Kraków, czerwca 2010 r.. WSKAŹNIKI DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG IP

Podobne dokumenty
OTWARTE NARZĘDZIA DO POMIARU USŁUGI SZEROKOPASMOWEGO DOSTĘPU DO INTERNETU

System Monitorowania Parametrów Usług Szerokopasmowych

Zmiany w Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych w Mobilnej Sieci Orange dla Abonentów ofert na abonament z dnia 13 listopada 2015 roku.

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer

NARZĘDZIE POMIAROWO-KONTROLNE (NPK)

Sieci VPN SSL czy IPSec?

SZCZEGÓŁOWE OKREŚLENIE System zarządzania urządzeniami sieciowymi

Wyniki badań dla trasy kolejowej Gdynia Warszawa.

Dr Michał Tanaś(

Badanie jakości usług telekomunikacyjnych w sieciach ruchomych

Wyniki badań dla trasy kolejowej Wrocław - Gdynia.

RAMY REGULACYJNE W ZAKRESIE PRZEJRZYSTOŚCI INFORMACJI I QoS ORAZ PRACE GRUP ROBOCZYCH UE

Wyniki badań dla trasy kolejowej Warszawa - Wrocław.

ASEM UBIQUITY PRZEGLĄD FUNKCJONALNOŚCI

Pomiary jakości w dostępie do Internetu

Raport z badań jakości transmisji danych w 16 miastach wojewódzkich

ROADSHOW2016. Wprowadzenie. Rynek telekomunikacji w Polsce. Marcin Bieńkowski. kontakt: marcin.w.bienkowski@gmail.com

Bramka IP 1 szybki start.

Podstawowe protokoły transportowe stosowane w sieciach IP cz.1

wersja 1.3 (c) ZEiSAP MikroB S.A. 2005

Mechanizmy regulacji ruchu stosowane przez Operatora i opisane w Regulaminie nie wpływają na prywatność oraz ochronę danych osobowych Abonenta.

Technologia VoIP Podstawy i standardy

Podstawowe protokoły transportowe stosowane w sieciach IP cz.2

Regulamin świadczenia Usługi Multimedia Internet przez Multimedia Polska S.A. oraz Multimedia Polska-Południe S.A.

Model ISO/OSI opis Laboratorium Numer 7

Certyfikowany mechanizm monitorowania

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP

Załącznik nr 8 do Porozumienia Deklaracja inwestycyjna Telekomunikacji Polskiej

BADANIA JAKOŚCI ŚWIADCZENIA PRZEZ TP S.A. USŁUG POWSZECHNYCH Z WYKORZYSTANIEM DOSTĘPU RADIOWEGO GSM4F. ANEKS do RAPORTU Z BADAŃ

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT

Katalog usług informatycznych

Projektowanie zabezpieczeń Centrów Danych oraz innych systemów informatycznych o podwyższonych wymaganiach bezpieczeństwa

Trzy lata doświadczeń w sprzedaży usług Triple Play w sieciach Gawex Media

Narzędzie Pomiarowo-Kontrolne do oceny parametrów i funkcjonalności sieci szerokopasmowych

WYCIĄG Z CENNIKA USŁUG DOSTĘPU DO SIECI INTERNET świadczonych przez SFERIA S.A. Cennik obowiązuje od dnia 1 lutego 2008 roku

Tytuł: Instrukcja obsługi Modułu Komunikacji internetowej MKi-sm TK / 3001 / 016 / 002. Wersja wykonania : wersja oprogramowania v.1.

Przepustowość min. * [ Mb/s]

OFERTA NA USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE

Monitorowanie aplikacji i rozwiązywanie problemów

Serwery. Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak

zmianie ulegają postanowienia:

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Rozwiązanie Compuware Data Center - Real User Monitoring

Stan wdrożenia zapisów Raportu z prac Memorandum monitorowanie jakości usług

Technologia VoIP w aspekcie dostępu do numerów alarmowych

Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI

MASKI SIECIOWE W IPv4

Rys. 1. Wynik działania programu ping: n = 5, adres cyfrowy. Rys. 1a. Wynik działania programu ping: l = 64 Bajty, adres mnemoniczny

CENNIK USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH

1. Nazwa zamówienia. 2. Zakres i przedmiot zamówienia

Diagnostyka awarii to nie tylko PING Pokaz zintegrowanego systemu monitorowania sieci IBM Corporation

Protokoły sieciowe - TCP/IP

Stos protokołów TCP/IP (ang. Transmission Control Protocol/Internet Protocol)

Telefonia Internetowa VoIP

PLAN ZARZĄDZANIA WYMAGANIAMI PROJEKT <NAZWA PROJEKTU> WERSJA <NUMER WERSJI DOKUMENTU>

Service Level Agreement Pisemna gwarancja jakości

Zmiany w regulaminach usług transmisji danych i w cenniku usługi Biznesowy VPN

Luxriot VMS. Dawid Adamczyk

Szanowni Państwo, użytkownicy usług telekomunikacyjnych w Nowotarska Telewizja Kablowa sp. z o.o. sp. z o.o.

OFERTA NA SYSTEM LIVE STREAMING

Zarządzanie WAN - Integracja sieci LAN, perspektywa i wytyczne dla jednostek PSZ

Poczta elektroniczna w prawie telekomunikacyjnym

Case study: Mobilny serwis WWW dla Kolporter

Software Updater F-Secure Unikatowe narzędzie, które chroni firmy przed znanymi zagrożeniami

Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Katedra Telekomunikacji

ZAŁACZNIK NR 1D KARTA USŁUGI Utrzymanie Systemu Poczty Elektronicznej (USPE)

SYSTEMY OCHRONY ŚRODOWISKA. Pakiet ASEMIS

Program DSA Monitor - funkcje

Instrukcja użytkownika Wersja dokumentacji 1.1

Win Admin Replikator Instrukcja Obsługi

Raport z badania dostępności i jakości usług głosowych w sieciach poszczególnych operatorów komórkowych na trasach kolejowych:

Wyszczególnienie tytułu opłaty. Instalacja Łącza, na którym świadczona będzie usługa dostęp do Internetu DSL tp 2.

Inwestycje ostatniej mili. projektów. Artur Więcek Łódź, Intertelecom, 19 kwietnia 2012 r.

System Kancelaris. Zdalny dostęp do danych

cennik usługi Biznesowy Internet SDSL Zaawansowany

ZASADY KORZYSTANIA Z PLIKÓW COOKIES ORAZ POLITYKA PRYWATNOŚCI W SERWISIE INTERNETOWYM PawłowskiSPORT.pl

Część I Tworzenie baz danych SQL Server na potrzeby przechowywania danych

AEL - system zdalnego monitoringu zużycia energii elektrycznej. Sidus Novum, KBBS 2015, Marcin Nowakowski

Wykład 4: Protokoły TCP/UDP i usługi sieciowe. A. Kisiel,Protokoły TCP/UDP i usługi sieciowe

Zapewnienie dostępu do Chmury

E.13.1 Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej / Piotr Malak, Michał Szymczak. Warszawa, Spis treści

Opis. systemu. zliczania. obiektów. ruchomych. wersja. dla salonów. i sieci salonów.

NAJLEPSZA SIEĆ T-MOBILE. Wyniki pomiaru jakościowego infrastruktury sieciowej operatorów

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

1 Implementowanie i konfigurowanie infrastruktury wdraŝania systemu Windows... 1

ZiMSK NAT, PAT, ACL 1

Krótki opis techniczny

7. zainstalowane oprogramowanie zarządzane stacje robocze

Minimalny zakres danych podlegających inwentaryzacji

Kierunek: technik informatyk 312[01] Semestr: II Przedmiot: Urządzenia techniki komputerowej Nauczyciel: Mirosław Ruciński

SYSTEM MONITORINGU SIECI I SERWERÓW NAGIOS

Zmiany w regulaminach i cennikach dot. usługi Dostęp do Internetu DSL


Szczegółowy wykaz zmian znajdą Państwo w Załączniku.

Zmienione Regulaminy i Cenniki będą obowiązywać od dnia 16 stycznia 2017 r.

instrukcja obsługi N-Viewer 1200 Mobile

SERWERY KOMUNIKACYJNE ALCATEL-LUCENT

Agenda. Zakres wdrożenia. Produkty dostarczane przez CPI MSWiA. Harmonogram wdrożenia

OPIS TECHNICZNY I FUNKCJONALNY SYSTEMU POMIAROWEGO DO CELÓW CERTYFIKOWANEGO MECHANIZMU MONITOROWANIA USŁUGI DOSTĘPU DO INTERNETU

Transkrypt:

M. Jolanta Trzaskowska Adam Siewicz Urząd Komunikacji Elektronicznej Departament Kontroli i Egzekucji Wydział Kontroli Jakości Usług ul. Kasprzaka18/20 01-211 Warszawa M.Trzaskowska@uke.gov.pl A.Siewicz@uke.gov.pl Kraków, 16-18 czerwca 2010 r.. WSKAŹNIKI DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG IP Streszczenie: W referacie przedstawiono przykłady wskaźników dostępności i jakości usług szerokopasmowego dostępu do Internetu realizowanych przez wybranych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, uzyskanych za pomocą zdalnego systemu pomiarowego ngenius. Przedstawione wskaźniki są obiektywnymi miarami dostępności i jakości wybranych usług cieszących się wśród Ŝytkowników Internetu największą popularnością tj. poczta elektroniczna, dostępność do zasobów portali, transfer danych. 1. WSTĘP Zakres i obszar usług świadczonych w sieciach IP (poczta elektroniczna, transfer plików, pobieranie stron internetowych, e-transakcje kupna-sprzedaŝy, transakcje prawne, bankowe itp.) cały czas zwiększa się i zaczyna przybierać charakter masowy, niemal powszechny. Zrozumiałe zatem jest zainteresowanie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) usługami realizowanymi w sieciach IP od strony zapewnienia powszechnej dostępności do tych usług, jak i świadczenia ich na odpowiednim poziomie jakości. Obecny stan prawny w Polsce nie narzuca jednak konkretnych wymagań w tym zakresie i aktualnie wykonywane przez Prezesa UKE badania jakości publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym QoS w sieciach IP nie mają formalnego wpływu na przedsiębiorców świadczących takie usługi. Niemniej jednak dokonywanie pomiarów i badań, informowanie przedsiębiorców o uzyskanych wynikach, czy teŝ ich publikacja ma juŝ niewątpliwy wpływ na kształtowanie się poziomu jakości usług w sieciach IP na zasadach wolnej konkurencji rynkowej. W 2009 roku Prezes UKE zlecił wykonanie badań konsumenckich wśród klientów indywidualnych i instytucjonalnych m.in. na temat preferencji uŝytkowników co do zakresu usług, sposobu ich wykorzystania oraz postrzeganej przez nich jakości usług (raporty pt. Rynek telekomunikacyjny w Polsce w 2009 roku opublikowane na stronie UKE http://www.uke.gov.pl w 2010 r.). Wynika z nich, Ŝe najbardziej popularnymi usługami internetowymi wśród uŝytkowników indywidualnych i instytucjonalnych znajdują się poczta elektroniczna oraz usługi związane z odwiedzinami serwerów stron www. Mając na uwadze preferencje uŝytkowników Internetu, a takŝe wykonując przepis określony w art. 1 ust.2 pkt. 4 ustawy Prawo telekomunikacyjne (Pt) cyt. zapewnienia uŝytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie róŝnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych Departament Kontroli i Egzekucji UKE w 2009 roku przeprowadził badania usług internetowych na łączach routerów brzegowych w sieciach wybranych operatorów zapewniających usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu. Celem pomiarów były badania dostępności i jakości wybranych najbardziej popularnych segmentów usług internetowych realizowanych w kilku sieciach przedsiębiorców telekomunikacyjnych, które pozwoliły wszystkim zainteresowanym podmiotom zapoznać się z obiektywnie zmierzonymi wskaźnikami jakości usług z punktu widzenia klienta. Wyniki badań pomagają Regulatorowi sformułować pogląd na temat rzeczywistego poziomu jakości usług konsumowanych przez uŝytkowników, w kontekście licznych skarg kierowanych do UKE. W referacie przedstawiono podstawowe informacje na temat stosowanego przez UKE systemu pomiarowego i jego moŝliwości funkcjonalnych. Ze względu na ograniczoną objętość referatu przedstawiono jedynie przykładowe wyniki badań wybranych wskaźników jakości usług IP świadczonych klientom biznesowym przez jednego ze znaczących operatorów telekomunikacyjnych. Wykonywane w UKE badania w sieciach przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu klientom indywidualnym i biznesowym, testy w sieciach akademickich nie tylko wzbogacają wiedzę Urzędu na ten temat, ale i kształtują świadomość operatorów oraz klientów w zakresie jakości faktycznie świadczonych usług. 2. SYSTEM POMIAROWY ngenius UKE dysponuje systemem pomiarowym ngenius firmy Netscout Systems Inc (USA), który jest biernym, przezroczystym narzędziem programowym słuŝącym do monitorowania działania sieci i aplikacji IP w sieciach przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Serwer ngenius, znajdujący się w siedzibie UKE w Warszawie, steruje dwiema sondami pomiarowymi instalowanymi w sieciach operatorów oraz zbiera wyniki badań w postaci zagregowanych danych. Pełna, rozwinięta wersja Systemu ngenius w zaleŝności od celu badań, jak i od potrzeb moŝe dostarczyć wszechstronnych danych zebranych na podstawie ruchu rzeczywistego w sieci.

PoniŜej przedstawiono niektóre moŝliwości i funkcjonalności Systemu pomiarowego UKE. System ngenius umoŝliwia m.in. monitorowanie łączy i aplikacji, planowanie pojemności sieci, rozstrzyganie występujących problemów, zarządzanie poziomem jakości usług. Rejestracja strumieni danych pozwala m.in. na sprawdzanie traktów poprzez analizy strumieni, inwigilację sieci i ataki na sieci. Próbniki systemu pozwalają m.in. na pomiar czasu odpowiedzi aplikacji, badanie wskaźników jakości (KPI) stosowanych aplikacji, pomiar stopnia wykorzystania sieci (utilization), zapis i analizę strumieni danych, generację alarmów na skutek niepoŝądanych procesów w sieci. System ngenius zbiera, przechowuje, agreguje i raportuje dane związane z realizacją aplikacji internetowych (rozpoznaje około 2000). Szczegółowe statystyki ruchu sieciowego są przechowywane dla aplikacji, hostów oraz konwersacji wraz z danymi pomiarowymi w celu wyznaczenia dla nich poziomu jakości usług tj. jakość VoIP, błędy TCP i HTTP. ngenius jest kompatybilny z wieloma sieciowymi źródłami danych pozwalającymi na monitorowanie ruchu IP całej sieciowej infrastruktury, topologii oraz aplikacji. System ngenius pozwala m.in.: obserwować dane zebrane w dowolnie zdefiniowanym przez administratora systemu okresie czasu, dokonywać analiz na poziomie pakietów za pomocą ponad 1300 standardowych dekoderów, obserwować strumienie danych i je interpretować zarówno w sieci LAN, jak i WAN, raportować wybrane wyniki testów jako raporty ad-hoc w formie tabel i wykresów kierownictwu i współpracownikom - takŝe w formie cyklicznie wysyłanych raportów za pośrednictwem poczty elektronicznej, generować raporty krótko- i długoterminowe, spełniające wymagania uŝytkowników. System ngenius umoŝliwia takŝe m.in.: przeprowadzanie szczegółowych testów i analiz samych strumieni danych, badania dostępności poszczególnych aplikacji (grup aplikacji), serwerów oraz grup hostów, badania wskaźników jakości (KPIs) poszczególnych aplikacji, podawanie list rankingowych najlepiej i najgorzej działających aplikacji (grup aplikacji), serwerów, hostów (grup hostów), poszczególnych konwersacji i klientów, badania parametrów decydujących o jakości usługi głosowej VoIP (opóźnienia, straty pakietów, zmienność opóźnienia), dokonywanie zestawień wszystkich sesji rozmów VoIP i HTTP, wskazywanie źródeł i przyczyn pogorszenia się jakości realizowanych usług, śledzenie jakości usług konsumowanych przez konkretnego klienta. W zaleŝności od celu badania monitorowanie i analizy strumieni danych IP mogą odbywać się na poziomie rdzenia sieci, w warstwie dystrybucyjnej danych oraz w sieci dostępowej w czasie rzeczywistym (Rys. 1). Rys. 1 Ogólny schemat infrastruktury przedsiębiorców telekomunikacyjnych wraz z miejscami instalacji sond ngenius Biorąc pod uwagę moŝliwości techniczne posiadanych sond pomiarowych (interfejsy: miedziany i światłowodowy-wielodomowy) oraz ich ograniczoną ilość (dwie sondy) podczas badań umieszczano je w warstwie dostępowej (pozycja Sondy 1 - Rys.1). Instalowano je na łączach routerów brzegowych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, gdzie był zagregowany ruch internetowy od i do uŝytkowników związany z konsumowanymi przez nich usługami IP. UKE dysponuje sprzętem składającym się z następujących urządzeń: Serwera - Dell PowerEdge 2950 wraz ze specjalizowanym oprogramowaniem 9500W-WG; Sondy typ 4916/LS-3U dla przepływności 10/100/1000 Mb/s, z matrycą dyskową min. 2TB, z wykorzystaniem 2-portowego zestawu rozgałęzień TAP 321-0476 wstawionego pomiędzy routerem, a siecią operatora; Sondy typ 9910/HD dla przepływności 10/100/1000 Mb/s, z moŝliwością konwertowania Cu/Fibre do współpracy z łączami wielo-modowymi z wykorzystaniem 2-portowego zestawu rozgałęzień TAP 321-0368); Terminala administratora - PC analityczny na platformie Windows. 3. Zakres i obszar badań W 2009 roku wykonano badania w sieciach IP pięciu przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących usługi internetowe dla klientów indywidualnych, instytucjonalnych i biznesowych, byli wśród nich mniejsi i wielcy operatorzy sieci kablowej, a takŝe dostawcy usług internetowych w placówce naukowej. Wykonano m.in. badania następujących usług realizowanych w sieciach IP: poczty elektronicznej (wskaźniki dostępności i jakości serwerów pocztowych SMTP i POP3),

dostępności klientów do najbardziej popularnych stron Web tj.: WP, INTERIA, ALLEGRO, GOOGLECOM, YOUTUBE, NASZA KLASA oraz parametry jakości tej usługi tj.; osiągane przepływności w obu kierunkach całego strumienia danych w tej części sieci, w której była zainstalowana sonda pomiarowa, stopa błędów transmisji danych, telefonii VoIP (wskaźniki dostępności, jakości i szybkości zestawiania połączeń głosowych w sieciach IP), ocena stopnia wykorzystania (utilization) sieci IP w poszczególnych okresach dobowych w sieci danego przedsiębiorcy. 3.2 Czas odpowiedzi serwera pocztowego POP3 Na potrzeby niniejszego referatu wybrano przykładowe wyniki badań dostępności i jakości usług zrealizowanych za pośrednictwem sieci jednego z komercyjnych operatorów. 3.1 Czas odpowiedzi serwera pocztowego SMTP Rys. 3 Przykładowy rozkład czasów odpowiedzi serwera pocztowego POP3 w ciągu tygodnia w funkcji liczby odpowiedzi (w milionach) 3.3 Czas odpowiedzi serwera YOUTUBE Rys. 2 Przykładowy rozkład czasów odpowiedzi serwera pocztowego SMTP w ciągu tygodnia w funkcji liczby odpowiedzi (w milionach) Rys. 4 Przykładowy rozkład czasów odpowiedzi portalu YOUTUBE w ciągu tygodnia w funkcji liczby odpowiedzi (w milionach)

3.4 Stopień wykorzystania łącza ruchem w obu kierunkach 3. 6 Dziesięć najczęściej uŝywanych grup aplikacji Rys.5 Przykładowe wykorzystanie (utilization) łącza ruchem w obu kierunkach 3. 5 Wskaźniki jakości (KPI) usługi dostępu do portalu GOOGLECOM Rys. 7 Przykład dziesięciu grup aplikacji najczęściej uŝywanych przez klientów 3. 7 Osiągana przepływność w obu kierunkach Rys. 6 Przykładowe wskaźniki jakości(kpis) usługi dostępu do portalu GOOGLECOM Rys. 20 Przykład wyników badań wskaźnika osiąganej przepływności w obu kierunkach dla ruchu sumarycznego objętego sondą typ 4916/LS

4. UWAGI I WNIOSKI Uwzględniając cele badań wykonanych w 2009 roku w sieciach przedsiębiorców telekomunikacyjnych dostarczających klientom usługę dostępu szerokopasmowego do Internetu moŝna było stwierdzić Ŝe: wskaźniki niesprawności serwerów pocztowych SMTP i POP3 wynosiły 0 %, a z ciągłych obserwacji tych aplikacji stwierdzono, Ŝe przerwy w pracy tych serwerów zdarzały się rzadko i nie przekraczały nigdy okresu 1 godziny, zagregowany wskaźnik niedostępności najbardziej popularnych portali nie przekraczał średnio 1%, ze względu na miejsca instalacji sond pomiarowych (routery brzegowe operatorów) niezwykle trudno jest ocenić poziom wskaźnika osiągana przepływność w obu kierunkach z punktu widzenia pojedynczego klienta, ale moŝna wartość tego wskaźnika łączyć ze stopniem nasycenia łącza ruchem internetowym, czasy odpowiedzi serwerów pocztowych oraz wybranych najbardziej popularnych wśród klientów portali w większości nie przekraczały 25 ms, zdarzały się teŝ w mniejszej ilości połączenia z czasem odpowiedzi serwerów do 100 ms, a zupełnie sporadycznie odnotowywano czasy do i powyŝej 400 ms, wskaźniki dostępności do badanych serwerów w większości były związane z przekroczeniem czasu (Timeouts) oraz zdarzeniami związanymi z działaniami samych uŝytkowników (User Events). NaleŜy zdawać sobie sprawę, Ŝe wyniki badań wskaźników dostępności i jakości usług IP uzyskane za pomocą opisanego i stosowanego narzędzia, podawane w postaci zagregowanych danych za dany okres czasu (np. doba, tydzień, miesiąc itd.) są szacunkowe i nie mogą być traktowane jako reprezentatywne dla tych sieci. NaleŜy zatem ostroŝnie podchodzić do interpretacji i oceny tych wyników, takŝe z powodu niepewności badań związanych z : brakiem informacji szczegółowych na temat faktycznego obszaru badań, architekturą badanych sieci (poszczególne pakiety związane z realizacją tej samej usługi mogą docierać do danego uŝytkownika róŝnymi drogami), wyborem lokalizacji punktów dostępu do pomiarów i zakresem informacji dotyczących charakterystyk i parametrów technicznych tych punktów, w których zainstalowano sondy. identyfikacja i lokalizacja występujących w sieciach problemów i niepoŝądanych procesów tj. inwigilacja sieci i ataki na nią. ocena poziomu nasycenia łącza ruchem internetowym. SPIS LITERATURY [1] W.C. Hardy, Measurement and Evaluation of Telecommunications Quality of Service, John Wiley&Sons, Ltd, England 2001. [2] Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo Telekomunikacyjne (Dz.U. NR 171 p.1800 z późniejszymi zmianami). [3] Decyzja Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 11 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia wykazu norm i specyfikacji dotyczących sieci i jakości usług łączności elektronicznej oraz urządzeń i usług towarzyszących (Dz.Urz.UE Nr L 86/11 z dnia 27.03.2007) - Rozdział 7. [4] Program Wieloletni 2007- Zadanie SP II.9 - Opracowanie wskaźników określających jakość usług telekomunikacyjnych do wykorzystania w eksploatowanym przez UKE systemie badania jakości połączeń telefonicznych AWP-IŁ, IŁ-PIB, Warszawa 2007. [5] ETSI EG 202057-4 V1.2.1 (2005-04) Speech Processing, Transmission and Quality Aspects (STQ); User related QoS parameter definitions and measurements; Part 4: Internet access, July 2008. [6] ETSI TR 102 775 V 1.1.1 Speech and multimedia Transmission Quality (STQ); Guidance on objectives for Quality related Parametres at VoIP Interconnection Points, February 2009. [6] Dokumentacja techniczna Systemu ngenius (PM v.4.1) NetScout Systems, Inc., 2007.. UwaŜamy jednak, Ŝe z powodzeniem moŝna zastosować opisane w referacie narzędzie, do badania/kontroli usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu świadczonych dla szczególnego klienta/podmiotu w przypadkach waŝnego interesu publicznego np. gdy dotyczy to słuŝb ratunkowych, jednostek administracji państwowej, gdzie celem badania/kontroli byłaby: obserwacja i szczegółowa analiza strumieni danych dokonywana na poziomie pakietów,