Przepisy dotyczące: prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.) szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 177, poz. 1729 z późn. zm.) znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 170, poz. 1393 z późn. zm.) szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. z 2003 r. Nr 220, poz. 2181 z późn. zm.) AUDYT 2.2b, 2.3b, 2.4 (2017) Biuro Inżynierii i Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego mgr inż. Marcin HAŁUSZCZAK Kraków, listopad 2017 r. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.) mgr inż. Marcin Hałuszczak 1
1) w art. 11 (Ruch pieszych): a) po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu: 4a. Pieszy poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym jest obowiązany używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku., b) ust. 5 otrzymuje brzmienie: 5. Przepisów ust. 1 4a nie stosuje się w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem. ; mgr inż. Marcin Hałuszczak 2
2) w art. 20 w ust. 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie: (Prędkości i hamowania): 1) samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t: a) na autostradzie 140 km/h, b) na drodze ekspresowej dwujezdniowej 120 km/h, c) na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu 100 km/h, d) na pozostałych drogach 90 km/h; ; mgr inż. Marcin Hałuszczak 3
Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Art. 1. 1. Ustawa określa: 1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu; 2) (2) zasady i warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu, a także działalność właściwych organów i podmiotów w tym zakresie; 3) (3) wymagania w stosunku do innych uczestników ruchu niż kierujący pojazdami; 4) zasady i warunki kontroli ruchu drogowego. Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym 2. Przepisy ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza miejscami wymienionymi w ust. 1 pkt 1, w zakresie: 1) koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób; 2) wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych. 1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu; mgr inż. Marcin Hałuszczak 4
Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1998 r. III KKN 353/96 Przez sformułowanie ust. 2 art. 1 Kodeksu drogowego "poza drogami publicznymi", należy rozumieć drogi ogólnodostępne nie zaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych, oraz drogi niepubliczne (drogi na terenach zakładów przemysłowych, budowlanych, szkolnych, lotniskach itp., na których często odbywa się ruch pojazdów i pieszych o dużym nasileniu), ale nie każde miejsce poza drogami publicznymi, np.: podwórko czy pole. LEX nr 249165 Sąd Najwyższy stwierdził, iż zasady ruchu drogowego stosować należy również do ruchu odbywającego się poza drogami publicznymi, ale pod pewnymi warunkami, a mianowicie, gdy na drogach tych (podkreślenie SN) ruch lądowy faktycznie się odbywa, a nadto istnieje możliwość zagrożenia bezpieczeństwa dla innych jego uczestników Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Dział I - Przepisy ogólne definicje m.in. : droga, droga publiczna, droga wewnętrzna, droga twarda, autostrada, droga ekspresowa, droga dla rowerów, pas ruchu dla rowerów, śluza dla rowerów, jezdnia; droga wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt; mgr inż. Marcin Hałuszczak 5
mgr inż. Marcin Hałuszczak 6
Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym uczestnik ruchu pieszego, kierującego, a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze; pieszy osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej mgr inż. Marcin Hałuszczak 7
Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Dział II - Ruch drogowy Art. 5. 1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe. Dz.U. 1997 Nr 98 poz. 602 ze zmian. USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym Dz.U. 2003 nr 220 poz. 2181 ze zmian. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Dz.U. 2003 nr 220 poz. 2181 ze zmian. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Dz.U. 2003 nr 177 poz. 1729 ze zmian. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem mgr inż. Marcin Hałuszczak 8
Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym Dział I - Przepisy ogólne O drogach publicznych droga budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym; Prawo o ruchu drogowym droga wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt; jezdnia część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; jezdnia część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni; skrzyżowanie dróg publicznych - jednopoziomowe przecięcie się lub połączenie dróg publicznych na jednym poziomie, skrzyżowanie przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową, z drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze lub z drogą wewnętrzną; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. z 2013 r. Nr 177, poz. 1729 z późn. zm.*) późniejsze zmiany: Dz. U. z 2016 r. poz. 314 (weszło w życie z dniem 1 lipca 2016 r.) Na podstawie art. 10 ust. 12 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) mgr inż. Marcin Hałuszczak 9
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem mgr inż. Marcin Hałuszczak 10
mgr inż. Marcin Hałuszczak 11
3 5 7 8 mgr inż. Marcin Hałuszczak 12
Zatwierdzanie i opiniowanie projektów SOR i TOR Zatwierdzanie i opiniowanie projektów SOR i TOR mgr inż. Marcin Hałuszczak 13
Zatwierdzanie i opiniowanie projektów SOR, TOR Zatwierdzanie i opiniowanie projektów SOR i TOR mgr inż. Marcin Hałuszczak 14
Zatwierdzanie i opiniowanie projektów SOR i TOR 2121 Zatwierdzanie i opiniowanie projektów SOR GDDKiA ZDW ZIKiT ZIKiT mgr inż. Marcin Hałuszczak 15
10 10 2. 16) Wprowadzając tymczasowe ograniczenia lub zakazy: 1) organy i podmioty, o których mowa w ust. 1, wyznaczają niezbędne objazdy i bezzwłocznie powiadamiają o tym właściwy organ zarządzający ruchem oraz właściwy zarząd drogi; 2)właściwy zarząd drogi niezwłocznie dokumentuje zmienioną organizację ruchu, określając przewidywany termin przywrócenia stanu pierwotnego, i przedstawia właściwemu organowi zarządzającemu ruchem. 16) 10 ust. 2 w brzmieniu rozporządzenia z dnia 18.02.2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 314), które wchodzi w życie 1.07.2016 r. Tablica Zawartość projektu SOR (stałej organizacji ruchu) SOR stała organizacja ruchu plan orientacyjny skala od 1:10 000 do 1:25 000 zaznaczenie drogi lub dróg, których projekt dotyczy plan sytuacyjny skala 1:500 lub 1:1 000 lokalizacja istniejących, projektowanych oraz usuwanych znaków drogowych sygnalizacja świetlna zasady dokonywania zmian oraz sposób ich rejestracji opis techniczny termin dane urządzenia sygnalizacyjne urządzenia bezpieczeństwa ruchu parametry geometrii drogi program sygnalizacji obliczenia przepustowości drogi znaki świetlne znaki o zmiennej treści zmienna organizacja ruchu zmienne elementy charakterystyka drogi charakterystyka ruchu na drodze termin wprowadzenia nowej SOR nazwisko projektanta podpis projektanta mgr inż. Marcin Hałuszczak 16
TOR tymczasowa organizacja ruchu plan orientacyjny skala od 1:10 000 do 1:25 000 zaznaczenie drogi lub dróg, których projekt dotyczy plan sytuacyjny skala 1:500 lub 1:1 000 lokalizacja istniejących, projektowanych oraz usuwanych znaków drogowych urządzenia sygnalizacyjne urządzenia bezpieczeństwa ruchu parametry geometrii drogi sygnalizacja świetlna program sygnalizacji zasady dokonywania zmian oraz sposób ich rejestracji opis techniczny etapowanie termin dane Tablica Zawartość projektu TOR (tymczasowej organizacji ruchu) obliczenia przepustowości drogi znaki świetlne znaki o zmiennej treści zmienna organizacja ruchu zmienne elementy charakterystyka drogi charakterystyka ruchu na drodze opis występujących zagrożeń lub utrudnień zakres planowanych robót dla każdego etapu i stan pasa drogowego po zrealizowaniu etapu robót przewidywany termin wprowadzenia TOR lub przywrócenie poprzedniej SOR nazwisko projektanta podpis projektanta Tablica Zawartość projektu UTOR (uproszczonej tymczasowej organizacji ruchu) opis techniczny UTOR uproszczona tymczasowa organizacja ruchu charakterystyka robót powtarzalny schemat sposób rozmieszczenia i oznakowania * umieszczenia na drodze znaków drogowych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu pojazdów zabezpieczających lub wykonujących roboty lub czynności wykonywane na drodze W przypadku robót związanych z utrzymaniem drogi niewymagających całkowitego zamknięcia jezdni dla ruchu pojazdów samochodowych, które wymagają zmian w organizacji ruchu wyłącznie w czasie wykonywania czynności, organ zarządzający ruchem może dopuścić wprowadzanie zmian organizacji ruchu na podstawie projektu uproszczonego zawierającego * w szczególności dotyczy to robót i lub czynności przesuwających się wzdłuż drogi mgr inż. Marcin Hałuszczak 17
Terminy dotyczące organizacji ruchu dla SOR i TOR Jednostka wprowadzająca organizację ruchu Utrzymanie drogi * 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Organizacja ruchu w obrębie SOR ZR przeprowadza kontrolę techniczną po realizacji * jednostka wprowadzająca organizację ruchu zawiadamia organ zarządzający ruchem, zarząd drogi oraz właściwego komendanta Policji o planowanym rozpoczęciu prac, podając datę, czas i miejsce ich wykonywania, co najmniej na 24 godziny przed ich rozpoczęciem. Organizacja ruchu może być wprowadzona pod warunkiem braku sprzeciwu ze strony organu zarządzającego ruchem mgr inż. Marcin Hałuszczak 18
Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 170, poz. 1393 ze zm.) mgr inż. Marcin Hałuszczak 19
2) po 60b dodaje się 60c w brzmieniu: 60c. Znak D-52 strefa ruchu oznacza wjazd na drogę wewnętrzną położoną w strefie ruchu. Znak D-53 koniec strefy ruchu oznacza wyjazd ze strefy ruchu. ; mgr inż. Marcin Hałuszczak 20
2) po 60b dodaje się 60c w brzmieniu: 60c. Znak D-52 strefa ruchu oznacza wjazd na drogę wewnętrzną położoną w strefie ruchu. Znak D-53 koniec strefy ruchu oznacza wyjazd ze strefy ruchu. ; 70.2.Znak F-6 "znak uprzedzający umieszczany przed skrzyżowaniem" uprzedza o wskazanym na nim odpowiednim znakiem niebezpieczeństwie lub zakazie występującym za skrzyżowaniem na wskazanej drodze. F-6 mgr inż. Marcin Hałuszczak 21
7.2.6. Uprzedzenie o zakazie występującym w oddaleniu od skrzyżowania Znak F-6 znak uprzedzający o zakazie, umieszczany przed skrzyżowaniem stosuje się w celu poinformowania uczestników ruchu, że wjazd wszystkich lub niektórych pojazdów jest zabroniony począwszy od skrzyżowania. W razie potrzeby uprzedzenia o niebezpieczeństwie występującym bezpośrednio za skrzyżowaniem stosuje się znak F-6a, umieszczając na tarczy znaku odpowiedni znak ostrzegawczy, np. A-9, A-22, w sposób analogiczny jak znak zakazu. F-6 F-6a 2.5.Jeżeli na znaku lub tabliczce jest podany układ dróg na skrzyżowaniu (schemat skrzyżowania) liniami o różnej szerokości, to linia szersza oznacza drogę z pierwszeństwem. mgr inż. Marcin Hałuszczak 22
Na znaku F-6 należy przedstawić schematyczny układ skrzyżowania, umieszczając odpowiedni znak zakazu na strzałce symbolizującej drogę, na której zakaz obowiązuje. Zasady umieszczania znaku zakazu na znaku F-6 są takie same, jak określono dla znaku F-5. (schemat skrzyżowania) liniami o różnej szerokości, to linia szersza oznacza drogę z pierwszeństwem. mgr inż. Marcin Hałuszczak 23
Prędkości w najeździe na roboty drogowe mgr inż. Marcin Hałuszczak 24
Lokalizacja znaków ostrzegawczych najazd na roboty 50 km/h Przejście drugą stroną drogi 10 m * 50 m 50 m Piesi 100 m 50 m * zalecana odległość od 10 20 m pobocze chodnik Lokalizacja znaków ostrzegawczych najazd na roboty 50 km/h Przejście drugą stroną drogi 10 m * 100 m 10 m 90 m 70 80 m Piesi * zalecana odległość od 10 20 m pobocze chodnik mgr inż. Marcin Hałuszczak 25
Przykład braku zarządzania prędkością Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. z 2003 r. Nr 220, poz. 2181 ze zm.) mgr inż. Marcin Hałuszczak 26
Link do pobrania Dz.U. z 2015 r. poz. 1314 http://dziennikustaw.gov.pl/du/2015/1314 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach z dnia 3 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1314) Na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.1) ) zarządza się, co następuje: 1 W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 220, poz. 2181, z późn. zm.2) ) wprowadza się następujące zmiany: mgr inż. Marcin Hałuszczak 27
Załącznik nr 1 do rozporządzenia w części 1 "Warunki techniczne umieszczania znaków drogowych" 1.2.1 "Wielkości i wymiary" 1.5.1 "Zasady ogólne" 1.5.2 "Sposób umieszczania znaków" w części 2 "Znaki ostrzegawcze" 2.2.8 "Ustąp pierwszeństwa" w części 3 "Znaki zakazu" 3.1.2 "Zakres obowiązywania i sposób umieszczania znaków" 3.2.1 "Zakaz ruchu w obu kierunkach" 3.2.2 "Zakaz wjazdu" 3.2.10 "Zakaz wjazdu rowerów" 3.2.12 "Zakaz wjazdu wózków rowerowych 3.2.14 "Zakaz wjazdu pojazdów przewożących materiały niebezpieczne" 3.2.15 "Zakaz wjazdu różnych pojazdów" 3.2.21 "Stop" 3.2.34.2 "Zasady ograniczania prędkości" 3.2.34.3 "Wskazywanie podniesionej prędkości w obszarze zabudowanym" w części 4 "Znaki nakazu" 4.1.1 "Funkcja, kształt i wymiary znaków" 4.2.13 "Droga dla rowerów" 4.2.14 "Koniec drogi dla rowerów" 4.2.19 "Droga dla pieszych i rowerów" otrzymuje brzmienie: 4.2.20 " Nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z materiałami niebezpiecznymi" w części 5 "Znaki informacyjne" 5.2.3 "Droga jednokierunkowa" 5.2.4 "Droga bez przejazdu" 5.2.6.4 "Zasady lokalizacji przejazdów dla rowerzystów" 5.2.11 "Początek pasa ruchu dla autobusów 5.2.12 "Pas ruchu dla autobusów" 5.2.19 "Postój taksówek" mgr inż. Marcin Hałuszczak 28
5.2.20 "Koniec postoju taksówek" 5.2.43 "Tunel" 5.2.55 "Pobór opłat" 5.2.55a "Zatoka" w części 6 "Znaki kierunku i miejscowości" 6.3.7.2 "Znak z numerem drogi krajowej" 6.3.7.8 "Umieszczanie znaków z numerem drogi" 6.3.7.9 "Tabliczka T-34" w części 7 "Znaki uzupełniające" 7.2.2 "Przekraczanie granicy zabronione" 7.2.2a "Granica państwa" 7.2.18 "Przeciwny kierunek ruchu dla określonych pojazdów" 7.2.19 "Pas ruchu dla określonych pojazdów" w części 9 "Konstrukcje znaków drogowych pionowych" 9.4 "Znaki informacyjne" 9.5 "Znaki kierunku i miejscowości" 9.6 "Znaki uzupełniające" 9.7 "Tabliczki do znaków drogowych": Załącznik nr 2 do rozporządzenia w części 2 "Znaki podłużne" 2.2.1.3 "Linia pojedyncza przerywana - wydzielająca" 2.2.1.7 "Linia pojedyncza ciągła - szeroka" w części 3 "Strzałki" 3.2.1 "Strzałki kierunkowe" mgr inż. Marcin Hałuszczak 29
w części 4 "Znaki poprzeczne" 4.1 "Zasady ogólne" 4.2.1 "Przejścia dla pieszych" 4.2.2 "Przejazdy dla rowerzystów" 4.2.5 "Linia warunkowego zatrzymania złożona z prostokątów" 4.2.6 "Próg zwalniający" w części 5 "Znaki uzupełniające" 5.1 "Zasady ogólne" 5.2.1 "Trójkąt podporządkowania" 5.2.4 "Linie wyznaczające stanowiska postojowe" 5.2.9.1 "Symbol roweru" 5.2.9.2 "Symbol osoby niepełnosprawnej" 5.2.9.3 "Symbol pieszych" 5.2.9.4 "Kierunek i tor ruchu roweru" w części 7 "Znakowanie niektórych elementów dróg" 7.1 "Zasady ogólne" 7.11 "Drogi dla rowerów" (Pas ruchu dla rowerów i śluza dla rowerów) Załącznik nr 3 do rozporządzenia w części 3 "Warunki techniczne" 3.2.2 "Sygnalizatory ogólne do kierowania ruchem" 3.2.4 "Sygnalizatory kierunkowe" 3.2.6 "Sygnalizatory nadające sygnały ostrzegawcze" 3.3.5.2 "Sygnalizatory akustyczne dla pieszych" 3.3.5.3 "Sygnalizatory wibracyjne" 4.2.1 "Sygnały o sekwencji podstawowej" w części 6 "Ocena konieczności stosowania sygnalizacji" 6.2.1.1 "Zasady ogólne" 6.2.1.2 "Stosowanie sygnału ogólnego i sygnału kierunkowego mgr inż. Marcin Hałuszczak 30
6.3.1 "Zasady ogólne" 6.3.2.4 "Zdarzenia drogowe" 6.3.3 "Kryteria cząstkowe dla przejść poza skrzyżowaniami" 6.3.4 "Kryterium łączne" w części 7 "Zasady lokalizacji i umieszczania sygnalizatorów" 7.1 "Zasady ogólne" 7.2.2 "Zasady umieszczania sygnalizatorów w stosunku do drogi" 7.3.1 "Wymagania ogólne" w części 8 "Program sygnalizacji" 8.2 "Wymagania formalne" 8.3.2 "Tworzenie podstawowych faz ruchu" 8.3.3 "Zabezpieczenie sygnałów" 8.3.4 "Długości czasów międzyzielonych" w część 10 "Konstrukcje i wzory barwne" Załącznik nr 4 do rozporządzenia w części 1 "Zasady ogólne" w części 8 "Urządzenia do ograniczania prędkości pojazdów" 8.1 "Progi zwalniające" 2 Znaki i sygnały drogowe niespełniające warunków określonych w 1: 1) pkt 1 lit. f niniejszego rozporządzenia w zakresie pkt 6.3.7.2 i 6.3.7.8, 2) pkt 2 lit. d niniejszego rozporządzenia w zakresie pkt 5.2.4 i 5.2.9.3, 3) pkt 3 lit. a niniejszego rozporządzenia w zakresie pkt 3.3.5.2 i 3.3.5.3 - zostaną zastąpione znakami i sygnałami drogowymi spełniającymi te warunki w terminie do dnia 30 czerwca 2017 r. 3 Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Załącznik nr 4 do rozporządzenia w części 1 "Zasady ogólne" w części 8 "Urządzenia do ograniczania prędkości pojazdów" 8.1 "Progi zwalniające 2 Znaki i sygnały drogowe niespełniające warunków określonych w 1: 1) pkt 1 lit. f niniejszego rozporządzenia w zakresie pkt 6.3.7.2 i 6.3.7.8, 2) pkt 2 lit. d niniejszego rozporządzenia w zakresie pkt 5.2.4 i 5.2.9.3, 3) pkt 3 lit. a niniejszego rozporządzenia w zakresie pkt 3.3.5.2 i 3.3.5.3 - zostaną zastąpione znakami i sygnałami drogowymi spełniającymi te warunki w terminie do dnia 30 czerwca 2017 r. 3 Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. mgr inż. Marcin Hałuszczak 31
Załączniki 1, 2, 3, 4 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach poz. 2181 Dziennik Ustaw Nr 220 z dnia 23 grudnia 2003 r. Załącznik 1 Szczegółowe warunki techniczne dla znaków drogowych pionowych i warunki ich umieszczania na drogach Warunki techniczne umieszczania znaków drogowych Przepisy załącznika stosuje się do znaków drogowych pionowych umieszczanych na drogach twardych. Art. 2. pkt 2 - Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908) droga twarda - droga z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej lub brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamienno-betonowych, jeżeli długość nawierzchni przekracza 20 m; inne drogi są drogami gruntowymi; mgr inż. Marcin Hałuszczak 32
Warunki techniczne umieszczania znaków drogowych Na drogach gruntowych stosuje się: - znaki kierunku i miejscowości (drogowskazy, znaki miejscowości), - inne znaki w sytuacjach, gdy jest to niezbędne dla bezpieczeństwa ruchu drogowego (oznakowanie przejazdów kolejowych, częściowe lub całkowite zamknięcia drogi). Przepisy ogólne Załącznik określa dla znaków i tabliczek: 1. wielkość, wymiar i widoczność znaków, 2. barwy i odblaskowość, 3. liternictwo i stosowane napisy, 4. zasady doboru typu folii na lica znaków w zależności od lokalizacji znaku, 5. zasady umieszczania znaków na drodze, 6. wzory barwne, 7. konstrukcje znaków. mgr inż. Marcin Hałuszczak 33
Wielkość i wymiary znaków Stosuje się pięć grup wielkości znaków ostrzegawczych, zakazu, nakazu, informacyjnych oraz kierunku i miejscowości. Wielkość i wymiary znaków W D S M MI wielkie duże średnie małe mini mgr inż. Marcin Hałuszczak 34
Wielkość i wymiary znaków Grupa znaku Symbol Zastosowanie W wielkie na autostradach, umieszczane przy jezdniach głównych, D duże na drogach ekspresowych, umieszczane przy jezdniach głównych, na drogach dwujezdniowych poza obszarem zabudowanym, na drogach dwujezdniowych w obszarze zabudowanym, na których dopuszczalna prędkość jest większa niż 60 km/h. S średnie na łącznicach i jezdniach innych niż jezdnie główne autostrad i dróg ekspresowych, na drogach dwujezdniowych w obszarze zabudowanym, na których dopuszczalna prędkość jest mniejsza lub równa 60 km/h, na jednojezdniowych drogach krajowych i wojewódzkich, na drogach powiatowych z wyjątkiem drogowskazów tablicowych. Wielkość i wymiary znaków Grupa znaku Symbol Zastosowanie M małe na drogach gminnych, drogowskazy tablicowe na drogach powiatowych, MI mini na słupkach przeszkodowych i tablicach kierujących, na drogach w obszarze zabudowanym, gdy warunki drogowe nie pozwalają na stosowanie znaków większych lub zastosowanie większych znaków pogorszyłoby warunki widoczności pieszych, na przejściu dla pieszych lub rowerzystów na przejazdach dla rowerzystów, na wąskich ulicach o zabytkowej zabudowie, na drogach położonych w strefie zamieszkania oraz strefie ograniczonej prędkości do 30 km/h, na drogach jednokierunkowych, na których dopuszczono dwukierunkowy ruch rowerów i wózków rowerowych, dla kierunku ruchu przeciwnego niż określony znakiem D-3, na drogach dla rowerów, drogach dla rowerów i pieszych oraz drogach dla pieszych - w przypadku znaków przeznaczonych wyłącznie dla kierujących rowerem i pieszych; dopuszcza się w zależności od warunków widoczności stosowanie znaków na tych drogach w grupach wielkości obowiązujących na danej drodze. mgr inż. Marcin Hałuszczak 35
Wielkość i wymiary znaków Przy oznakowaniu robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje się znaki o jedną grupę wielkości wyższą niż stosowane na danym odcinku drogi (z wyjątkiem robót prowadzonych w pasie drogowym autostrad, gdzie stosuje się znaki wielkie). MI M S S D W W D W Wielkość i wymiary znaków Znaki A-7, B-20 powinny mieć taką samą grupę wielkości jak znaki na drodze z pierwszeństwem przejazdu jednak nie mniejszą niż znaki średnie grupa wielkości znaków średnich. Wymogu tego nie stosuje się w przypadku znaków umieszczonych na drogach dla rowerów. późniejsze zmiany: Dz. U. z 2015 poz. 1314 mgr inż. Marcin Hałuszczak 36
Wielkość i wymiary znaków Znaki nakazu C-9, C-10, C-11 umieszczane w miejscach przejść dla pieszych, w zależności od warunków widoczności, mogą być stosowane w grupach wielkości niższych niż obowiązujące na danej drodze w zależności od warunków widoczności, mogą być stosowane w grupach wielkości niższych niż obowiązujące na danej drodze. Wielkość i wymiary znaków Wymiary znaków kategorii E zależą od przyjętej wysokości pisma, rodzaju i wielkości symboli oraz długości i liczby nazw miejscowości na nich umieszczanych, zgodnie z zasadami podanymi w opisach szczegółowych znaków. późniejsze zmiany: Dz. U. z 2015 poz. 1314 mgr inż. Marcin Hałuszczak 37
Wielkość i wymiary znaków Wymiary znaków kategorii F, G i tabliczek T oraz szczegółowe wymiary wszystkich znaków podane są w opisach szczegółowych. Widoczność znaków Dla zapewnienia widoczności znaku z odległości pozwalającej kierującemu pojazdem jego spostrzeżenie, odczytanie i prawidłową reakcję, do wykonania lic znaków należy stosować materiały odblaskowe. mgr inż. Marcin Hałuszczak 38
Widoczność znaków Do wykonywania lic znaków stosowanych do oznakowania robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje się folię odblaskową typu 2 lub folię pryzmatyczną. mgr inż. Marcin Hałuszczak 39
Widoczność znaków Do wykonywania lic znaków umieszczanych nad jezdnią na autostradach i drogach ekspresowych stosuje się folię pryzmatyczną. Widoczność znaków Zaleca się stosowanie folii pryzmatycznej do wykonywania lic tablic przeddrogowskazowych i drogowskazów umieszczanych obok jezdni na autostradach i drogach ekspresowych oraz znaków umieszczanych nad jezdnią na drogach krajowych i wojewódzkich. mgr inż. Marcin Hałuszczak 40
Folia - generacja mgr inż. Marcin Hałuszczak 41
III generacja III generacja III generacja III generacja mgr inż. Marcin Hałuszczak 42
III generacja II generacja II generacja Widoczność znaków Dopuszcza się stosowanie folii pryzmatycznej odblaskowo-fluorescencyjnej żółto-zielonej lub pomarańczowej dowykonania lic znaków odblaskowych. A-10, A-14, A-17 i A-30 oraz tabliczki T-27 zlokalizowanych w miejscach szczególnie niebezpiecznych, bądź o dużej wypadkowości. mgr inż. Marcin Hałuszczak 43
SOR Widoczność znaków TOR A-10 A-17 T-27 A-30 A-14 mgr inż. Marcin Hałuszczak 44
Barwa i odblaskowość Barwa Lica znaków drogowych powinny spełniać wymagania fotometryczne i kolorymetryczne w zakresie barwy i odblaskowości. mgr inż. Marcin Hałuszczak 45
Barwa i odblaskowość Dla folii pryzmatycznych obowiązują wymagania jak dla folii typu 2 mgr inż. Marcin Hałuszczak 46
Barwa i odblaskowość Dla folii pryzmatycznych obowiązują wymagania jak dla folii typu 2. Szczegółowe wymagania techniczne dla poszczególnych rodzajów folii są określone w aprobatach technicznych. Barwa i odblaskowość Tablica nr 6 Barwa i odblaskowość Lica znaków drogowych powinny spełniać wymagania fotometryczne i kolorymetryczne w zakresie barwy i odblaskowości. Dla folii pryzmatycznych obowiązują wymagania jak dla folii typu 2 Do wykonywania lic znaków umieszczanych nad jezdnią na autostradach i drogach ekspresowych stosuje się folię pryzmatyczną. Do wykonywania lic znaków stosowanych do oznakowania robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje się folię odblaskową typu 2 lub folię pryzmatyczną Zaleca się stosowanie folii pryzmatycznej do wykonywania lic tablic przeddrogowskazowych i drogowskazów umieszczanych obok jezdni na autostradach i drogach ekspresowych oraz znaków umieszczanych nad jezdnią na drogach krajowych i wojewódzkich. Szczegółowe wymagania techniczne dla poszczególnych rodzajów folii są określone w aprobatach technicznych. mgr inż. Marcin Hałuszczak 47
Liternictwo i stosowane napisy mgr inż. Marcin Hałuszczak 48
Umieszczanie znaków Zasady ogólne umieszczania znaków Znaki umieszcza się: po prawej stronie jezdni lub nad jezdnią, jeżeli dotyczą jadących wszystkimi pasami ruchu, mgr inż. Marcin Hałuszczak 49
Zasady ogólne umieszczania znaków Znaki umieszcza się: nad poszczególnymi pasami ruchu, jeżeli dotyczą jadących tylko tymi pasami ruchu, Zasady ogólne umieszczania znaków Znaki umieszcza się: po lewej stronie jezdni: samodzielnie, jeżeli dopuszczają to przepisy rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych, mgr inż. Marcin Hałuszczak 50
Zasady ogólne umieszczania znaków Znaki umieszcza się: po lewej stronie jezdni: jako powtórzenie znaków umieszczonych po prawej stronie na drogach dwujezdniowych, których jezdnie posiadają więcej niż jeden pas ruchu, przy czym jako obowiązkowe dotyczy to znaków kategorii A, B (z wyjątkiem znaków B-35 do B-38), G oraz znaków D-6, D-6a, D-6b, Zasady ogólne umieszczania znaków Jeżeli znak po lewej stronie jezdni jest powtórzeniem znaku umieszczonego po prawej stronie to powinien znajdować się w tym samym przekroju poprzecznym drogi, chyba że warunki lokalne to uniemożliwiają lub przepisy załącznika stanowią inaczej. mgr inż. Marcin Hałuszczak 51
Zasady ogólne umieszczania znaków Znaki umieszcza się: na jezdni, jeżeli droga jest zamknięta dla ruchu lub ruch na niej jest ograniczony, Zasady ogólne umieszczania znaków Znaki umieszcza się: po lewej stronie jezdni: o na drodze jednokierunkowej, przy czym jako obowiązkowe dotyczy to znaków D-6, D-6a, D-6b oraz znaków kategorii G, mgr inż. Marcin Hałuszczak 52
Zasady ogólne umieszczania znaków Zasady ogólne umieszczania znaków mgr inż. Marcin Hałuszczak 53
Zasady ogólne umieszczania znaków 2,00 m 1,80 m Sposób umieszczania znaków Następny znak powinien być umieszczony za poprzedzającym w odległości co najmniej: 50 m na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 90 km/h, 20 m na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 60 km/h, 10 m na pozostałych drogach. 50 m 10 m 20 m mgr inż. Marcin Hałuszczak 54
Znaki ostrzegawcze Znaki ostrzegawcze - funkcja, kształt i wymiary znaków Odległość umieszczania znaków ostrzegawczych od wskazywanego miejsca niebezpiecznego powinna być dostosowana do dopuszczalnej prędkości na drodze i wynosić: a) 150-300 m na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 60 km/h, b) do 100 m na pozostałych drogach, z wyjątkiem znaku A-7, który umieszcza się według zasad określonych w punkcie 2.2.8. Możliwość umieszczenia znaków w podanych granicach należy wykorzystać w szczególności do wyboru takiego miejsca jego umieszczenia, aby był widoczny dla kierujących z jak największej odległości. Im większa jest dopuszczalna prędkość na danym odcinku drogi, tym dalej należy umieszczać znak od miejsca niebezpiecznego. Zaleca się, aby odległość znaku od miejsca niebezpiecznego dla podanych niżej dopuszczalnych prędkości na drodze wynosiła: dla v 100 km/h 300 m, dla v = 90 km/h 250 m - 300 m, dla v = 80 km/h 200 m - 250 m, dla v = 70 km/h 150 m - 200 m, dla v 60 km/h 50 m - 100 m. mgr inż. Marcin Hałuszczak 55
Tabliczki T-6 mgr inż. Marcin Hałuszczak 56
mgr inż. Marcin Hałuszczak 57
Oznakowanie poziome mgr inż. Marcin Hałuszczak 58
Urządzenia brd (roboty drogowe) mgr inż. Marcin Hałuszczak 59
Tablica nr 1 Odległość ustawienia znaków ostrzegawczych w zależności od prędkości Znaki, tablice, urządzenia brd Piesi Przejście drugą stroną ulicy Przejście drugą stroną drogi Do przejścia dla pieszych Przejście obok Do przejścia dla pieszych Tablica nr 1 Pieszy w obrębie robót drogowych Typowe błędy w zabezpieczeniu ruchu pieszego 1/3 Przejście drugą stroną ulicy Przejście drugą stroną ulicy Przejście drugą stroną ulicy Przejście drugą stroną jezdni 70 m Przejście drugą stroną ulicy Przejście drugą stroną ulicy mgr inż. Marcin Hałuszczak 60
Sygnalizacja świetlna mgr inż. Marcin Hałuszczak 61
mgr inż. Marcin Hałuszczak 62
mgr inż. Marcin Hałuszczak 63
Wideodetekcja mgr inż. Marcin Hałuszczak 64
Elementy wybaczające??? mgr inż. Marcin Hałuszczak 65
Zmiany, zmiany, zmiany??? mgr inż. Marcin Hałuszczak 66
Propozycja wymagań dla oznakowania drogowego Opracowanie Warunki techniczne elementów infrastruktury drogowej stosowanych w organizacji ruchu na drogach powstało zgodnie z umową zawartą pomiędzy ówczesnym Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju, a konsorcjum, którego liderem był Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Opracowanie to nie stanowi projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. http://mib.gov.pl/2-propozycja_wymagan_dla_oznakowania_drogowego.htm Propozycja wymagań dla oznakowania drogowego Tom I Prawne, społeczno-ekonomiczne i techniczne uwarunkowania poprawy bezpieczeństwa i warunków ruchu drogowego w odniesieniu do znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego stosowanych w organizacji ruchu na drogach, zawiera m.in.: wyniki przeprowadzonych badań ankietowych wśród użytkowników dróg, analizę obowiązujących rozwiązań dotyczących warunków technicznych elementów infrastruktury drogowej stosowanych w organizacji ruchu na drogach w krajach o wysokim poziomie bezpieczeństwa ruchu drogowego wyniki badań laboratoryjnych i empirycznych w odniesieniu do wybranych rozwiązań technicznych, http://mib.gov.pl/files/0/1796924/tomi.pdf mgr inż. Marcin Hałuszczak 67
Propozycja wymagań dla oznakowania drogowego Tom II Szczegółowe warunki techniczne dotyczące znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków umieszczania ich na drogach, zawiera: wymagania dla znaków drogowych pionowych i poziomych, sygnałów świetlnych, urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz urządzeń technicznych wykorzystywanych w coraz powszechniej stosowanych systemach zarządzania ruchem w czasie rzeczywistym. http://mib.gov.pl/files/0/1796924/tomii.pdf Tom II Szczegółowe warunki techniczne dotyczące znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków umieszczania ich na drogach Ponadto, znaki dwustronne należy stosować na odcinkach z ograniczoną widocznością np. w obrębie łuków poziomych, gdzie istnieje konieczność wyznaczenia przejścia dla pieszych z uwagi na funkcjonujące istotne źródła i cele ruchu mgr inż. Marcin Hałuszczak 68
Tom II Szczegółowe warunki techniczne dotyczące znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków umieszczania ich na drogach Oznakowanie odcinków, na których okresowo występuje mgła Tom II Szczegółowe warunki techniczne dotyczące znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków umieszczania ich na drogach Oznakowanie odcinków, na których okresowo występuje mgła mgr inż. Marcin Hałuszczak 69
Tom II Szczegółowe warunki techniczne dotyczące znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków umieszczania ich na drogach Jazda na suwak Znak należy ustawiać w odległości 40 50 m od zwężenia dla odcinków dróg o prędkości do 50 km/h, oraz w odległości 100 200 m od zwężenia dla odcinków dróg o prędkości powyżej 50 km/h. Odmianę znaku D-55 w kolorze tła żółtym i symboli czarnym oraz szarym stosuje się dla czasowych organizacji ruchu. Dziękuję za uwagę mgr inż. Marcin HAŁUSZCZAK tel. 510 510 303 e-mail: m.haluszczak@ruchdrogowy.eu mgr inż. Marcin Hałuszczak 70