Na opowieść o świętach Polaków zaprasza
Notka o badaniu Metodologia: Omnibus, face-to-face, CAPI, w domu respondenta Próba: N=1014, losowo warstwowa reprezentatywna próba mieszkańców Polski 15+ Daty realizacji: 18-23.11.2011 Omnibus realizowany w TNS Pentor to nie tylko możliwość zadania pytań reprezentatywnej próbie Polaków 15+; nie tylko wywiad realizowany na laptopie (a więc chociażby możliwość zaprezentowania respondentom dowolnych materiałów multimedialnych); to również wzbogacenie uzyskiwanych wyników o profile psychograficzne respondentów konfiguracje cech związanych ze stylem życia, orientacją na pewne systemy wartości czy pewne cechy osobowości badanych. SPOSÓB REALIZACJI BADANIA OMNIBUSOWEGO W TNS PENTOR: PENTOR OMNIBUS to ilościowy, wielotematyczny sondaż przeprowadzany przy użyciu techniki wywiadu bezpośredniego na 1000 osobowej reprezentatywnej próbie mieszkańców kraju w wieku powyżej piętnastu lat. PENTOR OMNIBUS przeprowadzany jest techniką wywiadu osobistego ("twarzą w twarz"), wspomaganego komputerowo (CAPI). Wywiady realizowane są w domach respondentów. Do każdego sondażu losowanych jest 200 rejonów badawczych/ adresów startowych. Źródłem adresów jest Rządowe Centrum Ewidencji Ludności "PESEL" dysponujące bazą adresową wszystkich mieszkańców kraju. W każdym z wylosowanych rejonów badawczych przeprowadzanych jest po pięć wywiadów. Pierwszy wywiad z wylosowanym z imienia i nazwiska respondentem, następne cztery kolejno w co piątym odliczonym mieszkaniu/ gospodarstwie domowym na przemian z mężczyzną i kobietą. Jeżeli w gospodarstwie domowym znajduje się więcej osób spełniających wymogi próby, wywiad realizowany jest z osobą, która jako ostatnia obchodziła urodziny. Odliczanie mieszkań odbywa się według specjalnej procedury tzw. metody lewej ręki, która precyzyjnie wyznacza kierunek poruszania się ankietera. Próba pobierana jest warstwowo. Algorytm losowania adresów punktów startowych uwzględnia podział administracyjny i urbanizacyjny kraju na regiony, województwa oraz typy miejscowości (wieś, miasta do 20 tys., 20 200 tys. i ponad 200 tys. mieszkańców). Otrzymane wyniki poddawane są, w celu uzyskania reprezentatywności, procedurze ważenia. Algorytm ważenia oparty jest na wynikach GUS owskiego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności z III kwartału 2009 roku. Badanie realizuje około 150 przeszkolonych ankieterów. Prace ankieterów kontrolują dwa niezależne departamenty: realizacji badań terenowych oraz weryfikacji i kontroli badań. Page 2 Święta Polaków
Podsumowanie (1/2) Idą Święta... Z roku na rok powoli maleje entuzjazm zwykle towarzyszący oczekiwaniu na Święta. Nieco wolniej jednak również nieuchronnie z roku na rok obserwujemy spadek odsetka osób, które deklarują, że w ich rodzinach podtrzymywany jest zwyczaj obdarowywania się prezentami. Rośnie natomiast popyt na żywe choinki. Czas prezentów 86% Polaków będzie w tym roku kupować prezenty świąteczne. Średnia liczba osób, które zostaną obdarowane w te Święta przez świętych mikołajów to 4.4. Na liście prezentów najczęściej kupowanych nieodmiennie od lat zajmują pierwszą pozycję perfumy i kosmetyki (w tym roku 48%). Kolejne na liście są zabawki (34%) i odzież (31%). To dobrze się składa, bo o kosmetykach i perfumach marzy 36% dorosłych Polaków. Odzież chciałoby znaleźć pod choinką 28% z nich, a książki 20%. Page 3 Święta Polaków
Podsumowanie (2/2) Portfel świąteczny Zdaniem Polaków wydatki na te Święta będą najpewniej większe niż rok temu. Dziać się tak będzie mimo, iż coraz większa część z nas próbuje zaoszczędzić, zmniejszyć wydatki przeznaczane na Święta. Na prezenty wydamy w tym roku średnio 364 ZŁ. To więcej niż rok temu. Dzieje się tak mimo, iż co piąty święty mikołaj deklaruje, że wyda na prezenty mniej niż w zeszłym roku; a jedynie 14%, że więcej. Być może efekt taki zawdzięczamy myśleniu o takich samych zakupach nowymi większymi cenami. Być może jest to sygnał o rozwarstwianiu się polskich portfeli. Na organizację Świąt Bożego Narodzenia (bez kosztów prezentów) Polacy zamierzają wydać w tym roku średnio 571 ZŁ. Większość tych pieniędzy zarobią hipermarkety. Niewiele mniejsza ich część przypadnie w udziale dyskontom. Dla większości z nas sytuacja kryzysowa na świecie nie miała większego wpływu na poziom wydatków świątecznych. Na duży wpływ kryzysu wskazuje jednak już co czwarty Polak. Na razie to jednak głównie zmartwienie mieszkańców największych miast. Page 4 Święta Polaków
Idą Święta 86% Polaków cieszy się na nadchodzące Święta. Z roku na rok maleje jednak entuzjazm jaki zwykle towarzyszy oczekiwaniu na Święta. Page 5 Święta Polaków
Idą Święta 2000 rok 2005 rok 2010 rok 2011 rok Czy Polacy cieszą się z nadchodzących świąt? 92% 85% 86% 86% 8% 13% 10% 31% 33% 46% 40% 41% 52% 45% 61% Systematycznie maleje odsetek Polaków bardzo cieszących się z nadchodzących Świąt Studenci 52% Robotnicy 34% Kto i w jakim stopniu bardzo cieszy się z nadchodzących świąt? 36% 46% 11% Cieszący się ze świąt ogółem Trochę cieszący się ze świąt Bezrobotni 33% Bardzo cieszący się ze świąt Wcale nie cieszący się ze świąt Page 6 Święta Polaków
Idą Święta Czy nadchodzące Święta radują Polaków tak samo, mniej czy bardziej niż przed rokiem? 60% 18% 17% Tak samo radują Bardziej radują Mniej radują Na wykresie nie umieszczono odpowiedzi Nie wiem/ trudno powiedzieć * Czy tegoroczne święta Polacy będą obchodzić tak samo uroczyście jak rok temu? 66% W większości polskich rodzin tegoroczne święta będą obchodzone tak samo uroczyście jak w zeszłym roku. Bardziej uroczyście planują je obchodzić osoby młode. Mniej uroczyście natomiast osoby z niższymi dochodami. 14% 13% Tak samo uroczyście Bardziej uroczyście Mniej uroczyście * Na wykresie nie umieszczono odpowiedzi Nie wiem/ trudno powiedzieć Page 7 Święta Polaków
Idą Święta Czy w tym roku w domach Polaków będzie ubierana choinka? 42% 52% 6% Tak, żywa Tak, sztuczna, z tworzyw Nie * Na wykresie nie umieszczono odpowiedzi Nie wiem/ trudno powiedzieć Żywą choinka częściej zagości w gospodarstwach domowych reprezentantów najwyższych klas społecznych. Z roku na rok zwyczaj ten trafia pod strzechy coraz szerszych grup społecznych Choinka sztuczna jest częściej kupowana przez mieszkańców średnich i dużych miast (choć Warszawa na tym tle przedstawia się jak eldorado szkółkarzy). 58% 57% 61% 61% 61% 59% 61% 58% 63% 62% 59% 60% 64% 59% 56% 57% 52% 52% 36% 35% 34% 32% 32% 33% 34% 35% 31% 32% 32% 35% 30% 36% 37% 37% 41% 42% 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Choinka sztuczna Choinka żywa * Na wykresie nie umieszczono odpowiedzi Nie będzie choinki Page 8 Święta Polaków
Czas prezentów 86% Polaków będzie w tym roku kupować prezenty świąteczne. 80% deklaruje, że w ich rodzinach, domach kultywuje się zwyczaj obdarowywania się prezentami na Święta Page 9 Święta Polaków
Czas prezentów Czy w polskich domach jest zwyczaj obdarowywania się prezentami świątecznymi? 80% 17% 3% Tak Nie Trudno powiedzieć Zwyczaj obdarowywania się prezentami jest częściej obecny w gospodarstwach, w których są dzieci. Częściej obdarowują się mieszkańcy miast niż wsi, rzadziej zaś osoby starsze oraz z niższymi dochodami. 1995 89% 2000 86% 2005 83% 2009 77% 2010 80% Na przestrzeni lat odsetek Polaków obdarowujących się prezentami nieznacznie malał, osiągając najniższy wynik 77% - w 2009r.) 2011 80% Kiedy Polacy wręczają sobie prezenty świąteczne? * 52% 44% 4% Tylko w Wigilię i w okresie Świąt Bożego narodzenia W czasie świąt, ale także w dniu Świętego Mikołaja Tylko na Mikołajki Page 10 Święta Polaków W połowie polskich gospodarstw zwyczaj obdarowywania się prezentami obowiązuje tylko w okresie świąt. Zwyczaj wręczania prezentów zarówna na święta jak i na mikołaja jest obecny w niewiele mniejszym stopniu i dotyczy przede wszystkim tych gospodarstw, w których są dzieci. Dane dla respondentó, którzy deklarują, że w ich rodzinach obecny jest zwyczaj obdarowywania się prezentami, tzn.: 80% badanej populacji.
Czas prezentów Ilu osobom Polacy kupią prezenty? 8% 15% Najwięcej swoich bliskich obdarują osoby z wyższymi dochodami oraz posiadające dzieci. 19% 18% 24% Jednej Dwóm Trzem Czterem Pięciu-sześciu W tym roku Polacy kupią prezenty średnio dla 4 osób. 4,4 Średnio Dla mniejszej niż średnia liczby osób kupią prezenty osoby młode do 29 roku życia - a także osoby starsze oraz mieszkańcy wsi. 15% Siedmiu i więcej * Dane dla gospodarstw, w których obecny jest zwyczaj obdarowywania się prezentami Czy będzie to więcej, czy mniej osób niż rok temu? 15% * 67% 15% 3% Więcej Tyle samo Mniej Trudno powiedzieć Dane dla gospodarstw, w których obecny jest zwyczaj obdarowywania się prezentami Page 11 Święta Polaków Zdecydowana większość Polaków kupi prezenty dla takiej samej liczby osób, jak rok temu. Taki sam odsetek Polaków zamierza zmniejszyć, jak i zwiększyć liczbę osób, które zamierza obdarować prezentem świątecznym
Co Polacy kupują na prezenty świąteczne? Czas prezentów A co chcieliby dostać? Kosmetyki, perfumy, środki pielęgnacji Zabawki 34% 48% 36% 28% 20% Kosmetyki, perfumy, środki pielęgnacji Odzież, rzeczy do ubrania Książki Odzież, rzeczy do ubrania 31% 20% Biżuteria, zegarki Książki 28% 9% 9% Telefon komórkowy, smartfon, akcesoria do telefonu Artykuły spożywcze, słodycze, napoje Artykuły spożywcze, słodycze, napoje 23% 9% Elektronika użytkowa Biżuteria, zegarki Pieniądze 17% 10% 8% 8% 8% Drobne elementy upiększania, wyposażenia mieszkania Pieniądze Płyty CD, DVD, blueray Płyty CD, DVD, blueray 9% 8% Aparat fotograficzny, kamera, telefon komórkowy Drobne elementy upiększania, wyposażenia mieszkania 9% 5% 6% Drobny sprzęt gospodarstwa domowego Alkohol Gry komputerowe, gry na konsole 6% 6% Sprzęt sportowy, turystyczny, do rekreacji * Alkohol Sprzęt sportowy/ turystyczny/ do rekreacji Dane dla respondentów, którzy deklarują zakup prezentów świątecznych Kosmetyki są najczęściej kupowanym przez Polaków prezentem świątecznym i jak się okazuje najbardziej pożądanym, szczególnie przez kobiety, wśród których szczególnie popularna jest także biżuteria oraz sprzęt gospodarstwa domowego. 5% 5% 16% 45% Mężczyźni Kobiety Page 12 Święta Polaków 6% 5% 5% 26% 27% Sprzęt komputerowy, komputery PC, notebooki Gry komputerowe, gry na konsole Bony towarowe Nie wiem 13% 12% 11% 11% 11% 5% 3% 3% 2% Kosmetyki, perfumy, środki pielęgnacji Biżuteria, zegarki Drobne elementy upiększenia, wyposażenia mieszkania Aparat fotograficzny, kamera, telefon komórkowy Drobny sprzęt gospodarstwa domowego Alkohol
Portfel świąteczny 25% Polaków deklaruje, że w porównaniu do roku ubiegłego ich łączne wydatki na przygotowanie tegorocznych Świąt będą większe 53% twierdzi, że będą najprawdopodobniej na tym samym poziomie; a 17% - mówi, że będą mniejsze Page 13 Święta Polaków
Portfel świąteczny Jakie będą łączne wydatki Polaków na tegoroczne święta w porównaniu z zeszłorocznymi i czy wielkość tych wydatków ma wpływ na stopień zadowolenia z nadchodzących świąt? 53% 21% 4% 10% 7% 5% Dużo większe Trochę mniejsze Trochę większe Dużo mniejsze Mniej więcej takie same Trudno powiedzieć Ponad połowa Polaków planuje wydać na najbliższe święta mniej więcej tyle samo, ile rok temu, niemniej ¼ Polaków deklaruje, że ich wydatki będą większe. Zadowolenie ze świąt jest wprost proporcjonalne do planowanych wydatków im więcej wydamy na święta, tym bardziej się na nie cieszymy. 26% 51% 41% 48% 53% 38% 20% 10% 7% 4% 2% 2% Takie same wydatki na święta Mniejsze wydatki na święta Większe wydatki na święta Bardzo cieszą się ze świąt Trochę cieszą się ze świąt Wcale nie cieszą się ze świąt Trudno powiedzieć Czy Polacy będą się starać zaoszczędzić, zmniejszyć wydatki związane ze świętami? Trudno powiedzieć 12% 44% Zmniejszyć świąteczne wydatki chcą przede wszystkim osoby starsze. W najmniejszym stopniu o oszczędzanie martwią się osoby do 29 roku życia. Tak 44% Nie 13% 32% 55% 15% 26% 59% W porównaniu ze świętami sprzed roku oraz dwóch lat widzimy znaczny wzrost odsetka Polaków, którzy będą starać się ograniczyć świąteczne wydatki Rok 2011 Rok 2009 Rok 2010 Page 14 Święta Polaków
Portfel świąteczny Jaki wpływ na wielkość wydatków świątecznych mają trudności gospodarcze? 34% 17% 18% 19% 6% 6% Żaden Raczej mały Ani mały, ani duży Dość duży Bardzo duży Trudno powiedzieć Okazuje się, że skutki światowego kryzysu nie będą miały szczególnego wpływu na wielkość wydatków świątecznych ogółu Polaków, niemniej co czwarty deklaruje, że ten wpływ będzie dość lub bardzo duży. Odczucie trudności gospodarczych związanych z kryzysem deklarują przede wszystkim osoby z niższymi dochodami oraz mieszkańcy dużych miast. W jaki sposób deklaracje dotyczące odczuwanego kryzysu wpływają na zadowolenie ze świąt? 30% 41% 50% Poziom zadowolenia ze świąt maleje wraz z deklarowanym skutkiem odczuwania kryzysu z nadchodzących świąt najmniej cieszą się osoby, które ów kryzys odczuwają najmocniej aż 1/5 z nich wcale nie cieszy się z nadchodzących świąt. Page 15 Święta Polaków 46% 48% 42% 20% 8% 6% 4% 2% 1% Duży wpływ kryzysu Ani duży, ani mały wpływ kryzysu Mały wpływ kryzysu Bardzo cieszą się ze świąt Trochę cieszą się ze świąt Wcale nie cieszą się ze świąt Trudno powiedzieć
Wydatki na święta Prezenty Polacy 15+ Osoby, które chcą ograniczyć wydatki (44%) Osoby, które nie planują ograniczania wydatków (44%) 364 ZŁ * 336 ZŁ 396 ZŁ Zakupy świąteczne (pomijając prezenty) 571 ZŁ ** 484 ZŁ 649 ZŁ ** * UWAGA: respondenci w trakcie wywiadu byli proszeni wprost o podanie kwoty, jaką zamierzają przeznaczyć na świąteczne prezenty (pytanie bez kafeterii). Średnia kwota wydatków liczona jest dla respondentów, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie (86% respondentów) UWAGA: respondenci w trakcie wywiadu odpowiadali na pytanie o spodziewany poziom wydatków rodziny/ gospodarstwa domowego na Święta Bożego Narodzenia bez wydatków na prezenty. Odpowiedź na to pytanie respondenci udzielali wskazując kwoty w przedziałach (<100/ 101-200/ 201-300/ 301-400/ 401-500/ 501-600/ 601-700/ 701-800/ 801-900/ 901-1000/ 1001-1500/ 1501-2000/ >2000). Mieli także możliwość odmowy odpowiedzi na to pytanie lub wybrania odpowiedzi Nie wiem. Średnia kwota wydatków liczona jest dla respondentów, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie w ich przypadku jako podstawa dla liczonej średniej przyjmowana była wartość środka wskazanego przedziału. Page 16 Święta Polaków
Czy Polacy przeznaczą na prezenty mniej, czy więcej pieniędzy niż rok temu? 51% Wydatki na Święta: prezenty Połowa Polaków przeznaczy w tym roku na prezenty tyle samo pieniędzy co w ubiegłym, jednak co piąty z nas przeznaczy mniej. Będą to przeważnie osoby starsze oraz z niższymi dochodami. Więcej na prezenty będą chciały wydać osoby młode. Patrząc z dłuższej perspektywy czasowej okazuje się, że Polacy z roku na rok wydają na prezenty więcej. 344 zł * * 364 zł * Więcej 15% Tyle samo 6% Mniej 21% Nie wiem 13% Dotyczy osób, które deklarują zakup prezentów (86%) Ile pieniędzy wydadzą Polacy na prezenty w tym roku? 14% 24% Poniżej 100 PLN 101-200 PLN 31% 26% 201-400 PLN 274 zł 100 PLN Ponad 400 PLN * 215 zł Dotyczy osób, które deklarują zakup prezentów (86%) 181 zł 210 zł 213 zł 364 PLN Średnio Page 17 Święta Polaków 254 zł 262 zł 294 zł 287 zł 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 * * 300 zł UWAGA: respondenci w trakcie wywiadu byli proszeni wprost o podanie kwoty, jaką zamierzają przeznaczyć na świąteczne prezenty (pytanie bez kafeterii). Średnia kwota wydatków liczona jest dla respondentów, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie (86% respondentów) Najwięcej na prezenty wydadzą gospodarstwa, w których są dzieci średnio 444 zł. Mniej, bo średnio 291 zł planują wydać osoby do 29 roku życia oraz osoby starsze 279 zł.
Wydatki na Święta: prezenty Gdzie Polacy kupują świąteczne prezenty? 44% 39% 26% 9% 7% 6% 9% W Hiper i supermarketach W wielkich centrach handlowych W małych i średnich sklepach Na aukcjach internetowych W sklepach internetowych Trudno powiedzieć * Na bazarach, targowiskach Dotyczy osób, które deklarują zakup prezentów (86%) W Hiper i supermarketach W wielkich centrach handlowych W sklepach internetowych Na bazarach, targowiskach Najczęściej osoby w przedziale 30-39 lat, najrzadziej zaś osoby do 50 lat wzwyż Najczęściej osoby młode do 29 roku życia, studenci, a także z wyższymi dochodami i mieszkańcy dużych miast. Najrzadziej zaś osoby powyżej 60 roku życia Najczęściej osoby młode do 29 lat oraz z wyższym wykształceniem Najczęściej osoby starsze powyżej 60 roku życia, z małych miast i z niższymi dochodami Page 18 Święta Polaków
Pomijając wydatki na prezenty, ile polskie rodziny wydadzą na tegoroczne święta? 4% 14% Wydatki na Święta: zakupy spożywcze 25% 15% Do 100 zł 101-300 zł 301-500 zł Średnio 571 złz 14% 501-700 zł 701-1000 zł 5% 3% 1001-1500 zł Powyżej 1500 zł 20% Trudno powiedzieć Średnio, najwięcej wydadzą gospodarstwa domowe z dziećmi 667 zł. Najmniej zaś na zakupy spożywcze planują przeznaczyć osoby starsze powyżej 60 lat 418 zł. Page 19 Święta Polaków
W których sklepach Polacy zrobią świąteczne zakupy spożywcze? HIPERMARKETY 62% Wydatki na Święta: zakupy spożywcze Hipermarket 30% 22% 18% 18% 14% Sklep osiedlowy ogólnospożywczy 6% DYSKONTY 5% 26% 42% 53% Mieszkańcy małych miast do 20 tys. mieszkańców Osoby z przedziału wiekowego 40-49 lat, z dochodami powyżej 2500 zł Osoby młode do 29 roku życia Osoby starsze powyżej 60 roku życia SUPERMARKETY 17% Supermarket 6% 5% 4% KANAŁ TRADYCYJNY MAŁE I ŚREDNIE SKLEPY Sklep osiedlowy ogólnospożywczy Sklep wiejski/ GS HALE TYPU MAKRO Nie wiem 10% 9% 5% 4% 6% Page 20 Święta Polaków
Czego sobie i Polsce życzymy na Nowy Rok Page 21 Święta Polaków
Życzenia Polaków Żeby krajem rządzili mądrzy ludzie.. 25% Żeby nie groziło nam bezrobocie 23% Żeby nie było kryzysu w Polsce 21% Żeby ludzie byli bardziej życzliwi dla siebie 16% Żeby udało się uniknąć nędzy 16% Żeby można było ze spokojem patrzeć w przyszłość 16% Żeby politycy troszczyli się sprawami ludzi, a nie zajmowali sporami 13% Żeby nie dotknęły nas niepokoje społeczne 10% Żeby Bóg nas miał w swojej opiece 10%