Spis treści - II - I. WPROWADZENIE...II 1. OPIS TECHNICZNY...1 1.1 Przeznaczenie...1 1.2 Dane techniczne...1 1.3 Budowa...2 2. BEZPIECZEŃSTWO PRACY...3 3. INSTRUKCJA OBSŁUGI...4 3.1 Pomiary diagnostyczne silników z zapłonem iskrowym (ZI)...4 3.1.1 Pomiar prędkości obrotowej...4 3.1.2 Pomiar napięcia...5 3.1.3. Pomiar kąta wyprzedzenia zapłonu...5 3.1.4. Kąt zwarcia styków przerywacza...5 3.1.5. Test wtryskiwacza...5 3.2. Równoczesne pomiary natęŝenia prądu i napięcia...6 3.2.1. Pomiar wartości średnich napięcia i natęŝenia prądu...6 3.2.2. Pomiar wartości minimalnej napięcia i natęŝenia prądu...6 3.2.3. Pomiar wartości maksymalnej napięcia i natęŝenia prądu...7 3.3. Szybka diagnostyka układu ładowania i rozruchu...7 4. PRAKTYCZNE UWAGI EKSPLOATACYJNE...8 5. STROBOSKOPOWA METODA POMIARU KĄTA WYPRZEDZENIA ZAPŁONU...9 6. WYPOSAśENIE...10 I. WPROWADZENIE Niniejsza instrukcja przeznaczona jest dla personelu warsztatowego uprawnionego do obsługi testera XENON-306 E. Przed podjęciem jakichkolwiek czynności związanych z testerem naleŝy uwaŝnie przeczytać instrukcję. Instrukcja zawiera waŝne informacje dotyczące: bezpieczeństwa osobistego uŝytkowników testera, eksploatacji testera. Testery XENON-306 E zostały zaprojektowane i wykonane zgodne z dyrektywą 89/336/EEC ( ze zmianami 91/263/EEC, 92/31/EEC, 93/68/EEC ) oraz normami zharmonizowanymi PN-EN 61000-6- 4:2002(U) i PN-EN 61000-6-2:2002(U).
1. OPIS TECHNICZNY - 1-1.1 Przeznaczenie Mikroprocesorowy tester samochodowy XENON-306 E przeznaczony jest do diagnostyki silników z zapłonem samoczynnym (ZS). 1.2 Dane techniczne - napięcie zasilania 10 do 26 V - zakres pomiaru prędkości obrotowej 240 do 7500 obr./min - zakres pomiaru napięcia 0 do 40,0 V - zakres pomiaru kąta wyprzedzenia zapłonu 0 do 90 - zakres pomiaru prądu przyłącze PP-600-600 do + 600 A - zakres pomiaru prądu przyłącze PP-60-60.0 do + 60.0 A -- zakres pomiaru kąta zwarcia styków przerywacza 0 do 180 - pomiar szerokości impulsu wtryskiwacza 0,1 do 99,9 ms - natęŝenie oświetlenia lampy stroboskopowej 10 Lx - pobór prądu max 1 A - cięŝar 700 g
1.3 Budowa - 2 - Tester składa się z obudowy w kształcie pistoletu i przyłącza PB-5 (rys. A) do silników ZI. Do testera moŝna dodatkowo podłączyć przyłącza PP-600 lub PP-60 ( rys. B ) słuŝące do pomiarów napięcia i natęŝenia prądu oraz testowania rozrusznika i alternatora. do gniazda G zasilanie kolor czerwony kolor czarny + U P 3 1 2 4 5 Rys. A Przyłącze PB-5 ( do silników z zapłonem iskrowym ZI ) Rys. B Przyłącza PP-60 i PP-600 ( pomiary układu ładowania i rozruchu )
- 3 - Wyniki pomiarów wyświetlane są na ekranie (rys. D). Dolny, czterocyfrowy wyświetlacz A słuŝy do odczytu prędkości obrotowej lub odczytu natęŝenia prądu. Górny, trzycyfrowy wyświetlacza B przeznaczony jest do odczytu pozostałych wielkości pomiarowych. Wskaźnik alfanumeryczny C sygnalizuje rodzaj mierzonych wielkości. OBR. / PRĄD Rys. D Ekran pomiarowy W rękojeści pistoletu znajdują się trzy przyciski do obsługi testera: F zmiana funkcji pomiarowych, + zmiana kąta wyprzedzenia zapłonu. Podczas pomiarów z przyłączami PP-60 lub PP-600 przycisk + zeruje wskazanie natęŝenia prądu, a przycisk inicjuje nowy pomiar szczytowych wartości napięcia i natęŝenia prądu. 2. BEZPIECZEŃSTWO PRACY NaleŜy przestrzegać ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy badaniach diagnostycznych pojazdów. Szczególną uwagę naleŝy zwrócić na: - Nigdy nie kierować soczewki testera w stronę oczu. - Właściwą wentylację i odciąg spalin. Wydobywający się podczas pracy silnika tlenek węgla (bezwonny gaz) moŝe spowodować uszkodzenia organów wewnętrznych człowieka lub śmierć. - Odpowiednie unieruchomienie pojazdu.
- 4 - - Ruchome i gorące części silnika. Ruchome części mogą wciągnąć przewody przyłączeniowe lub luźne fragmenty ubiorów. NaleŜy pamiętać, Ŝe wentylator chłodnicy moŝe się samoczynnie włączyć. Gorące części silnika mogą spowodować oparzenia lub zniszczyć tester. - Właściwe podłączenie końcówek przyrządu uniemoŝliwiające zwarcie ich do masy samochodu. Nie odkładać metalowych narzędzi lub części w pobliŝu zacisków akumulatora. - Nie dopuszczać osób nieuprawnionych do miejsca pracy. - Nie uŝywać otwartego ognia i nie palić tytoniu podczas pracy. 3. INSTRUKCJA OBSŁUGI 3.1 Pomiary diagnostyczne silników z zapłonem iskrowym (ZI) a) Do gniazda G dołączyć przyłącze PB-5 (rys. A) i dokręcić. b) Przewody zasilające 1 i 2 podłączyć do instalacji elektrycznej silnika (klema czerwona +, klema czarna ). c) Sondę indukcyjną 3 zapiąć na przewód zapłonowy wysokiego napięcia pierwszego cylindra. d) Przewód do pomiaru napięcia 4 dołączyć do badanego elementu instalacji. e) Przewód 5 dołączyć do: - przerywacza przy pomiarach kąta zwarcia styków przerywacza, - do ujemnego bieguna elektrozaworu wtryskiwacza przy pomiarach szerokości impulsu wtryskiwacza. 3.1.1 Pomiar prędkości obrotowej Prawidłowo podłączony tester wskazuje prędkość obrotową na wyświetlaczu A. Przy zatrzymanym silniku wyświetlany jest symbol.
- 5-3.1.2 Pomiar napięcia Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol U. Na wyświetlaczu B odczytujemy wartość napięcia w miejscu dołączenia przewodu 4 przyłącza. 3.1.3. Pomiar kąta wyprzedzenia zapłonu Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol K. Przyciskami, + powodujemy zmiany kąta na wyświetlaczu B. Opis metody patrz pkt 5 instrukcji. 3.1.4. Kąt zwarcia styków przerywacza Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol Z. Na wyświetlaczu B odczytujemy wartość kąta. 3.1.5. Test wtryskiwacza. Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol I. Na wyświetlaczu B odczytujemy szerokość impulsu wtryskiwacza. Szerokość impulsu jest równa czasowi, w którym jest wysterowane urządzenie wyzwalające. Wtryskiwacze paliwa są sterowane przez impuls z modułu sterowania silnika. Impulsy te wytwarzają pole magnetyczne, które powoduje otwarcie zaworu dyszy wtryskiwacza. W momencie, w którym impuls kończy się, dysza wtryskiwacza zostaje zamknięta ( rys. E ). Czas liczony od otwarcia do zamknięcia zaworu dyszy, jest właśnie szerokością impulsu i jest mierzony w milisekundach ( ms ). Rys. E Impuls elektryczny wtryskiwacza
- 6-3.2. Równoczesne pomiary natęŝenia prądu i napięcia a) Do gniazda G dołączyć przyłącze PP-60 lub PP-600 (rys. C) i dokręcić. b) Przewody zasilające 1 i 2 podłączyć do instalacji elektrycznej silnika. (klema czerwona +, klema czarna ). c) Przewód do pomiaru napięcia 4 dołączyć do badanego elementu instalacji. d) Włączyć zasilanie przystawki prądowej 3. W przystawce CA-600 ustawić przełącznik w pozycji ON, w przystawce CA-60 w pozycji 1mV/100mA. Powinna świecić się zielona kontrolka POWER. Jeśli zapali się czerwona kontrolka LO BAT wymienić baterię w przystawce. e) Wyzerować wskazania przystawki. Parokrotnie rozchylić i zamknąć szczęki pomiarowe w przystawce i wcisnąć przycisk + w lampie. f) Objąć cęgami pomiarowymi przewód, w którym mierzymy natęŝenie prądu. W zaleŝności od sposobu zapięcia przystawki i kierunku prądu w przewodzie pokazywane będą dodatnie lub ujemne wartości prądu. 3.2.1. Pomiar wartości średnich napięcia i natęŝenia prądu Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol P. Na górnym wyświetlaczu B odczytujemy wartość napięcia w woltach w miejscu dołączenia przewodu 4 przyłącza. Na dolnym wyświetlaczu A wskazywana jest wartość natęŝenia prądu w przewodzie objętym cęgami przystawki prądowej. 3.2.2. Pomiar wartości minimalnej napięcia i natęŝenia prądu Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol R. Przycisnąć przycisk -. Na górnym wyświetlaczu B odczytujemy wartość minimalnego chwilowego napięcia w woltach w miejscu dołączenia przewodu 4 przyłącza. Na dolnym wyświetlaczu A wskazywana jest wartość minimalnego ( uwzględniając znak ) chwilowego natęŝenia prądu w przewodzie objętym cęgami przystawki prądowej. Ponowne wciśnięcia przycisku - rozpoczyna ponowny cykl pomiaru wielkości minimalnych.
- 7-3.2.3. Pomiar wartości maksymalnej napięcia i natęŝenia prądu Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol Ł. Przycisnąć przycisk -. Na górnym wyświetlaczu B odczytujemy wartość maksymalną chwilowego napięcia w woltach w miejscu dołączenia przewodu 4 przyłącza. Na dolnym wyświetlaczu A wskazywana jest wartość maksymalnego ( uwzględniając znak ) chwilowego natęŝenia prądu w przewodzie objętym cęgami przystawki prądowej. Ponowne wciśnięcia przycisku - rozpoczyna ponowny cykl pomiaru wielkości maksymalnych. 3.3. Szybka diagnostyka układu ładowania i rozruchu a) Do gniazda G dołączyć przyłącze PP-600 (rys. B) i dokręcić. b) Przewody zasilające 1 i 2 podłączyć do instalacji elektrycznej silnika. (klema czerwona +, klema czarna ). c) Przewód do pomiaru napięcia 4 połączyć z przewodem 1. d) Włączyć zasilanie przystawki prądowej 3. W przystawce CA- 600 ustawić przełącznik w pozycji ON. Powinna świecić się zielona kontrolka POWER. Jeśli zapali się czerwona kontrolka LO BAT wymienić baterię w przystawce. e) Na wskaźniku C pojawi się symbol P. Na górnym wyświetlaczu B odczytujemy wartość napięcia akumulatora w woltach. Na dolnym wyświetlaczu A wskazywana będzie wartość natęŝenia prądu. f) Wyzerować wskazania przystawki prądowej. Parokrotnie rozchylić i zamknąć szczęki pomiarowe w przystawce i wcisnąć przycisk + w lampie. g) Objąć cęgami pomiarowymi przewód, przez który płynie całkowity prąd akumulatora. Przystawkę obrócić tak, aby podczas pobierania prądu z akumulatora wskazywała wartość ujemną natęŝenia prądu, a podczas ładowania wartość dodatnią. h) Zabezpieczyć lampę i przewody pomiarowe przed przesuwaniem, wkręceniem w ruchome elementy i przed stykaniem z gorącymi elementami silnika. Pomiar najwygodniej wykonywać w dwie osoby. i) Przycisnąć przycisk - w lampie.
- 8 - j) Uruchomić silnik samochodu i przytrzymać na duŝych obrotach, aŝ wskazanie napięcia akumulatora ustabilizuje się. Wyłączyć silnik. k) Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol R. Na ekranie wyświetlacza będziemy mogli odczytać minimalną wartość napięcia w czasie rozruchu i szczytowy ujemny prąd rozruchu. Za małe napięcie rozruchu przy prawidłowym prądzie rozrusznika świadczy o złym stanie akumulatora. Za duŝy prąd rozruchu świadczy o uszkodzeniu rozrusznika. l) Przyciskiem F wybrać na wskaźniku C symbol Ł. Na ekranie wyświetlacza będziemy mogli odczytać maksymalną wartość napięcia ładowania i szczytowy dodatni prąd ładowania. Maksymalne napięcie ładowania powinno zwykle wynosić 14.1 do 14.6 V. Nieprawidłowe wskazania napięcia ładowania świadczą o uszkodzeniu regulatora napięcia lub alternatora. Szczytowy prąd ładowania określa wydajność prądową alternatora. 4. PRAKTYCZNE UWAGI EKSPLOATACYJNE a) Podłączenia sond dokonywać przy unieruchomionym silniku. b) Zaleca się dołączanie przewodów zasilających (1 i 2) do zacisków akumulatora. MoŜliwe jest dołączanie do innego źródła prądu stałego o napięciu 10 26 V. Niewłaściwe zasilanie testera moŝe spowodować jego uszkodzenie. c) Zwrócić uwagę na prawidłowe zapięcie sondy indukcyjnej 3 (przyłącze PB-5 ) na przewodach wysokiego napięcia. W niektórych przypadkach korzystna jest zmiana czułości przełącznikiem przy sondzie. Wadliwe załoŝenie sondy lub wadliwa instalacja wysokiego napięcia (złe styki, przetarcia, duŝa oporność przewodów, itp.) moŝe spowodować zakłócenia w pomiarach (zwłaszcza prędkości obrotowej). d) Niewykorzystane w pomiarach końcówki przewodów zaleca się dołączyć do masy silnika.
- 9-5. STROBOSKOPOWA METODA POMIARU KĄTA WYPRZEDZENIA ZAPŁONU W silniku znajdują się następujące punkty odniesienia: A stały punkt odniesienia na korpusie silnika (górne zwrotne połoŝenie ZZ) B ruchomy punkt na wyprowadzeniu wału korbowego silnika. Rys. F Pomiar metodą stroboskopową
- 10 - Przy wirującym wale silnika oświetlać lampą stroboskopową punkt B i zmieniając przyciskami, + połoŝenie punktu B względem A doprowadzić do ich nałoŝenia się. W tym połoŝeniu odczytać kąt wyprzedzenia zapłonu na wyświetlaczu cyfrowym B. 6. WYPOSAśENIE - przyłącze PB-5 szt. 1, - sonda igłowa szt. 1, - chwytak igłowy szt. 1, - krokodylek szt. 1, - walizka testera szt. 1, - instrukcja obsługi z kartą gwarancyjną szt. 1, - przyłącze PD-60 na zamówienie, - przyłącze PD-600 na zamówienie.
- 11 -
- 12 -