Rada Unii Europejskiej Luksemburg, 3 kwietnia 2017 r. (OR. en) 7775/17 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 3 kwietnia 2017 r. Do: Delegacje COHOM 44 CFSP/PESC 300 DEVGEN 49 FREMP 37 Nr poprz. dok.: 7533/17 COHOM 39 COPS 102 CFSP/PESC 271 DEVGEN 46 FREMP 34 Dotyczy: Konkluzje Rady w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka Konkluzje Rady (3 kwietnia 2017 r,) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka, przyjęte przez Radę na jej 3530. posiedzeniu w dniu 3 kwietnia 2017 r. 7775/17 dh/mo/mg 1 DGC 2B PL
ZAŁĄCZNIK KONKLUZJE RADY W SPRAWIE PROPAGOWANIA I OCHRONY PRAW DZIECKA Rada do Spraw Zagranicznych (3 kwietnia 2017 r.) 1. Rada wyraża głębokie zaniepokojenie wciąż mającym miejsce poważnym naruszaniem i gwałceniem praw człowieka, jakiego doświadcza tak wiele dzieci na całym świecie. UE uznaje, że każde dziecko posiada prawa, i dąży do propagowania ochrony praw dziecka na całym świecie oraz do zapewnienia poszanowania dobra dziecka we wszystkich politykach, które mają wpływ na sytuację dzieci. Z uwagi na przyjęcie programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030 1 oraz na jego przewodnią zasadę głoszącą, że nikt nie zostanie pominięty, na deklarację nowojorską w sprawie uchodźców i migrantów 2 oraz zgodnie ze zobowiązaniem UE do uwzględniania problematyki praw człowieka we wszystkich dziedzinach polityki w kontekście działań zewnętrznych UE, potwierdzonym w globalnej strategii UE 3, Rada z zadowoleniem przyjmuje zmienione wytyczne w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka (zwane dalej wytycznymi ), które mają na celu wzmożenie wysiłków zmierzających do zapewnienia, by polityki i działania UE docierały do dzieci najbardziej marginalizowanych i narażonych na największe zagrożenia. Rada przywołuje także konkluzje Rady w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka (grudzień 2014 r.) 4 oraz wytyczne UE w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych (czerwiec 2008 r.). 1 2 3 4 Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, rezolucja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne w dniu 25 września 2015 r. (UNGA A/RES/70/1) Deklaracja nowojorska w sprawie uchodźców i migrantów, A/71/L.1*, 13 września 2016 r. Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej https://europa.eu/globalstrategy/en/global-strategy-foreign-and-security-policy-european-union Konkluzje Rady w sprawie propagowania i ochrony praw dziecka (grudzień 2014 r.) dotyczą głównie polityki wewnętrznej UE. 7775/17 dh/mo/mg 2
2. Rada uważa za istotne, że w wytycznych tych propaguje się podejście zakładające wzmacnianie systemu poprzez określenie wszelkich niezbędnych środków, struktur i podmiotów, które muszą zaistnieć, aby umożliwić ochronę wszystkich praw wszystkich dzieci, w tym zwłaszcza tych narażonych na największe zagrożenia i najbardziej marginalizowanych, takich jak, między innymi, dzieci wewnętrznie przesiedlone, dzieci będące migrantami lub uchodźcami, dzieci bez opieki, dzieci niepełnosprawne, dzieci należące do mniejszości, dzieci żyjące w ubóstwie lub mieszkające na obszarach ogarniętych konfliktem lub w sytuacji niestabilności, dzieci pozbawione wolności lub będące w konflikcie z prawem, dzieci pozbawione edukacji, dzieci zmuszane do pracy, dzieci będące ofiarami wczesnych i wymuszonych małżeństw, a także innych szkodliwych praktyk, takich jak okaleczanie żeńskich narządów płciowych. Podejście to uwzględnia również odmienne potrzeby dziewcząt i chłopców, uwarunkowane płcią społeczno-kulturową i wiekiem. 3. UE będzie w dalszym ciągu aktywnie angażować się w proces prowadzący do opracowania globalnego porozumienia w sprawie uchodźców i globalnego porozumienia w sprawie migracji. W tym kontekście Rada zwraca uwagę na konieczność ochrony praw człowieka i podstawowych wolności wszystkich dzieci będących uchodźcami i migrantami, bez względu na ich status, i uwzględniania zawsze w pierwszym rzędzie dobra dzieci, w tym dzieci pozbawionych opieki i oddzielonych od rodzin, w pełnej zgodności z oenzetowską Konwencją o prawach dziecka (UNCRC) i jej protokołami fakultatywnymi, w dążeniu do zapewnienia dzieciom będącym uchodźcami i migrantami sprzyjającego środowiska, w którym będą mogły w pełni korzystać ze swoich praw i możliwości. Ochrona dzieci jest uwzględniana we wszystkich segmentach europejskiej polityki migracyjnej. Zgodnie z wytycznymi Rada w szczególności: 4. Potwierdza, że Konwencja ONZ o prawach dziecka i jej trzy protokoły fakultatywne: w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne i w sprawie procedury składania zawiadomień, stanowią główne standardy międzynarodowe w dziedzinie propagowania i ochrony praw dziecka. UE będzie nadal zachęcać kraje partnerskie do ratyfikowania i wdrożenia tych instrumentów i wspierać je w tych działaniach. 7775/17 dh/mo/mg 3
5. Podkreśla niepodzielność praw dziecka zadeklarowaną w Konwencji ONZ o prawach dziecka i fakt, że z największą uwagą należy traktować wszystkie cztery główne zasady konwencji: najlepszy interes dziecka, niedyskryminowanie, prawo do bycia wysłuchanym oraz prawo do życia i rozwoju, które wytyczają kierunek wdrażania wszystkich innych artykułów konwencji. 6. Potwierdza znaczenie propagowania równouprawnienia płci wśród wszystkich chłopców i dziewcząt poprzez zwracanie szczególnej uwagi na kwestie dyskryminacji i przemocy ze względu na płeć, w tym przemocy seksualnej, i zapewnienie upodmiotowienia dziewcząt, ponieważ często właśnie dziewczęta w największym stopniu są pozostawiane same sobie. W tym celu Rada przypomina Wytyczne UE w sprawie aktów przemocy wobec kobiet i zwalczania wszelkich form dyskryminacji kobiet. 7. Podkreśla potrzebę wzmocnienia zdolności dzieci do uczestniczenia w podejmowaniu decyzji i procesach, które ich dotyczą, zgodnie z art. 12 Konwencji ONZ i Komentarzem ogólnym nr 12 5. 8. Przypomina swoje konkluzje z dnia 19 maja 2014 r. w sprawie podejścia do współpracy na rzecz rozwoju, które jest oparte na prawach i obejmuje wszystkie prawa człowieka, i z zadowoleniem przyjmuje propagowanie opartego na prawach podejścia do wzmacniania systemów kształtowanego nieprzerwanie przez Konwencję ONZ o prawach dziecka, jak określono we wspomnianych wytycznych. 9. Przyznaje, zgodnie z wnioskiem Komisji Europejskiej dotyczącym nowego konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju 6, że UE powinna dalej wzmacniać uwzględnianie praw dziecka we wszystkich sektorach i programach oraz usprawniać programowanie uwzględniające tematykę dzieci we wszystkich sektorach. W odniesieniu do programów finansowych UE w działaniach zewnętrznych Unii Rada zwraca się do Komisji i ESDZ, by podtrzymały wymogi dotyczące tego, by warunkiem wstępnym dla otrzymania funduszy UE przez beneficjentów pracujących bezpośrednio z dziećmi było realizowanie strategii mających na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa dzieci. 5 6 Komentarz ogólny nr 12, prawo dziecka do bycia wysłuchanym, CRC/C/GC/12, lipiec 2009 r. Wniosek dotyczący nowego konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość, COM(2016) 740 final, 22 listopada 2016 r. 7775/17 dh/mo/mg 4
10. Uznaje potrzebę wspierania krajów partnerskich w przyjmowaniu krajowej strategii na rzecz praw dziecka i zachęcania ich do tego, na podstawie analizy sytuacji dzieci w danym kraju pod kątem praw dziecka, z uwzględnieniem wymiaru płci społeczno-kulturowej. W związku z powyższym należy planować i wykonywać budżety krajowe uwzględniające problematykę dzieci, po to by przy tworzeniu budżetu wyeksponować tę problematykę, zwłaszcza sytuację dzieci narażonych na zagrożenia 7. 11. Z zadowoleniem przyjmuje to, jaką wagę przykłada się do wspierania krajów partnerskich i zachęcania ich do gromadzenia i wykorzystywania zdezagregowanych danych (w podziale ze względu na płeć, wiek, dochód, niepełnosprawność i inne czynniki), dzięki czemu uwidacznia się nierówność i dyskryminacja, oraz do dostarczania informacji dotyczących grup marginalizowanych, narażonych na zagrożenia i takich, do których trudno dotrzeć, zarządzania sprzyjającego włączeniu społecznemu i innych elementów, spójnie z podejściem UE opartym na prawach. 12. Uznaje znaczenie zachęcania krajów partnerskich do uchwalania i dokonywania przeglądu ustawodawstwa krajowego i powiązanych wytycznych administracyjnych, by zapewnić ich zgodność ze stosownymi międzynarodowymi normami i standardami w dziedzinie praw dziecka, w szczególności Konwencji ONZ o prawach dziecka i jej protokołów fakultatywnych, oraz by rozwijać i wzmacniać niezależne instytucje zajmujące się prawami człowieka, w tym krajowe instytucje praw człowieka lub rzeczników praw dziecka oraz rządowe mechanizmy koordynowania działań między departamentami administracji państwowej na wszystkich szczeblach i pomiędzy rządem a społeczeństwem obywatelskim. 7 Jak stwierdzono w Komentarzu ogólnym nr 19, CRC/C/GC/19, 2016 r., pkt 3, dzieci narażone na zagrożenia to dzieci, które są szczególnie narażone na naruszanie ich praw, takie jak (między innymi, choć nie wyłącznie) dzieci niepełnosprawne, dzieci będące uchodźcami, dzieci z grup mniejszościowych, dzieci żyjące w ubóstwie, dzieci objęte opieką zastępczą i dzieci w konflikcie z prawem. 7775/17 dh/mo/mg 5
13. Rada potwierdza swoje wsparcie dla prac odpowiednich podmiotów międzynarodowych i regionalnych w zakresie praw dziecka, w szczególności organów ONZ i organów traktatowych, zwłaszcza Komitetu Praw Dziecka i specjalnych procedur i mechanizmów ONZ, ze szczególnym uwzględnieniem specjalnego sprawozdawcy ds. handlu dziećmi i wykorzystywania seksualnego dzieci, w tym dziecięcej prostytucji, dziecięcej pornografii i innych materiałów prezentujących seksualne wykorzystywanie dziecka, specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. dzieci w konfliktach zbrojnych i przemocy wobec dzieci oraz grupy roboczej Rady Bezpieczeństwa ds. dzieci w konfliktach zbrojnych. 14. Wdrożenie wytycznych stanowi wspólne przedsięwzięcie i wspólną odpowiedzialność instytucji UE i państw członkowskich, w stolicach i w terenie. Grupa Robocza ds. Praw Człowieka będzie wspierać wdrażanie wytycznych, w stosownych przypadkach angażując do współpracy inne grupy robocze Rady. Przeprowadzane będą regularne wymiany poglądów na temat wdrażania, oceny i przeglądu wytycznych. Rada zwraca się do Wysokiego Przedstawiciela o uzupełnienie tych ogólnych wytycznych o konkretne wskazówki dla delegatur UE w takich kwestiach jak ochrona dzieci. 7775/17 dh/mo/mg 6