Załącznik do Regulaminu studenckich praktyk zawodowych WSUni-Terra w Poznaniu PROGRAM I SZCZEGÓŁOWE ZASADY ODBYWANIA ZAWODOWYCH PRAKTYK STUDENCKICH na kierunku PEDAGOGIKA SPECJALNA studiów I stopnia, o profilu praktycznym 1. 1. Realizacja studenckich praktyk zawodowych służy pogłębianiu praktycznych umiejętności, doskonaleniu kompetencji, związanych z osiąganymi w toku studiów, efektami kształcenia. 2. Program praktyk na kierunku Pedagogika Specjalna opisuje czynności studenta, budowane na efektach kształcenia, zawarte w tabeli nr 1 (załącznik 1), którym przyporządkowano poszczególne części praktyk, wskazano także rekomendowane typy placówek i organizacji. 3. Celami szczegółowymi odbycia praktyki zawodowej są: 1) pogłębienie znajomości całokształtu pracy pedagogicznej w różnych typach placówek w zależności od wybranej specjalności, 2) doskonalenie umiejętności metodycznych i terapeutycznych poprzez konfrontację przygotowania teoretycznego z praktyką, 3) rozwijanie samodzielności studentów w organizowaniu i prowadzeniu działalności pedagogicznej i terapeutycznej. 4. Organizacja praktyki pedagogicznej powinna umożliwić studentom podejmowanie następujących zadań: 1) zapoznanie się ze strukturą, organizacją i zadaniami danej placówki, 2) zapoznanie się z programami i planami działalności placówki, w szczególności z dokumentacją dotyczącą organizacji pracy z osobami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, 3) dokonanie analizy zadań poszczególnych pracowników w danej placówce, 4) zapoznanie się z formami pracy prowadzonymi przez placówkę, 5) obserwowanie czynności zawodowych prowadzonych w placówce hospitowanie zajęć, uczestniczenie w procesie diagnozy i planowania pracy, uczestniczenie w spotkaniach z rodzicami, 6) asystowanie przy prowadzeniu określonych czynności zawodowych; pełnienie roli wspierającej wobec osób prowadzących zajęcia, 7) przygotowywanie i samodzielne prowadzenie czynności pod kierownictwem opiekuna praktyk, 8) prowadzenie zapisów o charakterze dokumentującym przebieg praktyki pedagogicznej. 5. Charakter, zadania i wymiar praktyki na kierunkach nauczycielskich, określone w szczegółowych wytycznych odbywania praktyk na poszczególnych specjalnościach, powinny być zgodne ze standardami kształcenia nauczycieli, zawartymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r. poz. 1575). 2.
1. Łączny czas trwania praktyk na kierunku Pedagogika Specjalna jest generowany przewidywanymi do osiągnięcia, przypisanymi do programu studiów na kierunku, efektami kształcenia i wynosi: 1.1. Praktyki zawodowe - 3 miesiące, 12 tygodni, 360 godzin: 1] praktyka wstępna - 5 tygodni, 4 ECTS, termin - 2 semestr (do 30.09.), 2] praktyka zasadnicza I - 5 tygodni, 4 ECTS, termin 3 i 4 semestr, 3] praktyka zasadnicza II - 2 tygodnie, 2 ECTS, termin 5 i 6 semestr. 1.2. Praktyki pedagogiczne - 7 tygodni, 210 godzin: 1] praktyka w zakresie modułu 2 (przygotowanie w zakresie psychologiczno-pedagogicznym) w przedszkolu i szkole podstawowej w wymiarze 30 godzin (1 tydzień), 2 ECTS - 2 semestr (do 30.09.); 2] praktyka pedagogiczna w zakresie modułu 3 (przygotowanie w zakresie dydaktycznym) w przedszkolu i szkole podstawowej w wymiarze 120 godzin (4 tygodnie), 4 ECTS - 3 i 4 semestr; 3] praktyka pedagogiczna w zakresie modułu 4 (przygotowanie w zakresie dydaktycznym) w przedszkolu i szkole podstawowej w wymiarze 60 godzin (2 tygodnie), 2 ECTS 5 i 6 semestr. 2. Ostatecznym okresem rozliczenia odbycia zawodowych praktyk studenckich jest koniec VI semestru studiów, przed złożeniem pracy dyplomowej przez studenta. 3. Przy zaliczaniu zawodowych praktyk studenckich stosuje się oceny, zgodnie z Regulaminem Studiów Wyższej Szkoły Uni-Terra w Poznaniu. 4. Harmonogram praktyk określa załącznik nr 1. Załącznik nr 1 regulaminu określa miejsca odbywania praktyk, jednakże w razie wątpliwości o wyborze danego miejsca zawsze rozstrzyga opiekun praktyk z ramienia Uczelni. Stosunek czynności obserwacyjnych i asystenckich do samodzielnego prowadzenia zajęć powinien wynosić 50:50, jednakże może ulec zmianie jeśli zadecyduje o tym opiekun praktyk z ramienia zakładu pracy. Organizacja praktyk musi zapewnić studentowi możliwość osiągnięcia założonych efektów kształcenia. 3. 1. Praktyki studenckie są organizowane w instytucjach i organizacjach, z którymi Uczelnia zawarła stosowne porozumienia, zwanymi dalej zakładami pracy (wzór porozumienia stanowi załącznik 2). 2. Praktyki mogą być realizowane w zakładzie pracy wskazanym przez studenta, o ile charakter wykonywanych czynności będzie zgodny z programem praktyk. 3. Wskazane jest, by każda z części programowych praktyk odbywała się w innym zakładzie pracy. 4. Dopuszcza się możliwość realizowania każdej części praktyk w różnych zakładach pracy, przy czym w takiej sytuacji z każdym z nich zawiera się odrębne porozumienie. 5. Wybór miejsca odbywania praktyk i termin rozpoczęcia każdej z części student zgłasza uczelnianemu opiekunowi praktyk w chwili pobrania skierowania na praktyki (wzór skierowania stanowi załącznik 3), przed przystąpieniem do realizacji praktyk. 4.
1. Przebieg praktyk dokumentowany jest w dzienniku praktyk (wzór dziennika, załącznik 4). 2. Student zobowiązany jest odnieść się w sprawozdaniu z praktyk do czynności, jakie wykonał realizując program studenckich praktyk zawodowych (tabela 1, w załączniku 1). 3. Opiekun praktyk w miejscu ich odbywania potwierdza liczbę godzin i wydaje w dzienniku praktyk opinię o praktykancie oraz przebiegu praktyk, ze zwróceniem szczególnej uwagi na postawę studenta i stosunek do zadań będących treścią odbywanych praktyk (rekomendacja). Wypełnia także kwestionariusz informujący Uczelnię o poziomie osiągnięcia efektów kształcenia, określonych programem zawodowych praktyk studenckich (wzór kwestionariusza stanowi załącznik 5). 4. Zaliczenie studenckich praktyk zawodowych w Uczelni odbywa się po zakończeniu każdej części. Nauczyciel akademicki będący opiekunem praktyk dokonuje wpisu do indeksu, wyrażonego oceną, na podstawie informacji o przebiegu praktyk opinii, wydanej przez opiekuna praktyk w miejscu ich odbywania. 5. Zasady zwalniania studentów z odbycia praktyk zawodowych zawarte są w Regulaminie studenckich praktyk zawodowych w WSUni-Terra w Poznaniu.
Załącznik 1. do Programu praktyk na kierunku Pedagogika Specjalna Tabela 1. Program zawodowych praktyk studenckich na kierunku Pedagogika Specjalna Odniesienie do EK K1_U01 K1_U02 K1_U03 K1_U04 K1_U06 K1_U10 K1_U14 K1_U15 K1_U13 K1_U17 K1_K03 K1_K04 K1_K05 K1_K09 Czynności (zadania) studenta w czasie praktyk, oparte na założonych efektach kształcenia Dokonuje obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych w miejscu odbywania praktyk; analizuje ich powiązania z różnymi obszarami działalności pedagogicznej Wskazuje związki nabywanej wiedzy teoretycznej z zakresu pedagogiki specjalnej oraz powiązanych z nią dyscyplin z prowadzoną analizą i interpretacją problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych w środowisku przyjmującego na praktyki zakładu pracy, zwłaszcza w odniesieniu do osób niepełnosprawnych Analizuje motywy i wzory ludzkich zachowań, potrafi diagnozować sytuacje wykluczające i integrujące osobę niepełnosprawną i niedostosowaną społecznie, potrafi analizować działania normalizacyjne i integracyjne w środowisku Opracowuje niezbędne działania (edukacyjne, rehabilitacyjne, resocjalizacyjne) na podstawie wiedzy o różnych typach niepełnosprawności oraz sposobach funkcjonowania osób nimi dotkniętych, jak również na podstawie wiedzy o mechanizmach zaburzeń społecznego funkcjonowania człowieka Przeprowadza celową obserwację, rozpoznaje i wyjaśnia sytuacje dydaktyczne i wychowawcze związane z procesem kształcenia osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz przejawiającymi zaburzenia zachowania; samodzielnie poprowadzi zajęcia (edukacyjne, terapeutyczne, wychowawcze, reedukacyjne, resocjalizacyjne); potrafi rozpoznawać potrzeby podopiecznych i udzielać im wsparcia Ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, potrafi używać języka specjalistycznego i porozumiewać się w sposób precyzyjny i spójny przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki specjalnej, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów, potrafi porozumiewać się z osobami niepełnosprawnymi /podopiecznymi i ich rodzicami (rodzinami) Wykonując zadania zlecone przez Opiekuna praktyk w zakładzie pracy potrafi animować prace nad rozwojem uczestników procesów pedagogicznych w różnych kontekstach Posługuje się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej w czasie praktyk działalności, dostrzega i analizuje dylematy etyczne; przewiduje skutki konkretnych działań Pracuje w zespole w miejscu praktyk, pełniąc różne role; przyjmuje zadania, wykazując elementarne umiejętności organizacyjne, pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem i podejmowaniem działań profesjonalnych Dokonuje analizy własnych działań w miejscu praktyk i wskazuje ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu Opisuje i uzasadnia sens, wartość i potrzebę podejmowania działań pedagogicznych w miejscu praktyk; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie pedagogiki, związanych ze specyfiką działalności miejsca praktyk Uznaje autonomię i podmiotowość wychowanka / ucznia / podopiecznego w podejmowanych działaniach edukacyjnych, wychowawczych, rehabilitacyjnych i resocjalizacyjnych w miejscu praktyk; docenia znaczenie procesów normalizacyjnych w środowisku osób niepełnosprawnych Ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne w miejscu odbywania praktyk zawodowych Przyporządkowanie zadań do części praktyk
Rekomendowane miejsca odbywania praktyk Rodzaje praktyk Praktyki pedagogiczne - łącznie 8 ECTS - 210 godz. Moduły: - wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna - oligofrenopedagogika Praktyki zawodowe - łącznie 10 ECTS - 360 godz. Moduły: - Oligofrenopedagogika - Terapia autyzmu - Terapia pedagogiczna - Wczesne wspomaganie rozwoju z integracją sensoryczną - Logopedia Placówki Praktykami pedagogicznymi są te, które odbywają się w instytucjach tworzących system oświaty: przedszkola integracyjne, z oddziałami integracyjnymi oraz przedszkola specjalne; szkoły podstawowe: podstawowe specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi, z oddziałami dwujęzycznymi, sportowymi i przysposabiającymi do pracy, sportowe i mistrzostwa sportowego; placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe; poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologicznopedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu; młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepełnosprawnościami realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki; placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego pobytu (bursy, internaty, szpitale). Oligofrenopedagogika: - Domy Pomocy Społecznej dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, - Formy wypoczynku letniego dla osób z niepełnosprawnością intelektualną / turnusy rehabilitacyjne, - Oddziały rewalidacyjno-wychowawcze dla dzieci i młodzieży z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, - Przedszkola dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, - Przedszkola i szkoły z klasami integracyjnymi, - Szkoła podstawowa i gimnazjum dla dzieci i młodzieży z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, - Szkoła podstawowa i gimnazjum dla dzieci i młodzieży z lekką niepełnosprawnością intelektualną, - Środowiskowe Domy Samopomocy, - Warsztaty Terapii Zajęciowej, - Dzienne Ośrodki Pobytu, - Organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia itp.) prowadzące działalność na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną. Wczesne wspomaganie rozwoju z integracją sensoryczną (ok. 60 godz.): Placówki oświatowe i pozaoświatowe, w których prowadzi się terapię dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce oraz z różnymi rodzajami niepełnosprawności i deficytów rozwojowych. Logopedia (ok. 60 godz.): - Poradnie logopedyczne, - Oddziały szpitalne (np. neurologia), w których pracują logopedzi, - Prywatne gabinety i centra logopedyczne, - Turnusy rehabilitacyjne dla osób z wadami mowy np. dla osób jąkających się. Terapia autyzmu (ok. 60 godz.): Placówki i instytucje prowadzące diagnostykę i terapię dzieci z autyzmem. Terapia pedagogiczna (ok. 60 godz.): Placówki oświatowe i pozaoświatowe, w których prowadzi się terapię dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce oraz z różnymi rodzajami niepełnosprawności i deficytów rozwojowych.