obszarze ryzyka płynności Bank stosuje następujące limity: Rodzaj limitu wartość Wskaźnik zrywalności depozytów terminowych max 5% Wskaźnik płynności krótkoterminowej do 1 miesiąca min 1 Wskaźnik płynności do 3 miesięcy min 1 Wskaźnik płynności do 6 miesięcy min 1 Wskaźnik płynności do 1 roku min 1 Wskaźnik płynności powyżej 1 roku max 1 Wskaźnik płynności powyżej 2 lat max 1 Wskaźnik płynności powyżej 5 lat max 1 Wskaźnik płynności powyżej 10 lat max 1 Wskaźnik płynności powyżej 20 lat max 1 Zobowiązania pozabilansowe udzielone / sumy bilansowej max 10% Udział łącznej kwoty dużych deponentów w bazie depozytowej max 20% Udział depozytów powiększonych o fundusze własne w kredytach min 105% powiększonych o majątek trwały Wewnętrzny wskaźnik NSFR min 100% Wskaźnik LCR min 80% Współczynnik udziału podstawowej i uzupełniającej rezerwy min 0,2 płynności w aktywach ogółem (M1) Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami min 1 własnymi (M2) 4) Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Bank mierzy ryzyko stopy procentowej dla dwóch istotnych rodzajów tego ryzyka: a) przeszacowania wynikającego z niedopasowania terminów przeszacowania pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych, b) bazowego spowodowanego niedoskonałą korelacją zmian stóp referencyjnych, w oparciu o: Lukę stopy procentowej, ocenę wpływu zmian stóp procentowych na wynik finansowy Banku, 16
analizę wskaźników, testy warunków skrajnych Bank ogranicza ryzyko stopy procentowej poprzez: a) stosowanie systemu limitów, b) dopasowywanie (w ramach możliwości) terminów przeszacowania aktywów i pasywów wrażliwych na zmianę stóp procentowych oraz stóp referencyjnych. W obszarze ryzyka stopy procentowej Bank stosuje następujące limity: Rodzaj limitu Limit dopuszczalnej zmiany wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka przeszacowania w annualizowanym wyniku odsetkowym pomniejszonym o rozliczone w czasie prowizje Limit dopuszczalnej zmiany wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka bazowego w annualizowanym wyniku odsetkowym pomniejszonym o rozliczone w czasie prowizje Limit dopuszczalnej zmiany wartości ekonomicznej banku w funduszach własnych Limit dopuszczalnej zmiany wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka przeszacowania przy założeniu zmiany stóp procentowych o 200 p.b. w funduszach własnych Limit dopuszczalnej zmiany wyniku odsetkowego z tytułu ryzyka przeszacowania i bazowego łącznie przy założeniu zmiany stóp procentowych o 200 p.b. w funduszach własnych wartość max 50% max 25% max 60% max 15% max 20% 5) Ryzyko kapitałowe Bank mierzy ryzyko kapitałowe poprzez: a) wyznaczanie wymogów kapitałowych, w ramach kapitału regulacyjnego, b) szacowanie kapitału wewnętrznego na istotne rodzaje ryzyka, c) ocenę współczynników kapitałowych, d) ocenę relacji kapitału wewnętrznego w stosunku do funduszy własnych, e) dokonywanie testów warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko kapitałowe poprzez: a) utrzymywanie odpowiedniego poziomu współczynników kapitałowych oraz relacji kapitału wewnętrznego w stosunku do funduszy własnych, b) posiadanie, aktualizowanie i testowanie awaryjnych planów kapitałowych. W stosuje następujące limity alokacji kapitału: Rodzaj ryzyka Wartość % w stosunku do funduszy własnych Alokacja funduszy własnych na ryzyko kredytowe max 56% Alokacja funduszy własnych na ryzyko kredytowe - kapitał regulacyjny max 50% Alokacja funduszy własnych na ryzyko kredytowe - dodatkowy wymóg max 6% Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne max 9% Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne - kapitał regulacyjny max 9% Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne - dodatkowy wymóg max 0% Alokacja funduszy własnych na ryzyko koncentracji max 0% Alokacja funduszy własnych na ryzyko płynności max 2% Alokacja funduszy własnych na ryzyko stopy procentowej max 8% 17
Alokacja funduszy własnych na ryzyko kapitałowe max 0% Kapitał regulacyjny / fundusze własne max 64% Kapitał wewnętrzny / fundusze własne max 75% Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 min 5,75% Współczynnik kapitału Tier 1 min 10,25% Łączny współczynnik kapitałowy min 13,25% Wskaźnik dźwigni finansowej min 3% Wewnętrzny współczynnik kapitału min 10% 6) Ryzyko braku zgodności Ryzyko braku zgodności zostało uznane przez Bank jako ryzyko trudnomierzalne, stąd Bank ocenia ryzyko braku zgodności tylko poprzez szacowanie jakościowe. Szacowanie jakościowe odbywa się w dwóch wymiarach: 1) oceny skutków zdarzeń, które mogą wystąpić (w ramach ryzyka operacyjnego); 2) oceny skutków zdarzeń, których wystąpienie zostało zarejestrowane w oparciu o rejestr naruszeń compliance. 4. Adekwatności systemu zarządzania ryzykiem oraz ogólny profil ryzyka Zarząd Banku oświadcza, że funkcjonujący w Banku system zarządzania ryzykiem jest adekwatny do skali oraz złożoności prowadzonej przez Bank działalności. Profil ryzyka Banku, w ujęciu ilościowym Bank określa poprzez wskazanie udziału kapitału wewnętrznego na poszczególne rodzaje ryzyka w funduszach własnych. Na datę sporządzenia informacji profil ryzyka Banku przedstawiał się następująco: Rodzaj ryzyka Wartość % w stosunku do funduszy własnych Alokacja funduszy własnych na ryzyko kredytowe 42,5% Alokacja funduszy własnych na ryzyko kredytowe - kapitał 39,7% regulacyjny Alokacja funduszy własnych na ryzyko kredytowe - dodatkowy 2,8% wymóg Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne 5,5% Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne - kapitał 5,5% regulacyjny Alokacja funduszy własnych na ryzyko operacyjne - dodatkowy 0,00% wymóg Alokacja funduszy własnych na ryzyko koncentracji 0,00% Alokacja funduszy własnych na ryzyko płynności 0,0% Alokacja funduszy własnych na ryzyko stopy procentowej 5,3% Alokacja funduszy własnych na ryzyko kapitałowe 0,0% Kapitał regulacyjny / fundusze własne 45,2% Kapitał wewnętrzny / fundusze własne 53,3% Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 17,69% Współczynnik kapitału Tier 1 17,69% Łączny współczynnik kapitałowy 17,69% Wskaźnik dźwigni finansowej 10,81% 18
Wewnętrzny współczynnik kapitału 15,00% 5. Liczba stanowisk dyrektorskich członków Zarządu i Rady Nadzorczej Poszczególni członkowie Zarządu lub Rady Nadzorczej Banku nie sprawują żadnych funkcji w zarządzie lub radzie nadzorczej innego podmiotu. 6. Polityka wyboru członków Zarządu i Rady Nadzorczej w Banku, strategia zróżnicowania wyboru, informacja o odpowiedniości Bank dokonuje oceny kwalifikacji (odpowiedniości) członków Zarządu i Rady Nadzorczej zgodnie z Procedurą oceny kwalifikacji Członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Suszu oraz z Procedurą oceny kwalifikacji Członków Rady oraz Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Suszu dokonuje udokumentowanej oceny uprzedniej przed powołaniem kandydata, a także udokumentowanej cyklicznej oceny następczej, dokonywanej co roku, przez odpowiedni organ. Ostatnia ocena kwalifikacji członków Zarządu miała miejsce dnia 27.02.2018 r. (Protokół Nr 1/2018 z posiedzenia Rady Nadzorczej BS Susz). Rada Nadzorcza Banku Spółdzielczego w Suszu po zapoznaniu się z arkuszami informacyjnymi, stwierdziła, że każdy Członek Zarządu posiada kwalifikacje, wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do realizacji zarządzania ryzykiem w Banku. Reputacja osobista każdego Członka Zarządu nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku. Każdy Członek Zarządu daje rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem w tym prowadzenia działalności Banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych. Rada Nadzorcza wystawiła pozytywne oceny indywidualne dla poszczególnych Członków Zarządu za rok 2017, przez podjęcie stosownych uchwał (2/2018, 3/2018, 4/2018 i 5/2018). Rada Nadzorcza pozytywnie oceniła pracę poszczególnych Członków Zarządu w 2017 roku podejmując stosowne uchwały (od nr 20 do nr 23/2018). Ostatnia ocena kwalifikacji członków Rady Nadzorczej i klasyfikacji Rady Nadzorczej jako organu kolegialnego za rok obrotowy 2017 (uchwała 22/2018) i miała miejsce dnia 18.06.2018 r. (Protokół Nr 1/2018 z Zebrania Przedstawicieli BS Susz). Zebranie Przedstawicieli Banku Spółdzielczego w Suszu po dokonaniu oceny indywidualnej poszczególnych członków Rady Nadzorczej, stwierdziła, że każdy Członek Rady Nadzorczej posiada kwalifikacje, wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do sprawowania funkcji Nadzorczej. Reputacja osobista, zaistniałe fakty i okoliczności nie stwarzały zagrożenia utraty reputacji Banku. Zebranie Przedstawicieli pozytywnie oceniło kwalifikacje wszystkich członków Rady Nadzorczej za rok obrotowy 2017. Oceny indywidualne poszczególnych członków Rady Zarządczej wystawiono poprzez podjęcie stosowych uchwał (od nr 12 do nr 21/2018). Zgodnie z zapisami art. 128.1 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym Rada Nadzorcza w dniu 29.09.2017 r. powołała z 19
Członków Rady Nadzorczej 3-osobowy Komitet Audytu (uchwała RN nr 43/2017), którego celem jest wykonanie obowiązków określonych w: ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym; ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości i rozporządzeniu nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylające decyzję Komisji 2005/909/WE. 7. Informacja o Komitetach powołanych w Banku W Banku funkcjonuje Komitet Zarządzania Ryzykami. Celem powołania Komitetu Zarządzania Ryzykami w Banku jest zapewnienie niezależności opinii w zakresie oceny efektów zarządzania ryzykiem w Banku. Do zadań Komitetu Zarządzania Ryzykami należy w szczególności: 1. Opiniowanie projektów strategii zarządzania ryzykami w Banku, opiniowanie działań umożliwiających realizację celów strategicznych, ze szczególnym uwzględnieniem rodzajów ryzyka wymienionych w załączniku nr 1 do Regulaminu funkcjonowania Komitetu Zarządzania Ryzykami w Banku Spółdzielczym w Suszu. 2. Wydawanie opinii do projektów regulacji wewnętrznych dotyczących poszczególnych ryzyk. 3. Współudział w kształtowaniu głównych założeń, w oparciu, o które budowany jest plan finansowy, przy uwzględnieniu podstawowych wskaźników ekonomicznych, mających wpływ na jego realizację. 4. Analiza i opiniowanie struktury aktywów i pasywów, zapewniającej maksymalizację przychodów Banku przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka. 5. Analiza nowo wprowadzanych produktów w aspekcie ich wpływu na ponoszone przez Bank ryzyko oraz wynik finansowy Banku. 6. Inicjowanie i koordynowanie działań w zakresie: 1) tworzenia, modyfikacji i doskonalenia systemu identyfikacji, 2) pomiaru, monitorowania, raportowania, limitowania i kontroli ryzyka. 7. Nadzorowanie działań zmierzających do utrzymania podejmowanego przez Bank ryzyka na akceptowalnym poziomie. 8. Opiniowanie metodologii wyznaczania limitów oraz propozycji ich wartości. Analiza limitów wewnętrznych pod kątem ich wpływu na bezpieczeństwo i poziom strat Banku. Analiza zgodności przyjętych limitów z poziomem ryzyka akceptowanym przez Radę Nadzorczą. 9. Rekomendowanie Zarządowi Banku opinii w zakresie ryzyka. 10. Przygotowanie dla Zarządu propozycji stosowania odpowiednich narzędzi redukcji ryzyka oraz ocena efektów ich wdrażania. 11. Przekazywanie do Zarządu Banku wniosków wymagających rozstrzygnięcia przez Zarząd Banku 20
12. Opiniowanie informacji zarządczej w zakresie kompetencji Komitetu Zarządzania Ryzykiem, przygotowywanej na potrzeby Zarządu i Rady Nadzorczej zgodnie z Instrukcją System Informacji Zarządczej w Banku Spółdzielczym w Suszu. Posiedzenia Komitetu odbywają się w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz w miesiącu. 8. System przepływu informacji w zakresie ryzyka stosowany w Banku System przepływu informacji w zakresie ryzyka dotyczy głównie istotnych rodzajów ryzyka i odbywa się zgodnie z Systemem Informacji Zarządczej w Banku Spółdzielczym w Suszu. W ramach informacji zarządczej z obszaru każdego ryzyka sprawozdawane są: wyniki pomiaru ryzyka (wynikające z pomiarów opisanych w części II.3), w tym wyniki testów warunków skrajnych, informacja o realizacji przyjętych w Banku limitów, wnioski dla Zarządu i Rady Nadzorczej. Raporty z zakresu zarządzania ryzykiem płynności pozwalają Zarządowi i Radzie Nadzorczej na m.in.: 1) monitorowanie poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; 2) kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ryzyka płynności; 3) ocenę skutków podejmowanych decyzji; 4) podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka. Co do zasady raporty z ryzyka płynności dla Zarządu sporządzane są z częstotliwością przynajmniej miesięczną, a dla Rady Nadzorczej z częstotliwością przynajmniej kwartalną. Raporty z zakresu ryzyka kredytowego pozwalają Bankowi na: 1) ocenę profilu ryzyka kredytowego; 2) monitorowanie z odpowiednią częstotliwością poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; 3) kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ryzyka kredytowego; 4) ocenę skutków podejmowanych decyzji; 5) podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka; 6) kontrolowanie wyników procesu dochodzenia roszczeń z tytułu zabezpieczenia spłaty kredytu; 7) kontrolę występujących w Banku skali odstępstw od przyjętych standardów kredytowania. 1. Raporty z zakresu ryzyka koncentracji pozwalają Bankowi na: 1) ocenę profilu ryzyka koncentracji; 2) monitorowanie z odpowiednią częstotliwością poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; 3) kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie ryzyka koncentracji; 4) ocenę skutków podejmowanych decyzji; 5) podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka. W celu zapewnienia odpowiedniej efektywności przekazywanej informacji zarządczej zakres poszczególnych raportów oraz ich częstotliwość zostały dostosowane do odbiorców informacji oraz do celów, którym mają służyć. 21
Raporty z zakresu adekwatności kapitałowej pozwalają kierownictwu Banku na dostęp do aktualnych, pełnych i rzetelnych informacji dotyczących ryzyka kapitałowego, tym samym umożliwiają kontrolę i ocenę stopnia realizacji przyjętej strategii w omawianym zakresie. System informacji zarządczej dostarcza informacji na temat: 1) poziomu, struktury i zmian w funduszach własnych; 2) poziomu uznanego kapitału; 3) poziomu i zmian współczynników kapitałowych, w tym struktury i zmian w aktywach ważonych ryzykiem; 4) poziomu i struktury kapitału wewnętrznego; 5) wyników testów warunków skrajnych; 6) realizacji przyjętych limitów alokacji; 7) realizacji planu kapitałowego. IV. Fundusze własne 1. Budowa funduszy własnych I Kapitały Banku Wartość 1 2 3 4 1 Kapitał Tier I 13 813 187,37 Kapitał podstawowy Tier I 13 813 187,37 Kapitał rezerwowy / zasobowy 13 396 745,30 Skumulowane inne całkowite dochody (kapitał z aktualizacji wyceny) 152 670,15 Fundusz udziałowy korekty okresu przejściowego 275 295,86 Inne wartości niematerialne i prawne (-) (-) 11 523,94 Inne korekty w okresie przejściowym (kapitał z aktualizacji wyceny ze znakiem (-)) 0,00 2 Kapitał Tier II 0,00 Instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane 0,00 Pomniejszenia (-) 0,00 Inne przejściowe korekty Tier II 0,00 3 Uznany kapitał (Tier I + Tier II) 13 813 187,37 Uwzględniając bufor kapitałowy zabezpieczający w wysokości 1,25% oraz okresy przejściowe Bank powinien posiadać współczynniki kapitałowe na poziomie: 1) współczynnik kapitału podstawowego Tier I: 5,75%; 2) współczynnik kapitału Tier I: 10,25%; 3) łączny współczynnik kapitałowy: 13,25%. Dodatkowo, poszczególne poziomy współczynników są powiększane o bufor antycykliczny (wskaźnik bufora antycyklicznego wynosi 0%; wskaźnik w tej wysokości obowiązuje do czasu zmiany jego poziomu przez MF w drodze Rozporządzenia). 2. Ogólny opis cech instrumentów w kapitale podstawowym Tier I 22