RZECZPO SPO LITA POLSKA (12)OPIS PATENTOWY (19)PL (11)169486 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) N um er zgłoszenia 296669 (22) Data zgłoszenia 19.11.1992 (51) IntCl6 H02B 3/00 A47L 9/00 B08B 5/04 (54) S p osób czyszczenia wnętrzowych stacji elektroenergetycznych pod napięciem (43) Z głoszenie ogłoszono: 30.05.1994 BUP 11/94 (73) U praw niony z patentu: Instytut Energetyki, Warszawa, PL Polsko-Belgijska Sp z o.o "TELSIDD", Gliwice, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.07.1996 WUP 07/96 (72) Tw órcy w ynalazku: Tadeusz Teluk, Gliwice, PL Marian Wójcik, Katowice, PL Andrzej Sielski, Gliwice, PL ( 7 4 ) Pełnom ocnik: Jankowska Danuta, Instytut Energetyki PL 169486 B1 (57)Sposób czyszczenia wnętrzowych stacji elektroenergetycznych pod napięciem, wykorzystujący zjawisko zasysania zanieczyszczeń poprzez podciśnienie wytworzone w odkurzaczu przemysłowym oraz ruchy posuwiste zwrotne narzędzi czyszczących stanowiących wyposażenie odkurzacza po zabrudzonych powierzchniach, znamienny tym, ze na podstawie pomiarów wilgotności 1 temperatury ustala się graficznie na płaszczyźnie, w układzie współrzędnych prostokątnych, wilgotność (W), temperatura (T), obszar zabroniony pracy (28) oraz obszar bezpieczny pracy (29), a następnie dokonuje się pomiaru wilgotności W1 na zewnątrz stacji elektroenergetycznej i wilgotności W2 wewnątrz stacji elektroenergetycznej oraz temperatury T 1 wewnątrz stacji elektroenergetycznej 1 temperatury T2 na zewnątrz stacji elektroenergetycznej, po czym ustala się na graficznym wykresie zależności wilgotności (W) 1 temperatury (AT), położenie punktu pomiarowego o współrzędnych wynikających z różnicy zmierzonych temperatur (AT1-T2) oraz wyższej z dwu zmierzonych wartości wilgotności, wilgotności W1 na zewnątrz stacji elektroenergetycznej 1 wilgotności W2 wewnątrz stacji elektroenergetycznej, po czym w przypadku gdy położenie punktu pomiarowego znajdzie się w obszarze bezpiecznym pracy (28), dokonuje się usuwania pyłów, osadu 1 kurzu w pierwszej kolejności z powierzchni zewnętrznych celki elektroenergetycznej lub pola elektroenergetycznego najbardziej oddalonego, a następnie z poza barierki izolacyjnej (27) dokonuje się na odległość usuwania F ig 2 F ig 3
Sposób czyszczenia wnętrzowych stacji elektroenergetycznych pod napięciem Zastrzeżenie patentowe Sposób czyszczenia w nętrzow ych stacji elektroenergetycznych pod napięciem, w ykorzystujący zjawisko zasysania zanieczyszczeń poprzez podciśnienie wytworzone w odkurzaczu przem ysłowym oraz ruchy posuw iste zw rotne narzędzi czyszczących stanow iących wyposażenie o d k u rzacza po zabrudzonych powierzchniach, znamienny tym, że na podstawie pom iarów wilgotności i tem peratury ustala się graficznie na płaszczyźnie, w układzie współrzędnych prostokątnych, wilgotność (W), tem peratura (T), obszar zabroniony pracy (28) oraz obszar bezpieczny pracy (29), a następnie dokonuje się pom iaru wilgotności W 1 na zew nątrz stacji elektroenergetycznej i wilgotności W 2 w ew nątrz stacji elektroenergetycznej oraz tem peratury T 1w ew nątrz stacji elektroenergetycznej i tem peratury T 2 na zewnątrz stacji elektroenergetycznej, po czym ustala się na graficznym wykresie zależności wilgotności (W) 1 tem peratury ( T), położenie punktu pom iarowego o współrzędnych wynikających z różnicy zmierzonych tem peratur (AT1-T2) oraz wyższej z dwu zm ierzonych wartości wilgotności, wilgotności W 1 na zewnątrz stacji elektroenergetycznej i wilgotności W 2 wewnątrz stacji elektroenergetycznej, po czym w przypadku gdy położenie punktu pom iarowego znajdzie się w obszarze bezpiecznym pracy (28), dokonuje się usuwania pyłów, osadu 1 kurzu w pierwszej kolejności z pow ierzchni zewnętrznych celki elektroenergetycznej lub pola elektroenergetycznego najbardziej oddalonego, a następnie z poza barierki izolacyjnej (27) dokonuje się na odległość usuwania osadów 1 pyłu kolejno z izolatorów i szyn od strony tylnej w kolejnych fazach, następnie z izolatorów 1 szyn od strony przedniej i bocznej, dalej z izolatorów przepustowych, następnie z obudów aparatów, a na końcu ze ścian i podłogi. * * * Przedm iotem wynalazku jest sposób czyszczenia wnętrzowych stacji elektroenergetycznych p od napięciem, zwłaszcza obiektów, urzędzeń, a p aratu ry i instalacji elektrycznych. Podczas eksploatacji wnętrzowych stacji elektroenergetycznych, pyły przemysłowe 1 kurz oraz inne zanieczyszczenia osadzają się w stacjach na elementach przewodzących prąd oraz aparaturze stacyjnej. Towarzyszy tem u zjawisko powstawania zakłóceń eksploatacyjnych polegających na przeskokach zabrudzeniowych w izolacji, prowadzących do zwarć oraz generowanie dodatkow ych strat energii elektrycznej, polegające na nadm iernym nagrzewaniu się aparatury i urządzeń do uprzednim wyłączeniu stacji elektroenergetycznej spod napięcia. Znane są z opisów patentow ych, na przykład z opisu patentow ego RFN nr 3142060 oraz z europejskiego zgłoszenia patentow ego nr 281129 konstrukcje odkurzacza przem ysłow ego z w yposażeniem w postaci ssaw, ograniczników, rur przedłużających, szczotek, które z pow odu swojej uniwersalności m ogą być przydatne do czyszczenia również urządzeń elektrycznych wyłączonych spod napięcia. Znane są ponadto z polskich opisów praw ochronnych nr 34455 oraz nr 52396 konstrukcje odkurzaczy przemysłowych przystosowanych do prac pod napięciem, posiadające część izolacyjną w postaci rury z ogranicznikiem uchwytu, której zadaniem jest ograniczanie strefy zbliżania dłoni o peratora do elem entu znajdującego się pod napięciem. Sfera zastosowań odkurzaczy przemysłowych przystosowanych do prac pod napięciem odnosi się do urządzeń elektrycznych niskiego napięcia o małych gabarytach. W odniesieniu do stacji elektroenergetycznych 30 kv brak było dotychczas sprecyzowanych czynności 1 uw arunkow ań technicznych, które należałoby spełnić, aby czyszczenie m ożna było prowadzić bez wyłączania stacji spod napięcia. D latego też dotychczas czyszczenie stacji elektroenergetycznych odbywa się zawsze po uprzednim wyłączeniu stacji elektroenergetycznej spod napięcia, a pom im o przestrzegania obowiązujących w energetyce zawodowej przepisów bezpieczeństwa zdarzają się poważne w ypadku przy pracy.
169 486 3 Istota sposobu czyszczenia wnętrzowych stacji elektroenergetycznych p o d napięciem wykorzystująca do usuw ania zanieczyszczeń zasysanie cząsteczek kurzu przez odkurzacz elektryczny z wyposażeniem specjalnym, według wynalazku polega na tym, ze na podstaw ie pom iarów wilgotności i tem peratury ustala się graficznie, na płaszczyźnie, w układzie współrzędnych prostokątnych (wilgotność, tem peratura) obszar zabroniony pracy oraz obszar bezpieczny pracy pod napięciem, a następnie dokonuje się pom iaru wilgotności i tem peratury na zewnątrz stacji elektroeneregetycznej i wewnątrz stacji elektroenergetycznej, i ustala się położenie punktu pom iarowego o współrzędnych wynikających z różnicy tem peratur na zewnątrz i wewnątrz stacji oraz wyższej z dwu zmierzonych wartości wilgotności na zewnątrz i wewnątrz stacji elektroenergetycznej, po czym w przypadku gdy położenie punktu pom iarowego znajdzie się w obszarze bezpiecznym pracy, dokonuje się usuwania pyłów i osadu w pierwszej kolejności z powierzchni zewnętrznych celki stacji elektroenergetycznej lub pola elektroenergetycznego najbardziej oddalonego, a następnie na odległość, z poza barierki izolacyjnej, dokonuje się usuwania osadów i pyłów, kolejno z izolatorów i szyn od strony tylnej w kolejnych fazach izolatorów, następnie z szyn od strony przedniej i bocznej, następnie z izolatorów przepustow ych, po czym z obudów aparatów, a na końcu ze ścian i podłogi stacji elektroenergetycznej. Zaletą sposobu czyszczenia wnętrzowych stacji elektroenergetycznych znajdujących się pod napięciem jest możliwość wykonywania czynności czyszczenia bez konieczności wyłączania stacji pow odującego przerw y w produkcji energii. Przedm iot wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstaw ia schematycznie odkurzarz ze sprzętem w trakcie dokonywania czyszczenia, fig. 2 -zależność między wilgotnością i różnicą tem peratur pow ietrza na zewnątrz i wewnątrz stacji elektroenergetycznej w trakcie dokonywania czyszczenia, fig. 3 - zależność między wilgotnością a tem peraturą pow ietrza w stacji elektroenergetycznej zamkniętej, w trakcie wykonywania czyszczenia. Czyszczenie stacji do 30 kv pod napięciem według w ynalazku przebiega następująco. O perator 26 do dokonuje higrom etram i 25 pom iaru wilgotności W 1 na zewnątrz stacji elektroenergetycznej i wilgotności W 2 wewnątrz stacji elektroenergetycznej oraz tem peratury T 1na zewnątrz stacji elektroenergetycznej i tem peratury T 2 wewnątrz stacji elektroenergetycznej. Następnie na wykresie graficznym w układzie w spółrzędnych prostokątnych (wilgotność W, tem p eratu ra T) przedstaw ionym na fig. 2, na którym obszar zakreskowany stanowi obszar pracy zabroniony 28, a pozostały obszar bezpieczny pracy 29, ustala się położenie punktu pom iarowego wynikającego z różnicy wartości tem peratur A T 1-T 2 oraz wyższej wartości wilgotności W 1 i W2. W przypadku gdy punkt pracy znajduje się w obszarze bezpiecznym pracy 29, p raca pod napięciem jest dozw olona. Jeżeli stacja elektroenergetyczna znajduje się w pomieszczeniu zamkniętym, wykres zależności wilgotności W 1 tem peratury T w układzie współrzędnych prostokątnych określający obszar pracy zabroniony 28 i obszar pracy bezpieczny 29, przedstaw ia się jak na fig. 3. Pom iar wartości wilgotności W 3 1 tem peratury T 3 przeprowadza się wyłącznie jeden i nanosi się go na wykres przedstawiony na fig. 3 ustalając czyjego położenie znajduje się w obszarze 28 czy 29. Po wykonaniu pom iarów wilgotności i tem peratury operator 26 odgradza się od urządzeń elektrycznych pod napięciem barierką izolacyjną 27 wstawioną w drzwi celki stacji elektroenergetycznej. Ssawą kulistą 14 strzepuje się pyły łącząc ją z odkurzaczem przemysłowym za pośrednictw em złączki prostej 21, bądź złączki ukośnej 22, bądź kolankowej 23 wraz z rurą przedłużającą 7 lub 8 lub 9 oraz rurą z ogranicznikiem uchwytu 3 lub 4 lub 5 lub 6 1 wężem ssawnym 2. Długość rur odkurzacza odbiera się w ten sam sposób aby minimalna długość d zbliżenia do elem entu będącego pod napięciem wynosiła dla urządzeń niskiego napięcia 35 cm, a dla urządzeń średniego napięcia 65 cm. O perator 26 trzym ając rurę z ogranicznikiem uchwytu 3 lub 4,5,6, poniżej ogranicznika czyści kolejno izolatory, szyny, obudowy aparatów elektrycznych kolejno od strony tylnej, bocznej i przedniej pow ierzchni czyszczonych urządzeń. Po wstępnym oczyszczeniu powierzchni urządzeń elektroenergetycznych ssawą 14 operator 26 czyści w dalszej kolejności następujące elementy stacji elektroenergetycznej następującym i ssawami połączonym i z odkurzaczem przemysłowym 1, ssaw ą pierścieniow ą dużą 10 czyści się
4 169 486 izolatory o dużych gabarytach, ssawą pierścieniow ą m ałą 11 czyści się izolatory o m ałych gabarytach, ssawą okrągłą dużą 12 czyści się szyny i aparaturę w stacjach średniego napięcia ssawą okrągłą m ałą 13 czyści się szyny i aparaturę w stacjach niskiego napięcia, ssawą okrągłą małą z długim włosiem czyści się izolatory głębokorowkowe, a ssawami bez szczotki przykładow o 16, czyści się posadzki i aparaturę w miejscach trudnodostępnych. Na końcu ssawą płaską 20 czyści się posadzki i ściany. Czas potrzebny na oczyszczanie stacji do 30 kv pod napięciem uzależniony jest od stopnia zabrudzenia stacji, a także dokładności przylegania do czyszczonych pow ierzchni ssaw przykładowo 10, 11, 12, 13, 14, 16, 20 oraz zachowanie w czasie czyszczenia m inim alnego podciśnienia 14kPa przez odkurzacz przem ysłowy 1.
169486 Fig 2 Fig 3
169 486 Fig 1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 90 egz Cena 2,00 zł