WYNIKI POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM ZA LATA

WYNIKI POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM ZA LATA 2015

ZESPÓŁ WOJEWÓDZKI POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO IZBA ROLNICZA W OPOLU OPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W ŁOSIOWIE CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH STACJA DOŚWIADCZALNA OCENY ODMIAN W GŁUBCZYCACH WYNIKI POREJESTROWYCH DOŚWIADCZEŃ ODMIANOWYCH W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM ZBOŻA OZIME I JARE, RZEPAK OZIMY I JARY, KUKURYDZA BURAK CUKROWY, ZIEMNIAK, BOBIK, SOJA 2015 GŁUBCZYCE 2018

ZESPÓŁ WOJEWÓDZKI POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Przewodniczący: Wiceprzewodniczący: Sekretarz: Opracowanie: dr inż. Kazimierz Pyziak dr inż. Władysław Kościelniak dr inż. Agnieszka Krawczyk mgr inż. Jolanta Głogowska mgr Marta Bednarczyk mgr inż. Jolanta Głogowska mgr inż. Michał Kręgielewski Publikacja chroniona prawem autorskim Przedruk dozwolony tylko po uzyskaniu zgody Przewodniczącego Zespołu Wojewódzkiego PDOiR Jednostka wiodąca: Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Głubczycach ul. Kolejowa 5 48-100 Głubczyce tel./fax 77 485 26 94 e mail: sdoo.glubczyce@coboru.pl Dyrektor: dr inż. Krzysztof Gawęcki Skład, łamanie i druk: Drukarnia Biały Kruk Milewscy sp.j. Sobolewo, ul. Tygrysia 50, 15-509 Białystok tel. 85 868 40 60 e-mail: drukarnia@bialykruk.com www.bialykruk.com

SPIS TREŚCI I SKŁAD ZESPOŁU WOJEWÓDZKIEGO POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO 6 II WPROWADZENIE 8 III PRZEBIEG POGODY I JEJ WPŁYW NA PLONY I ICH JAKOŚĆ 12 IV WYNIKI DOŚWIADCZEŃ 14 1. PSZENICA OZIMA 14 Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu 14 Przedplon pszenica ozima, optymalny termin siewu 25 Przedplon soja, optymalny i opóźniony termin siewu 28 Przedplon kukurydza na ziarno, opóźniony termin siewu 31 Niskonakładowy poziom agrotechniki. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu 35 2. JĘCZMIEŃ OZIMY 36 3. PSZENŻYTO OZIME 41 4. ŻYTO OZIME 46 5. PSZENICA JARA 51 6. JĘCZMIEŃ JARY 57 7. OWIES 63 8. RZEPAK OZIMY 66 9. RZEPAK JARY 76 10. KUKURYDZA 79 11. BURAK CUKROWY 84 12. ZIEMNIAK 87 13. BOBIK 94 14. SOJA 97 V DOŚWIADCZENIA ROZPOZNAWCZE ODMIAN Z KATALOGU UE (CCA) 112 PSZENICA OZIMA 112 RZEPAK OZIMY 113 VI SPIS TABEL 114

I SKŁAD ZESPOŁU WOJEWÓDZKIEGO POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO I SKŁAD ZESPOŁU WOJEWÓDZKIEGO POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Lp Nazwisko i Imię Instytucja Stanowisko Adres kontaktowy 1 dr inż. Pyziak Kazimierz przewodniczący 2 dr inż. Kościelniak Władysław wiceprzewodniczący 3 dr inż. Krawczyk Agnieszka wiceprzewodniczący Ekspert, były dyrektor COBORU SDOO Głubczyce emeryt ul. Broniewskiego 26 48-100 Głubczyce 790 547 917 - emeryt ul. Baron6/3 49-330 Łosiów 517 760 625 Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie kierownik działu systemów produkcji rolnej, standardów jakościowych i doświadczalnictwa ul. Podgórna 9 49-100 Niemodlin 600 667 489 4 mgr inż. Gawęcki Krzysztof COBORU SDOO Głubczyce dyrektor ul. Bukow 48-100 Głubczyce 600 441 693 5 dr inż. Bandurowski Ryszard RSP Twardawa prezes ul. Wysockiego 13 48-200 Prudnik 532 996 780 6 dr inż. Biliński Zdzisław HR Smolice O/Bąków dyrektor ul. Żółkiewskiego 7 46-220 Byczyna 668 835 912 7 mgr inż. Borecki Tadeusz BAYER Crop Science Polska specjalista wsparcia wiedzy technicznej ul. Babicka 5 B 47-400 Racibórz 602 402 767 8 mgr inż. Chmielniak Grzegorz DU PONT Polska regionalny agronom dla Polski południowej ul. Częstochowsk5/22 Świercze 46-300 Olesno 660 618 732 9 mgr inż. Chodziński Zenon BASF Polska z-ca dyrektora d/s. sprzedaży ul. Zapolskiej 1 46-100 Namysłów 601 759 948 10 dr inż. Chudziński Błażej ADOB Poznań dyrektor d/s. sprzedaży ul. Kołodziej1 61-070 Poznań 609 484 684 11 mgr inż. Ciszewski Marek Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju agrotechnik ul. Morcink3/5 49-300 Brzeg 694 482 855 12 mgr inż. Fink-Podyma Emilia Saatbau Środa Śląska manager produktu ul. Żytni 55-300 Środa Śląska 502 605 357 13 mgr inż. Froelich Marek Izba Rolnicza w Opolu wiceprezes Grudynia Mał1 47-280 Pawłowiczki 604 782 544 14 dr inż. Grocholski Jarosław ARENDA Charbielin wiceprezes Charbielin 47 b 48-340 Głuchołazy 606 886 182 15 mgr inż. Hoffmann Marcin KWS Lochow Polska przedstawiciel regionalny ul. Główna 92/6 54-061 Wrocław 601 189 739 6

Lp Nazwisko i Imię Instytucja Stanowisko Adres kontaktowy 16 mgr inż. Jarosz Adam KWS Polska regionalny kierownik sprzedaży ul. Lotnicza 55/2 47-400 Racibórz 668 038 585 17 mgr inż. Jastrzembski Antoni Urząd Marszałkowski zastępca dyrektora ul. Kołłątaja 9 47-200 Kędzierzyn-Koźle 695 431 921 18 mgr inż. Kołodziej Stanisław ZDOO Kochcice kierownik Stare Olesno ul. Starowiejsk3c/9 46-300 Olesno Śląskie 692 462 078 19 mgr inż. Konopka Antoni Urząd Marszałkowski wicemarszałek Sękowice 14 48-381 Goświnowice 519 310 331 20 mgr inż. Kryniewski Wiesław Urząd Marszałkowski Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi 21 mgr inż. Kuraś Katarzyna Urząd Marszałkowski Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi dyrektor ul. Krakowska 30B/4 45-076 Opole 519 310 312 kierownik referatu ul. Krótka 6 46-053 Suchy Bór 797 397 241 22 inż. Magdziak Grzegorz DANKO Hodowla Roślin przedstawiciel regionalny Lampki 133b 63-400 Ostrów Wlkp. 669 767 757 23 mgr inż. Miśków Franciszek Opolski Związek Rewizyjny RSP w Opolu prezes ul. 9 Maj/76 47-220 Kędzierzyn Koźle 607 171 442 24 mgr inż. Olejnik Mariusz Opolski Związek Producentów Rolnych prezes zarządu ul. Polna 3 46-262 Skałągi 608 518 989 25 mgr inż. Orłowska-Job Wanda Hodowla Roślin Strzelce zastępca kierownika działu hodowli ul. Słoneczn7 99-307 Strzelce 608 324 518 26 inż. Pawłowicz Lucyna WIORiN Opole kierownik działu nadzoru nasiennego ul. Biał 45 419 Opole 691 472 486 27 inż. Płócieniczak Antoni Ekspert, były prezes PAGRO Pągów emeryt ul. Gałczyńskiego 21 46-100 Namysłów 602 504 208 28 mgr inż. Skórka Adam COBORU SDOO Zybiszów inspektor oceny odmian ul. Wesoł6/7 50-524 Wrocław 661 700 494 29 mgr inż. Strycharz Robert SYNGENTA Polska ekspert Jaśkowa Doln4b 55-312 Jaśkowa Dolna 606 767 328 30 mgr inż. Śmiałek Ewa Ekspert, były inspektor oceny odmian emeryt ul. Prądyńskiego 13/3 50-434 Wrocław 668 126 522 31 inż. Tchórzewski Henryk Opolski Związek Rewizyjny RSP w Opolu prezes Wyszków Śl. 48-321 Niwnica 691 733 155 32 mgr inż. Zamojski Henryk Ekspert, były dyrektor ODR w Łosiowie emeryt ul. Kościuszki 11 46-061 Źlinice 33 mgr inż. Zdański Jan Ekspert, były dyrektor o/stare Olesno emeryt Stare Olesno ul. Starowiejsk3/4 46-300 Olesno Śląskie 34 359 70 73 34 Zioła Bogdan Krajowy związek Plantatorów Buraka Cukrowego członek zarządu Laskowice 9 48-233 Laskowice 604 547 916 7

II WPROWADZENIE II WPROWADZENIE W roku jubileuszu XX-lecia Programu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) w Polsce przekazujemy w Państwa ręce kolejną edycję Biuletynu pt. Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w woj. opolskim. Program PDO funkcjonuje nieprzerwanie od 1998r. Jest to prawnie umocowany system doświadczalny, w realizacji którego współpracują ze sobą jednostki i organizacje zainteresowane rozwojem polskiego rolnictwa poprzez wdrażanie do praktyki rolniczej szerokorozumianego postępu hodowlanego i agrotechnicznego. Podstawy prawne funkcjonownowania PDO w Polsce określają następujące akty prawne: Ustawa z dn. 9 listopad012r o nasiennictwie; Ustawa z dn. 25 listopad010r. o Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych Na szczeblu krajowym organem doradczym i opiniodawczym jest Krajowy Zespół Koordynujacy (KZK PDO), w skład którego wchodzą przedstawiciele środowiska rolniczego: firm, instytucji, producentów rolnych, hodowców, świata nauki. Członków KZK PDO powołuje Dyrektor COBORU na okres 4-letniej kadencji. Przewodniczącym KZK w obecnej kadencji jest Pan dr inż. Jacek Rajewski. Na poziomie województw funkcjonują Zespoły Wojewódzkie PDO (WZ PDO), zaś podmiotem koordynującym Program jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian (SDOO), jako Oddział Terenowy COBORU. Do zadań WZ PDO należy opracowanie planu i zakresu badań w województwie, ustalenie liczby doświadczeń, ilości odmian oraz ustalenie zasad upowszechniania informacji o wynikach badań i doświadczeń PDO. W roku na terenie województwa opolskiego Program realizowano w sześciu lokalizacjach: SDOO Głubczyce, OODR Łosiów, GRN Pagro Pągów, HR Smolice O/Bąków oraz HZ Zamarte O/ Stare Olesno i po raz pierwszy w ZSCKR w Bogdańczowicach gdzie zlokalizowano doświadczenia z odmianami soi. Lokalizacja doświadczeń nie jest przypadkowa, odzwierciedla ona przekrój warunków glebowych i klimatycznych naszego województwa. Uzyskiwane wyniki z doświadczeń i przygotowana na ich bazie rekomendacja odmian może stanowić podstawę decyzji o wyborze odmian dla producentów rolnych z terenu całego województwa. Program doświadczalny w sezonie wegetacyjnym 2016- obejmował 47 doswiadczeń w 11 gatunkach roślin uprawnych: Realizacja doświadczeń PDO w r. w województwie opolskim Lp. Gatunek Liczba doświadczeń Lokalizacja 1 Jęczmień ozimy 4 Głubczyce, Bąków, Łosiów, Pągów 2 Pszenica ozima 8 Głubczyce, Bąków, Łosiów, Pągów 3 Pszenżyto ozime 3 Głubczyce, Bąków, Łosiów 4 Żyto ozime 3 Głubczyce, Bąków, Łosiów 5 Rzepak ozimy 10 Głubczyce, Bąków, Łosiów, 6 Jęczmień jary 2 Głubczyce, Bąków, 7 Pszenica jara 3 Głubczyce, Bąków, Łosiów, 8 Owies 3 Głubczyce, Bąków, Łosiów 9 Bobik 1 Głubczyce 10 Soja 6 Głubczyce, Łosiów, Bogdańczowice 11 Ziemniak 4 Stare Olesno Razem 11 47 6 Wyrażam głęboka nadzieję, że wyniki doświadczeń porejestrowych zarówno odmianowych jak i agrotechnicznych ujęte w tej publikacji, jak również rekomendacja odmian dla naszego Regionu, posłużą Państwu przy wyborze odmian oraz będą przydatne przy opracowywaniu technologii uprawy. Zachęcam raz jeszcze do korzystania z tej jakże bogatej bazy bardzo przydatnych informacji. Krzysztof Gawęcki dyrektor SDOO w Głubczycach 8

Szanowni Państwo! W 2018 roku mij0 lat funkcjonowania Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w Polsce. Organizatorem 20-lecia będzie w czerwcu Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Chrząstowie woj. kujawsko-pomorskie. 10-lecie organizowała SDOO w Tomaszowie Bolesławieckim woj. dolnośląskie, 5-lecie SDOO w Głubczycach woj. opolskie, wspólnie z Centralnym Ośrodkiem Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej. Koncepcja utworzenia systemu PDO, wywołana potrzebą rolnictwa i gospodarstw rolnych, w którą zaangażowany był dobrze rozumiejący jego znaczenie zespół ludzi wspomagany w pełni przez wojewódzkie władze rządowe i samorządowe oraz samorząd rolniczy zrodziła się w województwie opolskim. Plony uzyskiwane przez opolskich rolników w większości gatunków roślin uprawnych należą do najwyższych w kraju. W 1997 roku, ze względów finansowych polskie rolnictwo praktycznie zostało pozbawione informacji o odmianach po ich zarejestrowaniu. W dniu 1 czerwc998 roku zespół inicjatywny pod kierownictwem Prof. dr hab. Edwarda Gacka dyrektora COBORU podjął próbę zabezpieczenia informacji dla rolnictwa poprzez utworzenie ogólnopolskiego systemu doświadczalnictwa porejestrowego. W jego skład wchodzili m.in. Władysław Kościelniak i Kazimierz Pyziak. Ustalono, że PDO powinno mieć charakter wojewódzki, ze względu na rejonizację środowiskową większości gatunków roślin uprawnych i realizację polityki rozwoju rolnictwa na szczeblu regionalnym. Być oparte o bazę doświadczalną stacji doświadczalnych oceny odmian oraz na zasadzie synergizmu o istniejącą w danym województwie bazę jednostek hodowli roślin, ośrodków doradztwa rolniczego, zakładów doświadczalnych, uczelni rolniczych, instytutów rolniczych i podmiotów prywatnych. System PDO miał być koordynowany przez COBORU, we współpracy z Urzędami Marszałkowskimi i Izbami Rolniczymi. Utworzono 4 programy pilotażowe na lat998-2001 w województwach: dolnośląskim, wielkopolskim, pomorskim i opolskim. W dniu 12 czerwc998 roku powołano Inicjatywny Zespół Wojewódzki PDO w naszym województwie w składzie 16 osób, który pod koniec I kadencji liczył 33 osoby. Krajowy Zespół Inicjatywny tworzyli: Prof. dr hab. Edward Gacek, dr inż. Stanisław Mucha z COBORU oraz Irena Szyld konsultant i przewodniczący zespołów województw pilotażowych: Ludwik Kotowicz, Henryk Harasim, Mirosława Domańska i Kazimierz Pyziak. Korzyści związane z realizacją PDO zdefiniowano następująco: efektywne wykorzystanie postępu biologicznego poszerzenie informacji o wartości gospodarczej odmian w tym ich reakcji na czynniki środowiskowo-agrotechniczne i ekonomiczne ułatwienie optymalnego wyboru odmian do uprawy poprzez tworzenie List Odmian zalecanych (LOZ). możliwość kontroli dopływu do rolnictwa postępu odmianowego krajowego i zagranicznego (CCA). W dniach 3-4 grudni998 roku Krajowy Zespół Inicjatywny PDO wziął udział w spotkaniu w Nossen (Niemcy) w siedzibie Krajowej Oceny Odmian Saksonii z władzami Bundessortenamt i Sachsische Landesanstalt fur Landwirtschaft, które miało decydujący wpływ na przyszły kształt doświadczalnictwa porejestrowego, zwłaszcza w zakresie metod prowadzenia doświadczeń, opracowywania i upowszechniania wyników. Zdecydowano się na jednolitą, zdecentralizowaną formę organizacyjną PDO w Polsce. W pięcioleciu 1998-2002 w woj. opolskim wykonano łącznie 133 doświadczenia PDO, w tym 15 agrotechnicznych. 66% doświadczeń finansowanych było ze środków pozabudżetowych. Ustawa o nasiennictwie z dni5.09.2000r. usankcjonowała prawnie Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe. Na II kadencję 2003-2006 powołano nowy 25 osobowy Zespół Wojewódzki PDO oraz 21 osobowy Krajowy Zespół Koordynacyjny PDO, w którego składzie znalazło się trzech przedstawicieli woj. opolskiego (Władysław Kościelniak wiceprzewodniczący, Jerzy Pilarczyk i Kazimierz Pyziak). Porejestrowe doświadczalnictwo odmianowe i rolnicze w woj. opolskim na przestrzeni 20-lecia realizowane było w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Głubczycach i Pokoju (do 2009 r.), Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie, i jego punkcie terenowym w Bogacicy (do 2008 r.), Hodowli Roślin Smolice Oddział w Bąkowie, Hodowli Ziemniaka Zamarte Oddział w Starym Oleśnie oraz Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bogdańczowicach (od r.). Badania jakościowe realizowało laboratorium OODR w Łosiowie. W dniach 9-20 czerwc005r. w Pietrowicach Głubczyckich odbyła się konferencja Znaczenie PDO dla praktyki rolniczej, w której uczestniczyli: Dyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin B. Nowicka, Wicewojewoda 9

10 Opolski J. Stankala, przewodniczący Sejmiku A. Mazur, Marszałek Województwa G. Kubat i prezes izby Rolniczej w Opolu H. Czaja oraz dyrekcja COBORU i przedstawiciele oceny odmian z Czech, Słowacji i Ukrainy. Konferencja wypracowała wnioski: PDO usankcjonowane prawnie Ustawą o nasiennictwie z 2000r. obejmuje cały kraj, a w woj. opolskim jest jednym z najbardziej rozwiniętych i zorganizowanych systemów. Na podstawie Ustawy o samorządzie województwa z 1998r. i Ustawy o izbach rolniczych z 1995r. oraz podpisanych porozumień samorządy te współpracują w zakresie realizacji i finansowania PDO oraz ustalania LOZ w regionie ze stacją koordynującą PDO w Głubczycach. W dalszej perspektywie PDO winno przekształcić się w system doświadczalnictwa rolniczego. Województwo opolskie jest w Polsce najbardziej zaawansowanym w tym kierunku, a doświadczenia agrotechniczne pozwalają praktyce rolniczej na uzyskanie pełnej informacji o odmianach i technologii uprawy ważniejszych gospodarczo roślin uprawnych. Na II posiedzeniu KZK PDO 22.03.2004r. uchwalono tworzenie LOZ na obszarze województw, zasady i tryb badania odmian z Katalogu Odmian UE (CCA) oraz powołano komisję d/s pozyskiwania środków na realizację PDO. W dniu 22.10.2004r. Sejm uchwalił Ustawę o jednostkach doradztwa rolniczego, z zapisem o możliwości prowadzenia przez nie doświadczalnictwa odmianowego PDO. Województwo opolskie, jako pierwsze w kraju w 2004r. ustaliło Listy Odmian Zalecanych dla zbóż ozimych i rzepaku ozimego. W III kadencji 2007-2010 Zespół Wojewódzki PDO liczył 35 osób, w skład KZK PDO wszedł Mariusz Olejnik, w 2005r. jako zastępca, a od 2007 r. jako przewodniczący KZK PDO. W pięcioleciu 2003-2007 wykonano w województwie opolskim 325 doświadczeń PDO, w tym 74 agrotechnicznych. 72% doświadczeń finansowanych było ze środków pozabudżetowych. Problematykę PDO na Konwentach Marszałków przedstawiali prof. dr hab. E. Gacek w Krynicy i dr inż. K. Pyziak Kamieniu Śląskim. Zespół Inicjatywny PDO w 2010 roku otrzymał zespołową nagrodę Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi za Wdrożenie i upowszechnienie systemu PDO i rekomendacji odmian w Polsce. W pięcioleciu 2008-2012 zrealizowano w woj. opolskim 286 doświadczeń PDO, w tym 102 agrotechnicznych. 75 % doświadczeń finansowanych było ze środków pozabudżetowych. Z dniem 1.01.2011r. COBORU zostało przekształcone w Agencję Wykonawczą jako Centrala z 16 Oddziałami Terenowymi, pełniącymi równocześnie funkcje koordynacyjne PDO. W woj. opolskim Oddziałem COBORU jest Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Głubczycach. Zespół wojewódzki PDO na IV kadencję 2011-2014r. został powołany w składzie 28 osób, a na ostatnia kadencję 2015-2018r. w składzie 34 osób. Przewodniczącym ZW PDO od początku jego funkcjonowania jest dr inż. Kazimierz Pyziak, a zastępcami dr inż. Władysław Kościelniak i mgr inż. Mariusz Olejnik (od V kadencji zastąpiony przez dr inż. Agnieszkę Krawczyk). W skład KZK PDO aktualnie wchodzi 5 osób z woj. opolskiego: K. Gawęcki dyrektor SDOO Głubczyce, jako zastępca przewodniczącego (wcześniej był przewodniczącym), M. Sikora dyrektor KR Kietrz, H. Czaja prezes Izby Rolniczej w Opolu, H. Zamojski - emerytowany dyrektor OODR w Łosiowie i K. Pyziak emerytowany dyrektor SDOO w Głubczycach. W pięcioleciu 2013- wykonano łącznie 276 doświadczeń PDO, w tym 49 agrotechnicznych. 76% finansowanych było ze środków pozabudżetowych. Od 2010 roku w ramach PDO prowadzi się w woj. opolskim doświadczenia z soją, która to roślina została wpisana do Strategii Województwa Opolskiego. Wykonano w niej unikatowe w skali kraju doświadczenia agrotechniczne, a od szeregu lat w SDOO w Głubczycach, wspólnie z Top Farms Głubczyce organizują znane w całej Polsce Dni Soi. Dla gatunków roślin uprawnych, prowadzonych w ramach PDO województwa opolskiego na dwóch poziomach agrotechniki (zboża ozime i jare, rzepak ozimy) wyliczono efektywność ekonomiczną postępu genetycznego i wpływu intensywnego poziomu agrotechniki. W 15-leciu 1998-2012 wyceniono do na wartość ok. 270 mln zł rocznie, z czego dla pszenicy ozimej (najważniejszego gatunku uprawnego) w naszym województwie wyniosła ona ok. 70 mln zł. Warto tą korzyść odnieść do kosztów pozabudżetowych całego programu PDO, które kształtują się na poziomie ok. 0,4 mln zł rocznie (patrz Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych w woj. opolskim za lat009-2011). N doświadczenie PDO w woj. opolskim przypada średnio około 8 tys. ha gruntów ornych. Podstawowym wydawnictwem PDO, które wydawane jest corocznie w nakładzie ok. 1000 egzemplarzy są

Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych w woj. opolskim, współfinansowane z KSOW. W ostatnich latach wydawana jest również Lista Odmian Zalecanych do uprawy w woj. opolskim, w podobnym nakładzie. Od 1.07.2012r. Stacja Koordynująca PDO Głubczyce posiada stronę internetową www.glubczyce.coboru.pl Specyfiką PDO w woj. opolskim jest: prowadzenie na szeroką skalę doświadczeń agrotechnicznych, głównie w pszenicy ozimej, rzepaku ozimym i soi, które stanowią uzupełnienie do charakterystyki odmian i tworzenie list odmian zalecanych do uprawy duży udział doświadczeń finansowanych pozabudżetowo (średnio w 20-leciu 72%), których koszt szacowany jest na poziomie ok. 400 000 zł rocznie znaczące (w ok. 22%) współfinansowanie programu PDO przez partnerów ustawowych w latach 1998- Samorząd województwa (z budżetu i KSOW) kwotę 1 615 500 zł (ok. 20%) Samorząd rolniczy kwotą 123 100 zł (ok. 2%) jedyne w Polsce współfinansowanie programu PDO przez rolnictwo (RSP zrzeszone w Opolskim Związku RSP i firmy rolne zrzeszone w Opolskim Związku Producentów Rolnych) kwotą 436 600 zł (ok. 5 %) bardzo duży udział punktów doświadczalnych, realizujących doświadczenia pozabudżetowe i badania laboratoryjne kwotą ok. 580 000 zł (ok. 73%) rokroczne przekazywanie pestycydów i mikronawozów przez firmy chemiczne (głownie Bayer, Du Pont, BASF, Syngenta, DOW AGRO) i nawozowe (ADOB) do realizacji doświadczeń rozpoczęcie i kontynuacja doświadczeń odmianowych, a zwłaszcza agrotechnicznych z soją oraz organizacja ogólnopolskich Dni Soi Z okazji 20-lecia Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w imieniu Wojewódzkiego Zespołu PDO składam serdeczne podziękowania twórcom i realizatorom wojewódzkiego programu PDO członkom Zespołu, dyrektorom i pracownikom punktów doświadczalnych prowadzącym badania polowe i laboratoryjne. Za pomoc merytoryczna i finansową, przykładową dla całej Polski dziękuję bardzo Sejmikowi (zwłaszcza Komisji Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi) i Marszałkowi Województwa oraz Zarządowi i Prezesowi Izby Rolniczej w Opolu, Związkowi Rewizyjnemu RSP i Zarządom RSP, Związkowi Producentów Rolnych i dyrektorom firm rolniczych oraz innym jednostkom, korzystającym z informacji w postaci wyników PDO i List Odmian Zalecanych w województwie opolskim. Szczególne podziękowania za wspólną pracę w realizacji tak potrzebnego polskiemu rolnictwu programu PDO składam pracownikom Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej, a zwłaszcza jego twórcy Panu prof. dr hab. Edwardowi Gackowi, dyrektorowi COBORU. Z poważaniem Kazimierz Pyziak Przewodniczący opolskiego Zespołu PDO 11

III PRZEBIEG POGODY I JEJ WPŁYW NA PLONY I ICH JAKOŚĆ III PRZEBIEG POGODY I JEJ WPŁYW NA PLONY I ICH JAKOŚĆ Początek sezonu wegetacyjnego 2016/ był jak pamiętamy suchy z sumą opadów dla sierpnia i września na poziomie 50% normy z wielolecia. Temperatury średnie miesięczne dla początku okresu wegetacji były również wyższe od średnich wieloletnich, co miało duże znaczenie dla jakości uprawy, siewu i wschodów rzepaku i wcześnie sianych zbóż ozimych. Mokry i chłodny październik z sumą opadów prawie dwukrotnie wyższą od średniej wpłynął na poprawę kondycji zasiewów i ich rozwój przed okresem spoczynku. Warunki w okresie zimowym zbliżone były do wielolecia za wyjątkiem stycznia z temperaturą niższą o 4 stopnie w odniesieniu do średniej wieloletniej. Najbardziej zapamiętaliśmy zapewne kwiecień, z sumą opadów prawie trzykrotnie wyższa dla tego miesiąca oraz temperaturą o ponad 2 stopnie niższą z opadami śniegu, który utrzymywał się przez kilka dni na polach w drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca. Te warunki miały istotny wpływ na kondycję zasiewów buraków cukrowych wcześniej zasianej kukurydzy oraz opóźnienie terminu siewu soi. Ogólnie rok w ujęciu rocznej sumy opadów w całym województwie, to znaczy w trzech punktach w których rejestruje się dane meteorologiczne (Głubczyce, Łosiów i Bąków) był bardzo zbliżony do wielolecia. Pod względem średniej temperatury było podobnie, z wyjątkiem Bakowa, gdzie temperatura średnioroczna była o 2,5 stopnia wyższa od średniej, głownie za sprawą cieplejszego czerwca, lipca, sierpnia i października. Szczegółowe dane i porównanie warunków przedstawiają poniższe wykresy i tabele. Wykres 1. Miesięczne sumy opadów Wykres 2. Średnie temperatury miesięczne 12

Tab. 1. Średnie miesięczne temperatury powietrza w punktach doświadczalnych województwa opolskiego w roku i w wieloleciu ( o C) SDOO Głubczyce OODR Łosiów HZ Zamarte O/Stare Olesno Miesiąc 2008-2008- 1990- I -4,4-1,7-4,1-1,0-3,4-1,5 II 0,1-0,2 1,3 0,8 1,2-0,1 III 6,3 3,8 7,1 4,6 7,4 3,0 IV 7,4 8,8 8,1 9,5 8,0 8,2 V 14,1 13,4 14,3 14,1 15,0 13,2 VI 18,1 17,1 19,0 18,0 19,4 16,4 VII 19,2 19,6 19,7 20,3 19,8 18,5 VIII 20,0 19,3 20,7 19,8 20,6 18,0 IX 13,6 14,0 13,7 14,9 13,5 13,1 X 10,5 8,7 11,1 9,4 11,0 8,3 XI 4,7 5,4 5,4 5,7 5,5 3,8 XII 1,5 0,7 2,8 1,2 2,8-0,3 Srednia 9,3 9,1 9,9 9,8 10,1 8,4 Srednia IV-X 14,7 14,4 15,2 15,1 15,3 13,7 Tab. 2. Sumy miesięczne opadów w punktach doświadczalnych województwa opolskiego w roku i w wieloleciu (mm) SDOO Głubczyce OODR Łosiów HZ Zamarte O/Stare Olesno Miesiąc 2008-2008- 1990- I 13,3 40,0 21,2 34,9 27,6 44,2 II 30,1 29,7 25,7 28,1 23,9 35,3 III 46,8 35,9 33,6 37,2 36,1 44,4 IV 124,5 52,4 83,1 39,8 126,2 42,4 V 54,2 91,4 17,4 75,4 23,0 74,2 VI 36,4 88,1 73,0 82,4 84,0 76,3 VII 71,8 114,8 101,4 96,9 88,4 92,3 VIII 55,8 67,0 36,9 62,5 55,2 59,2 IX 123,2 61,7 92,3 85,0 105,7 59,1 X 101,8 52,8 70,1 47,0 78,7 46,2 XI 36,1 32,5 41,2 37,8 57,5 66,3 XII 13,6 26,9 92,3 28,4 27,2 42,6 Suma 707,6 693,2 688,2 655,4 733,5 682,5 Suma IV-X 567,7 528,2 474,2 489,0 561,2 449,7 13

IV WYNIKI DOŚWIADCZEŃ 1. PSZENICA OZIMA Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu IV WYNIKI DOŚWIADCZEŃ 1. PSZENICA OZIMA Pszenica ozima jest najważniejszą rośliną uprawianą w Polsce i w województwie opolskim również. Doceniając jej znaczenie w naszym województwie od kilkunastu lat obok doświadczeń stricte odmianowych, wysiewanych po rzepaku ozimym kontynuuje się badania z plonowaniem odmian pszenicy wysianej po różnych przedplonach: pszenicy ozimej, kukurydzy uprawianej na ziarno i po soi. Zestaw odmian był taki sam we wszystkich 4 cyklach. Ponadto kontynuowano doświadczenie z niskonakładowym poziomem agrotechniki pszenicy ozimej. PRZEDPLON RZEPAK OZIMY, OPTYMALNY TERMIN SIEWU Doświadczenia wykonano w: Głubczycach, Bąkowie, Łosiowie oraz w Pągowie. Pszenicę wysiano w optymalnym terminie siewu. W doświadczeniu, w Głubczycach z poszerzonym doborem odmian wysiano 53 odmiany, a pozostałych punktach doświadczalnych 33 odmian. W latach 2015- przeprowadzono 12 doświadczeń. Dobór odmian, co roku ulega zmianom z powodu nowych rejestracji i wykreślania słabszych odmian z Krajowego Rejestru. Doświadczenia prowadzone są na dwóch poziomach agrotechniki: 1. Przeciętny poziom agrotechniki ; 2. Intensywny poziom agrotechniki na którym zastosowano: wyższe o 40 kg N/ha nawożenie azotem, zwalczanie chorób grzybowych i szkodników, oprysk regulatorami wzrostu i dolistne dokarmianie mikronawozami. Doświadczenia założono w 2 powtórzeniach. Dawki nawozów mineralnych, nazwy preparatów ochrony roślin i ich dawki podano w tabeli 3 - Warunki agrotechniczne doświadczeń. W trakcie wegetacji na obydwóch poziomach agrotechniki oceniano: wyleganie, stan roślin w różnych fazach rozwojowych w skali 9 o. Terminy: kłoszenia i dojrzałości woskowej wyrażono ilością dni od początku roku. Wykonano pomiary wysokości roślin (cm), ocenę porażenia przez pleśń śniegową oraz określono procent martwych roślin po zimie. Na poziomie dokonano bonitacji porażenia roślin przez najważniejsze choroby grzybowe. Polny ziarna przeliczono n4% wilgotności. Informacja ta dotyczy wszystkich gatunków zbóż i bobowatych. W tabelach wynikowych wzorzec stanowi - średni plon dla wszystkich badanych odmian. Plony odmian podano w procentach wzorca. Badane odmiany plonowały różnie w poszczególnych punktach doświadczalnych w zależności od jakości gleby i poziomu agrotechniki. Przykładem może być KWS Dakotana i Artist w Głubczycach na obydwóch poziomach agrotechniki wydały plony niższe od wzorca, a w Łosiowie i Bąkowie plonowały wyżej lub na poziomie wzorca. Stabilne plony i jedne z najwyższych wydały Patras, RGT Kilimanjaro, Frisky. Różnice w plonach pomiędzy najplenniejszą, a najniżej plonującą odmianą w danej miejscowości dochodziły do kilkunastu dt/ha. Wszystkie odmiany wyżej plonowały na poziomie od około 80 do 140 dt/ha. 14

Tab. 3. Pszenica ozima. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Namysłów Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 3 2 2 Klasa bonitacyjna gleby II IV a II i III b IIIa ph gleby w KCl 6,7 6,3 6,3 - Przedplon Rzepak ozimy Rzepak ozimy Rzepak ozimy Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c) 29.09 29.09 17.10 30.09 Obsada roślin + (szt./m 2 ) 400 400 400 400 Data zbioru (dzień, m-c) 05.08 02.08 02.08 03.08 Nawożenie mineralne N na poziomie (kg/ha) 70 114 120 - N na poziomie (kg/ha) 110 164 160 160 P 2 O 5 (kg/ha) 59 60-46 K 2 O (kg/ha) 88 90 40 60 Środki ochrony roślin Nawożenie dolistne na poziomie (kg,l/ha) MgSO 4-5 + ADOB 2.0 Mn - 3 + ADOB 2.0 Cu 1 + ADOB 2.0 Zn 2 + Basfoliar 2.0 6-12-6 6 MgSO 4-5 Zaprawa nasienna Herbicydy (g,l/ha) Boxer 800 EC 1,5 + Maraton 375 SC 2 + Granstar Ultra SX 50 SG 20 Granstar Ultra SX 50 SG 28 + Trend 90 EC 0,1 Insektycydy (g, kg, l/ha) Decis Mega 50 EW 0,15+ Sparviero 0,075 Calypso 480 SC 0,2 + Decis Mega 50 EW 0,1 ADOB Mg 10 + ADOB 2.0 Mn 3 + ADOB 2.0 Cu 1 + Basfoliar 2.0 36 Extra 5 MgSO 4-5 Kinto Duo 080 FS ADOB Siarka -2 + ADOB 2.0 Cu 1 + ADOB 2.0 Mn 1,5 + Basfoliar 2.0 36 Extra 4 MgSO 4 10 + Basfoliar 2.0 36 Extra 4 + ADOB Zn 1 + ADOB Bor 0,3 Komplet 560 SC 0,5 Komplet 560 SC 0,5 Rubin SX 50 SG -150 + Trend 90 EC -0,1 Karate Zeon 050 CS 0,1 Fury 100 EW 0,1 Bi 58 Nowy 400 EC 0,1 - Fungicydy pierwszy (l/ha) Wirtuoz 520 EC - 1 Capalo 337,5 EC - 2 Wirtuoz 520 EC - 1 - zabieg na poziomie Fungicydy drugi zabieg (l/ha) Adexar Plus - 2 - na poziomie Fungicydy trzeci zabieg na poziomie (l/ha) Amistar 250 SC 1+ Syrius 250 EW 0,5 Amistar 250 SC 1 Amistar 250 SC 1 - Regulatory wzrostu na poziomie (l/ha) Moddus 250 EC 0,25+ Stabilan 750 SL 1 Moddus 250 EC 0,2+ Stabilan 750 SL 0,5 Moddus 250 EC 0,2+ Stabilan 750 SL 0,8 Moddus 250 EC 0,2+ Stabilan 750 SL 0,5 Moddus 250 EC 0,3+ Stabilan 750 SL 1 - - - 1. PSZENICA OZIMA 15

Tab. 4. Pszenica ozima. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Kod kraju pochodzenia Klasa jakości Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 KWS Ozon 2010 2011 DE B KWS Lochow Polska sp. z o.o.- Kondratowice 2 Patras 2012 2014 DE A DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 3 Artist 2013 2016 DE B DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 4 RGT Kilimanjaro 2014 FR A RAGT Semences Polska sp. z o.o. - Łysomice 5 Mulan 2008 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 6 Arkadi011 2012 PL A DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. - Kościan 7 Linus 2011 2012 FR A RAGT Semences Polska sp. z o.o. - Łysomice 8 Platin 2012 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 9 Estivus 2012 DE A Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 10 Lavantus 2013 DE A Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 11 KWS Livius 2013 DE B KWS Lochow Polska sp. z o.o. - Kondratowice 12 Franz 2014 2016 DE A Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 13 Hondi014 PL A DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. - Kościan 14 KWS Dakotan014 2016 DE A KWS Lochow Polska sp. z o.o. - Kondratowice 15 Rotax 2014 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 16 Beliss014 PL B Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Kobylin 17 Florus 2014 DE A Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 18 Tobak 2014 2016 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 19 Delawar 2015 DE A Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 20 Leandrus 2015 DE A Strube Polska sp. z o.o. - Wrocław 21 Pokus015 PL B Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR - Strzelce 22 Janosch 2015 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 23 Bartosz 2016 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 24 Bonanz016 DE B Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 25 Dolores 2016 DE B Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 26 Frisky 2016 w FR C Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Poznań 27 Hybery F 1 2016 FR B Saaten-Union Polska sp. z o.o.- Wągrowiec 28 KWS Kiran 2016 DE C KWS Lochow Polska sp. z o.o. - Kondratowice 29 LG Jutt016 FR B Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Poznań 30 Medalistk016 PL B Małopolska Hodowla Roślin Spółka z o.o. - Kraków 31 RGT Kicker 2016 FR C RAGT Semences Polska sp. z o.o. - Łysomice 32 Julius CCA DE E KWS Lochow Polska sp. zo.o Kondratowice 33 Pamier CCA DE A Lantmännen SW Seed sp.zo.o Wrocław LOZ Lista Odmian Zalecanych (Mulan 2011 2016, Lavantus 2015 2016, Julius 2011 2016, Pamier 2014 2016); w rekomendacja wstępna po jednym roku badań w PDO na podstawie wyników badań rejestrowych; E odmiana elitarna, A odmiana jakościowa, B odmiana chlebowa, C odmiana pastewna lub inna; CCA odmiana ze Wspólnotowego Katalogu Odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. 16

Tab. 5. Pszenica ozima. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów Pągów 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0-2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 6,5 6,5 9,0 9,0 9,0 9,0-3 Rośliny martwe (%) 0,9 0,7 - - - - - 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 9,0 9,0 - - - - - 5 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 04.06 06.06 30.05 01.06 27.05 26.05-6 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 14.07 16.07 - - 10.07 11.07-7 Wysokość roślin (cm) 98 86 94 70 91 82-8 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 6,2 8,3-9 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,9 9,0 9,0 9,0 5,3 6,9-10 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak właściwy 7,6 8,9 5,1 6,6 9,0 9,0 - Septorioza liści 7,7 8,7 6,4 7,6 8,1 8,8 - Septorioza kłosów 8,2 9,0 9,0 9,0 6,7 7,8 - Fuzarioza kłosów 7,2 8,7 9,0 9,0 6,7 7,9 - Rdza brunatna liści 7,1 9,0 7,1 8,7 8,8 8,9 - Brunatna plamistość liści 8,0 8,5 9,0 9,0 8,0 8,8 - Choroby podsuszkowe 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0-11 Mas000 ziaren (g) 41,1 42,1 41,0 42,6 38,9 37,8-12 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,5 9,6 12,8 12,8 14,9 16,5 14,8 13 Plon ziarna (dt/ha) 101,8 122,6 74,8 91,0 79,6 88,6 124,0 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian, przeciętny, intensywny poziom agrotechniki. 1. PSZENICA OZIMA 17

Tab. 6. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca) na dwóch poziomach agrotechniki. Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 85,4 79,9 98,7 82,7 88,0 106,6 90,6 117,4 98,6 104,9 1 KWS Ozon LOZ 92 98 107 95 99 98 96 97 97 97 2 Patras LOZ 108 92 105 100 102 106 97 101 102 101 3 Artist LOZ 101 105 108 103 105 103 104 102 104 103 4 RGT Kilimanjaro LOZ 103 92 103 98 99 106 102 99 104 102 5 Mulan 95 98 101 96 98 98 103 105 101 102 6 Arkadia LOZ 91 89 97 90 92 103 105 97 104 102 7 Linus LOZ 110 101 107 105 106 102 105 102 103 103 8 Platin 98 94 101 96 97 96 95 99 95 97 9 Estivus 108 102 101 105 104 98 89 100 93 96 10 Lavantus 96 100 100 98 98 91 88 100 90 93 11 KWS Livius 93 94 100 94 96 101 102 99 101 101 12 Franz LOZ 103 107 107 105 106 99 100 105 100 101 13 Hondia LOZ 109 105 102 107 105 100 104 97 102 100 14 KWS Dakotana LOZ 101 104 108 103 104 96 99 103 98 100 15 Rotax 105 105-105 - 99 103-101 - 16 Belissa LOZ 100 106 100 103 102 105 100 99 103 101 17 Florus 97 99-98 - 95 97-96 - 18 Tobak LOZ 99 107 98 103 101 102 102 106 102 103 19 Delawar 102 101-101 - 102 92-97 - 20 Leandrus 101 95-98 - 94 103-99 - 21 Pokus00 104-102 - 101 99-100 - 22 Janosch 100 96-98 - 101 100-101 - 23 Bartosz 100 - - - - 100 - - - - 24 Bonanza 98 - - - - 94 - - - - 25 Dolores 107 - - - - 99 - - - - 26 Frisky LOZ 103 - - - - 107 - - - - 27 Hybery F 1 102 - - - - 99 - - - - 28 KWS Kiran 106 - - - - 97 - - - - 29 LG Jutta 97 - - - - 98 - - - - 30 Medalistka 99 - - - - 104 - - - - 31 RGT Kicker 95 - - - - 101 - - - - 32 Julius 91 100 100 96 97 97 103 97 100 99 33 Pamier 94 103 95 99 98 99 96 98 97 98 Liczba doświadczeń 3 4 4 7 11 4 4 4 8 12 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian,. a1 przeciętny, a2 intensywny poziom agrotechniki, LOZ Lista Odmian Zalecanych F1 odmiana mieszańcowa 18

Tab. 7. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności w miejscowościach (% wzorca). Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Poziom Poziom Głubczyce Bąków Łosiów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Średnia 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 Wzorzec dt/h01,8 103,3 74,8 76,0 79,6 84,7 85,4 88,0 122,6 118,3 91,0 91,8 88,6 96,4 124,0 112,8 106,6 104,9 1 KWS Ozon 95 99 89 96 92 102 92 99 104 103 97 100 98 98 94 87 98 97 2 Patras 104 104 110 94 111 106 108 102 104 101 113 99 106 106 100 99 106 101 3 Artist 99 101 100 108 105 105 101 105 100 100 106 106 108 108 100 100 103 103 4 RGT Kilimanjaro 96 101 101 94 112 103 103 99 103 101 108 107 101 96 112 106 106 102 5 Mulan 97 100 85 91 103 103 95 98 97 100 93 100 102 103 101 106 98 102 6 Arkadia 89 93 89 93 95 91 91 92 107 104 99 103 101 103 106 99 103 102 7 Linus 109 106 106 102 114 110 110 106 105 103 97 99 101 103 104 106 102 103 8 Platin 98 99 98 97 97 97 98 97 96 98 98 99 98 91 92 97 96 97 9 Estivus 102 100 113 107 111 104 108 104 96 98 94 90 103 97 100 97 98 96 10 Lavantus 95 100 92 97 101 98 96 98 96 100 99 95 81 88 88 90 91 93 11 KWS Livius 89 98 101 98 90 92 93 96 101 102 100 100 103 103 101 97 101 101 12 Franz 99 102 108 112 102 103 103 106 101 103 93 100 97 99 105 104 99 101 13 Hondi10 102 106 103 109 110 109 105 97 95 101 106 96 100 106 99 100 100 14 KWS Dakotana 99 102 100 105 104 106 101 104 85 95 98 96 101 104 101 105 96 100 15 Rotax 110-115 - 90-105 - 104-102 - 89-104 - 99-16 Beliss00 99 91 104 109 103 100 102 108 101 97 94 106 105 108 105 105 101 17 Florus 99-91 - 102-97 - 95-87 - 104-95 - 95-18 Tobak 102 103 101 101 93 99 99 101 103 104 99 101 101 101 105 106 102 103 19 Delawar 105-94 - 107-102 - 104-101 - 95-109 - 102-20 Leandrus 101-106 - 95-101 - 103-90 - 92-93 - 94-21 Pokusa 94-97 - 109-100 - 99-91 - 112-101 - 101-22 Janosch 100-99 - 99-100 - 103-99 - 107-95 - 101-23 Bartosz 107-102 - 91-100 - 105-95 - 95-105 - 100-24 Bonanz01-97 - 95-98 - 86-106 - 94-91 - 94-25 Dolores 104-110 - 108-107 - 98-96 - 102-101 - 99-26 Frisky 106-97 - 106-103 - 107-104 - 116-100 - 107-27 Hybery F 1 106-107 - 93-102 - 101-94 - 98-105 - 99-28 KWS Kiran 106-114 - 98-106 - 100-107 - 95-86 - 97-29 LG Jutta 90-108 - 93-97 - 96-106 - 94-95 - 98-30 Medalistk06-105 - 85-99 - 101-107 - 105-105 - 104-31 RGT Kicker 100-91 - 94-95 - 100-97 - 104-101 - 101-32 Julius 90 97 93 100 91 95 91 97 96 98 97 101 97 99 96 98 97 99 33 Pamier 92 95 95 96 97 102 94 98 98 98 103 93 97 96 96 103 99 98 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki, F 1 odmiana mieszańcowa. 1. PSZENICA OZIMA 19

Tab. 8. Pszenica ozima. Głubczyce poszerzony dobór odmian. Przedplon soja i rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/h06,4 101,5 106,1 103,9 104,6 122,8 111,3 120,0 117,1 118,0 1 KWS Ozon 95 98 104 96 99 100 101 106 100 102 2 Patras 105 106 103 106 105 103 102 99 102 101 3 Artist 100 100 105 100 102 103 102 98 102 101 4 RGT Kilimanjaro 105 104 104 105 104 104 103 98 103 101 5 Tonacja 98 99 90 99 96 102 99 95 101 99 6 Mulan 104 102 103 103 103 104 100 103 102 102 7 Ostroga o 97 94 93 95 94 95 98 96 96 96 8 Bamberka 94 94 97 94 95 100 92 95 96 96 9 Natul02 99 100 101 101 98 94 97 96 96 10 Skagen 95 101 92 98 96 94 100 93 97 96 11 Jantark06 96 101 101 101 106 95 101 100 100 12 Sailor 93 97 102 95 97 93 96 97 94 95 13 Arkadi03 93 97 98 97 107 104 101 105 104 14 Linus 102 104 105 103 104 103 104 101 104 103 15 Astoria 96 98 94 97 96 100 99 95 99 98 16 Praktik 94 91 107 93 97 101 92 101 97 98 17 Platin 101 100 98 101 100 95 97 104 96 99 18 Estivus 97 94 105 95 99 96 96 102 96 98 19 Lavantus 94 99 106 96 100 95 100 105 98 100 20 KWS Livius 99 105 101 102 102 99 101 106 100 102 21 Fakir 100 98 96 99 98 100 100 91 100 97 22 Franz 98 104 104 101 102 102 102 106 102 103 23 Hondia 98 95 102 97 98 98 95 95 96 96 24 KWS Dakotana 98 103 103 101 102 102 101 98 101 100 25 Rotax 106 105 114 106 109 104 106 104 105 104 26 Beliss04 103 95 103 101 103 101 95 102 100 27 Florus 99 99 107 99 102 98 103 103 100 101 28 Tobak 103 109 98 106 103 103 107 105 105 105 29 Consus 98 106-102 - 102 106-104 - 30 Delawar 102 101-102 - 101 97-99 - 31 Leandrus 100 100-100 - 100 101-100 - 32 Pokus02 102-102 - 100 101-100 - 33 Janosch 96 94-95 - 97 95-96 - 34 Gimantis 106 - - - - 103 - - - - 35 Bartosz 105 - - - - 99 - - - - 36 Bonanza 96 - - - - 95 - - - - 37 Dakar 101 - - - - 101 - - - - 38 Dolores 98 - - - - 100 - - - - 39 Frisky 110 - - - - 108 - - - - 40 Hybery F 1 103 - - - - 100 - - - - 41 Komet01 - - - - 99 - - - - 42 KWS Kiran 96 - - - - 96 - - - - 43 LG Jutta 96 - - - - 93 - - - - 44 Lindbergh 105 - - - - 99 - - - - 45 Medalistk01 - - - - 102 - - - - 46 Mirek 97 - - - - 100 - - - - 47 Nordkap 102 - - - - 99 - - - - 48 Opcj02 - - - - 100 - - - - 49 RGT Kicker 101 - - - - 104 - - - - 50 Rivero 104 - - - - 104 - - - - 51 Viborg 107 - - - - 101 - - - - 52 Julius 91 101 94 96 95 95 106 95 100 98 53 Pamier 94 99 94 97 96 94 101 96 98 97 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przedplon soja, 2015 2016 przedplon rzepak ozimy; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; o odmiana oścista; F 1 odmiana mieszańcowa. 20

Tab. 9. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian na dwóch poziomach agrotechniki. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zimotrwałość * (skala 9 o ) Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) 2015 2015 2015 2015 Wzorzec 94 79 91 79 7,7 8,3 7,9 8,5 40,3 40,8 43,2 44,1 1 KWS Ozon 4 86 75 82 73 7,8 7,3 8,1 8,2 38,1 41,0 43,1 45,0 2 Patras 4 90 78 90 79 7,3 7,8 7,5 8,3 45,3 45,4 48,1 48,7 3 Artist 4 93 85 88 79 7,8 7,3 7,9 8,2 43,2 42,0 45,1 45,4 4 RGT Kilimanjaro 4 85 78 81 74 7,5 7,3 7,7 8,3 39,9 41,2 43,1 43,6 5 Mulan 3 100 75 95 77 7,0 7,2 7,4 8,1 39,0 39,4 42,9 43,7 6 Arkadia 6 105 85 102 87 7,5 8,8 7,5 8,5 42,2 46,1 45,8 48,0 7 Linus 4 89 76 87 77 7,8 8,3 8,1 8,6 40,8 43,9 43,0 44,7 8 Platin 4 100 80 96 80 8,1 9,0 8,0 8,8 41,5 39,4 41,9 40,9 9 Estivus 3 97 75 92 75 7,2 9,0 7,8 8,8 40,7 41,7 44,3 44,4 10 Lavantus 3 96 75 94 78 8,8 9,0 8,3 8,8 37,0 38,7 41,4 42,6 11 KWS Livius 3 108 83 101 83 6,7 8,6 7,5 8,6 43,5 43,3 45,6 46,6 12 Franz 3 99 85 94 83 7,0 8,5 7,5 8,4 37,0 40,5 42,3 44,1 13 Hondia 5,5 98 81 93 83 7,5 7,8 8,2 8,3 41,4 44,4 45,2 47,8 14 KWS Dakotana 3 87 76 87 77 6,8 7,0 7,5 8,1 41,6 43,0 43,6 45,4 15 Rotax 5 91 75 - - 6,7 7,8 - - 37,5 38,4 - - 16 Belissa 5 91 75 90 77 7,8 8,5 8,3 8,6 42,8 42,5 44,5 45,2 17 Florus 3 99 76 - - 7,2 9,0 - - 36,5 37,9 - - 18 Tobak 3 93 79 91 81 8,2 9,0 7,8 8,8 39,4 39,7 42,0 43,6 19 Delawar 4 93 82 - - 8,3 8,4 - - 35,5 37,1 - - 20 Leandrus 3 95 82 - - 8,9 9,0 - - 38,7 39,2 - - 21 Pokusa 3 100 82 - - 7,7 7,9 - - 38,1 39,4 - - 22 Janosch 3 95 79 - - 9,0 9,0 - - 40,8 42,2 - - 23 Bartosz 3,5 94 84 - - 7,8 8,2 - - 39,8 40,1 - - 24 Bonanza 4 94 83 - - 8,8 9,0 - - 41,5 39,6 - - 25 Dolores 4 88 76 - - 8,1 7,3 - - 42,0 40,7 - - 26 Frisky 3 88 76 - - 8,3 8,1 - - 39,5 39,1 - - 27 Hybery F 1 3,5 104 83 - - 6,8 8,8 - - 42,1 41,0 - - 28 KWS Kiran 4 86 79 - - 8,7 7,3 - - 42,9 43,0 - - 29 LG Jutta 5,5 92 80 - - 9,0 9,0 - - 39,0 38,7 - - 30 Medalistka 5,5 108 86 - - 7,0 8,8 - - 43,6 43,0 - - 31 RGT Kicker 3 88 81 - - 8,5 8,8 - - 38,7 36,7 - - 32 Julius 5 96 82 92 82 7,1 8,0 7,8 8,4 39,3 41,7 43,4 45,2 33 Pamier 4 85 73 84 74 7,0 8,7 8,0 8,7 42,3 41,5 43,3 43,0 Liczba doświadczeń 3 3 11 11 3 3 11 11 3 3 11 11 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; * wg COBORU określana w warunkach prowokacyjnych w Polsce (9 bardzo duża, 5 średnia, 1 - bardzo mała). 1. PSZENICA OZIMA 21

Tab. 10. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki. Rok zbioru Lp. Odmiana Mączniak właściwy Septorioza liści Septorioza kłosów Rdza brunatna Brunatna plamistość liści Choroby podsuszkowe Fuzarioza kłosów G Ł B G Ł B G Ł B G Ł B G Ł B G Ł B G Ł B Wzorzec (skala 9 o ) 7,6 9,0 5,1 7,7 8,1 6,4 8,2 6,7 9,0 7,1 8,8 7,1 8,0 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,2 6,7 9,0 1 KWS Ozon 8,0 9,0 4,5 9,0 7,5 6,0 7,0 7,0 9,0 2,0 8,5 6,0 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 5,0 6,8 9,0 2 Patras 9,0 9,0 6,0 8,0 8,3 6,5 7,0 7,3 9,0 8,0 8,8 7,5 7,5 7,5 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,8 9,0 3 Artist 8,0 9,0 5,5 8,0 8,5 6,5 8,0 7,0 9,0 5,0 8,8 6,0 7,0 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 6,8 9,0 4 RGT Kilimanjaro 9,0 9,0 4,0 9,0 8,3 7,0 9,0 6,5 9,0 7,0 9,0 8,0 8,5 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,5 9,0 5 Mulan 6,0 9,0 3,5 8,0 8,5 7,0 8,5 6,5 9,0 6,5 9,0 7,0 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 7,0 9,0 6 Arkadi,5 9,0 3,5 5,0 8,4 5,5 6,0 6,3 9,0 9,0 9,0 6,0 9,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,8 9,0 7 Linus 7,5 9,0 5,5 7,0 8,0 5,5 7,0 7,3 9,0 6,0 8,8 7,0 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,3 9,0 8 Platin 6,0 9,0 4,0 7,0 8,3 6,5 8,0 7,0 9,0 7,0 9,0 6,5 9,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,5 9,0 9 Estivus 8,5 9,0 7,5 9,0 8,5 6,5 9,0 6,8 9,0 6,0 9,0 8,0 8,0 7,5 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,5 9,0 10 Lavantus 5,5 9,0 4,5 8,0 8,0 5,5 9,0 7,0 9,0 9,0 9,0 7,0 8,0 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,3 9,0 11 KWS Livius 7,5 9,0 4,5 8,0 8,3 7,0 8,0 6,5 9,0 8,0 8,8 7,0 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,8 9,0 12 Franz 8,5 9,0 3,5 7,0 8,8 5,5 8,0 6,3 9,0 8,0 9,0 9,0 7,0 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 7,0 9,0 13 Hondia 8,5 9,0 9,0 7,5 8,0 6,0 9,0 6,8 9,0 9,0 9,0 8,0 7,5 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 7,0 9,0 14 KWS Dakotana 8,5 9,0 5,0 9,0 8,3 7,0 9,0 6,8 9,0 6,5 8,3 6,0 8,0 7,8 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,8 9,0 15 Rotax 7,5 9,0 7,0 9,0 8,3 7,5 9,0 7,0 9,0 7,0 8,8 8,0 9,0 7,8 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 6,8 9,0 16 Belissa 5,5 9,0 4,0 6,0 7,3 5,5 6,0 6,8 9,0 8,5 9,0 5,5 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,8 9,0 17 Florus 8,5 9,0 5,0 8,0 7,3 6,5 9,0 6,3 9,0 8,5 9,0 5,5 8,5 7,8 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,3 9,0 18 Tobak 9,0 9,0 3,5 8,0 8,0 6,5 8,0 6,8 9,0 7,0 9,0 7,5 7,0 7,8 9,0 9,0 9,0 9,0 7,5 6,5 9,0 19 Delawar 9,0 9,0 7,0 8,5 8,3 7,5 9,0 6,5 9,0 8,0 8,8 8,0 7,5 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 7,0 9,0 20 Leandrus 7,5 9,0 4,5 9,0 8,3 6,5 9,0 7,0 9,0 8,0 8,5 7,5 8,5 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,8 9,0 21 Pokusa 6,5 9,0 4,0 9,0 8,3 6,5 9,0 7,0 9,0 7,0 9,0 7,0 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 9,0 22 Janosch 6,5 9,0 2,5 9,0 8,0 5,5 7,0 6,8 9,0 2,5 9,0 6,5 8,5 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 6,8 9,0 23 Bartosz 8,5 9,0 4,0 7,0 8,0 6,0 9,0 6,5 9,0 7,0 8,5 8,0 8,5 8,5 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 9,0 24 Bonanza 9,0 9,0 8,5 7,5 7,3 7,5 8,0 6,0 9,0 5,0 9,0 9,0 8,5 7,5 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,5 9,0 25 Dolores 8,5 9,0 7,5 8,0 7,5 6,5 9,0 6,3 9,0 7,0 9,0 7,0 8,5 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 4,0 6,5 9,0 26 Frisky 8,0 9,0 3,5 6,0 8,3 6,5 8,0 6,3 9,0 8,0 9,0 7,0 8,5 7,5 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,8 9,0 27 Hybery 8,0 9,0 3,5 8,0 8,5 5,5 9,0 6,8 9,0 9,0 8,8 6,5 7,5 7,8 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 6,8 9,0 28 KWS Kiran 8,0 9,0 3,5 7,0 7,8 6,0 9,0 6,5 9,0 4,0 8,8 8,0 7,5 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 7,0 9,0 29 LG Jutta 9,0 9,0 5,5 6,0 7,3 6,0 8,0 7,3 9,0 8,0 8,8 9,0 8,0 7,8 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 7,3 9,0 30 Medalistka 4,5 9,0 5,0 8,5 7,5 6,0 9,0 7,0 9,0 6,5 8,3 7,5 7,5 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,3 9,0 31 RGT Kicker 6,0 9,0 5,5 8,0 8,0 7,0 9,0 7,5 9,0 9,0 8,0 6,0 7,5 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,0 9,0 32 Julius 8,0 9,0 6,5 5,0 8,0 7,0 6,0 7,0 9,0 9,0 8,8 5,5 8,0 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 6,5 9,0 33 Pamier 9,0 9,0 7,0 6,0 8,8 7,0 9,0 6,5 9,0 9,0 8,5 7,5 7,5 8,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 7,5 9,0 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; G Głubczyce, Ł Łosiów, B Bąków. 22

Tab. 11. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Wyniki analiz jakościowych na przeciętnym poziomie agrotechniki. Rok zbioru Lp. Odmiana Klasa jakości Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) Zawartość białka (% s.m.) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) G B Ł Średnia G B Ł Średnia G B Ł Średnia G B Ł Średnia G B Ł Średnia Wzorzec 76,1 74,8 69,9 73,6 11,7 11,0 13,6 12,1 20,4 17,4 22,7 20,2 34 30 50 38 401 344 407 384 1 KWS Ozon B 76,3 74,5 70,5 73,7 11,3 10,7 13,6 11,9 18,0 17,0 23,9 19,6 35 29 63 42 411 410 401 407 2 Patras A 75,2 75,3 71,2 73,9 12,4 10,6 13,1 12,0 20,8 16,0 20,3 19,0 38 31 64 44 448 338 464 417 3 Artist B 74,8 73,8 71,5 73,3 11,9 11,2 12,9 12,0 19,8 15,7 20,8 18,8 36 30 48 38 402 348 414 388 4 RGT Kilimanjaro A 78,7 74,5 72,2 75,1 11,7 10,3 14,0 12,0 19,2 16,5 22,5 19,4 38 27 55 40 411 384 451 415 5 Mulan B 77,3 76,4 71,3 75,0 11,0 11,4 13,6 12,0 22,1 17,7 21,4 20,4 29 26 44 33 300 299 433 344 6 Arkadia A 79,8 74,9 71,8 75,5 12,3 11,0 14,3 12,5 23,2 20,2 24,3 22,6 33 32 52 39 367 273 381 340 7 Linus A 72,6 71,4 67,7 70,5 12,2 10,9 13,7 12,2 23,4 17,2 22,0 20,9 38 30 45 38 434 338 376 383 8 Platin B 78,3 76,1 70,7 75,0 11,6 10,4 14,0 12,0 18,9 16,9 22,6 19,5 37 29 61 42 430 362 424 405 9 Estivus A 80,1 78,2 72,1 76,8 12,1 11,1 13,9 12,3 25,9 19,4 23,7 23,0 37 30 52 40 404 356 445 402 10 Lavantus A 77,4 75,7 69,0 74,0 11,7 10,1 15,1 12,3 19,2 15,9 25,3 20,1 32 23 58 38 426 321 424 390 11 KWS Livius B 75,8 75,9 69,6 73,7 11,6 10,8 13,6 12,0 22,0 17,0 24,3 21,1 38 30 58 42 434 338 460 411 12 Franz A 76,6 74,4 67,8 72,9 12,1 12,2 14,5 12,9 21,7 21,6 26,1 23,1 36 42 62 47 437 370 500 436 13 Hondia A 74,6 73,9 68,0 72,1 11,7 11,6 13,8 12,4 19,4 19,1 26,4 21,6 32 33 52 39 424 396 415 412 14 KWS Dakotana A 76,8 76,4 71,9 75,0 11,7 11,1 14,1 12,3 22,9 18,1 24,3 21,8 35 31 56 41 336 264 395 332 15 Rotax B 72,1 71,1 66,2 69,8 10,9 9,7 14,7 11,8 18,0 14,0 27,6 19,9 32 26 52 37 444 391 386 407 16 Belissa B 73,9 71,8 71,9 72,5 12,7 11,6 13,7 12,7 25,8 20,3 22,5 22,9 35 32 46 38 420 388 454 421 17 Florus A 77,5 75,2 70,2 74,3 11,8 11,4 14,4 12,5 16,5 18,6 22,3 19,1 28 28 52 36 439 342 444 408 18 Tobak B 73,3 72,8 67,2 71,1 11,3 9,3 14,1 11,6 19,0 14,1 27,3 20,1 30 30 58 39 386 354 358 366 19 Delawar A 74,2 74,1 69,2 72,5 11,9 11,1 12,8 11,9 22,5 14,0 18,9 18,5 31 34 37 34 422 374 418 405 20 Leandrus A 73,7 75,2 69,4 72,7 10,7 11,0 13,9 11,9 12,8 10,8 21,0 14,9 31 28 48 36 429 407 400 412 21 Pokusa B 78,2 75,3 70,3 74,6 11,8 11,1 11,2 11,3 20,5 18,1 18,0 18,9 26 28 29 28 357 257 325 313 22 Janosch B 73,9 73,7 70,6 72,7 12,0 11,4 11,8 11,7 21,9 17,6 15,8 18,4 32 27 33 31 396 257 404 352 23 Bartosz B 75,8 73,1 68,6 72,5 11,5 10,8 14,0 12,1 19,2 16,7 25,4 20,4 32 30 57 40 389 438 370 399 24 Bonanza B 74,3 74,7 70,3 73,1 12,1 11,6 13,1 12,3 21,6 19,2 21,3 20,7 38 32 43 38 405 325 437 389 25 Dolores B 77,1 74,9 71,1 74,3 11,7 11,5 13,1 12,1 16,7 15,3 19,9 17,3 30 30 42 34 375 281 433 363 26 Frisky C 78,6 77,1 71,8 75,8 11,9 11,7 10,7 11,4 23,0 20,2 17,5 20,2 36 33 33 34 367 345 369 360 27 Hybery F 1 B 77,1 73,7 68,4 73,0 11,7 10,2 15,0 12,3 19,0 14,8 24,3 19,4 30 27 54 37 332 329 411 357 28 KWS Kiran C 77,4 72,4 71,3 73,7 11,7 11,6 13,1 12,2 20,8 17,6 23,5 20,6 36 32 56 41 395 309 379 361 29 LG Jutta B 76,9 76,7 71,5 75,0 11,7 10,8 12,8 11,8 21,4 19,0 21,0 20,5 35 31 41 36 349 276 355 327 30 Medalistka B 79,7 77,2 71,6 76,1 11,5 10,1 14,4 12,0 18,5 17,4 24,4 20,1 34 28 57 40 412 362 387 387 31 RGT Kicker C 73,5 78,2 68,5 73,4 10,4 11,8 13,6 12,0 17,7 19,5 22,1 19,8 29 34 46 36 376 394 357 376 32 Julius E 76,1 77,3 68,6 74,0 12,1 10,0 14,1 12,1 21,9 20,6 24,8 22,4 44 32 56 44 434 359 431 408 33 Pamier A 75,7 74,2 66,3 72,0 12,6 11,7 15,6 13,3 19,8 18,3 24,2 20,8 33 28 56 39 446 381 339 389 G Głubczyce, B Bąków, Ł Łosiów; F 1 odmiana mieszańcowa; E odmiana elitarna, A odmiana jakościowa, B odmiana chlebowa, C odmiana pastewna lub inna. 1. PSZENICA OZIMA 23

Tab. 12. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Wyniki analiz jakościowych na intensywnym poziomie agrotechniki. Rok zbioru Lp. Odmiana Klasa jakości Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) Zawartość białka (% s.m.) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) G B Ł P Średnia G B Ł P Średnia G B Ł P Średnia G B Ł P Średnia G B Ł P Średnia Wzorzec 76,9 75,1 69,7 74,0 73,9 12,6 11,1 15,9 14,7 13,6 22,7 17,4 28,4 27,0 23,9 40 29 63 52 46 410 319 444 380 389 1 KWS Ozon B 77,4 74,8 70,3 75,6 74,5 12,7 11,3 15,6 13,9 13,4 21,0 17,8 27,1 24,9 22,7 47 30 64 62 51 357 348 365 414 371 2 Patras A 75,8 75,1 68,9 74,8 73,6 13,8 10,7 16,6 14,8 14,0 24,5 14,7 26,7 26,0 23,0 46 28 68 56 50 419 368 488 412 422 3 Artist B 75,5 74,0 70,5 74,8 73,7 12,6 10,3 14,9 14,2 13,0 22,5 14,7 26,3 26,0 22,4 49 27 64 61 50 380 375 458 388 400 4 RGT Kilimanjaro A 80,3 76,1 69,7 78,8 76,2 13,2 9,1 17,2 14,3 13,4 21,8 13,2 29,2 26,7 22,7 48 24 68 64 51 434 306 452 393 396 5 Mulan B 77,0 75,8 70,2 72,9 73,9 12,3 13,0 15,9 15,1 14,1 23,5 21,9 28,4 28,3 25,5 33 30 63 52 45 336 281 413 340 343 6 Arkadia A 79,3 75,5 71,2 75,5 75,3 11,5 11,9 15,9 13,9 13,3 23,0 22,4 33,6 26,9 26,5 36 30 63 45 44 390 256-440 362 7 Linus A 74,0 73,0 68,1 72,1 71,8 13,2 10,2 17,1 14,7 13,8 25,0 15,5 27,4 30,4 24,6 43 26 63 49 45 452 331 476 411 418 8 Platin B 77,4 73,8 69,3 75,4 74,0 13,1 11,9 14,9 14,2 13,5 21,5 17,6 27,5 24,1 22,7 42 32 56 54 46 402 346 446 386 395 9 Estivus A 79,1 77,0 72,6 76,0 76,2 12,2 10,0 16,3 14,8 13,3 24,6 16,4 28,3 31,9 25,3 41 26 62 53 45 390 349 473 393 401 10 Lavantus A 76,9 76,5 70,4 76,0 74,9 13,1 11,2 17,6 14,7 14,1 22,6 17,7 29,4 25,9 23,9 37 22 65 48 43 438 251 453 368 377 11 KWS Livius B 74,5 78,4 68,7 71,5 73,2 12,6 10,7 16,0 14,9 13,5 24,3 16,8 27,9 29,3 24,6 42 29 66 57 49 461 297 469 433 415 12 Franz A 78,0 75,3 69,2 75,9 74,6 12,5 11,3 16,2 14,5 13,6 25,3 19,6 29,0 29,0 25,7 44 35 56 55 47 454 368 478 417 429 13 Hondia A 76,7 75,8-75,3 75,9 12,7 11,1 15,4 15,0 13,5 21,3 16,8 30,2 28,0 24,1 37 30 60 56 46 437 316 416 396 391 14 KWS Dakotana A 78,2 77,6 70,6 76,9 75,8 13,5 11,2 16,0 14,9 13,9 25,1 18,1 31,3 31,7 26,6 44 32 67 57 50 357 233 437 340 342 15 Rotax B 74,2 69,9-70,7 71,6 12,1 9,8 16,5 14,3 13,2 19,6 14,9 34,1 26,9 23,9 36 26 68 50 45 432 358 449 443 420 16 Belissa B 76,4 72,8 71,0 74,3 73,6 12,8 14,5 16,0 14,6 14,5 22,6 30,2 28,6 25,9 26,8 38 40 63 51 48 451 254 467 429 400 17 Florus A 77,1 76,0 70,0 72,1 73,8 12,6 13,9 15,9 15,7 14,5 22,4 22,7 27,2 27,4 24,9 32 34 58 45 42 422 301 398 395 379 18 Tobak B 76,5 73,6 68,6 74,0 73,1 12,2 10,0 16,1 14,2 13,1 23,1 13,5 34,8 26,8 24,6 38 29 64 43 43 413 330 427 405 394 19 Delawar A 74,9 74,5 68,7 74,0 73,0 13,5 9,7 15,5 14,0 13,2 27,1 17,8 27,9 26,0 24,7 48 27 66 51 48 414 384 441 400 410 20 Leandrus A 74,7 74,2 67,8 70,3 71,7 12,3 9,9 14,7 15,2 13,0 18,5 10,9 25,1 23,5 19,5 38 25 54 50 42 469 342 441 356 402 21 Pokusa B 76,2 74,5 70,0 73,4 73,5 13,3 12,4 15,5 15,3 14,1 26,8 21,7 27,5 32,1 27,0 37 29 53 52 43 366 256 350 340 328 22 Janosch B 76,5 74,2 69,9 72,2 73,2 13,6 12,0 14,7 15,1 13,8 25,0 18,7 23,6 25,3 23,1 35 30 52 46 41 350 260 429 323 341 23 Bartosz B 75,8 73,1 67,6 74,1 72,6 12,4 11,0 16,5 13,9 13,4 20,5 18,1 34,6 26,0 24,8 36 33 69 51 47 410 339 372 390 378 24 Bonanza B 76,6 74,6 69,6 75,0 73,9 13,2 10,1 16,1 14,8 13,5 23,5 12,4 27,7 26,8 22,6 49 26 64 57 49 412 280 434 376 376 25 Dolores B 77,2 76,1 68,9 74,0 74,0 12,7 12,1 16,1 15,9 14,2 18,0 14,4 26,6 24,4 20,8 36 29 64 59 47 399 307 492 288 371 26 Frisky C 79,3 77,2 72,2 76,1 76,2 11,8 13,9 14,6 14,2 13,6 19,7 27,9 23,8 24,8 24,0 34 42 54 53 46 373 310 423 366 368 27 Hybery F 1 B 76,2 73,4 68,4 73,5 72,8 12,2 9,9 15,8 15,1 13,2 20,7 13,3 27,3 23,9 21,3 35 26 64 47 43 373 358 485 350 392 28 KWS Kiran C 77,7 71,7 70,2 74,6 73,5 12,1 11,4 15,2 14,8 13,4 21,0 19,0 29,1 24,7 23,4 38 29 63 59 47 427 354-307 363 29 LG Jutta B 78,3 78,0 71,2 74,0 75,4 12,8 10,4 15,1 14,3 13,2 28,0 17,0 25,9 26,1 24,3 49 30 60 41 45 385 288 457 397 382 30 Medalistka B 80,0 75,8 72,3 73,9 75,5 11,8 9,4 15,9 14,8 13,0 20,8 12,3 28,4 28,2 22,4 40 22 68 56 47 433 350 460 368 403 31 RGT Kicker C 76,4 77,9 69,4 70,5 73,5 10,9 10,7 14,9 14,9 12,8 17,7 15,3 24,6 23,9 20,4 33 29 62 49 43 394 376 444 418 408 32 Julius E 78,6 79,1 69,1 73,1 75,0 13,3 9,4 16,3 15,9 13,7 27,3 16,2 31,0 34,4 27,2 46 27 68 55 49 440 310 479 326 389 33 Pamier A 76,2 73,9 66,8 72,7 72,4 12,7 12,1 16,6 15,7 14,2 20,3 16,0 27,5 25,5 22,3 39 29 65 47 45 459 361 502 351 418 G Głubczyce, B Bąków, Ł Łosiów; F 1 odmiana mieszańcowa; E odmiana elitarna, A odmiana jakościowa, B odmiana chlebowa, C odmiana pastewna lub inna. 24

Przedplon pszenica ozima, optymalny termin siewu PRZEDPLON PSZENICA OZIMA, OPTYMALNY TERMIN SIEWU Doświadczenia przeprowadzono w Głubczycach i w Łosiowie na intensywnym poziomie agrotechniki, w 3 powtórzeniach. Pszenicę wysiano w optymalnym terminie. Dane agrotechniczne podano w tabeli 3. Wyniki doświadczenia z plonowaniem pszenicy po pszenicy ozimej wykazały, że w roku jak i w 3-leciu (śednia z 2015 ) korzystniejszym przedplonem jest rzepak ozimy, pod względem plonowania jak i MTN. Tab. 13. Pszenica ozima. Przedplon pszenica ozima i rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca) na intensywnym poziomie agrotechniki. Głubczyce, Łosiów. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana 2016 2015 pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak G Ł średnia G Ł średnia G Ł średnia G Ł średnia G Ł średnia G Ł średnia Wzorzec dt /ha 98,5 86,4 92,4 122,6 88,6 105,6 89,3 83,7 86,5 117,5 84,9 101,2 93,6 90,3 92,0 118,3 96,4 107,4 1 KWS Ozon 100 92 96 104 98 101 98 99 99 102 97 100 100 98 99 103 99 101 2 Patras 112 108 110 104 106 105 108 107 107 102 99 101 105 105 105 101 101 101 3 Artist 103 102 103 100 108 104 100 100 100 101 106 103 100 103 101 100 106 103 4 RGT Kilimanjaro 98 106 102 103 101 102 101 102 101 103 94 98 99 100 100 101 95 98 5 Mulan 100 100 100 97 102 99 100 97 98 98 104 101 102 100 101 100 103 101 6 Arkadi11 103 107 107 101 104 104 99 101 105 104 104 105 102 104 104 101 103 7 Linus 106 100 103 105 101 103 106 100 103 104 101 103 106 105 105 103 101 102 8 Platin 88 99 94 96 98 97 92 95 93 96 84 90 94 92 93 98 86 92 9 Estivus 95 101 98 96 103 99 99 100 100 95 94 95 98 97 97 98 97 97 10 Lavantus 95 96 96 96 81 89 95 95 95 98 93 95 97 97 97 100 93 97 11 KWS Livius 102 100 101 101 103 102 102 98 100 101 102 101 101 100 100 102 103 103 12 Franz 94 96 95 101 97 99 96 100 98 101 97 99 100 103 101 103 99 101 13 Hondi09 103 106 97 96 97 103 105 104 95 110 103 101 101 101 95 106 100 14 KWS Dakotana 98 102 100 85 101 93 101 104 103 93 107 100 100 103 101 95 106 100 15 Rotax 109 104 106 104 89 96 108 101 105 104 98 101 - - - - - - 16 Beliss06 105 105 108 106 107 101 106 103 104 107 105 101 103 102 101 105 103 17 Florus 91 98 94 95 104 100 93 97 95 99 94 97 - - - - - - 18 Tobak 101 102 101 103 101 102 104 105 105 104 100 102 106 106 106 104 102 103 19 Delawar 92 97 95 104 95 100 98 99 98 100 96 98 - - - - - - 20 Leandrus 98 95 96 103 92 97 96 95 96 101 104 103 - - - - - - 21 Pokusa 98 93 96 99 112 106 99 98 98 100 98 99 - - - - - - 22 Janosch 101 97 99 103 107 105 100 96 98 99 102 101 - - - - - - 23 Bartosz 109 101 105 105 95 100 - - - - - - - - - - - - 24 Bonanz01 93 97 86 94 90 - - - - - - - - - - - - 25 Dolores 88 98 93 98 102 100 - - - - - - - - - - - - 26 Frisky 107 115 111 107 116 111 - - - - - - - - - - - - 27 Hybery F 1 101 101 101 101 98 99 - - - - - - - - - - - - 28 KWS Kiran 95 97 96 100 95 97 - - - - - - - - - - - - 29 LG Jutta 95 100 98 96 94 95 - - - - - - - - - - - - 30 Medalistk04 107 105 101 105 103 - - - - - - - - - - - - 31 RGT Kicker 104 102 103 100 104 102 - - - - - - - - - - - - 32 Julius 93 91 92 96 97 97 96 93 94 100 107 104 96 92 94 98 105 102 33 Pamier 93 97 95 98 97 98 96 98 97 99 101 100 94 99 96 98 99 99 Liczba doświadczeń 1 1 2 1 1 2 2 2 4 2 2 4 3 3 6 3 3 6 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. 1. PSZENICA OZIMA 25

Tab. 14. Pszenica ozima. Przedplon pszenica i rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Głubczyce, Łosiów. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zimotrwałość * Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) (skala 9 o ) 2015 2015 2015 pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak Wzorzec 81 84 83 85 9,0 7,9 8,8 8,5 38,3 39,9 40,2 42,9 1 KWS Ozon 4 75 82 77 81 9,0 6,5 8,9 8,1 41,8 38,8 42,3 43,0 2 Patras 4 81 82 83 84 9,0 7,1 8,7 8,1 43,6 42,6 46,2 48,0 3 Artist 4 81 88 78 82 9,0 6,5 8,9 8,1 39,5 40,1 41,9 44,3 4 RGT Kilimanjaro 4 74 81 74 79 9,0 6,5 8,9 8,2 38,1 39,5 39,9 42,0 5 Mulan 3 82 77 80 80 9,0 6,3 8,8 7,8 37,9 39,9 40,2 42,0 6 Arkadia 6 75 92 84 92 9,0 8,8 8,8 8,5 42,2 47,3 43,8 48,0 7 Linus 4 80 80 83 85 9,0 8,0 8,9 8,7 38,0 43,3 39,7 43,3 8 Platin 4 79 83 82 83 9,0 9,0 8,6 8,8 35,0 40,5 35,2 39,4 9 Estivus 3 77 79 78 81 9,0 9,0 8,9 8,9 38,4 41,3 40,6 42,7 10 Lavantus 3 78 82 85 84 9,0 9,0 8,9 9,0 35,2 38,5 37,9 40,4 11 KWS Livius 3 85 88 84 86 9,0 8,4 8,9 8,6 42,9 42,8 42,2 46,1 12 Franz 3 85 89 86 89 9,0 8,3 8,7 8,3 40,4 41,0 40,1 43,1 13 Hondia 5,5 87 85 87 88 9,0 7,1 8,8 8,2 42,1 42,6 44,8 47,1 14 KWS Dakotana 3 77 77 81 81 9,0 6,0 9,0 7,9 39,1 40,1 40,6 43,5 15 Rotax 5 79 78 - - 9,0 7,1 - - 36,9 38,4 - - 16 Belissa 5 82 83 85 84 9,0 8,3 8,9 8,6 40,1 42,0 41,2 45,0 17 Florus 3 80 81 - - 9,0 9,0 - - 34,9 37,3 - - 18 Tobak 3 82 82 87 88 9,0 9,0 8,8 9,0 32,7 39,0 38,3 43,3 19 Delawar 4 80 86 - - 9,0 8,1 - - 32,1 36,3 - - 20 Leandrus 3 84 86 - - 9,0 9,0 - - 32,8 38,9 - - 21 Pokusa 3 81 88 - - 9,0 7,4 - - 39,1 38,4 - - 22 Janosch 3 81 82 - - 9,0 9,0 - - 40,3 40,8 - - 23 Bartosz 3,5 87 89 - - 9,0 7,8 - - 39,1 39,9 - - 24 Bonanza 4 82 87 - - 9,0 9,0 - - 39,0 36,5 - - 25 Dolores 4 79 81 - - 9,0 6,5 - - 38,2 39,1 - - 26 Frisky 3 82 81 - - 9,0 7,6 - - 36,5 39,2 - - 27 Hybery F 1 3,5 89 87 - - 9,0 8,8 - - 37,2 40,4 - - 28 KWS Kiran 4 82 84 - - 9,0 6,5 - - 38,5 41,9 - - 29 LG Jutta 5,5 82 85 - - 9,0 9,0 - - 40,3 38,2 - - 30 Medalistka 5,5 87 93 - - 9,0 8,8 - - 41,3 41,3 - - 31 RGT Kicker 3 80 85 - - 9,0 8,8 - - 36,9 36,0 - - 32 Julius 5 82 84 84 87 9,0 7,5 9,0 8,5 37,7 40,4 40,3 44,1 33 Pamier 4 79 79 80 82 9,0 8,5 9,0 8,8 36,1 41,2 38,7 42,1 Liczba doświadczeń 2 6 2 6 2 6 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; * wg COBORU określana w warunkach prowokacyjnych w Polsce (9 bardzo duża, 5 średnia, 1 bardzo mała). 26

Tab. 15. Pszenica ozima. Przedplon pszenica ozima i rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Wyniki analiz jakościowych na intensywnym poziomie agrotechniki. Głubczyce, Łosiów. Rok zbioru Lp. Odmiana Klasa jakości Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) Zawartość białka (% s.m.) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak pszenica rzepak G Ł G Ł G Ł G Ł G Ł G Ł G Ł G Ł G Ł G Ł Wzorzec 71,8 71,3 75,4 69,7 13,6 13,2 11,8 15,9 25,0 21,3 19,9 28,4 43 46 35 63 420 436 390 444 1 KWS Ozon B 73,9 72,1 77,5 70,3 12,8 12,8 11,3 15,6 21,7 20,9 19,0 27,1 52 54 38 64 392 443 368 365 2 Patras A 73,1 71,6 76,4 68,9 13,7 12,0 11,8 16,6 24,0 20,2 19,3 26,7 44 42 35 68 467 497 425 488 3 Artist B 70,5 71,5 73,1 70,5 12,6 12,7 13,6 14,9 21,6 21,4 25,3 26,3 41 40 62 64 432 417 382 458 4 RGT Kilimanjaro A 72,8 73,3 78,3 69,7 13,5 13,5 11,7 17,2 24,0 22,5 19,1 29,2 53 52 35 68 471 445 430 452 5 Mulan B 71,6 71,1 75,6 70,2 13,7 13,4 11,3 15,9 26,6 22,0 19,5 28,4 43 36 29 63 370 367 311 413 6 Arkadia A 75,5 72,8 76,2 71,2 12,1 12,2 11,0 15,9 23,2 20,6 18,9 33,6 36 37 31 63 389 402 364-7 Linus A 69,0 68,6 73,7 68,1 14,2 13,1 11,0 17,1 27,1 22,0 17,2 27,4 47 54 32 63 461 423 412 476 8 Platin B 69,4 71,1 75,7 69,3 14,1 13,3 10,9 14,9 21,5 19,7 17,6 27,5 48 46 32 56 411 484 331 446 9 Estivus A 75,4 74,1 78,0 72,6 13,5 13,3 11,1 16,3 23,7 22,5 21,4 28,3 41 44 35 62 437 421 389 473 10 Lavantus A 71,3 71,9 75,9 70,4 14,4 13,7 10,5 17,6 25,9 21,1 14,1 29,4 45 43 28 65 438 460 399 453 11 KWS Livius B 69,1 68,9 73,5 68,7 14,2 13,5 11,0 16,0 28,3 22,2 20,9 27,9 50 59 31 66 436 458 494 469 12 Franz A 71,8 71,1 77,4 69,2 13,2 13,6 11,2 16,2 24,3 21,9 20,2 29,0 41 43 36 56 411 445 393 478 13 Hondia A 74,1 71,8 75,9-14,0 13,7 12,0 15,4 26,0 20,0 19,7 30,2 46 44 33 60 384 445 432 416 14 KWS Dakotana A 75,2 74,1 76,6 70,6 13,3 13,1 12,1 16,0 27,4 20,4 22,2 31,3 45 48 38 67 350 393 302 437 15 Rotax B 68,0 68,2 70,9-13,3 12,8 11,4 16,5 24,0 20,1 17,6 34,1 42 47 33 68 339 439 364 449 16 Belissa B 71,8 72,2 74,5 71,0 13,4 12,4 12,5 16,0 26,7 19,9 26,4 28,6 39 45 34 63 432 499 358 467 17 Florus A 70,5 71,6 74,8 70,0 14,4 13,5 12,0 15,9 24,8 22,8 18,6 27,2 42 42 28 58 447 455 468 398 18 Tobak B 70,9 70,7 74,6 68,6 13,1 13,1 10,5 16,1 23,1 21,3 16,0 34,8 39 49 32 64 430 423 370 427 19 Delawar A 70,1 69,9 73,5 68,7 13,7 13,5 11,5 15,5 27,3 23,8 19,5 27,9 51 49 38 66 470 447 415 441 20 Leandrus A 69,7 67,7 74,5 67,8 13,5 14,6 11,4 14,7 19,5 19,7 14,5 25,1 42 51 32 54 456 480 400 441 21 Pokusa B 69,4 71,1 76,7 70,0 14,2 13,0 13,7 15,5 27,3 22,0 28,5 27,5 42 38 43 53 352 393 315 350 22 Janosch B 71,8 70,4 75,3 69,9 13,3 14,1 11,9 14,7 27,1 20,7 19,5 23,6 37 40 31 52 398 407 358 429 23 Bartosz B 73,7 70,7 75,7 67,6 13,3 12,9 11,7 16,5 25,0 21,0 19,3 34,6 37 44 36 69 411 435 408 372 24 Bonanza B 73,6 70,7 74,1 69,6 14,0 13,6 13,9 16,1 24,8 22,4 26,9 27,7 38 46 57 64 418 417 401 434 25 Dolores B 68,6 71,9 74,6 68,9 14,7 13,2 13,1 16,1 25,3 21,6 19,7 26,6 46 43 31 64 466 451 383 492 26 Frisky C 76,3 75,4 76,3 72,2 12,4 12,5 10,3 14,6 25,5 19,6 17,1 23,8 36 37 27 54 398 433 376 423 27 Hybery F 1 B 71,9 70,1 74,7 68,4 13,4 12,4 11,4 15,8 23,6 19,8 17,6 27,3 39 42 32 64 390 391 370 485 28 KWS Kiran C 73,4 71,6 76,3 70,2 13,8 13,5 12,5 15,2 25,8 20,3 19,9 29,1 46 44 36 63 428 451 397-29 LG Jutta B 73,2 73,7 76,6 71,2 13,2 13,6 11,6 15,1 26,1 20,8 17,1 25,9 40 52 34 60 401 425 404 457 30 Medalistka B 75,2 74,0 78,2 72,3 13,4 13,9 11,9 15,9 25,6 21,5 20,2 28,4 46 47 33 68 444 440 399 460 31 RGT Kicker C 68,8 68,9 72,3 69,4 12,6 12,5 12,3 14,9 21,9 19,9 21,8 24,6 38 40 38 62 403 432 372 444 32 Julius E 72,5 72,7 76,9 69,1 13,6 13,9 11,4 16,3 30,1 27,4 23,7 31,0 48 57 34 68 467 436 424 479 33 Pamier A 69,2 69,8 74,7 66,8 15,1 13,3 12,9 16,6 25,8 20,2 19,5 27,5 43 47 34 65 470 446 442 502 G Głubczyce, Ł Łosiów; F 1 odmiana mieszańcowa; E odmiana elitarna, A odmiana jakościowa, B odmiana chlebowa, C odmiana pastewna lub inna. 1. PSZENICA OZIMA 27

Przedplon soja, optymalny i opóźniony termin siewu PRZEDPLON SOJA, OPTYMALNY I OPÓŹNIONY TERMIN SIEWU Doświadczenia prowadzono od 2014 roku w SDOO Głubczyce w 4 powtórzeniach, w roku 2016 doswiadczenie założono w 3 potórzeniach na intensywnym poziomie agrotechniki. Daty siewu pszenicy były różne w poszczególnych latach: 06.11.2014, 30.09.2015, 17.10.2016. Uzyskane plony ziarna zestawiono w tabeli 16. Wyniki doświadczenia z plonowaniem pszenicy po różnych przedplonach wykazały, że w roku jak i w 3-leciu (śednia z 2015-) w Głubczycach najwyższe plony uzyskano na stanowisku po soi, pod względem MTN najlepszym przedplonem okazał się rzepak ozimy. Tab. 16. Pszenica ozima. Przedplon soja, rzepak ozimy i pszenica ozima, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca) na intensywnym poziomie agrotechniki. Głubczyce. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana 2016 2015 soja rzepak ozimy pszenica ozima soja rzepak ozimy pszenica ozima soja rzepak ozimy pszenica ozima Wzorzec dt /h22,8 122,6 98,5 118,2 117,5 89,3 121,4 118,3 93,6 1 KWS Ozon 100 104 100 99 102 98 101 103 100 2 Patras 103 104 112 101 102 108 101 101 105 3 Artist 103 100 103 103 101 100 102 100 100 4 RGT Kilimanjaro 104 103 98 103 103 101 102 101 99 5 Mulan 104 97 100 100 98 100 99 100 102 6 Arkadi07 107 111 104 105 104 105 104 105 7 Linus 103 105 106 103 104 106 103 103 106 8 Platin 95 96 88 96 96 92 98 98 94 9 Estivus 96 96 95 95 95 99 97 98 98 10 Lavantus 95 96 95 98 98 95 99 100 97 11 KWS Livius 99 101 102 99 101 102 100 102 101 12 Franz 100 101 94 102 101 96 101 103 100 13 Hondia 98 97 109 96 95 103 96 95 101 14 KWS Dakotan02 85 98 102 93 101 101 95 100 15 Rotax 104 104 109 103 104 108 - - - 16 Beliss03 108 106 102 104 101 100 101 101 17 Florus 98 95 91 99 99 93 - - - 18 Tobak 103 103 101 105 104 104 105 104 106 19 Delawar 101 104 92 100 100 98 - - - 20 Leandrus 100 103 98 100 101 96 - - - 21 Pokus00 99 98 98 100 99 - - - 22 Janosch 97 103 101 98 99 100 - - - 23 Bartosz 99 105 109 - - - - - - 24 Bonanza 95 86 101 - - - - - - 25 Dolores 100 98 88 - - - - - - 26 Frisky 108 107 107 - - - - - - 27 Hybery F 1 100 101 101 - - - - - - 28 KWS Kiran 96 100 95 - - - - - - 29 LG Jutta 93 96 95 - - - - - - 30 Medalistk02 101 104 - - - - - - 31 RGT Kicker 104 100 104 - - - - - - 32 Julius 95 96 93 97 100 96 97 98 96 33 Pamier 94 98 93 96 99 96 98 98 94 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 2 2 3 3 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. 28

Tab. 17. Pszenica ozima. Przedplon soja, rzepak ozimy i pszenica ozima, optymalny termin siewu. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Głubczyce. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zimotrwałość * Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) (skala 9 o ) 2015 2015 2015 soja pszenica rzepak soja pszenica rzepak soja pszenica rzepak soja pszenica rzepak soja pszenica rzepak soja pszenica rzepak Wzorzec 86 86 86 82 81 85 9,0 9,0 9,0 8,8 8,8 8,7 40,9 35,7 42,1 43,7 41,1 46,5 1 KWS Ozon 4 82 80 85 76 75 82 9,0 9,0 9,0 9,0 8,9 8,8 41,6 42,5 42,8 46,7 44,8 47,1 2 Patras 4 84 85 86 81 79 84 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 8,5 46,9 41,2 50,4 50,2 47,9 53,7 3 Artist 4 84 85 92 82 80 85 9,0 9,0 9,0 8,7 8,9 8,8 42,4 36,6 41,5 44,9 42,4 47,2 4 RGT Kilimanjaro 4 80 76 80 77 72 79 9,0 9,0 9,0 8,7 8,9 9,0 45,3 35,3 43,2 46,4 40,8 47,4 5 Mulan 3 79 85 74 78 80 80 9,0 9,0 9,0 8,5 8,5 8,5 40,2 36,2 43,8 43,5 41,7 46,2 6 Arkadia 6 97 92 92 90 87 93 9,0 9,0 9,0 8,7 8,7 8,2 45,2 40,1 47,3 48,0 45,9 51,4 7 Linus 4 81 87 80 79 79 80 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 39,9 37,8 43,6 42,0 40,6 46,5 8 Platin 4 83 80 81 81 79 81 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 8,7 38,5 32,9 40,3 39,2 36,5 41,5 9 Estivus 3 84 79 75 80 77 79 9,0 9,0 9,0 9,0 8,9 8,8 41,9 34,9 41,9 43,6 40,7 45,3 10 Lavantus 3 81 83 83 78 80 82 9,0 9,0 9,0 8,8 8,9 9,0 36,4 31,5 38,5 40,8 38,3 42,8 11 KWS Livius 3 93 92 87 84 85 87 9,0 9,0 9,0 9,0 8,8 8,7 46,4 41,0 45,5 47,8 43,6 51,1 12 Franz 3 92 90 93 87 84 89 9,0 9,0 9,0 9,0 8,6 8,0 42,8 41,2 42,5 44,8 41,4 46,5 13 Hondia 5,5 88 94 85 83 88 88 9,0 9,0 9,0 9,0 8,9 8,7 44,6 40,2 47,2 46,5 46,8 51,9 14 KWS Dakotana 3 83 79 74 79 78 77 9,0 9,0 9,0 9,0 8,9 8,8 40,0 36,6 40,1 43,3 41,7 46,2 15 Rotax 5 82 85 79 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 39,0 35,4 40,4 - - - 16 Belissa 5 84 90 86 76 83 83 9,0 9,0 9,0 9,0 8,8 8,8 43,8 38,0 45,6 44,8 42,2 49,3 17 Florus 3 85 81 80 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 35,6 31,4 37,8 - - - 18 Tobak 3 85 86 87 82 82 86 9,0 9,0 9,0 8,4 8,9 9,0 38,3 26,0 40,1 42,9 37,7 46,2 19 Delawar 4 85 85 86 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 36,9 30,7 37,7 - - - 20 Leandrus 3 87 92 92 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 38,5 32,0 40,7 - - - 21 Pokusa 3 85 90 93 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 38,7 34,7 40,7 - - - 22 Janosch 3 88 90 82 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 41,0 37,5 44,2 - - - 23 Bartosz 3,5 89 93 95 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 42,2 37,0 44,3 - - - 24 Bonanza 4 90 88 87 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 41,3 37,5 38,2 - - - 25 Dolores 4 87 86 85 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 41,4 31,8 42,3 - - - 26 Frisky 3 86 88 84 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 39,9 33,3 38,5 - - - 27 Hybery F 1 3,5 91 96 90 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 39,4 35,8 41,9 - - - 28 KWS Kiran 4 86 91 88 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 40,8 38,7 44,2 - - - 29 LG Jutta 5,5 85 86 86 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 35,5 32,9 38,6 - - - 30 Medalistka 5,5 89 89 95 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 45,1 39,4 46,5 - - - 31 RGT Kicker 3 88 83 89 - - - 9,0 9,0 9,0 - - - 39,7 32,0 35,3 - - - 32 Julius 5 90 84 86 85 82 88 9,0 9,0 9,0 9,0 8,9 9,0 39,4 34,3 42,7 44,3 41,2 48,4 33 Pamier 4 81 86 85 77 78 81 9,0 9,0 9,0 8,7 9,0 9,0 40,4 33,4 39,8 43,3 38,9 45,1 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; * wg COBORU określana w warunkach prowokacyjnych w Polsce (9 bardzo duża, 5 średnia, 1 - bardzo mała) 1. PSZENICA OZIMA 29

Tab. 18. Pszenica ozima. Przedplon soja, rzepak ozimy i pszenica ozima, optymalny termin siewu. Wyniki analiz jakościowych na intensywnym poziomie agrotechniki. Głubczyce. Rok zbioru Lp. Odmiana Klasa jakości Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) Zawartość białka (% s.m.) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) soja rzepak pszenica soja rzepak pszenica soja rzepak pszenica soja rzepak pszenica soja rzepak pszenica Wzorzec 76,9 75,4 71,8 12,6 11,8 13,6 22,7 19,9 25,0 40 35 43 410 390 420 1 KWS Ozon B 77,4 77,5 73,9 12,7 11,3 12,8 21,0 19,0 21,7 47 38 52 357 368 392 2 Patras A 75,8 76,4 73,1 13,8 11,8 13,7 24,5 19,3 24,0 46 35 44 419 425 467 3 Artist B 75,5 73,1 70,5 12,6 13,6 12,6 22,5 25,3 21,6 49 62 41 380 382 432 4 RGT Kilimanjaro A 80,3 78,3 72,8 13,2 11,7 13,5 21,8 19,1 24,0 48 35 53 434 430 471 5 Mulan B 77,0 75,6 71,6 12,3 11,3 13,7 23,5 19,5 26,6 33 29 43 336 311 370 6 Arkadia A 79,3 76,2 75,5 11,5 11,0 12,1 23,0 18,9 23,2 36 31 36 390 364 389 7 Linus A 74,0 73,7 69,0 13,2 11,0 14,2 25,0 17,2 27,1 43 32 47 452 412 461 8 Platin B 77,4 75,7 69,4 13,1 10,9 14,1 21,5 17,6 21,5 42 32 48 402 331 411 9 Estivus A 79,1 78,0 75,4 12,2 11,1 13,5 24,6 21,4 23,7 41 35 41 390 389 437 10 Lavantus A 76,9 75,9 71,3 13,1 10,5 14,4 22,6 14,1 25,9 37 28 45 438 399 438 11 KWS Livius B 74,5 73,5 69,1 12,6 11,0 14,2 24,3 20,9 28,3 42 31 50 461 494 436 12 Franz A 78,0 77,4 71,8 12,5 11,2 13,2 25,3 20,2 24,3 44 36 41 454 393 411 13 Hondia A 76,7 75,9 74,1 12,7 12,0 14,0 21,3 19,7 26,0 37 33 46 437 432 384 14 KWS Dakotana A 78,2 76,6 75,2 13,5 12,1 13,3 25,1 22,2 27,4 44 38 45 357 302 350 15 Rotax B 74,2 70,9 68,0 12,1 11,4 13,3 19,6 17,6 24,0 36 33 42 432 364 339 16 Belissa B 76,4 74,5 71,8 12,8 12,5 13,4 22,6 26,4 26,7 38 34 39 451 358 432 17 Florus A 77,1 74,8 70,5 12,6 12,0 14,4 22,4 18,6 24,8 32 28 42 422 468 447 18 Tobak B 76,5 74,6 70,9 12,2 10,5 13,1 23,1 16,0 23,1 38 32 39 413 370 430 19 Delawar A 74,9 73,5 70,1 13,5 11,5 13,7 27,1 19,5 27,3 48 38 51 414 415 470 20 Leandrus A 74,7 74,5 69,7 12,3 11,4 13,5 18,5 14,5 19,5 38 32 42 469 400 456 21 Pokusa B 76,2 76,7 69,4 13,3 13,7 14,2 26,8 28,5 27,3 37 43 42 366 315 352 22 Janosch B 76,5 75,3 71,8 13,6 11,9 13,3 25,0 19,5 27,1 35 31 37 350 358 398 23 Bartosz B 75,8 75,7 73,7 12,4 11,7 13,3 20,5 19,3 25,0 36 36 37 410 408 411 24 Bonanza B 76,6 74,1 73,6 13,2 13,9 14,0 23,5 26,9 24,8 49 57 38 412 401 418 25 Dolores B 77,2 74,6 68,6 12,7 13,1 14,7 18,0 19,7 25,3 36 31 46 399 383 466 26 Frisky C 79,3 76,3 76,3 11,8 10,3 12,4 19,7 17,1 25,5 34 27 36 373 376 398 27 Hybery F 1 B 76,2 74,7 71,9 12,2 11,4 13,4 20,7 17,6 23,6 35 32 39 373 370 390 28 KWS Kiran C 77,7 76,3 73,4 12,1 12,5 13,8 21,0 19,9 25,8 38 36 46 427 397 428 29 LG Jutta B 78,3 76,6 73,2 12,8 11,6 13,2 28,0 17,1 26,1 49 34 40 385 404 401 30 Medalistka B 80,0 78,2 75,2 11,8 11,9 13,4 20,8 20,2 25,6 40 33 46 433 399 444 31 RGT Kicker C 76,4 72,3 68,8 10,9 12,3 12,6 17,7 21,8 21,9 33 38 38 394 372 403 32 Julius E 78,6 76,9 72,5 13,3 11,4 13,6 27,3 23,7 30,1 46 34 48 440 424 467 33 Pamier A 76,2 74,7 69,2 12,7 12,9 15,1 20,3 19,5 25,8 39 34 43 459 442 470 F 1 odmiana mieszańcowa; E odmiana elitarna, A odmiana jakościowa, B odmiana chlebowa, C odmiana pastewna lub inna. 30

Przedplon kukurydza na ziarno, opóźniony termin siewu PRZEDPLON KUKURYDZA NA ZIARNO, OPÓŹNIONY TERMIN SIEWU Kukurydza jest obecnie obok rzepaku głównym przedplonem dla pszenicy ozimej. Uprawiana na ziarno schodzi z pola na przełomie października i listopada. Celem prowadzonych doświadczeń było zbadanie, które z odmian pszenicy są najbardziej tolerancyjne na późny siew. Doświadczenia przeprowadzono w Głubczycach, porowadzone na intensywnym poziomie agrotechniki. Daty siewu pszenicy: Doświadczenia założone: 14.11.2014, 02.11.2015 i 04.11.2016; Uzyskane plony ziarna za lat015- podano w tabeli 19. W roku podobnie, jak w poprzednich dwóch latach pszenica po tym przedplonie plonowała wysoko i stabilnie. Wyleganie nie wystąpiło. Średnia wysokość pszenicy po kukurydzy w analizowanym 3-leciu wyniosła 80 cm, a po rzepaku 84 cm. W roku plony ziarna wskazują, że pszenica na stanowisku po rzepaku ozimym wysiana w optymalnym terminie plonuje wyżej od uprawianej po kukurydzy wysianej w opóźnionym terminie. Jej średnie plony wzorca wyniosły: Po kukurydzy: w roku 107,9 dt/ha, 2015-113,1 dt/ha; Po rzepaku: w roku 122,6 dt/ha, 2015-118,3 dt/ha. MTN dla pszenicy po kukrurydzy na ziarno w roku była wyższa o 0,7 g (42,8 g) od pszenicy po rzepaku ozimym (42,1 g). Rośliny na jesieni uniknęły porażenia przez choroby grzybowe oraz wirusowe, których wektorem są mszyce. Tab. 19. Pszenica ozima. Przedplon kukurydza na ziarno, opóźniony termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca) na intensywnym poziomie agrotechniki. Głubczyce. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt /h07,9 112,5 118,8 110,2 113,1 1 KWS Ozon 98 97 102 97 99 2 Patras 101 104 102 102 102 3 Artist 100 103 100 102 101 4 RGT Kilimanjaro 105 105 98 105 103 5 Mulan 101 94 102 97 99 6 Arkadi09 102 103 105 104 7 Linus 100 102 104 101 102 8 Platin 97 95 102 96 98 9 Estivus 97 96 101 96 98 10 Lavantus 94 97 103 95 98 11 KWS Livius 97 103 103 100 101 12 Franz 101 101 101 101 101 13 Hondi02 97 95 99 98 14 KWS Dakotan02 99 103 100 101 15 Rotax 104 98-101 - 16 Beliss05 104 94 105 101 17 Florus 102 103-102 - 18 Tobak 99 103 105 101 102 19 Delawar 98 104-101 - 20 Leandrus 100 97-98 - 21 Pokus02 97-99 - 22 Janosch 99 102-101 - 23 Bartosz 100 - - - - 24 Bonanza 90 - - - - 25 Dolores 102 - - - - 26 Frisky 108 - - - - 27 Hybery F 1 103 - - - - 28 KWS Kiran 97 - - - - 29 LG Jutta 92 - - - - 30 Medalistk05 - - - - 31 RGT Kicker 105 - - - - 32 Julius 93 93 98 93 95 33 Pamier 94 106 98 100 99 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; Data siewu: 14.11.2014 r., 02.11.2015 r., 04.11.2016 r. 1. PSZENICA OZIMA 31

Tab. 20. Pszenica ozima. Przedplon kukurydza na ziarno, opóźniony termin siewu. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Głubczyce. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zimotrwałość * (skala 9 o ) Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) 2015 2015 2015 Wzorzec 81 80 9,0 8,9 42,8 43,0 1 KWS Ozon 4 74 74 9,0 9,0 45,7 49,3 2 Patras 4 80 79 9,0 8,7 48,8 49,3 3 Artist 4 80 79 9,0 8,7 47,6 46,3 4 RGT Kilimanjaro 4 77 75 9,0 8,8 44,2 44,8 5 Mulan 3 78 77 9,0 8,7 42,0 42,0 6 Arkadia 6 87 84 9,0 9,0 47,7 47,2 7 Linus 4 75 77 9,0 9,0 42,5 42,6 8 Platin 4 80 77 9,0 9,0 38,9 38,3 9 Estivus 3 82 79 9,0 9,0 42,1 41,7 10 Lavantus 3 84 77 9,0 9,0 38,2 39,8 11 KWS Livius 3 85 82 9,0 8,7 49,0 47,5 12 Franz 3 90 86 9,0 9,0 43,7 43,9 13 Hondia 5,5 85 83 9,0 9,0 45,4 44,7 14 KWS Dakotana 3 75 75 9,0 8,7 40,2 42,3 15 Rotax 5 77-9,0-38,8-16 Belissa 5 81 77 9,0 9,0 47,2 45,3 17 Florus 3 82-9,0-37,8-18 Tobak 3 79 80 9,0 8,8 39,3 40,7 19 Delawar 4 81-9,0-39,4-20 Leandrus 3 82-9,0-39,7-21 Pokusa 3 82-9,0-41,9-22 Janosch 3 80-9,0-43,3-23 Bartosz 3,5 85-9,0-42,0-24 Bonanza 4 83-9,0-45,0-25 Dolores 4 79-9,0-42,9-26 Frisky 3 80-9,0-40,1-27 Hybery F 1 3,5 86-9,0-44,6-28 KWS Kiran 4 80-9,0-42,7-29 LG Jutta 5,5 82-9,0-38,3-30 Medalistka 5,5 89-9,0-46,2-31 RGT Kicker 3 83-9,0-41,9-32 Julius 5 83 83 9,0 9,0 42,7 43,6 33 Pamier 4 81 78 9,0 8,7 43,2 43,1 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; * wg COBORU określana w warunkach prowokacyjnych w Polsce (9 bardzo duża, 5 średnia, 1 - bardzo mała). Tab. 21. Pszenica ozima. Przedplon kukurydza na ziarno, opóźniony termin siewu. Wyniki analiz jakościowych na intensywnym poziomie agrotechniki. Głubczyce. Rok zbioru Lp. Odmiana Klasa jakości Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) Zawartość białka (% s.m.) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) Wzorzec 74,4 11,5 18,6 30 397 1 KWS Ozon B 75,3 11,5 18,0 28 423 2 Patras A 74,2 11,6 19,8 34 445 3 Artist B 74,4 11,4 19,6 34 417 4 RGT Kilimanjaro A 76,7 11,2 16,1 33 443 5 Mulan B 73,9 11,4 20,4 26 332 6 Arkadia A 76,3 10,9 20,3 27 353 7 Linus A 71,1 11,7 22,5 32 414 8 Platin B 75,1 10,9 17,0 30 373 9 Estivus A 77,6 11,4 19,2 30 407 10 Lavantus A 75,3 12,7 18,5 31 406 11 KWS Livius B 72,9 11,8 20,3 30 422 12 Franz A 75,9 11,6 19,5 33 438 13 Hondia A 74,7 12,2 18,0 29 419 14 KWS Dakotana A 75,1 12,0 20,1 31 308 15 Rotax B 70,4 12,4 17,0 29 403 16 Belissa B 73,0 11,7 20,9 28 415 17 Florus A 75,1 12,1 16,9 29 425 18 Tobak B 72,9 11,0 16,5 31 392 19 Delawar A 72,9 11,7 18,0 33 407 20 Leandrus A 74,2 11,9 13,0 30 487 21 Pokusa B 74,5 11,8 17,9 23 295 22 Janosch B 73,5 11,3 19,3 26 395 23 Bartosz B 74,2 11,2 19,1 30 402 24 Bonanza B 73,9 11,7 17,3 32 393 25 Dolores B 74,1 12,1 14,2 28 373 26 Frisky C 76,2 10,1 16,8 23 378 27 Hybery F1 B 74,4 10,9 17,5 27 325 28 KWS Kiran C 73,4 11,5 18,5 30 414 29 LG Jutta B 75,1 12,0 24,5 41 350 30 Medalistka B 77,2 10,9 19,4 29 415 31 RGT Kicker C 73,8 9,9 15,6 32 395 32 Julius E 76,5 12,4 23,8 28 424 33 Pamier A 74,1 12,2 18,0 24 421 F 1 odmiana mieszańcowa; E odmiana elitarna, A odmiana jakościowa, B odmiana chlebowa, C odmiana pastewna lub inna. 32

Tab. 22. Pszenica ozima. Plon ziarna przy 14 % wilgotności (% wzorca) w różnych wariantach agrotechnicznych na intensywnym poziomie agrotechniki a. 2 Głubczyce. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Optymalny termin siewu przedplon rzepak ozimy Optymalny termin siewu przedplon pszenica ozima Optymalny i opóźniony termin siewu przedplon soja Opóźniony termin siewu przedplon kukurydza na ziarno 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/h22,6 117,5 118,3 98,5 89,3 93,6 122,8 118,2 121,4 107,9 110,2 113,1 113,0 108,8 111,6 1 KWS Ozon LOZ 104 102 103 100 98 100 100 99 101 98 97 99 100 99 101 2 Patras LOZ 104 102 101 112 108 105 103 101 101 101 102 102 105 103 102 3 Artist LOZ 100 101 100 103 100 100 103 103 102 100 102 101 101 101 101 4 RGT Kilimanjaro 103 103 101 98 101 99 104 103 102 105 105 103 103 103 101 5 Mulan LOZ 97 98 100 100 100 102 104 100 99 101 97 99 101 99 100 6 Arkadia LOZ 107 105 104 111 104 105 107 104 105 109 105 104 108 105 104 7 Linus LOZ 105 104 103 106 106 106 103 103 103 100 101 102 104 103 103 8 Platin 96 96 98 88 92 94 95 96 98 97 96 98 94 95 97 9 Estivus 96 95 98 95 99 98 96 95 97 97 96 98 96 97 98 10 Lavantus LOZ 96 98 100 95 95 97 95 98 99 94 95 98 95 96 99 11 KWS Livius 101 101 102 102 102 101 99 99 100 97 100 101 100 101 101 12 Franz LOZ 101 101 103 94 96 100 100 102 101 101 101 101 99 100 101 13 Hondia 97 95 95 109 103 101 98 96 96 102 99 98 102 99 98 14 KWS Dakotana LOZ 85 93 95 98 101 100 102 102 101 102 100 101 97 99 99 15 Rotax 104 104-109 108-104 103-104 101-105 104-16 Beliss08 104 101 106 101 101 103 102 100 105 105 101 105 103 101 17 Florus 95 99-91 93-98 99-102 102-97 98-18 Tobak LOZ 103 104 104 101 104 106 103 105 105 99 101 102 101 103 104 19 Delawar 104 100-92 98-101 100-98 101-99 100-20 Leandrus 103 101-98 96-100 100-100 98-100 99-21 Pokusa 99 100-98 99-100 98-102 99-100 99-22 Janosch 103 99-101 100-97 98-99 101-100 99-23 Bartosz 105 - - 109 - - 99 - - 100 - - 103 - - 24 Bonanza 86 - - 101 - - 95 - - 90 - - 93 - - 25 Dolores 98 - - 88 - - 100 - - 102 - - 97 - - 26 Frisky 107 - - 107 - - 108 - - 108 - - 107 - - 27 Hybery F 1 101 - - 101 - - 100 - - 103 - - 101 - - 28 KWS Kiran 100 - - 95 - - 96 - - 97 - - 97 - - 29 LG Jutta 96 - - 95 - - 93 - - 92 - - 94 - - 30 Medalistk01 - - 104 - - 102 - - 105 - - 103 - - 31 RGT Kicker 100 - - 104 - - 104 - - 105 - - 103 - - 32 Julius LOZ 96 100 98 93 96 96 95 97 97 93 93 95 94 97 96 33 Pamier LOZ 98 99 98 93 96 94 94 96 98 94 100 99 95 98 97 Średnia Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; LOZ Lista Odmian Zalecanych. 1. PSZENICA OZIMA 33

Tab. 23. Pszenica ozima. Plon ziarna przy 14 % wilgotności (% wzorca) w różnych wariantach agrotechnicznych na intensywnym poziomie agrotechniki. Łosiów. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Optymalny termin siewu przedplon rzepak ozimy Optymalny termin siewu przedplon pszenica ozima Średnia 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 88,6 84,9 96,4 86,4 83,7 98,9 87,5 84,3 97,7 1 KWS Ozon LOZ 98 96 98 92 99 98 95 98 98 2 Patras LOZ 106 106 106 108 107 103 107 107 104 3 Artist LOZ 108 108 108 102 100 102 105 104 105 4 RGT Kilimanjaro 101 96 96 106 102 99 104 99 97 5 Mulan LOZ 102 103 103 100 97 100 101 100 101 6 Arkadia LOZ 101 106 103 103 99 104 102 102 103 7 Linus LOZ 101 105 104 100 100 102 101 103 103 8 Platin 98 92 91 99 95 95 99 93 93 9 Estivus 103 94 97 101 100 96 102 97 96 10 Lavantus LOZ 81 86 88 96 95 97 89 90 93 11 KWS Livius 103 102 103 100 98 102 101 100 103 12 Franz LOZ 97 97 99 96 100 104 97 98 102 13 Hondia 96 103 100 103 105 101 100 104 101 14 KWS Dakotana LOZ 101 103 104 102 104 100 101 104 102 15 Rotax 89 95-104 101-96 98-16 Beliss06 108 105 105 106 100 106 107 102 17 Florus 104 98-98 97-101 98-18 Tobak LOZ 101 99 101 102 105 103 101 102 102 19 Delawar 95 95-97 99-96 97-20 Leandrus 92 98-95 95-93 97-21 Pokus12 108-93 98-102 103-22 Janosch 107 102-97 96-102 99-23 Bartosz 95 - - 101 - - 98 - - 24 Bonanza 94 - - 93 - - 93 - - 25 Dolores 102 - - 98 - - 100 - - 26 Frisky 116 - - 115 - - 115 - - 27 Hybery F 1 98 - - 101 - - 99 - - 28 KWS Kiran 95 - - 97 - - 96 - - 29 LG Jutta 94 - - 100 - - 97 - - 30 Medalistk05 - - 107 - - 106 - - 31 RGT Kicker 104 - - 102 - - 103 - - 32 Julius LOZ 97 98 99 91 93 93 94 95 96 33 Pamier LOZ 97 96 96 97 98 66 97 97 81 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; LOZ Lista Odmian Zalecanych. Tab. 24. Pszenica ozima. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14 % wilgotności (% wzorca) na intensywnym poziomie agrotechniki a2. Pągów. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Optymalny termin siewu przedplon rzepak ozimy 2016 2015 Wzorzec dt/h24,0 106,2 112,8 1 KWS Ozon LOZ 94 89 87 2 Patras LOZ 100 101 99 3 Artist LOZ 100 101 100 4 RGT Kilimanjaro 112 109 106 5 Mulan LOZ 101 103 106 6 Arkadia LOZ 106 106 99 7 Linus LOZ 104 106 106 8 Platin 92 93 97 9 Estivus 100 96 97 10 Lavantus LOZ 88 84 90 11 KWS Livius 101 102 97 12 Franz LOZ 105 106 104 13 Hondi06 99 99 14 KWS Dakotana LOZ 101 104 105 15 Rotax 104 104-16 Beliss08 107 105 17 Florus 95 95-18 Tobak LOZ 105 105 106 19 Delawar 109 103-20 Leandrus 93 98-21 Pokus01 96-22 Janosch 95 99-23 Bartosz 105 - - 24 Bonanza 91 - - 25 Dolores 101 - - 26 Frisky 100 - - 27 Hybery F 1 105 - - 28 KWS Kiran 86 - - 29 LG Jutta 95 - - 30 Medalistk05 - - 31 RGT Kicker 101 - - 32 Julius LOZ 96 100 98 33 Pamier LOZ 96 100 103 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; LOZ Lista Odmian Zalecanych. 34

Niskonakładowy poziom agrotechniki. Przedplon rzepak ozimy, optymalny termin siewu NISKONAKŁADOWY POZIOM AGROTECHNIKI. PRZEDPLON RZEPAK OZIMY, OPTYMALNY TERMIN SIEWU Doświadczenie prowadono w Głubczycach. Niskonakładowy poziom agrotechniki charakteryzuje się niższym o 40 kg N/ha nawożeniem azotowym niż przeciętny poziom agrotechniki i brakiem stosowania fungicydów, regulatorów wzrostu i mikronawozów n2 odmianach pszenicy ozimej, zalecanych do uprawy w województwie opolskim. W tabelach plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych porównano przedplony: soja, pszenica ozima i rzepak ozimy w optymalnym terminie siewu w różnych wariantach agrotechnicznych. Tab. 25. Pszenica ozima. Przedplon soja, rzepak ozimy i pszenica ozima, optymalny termin siewu. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca) na trzech poziomach agrotechniki. Głubczyce. Lata zbioru, 2015 2016 Lp. Odmiana 2015 2016 soja rzepak pszenica średnia soja rzepak pszenica średnia a 0 a 0 Wzorzec dt /h02,2 105,2 123,9 99,2 122,2 99,0 108,6 119,8 92,5 102,3 114,8 90,3 103,9 1 KWS Ozon 96 96 99 98 104 99 103 102 97 103 104 100 101 2 Patras 107 106 102 107 105 112 111 101 104 106 101 102 103 3 Artist 102 101 102 102 100 102 106 - - - - - - 4 Mulan 107 105 103 99 97 100 106 98 104 104 102 104 102 5 Arkadi01 104 106 91 107 110 108 104 99 96 103 103 101 6 Linus 102 103 102 112 105 105 110 104 103 106 104 106 104 7 Lavantus 94 95 95 97 97 94 100 - - - - - - 8 Franz 94 99 101 102 102 94 104 - - - - - - 9 KWS Dakotan03 99 101 101 86 98 102 - - - - - - 10 Tobak 103 104 102 104 103 100 107 - - - - - - 11 Julius 91 92 94 93 96 93 98 99 99 101 101 98 100 12 Pamier 100 96 93 94 99 93 100 100 103 98 99 96 99 a 0 niskonakładowy poziom agrotechniki N 70 kg/ha; herbicydy: Boxer 800 EC 1,5 l/ha + Maraton 375 SC 2 l/ha jesienią w fazie trzeciego liścia, Granstar Ultra SX 50 SG 28 g/ha wiosną w fazie pierwszego kolanka; insektycydy: Decis Mega 50 E W 0,15 l/ha + Sparviero 0,075 l/ha w fazie liścia flagowego Calypso 480 S.C. 0,2 l/ha + Decis Mega 50 E W 0,125 l/ha w fazie początku kwitnienia przeciętny poziom agrotechniki N 100 kg/ha; herbicydy: Boxer 800 EC 1,5 l/ha + Maraton 375 SC 2 l/ha jesienią w fazie trzeciego liścia, Granstar Ultra SX 50 SG 28 g/ha wiosną w fazie pierwszego kolanka; insektycydy: Decis Mega 50 E W 0,15 l/ha + Sparviero 0,075 l/ha w fazie liścia flagowego Calypso 480 S.C. 0,2 l/ha + Decis Mega 50 E W 0,125 l/ha w fazie początku kwitnienia intensywny poziom agrotechniki N 140 kg/ha; herbicydy: Boxer 800 EC 1,5 l/ha + Maraton 375 SC 2 l/ha jesienią w fazie trzeciego liścia, Granstar Ultra SX 50 SG 28 g/ha wiosną w fazie pierwszego kolanka; insektycydy: Decis Mega 50 E W 0,15 l/ha + Sparviero 0,075 l/ha w fazie liścia flagowego Calypso 480 S.C. 0,2 l/ha + Decis Mega 50 E W 0,125 l/ha w fazie początku kwitnienia mikronawozy: wg programu ADOB 1 zabieg w fazie pierwszego kolanka, 2 zabieg w fazie liścia flagowego; fungicydy: Wirtuoz 520 EC 1 l/ha - w fazie pierwszego kolanka, Adexar Plus 2 l/ha w fazie liścia flagowego, Amistar 250 SC 1 l/ha + Syrius 250 EW 0,5 l/ha w fazie początku kwitnienia; regulatory wzrostu: Moddus 250 EC 0,25 l/ha + Stabilan 750 SC 1 l/ha w fazie pierwszego kolanka, Moddus 250 EC 0,2 l/ha + Stabilan 750 SC 0,5 l/ha w fazie drugiego kolanka; Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. PSZENICA OZIMA LISTA ODMIAN ZALECANYCH 2018 Lp. ODMIANA KR/CCA ROK WPISANIA NA LOZ WARTOŚĆ TECHNOLOGICZNA ZIMOTRWAŁOŚĆ skala 9 o PLON ZIARNA % WZORCA 2015 1 ARKADIA KR 2012 A 6 92 102 2 ARTIST KR 2016 B 4 105 103 3 BELISSA KR B 5 102 101 4 FRANZ KR 2016 A 3 106 101 5 FRISKY KR w B 3 103 * 107 * 6 HONDIA KR A 5,5 105 100 7 KWS DAKOTANA KR 2016 A 3 104 100 8 KWS OZON KR 2011 B 4 99 97 9 LINUS KR 2012 A 4 106 103 10 PATRAS KR 2014 A 4 102 101 11 RGT KILIMANJARO KR A 4 99 102 12 TOBAK KR 2016 B 3 101 103 KR Krajowy Rejestr Odmian; CCA Wspólnotowy Katalog Odmian; w odmiana zalecana wstępnie; A odmiana jakościowa; B odmiana chlebowa; 3 6 zimotrwałość w skali 9 o ; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; 88,0 dt/ha przeciętny poziom agrotechniki; 104,9 dt/ha intensywny poziom agrotechniki; * dla odmiany Frisky wzorzec z roku ( 85,4, 106,6 dt/ha). 1. PSZENICA OZIMA 35

2. JĘCZMIEŃ OZIMY 2. JĘCZMIEŃ OZIMY Doświadczenia z jęczmieniem ozimym prowadzono w Głubczycach, z poszerzonym doborem - 16 odmian oraz w Bąkowie, Łosiowie i Pągowie z doborem wojewódzkim - 12 odmian. Badania w Pągowie przeprowadzono tylko na intensywnym poziomie agrotechniki, natomiast w Głubczycach, Bąkowie i Łosiowie na dwóch poziomach agrotechniki: poziom przeciętny, poziom intensywny. Tabele poniżej zawierają przegląd warunków agrotechnicznych, pochodzenie odmian oraz wyniki plonowania. W 2015 roku doświadczenie w Pągowie zostało zdyskwalifikowane statystycznie. Łącznie w latach 2015- wykonano 11 doświadczeń. W roku 2016/ przebadano 12 odmian, w tym 2: Arenia i Nele wpisane w 2016 do KRO. Tylko 1 odmiana była polskiej hodowli, a pozostałej pochodziły z Niemiec, gdzie jęczmień ozimy jest popularny w uprawie. Przedplonem w Bąkowie i Łosiowie był rzepak ozimy, w Głubczycach soja. Z ważniejszych chorób w roku w większym nasileniu na poziomie wystąpiła brunatna plamistość liści. Na poziomie jęczmień był o wiele zdrowszy. Różnice w plonach ziarna między punktami doświadczalnymi są pochodną jakości gleb. Najwyższe plony - ponad 100 dt/ha uzyskano w Głubczycach. Duże zwyżki plonu ziarna na uzyskano w Głubczycach i Łosiowie. W roku najwyżej we wszystkich miejscowościach plonowała odmiana KWS Kosmos, SU Elma i Arenia. W 3-leciu plonami wyróżniły się odmiany wpisane na LOZ. Tab. 26. Jęczmień ozimy. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Namysłów Kompleks rolniczej przydatności 2 3 2 2 gleby Klasa bonitacyjna gleby II IVa II IIa ph gleby w KCl 6,1 6,1 6,5 - Przedplon Soja Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) 11.10 20.09 21.09 26.09 Obsada roślin (szt./m 2 ) 300 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 19.07 11.07 18.07 03.08 Nawożenie mineralne N na poziomie (kg/ha) 104 68 70 - (kg/ha) 145 118 110 120 P2O5 (kg/ha) 60 60 0 46 K2O (kg/ha) 90 90 40 60 Nawożenie dolistne na poziomie (kg,g,l/ha) MgSO 4 5 + ADOB Mn 3 +ADOB Cu 1 + ADOB Zn 2 + Basfoliar 6 12 6 6 Zaprawa (nazwa) nasienna Herbicydy (l,g/ha) Boxer 800 EC 1,5 + Marathon 375 SC 2 Granstar Ultra SX 50 SG 28 + Trend 90 EC 0,1 Insektycydy (l,g/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 Sparviero 0,075 ADOB Mg - 10+ ADOB Mn 3 +ADOB Cu 1 + Basfoliar 36 E 5 MgSO 4 5 Środki ochrony roślin Kinto Duo 080 FS MgSO 4 5 + ADOB Mn 3 +ADOB Cu -1 + Basfoliar 36 Extra 5 Komplet 560 SC 0,5 Komplet 560 SC 0,5 Granstar Ultra SX 50 SG + Trend 0,1% Karate Zeon 050 CS 0,1 Fury 0,1 Karate Zeon 050 SC 0,1 Fury 100 EW 0,1 - - - Fungicydy jesienią Fungicydy pierwszy zabieg Fungicydy drugi zabieg Regulatory wzrostu pierwszy zabieg Regulatory wzrostu Tylko na poziomie (l/ha) - (l/ha) Adexar Plus 1,75 Sequris 215 SC 1 - (l/ha) Reveller 280 SC 1 Reveller 280 SC 1 - (l/ha) Stabilan 750 SL 1 + Moddus 250 EC 0,25 Cerone 480 SL 0,3 - (l/ha) Cerone 480 SL 1 Moddus 250 EC 0,2-36

Tab. 27. Jęczmień ozimy. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Titus 2012 2013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 2 SU Melani013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 3 KWS Kosmos 2015 2016 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 4 Holmes 2011 2015 DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 5 KWS Meridian 2011 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 6 Zenek 2013 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 7 SU Vireni 2014 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 8 SU Elm014 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 9 Quadrig015 DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 10 Vincent015 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 11 Areni016 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 12 Nele 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec * LOZ Lista Odmian Zalecanych. Tab. 28. Jęczmień ozimy. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów Pągów 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 8,0 8,0 9,0 9,0 8,5 8,7 - - 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 6,4 6,7 9,0 9,0 8,1 8,6 - - 3 Rośliny martwe (%) 0 0 0 0 0 0 - - 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 8,8 - - 5 Termin kłoszenia (dzień, 25.05 27.05 14.05 18.05 17.05 19.05 - - m-c) 6 Wysokość roślin (cm) 116 98 88 81 115 106 - - 7 Wyleganie roślin w dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 8,3 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 - - 8 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,8 9,0 9,0 9,0 6,1 9,0 - - 9 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak właściwy 8,2 9,0 8,3 9,0 8,7 9,0 - - Rdza jęczmienia 8,7 9,0 7,0 8,6 9,0 9,0 - - Plamistość siatkowa 8,0 8,8 8,0 8,6 8,4 8,5 - - Rynchosporioza 8,9 8,8 8,3 9,0 7,8 8,1 - - Brunatna plamistość liści 7,3 8,9 6,8 8,0 7,5 8,3 - - 10 Mas000 ziaren (g) 53,1 53,4 50,2 53,6 50,9 53,2-44,4 11 Zawartość białka (%) 12,9 13,5 9,2 10,6 11,0 11,2-13,2 12 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 13,8 14,6 14,0 15,3 10,0 10,5-8,5 13 Plon ziarna (dt z ha) 98,1 131,8 59,9 69,1 102,6 115,3-134,3 Tab. 29. Jęczmień ozimy. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom a2 * 2016 2015 * 2016 2015 2016 2015 * 2016 2015 Wzorzec dt/ha 86,9 86,3 94,6 86,6 89,3 112,6 96,3 112,0 104,9 107,0 1 Titus 98 98 106 98 101 101 95 104 98 100 2 SU Melania 99 107 101 103 102 104 103 101 104 103 3 KWS Kosmos 115 109-112 - 105 112-109 - 4 Holmes 93 101 106 97 100 99 104 106 102 103 5 KWS Meridian 99 96 102 98 99 100 105 103 103 103 6 Zenek 101 101 102 101 101 105 98 101 101 101 7 SU Vireni 2rz 93 105 100 99 99 94 105 98 100 99 8 SU Elm06 100 101 103 102 106 103 101 104 103 9 Quadriga 99 98-99 - 108 105-107 - 10 Vincent rz 93 88-91 - 78 88-83 - 11 Areni06 - - - - 101 - - - - 12 Nele 97 - - - - 98 - - - - Liczba doświadczeń 3 4 3 7 10 4 4 3 8 11 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; * dane z trzech lokalizacji (bez Pągowa). 37 2. JĘCZMIEŃ OZIMY

Tab. 30. Jęczmień ozimy. Plon ziarna w miejscowościach przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Pągów Średnia 2015 2015 2015 2016 * 2015 ** 2015 2015 2015 2016 2015 ** Wzorzec dt/ha 98,1 99,5 59,9 68,7 102,6 98,1 90,7 86,9 89,3 131,8 120,5 69,1 82,0 115,3 109,2 134,3 116,6 112,6 107,0 1 Titus 102 101 103 107 91 98 91 98 101 102 99 115 105 89 94 100 100 101 100 2 SU Melani04 104 100 102 94 103 105 99 102 104 106 95 95 107 105 111 106 104 103 3 KWS Kosmos 111-113 - 120-110 115-109 - 106-102 - 102 105 105-4 Holmes 96 101 89 93 94 102 110 93 100 101 100 98 105 101 104 96 105 99 103 5 KWS Meridian 99 99 103 103 94 95 97 99 99 103 102 100 104 95 103 100 102 100 103 6 Zenek 102 102 97 99 106 104 100 101 101 101 100 102 98 108 103 108 105 105 101 7 SU Vireni 2rz 99 97 90 96 91 102 111 93 99 87 93 91 98 98 103 100 105 94 99 8 SU Elm07 101 103 100 106 105 98 106 102 105 105 98 99 101 102 119 108 106 103 9 Quadriga 94-105 - 99-96 99-102 - 111-110 - 110 105 108-10 Vincentrz 88-95 - 97-76 93-80 - 80-95 - 58 67 78-11 Areni12-102 - 103 - - 106-107 - 106-93 - 101-101 - 12 Nele 88-99 - 104 - - 97-99 - 98-101 - 94-98 - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; * średnia z trzech lokalizacji (bez Pągowa); ** dane w 2015 r. z trzech lokalizacji (bez Pągowa). Tab. 31. Jęczmień ozimy. Głubczyce - poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 96,5 92,5 106,5 94,5 98,5 130,6 106,9 122,5 118,8 120,0 1 Titus 103 96 106 100 102 103 93 104 98 100 2 SU Melani06 106 105 106 106 105 109 108 107 107 3 KWS Kosmos 113 113-113 - 110 111-111 111 4 Souleyka 91 108 101 100 100 104 110 105 107 106 5 Antonell03 109 97 106 103 103 105 97 104 102 6 Holmes 97 97 111 97 102 102 94 105 98 100 7 KWS Meridian 100 96 105 98 100 104 101 103 102 103 8 Zenek 103 106 101 105 103 102 103 99 102 101 9 SU Vireni 2rz 100 103 91 102 98 88 105 90 97 94 10 SU Elm09 101 97 105 102 106 108 104 107 106 11 Quadriga 96 100-98 - 103 106-105 - 12 Vincentrz 89 92-91 - 81 94-88 - 13 Broszrz 87 95-91 - 81 85-83 - 14 Areni14 - - - - 108 - - - - 15 Nele 89 - - - - 100 - - - - 16 Kaylin 99 - - - - 100 - - - - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki. 38

Tab. 32. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zimotrwałość Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) Zawartość białka (%) (skala 9 o ) * 2015 2015 2015 Wzorzec 107 95 106 98 7,6 9,0 7,8 8,7 51,4 53,4 47,6 50,2 11,6 12,1 1 Titus 5 118 108 119 110 7,2 9,0 7,8 8,7 51,3 54,3 49,5 52,4 10,8 12,1 2 SU Melania 4,5 108 95 108 98 7,6 9,0 7,8 8,7 50,4 52,8 47,8 50,9 10,9 11,5 3 KWS Kosmos 5 105 95 - - 8,5 9,0 - - 50,5 53,1 - - 11,5 12,1 4 Holmes 4,5 102 90 104 96 7,3 9,0 7,8 8,6 48,5 51,1 45,5 48,5 11,4 12,3 5 KWS Meridian 5 108 100 108 102 7,6 9,0 7,3 8,7 49,6 53,1 46,2 49,6 11,4 12,7 6 Zenek 5,5 108 95 105 95 7,1 8,9 7,7 8,7 48,0 48,4 43,8 46,8 11,7 11,8 7 SU Vireni 2rz 5 103 90 101 92 8,3 9,0 8,5 8,9 59,5 60,1 55,1 56,4 12,2 12,7 8 SU Elma 5 111 98 107 99 8,6 9,0 8,1 8,8 50,2 52,4 46,2 49,0 11,9 12,6 9 Quadriga 5 111 104 - - 7,0 9,0 - - 50,1 52,6 - - 11,4 11,7 10 Vincentrz 4 96 83 - - 7,0 8,8 - - 54,5 54,3 - - 12,0 12,1 11 Arenia 5 100 86 - - 7,7 9,0 - - 49,1 51,9 - - 11,3 11,9 12 Nele 4,5 108 98 - - 7,7 9,0 - - 55,0 56,6 - - 12,2 12,1 Liczba doświadczeń 4 4 10 10 4 4 10 10 4 4 10 10 3 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; * wg COBORU, określana w warunkach prowokacyjnych w Polsce ( 9 bardzo duża, 5 średnia, 1 bardzo mała ). Tab. 33. Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki. Województwo opolskie. Rok zbioru Lp. Odmiana Pleśń śniegowa Mączniak właściwy Rdza jęczmienia Plamistość siatkowa Rynchosporioza Brunatna plamistość liści Miejscowość G B Ł G B Ł G B Ł G B Ł G B Ł G B Ł Wzorzec (skala 9 o ) 9,0 9,0 8,0 8,2 8,3 8,7 8,7 7,0 9,0 8,0 8,0 8,4 8,9 8,3 7,8 7,3 6,8 7,5 1 Titus 9,0 9,0 8,5 8,0 6,5 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 7,5 8,8 9,0 9,0 9,0 7,5 7,5 7,0 2 SU Melania 9,0 9,0 8,5 8,0 9,0 8,8 9,0 8,0 9,0 8,5 7,5 8,5 9,0 9,0 9,0 8,0 6,5 7,8 3 KWS Kosmos 9,0 9,0 7,5 8,0 8,0 9,0 8,5 7,5 9,0 8,0 9,0 8,0 9,0 9,0 7,8 7,5 9,0 7,3 4 Holmes 9,0 9,0 7,8 8,5 9,0 9,0 9,0 5,0 9,0 7,0 9,0 8,8 8,5 6,0 7,3 6,5 5,5 7,0 5 KWS Meridian 9,0 9,0 7,5 8,0 7,0 9,0 9,0 7,0 9,0 7,5 9,0 8,0 9,0 9,0 7,0 7,0 7,0 7,5 6 Zenek 9,0 9,0 7,3 9,0 9,0 8,3 8,0 6,5 9,0 7,5 6,5 8,0 9,0 9,0 6,5 6,0 6,0 7,5 7 SU Vireni 2rz 9,0 9,0 7,0 7,5 9,0 9,0 9,0 6,5 9,0 8,5 7,0 7,5 9,0 9,0 6,5 7,0 5,5 7,3 8 SU Elma 9,0 9,0 7,3 8,0 9,0 8,0 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 8,5 9,0 5,5 8,5 7,5 5,5 7,8 9 Quadriga 9,0 9,0 8,5 7,5 7,0 8,5 9,0 5,5 9,0 7,5 6,5 8,8 8,5 9,0 8,5 7,0 8,0 8,0 10 Vincentrz 9,0 9,0 8,8 8,5 9,0 8,8 9,0 6,0 9,0 8,5 7,5 8,5 9,0 9,0 8,0 7,5 7,0 7,5 11 Arenia 9,0 9,0 8,5 8,5 8,0 9,0 7,5 7,5 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,8 8,0 7,0 7,5 12 Nele 9,0 9,0 8,8 8,5 9,0 8,3 8,0 7,0 9,0 8,0 8,0 8,3 8,5 6,5 7,0 7,5 7,0 7,8 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; G Głubczyce, B Bąków, Ł Łosiów. 2. JĘCZMIEŃ OZIMY 39

JĘCZMIEŃ OZIMY LISTA ODMIAN ZALECANYCH Lp ODMIANA KR/CCA ROK WPISANIA NA LOZ ZIMOTRWAŁOŚĆ skala 9 o PLON ZIARNA % WZORCA 2015 1 HOLMES KR 2015 4,5 100 104 2 KWS KOSMOS KR 2016 5 110* 109 * 3 SU MELANIA KR 4,5 104 103 4 SU VIRENI 2 rz KR 2016 5 100 99 5 TITUS KR 2013 5 101 100 6 ZENEK KR 5,5 101 102 2 rz odmiana dwurzędowa; KR Krajowy Rejestr Odmian; 4,5 6 zimotrwałość w skali 9 o ; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; 93,8 dt/ha przeciętny poziom agrotechniki; 107,0 dt/ha intensywny poziom agrotechniki; * dla odmiany KWS Kosmos wzorzec z lat 2016- ( 93,4, 104,5 dt/ha). 40

3. PSZENŻYTO OZIME 3. PSZENŻYTO OZIME Doświadczenia z pszenżytem ozimym prowadzono w Głubczycach, z poszerzonym doborem 28 odmian oraz w Bąkowie i Łosiowie z doborem wojewódzkim 21 odmian na dwóch poziomach agrotechniki: poziom przeciętny, i poziom intensywny. W tabelach zamieszczonych poniżej przedstawiono warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku, pochodzenie odmian, zbiorcze wyniki plonowania oraz ważniejsze właściwości rolniczych. W latach 2015 wykonano łącznie 9 doświadczeń. Spośród 21 odmian badanych w 2016/ roku 15 było polskiej hodowli. W tym gatunku notuje się postęp hodowlany, o czym świadczą daty wpisania odmian do KRO. Przedplonem w Bąkowie i Łosiowie był rzepak ozimy, w Głubczycach soja. Z ważniejszych chorób w roku w Bąkowie na w większym stopniu wystąpił mączniak właściwy. Pozostałe choroby grzybowe wystąpiły na ogół w mniejszym natężeniu i w różnym stopniu w miejscowościach. We wszystkich 3 miejscowościach uzyskano duże zwyżki plonów ziarna na poziomie. Najwyższy plon uzyskano w Głubczycach na. Badane odmiany charakteryzowały się dość dużą zmiennością plonowania w poszczególnych punktach doświadczalnych. W 3 leciu wartością gospodarczą wyróżniły się odmiany wpisane na LOZ. Tab. 34. Pszenżyto ozime. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Kompleks rolniczej przydatności 1 3 2 gleby Klasa bonitacyjna gleby II IVa II i IVa ph gleby w KCl 6,1 6,5 6,5 Przedplon Soja Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) 11.10 23.09 11.10 Obsada roślin (szt./m 2 ) 350 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 07.08 02.08 01.08 Nawożenie mineralne N na poziomie (kg/ha) 104 114 100 (kg/ha) 145 164 140 P 2 O 5 (kg/ha) 60 60 0 K 2 O (kg/ha) 90 90 40 Nawożenie (l,kg/ha) MgSO 4 5 + ADOB Mn 3+ ADOB dolistne na Cu 1 + ADOB Zn 2 + Basfoliar poziomie 6 12 6 6 MgSO 4 5 ADOB Mg 10 + ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 +Basfoliar 36 E 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Kinto Duo 080 FS Herbicydy (l,g,kg/ha) Boxer 800 EC 1,5 +Marathon 375 SC 2 Granstar Ultra SX 50 SG 28 Insektycydy (l,g,kg/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 + Sparviero 0,5 Fungicydy pierwszy zabieg Fungicydy drugi zabieg Regulatory wzrostu Regulatory wzrostu drugi zabieg Regulatory wzrostu trzeci zabieg (tylko na poziomie ) MgSO 4 10 + ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 +Basfoliar 36 E 5 MgSO 4 10 + ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 +Basfoliar 36 E 5 MgSO 4 10 Komplet 560 SC 0,5 Komplet 560 SC 0,5 Granstar Ultra SX 40 + Starane 250 EC 0,4 Karate Zeon 050 SC 0,1 Fury 100 EW 0,1 Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 (l/ha) Capalo 337,5 EC 2 Seguris 215 SC 1 (l/ha) Osiris 65 EC 2 Osiris 65 EC 2 (l/ha) Stabilan 750 SL 1,5 + Modus 250 EC 0,25 (l/ha) Stabilan 750 SL 1,5 + Modus 250 EC 0,25 (l/ha) Stabilan 750 SL 1,5 + Medax Max 0,5 Stabilan 750 SL 1 Modus 250 EC 0,2 Medax Top 350 SC 0,5 3. PSZENŻYTO OZIME 41

Tab. 35. Pszenżyto ozime. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Fredro 2010 2011 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 2 Meloman 2014 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 3 Trefl 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 4 Algoso 2007 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 5 Borwo k 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 6 Tulus 2009 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 7 Agostino k 2011 NL Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 8 Borowik 2011 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 9 Subito 2012 2013 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 10 Tomko 2012 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 11 Torino 2012 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.choryń 12 Rotondo k 2014 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 13 Lombardo k 2015 NL Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 14 Panteon 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 15 Trapero 2015 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 16 Avokado 2016 w PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 17 Festino 2016 NL Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 18 Kasyno 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 19 Rufus 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 20 Sekret 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 21 Temuco 2016 NL Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa * LOZ Lista Odmian Zalecanych (odmiana Tulus 2010 2016, Agostino 2012 2016, Tomko 2016 na LOZ); w odmiana rekomendowana wstępnie; k odmiana krótkosłoma. Tab. 36. Pszenżyto ozime. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,6 8,8 9,0 9,0 9,0 9,0 3 Rośliny martwe (% ) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 28.05 01.06 12.05 15.05 22.05 23.05 6 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 14.07 17.07 - - 05.07 7 Wysokość roślin (cm) 124 94 109 100 122 108 8 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecz. (skala 9 o ) 8,8 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,8 9,0 9,0 8,4 6,6 7,5 10 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak właściwy 7,5 9,0 5,0 8,2 8,4 9,0 Septorioza liści 8,4 9,0 5,8 7,6 8,0 8,8 Rdza brunatna 7,9 8,4 9,0 9,0 8,2 9,0 Brunatna plamistość liści 9,0 9,0 9,0 9,0 7,7 8,7 11 Mas000 ziaren (g) 42,9 40,8 39,4 38,7 46,4 44,3 12 Zawartość białka (%) 11,1 12,4 10,4 12,1 11,9 13,0 13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,2 12,2 12,6 12,6 7,6 7,5 14 Plon ziarna (dt z ha) 102,3 118,1 74,7 87,9 84,4 101,0 42

Tab. 37. Pszenżyto ozime. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 87,1 74,1 91,5 80,6 84,2 102,3 88,0 108,2 95,2 99,5 1 Fredro 104 103 101 103 103 110 110 100 110 107 2 Meloman 110 104 112 107 109 101 96 102 98 100 3 Trefl 102 99-101 - 99 95-97 - 4 Algoso 98 97 101 97 99 101 96 108 98 102 5 Borwo k 95 100 94 98 96 95 91 96 93 94 6 Tulus 95 96 104 95 98 91 95 102 93 96 7 Agostino k 108 111 109 110 109 104 106 100 105 103 8 Borowik 95 102-98 - 98 96-97 - 9 Subito 97 104 110 101 104 100 100 108 100 102 10 Tomko 84 91 92 87 89 81 95 91 88 89 11 Torino 98 101 106 99 102 103 107 105 105 105 12 Rotondo k 96 90 97 93 94 101 97 95 99 98 13 Lombardo k 103 108-106 - 103 100-101 - 14 Panteon 97 99-98 - 98 106-102 - 15 Trapero 101 103-102 - 95 89-92 - 16 Avokado 109 - - - - 107 - - - - 17 Festino 103 - - - - 97 - - - - 18 Kasyno 95 - - - - 102 - - - - 19 Rufus 103 - - - - 108 - - - - 20 Sekret 104 - - - - 101 - - - - 21 Temuco 103 - - - - 105 - - - - Liczba doświadczeń 3 3 3 6 9 3 3 3 6 9 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; k odmiana krótkosłoma. Tab. 38. Pszenżyto ozime. Plon ziarna przy 14% wilgotności w miejscowościach (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom Głubczyce Bąków Łosiów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Średnia 2015 2015 2015 Wzorzec dt/h02,3 90,0 74,7 78,0 84,4 84,7 87,1 84,2 118,1 111,2 87,9 90,6 101,0 96,8 102,3 99,5 1 Fredro 100 102 103 103 110 102 104 103 103 105 114 109 113 106 110 107 2 Meloman 103 109 121 116 105 102 110 109 95 99 108 103 100 97 101 100 3 Trefl 102-104 - 102-102 - 95-92 - 109-99 - 4 Algoso 95 96 92 101 106 98 98 99 101 105 102 103 99 97 101 102 5 Borwo k 94 103 96 89 96 97 95 96 98 99 94 87 92 96 95 94 6 Tulus 96 107 89 94 99 94 95 98 96 100 87 96 91 91 91 96 7 Agostino k 110 112 102 110 113 107 108 109 108 106 106 102 98 102 104 103 8 Borowik 108-87 - 89-95 - 109-93 - 93-98 - 9 Subito 101 105 101 112 90 94 97 104 104 102 98 104 96 101 100 102 10 Tomko 83 78 84 97 85 92 84 89 87 87 74 87 83 93 81 89 11 Torino 101 100 100 105 94 101 98 102 97 100 104 107 109 108 103 105 12 Rotondo k 94 89 106 102 89 93 96 95 96 95 111 100 95 97 101 98 13 Lombardo k 101-107 - 101-103 - 108-101 - 101-103 - 14 Panteon 95-96 - 99-97 - 100-97 - 99-98 - 15 Trapero 102-99 - 102-101 - 97-91 - 98-95 - 16 Avokado 98-115 - 113-109 - 99-107 - 115-107 - 17 Festino 106-94 - 107-103 - 93-100 - 97-97 - 18 Kasyno 91-103 - 91-95 - 102-110 - 94-102 - 19 Rufus 112-93 - 104-103 - 110-100 - 114-108 - 20 Sekret 104-104 - 105-104 - 98-99 - 107-101 - 21 Temuco 104-106 - 100-103 - 104-112 - 98-105 - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; k odmiana krótkosłoma. 2015 2015 2015 2015 2015 43 3. PSZENŻYTO OZIME

Tab. 39. Pszenżyto ozime. Głubczyce poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiany Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/h00,7 75,7 91,5 88,2 89,3 116,3 98,5 115,5 107,4 110,1 1 Fredro 102 92 105 97 100 104 106 103 105 104 2 Meloman 105 104 112 104 107 97 99 103 98 100 3 Trefl 103 104-104 - 97 95-96 - 4 Algoso 97 83 103 90 94 103 104 108 103 105 5 Trismart 97 83 98 90 93 92 88 103 90 94 6 Borwo k 96 101 105 98 101 100 95 102 97 99 7 Pigmej 97 104 106 100 102 93 98 99 96 97 8 Pizarro 95 106 108 100 103 89 95 104 92 96 9 Tulus 97 105 112 101 105 98 98 105 98 100 10 Agostino k 112 109 109 110 110 109 107 101 108 106 11 Borowik 110 104 115 107 110 111 104 112 107 109 12 Maestozo 105 92 96 98 98 99 99 96 99 98 13 Subito 102 101 104 102 102 106 99 103 102 103 14 Tomko 84 69 77 77 77 88 88 84 88 87 15 Torino 102 86 106 94 98 98 101 99 100 99 16 Twingo 97 100 106 98 101 96 89 99 92 95 17 Palermo 90 61 86 75 79 97 89 92 93 93 18 Transfer 86 69 77 77 77 101 89 90 95 93 19 Rotondo k 95 66 101 81 87 97 88 101 93 95 20 Lombardo k 103 110-106 - 109 109-109 - 21 Panteon 96 86-91 - 101 104-103 - 22 Trapero 104 100-102 - 99 94-96 - 23 Avokado 100 - - - - 101 - - - - 24 Festino 108 - - - - 95 - - - - 25 Kasyno 93 - - - - 104 - - - - 26 Rufus 114 - - - - 112 - - - - 27 Sekret 105 - - - - 99 - - - - 28 Temuco 106 - - - - 105 - - - - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; k odmiana krótkosłoma. 44 Tab. 40. Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zimotrwałość (skala 9 o ) * Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) Zawartość białka (%s.m.) 2015 2015 2015 a 1 Wzorzec 118 101 118 108 7,9 8,5 8,3 8,5 42,8 41,3 43,8 43,5 11,1 12,5 1 Fredro 4,5 120 101 124 108 7,9 9,0 8,3 8,9 42,4 42,2 43,2 44,6 11,4 13,2 2 Meloman 5,5 119 91 117 100 6,8 8,9 7,8 8,9 41,2 38,3 43,6 41,9 10,9 13,1 3 Trefl 5 124 95 - - 8,3 9,0 - - 41,6 39,5 - - 10,9 12,5 4 Algoso 2,5 124 99 129 108 8,2 8,3 8,2 8,7 41,1 42,3 45,6 45,5 10,6 12,1 5 Borwo k 6 115 103 113 104 7,7 7,7 8,4 8,2 43,5 42,2 44,8 44,2 11,5 12,2 6 Tulus 4 119 96 124 106 8,7 9,0 8,7 8,9 42,3 40,2 43,0 42,7 11,5 12,8 7 Agostino k 3 108 95 108 100 7,7 8,5 8,3 8,3 44,3 43,1 45,0 44,5 11,0 11,7 8 Borowik 5 139 114 - - 8,6 7,8 - - 47,9 44,7 - - 11,3 12,7 9 Subito 5,5 125 106 127 114 7,5 8,2 7,8 8,0 45,2 44,3 45,7 46,1 10,7 12,0 10 Tomko 6 112 94 114 102 7,0 8,0 8,2 8,5 41,5 39,1 42,9 42,2 11,3 13,4 11 Torino 2,5 128 103 129 112 7,2 8,3 8,2 8,7 40,8 38,9 42,7 42,5 12,4 13,9 12 Rotondo k 5,5 107 98 105 102 7,2 6,9 8,2 7,9 42,6 41,5 43,5 43,7 10,8 12,0 13 Lombardo k 5 113 102 - - 7,8 8,5 - - 44,0 42,9 - - 10,3 11,6 14 Panteon 6 120 104 - - 7,3 8,8 - - 40,1 39,4 - - 11,7 12,9 15 Trapero 6 120 100 - - 8,8 9,0 - - 39,6 36,6 - - 12,1 12,9 16 Avokado 5,5 129 112 - - 7,8 8,9 - - 46,0 44,6 - - 11,3 11,8 17 Festino 4 110 100 - - 8,7 9,0 - - 42,6 40,7 - - 11,6 12,8 18 Kasyno 5,5 112 103 - - 6,2 7,3 - - 49,3 48,6 - - 11,6 12,3 19 Rufus 4,5 114 100 - - 8,0 8,9 - - 42,0 41,1 - - 10,0 11,7 20 Sekret 5,5 116 98 - - 9,0 9,0 - - 41,7 39,6 - - 10,6 12,0 21 Temuco 4,5 113 102 - - 8,1 8,9 - - 39,2 37,6 - - 11,1 12,5 Liczba doświadczeń 3 3 9 9 3 3 9 9 3 3 9 9 3 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; * wg COBORU określana w warunkach prowokacyjnych w Polsce (9 bardzo duża, 5 średnia, 1 bardzo mała).

Tab. 41. Pszenżyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki. Województwo opolskie. Rok zbioru Lp. Odmiana Pleśń śniegowa Mączniak właściwy Rdza brunatna Septorioza liści Brunatna plamistość liści G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr Wzorzec (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 7,5 5,0 8,4 7,0 7,9 9,0 8,2 8,4 8,4 5,8 8,0 7,4 9,0 9,0 7,7 8,6 1 Fredro 9,0 9,0 9,0 9,0 7,5 2,5 8,0 6,0 7,0 9,0 8,0 8,0 8,5 4,5 7,8 6,9 9,0 9,0 8,0 8,7 2 Meloman 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 8,0 8,0 9,0 9,0 8,3 8,8 8,5 6,5 7,8 7,6 9,0 9,0 7,5 8,5 3 Trefl 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,5 8,8 8,4 8,5 9,0 7,8 8,4 8,5 7,0 8,3 7,9 9,0 9,0 8,0 8,7 4 Algoso 9,0 9,0 9,0 9,0 5,5 3,5 8,5 5,8 7,5 9,0 8,3 8,3 8,0 4,5 8,0 6,8 9,0 9,0 8,0 8,7 5 Borwo k 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 3,5 7,8 6,1 8,5 9,0 8,3 8,6 9,0 6,5 8,0 7,8 9,0 9,0 8,0 8,7 6 Tulus 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 5,0 8,3 6,4 7,0 9,0 8,3 8,1 8,0 6,5 7,5 7,3 9,0 9,0 7,0 8,3 7 Agostino k 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 4,5 8,8 7,1 7,5 9,0 8,5 8,3 8,0 6,5 7,8 7,4 9,0 9,0 7,5 8,5 8 Borowik 9,0 9,0 9,0 9,0 5,5 4,0 8,5 6,0 8,0 9,0 8,5 8,5 7,5 5,5 7,8 6,9 9,0 9,0 7,5 8,5 9 Subito 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,0 8,3 7,4 9,0 9,0 8,0 8,7 8,0 5,5 7,8 7,1 9,0 9,0 8,0 8,7 10 Tomko 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 6,5 9,0 7,5 7,5 9,0 8,3 8,3 9,0 5,5 7,8 7,4 9,0 9,0 7,5 8,5 11 Torino 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 4,5 8,0 6,5 8,0 9,0 8,3 8,4 9,0 5,0 8,0 7,3 9,0 9,0 7,5 8,5 12 Rotondo k 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 5,5 9,0 7,5 7,0 9,0 8,0 8,0 8,0 5,0 7,5 6,8 9,0 9,0 7,0 8,3 13 Lombardo k 9,0 9,0 9,0 9,0 6,5 4,5 8,5 6,5 7,0 9,0 8,8 8,3 8,0 5,0 7,8 6,9 9,0 9,0 7,5 8,5 14 Panteon 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 3,5 9,0 7,0 8,0 9,0 8,0 8,3 8,0 6,5 8,0 7,5 9,0 9,0 7,5 8,5 15 Trapero 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 4,5 8,3 6,9 7,0 9,0 8,5 8,2 8,5 6,5 8,0 7,7 9,0 9,0 8,0 8,7 16 Avokado 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 8,0 8,0 8,0 9,0 8,3 8,4 8,5 5,5 8,0 7,3 9,0 9,0 8,0 8,7 17 Festino 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 6,0 8,3 7,4 7,5 9,0 7,8 8,1 9,0 6,5 8,5 8,0 9,0 9,0 8,0 8,7 18 Kasyno 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 4,5 8,3 6,9 9,0 9,0 8,0 8,7 9,0 7,0 8,0 8,0 9,0 9,0 7,8 8,6 19 Rufus 9,0 9,0 9,0 9,0 6,0 4,5 8,0 6,2 6,0 9,0 8,0 7,7 8,5 5,0 8,3 7,3 9,0 9,0 8,0 8,7 20 Sekret 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 4,5 8,0 6,8 8,5 9,0 7,8 8,4 9,0 7,0 8,5 8,2 9,0 9,0 7,5 8,5 21 Temuco 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 5,0 8,3 7,3 8,0 9,0 8,0 8,3 8,5 5,0 8,0 7,2 9,0 9,0 8,0 8,7 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; k odmiana krótkosłoma; G Głubczyce, B Bąków, Ł Łosiów, Śr średnia. PSZENŻYTO OZIME Lp ODMIANA KR/CCA ROK WPISANIA NA LOZ ZIMOTRWAŁOŚĆ skala 9 o PLON ZIARNA % WZORCA 2015 1 AVOKADO KR w 5,5 109 * 107 * 2 FREDRO KR 2011 4,5 103 107 3 LOMBARDO k KR 5 106 ** 101 ** 4 MELOMAN KR 2016 5,5 109 100 5 SUBITO KR 2013 5,5 104 102 KR Krajowy Rejestr Odmian; k odmiana krótkosłoma; 3 6 zimotrwałość w skali 9 o ; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; 84,2 dt/ha przeciętny poziom agrotechniki; 99,5 dt/ha intensywny poziom agrotechniki; * dla odmiany Avokado wzorzec z roku ( 87,1, 102,3 dt/ha); ** dla odmiany Lombardo wzorzec z lat 2016 ( 80,6, 95,2 dt/ha). 3. PSZENŻYTO OZIME 45

4. ŻYTO OZIME 4. ŻYTO OZIME Doświadczenia z tym gatunkiem prowadzono w Głubczycach z poszerzonym doborem 27 odmian oraz w Bąkowie i Łosiowie z doborem wojewódzkim 20 odmian, na dwóch poziomach agrotechniki: poziom przeciętny, poziom intensywny. W latach 2015 wykonano łącznie 9 doświadczeń. W tabelach poniżej przedstawiono warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń, pochodzenie odmian a w kolejnych tabelach zbiorcze wyniki plonowania oraz ważniejsze właściwości rolnicze. W 2016/ roku n0 odmian 7 z nich, to odmiany populacyjne, a pozostałe 13 mieszańcowe, w tym tylko jedna polskiej hodowli, a pozostałe niemieckie. Przedplonem w Bąkowie i Łosiowie był rzepak ozimy, w Głubczycach soja. Odmiany mieszańcowe były w podobnym stopniu, jak populacyjne porażone przez rdzę brunatną i septoriozę liści. Większe porażenie tymi chorobami wystąpiło w Bąkowie. Na Liście Odmian Zalecanych do uprawy w województwie opolskim znajdują się tylko odmiany mieszańcowe, ponieważ plonują o kilkanaście dt/ha wyżej od populacyjnych i w obrębie tej grupy notuje się stały postęp hodowlany, czego nie ma u odmian populacyjnych. Tab. 42. Żyto ozime. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 3 2 Klasa bonitacyjna gleby II IVa II i IVa ph gleby w KCI 6,1 6,1 6,5 Przedplon Soja Rzepak ozimy Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) 11.10 23.09 27.09 Obsada roślin (szt./m 2 ) 250 300 200 300 250 250 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 07.08 01.08 03.08 Nawożenie mineralne N na poziomie (kg/ha) 104 114 100 (kg/ha) 145 164 140 P 2 O 5 (kg/ha) 60 60 - K 2 O (kg/ha) 90 90 40 Nawożenie dolistne na poziomie (l,kg/ha) MgSO 4 5 + ADOB Cu 1 +ADOB Mn 3 + ADOB Zn 2 + Basfoliar 6 12 6 6 MgSO 4 5 ADOB Mg 10 + ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 MgSO 4 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Kinto Duo 080 FS Herbicydy (l,g,kg/ha) Boxer 800 EC 1,5 +Marathon 375 SC 2 Granstar Ultra SX 50 SG 28 Insektycydy (l/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 + Sparviero 0,5 MgSO 4 10 + ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 MgSO 4 10 + ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3 + Basfoliar 36 E 5 MgSO 4 10 Komplet 560 SC 0,5 Komplet 560 SC 0,5 Granstar Ultra SX 48 + Trend 90 EC - 0,1 Karate Zeon 050 SC 0,1 Fury 100 EW 0,1 Bi 58 Nowz 400 EC 0,5 (tylko na poziomie ) Fungicydy pierwszy zabieg (l/ha) Optan 183 SE 1,5 Seguris 215 SC 1 Fungicydy drugi zabieg (l/ha) Osiris 65 EC 2 Osiris 65 EC 2 Regulatory wzrostu (l/ha) Stabilan 750 SL 2 Moddus 250 EC 0,3 Stabilan 750 SL 0,8 Stabilan 750 SL 2 Regulatory wzrostu drugi zabieg Regulatory wzrostu trzeci zabieg (l/ha) Stabilan 750 SL 1,5 + Modus 250 EC 0,25 (l/ha) Stabilan 750 SL 1,5 + Medax Max 0,5 Moddus 250 EC 0,2 Moddus 250 EC 0,3 Medax Max 0,5 Moddus 250 EC 0,3 46

Tab. 43. Żyto ozime. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Antonińskie 2013 PL Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. Tulce 2 Dańkowskie Granat 2015 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 3 SU Stakkato F 1 2012 2013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 4 KWS Binntto F 1 2016 w DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 5 Dańkowskie Diament 2005 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 6 Horyzo 2011 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 7 Tur F 1 2013 2015 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 8 Brandie F 1 2014 2016 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 9 SU Performer F 1 2014 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 10 Poznańskie 2015 PL Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. Tulce 11 KWS Daniello F 1 2015 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 12 KWS Livado F 1 2015 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 13 SU Nasri F 1 2015 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 14 SU Promotor F 1 2015 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 15 Dańkowskie Hadron 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 16 Dańkowskie Turkus 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 17 KWS Dolaro F 1 2016 w DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 18 KWS Florano F 1 2016 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 19 SU Arvid F 1 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 20 SU Gerrit F 1 2016 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec *LOZ -Lista Odmian Zalecanych; w odmiana zalecana wstępnie; F 1 - odmiana mieszańcowa. Tab. 44. Żyto ozime. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów 1 Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 2 Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 8,6 8,5 9,0 9,0 - - 3 Rośliny martwe (%) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Pleśń śniegowa (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 16.05 19.05 12.05 16.05 11.05 12.05 6 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 10.07 12.07 - - 03.07 03.07 7 Wysokość roślin (cm) 162 134 147 119 156 118 8 Wyleganie roślin w dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 8,7 9,0 9,0 9,0 8,2 9,0 9 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,5 8,6 9,0 9,0 5,4 9,0 10 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak prawdziwy 8,9 8,9 9,0 9,0 8,9 9,0 Rdza brunatna 8,6 9,0 4,9 8,2 8,5 8,6 Septorioza liści 8,2 8,5 5,5 7,1 8,6 9,0 11 Mas000 ziaren (g) 37,1 38,3 33,7 36,3 33,7 35,2 12 Zawartość białka (%) 10,9 11,4 - - 11,3 11,8 13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 11,8 11,4 12,5 12,5 9,5 9,2 14 Plon ziarna (dt z ha) 98,0 116,1 66,8 87,6 83,9 100,6 4. ŻYTO OZIME 47

Tab. 45. Żyto ozime. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 82,9 75,1 80,3 79,0 79,4 101,4 88,9 99,2 95,2 96,5 1 Antonińskie 81 89 89 85 86 89 90 90 90 90 2 Dańkowskie Granat 89 87-88 - 92 85-88 - 3 SU Stakkato F 1 105 105 110 105 107 108 109 104 108 107 4 KWS Binntto F 1 111 - - - - 113 - - - - 5 Dańkowskie Diament 85 85 85 85 85 89 88 83 88 86 6 Horyzo 87 82 88 84 85 89 90 90 90 90 7 Tur F 1 98 100 99 99 99 104 112 108 108 108 8 Brandie F 1 101 98 104 99 101 94 106 102 100 101 9 SU Performer F 1 111 111 107 111 110 104 114 106 109 108 10 Poznańskie 86 92-89 - 87 88-88 - 11 KWS Daniello F 1 114 111-113 - 108 110-109 - 12 KWS Livado F 1 109 115-112 - 108 112-110 - 13 SU Nasri F 1 103 110-106 - 100 99-99 - 14 SU Promotor F 1 100 108-104 - 100 106-103 - 15 Dańkowskie Hadron 92 - - - - 90 - - - - 16 Dańkowskie Turkus 90 - - - - 93 - - - - 17 KWS Dolaro F 1 116 - - - - 111 - - - - 18 KWS Florano F 1 110 - - - - 109 - - - - 19 SU Arvid F 1 107 - - - - 109 - - - - 20 SU Gerrit F 1 105 - - - - 102 - - - - Liczba doświadczeń 3 3 3 6 9 3 3 3 6 9 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; F 1 odmiana mieszańcowa. Tab. 46. Żyto ozime. Plon ziarna w miejscowościach przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom Głubczyce Bąków Łosiów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Średnia 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 Wzorzec dt/ha 98,0 90,1 66,8 70,0 83,9 78,2 82,9 79,4 116,1 110,7 87,6 88,3 100,6 90,5 101,4 96,5 1 Antonińskie 74 80 80 82 90 94 81 86 98 88 83 87 88 94 89 90 2 Dańkowskie Granat 91-77 78 99 89-89 94 76 93-92 3 SU Stakkato F 1 105 106 103 113 107 106 105 107 106 104 108 121 109 105 108 107 4 KWS Binntto F 1 115-109 - 109-111 - 116 107-117 - 113 5 Dańkowskie Diament 90 87 84 83 82 85 85 85 89 85 86 89 91 89 89 86 6 Horyzo 86 85 81 77 93 89 87 85 91 89 83 93 93 92 89 90 7 Tur F 1 100 103 102 102 92 93 98 99 104 107 108 113 99 102 104 108 8 Brandie F 1 98 100 98 100 107 101 101 101 93 98 84 98 104 110 94 101 9 SU Performer F 1 108 105 120 125 106 107 111 110 100 104 111 120 100 110 104 108 10 Poznańskie 82-80 - 97-86 - 88-81 - 93-87 - 11 KWS Daniello F 1 111-118 - 114-114 - 110-109 - 106-108 - 12 KWS Livado F 1 112-102 - 114-109 - 106-105 - 112-108 - 13 SU Nasri F 1 101-117 - 90-103 - 101-107 - 92-100 - 14 SU Promotor F 1 98-104 - 98-100 - 97-102 - 102-100 - 15 Dańkowskie Hadron 91-86 - 98-92 - 90-86 - 94-90 - 16 Dańkowskie Turkus 94-87 - 90-90 - 94-90 - 95-93 - 17 KWS Dolaro F 1 117-121 - 109-116 - 113-112 - 106-111 - 18 KWS Florano F 1 115-107 - 107-110 - 110-113 - 102-109 - 19 SU Arvid F 1 107-113 - 100-107 - 101-120 - 106-109 - 20 SU Gerrit F 1 105-113 - 98-105 - 102-108 - 97-102 - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; F 1 odmiana mieszańcowa. 48

Tab. 47. Żyto ozime. Głubczyce poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 96,4 74,1 94,0 85,3 88,2 114,3 89,7 114,4 102,0 106,1 1 Antonińskie 75 87 86 81 83 99 84 94 92 92 2 Dańkowskie Granat 92 94-93 - 91 99-95 - 3 SU Stakkato F 1 106 108 114 107 109 107 110 113 109 110 4 KWS Binntto F 1 117 - - - - 118 - - - - 5 Dańkowskie Diament 92 88 90 90 90 91 85 94 88 90 6 Stanko 97 88 97 92 94 88 86 93 87 89 7 Domir 90 97 95 94 94 94 94 91 94 93 8 Dańkowskie Amber 87 93 90 90 90 91 89 91 90 90 9 Armand 98 86 84 92 89 90 88 86 89 88 10 Horyzo 88 88 87 88 88 93 92 95 92 93 11 SU Drive F 1 99 98 104 99 100 107 103 110 105 107 12 Dańkowskie Rubin 86 87 88 87 87 90 100 93 95 94 13 Tur F 1 102 109 108 105 106 106 124 89 115 106 14 KWS Bono F 1 109 111 105 110 108 107 107 112 107 109 15 Brandie F 1 100 109 102 104 104 95 107 84 101 95 16 SU Performer F 1 110 111 105 111 109 102 112 86 107 100 17 Poznańskie 83 98-91 - 89 102-96 - 18 KWS Daniello F 1 113 115-114 - 112 121-117 - 19 KWS Livado F 1 114 129-122 - 108 125-116 - 20 SU Nasri F 1 103 118-110 - 102 112-107 - 21 SU Promotor F 1 99 120-110 - 99 118-108 - 22 Dańkowskie Hadron 93 - - - - 91 - - - - 23 Dańkowskie Turkus 96 - - - - 96 - - - - 24 KWS Dolaro F 1 119 - - - - 115 - - - - 25 KWS Florano F 1 117 - - - - 112 - - - - 26 SU Arvid F 1 109 - - - - 103 - - - - 27 SU Gerrit F 1 107 - - - - 104 - - - - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; F 1 odmiana mieszańcowa. Tab. 48. Żyto ozime. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) Zawartość białka (%) 2015 2015 2015 Wzorzec 155 124 159 137 7,3 8,9 5,3 6,6 34,8 36,6 32,5 33,8 11,1 11,6 1 Antonińskie 169 140 171 151 6,0 9,0 4,7 7,0 34,2 38,5 32,4 34,7 12,5 12,4 2 Dańkowskie Granat 156 129 - - 7,2 8,8 - - 34,2 36,3 - - 11,8 12,2 3 SU Stakkato F 1 147 116 150 128 6,0 8,7 4,9 6,0 33,5 35,2 31,5 32,6 11,0 10,8 4 KWS Binntto F 1 147 125 - - 8,4 9,0 - - 36,4 37,6 - - 10,9 11,1 5 Dańkowskie Diament 163 133 165 148 7,4 9,0 5,4 6,6 34,7 37,3 32,5 34,6 11,6 12,9 6 Horyzo 166 135 168 149 7,5 9,0 5,5 7,0 35,3 38,3 33,8 34,7 11,4 12,1 7 Tur F 1 159 117 163 131 7,3 9,0 5,2 6,4 34,4 36,3 32,1 33,3 10,7 11,3 8 Brandie F 1 168 132 169 147 6,5 8,3 4,9 6,1 35,0 36,4 33,3 34,3 11,3 11,7 9 SU Performer F 1 148 120 151 132 7,0 8,8 5,0 6,2 34,8 37,2 32,0 33,9 10,8 10,9 10 Poznańskie 163 131 - - 6,8 9,0 - - 34,8 38,1 - - 11,4 11,9 11 KWS Daniello F 1 148 113 - - 7,3 9,0 - - 34,9 36,9 - - 10,7 11,1 12 KWS Livado F 1 151 118 - - 8,1 9,0 - - 34,8 34,9 - - 10,9 11,3 13 SU Nasri F 1 152 118 - - 8,1 8,7 - - 34,2 34,9 - - 10,7 11,8 14 SU Promotor F 1 150 118 - - 6,2 8,8 - - 34,3 34,1 - - 10,5 11,0 15 Dańkowskie Hadron 159 129 - - 7,3 8,8 - - 35,4 37,9 - - 11,8 12,4 16 Dańkowskie Turkus 158 125 - - 8,3 8,8 - - 35,6 38,3 - - 11,4 12,4 17 KWS Dolaro F 1 151 121 - - 8,5 9,0 - - 36,9 36,5 - - 11,3 11,7 18 KWS Florano F 1 153 113 - - 8,2 9,0 - - 34,9 35,5 - - 10,8 10,7 19 SU Arvid F 1 149 124 - - 7,9 8,5 - - 33,9 36,6 - - 10,3 11,1 20 SU Gerrit F 1 148 117 - - 6,2 8,8 - - 34,5 35,2 - - 10,6 11,4 Liczba doświadczeń 3 3 9 9 3 3 9 9 3 3 9 9 2 2 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. 49 4. ŻYTO OZIME

Tab. 49. Żyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki. Województwo opolskie. Rok zbioru Lp. Odmiana Pleśń śniegowa Mączniak właściwy Rdza brunatna Septorioza liści G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr Wzorzec (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 8,9 9,0 8,9 8,9 8,6 4,9 8,5 7,3 8,2 5,5 8,6 7,4 1 Antonińskie 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5,0 8,0 7,3 7,5 6,5 8,5 7,5 2 Dańkowskie Granat 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 9,0 8,8 8,8 9,0 4,0 9,0 7,3 7,5 5,0 8,8 7,1 3 SU Stakkato F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,5 4,0 8,5 6,7 8,5 6,5 8,3 7,8 4 KWS Binntto F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5,0 8,5 7,5 9,0 5,0 8,3 7,4 5 Dańkowskie Diament 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,8 8,9 8,5 3,5 8,3 6,8 7,5 5,0 8,5 7,0 6 Horyzo 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 4,5 8,0 7,2 7,5 4,5 8,0 6,7 7 Tur F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 4,0 8,5 7,0 8,5 5,0 8,8 7,4 8 Brandie F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 8,8 9,0 7,0 8,5 8,2 8,5 6,5 8,8 7,9 9 SU Performer F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 3,5 8,8 6,8 9,0 6,0 8,8 7,9 10 Poznańskie 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 9,0 8,8 8,8 9,0 4,5 9,0 7,5 7,5 6,5 8,8 7,6 11 KWS Daniello F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 9,0 8,8 8,8 9,0 6,0 9,0 8,0 9,0 4,0 9,0 7,3 12 KWS Livado F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5,0 9,0 7,7 9,0 5,0 8,5 7,5 13 SU Nasri F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,5 4,5 9,0 7,0 8,0 6,5 8,8 7,8 14 SU Promotor F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 9,0 9,0 8,8 7,5 6,0 8,5 7,3 8,0 4,5 9,0 7,2 15 Dańkowskie Hadron 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 4,0 9,0 7,2 7,5 5,0 9,0 7,2 16 Dańkowskie Turkus 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 9,0 8,7 9,0 7,5 8,0 8,2 8,5 5,0 8,8 7,4 17 KWS Dolaro F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 4,5 8,3 7,3 8,5 5,5 8,5 7,5 18 KWS Florano F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 8,8 8,5 5,5 8,3 7,4 9,0 7,0 8,0 8,0 19 SU Arvid F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,0 5,5 8,3 7,3 7,0 5,0 8,5 6,8 20 SU Gerrit F 1 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8,5 4,0 8,3 6,9 8,5 6,5 9,0 8,0 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. ŻYTO OZIME LISTA ODMIAN ZALECANYCH Lp ODMIANA KR/CCA ROK WPISANIA NA LOZ PLON ZIARNA % WZORCA 2015 1 BRANDIE F 1 KR 2016 101 101 2 KWS BINNTTO F 1 KR w 111 * 113 * 3 KWS DOLARO F 1 KR w 116 * 111 * 4 KWS LIVADO F 1 KR 112 ** 110 ** 5 SU PERFORMER F 1 KR 2016 110 108 6 SU STAKKATO F 1 KR 2013 107 107 7 TUR F 1 KR 2015 99 108 KR Krajowy Rejestr Odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; w odmiana zalecana wstępnie; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; 79,4 dt/ha przeciętny poziom agrotechniki; 96,5 dt/ha intensywny poziom agrotechniki; * dla odmian KWS Binntto, KWS Dolaro wzorzec z roku ( 82,9, 101,4 dt/ha); ** dla odmiany KWS Livado wzorzec z lat 2016 ( 79,0, 95,2 dt/ha). 50

5. PSZENICA JARA 5. PSZENICA JARA Doświadczenia z pszenicą jarą prowadzono w Głubczycach, z poszerzonym doborem 17 odmian oraz w Bąkowie i Łosiowie z doborem wojewódzkim 11 odmian na dwóch poziomach agrotechniki: poziom przeciętny, poziom intensywny (zwiększony poziom nawożenia azotowego o 40 kg, stosowanie opryskiwania fungicydem, regulatorem wzrostu i nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym). W latach 2015 wykonano łącznie 11 udanych doświadczeń w województwie opolskim. W tabelach poniżej zaprezentowano warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku, pochodzenie odmian, zbiorcze wyniki plonowania oraz ważniejsze właściwości rolnicze. Tab. 50. Pszenica jara. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Kompleks rolniczej 1 3 2 przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby II IVa IIIa ph gleby w KCL 7,1 6,9 6,7 Przedplon Soja Rzepak ozimy Burak cukrowy Data siewu (dzień, m-c, rok) 21.03. 03.04. 27.03. Obsada roślin (szt./m2) 450 450 500 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 09.08 04.08 08.08 Nawożenie mineralne N na (kg/ha) 77 100 90 poziomie (kg/ha) 118 140 130 P 2 O 5 (kg/ha) 0 60 0 K 2 O (kg/ha) 0 90 0 Nawożenie dolistne na poziomie (l,kg/ha) ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 + ADOB Zn 2 + Basfoliar 12 4 6 + S 5 + Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Kinto Duo 080 FS Herbicydy (l/ha) Mustang Forte 195 SE 0,8 Granstar Ultra SX 50 SG 48g +Trend 0,05% Insektycydy (l/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 Sparviero 0,075 Fastac Active 050 ME 0,15 ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 + ADOB Zn 2 + Basfoliar 36 E 5 + Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Granstar Ultra SX 50 SG 48g + Starane 250 EC 0,4 Fastac Active 050 ME 0,25 Bi 58 Nowy 400 EC 0,5 Fungicydy pierwszy zabieg Fungicydy drugi zabieg Regulatory wzrostu tylko na poziomie (l/ha) Capalo 337,5 SE 2 Tilt Turbo 575 EC 0,5 Tilt Turbo 575 EC 0,5 (l/ha) Adexar Plus 2 Osiris 65 EC 2,0 Osiris 65 EC 2,0 (l/ha) Stabilan 750 SL 0,5 Moddus 250 EC 0,2 Cerone 480 SL - 0,75 Stabilan 750 SL 0,5 Moddus 250 EC 0,2 Moddus 250 EC 0,2 Stabilan 750 SL 0,5 Cerone 480 SL - 0,3 5. PSZENICA JARA 51

Tab. 51. Pszenica jara. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Wartość technologiczna Rok wpisania do Rok włączenia Krajowego Rejestru do LOZ * Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Tybalt A 2005 2007 NL Irena Szyld, Kalisz 2 Harenda B 2014 2016 PL Małopolska Hodowla Roślin HBP Sp. z o.o. Kraków 3 Jarlanka A PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 4 Ostka Smolicka o A 2010 2014 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 5 Arabella A 2011 2012 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 6 Mandaryna A 2014 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 7 Goplana A 2015 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 8 Nimfa A 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 9 Rusałka A 2016 2018 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 10 Varius A 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 11 Frajda B PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR * LOZ Lista Odmian Zalecanych, w odmiana zalecana wstępnie; o odmiana oścista; A jakościowa odmiana chlebowa; B odmiana chlebowa. Tab. 52. Pszenica jara. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów 1 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 10.06. 12.06. 17.06. 17.06. 13.06. 13.06. 2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 14.07. 16.07. 10.07. 10.07. 14.07. 18.07. 3 Wysokość roślin (cm) 106 80 92 80 91 81 4 Wyleganie roślin w dojrzał. mlecz. (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 6 Porażenie przez choroby: (skala 9 o ) Mączniak właściwy 9,0 9,0 8,8 9,0 7,9 9,0 Rdza brunatna 6,9 8,9 9,0 9,0 9,0 9,0 Septorioza liści 8,4 8,8 7,9 8,1 7,8 8,7 Brunatna plamistość liści 9,0 9,0 9,0 9,0 7,8 8,8 Septorioza plew 9,0 9,0 8,8 8,9 7,8 8,7 Fuzarioza kłosów 9,0 9,0 9,0 9,0 7,2 8,3 7 Mas000 ziaren (g) 42,2 40,7 42,2 41,1 39,1 38,8 8 Zawartość białka (%) 12,4 13,0 14,1 15,2 15,3 15,7 9 Ilość glutenu (%) 21,3 23,8 26,1 29,8 30,1 31,2 10 Wskaźnik sedymentacji (ml) 33 38 50 54 62 64 11 Liczba opadania (sek.) 406 407 368 369 429 405 12 Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) 75,9 75,5 79,0 77,6 73,8 75,1 13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,9 12,8 11,4 11,4 12,3 13,7 14 Plon ziarna (dt z ha) 88,1 93,9 71,1 80,2 64,8 71,5 52

Tab. 53. Pszenica jara. Plon ziarna przy 14 % wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 74,7 59,8 58,9 67,3 64,5 81,9 67,8 64,3 74,9 71,3 1 Tybalt 99 102 104 101 102 99 97 106 98 101 2 Jarlank03 - - - - 103 - - - - 3 Harenda 97 103 103 100 101 95 100 104 98 100 4 Ostka Smolicka o 94 95 100 95 96 95 101 102 98 99 5 Arabella 99 101 102 100 101 97 100 99 99 99 6 Mandaryn00 102 94 101 99 96 97 95 97 96 7 Goplan07 103 107 105 106 104 101 105 103 103 8 Nimf02 - - - - 101 - - - - 9 Rusałka 96 99-98 - 102 103-103 - 10 Varius 98 100-99 - 101 101-101 - 11 Frajd05 - - - - 106 - - - - Liczba doświadczeń 3 4 4 7 11 3 4 4 7 11 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; o odmiana oścista. Tab. 54. Pszenica jara. Plon ziarna w miejscowościach przy 14 % wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom Głubczyce Bąków Łosiów Średnia Głubczyce Bąków Łosiów Średnia 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 2015 Wzorzec dt/ha 88,1 80,3 71,1 61,2 64,8 52,2 74,7 64,5 93,9 90,2 80,2 69,2 71,5 54,2 81,9 71,3 1 Tybalt 99 102 100 104 99 99 99 102 100 101 94 97 102 101 99 100 2 Jarlank01-100 - 107-103 - 100-101 - 108-103 - 3 Harend01 102 102 105 89 96 97 101 98 100 98 101 90 99 95 100 4 Ostka Smolicka o 95 95 99 98 89 94 94 96 90 97 99 101 97 101 95 100 5 Arabella 92 97 104 104 102 106 99 102 93 96 103 101 96 103 97 100 6 Mandaryna 99 100 101 98 100 99 100 99 96 97 94 96 98 97 96 97 7 Goplan00 103 102 101 118 107 107 104 101 103 104 102 106 100 104 102 8 Nimf01-106 - 99-102 - 103-102 - 97-101 - 9 Rusałk02-96 - 89-96 - 108-103 - 95-102 - 10 Varius 105-87 - 101-98 - 104-94 - 106-101 - 11 Frajd05-105 - 106-105 - 108-107 - 104-106 - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; o odmiana oścista. 5. PSZENICA JARA 53

Tab. 55. Pszenica jara. Głubczyce poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14 % wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiany Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 86,8 70,0 80,4 78,4 79,1 93,3 82,5 92,6 87,9 89,5 1 Tybalt 100 105 105 103 103 101 103 103 102 102 2 Jarlank02 - - - - 101 - - - - 3 Harend03 102 105 103 103 99 100 102 100 100 4 Ostka Smolicka o 97 95 99 96 97 91 102 101 97 98 5 Kandela 93 98 102 97 98 95 95 97 95 96 6 Arabella 93 99 103 96 98 93 100 96 97 96 7 KWS Torridon 101 99 98 100 99 102 101 99 102 101 8 Struna 97 96 98 97 97 99 99 102 99 100 9 Mandaryn00 97 106 99 101 96 90 106 93 97 10 Goplan02 103 108 103 104 101 104 105 103 103 11 Kamelia 93 97 108 95 99 97 96 103 97 99 12 Serenada 99 99 102 99-98 95 106 97 100 13 Nimf03 100-102 - 103 103-103 - 14 Rusałk03 103-103 - 108 108-108 - 15 Varius 107 104-106 - 105 103-104 - 16 WPB Skye 101 107-104 - 103 100-102 - 17 Frajd06 - - - - 109 - - - - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; o odmiana oścista. Tab. 56. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Lata zbioru, 2015 Lp Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) 2015 2015 2015 Wzorzec 96 80 84 71 9,0 9,0 8,4 8,6 41,2 40,2 41,0 40,8 1 Tybalt 91 78 80 69 9,0 9,0 8,2 8,5 42,8 41,1 42,2 42,9 2 Harenda 94 76 83 67 9,0 9,0 8,3 8,7 41,6 41,1 40,4 40,3 3 Jarlanka 93 76 - - 9,0 9,0 - - 43,3 42,1 - - 4 Ostka Smolicka o 102 86 87 76 9,0 9,0 8,4 8,6 42,9 41,7 42,1 41,9 5 Arabell01 82 88 72 9,0 9,0 8,5 8,7 38,2 37,4 38,3 38,1 6 Mandaryna 96 81 86 74 9,0 9,0 8,4 8,7 36,5 35,3 37,0 36,1 7 Goplana 97 82 84 71 9,0 9,0 8,2 8,6 43,4 42,3 41,9 41,8 8 Nimfa 93 79 - - 9,0 9,0 - - 42,5 39,9 - - 9 Rusałka 96 81 - - 9,0 9,0 - - 41,8 42,7 - - 10 Varius 95 81 - - 9,0 9,0 - - 39,6 38,8 - - 11 Frajda 99 84 - - 9,0 9,0 - - 40,3 39,8 - - Liczba doświadczeń 3 11 3 11 3 11 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; o odmiana oścista. 54

Tab. 57. Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki (skala 9 o ). Rok zbioru Lp Odmiana Mączniak właściwy Rdza brunatna Septorioza liści Brunatna plamistość liści Septorioza plew Fuzarioza kłosów G B Ł G B Ł G B Ł G B Ł G B Ł G B Ł Wzorzec 9,0 8,8 7,9 6,9 9,0 9,0 8,4 7,9 9,0 9,0 9,0 7,8 9,0 8,8 7,8 9,0 9,0 7,2 1 Tybalt 9,0 9,0 8,0 7,0 9,0 9,0 8,0 8,0 9,0 9,0 9,0 7,8 9,0 8,5 7,8 9,0 9,0 7,0 2 Harenda 9,0 8,5 7,8 7,5 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 8,5 7,5 9,0 9,0 7,0 3 Jarlanka 9,0 9,0 8,0 7,0 9,0 9,0 8,5 7,5 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 9,0 7,5 9,0 9,0 7,5 4 Ostka Smolicka o 9,0 8,0 7,8 7,0 9,0 9,0 8,5 8,0 9,0 9,0 9,0 7,8 9,0 9,0 7,3 9,0 9,0 7,0 5 Arabella 9,0 9,0 7,8 6,5 9,0 9,0 8,0 8,0 9,0 9,0 9,0 7,8 9,0 8,5 7,3 9,0 9,0 7,5 6 Mandaryna 9,0 9,0 8,0 6,5 9,0 9,0 8,5 7,5 9,0 8,5 9,0 7,5 8,5 9,0 7,8 9,0 9,0 7,3 7 Goplana 9,0 9,0 7,8 6,5 9,0 9,0 8,5 8,0 9,0 9,0 9,0 7,5 9,0 8,5 8,3 9,0 9,0 7,3 8 Nimfa 9,0 8,5 8,0 7,0 9,0 9,0 8,5 7,5 9,0 9,0 9,0 7,3 9,0 9,0 8,0 9,0 9,0 7,0 9 Rusałka 9,0 9,0 8,0 7,0 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 9,0 8,3 9,0 9,0 7,8 10 Varius 9,0 8,5 7,8 8,0 9,0 9,0 8,5 8,0 9,0 9,0 9,0 8,0 9,0 8,5 7,8 9,0 9,0 7,3 11 Frajda 9,0 9,0 7,5 6,5 9,0 9,0 8,0 8,0 9,0 9,0 9,0 7,8 9,0 9,0 7,8 9,0 9,0 7,0 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; o odmiana oścista; G Głubczyce, B Bąków, Ł - Łosiów. Tab. 58. Pszenica jara. Wyniki analiz jakościowych na przeciętnym poziomie agrotechniki. Rok zbioru Lp Odmiana Wartość technologiczna Zawartość białka (% sm) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) Gęstość ziarna w stanie zsypnym kg/hl G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr Wzorzec 12,4 14,1 15,3 13,9 21,3 26,1 30,1 25,8 33 50 62 48 406 368 429 401 75,9 79,0 73,8 76,2 1 Tybalt A 12,3 15,4 15,3 14,3 22,1 26,9 29,1 26,0 32 53 64 50 434 446 470 450 71,5 74,8 72,7 73,0 2 Harenda B 11,8 13,8 15,7 13,8 18,3 26,0 31,0 25,1 30 48 63 47 432 355 385 391 72,6 74,7 72,6 73,3 3 Jarlanka A 11,4 13,8 15,2 13,5 18,3 25,8 27,6 23,9 34 54 64 51 337 393 436 389 78,1 82,7 75,9 78,9 4 Ostka Smolicka o A 12,7 14,4 15,6 14,2 22,9 26,8 29,3 26,3 36 51 58 48 455 334 456 415 76,8 79,8 74,2 76,9 5 Arabella A 12,5 13,1 15,3 13,6 18,0 25,0 28,8 23,9 30 46 66 47 374 411 398 394 78,5 81,4 76,1 78,7 6 Mandaryna A 12,6 14,0 15,4 14,0 21,9 27,2 32,2 27,1 35 55 68 53 413 324 418 385 79,7 83,4 75,6 79,6 7 Goplana A 12,0 13,2 15,0 13,4 18,0 20,9 27,5 22,1 28 44 53 42 420 344 460 408 75,5 78,2 72,4 75,3 8 Nimfa A 11,6 13,5 15,3 13,5 19,1 24,1 29,9 24,4 30 46 62 46 419 438 431 429 72,0 77,1 72,4 73,8 9 Rusałka A 13,1 15,1 15,3 14,5 24,3 27,3 32,6 28,1 38 54 65 52 376 326 378 360 77,1 81,1-52,7 10 Varius A 13,6 15,2 15,3 14,7 26,7 29,4 32,7 29,6 38 51 64 51 435 411 421 422 75,5 76,1 73,1 74,9 11 Frajda B 12,6 13,9 14,7 13,7 24,9 27,8 30,3 27,7 32 44 58 45 370 269 471 370 78,3 80,2 73,9 77,5 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; o odmiana oścista; A jakościowa odmiana chlebowa, B odmiana chlebowa; G Głubczyce, B Bąków, Ł Łosiów. Tab. 59. Pszenica jara. Wyniki analiz jakościowych na intensywnym poziomie agrotechniki. Rok zbioru Lp Odmiana Wartość technologiczna Zawartość białka (% sm) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacji (ml) Liczba opadania (sek.) Gęstość ziarna w stanie zsypnym kg/hl G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr G B Ł Śr Wzorzec 13,0 15,2 15,7 14,6 23,8 29,8 31,2 28,3 38 54 64 52 407 369 405 394 75,5 77,6 75,1 76,0 1 Tybalt A 12,9 15,2 16,7 14,9 23,7 25,8 30,4 26,6 40 55 67 54 408 351 329 363 71,9 75,0 74,6 73,8 2 Harenda B 12,4 15,2 15,8 14,5 21,1 26,6 32,0 26,6 39 55 67 54 404 467 390 420 77,8 75,0 73,6 75,4 3 Jarlanka A 12,3 14,6 15,3 14,1 20,8 28,0 32,1 27,0 37 56 65 53 358 343 416 372 76,7 81,7 75,0 77,8 4 Ostka Smolicka o A 13,7 14,9 15,7 14,8 22,4 29,8 30,7 27,6 39 55 65 53 395 430 429 418 76,2 76,7 76,2 76,3 5 Arabella A 13,3 14,4 16,1 14,6 22,7 28,0 30,2 27,0 37 55 66 53 461 435 417 438 76,4 80,2 76,9 77,8 6 Mandaryna A 13,0 14,8 16,1 14,6 23,5 31,4 34,2 29,7 38 54 66 53 430 370 402 401 78,6 81,6 77,0 79,1 7 Goplana A 12,5 14,9 15,2 14,2 21,5 28,6 28,0 26,0 31 48 58 46 423 372 365 387 74,6 77,5 74,8 75,6 8 Nimfa A 12,4 16,1 15,7 14,7 23,5 26,6 32,4 27,5 36 55 65 52 411 446 426 428 72,8 74,1 74,2 73,7 9 Rusałka A 13,8 15,9 15,5 15,0 26,6 33,0 28,2 29,3 44 55 63 54 401 257 471 376 78,0 79,0 74,3 77,1 10 Varius A 13,6 16,2 15,6 15,1 30,4 35,8 33,3 33,2 46 55 67 56 422 325 425 391 71,2 74,2 74,3 73,2 11 Frajda B 13,2 14,9 14,8 14,3 25,7 34,6 32,2 30,8 35 48 57 47 366 259 388 338 76,7 78,6 75,2 76,8 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; o odmiana oścista; A jakościowa odmiana chlebowa B odmiana chlebowa; G Głubczyce, B Bąków, Ł - Łosiów. 5. PSZENICA JARA 55

PSZENICA JARA LISTA ODMIAN ZALECANYCH L.p. Odmiana KR/CCA Rok wpisania na LOZ Wartość technologiczna Plon ziarna % wzorca 2015 KR Krajowy Rejestr Odmian; o odmiana oścista; A odmiana jakościowa; B odmiana chlebowa; Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; 64,5 dt/ha przeciętny poziom agrotechniki; 71,3 dt/ha intensywny poziom agrotechniki; * dane z lat 2016. 1 ARABELLA KR 2012 A 101 99 2 GOPLANA KR 2016 A 106 103 3 HARENDA KR 2016 B 101 100 4 OSTKA SMOLICKA o KR 2014 A 96 99 5 RUSAŁKA KR 2018 A 98 * 103 * 6 TYBALT KR 2007 A 102 101 56

6. JĘCZMIEŃ JARY 6. JĘCZMIEŃ JARY Doświadczenia z jęczmieniem jarym prowadzono w Głubczycach, z poszerzonym doborem 39 odmian oraz w Bąkowie z doborem wojewódzkim 24 odmian na dwóch poziomach agrotechniki: poziom przeciętny, poziom intensywny (zwiększony poziom nawożenia azotowego o 40 kg, stosowanie opryskiwania fungicydem, regulatorem wzrostu i nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym). W latach 2015- wykonano łącznie 10 udanych doświadczeń w województwie opolskim. W tabelach poniżej przedstawiono warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku, pochodzenie odmian, zbiorcze wyniki plonowania oraz ważniejsze właściwości rolnicze. Tab. 60. Jęczmień jary. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Powiat Głubczyce Kluczbork Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 3 Klasa bonitacyjna gleby II IV a ph gleby w KCl 7,1 6,9 Przedplon Soja Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c, rok) 21.03. 03.04. Obsada roślin (szt./m 2 ) 350 350 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 06.08. 09.08 Nawożenie mineralne N na poziomie (kg/ha) 36 80 (kg/ha) 77 120 P 2 O 5 (kg/ha) - 60 K 2 O (kg/ha) - 90 Nawożenie dolistne na poziomie (kg,l/ha) ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 + ADOB Zn 2 + Basfoliar 12 4 6 + S 5 + Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Środki ochrony roślin ADOB Mn 3 + ADOB Cu 1 + ADOB Zn 2 + Basfoliar 36 E 5 + Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 5 Zaprawa nasienna (nazwa) Kinto Duo 080 FS Herbicydy (l/ha) Mustang Forte 195 SE 0,8 Granstar Ultra SX 50 SG 48g + Trend 0,05% Insektycydy (l/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 Sparviero 0,075 Fastac Active 050 ME 0,15 tylko na poziomie Fungicydy (l/ha) Capalo 337,5 SE 2 Adexar Plus 2 Regulatory wzrostu (l/ha) Stabilan 750 SL 0,5 Moddus 250 EC 0,2 Cerone 480 SL - 0,75 Fastac Active 050 ME 0,25 Tilt Turbo 575 EC 0,5 Osiris 65 EC 2 Moddus 250 EC 0,3 Cerone 480 SL 0,2 6. JĘCZMIEŃ JARY 57

Tab. 61. Jęczmień jary. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Syntetyczny wskaźnik wartości browarnej Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Soldo pastewny 2013 2014 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 2 Olympic 6,55 2013 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. Łysomice 3 Radek pastewny 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 4 RGT Planet 7,80 2016 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. Łysomice 5 Iron pastewny 2011 DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 6 Ella pastewny 2012 2014 FR DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 7 KWS Atrika pastewny 2013 2016 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 8 SU Lolek 6,85 2014 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 9 Rubaszek pastewny 2014 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 10 Podarek pastewny 2014 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 11 Allianz pastewny 2016 FR DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 12 KWS Cantton 6,25 2016 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 13 KWS Vermont pastewny 2016 2018 DE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice 14 Paustian pastewny 2016 DK DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 15 Polonia Staropolska pastewny 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 16 RGT Baltic 8,10 2016 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. Łysomice 17 Ringo pastewny 2016 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR 18 Uta 7,95 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 19 Airway pastewny FR DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 20 Bente 6,00 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 21 Esma 7,00 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec 22 Ramzes pastewny PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 23 Teksas pastewny PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 24 Xanthe 7,20 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec * LOZ Lista Odmian Zalecanych, Iron w latach 2014 na LOZ, SU Lolek w latach 2016 na LOZ; w odmiana zalecana wstępnie. Tab. 62. Jęczmień jary. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki. Lp. Cecha Głubczyce Bąków 1 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 05.06. 05.06. 09.06. 09.06. 2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 08.07. 10.07. 06.07. 06.07. 3 Wysokość roślin (cm) 77 75 88 87 4 Wyleganie roślin w dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,6 7,5 7,3 6,8 6 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak właściwy 9,0 9,0 6,8 8,4 Rdza karłowa 9,0 9,0 9,0 9,0 Plamistość siatkowa 8,6 8,7 6,2 7,1 Rynchosporioza 8,9 9,0 7,8 8,4 7 Mas000 ziaren (g) 50,3 51,9 49,9 50,6 8 Zawartość białka (%) 9,5 10,6 11,2 13,3 9 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 14,7 14,6 11,7 11,7 10 Plon ziarna (dt z ha) 76,6 95,4 66,4 76,8 58

Tab. 63. Jęczmień jary. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom 2016 * 2015 * 2016 2015 2016 * 2015* 2016 2015 Wzorzec dt/ha 71,5 63,5 65,0 67,5 66,7 86,1 74,9 65,5 80,5 75,5 1 Soldo 103 98 102 101 101 100 95 101 98 99 2 Olympic 95 96 103 96 98 98 102 106 100 102 3 Radek 108 101 97 105 102 100 100 97 100 99 4 RGT Planet 106 110-108 - 103 97-100 - 5 Iron 100 95 104 98 100 98 102 106 100 102 6 Ella 97 108 98 103 101 105 103 102 104 103 7 KWS Atrika 97 99 105 98 100 104 102 109 103 105 8 SU Lolek 94 103 113 99 103 97 103 110 100 103 9 Rubaszek 103 99 100 101 101 107 105 97 106 103 10 Podarek 106 104 100 105 103 102 99 99 101 100 11 Allianz 100 103-102 - 94 102-98 - 12 KWS Cantton 105 112-109 - 102 108-105 - 13 KWS Vermont 100 97-99 - 108 107-108 - 14 Paustian 97 104-101 - 99 105-102 - 15 Polonia Staropolsk02 99-101 - 97 100-99 - 16 RGT Baltic 98 98-98 - 99 103-101 - 17 Ringo 94 98-96 - 99 106-103 - 18 Uta 93 93-93 - 97 109-103 - 19 Airway 99 - - - - 99 - - - - 20 Bente 101 - - - - 106 - - - - 21 Esm07 - - - - 106 - - - - 22 Ramzes 103 - - - - 102 - - - - 23 Teksas 100 - - - - 96 - - - - 24 Xanthe 98 - - - - 107 - - - - Liczba doświadczeń 2 4 4 6 10 2 4 4 6 10 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki; * dane z Głubczyc, Łosiowa, Bąkowa i Pągowa. Tab. 64. Jęczmień jary. Plon ziarna w miejscowościach przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Poziom Poziom Głubczyce Bąków Średnia Głubczyce Bąków Średnia 2015 2015 2015 2015 2015 2015 Wzorzec dt/ha 76,6 76,1 66,4 56,2 71,5 66,2 95,4 91,0 76,8 63,1 86,1 77,1 1 Soldo 103 101 103 98 103 100 100 101 100 96 100 99 2 Olympic 99 99 91 101 95 100 103 101 92 106 98 104 3 Radek 100 102 116 100 108 101 97 102 102 96 100 99 4 RGT Planet 106-105 - 106-103 - 103-103 - 5 Iron 98 102 102 97 100 100 103 102 93 105 98 104 6 Ella 89 97 104 98 97 98 104 102 106 101 105 102 7 KWS Atrika 98 99 95 102 97 101 99 102 108 110 104 106 8 SU Lolek 91 100 96 99 94 100 95 101 99 100 97 101 9 Rubaszek 100 104 106 99 103 102 103 103 110 106 107 105 10 Podarek 113 107 99 104 106 106 104 103 100 96 102 100 11 Allianz 106-93 - 100-99 - 88-94 - 12 KWS Cantton 101-108 - 105-99 - 104-102 - 13 KWS Vermont 103-96 - 100-105 - 111-108 - 14 Paustian 102-91 - 97-105 - 93-99 - 15 Polonia Staropolsk09-95 - 102-99 - 94-97 - 16 RGT Baltic 105-90 - 98-111 - 87-99 - 17 Ringo 90-97 - 94-96 - 101-99 - 18 Uta 92-93 - 93-97 - 97-97 - 19 Airway 91-106 - 99-102 - 95-99 - 20 Bente 97-105 - 101-105 - 106-106 - 21 Esm03-111 - 107-107 - 104-106 - 22 Ramzes 102-103 - 103-103 - 101-102 - 23 Teksas 106-94 - 100-97 - 94-96 - 24 Xanthe 96-100 - 98-101 - 112-107 - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki. 6. JĘCZMIEŃ JARY 59

Tab. 65. Jęczmień jary. Głubczyce - poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiany Poziom Poziom 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 76,6 68,6 86,1 72,6 77,1 96,7 84,5 94,9 90,6 92,0 1 Soldo 103 90 106 97 100 99 99 101 99 100 2 Olympic 99 99 95 99 98 101 100 97 101 99 3 Radek 100 103 99 102 101 96 105 101 101 101 4 RGT Planet 106 102-104 - 102 105-104 - 5 KWS Olof 107 100 101 104 103 95 91 96 93 94 6 Suweren 103 102 84 103 96 96 99 84 98 93 7 Basic 103 95 98 99 99 98 104 98 101 100 8 Iron 98 104 100 101 101 101 103 98 102 101 9 Natasi01 106 107 104 105 100 100 99 100 100 10 Ella 89 101 98 95 96 102 103 97 103 101 11 Kucyk 93 95 88 94 92 96 94 86 95 92 12 Penguin 98 97 104 98 100 98 96 105 97 100 13 KWS Atrika 98 91 102 95 97 98 99 108 99 102 14 Argento 91 96 116 94 101 94 90 117 92 100 15 Oberek 90 99 97 95 95 96 103 99 100 99 16 SU Lolek 100 97 107 99 101 101 99 107 100 102 17 KWS Irin02 100 104 101 102 103 101 104 102 103 18 KWS Dante 102 100 102 101 101 105 102 102 104 103 19 Salome 93 101 110 97 101 97 100 110 99 103 20 Rubaszek 113 105 103 109 107 102 101 103 102 102 21 Podarek 106 107 97 107 103 98 107 97 103 101 22 KWS Fabienne 95 97 105 96 99 100 97 105 99 101 23 Allianz 101 110-106 - 98 103-101 - 24 KWS Cantton 103 106-105 - 104 99-102 - 25 KWS Harris 106 102-104 - 103 100-102 - 26 KWS Vermont 102 111-107 - 104 105-105 - 27 Paustian 109 100-105 - 97 93-95 - 28 Polonia Staropolsk05 91-98 - 109 99-104 - 29 RGT Baltic 90 87-89 - 95 92-94 - 30 Ringo 92 100-96 - 96 99-98 - 31 Uta 91 89-90 - 101 95-98 - 32 Accordine 102 - - - - 102 - - - - 33 Airway 97 - - - - 103 - - - - 34 Bente 103 - - - - 105 - - - - 35 Esm02 - - - - 102 - - - - 36 Ovation 104 - - - - 105 - - - - 37 Ramzes 102 - - - - 99 - - - - 38 Texas 106 - - - - 96 - - - - 39 Xanthe 96 - - - - 100 - - - - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; przeciętny, intensywny poziom agrotechniki. 60

Tab. 66. Jęczmień jary. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) Zawartość białka (%) 2015 2015 2015 Wzorzec 82 81 72 68 50,1 51,2 47,2 46,8 8,0 7,2 7,8 7,4 10,4 11,9 1 Soldo 81 80 72 55,0 56,7 51,0 50,3 68 9,0 8,3 8,3 7,9 10,2 11,8 2 Olympic 82 81 71 46,6 49,3 45,8 45,5 67 8,3 6,8 8,0 7,3 10,2 11,9 3 Radek 87 85 77 48,6 51,5 47,0 45,8 71 8,8 5,8 8,0 7,0 10,4 12,0 4 RGT Planet 85 82-53,6 54,2 - - - 8,5 8,3 - - 10,1 11,7 5 Iron 82 81 71 46,6 44,9 45,3 44,6 67 8,0 6,0 7,8 6,9 10,3 12,1 6 Ella 90 86 75 51,2 52,8 48,1 47,6 67 6,8 7,5 7,4 7,6 10,1 11,7 7 KWS Atrika 86 84 78 51,4 53,9 48,2 48,5 71 7,8 7,5 7,9 7,6 10,1 11,7 8 SU Lolek 84 81 72 49,7 50,7 47,0 47,3 67 8,8 6,3 8,3 7,2 10,5 12,2 9 Rubaszek 78 77 71 46,8 47,5 44,9 44,5 66 7,8 7,5 8,0 7,9 11,2 12,6 10 Podarek 85 84 76 49,9 51,0 47,5 46,4 71 8,3 7,8 7,9 7,6 10,5 11,8 11 Allianz 86 84-47,7 48,9 - - - 6,3 6,3 - - 11,0 12,0 12 KWS Cantton 87 87-52,3 51,8 - - - 8,5 7,8 - - 10,1 12,5 13 KWS Vermont 78 77-50,5 51,8 - - - 8,3 7,5 - - 10,1 11,5 14 Paustian 83 82-49,0 49,8 - - - 7,8 7,5 - - 10,8 12,0 15 Polonia Staropolska 68 68-48,7 50,7 - - - 8,3 7,8 - - 9,9 12,2 16 RGT Baltic 84 82-50,6 51,1 - - - 7,8 6,0 - - 10,0 12,2 17 Ringo 76 74-47,3 49,3 - - - 8,0 7,3 - - 10,3 11,7 18 Uta 83 82-54,2 57,1 - - - 7,8 7,3 - - 10,5 12,0 19 Airway 83 82-47,1 47,9 - - - 8,0 6,5 - - 10,1 11,7 20 Bente 80 78-54,1 56,2 - - - 8,5 8,5 - - 10,5 11,7 21 Esma 82 83-53,5 54,8 - - - 8,5 8,0 - - 10,4 11,6 22 Ramzes 85 82-46,7 47,0 - - - 7,3 6,3 - - 11,2 12,6 23 Teksas 80 76-47,5 47,6 - - - 7,5 6,8 - - 10,1 11,5 24 Xanthe 85 83-54,4 53,3 - - - 7,5 7,0 - - 10,9 12,0 Liczba doświadczeń 2 10 2 10 2 10 2 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 67. Jęczmień jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki (skala 9 o ). Rok zbioru Lp. Odmiana Mączniak właściwy Rdza karłowa Plamistość siatkowa Rynchosporioza Głubczyce Bąków Głubczyce Bąków Głubczyce Bąków Głubczyce Bąków Wzorzec (skala 9 o ) 9,0 6,8 9,0 9,0 8,6 6,2 8,9 7,8 1 Soldo 9,0 6,5 9,0 9,0 7,5 6,5 9,0 7,0 2 Olympic 9,0 7,5 9,0 9,0 9,0 7,0 9,0 7,5 3 Radek 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 7,0 9,0 8,0 4 RGT Planet 9,0 6,5 9,0 9,0 9,0 6,0 9,0 8,5 5 Iron 9,0 5,0 9,0 9,0 8,0 6,5 9,0 7,5 6 Ella 9,0 6,5 9,0 9,0 8,5 7,0 9,0 7,5 7 KWS Atrika 9,0 6,0 9,0 9,0 8,5 5,0 9,0 7,5 8 SU Lolek 9,0 7,5 9,0 9,0 9,0 6,5 8,5 7,5 9 Rubaszek 9,0 7,5 9,0 9,0 9,0 7,5 8,5 6,5 10 Podarek 9,0 6,5 9,0 9,0 9,0 6,0 9,0 8,5 11 Allianz 9,0 7,0 9,0 9,0 8,5 6,0 9,0 9,0 12 KWS Cantton 9,0 6,5 9,0 9,0 8,5 5,5 9,0 7,5 13 KWS Vermont 9,0 6,0 9,0 9,0 8,0 5,0 8,5 8,0 14 Paustian 9,0 8,5 9,0 9,0 9,0 6,5 9,0 8,5 15 Polonia Staropolska 9,0 5,5 9,0 9,0 8,5 6,5 8,5 8,5 16 RGT Baltic 9,0 6,5 9,0 9,0 9,0 5,5 8,0 8,5 17 Ringo 9,0 6,5 9,0 9,0 9,0 5,0 9,0 8,5 18 Uta 9,0 5,5 9,0 9,0 7,5 5,0 9,0 8,0 19 Airway 9,0 8,5 9,0 9,0 8,0 6,5 9,0 7,5 20 Bente 9,0 5,5 9,0 9,0 8,5 5,0 9,0 6,5 21 Esma 9,0 8,0 9,0 9,0 9,0 7,5 9,0 7,5 22 Ramzes 9,0 6,5 9,0 9,0 9,0 7,5 9,0 7,5 23 Teksas 9,0 6,5 9,0 9,0 9,0 6,5 9,0 7,5 24 Xanthe 9,0 7,5 9,0 9,0 9,0 6,5 9,0 7,5 Liczba doświadczeń 2 2 2 2 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. 6. JĘCZMIEŃ JARY 61

JĘCZMIEŃ JARY LISTA ODMIAN ZALECANYCH Lp. Odmiana Grupa wartości technologicznej KR/CCA Rok wpisania na LOZ Plon ziarna % wzorca 2015 66,7 75,5 1 ELLA pastewny KR 2014 101 103 2 KWS ATRIKA pastewny KR 2016 100 105 3 KWS CANTTON browarny KR 109 * 105 * 4 KWS VERMONT pastewny KR 2018 99 * 108 * 5 PODAREK pastewny KR 103 100 6 RUBASZEK pastewny KR 101 103 7 SOLDO pastewny KR 2014 101 99 KR Krajowy Rejestr Odmian; w odmiana zalecana wstępnie; past odmiana pastewna; br odmiana browarna; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; 66,7 dt/ha przeciętny poziom agrotechniki; 75,5 dt/ha intensywny poziom agrotechniki; * dane z lat 2016. 62

7. OWIES 7. OWIES Doświadczenia z owsem prowadzono w Głubczycach, z poszerzonym doborem 17 odmian oraz w Bąkowie i Łosiowie z doborem wojewódzkim 11 odmian na jednym, przeciętnym poziomie agrotechniki. W latach 2015 wykonano łącznie 9 udanych doświadczeń w województwie opolskim. W tabelach poniżej przedstawiono warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku, pochodzenie odmian, zbiorcze wyniki oraz ważniejsze właściwości rolnicze. Tab. 68. Owies. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 3 2 Klasa bonitacyjna gleby II IVa IVa ph gleby w KCl 7,1 6,9 6,5 Przedplon Soja Rzepak ozimy Rzepak ozimy Data siewu (dzień, m-c) 21.03. 01.04 24.03 Obsada roślin (szt./m 2 ) 450 500 500 Data zbioru (dzień, m-c) 08.08 07.08 08.08 N (kg/ha) 36 60 80 P 2 O 5 (kg/ha) 0 60 0 K 2 O (kg/ha) 0 90 0 Nawożenie dolistne (l/ha) 1) Siarczan magnezu 7xH 2 O 5 + ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3+ ADOB Zn 0,5 + Basfoliar 12 4 6+S 5 2) Siarczan magnezu 7 x H 2 O 5 1) Siarczan magnezu 7xH 2 O 5 + ADOB Cu 1 + ADOB Mn 3+ ADOB Zn 0,5 + Basfoliar 36 E 5 2) Siarczan magnezu 7 x H 2 O 5 Zaprawa nasienna (nazwa) Kinto Duo 080 FS Herbicydy (g, l/ha) Mustang Forte 195 SE 0,8 Granstar Ultra SX 50 SG 48g + Trend 0,05% Insektycydy (kg,l/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 Sparviero 0,075 Fastac Active 050 ME 0,15 Fastac Active 050 ME 0,25 Fastac Active 050 ME 0,25 - Bi Nowy 400 EC 0,5 Tab. 69. Owies. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ* Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Bingo 2009 2011 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 2 Nawigator 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 3 Kozak 2018 w PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 4 Breton 2007 2009 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 5 Komfort 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 6 Harnaś 2014 2016 PL Małopolska Hodowla Roślin sp. z o.o. Kraków 7 Paskal 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 8 Elegant 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 9 Romulus 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 10 Armani DE IGP Polska sp. z o.o. sp. k. Poznań 11 Monsun 2018 w DE Saaten Union Polska sp. z o.o. Wągrowiec *Lista Odmian Zalecanych (Komfort w latach 2014 na LOZ); w odmiana zalecana wstępnie. 7. OWIES 63

Tab. 70. Owies. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów 1 Termin wiechowania (dzień, m-c) 10.06. 13.06. 01.06. 2 Termin dojrzałości (dzień, m-c) 11.07. 14.07. 01.07. woskowej 3 Wysokość roślin (cm) 122 105 117 4 Wyleganie roślin (skala 9 o ) 8,2 9,0 - w dojrzałości mlecznej 5 Wyleganie roślin przed (skala 9 o ) 5,6 8,5 2,0 zbiorem 6 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Mączniak właściwy 9,0 8,9 9,0 Helmintosporioza 8,8 7,5 8,6 Rdza wieńcowa 9,0 8,3 9,0 7 Mas000 ziaren (g) 38,8 41,2 32,4 8 Wilgotność ziarna podczas (%) 9,1 10,3 9,3 zbioru 9 Plon ziarna (dt/ha) 87,7 75,7 83,3 Tab. 71. Owies. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 83,3 58,6 64,9 71,0 68,9 1 Bingo 95 99 99 97 98 2 Nawigator 96 101 99 99 99 3 Kozak 106 - - - - 4 Breton 99 102 105 101 102 5 Komfort 99 98 101 99 99 6 Harnaś 100 98 103 99 100 7 Paskal 94 101 99 98 98 8 Elegant 102 98-100 - 9 Romulus 101 99-100 - 10 Armani 99 - - - - 11 Monsun 107 - - - - Liczba doświadczeń 3 3 3 6 9 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 72. Owies. Plon ziarna w miejscowościach przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Głubczyce Bąków Łosiów Średnia 2015 Wzorzec dt/ha 87,7 87,5 75,7 60,1 86,5 59,1 83,3 68,9 1 Bingo 95 101 108 104 83 89 95 98 2 Nawigator 103 101 98 102 88 93 96 99 3 Kozak 98-115 - 106-106 - 4 Breton 94 96 104 105 99 106 99 102 5 Komfort 104 103 95 95 99 101 99 100 6 Harnaś 101 101 99 98 99 102 100 100 7 Paskal 96 101 90 93 95 99 94 98 8 Elegant 98-96 - 112-102 - 9 Romulus 96-95 - 112-101 - 10 Armani 103-95 - 100-99 - 11 Monsun 111-105 - 105-107 - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. 2015 2015 2015 Tab. 73. Owies. Głubczyce poszerzony dobór odmian. Plon ziarna przy 14% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru 2016, 2014 2016 Lp. Odmiana 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 83,2 77,6 83,7 80,4 81,5 1 Bingo 100 116 109 108 107 2 Nawigator 109 107 109 108 108 3 Kozak 103 - - - - 4 Krezus 108 109 98 109 105 5 Breton 99 107 105 103 104 6 Zuch 103 106 103 105 104 7 Arden 105 105 102 105 104 8 Siwek n 76 68 77 72 74 9 Nagus n 72 66 78 69 72 10 Komfort 110 116 106 113 111 11 Amant n 75 72 84 74 77 12 Harnaś 106 106 111 106 108 13 Paskal 101 117 108 109 109 14 Elegant 103 110-107 - 15 Romulus 102 107-105 - 16 Armani 108 - - - - 17 Monsun 117 - - - - Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; n odmiana naga. 64

Tab. 74. Owies. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 ziaren (g) Udział łuski (%) Zawartość białka (% s.m.) Zawartość tłuszczu (% s.m.) 2015-2015- 2015-2015- Wzorzec 115 98 5,4 6,7 37,4 36,9 26,6 27,0 12,4 4,9 1 Bingo 118 103 5,8 6,8 39,6 39,0 24,9 24,3 12,4 5,0 2 Nawigator 115 99 5,7 6,8 38,3 38,8 24,8 26,8 12,4 5,2 3 Kozak 122-5,5-38,4-29,1-12,3 4,8 4 Breton 116 99 5,3 6,9 37,2 36,8 25,9 26,0 13,6 4,5 5 Komfort 113 96 5,3 6,3 34,5 35,4 29,6 27,7 12,2 4,9 6 Harnaś 113 96 5,7 6,9 34,4 34,7 26,9 28,9 11,8 4,4 7 Paskal 116 99 5,2 6,3 35,7 35,8 25,1 26,3 12,7 5,0 8 Elegant 115-5,8-36,8-25,9-12,0 5,4 9 Romulus 114-5,2-38,2-26,8-12,9 4,5 10 Armani 107-4,8-40,7-26,3-12,2 4,8 11 Monsun 113-5,3-38,1-27,7-12,4 4,9 Liczba doświadczeń 3 9 3 9 3 9 2 6 3 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 75. Owies. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby. Rok zbioru Lp. Odmiana Mączniak właściwy Rdza wieńcowa Helmintosporioza Głubczyce Bąków Łosiów Głubczyce Bąków Łosiów Głubczyce Bąków Łosiów Wzorzec skala 9 o 9,0 8,9 9,0 9,0 8,3 9,0 8,8 7,5 8,6 1 Bingo 9,0 9,0 9,0 9,0 7,7 9,0 9,0 7,2 8,7 2 Nawigator 9,0 8,7 9,0 9,0 9,0 9,0 8,7 7,3 8,3 3 Kozak 9,0 9,0 9,0 9,0 8,7 9,0 9,0 7,7 8,7 4 Breton 9,0 8,3 9,0 9,0 8,7 9,0 9,0 8,2 8,0 5 Komfort 9,0 9,0 9,0 9,0 8,3 9,0 8,7 7,2 9,0 6 Harnaś 9,0 9,0 9,0 9,0 7,7 9,0 9,0 8,2 8,7 7 Paskal 9,0 9,0 9,0 9,0 8,7 9,0 9,0 7,0 8,3 8 Elegant 9,0 9,0 9,0 9,0 8,7 9,0 9,0 8,5 8,7 9 Romulus 9,0 9,0 9,0 9,0 7,7 9,0 9,0 7,2 9,0 10 Armani 9,0 9,0 9,0 9,0 8,3 9,0 8,0 7,3 8,3 11 Monsun 9,0 9,0 9,0 9,0 7,7 9,0 8,7 7,2 8,7 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. OWIES LISTA ODMIAN ZALECANYCH KR Krajowy Rejestr Odmian; ż odmiana żółtoziarnista; Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian 68,9 dt/ha; * dla odmiany Kozak, Monsun wzorzec z r (83,3 dt/ha). L.p. Odmiana KR/CCA Rok wpisania na LOZ Plon ziarna % wzorca 2015 1 BINGO ż KR 2011 98 2 BRETON ż KR 2009 102 3 HARNAŚ ż KR 2016 100 4 KOZAK ż KR 2018 w 106* 5 MONSUN ż KR 2018 w 107* 7. OWIES 65

8. RZEPAK OZIMY 66 8. RZEPAK OZIMY Doświadczenia z rzepakiem ozimym prowadzono w Głubczycach i Bąkowie z pełnym doborem 66 odmian oraz w Łosiowie z doborem 37 odmian na jednym, przeciętnym poziomie agrotechniki. W latach 2015 wykonano łącznie 11 udanych doświadczeń w województwie opolskim. W Głubczycach i Bąkowie n4 odmianach kontynuowano doświadczenia w trzech wariantach agrotechniki (przeciętny, zrównoważony i intensywny). W technologii przeciętnej w Głubczycach i Bąkowie zastosowano średnio 181 kg N/ha oraz 3 krotnie mikronawozy. W technologii intensywnej zastosowano 181 kg N/ha, lecz oprócz mikronawozów stosowano 2 krotnie fungicydo-regulatory wzrostu oraz fungicyd w fazie opadania płatków kwiatowych. W technologii zrównoważonej poziom nawożenia azotem wynosił 136 kg N/ha i oprócz mikronawozów stosowano tylko fungicyd w fazie opadania płatków kwiatowych. W Głubczycach kontynuowano doświadczenie z niskonakładowym poziomem agrotechniki, gdzie zastosowano łącznie 89 kg N/ha, oraz herbicydy i insektycydy. W Głubczycach w latach 2015 przeprowadzono 3 doświadczenia specjalne na intensywnym poziomie agrotechniki, z 4 kombinacjami herbicydowymi, z 4 kombinacjami fungicydoregulatorów wzrostu i 3 kombinacjami insektycydowymi. Tab. 76. Rzepak ozimy. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Bąków Łosiów Powiat Głubczyce Kluczbork Brzeg Kompleks rolniczej 1 1 2 przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby II IV a III a ph gleby w KCl 6,1 6,0 7,1 Przedplon Jęczmień jary Pszenica ozima Pszenica ozima Data siewu (dzień, m-c) 29.08 25.08 31.08 Obsada roślin (szt./m 2 ) 45-50 - 60 50-60 50 60 Data zbioru (dzień, m-c) 20.07 31.07 26.07 Nawożenie mineralne N (kg/ha) 12+35+84+36 18+65+64+48 8+30+70+80 P 2 O 5 (kg/ha) 52 60 21 K 2 O (kg/ha) 80 90 120 SO 3 (kg/ha) 25-56 MgO (kg/ha) 12-69 Nawożenie dolistne (kg,l/ha) ADOB 2.0 Mn 1,5 + ADOB 2.0 Bor 1,5 + Basfoliar 2.0 12 4 6+S 6 + MgSO 4 10 ADOB 2.0 Mn 1,5 + ADOB 2.0 Bor 1,5 + ADOB 2.0 Mo 0,2 + Basfoliar 2.0 12 4 6+S 6 + MgSO 4 10 ADOB 2.0 Bor 1,5 + Basfoliar 2.0 6 12 6 6 + MgSO 4 10 Środki ochrony roślin Herbicydy (l/ha) Butisan Star Max 500 SE 2,0 + Iguana 0,3 Agil 100 EC 0,7 Insektycydy (kg, l/ha) Biscay40 OD 0,3 Decis Mega 50 EW 0,15 Decis Mega 50 EW 0,15 + Neptun 480 EC 0,3 Fastac Active 050 ME 0,3 + Reldan 225 EC 1,3 Plenum 500 WG 0,15 Sparviero 0,075 - ADOB 2.0 Mn 1,5 + ADOB 2.0 Bor 1,5 + Basfoliar 2.0 12 4 6+S 6 + MgSO 4 10 ADOB 2.0 Mn 1,5 + ADOB 2.0 Bor 2,5 + ADOB 2.0 Mo 0,2 + Basfoliar 2.0 12 4 6+S 6 + MgSO 4 10 ADOB 2.0 Bor 2,5 + ADOB 2.0 Mo 0,15 + Basfoliar 2.0 6 12-6 8 + MgSO 4 10 ADOB 2.0 Bor 1,5 + Basfoliar 2.0 36 Extra 5 + MgSO 4 10 Butisan 400 SC 2 + Navigator 360 SL 0,25 Targ0 EC 0,4 Sparviero 0,1 Sparviero 0,1 Karate Zeon 050 CS 0,15 Nurelle D550 EC 0,6 Mospilan 20 SP 0,12 Agil 100 EC 0,7 Navigator 260 SL 0,3 + Salsa 75 WG 25 Select Super 120 EC 0,8+ Galera 334 SL 0,35 Karate Zeon 050 CS 0,075 Inazum30 WG 0,3 Decis Mega 50 EW 0,15 Insodex 480 EC 0,6 + Delux 050 CS 0,05 Avaunt 150 EC 0,17 Mospilan 20 SP 0,12

Tab. 77. Rzepak ozimy. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 ES Valegro 2014 FR Euralis Nasiona sp. z o.o. - Poznań 2 Marcelo 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR - Strzelce 3 Bazalt 2016 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR - Kobylin 4 Birdy 2016 FR KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 5 Chrobry 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR - Strzelce 6 Sherlock 2010 2011 DE KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 7 SY Ilon016 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 8 SY Rokas 2016 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 9 Vapiano F 1 2016 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 10 Atora F 1 2015 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 11 DK Expiro F 1 2016 w FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 12 Acapulco F 1 2016 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 13 Alvaro KWS F 1 2015 DE KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 14 Amazon F 1 2015 2016 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 15 Bonanza F 1 2012 2016 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. - Łysomice 16 DK Exalte F 1 2015 2016 FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 17 DK Expression F 1 2016 FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 18 DK Exsor F 1 2015 FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 19 DK Extract F 1 2016 w FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 20 DK Platinium F 1 2016 FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 21 ES Cesario F 1 2016 FR Euralis Nasiona sp. z o.o. - Poznań 22 ES Imperio F 1 2016 FR Euralis Nasiona sp. z o.o. - Poznań 23 Hamilton F 1 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 24 Kuga F 1 2015 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 25 Marathon F 1 2012 2016 DE DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 26 Mercedes F 1 2013 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 27 Minerva F 1 2013 DE DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 28 Panama F 1 2016 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. - Łysomice 29 Sherpa F 1 2012 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 30 Shrek F 1 2014 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 31 SY Florida F 1 2015 2016 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 32 SY Kolumb F 1 2010 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 33 SY Polana F 1 2014 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 34 Taifun F 1 2016 DE DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 35 Tigris F 1 2016 FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 36 Visby F 1 2016 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 37 Archibald F 1 CCA FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 38 Aixer 2014 DE Bayer sp. z o.o. - Warszawa 39 Bellevue 2008 DE Bayer sp. z o.o. - Warszawa 40 Brendy 2013 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR- Kobylin 41 Lohan012 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 42 Metys 2014 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR - Strzelce 43 Monolit 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR - Strzelce 44 Quartz 2013 FR KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 45 Abakus F 1 2009 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 46 Arango F 1 2014 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 47 Archimedes F 1 2016 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 48 Garou F 1 2013 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 49 Marcopolos F 1 2012 DE KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 50 Mentor F 1 2015 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 51 Oriolus F 1 2014 DE DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 52 Popular F 1 2014 DE DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 53 Rumba F 1 2011 DE DSV Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 54 SY Medal F 1 2015 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 55 SY Saveo F 1 2014 DE Syngenta Polska sp. z o.o. - Warszawa 56 Trumpf F 1 2014 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 57 Xenon F 1 2010 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec 58 Alexander F 1 CCA FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 59 Arizona F 1 CCA FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce - Komorniki 60 DK Exception F 1 CCA FR Monsanto Polska sp. z o.o. - Warszawa 61 Gordon KWS F 1 CCA SK/HU KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 62 Hybrirock F 1 CCA SK KWS Polska sp. z o.o. - Poznań 63 PR46W20 F 1 CCA US/FR Pionier Hi-Bred Oddział w Polsce Poznań 64 PR46W26 F 1 CCA US/FR Pionier Hi-Bred Oddział w Polsce Poznań 65 PT211 F 1 CCA UK Pionier Hi-Bred Oddział w Polsce Poznań 66 Thure p F 1 2015 DE Saaten-Union Polska sp. z o.o. - Wągrowiec * LOZ Lista Odmian Zalecanych (odmiana Visby 2011 2016; Alvaro KWS 2016 ; Sherpa 2014 2016; Shrek 2 2016 ; SY Kolumb 2011 2016; PR46W20 2011 na LOZ); w wstępnie; F 1 odmiana mieszańcowa; CCA odmiana z Katalogu UE; p odmiana półkarłowa. 67 8. RZEPAK OZIMY

Tab. 78. Rzepak ozimy. Zbiorcze wyniki doświadczeń. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Bąków Łosiów 1 Obsada roślin w pąkowaniu (szt./m 2 ) 39-38 2 Stan roślin po zimie (skala 9 0 ) 7,0 7,8 8,2 3 Dojrzałość techniczna (dni) 195-191 4 Wysokość roślin (cm) 169 161 183 5 Wyleganie (%) 6,9 21,7 56,0 6 Choroby łodyg (%) 25,6 32,7 12,3 7 Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 10,0 5,6 9,0 8 Plon nasion (dt/ ha) 47,8 28,1 40,9 68

Tab. 79. Rzepak ozimy. Plon nasion przy 9% wilgotności (% wzorca). Województwo opolskie. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Głubczyce Bąków Łosiów 2016 2015 2016 2015 A B A B A B A B A B Wzorzec dt/ha 47,8 28,1 40,9 38,0 39,0 33,6 35,7 38,4 39,9 35,8 37,3 36,6 38,2 1 ES Valegro 93 95 89 94 92 90 93 91 94 92 93 91 93 2 Marcelo 85 92 110 89 96 - - - - - - - - 3 Bazalt 87 102 87 95 92 - - - - - - - - 4 Birdy 103 90 97 97 97 - - - - - - - - 5 Chrobry 95 86 97 91 93 - - - - - - - - 6 Sherlock LOZ 106 89 90 97 95 95 94 104 99 96 95 99 96 7 SY Ilona 95 86 92 90 91 - - - - - - - - 8 SY Rokas 94 97 99 95 97 - - - - - - - - 9 Vapiano F1 81 66 80 73 76 - - - - - - - - 10 Atora F1 LOZ 110 107 105 109 107 98 102 - - 104 105 - - 11 DK Expiro F1 LOZ w 114 123 99 119 112 - - - - - - - - 12 Acapulco F1 106 113 95 110 105 - - - - - - - - 13 Alvaro KWS F1 119 131 100 125 117 125 116 - - 125 116 - - 14 Amazon F1 LOZ 109 119 103 114 110 100 - - - 107 - - - 15 Bonanza F1 LOZ 116 139 98 127 117 107 103 102 108 117 110 112 109 16 DK Exalte F1 LOZ 119 100 113 109 111 107 - - - 108 - - - 17 DK Expression F1 117 113 106 115 112 - - - - - - - - 18 DK Exsor F1 104 126 91 115 107 - - - - - - - - 19 DK Extract F1 LOZ w 120 120 113 120 118 - - - - - - - - 20 DK Platinium F1 103 123 107 113 111 - - - - - - - - 21 ES Cesario F1 93 75 94 84 87 - - - - - - - - 22 ES Imperio F1 111 100 111 106 107 - - - - - - - - 23 Hamilton F1 107 110 100 108 106 - - - - - - - - 24 Kuga F1 LOZ 102 123 107 113 111 107 109 - - 110 110 - - 25 Marathon F1 LOZ 108 102 96 105 102 116 109 98 98 111 106 106 103 26 Mercedes F1 LOZ 105 105 93 105 101 113-104 - 109-107 - 27 Minerva F1 LOZ 101 119 92 110 104 113-111 - 112-111 - 28 Panama F1 109 95 100 102 101 - - - - - - - - 29 Sherpa F1 97 98 91 98 96 98 101 107 104 98 99 101 100 30 Shrek F1 106 106 108 106 107 101 98 107 108 103 102 105 104 31 SY Florida F1 LOZ 112 98 117 105 109 119 114 - - 112 112 - - 32 SY Kolumb F1 94 88 106 91 96 107 103 94 95 99 99 97 98 33 SY Polana F1 95 119 93 107 102 124 112 102 101 116 107 111 105 34 Taifun F1 109 116 117 112 114 - - - - - - - - 35 Tigris F1 114 118 109 116 114 - - - - - - - - 36 Visby F1 90 84 95 87 89 90 94 109 102 88 92 95 95 37 Archibald F1 108 79 98 93 95 - - - - - - - - 38 Aixer 98 75-87 - 85 84 83 85 86-85 - 39 Bellevue 79 81-80 - 89-85 - 85-85 - 40 Brendy 94 96-95 - 104-100 - 100-100 - 41 Lohana 95 82-88 - 91-106 - 90-95 - 42 Metys 84 88-86 - 86 91 81 84 86-84 - 43 Monolit 83 109-96 - 95 95 91 86 95-94 - 44 Quartz 96 57-77 - 93-83 - 85-84 - 45 Abakus F1 89 90-90 - 107-99 - 98-99 - 46 Arango F1 103 101-102 - 108 105 - - 105 - - - 47 Archimedes F1 92 72-82 - - - - - - - - - 48 Garou F1 104 99-102 - 100 99-101 - 100-49 Marcopolos F1 LOZ 103 125-114 - 105 104 107 107 109-108 - 50 Mentor F1 79 78-78 - 87 - - - 83 - - - 51 Oriolus F1 92 86-89 - 112 106 85 87 100-95 - 52 Popular F1 97 110-104 - 103 102 100 101 103-102 - 53 Rumba F1 89 108-98 - 98-102 - 98-100 - 54 SY Medal F1 99 119-109 - 105 - - - 107 - - - 55 SY Saveo F1 97 89-93 - 99 99 93 94 96-95 - 56 Trumpf F1 90 106-98 - 122 115 102 99 110-107 - 57 Xenon F1 87 92-89 - 99-95 - 94-94 - 58 Alexander F1 LOZ 107 113-110 - 110 - - - 110 - - - 59 Arizona F1 99 80-90 - 103 - - - 96 - - - 60 DK Exception F1 115 125-120 - - - - - - - - - 61 Gordon KWS F1 105 87-96 - - - - - - - - - 62 Hybrirock F1 104 92-98 - 98-107 - 98-101 - 63 PR46W20 F1 97 95-96 - 113 110 96 97 104-102 - 64 PR46W26 F1 86 102-94 - 79-103 - 86-92 - 65 PT211 F1 101 94-98 - 89 - - - 93 - - - 66 Thure p F1 99 97-98 - 80 - - - 89 - - - Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 2 3 2 3 4 6 6 9 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; A Głubczyce, Bąków, B Głubczyce, Bąków, Łosiów; p odmiana półkarłowa. 69 8. RZEPAK OZIMY

70 Tab. 80. Rzepak ozimy. Plon nasion przy 9% wilgotności w miejscowościach (% wzorca). Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Głubczyce Bąków Łosiów 2016 2015 2016 2015-2016 2015 Wzorzec dt/ha 47,8 46,5 46,2 28,1 25,1 27,1 40,9 40,4 41,3 1 ES Valegro 93 91 94 95 92 89 89 94 97 2 Marcelo 85 - - 92 - - 110 - - 3 Bazalt 87 - - 102 - - 87 - - 4 Birdy 103 - - 90 - - 97 - - 5 Chrobry 95 - - 86 - - 97 - - 6 Sherlock LOZ 106 93 97 89 100 100 90 92 90 7 SY Ilona 95 - - 86 - - 92 - - 8 SY Rokas 94 - - 97 - - 99 - - 9 Vapiano F 1 81 - - 66 - - 80 - - 10 Atora F 1 LOZ 110 106-107 101-105 108-11 DK Expiro F 1 LOZ w 114 - - 123 - - 99 - - 12 Acapulco F 1 106 - - 113 - - 95 - - 13 Alvaro KWS F 1 119 110-131 141-100 99-14 Amazon F 1 LOZ 109 98-119 115-103 - - 15 Bonanza F 1 LOZ 116 105 107 139 129 116 98 97 104 16 DK Exalte F 1 LOZ 119 109-100 106-113 - - 17 DK Expression F 1 117 - - 113 - - 106 - - 18 DK Exsor F 1 104 - - 126 - - 91 - - 19 DK Extract F 1 LOZ w 120 - - 120 - - 113 - - 20 DK Platinium F 1 103 - - 123 - - 107 - - 21 ES Cesario F 1 93 - - 75 - - 94 - - 22 ES Imperio F 1 111 - - 100 - - 111 - - 23 Hamilton F 1 107 - - 110 - - 100 - - 24 Kuga F 1 LOZ 102 99-123 121-107 110-25 Marathon F 1 LOZ 108 107 104 102 114 108 96 96 97 26 Mercedes F 1 LOZ 105 98 103 105 120 112 93 - - 27 Minerva F 1 LOZ 101 102 105 119 121 117 92 - - 28 Panama F 1 109 - - 95 - - 100 - - 29 Sherpa F 1 97 100 101 98 95 101 91 100 100 30 Shrek F 1 106 101 104 106 105 105 108 101 104 31 SY Florida F 1 LOZ 112 107-98 116-117 111-32 SY Kolumb F 1 94 101 102 88 96 93 106 100 99 33 SY Polana F 1 95 105 107 119 127 116 93 90 92 34 Taifun F 1 109 - - 116 - - 117 - - 35 Tigris F 1 114 - - 118 - - 109 - - 36 Visby F 1 90 94 97 84 82 93 95 98 95 37 Archibald F 1 108 - - 79 - - 98 - - 38 Aixer 98 97 92 75 75 79 - - - 39 Bellevue 79 96 90 81 73 79 - - - 40 Brendy 94 102 99 96 98 100 - - - 41 Lohana 95 103 99 82 76 91 - - - 42 Metys 84 85 85 88 87 84 - - - 43 Monolit 83 87 89 109 104 99 - - - 44 Quartz 96 101 96 57 68 73 - - - 45 Abakus F 1 89 101 101 90 95 96 - - - 46 Arango F 1 103 97-101 114 - - - - 47 Archimedes F 1 92 - - 72 - - - - - 48 Garou F 1 104 104 103 99 97 97 - - - 49 Marcopolos F 1 LOZ 103 101 104 125 118 112 - - - 50 Mentor F 1 79 84-78 82 - - - - 51 Oriolus F 1 92 96 97 86 104 94 - - - 52 Popular F 1 97 98 98 110 109 107 - - - 53 Rumba F 1 89 97 99 108 100 100 - - - 54 SY Medal F 1 99 99-119 116 - - - - 55 SY Saveo F 1 97 100 97 89 92 93 - - - 56 Trumpf F 1 90 107 107 106 113 108 - - - 57 Xenon F 1 87 95 97 92 93 92 - - - 58 Alexander F 1 LOZ 107 100-113 119 - - - - 59 Arizona F 1 99 101-80 92 - - - - 60 DK Exception F 1 115 - - 125 - - - - - 61 Gordon KWS F 1 105 - - 87 - - - - - 62 Hybrirock F 1 104 103 109 92 93 93 - - - 63 PR46W20 F 1 97 103 103 95 106 100 - - - 64 PR46W26 F 1 86 90 95 102 82 88 - - - 65 PT211 F 1 101 95-94 92 - - - - 66 Thure p F 1 99 98-97 81 - - - - Liczba doświadczeń 1 2 3 1 2 3 1 2 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; p odmiana półkarłowa.

Tab. 81. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolnicze. Głubczyce, Bąków. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (%) Dojrzałość techniczna * (liczba dni od pocz. roku) Choroby łodyg (%) 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec 165 157 156 14,3 12,6 11,0 195 190 189 29,1 43,5 33,0 1 ES Valegro 163 157 155 20,0 17,2 14,1 195 190 189 37,3 50,9 36,9 2 Marcelo 161 - - 19,3 - - 196 - - 26,8 - - 3 Bazalt 169 - - 14,5 - - 195 - - 21,9 - - 4 Birdy 167 - - 22,5 - - 194 - - 28,1 - - 5 Chrobry 165 - - 22,8 - - 195 - - 35,1 - - 6 Sherlock 159 152 156 13,3 12,0 11,1 194 190 190 20,7 38,3 28,1 7 SY Ilon68 - - 22,8 - - 197 - - 26,3 - - 8 SY Rokas 152 - - 11,2 - - 194 - - 27,4 - - 9 Vapiano F 1 157 - - 12,7 - - 194 - - 23,5 - - 10 Atora F 1 168 158-15,8 14,6-195 190-27,8 42,9-11 DK Expiro F 1 167 - - 16,5 - - 196 - - 26,8 - - 12 Acapulco F 1 166 - - 14,8 - - 195 - - 27,6 - - 13 Alvaro KWS F 1 176 164-9,8 12,2-195 190-27,3 42,9-14 Amazon F 1 162 155-12,7 14,4-194 189-24,6 42,3-15 Bonanza F 1 184 168 167 12,2 10,4 10,1 195 191 189 28,1 43,8 31,0 16 DK Exalte F 1 169 157-16,3 15,2-197 192-27,6 40,8-17 DK Expression F 1 170 - - 20,3 - - 196 - - 36,3 - - 18 DK Exsor F 1 178 - - 12,8 - - 196 - - 26,3 - - 19 DK Extract F 1 172 - - 21,7 - - 196 - - 26,1 - - 20 DK Platinium F 1 172 - - 14,0 - - 193 - - 36,7 - - 21 ES Cesario F 1 160 - - 17,7 - - 194 - - 40,2 - - 22 ES Imperio F 1 168 - - - - - 196 - - 36,6 - - 23 Hamilton F 1 166 - - 10,0 - - 196 - - 22,9 - - 24 Kuga F 1 168 160-8,3 11,0-196 191-19,5 38,3-25 Marathon F 1 160 151 151 15,7 12,9 10,5 194 190 189 24,7 39,8 31,4 26 Mercedes F 1 165 156 156 18,3 12,6 10,7 194 189 188 30,3 44,7 31,4 27 Minerva F 1 163 157 157 5,8 6,7 7,2 192 188 188 35,6 50,8 37,4 28 Panama F 1 171 - - 8,8 - - 196 - - 31,1 - - 29 Sherpa F 1 159 152 154 9,5 9,2 9,9 196 191 190 23,7 37,8 29,7 30 Shrek F 1 167 156 157 9,7 10,8 9,3 195 190 189 21,2 40,3 28,7 31 SY Florida F 1 160 153-11,2 10,6-195 190-34,9 47,5-32 SY Kolumb F 1 162 155 156 9,7 10,9 9,3 193 190 189 27,3 39,9 29,9 33 SY Polana F 1 167 158 156 9,7 8,4 7,6 194 190 189 27,4 43,2 31,6 34 Taifun F 1 166 - - 17,5 - - 195 - - 23,3 - - 35 Tigris F 1 171 - - 15,0 - - 195 - - 25,1 - - 36 Visby F 1 159 155 156 6,3 10,4 10,5 194 189 189 27,2 41,6 30,9 37 Archibald F 1 169 - - 21,3 - - 195 - - 33,7 - - 38 Aixer 165 155 156 10,8 9,3 9,0 194 190 189 31,8 45,1 37,4 39 Bellevue 167 157 156 15,3 13,2 11,6 193 190 189 27,0 40,8 35,0 40 Brendy 173 160 158 27,8 19,1 14,9 194 190 189 22,0 41,0 32,3 41 Lohan62 159 157 15,0 13,5 11,8 194 189 189 26,2 43,6 34,1 42 Metys 155 151 149 17,0 11,0 9,4 196 191 190 38,2 49,6 38,7 43 Monolit 165 158 157 34,2 22,4 19,1 193 188 188 34,3 46,4 35,6 44 Quartz 160 154 153 18,0 12,7 10,2 192 189 189 45,8 48,6 38,8 45 Abakus F 1 158 158 156 7,8 11,1 9,8 193 189 189 34,7 48,1 37,4 46 Arango F 1 158 150-7,2 7,4-195 190-25,3 42,1-47 Archimedes F 1 161 - - 8,8 - - 194 - - 28,0 - - 48 Garou F 1 159 153 155 10,3 10,1 10,0 195 190 190 19,5 39,5 28,5 49 Marcopolos F 1 175 160 161 16,2 13,6 13,2 193 190 190 26,1 44,8 33,2 50 Mentor F 1 159 150-4,3 6,0-196 192-26,8 36,9-51 Oriolus F 1 149 149 150 19,7 16,3 13,3 195 190 189 31,8 45,4 35,8 52 Popular F 1 164 153 154 8,0 9,2 9,2 194 189 189 22,2 39,8 30,2 53 Rumba F 1 156 153 156 12,5 10,9 10,3 195 190 190 31,2 45,6 32,9 54 SY Medal F 1 163 158-15,2 11,8-196 191-29,7 45,8-55 SY Saveo F 1 165 156 156 19,7 13,7 11,4 195 190 189 32,4 46,2 34,8 56 Trumpf F 1 162 154 152 11,8 10,3 9,8 196 191 190 23,3 38,4 28,8 57 Xenon F 1 165 159 159 8,0 10,2 9,3 194 190 189 29,5 43,8 33,7 58 Alexander F 1 168 156-11,0 9,5-194 190-31,9 46,7-59 Arizona F 1 166 154-15,2 11,6-196 190-33,6 46,8-60 DK Exception F 1 173 - - 14,7 - - 196 - - 25,5 - - 61 Gordon KWS F 1 165 - - 18,3 - - 195 - - 36,3 - - 62 Hybrirock F 1 170 161 161 11,3 12,0 10,3 196 190 189 31,1 43,8 30,2 63 PR46W20 F 1 166 158 157 5,8 8,5 7,6 192 189 189 34,8 43,6 32,6 64 PR46W26 F 1 168 159 160 12,2 12,5 11,5 193 190 189 27,5 41,8 31,5 65 PT211 F 1 171 162-13,2 11,6-194 190-28,7 41,1-66 Thure p F 1 146 139-17,0 13,6-195 191-39,9 47,7 - Liczba doświadczeń 2 4 6 2 4 6 2 4 6 2 4 6 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; p odmiana półkarłowa; * Dotyczy tylko Głubczyc. 8. RZEPAK OZIMY 71

Tab. 82. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolnicze. Głubczyce, Bąków, Łosiów. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (%) Dojrzałość techniczna * (liczba dni od pocz. roku) Choroby łodyg (%) 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec 175 171 168 35,9 29,4 22,3 193 189 187 20,5 31,2 27,0 1 ES Valegro 173 169 165 38,8 30,1 22,9 193 189 187 24,2 34,0 29,2 2 Marcelo 171 - - 38,2 - - 193 - - 20,1 - - 3 Bazalt 173 - - 31,7 - - 192 - - 21,4 - - 4 Birdy 175 - - 34,5 - - 193 - - 16,0 - - 5 Chrobry 177 - - 37,0 - - 193 - - 20,5 - - 6 Sherlock 177 170 170 38,9 29,5 22,8 192 189 188 21,5 31,4 27,4 7 SY Ilon81 - - 41,3 - - 193 - - 17,8 - - 8 SY Rokas 172 - - 38,6 - - 194 - - 23,0 - - 9 Vapiano F 1 168 - - 34,7 - - 193 - - 18,6 - - 10 Atora F 1 169 168-35,7 28,9-193 189-24,6 34,8-11 DK Expiro F 1 176 - - 45,8 - - 192 - - 23,4 - - 12 Acapulco F 1 174 - - 37,9 - - 192 - - 29,6 - - 13 Alvaro KWS F 1 172 173-35,5 27,0-193 188-17,1 29,4-14 Amazon F 1 175 - - 40,1 - - 194 - - 20,7 - - 15 Bonanza F 1 167 172 171 34,0 23,8 18,9 193 189 187 20,5 31,1 24,8 16 DK Exalte F 1 169 - - 34,0 - - 193 - - 19,3 - - 17 DK Expression F 1 175 - - 36,2 - - 192 - - 21,4 - - 18 DK Exsor F 1 176 - - 36,9 - - 194 - - 18,9 - - 19 DK Extract F 1 169 - - 31,4 - - 192 - - 24,8 - - 20 DK Platinium F 1 170 - - 33,4 - - 193 - - 18,8 - - 21 ES Cesario F 1 179 - - 32,2 - - 193 - - 20,4 - - 22 ES Imperio F 1 174 - - 34,3 - - 192 - - 17,8 - - 23 Hamilton F 1 172 - - 32,6 - - 194 - - 18,1 - - 24 Kuga F 1 171 171-33,2 29,4-193 189-20,0 31,8-25 Marathon F 1 181 168 165 33,9 27,6 20,6 193 189 188 19,5 31,1 28,6 26 Mercedes F 1 174 - - 35,8 - - 194 - - 20,5 - - 27 Minerva F 1 178 - - 37,2 - - 194 - - 24,9 - - 28 Panama F 1 183 - - 33,8 - - 194 - - 18,6 - - 29 Sherpa F 1 180 171 167 39,0 31,4 24,5 194 189 188 18,5 29,1 25,4 30 Shrek F 1 180 173 170 36,3 28,6 21,4 192 188 187 23,3 33,0 25,9 31 SY Florida F 1 172 171-36,9 31,7-193 189-25,6 32,8-32 SY Kolumb F 1 179 175 171 35,3 29,3 21,9 194 190 188 23,8 30,0 25,8 33 SY Polana F 1 171 169 166 32,2 25,2 19,1 193 189 188 16,5 29,3 25,9 34 Taifun F 1 175 - - 33,2 - - 194 - - 17,0 - - 35 Tigris F 1 174 - - 32,1 - - 194 - - 15,8 - - 36 Visby F 1 174 170 168 37,9 32,8 25,4 193 189 187 19,8 31,4 27,9 37 Archibald F 1 182 - - 37,2 - - 193 - - 18,0 - - Liczba doświadczeń 3 6 9 3 6 9 3 6 9 3 6 9 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; p odmiana półkarłowa; * dotyczy Głubczyc i Łosiowa. 72

Tab. 83. Rzepak ozimy. Głubczyce i Bąków. Plon nasion przy 9% wilgotności (% wzorca) w różnych wariantach agrotechnicznych. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Technologia przeciętna Technologia intensywna Technologia zrównoważona 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 40,7 37,5 38,1 40,6 38,2 40,0 42,3 37,4 38,9 1 Atora F 1 102 - - 101 - - 91 - - 2 Sherlock 91 98 99 89 92 95 84 88 90 3 Alvaro KWS F 1 117 - - 120 - - 124 - - 4 Amazon F 1 106 - - 103 - - 108 - - 5 Bonanza F 1 119 - - 118 - - 120 - - 6 DK Exalte F 1 102 - - 111 - - 115 - - 7 Kuga F 1 105 - - 81 - - 100 - - 8 Marathon F 1 98 - - 93 - - 104 - - 9 Mercedes F 1 98 - - 88 - - 98 - - 10 Sherpa F 1 91 94 98 94 95 96 82 92 95 11 Shrek F 1 99 - - 83 - - 106 - - 12 SY Florida F 1 98 - - 104 - - 85 - - 13 SY Kolumb F 1 85 93 93 112 106 106 99 99 98 14 PR46W20 F 1 90 98 97 102 99 101 84 90 95 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F1 odmiana mieszańcowa; Technologia przeciętna N 181 kg/ha, mikronawozy wg programu ADOB 1 zabieg jesienią w fazie 4 6 liści, 2 zabieg wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, 3 zabieg w fazie formowania łodygi do kwitnienia; Technologia intensywna N 181 kg/ha, mikronawozy wg programu ADOB 1 zabieg w jesienią fazie 4 6 liści, 2 zabieg wiosną przy wysokości rzepaku 10-15 cm, 3 zabieg w fazie formowania łodygi do kwitnienia, fungicydo-regulatory wzrostu: Caryx 240 SL 1 l/ha jesienią w fazie 4 6 liści, Toprex 375 SC 0,5 l/ha wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, fungicyd Propulse 250 SE 1 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych Technologia zrównoważona N 136 kg/ha, mikronawozy wg programu ADOB 1 zabieg jesienią w fazie 4 6 liści, 2 zabieg wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, 3 zabieg w fazie formowania łodygi do kwitnienia, fungicyd Pictor 400 SC 0,5 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych. Tab. 84. Rzepak ozimy. Głubczyce. Plon nasion przy 9% wilgotności (% wzorca) w różnych wariantach agrotechnicznych. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Technologia przeciętna Technologia intensywna Technologia zrównoważona Technologia niskonakładowa 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 51,3 48,7 48,1 50,1 50,8 50,4 50,8 48,5 50,5 46,1 40,4 41,9 1 Atora F 1 103 - - 103 - - 94 - - 97 - - 2 Sherlock 99 100 101 88 93 96 85 91 93 84 91 94 3 Alvaro KWS F 1 112 - - 114 - - 116 - - 117 - - 4 Amazon F 1 101 - - 110 - - 107 - - 105 - - 5 Bonanza F 1 108 - - 120 - - 103 - - 114 - - 6 DK Exalte F 1 111 - - 103 - - 115 - - 117 - - 7 Kuga F 1 95 - - 93 - - 97 - - 100 - - 8 Marathon F 1 101 - - 105 - - 109 - - 102 - - 9 Mercedes F 1 98 - - 105 - - 102 - - 108 - - 10 Sherpa F 1 91 97 98 81 86 91 89 95 98 89 92 94 11 Shrek F 1 99 - - 82 - - 102 - - 89 - - 12 SY Florida F 1 105 - - 103 - - 98 - - 103 - - 13 SY Kolumb F 1 88 93 95 94 97 98 97 98 96 87 91 94 14 PR46W20 F 1 91 95 96 99 99 99 86 90 95 90 93 96 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F1 odmiana mieszańcowa; Technologia niskonakładowa N 89 kg/ha; Technologia przeciętna N 167 kg/ha, mikronawozy wg programu ADOB 1 zabieg jesienią w fazie 4 6 liści, 2 zabieg wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, 3 zabieg w fazie formowania łodygi do kwitnienia; Technologia intensywna N 167 kg/ha, mikronawozy wg programu ADOB 1 zabieg jesienią w fazie 4 6 liści, 2 zabieg wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, 3 zabieg w fazie formowania łodygi do kwitnienia, fungicydo-regulatory wzrostu: Caryx 240 SL 1 l/ha jesienią w fazie 4 6 liści, Toprex 375 SC 0,5 l/ha wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, fungicyd Propulse 250 SE 1 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych; Technologia zrównoważona N 125 kg/ha, mikronawozy wg programu ADOB 1 zabieg jesienią w fazie 4 6 liści, 2 zabieg wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, 3 zabieg w fazie formowania łodygi do kwitnienia, fungicyd Pictor 400 SC -0,5 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych. 8. RZEPAK OZIMY 73

Tab. 85. Rzepak ozimy. Bąków. Plon nasion przy 9% wilgotności (% wzorca) w różnych wariantach agrotechnicznych. Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Optymalny termin siewu Technologia przeciętna Technologia intensywna Technologia zrównoważona 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 30,1 26,2 28,0 31,2 25,7 29,7 33,8 26,3 27,2 1 Atora F 1 100 - - 99 - - 88 - - 2 Sherlock 83 96 97 90 90 93 84 85 87 3 Alvaro KWS F 1 122 - - 126 - - 133 - - 4 Amazon F 1 111 - - 97 - - 108 - - 5 Bonanza F 1 129 - - 116 - - 136 - - 6 DK Exalte F 1 93 - - 119 - - 114 - - 7 Kuga F 1 115 - - 69 - - 103 - - 8 Marathon F 1 95 - - 81 - - 99 - - 9 Mercedes F 1 98 - - 72 - - 95 - - 10 Sherpa F 1 92 91 97 106 104 101 74 89 93 11 Shrek F 1 99 - - 84 - - 110 - - 12 SY Florida F 1 91 - - 105 - - 73 - - 13 SY Kolumb F 1 82 93 90 130 114 114 101 101 99 14 PR46W20 F 1 88 102 97 104 100 102 81 89 95 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; Technologia przeciętna N 195 kg/ha; Technologia intensywna N 195 kg/ha, fungicydo-regulatory wzrostu: Caryx 240 SL 1 l/ha jesienią w fazie 4 6 liści, Toprex 375 SC 0,5 l/ha wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm, fungicyd Pictor 400 SC 0,5 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych; Technologia zrównoważona N 147 kg/ha, fungicyd Pictor 400 SC 0,5 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych. Tab. 86. Rzepak ozimy. Głubczyce. Plon nasion przy 9% wilgotności (% kontroli) przy zastosowaniu różnych herbicydów. Lata zbioru, 2015 L.p. Herbicydy 2016 2015 2015 SY Kolumb F 1 SY Kolumb F 1 Gladius F 1 1 Kontrola (dt/ha) 45,2 48,0 45,4 46,2 2 Navigator 360 SL 0,3 l/h11 98 108 106 3 Navigator 360 SL 0,3 l/ha + Salsa 75 WG 25 g/h14 102 105 107 4 Butisan Star 416 SC 2,5 l/h09 103 106 106 5 Butisan Star Max 500 SE 2,5 l/h16 113 111 113 F 1 odmiana mieszańcowa; Zabieg herbicydowy wykonany został 10.10.2014 r., 27.10.2015 r., 21.09.2016 r.; Chwasty jednoliścienne zwalczane na wszystkich kombinacjach. Tab. 87. Rzepak ozimy. Głubczyce. Plon nasion przy 9% wilgotności (% wzorca) dla różnych wariantów stosowania fungicydo-regulatorów wzrostu. Lata zbioru 2015, 2016 i L.p. Odmiana Kontrola I II III IV 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 48,3 50,2 45,3 51,2 55,7 46,3 49,1 52,8 48,3 51,1 54,4 47,6 52,2 54,2 44,8 1 Sherlock 96 94 104 96 100 99 95 96 94 93 95 91 98 93 98 2 SY Kolumb F 1 104 106-104 100-105 104-107 105-102 107-3 Gladius F 1 - - 96 - - 101 - - 106 - - 109 - - 102 Wzorzec średnia dla badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; Kontrola (bez fungicydów i regulatorów wzrostu); I II III IV Caryx 240 SL 1 l/ha jesienią w fazie 4 6 liści; Propulse 250 SE 1 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych; Caryx 240 SL 1 l/ha jesienią w fazie 4-6 liści; Toprex 375 SC 0,3 l/ha wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm; Propulse 250 SE 1 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych Caryx 240 SL 0,5 l/ha jesienią w fazie 4 6 liści; Toprex 375 SC -0,15 l/ha wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm; Propulse 250 SE 1 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych; Caryx 240 SL 0,75 l/ha jesienią w fazie 4 6 liści; Toprex 375 SC 0,23 l/ha wiosną przy wysokości rzepaku 10 15 cm; Propulse 250 SE 1 l/ha w fazie opadania płatków kwiatowych. 74

Tab. 88. Rzepak ozimy. Głubczyce. Plon nasion przy 9% wilgotności (% kontroli) przy zastosowaniu insektycydów w określonych fazach rozwojowych. Lata zbioru, 2016 F 1 odmiana mieszańcowa; Kontrola (bez insektycydów); L.p. Insektycydy 2016 2016 SY Kolumb F 1 1 Kontrola (dt/ha) 45,3 46,5 45,9 2 I 102 101 102 3 II 103 106 105 4 III 104 107 106 I II III Proteus 110 OD 0,5 l/ha jesienią, po pojawieniu się zawiązku pierwszego liścia; Proteus 110 OD 0,5 l/ha jesienią, po pojawieniu się zawiązku pierwszego liścia; Proteus 110 OD 0,5 l/ha wiosną, w fazie odtworzenia rozety; Proteus 110 OD 0,5 l/ha jesienią, po pojawieniu się zawiązku pierwszego liścia; Proteus 110 OD 0,5 l/ha wiosną, w fazie odtworzenia rozety; Avaunt 150 EC 0,17 l/ha wiosną, w fazie żółtego pąka. RZEPAK OZIMY LISTA ODMIAN ZALECANYCH Lp ODMIANA KR/CCA ROK WPISANIA NA LOZ PLON ZIARNA % WZORCA 2015 1 ALEXANDER F 1 CCA 110 * 2 AMAZON F 1 KR 2016 107 * 3 ATORA F 1 KR 2016 104 * 4 BONANZA F 1 KR 2016 112 5 DK EXALTE F 1 KR 2016 108 * 6 DK EXPIRO F 1 KR w 119 ** 7 DK EXTRACT F 1 KR w 120 ** 8 KUGA F 1 KR 2016 110 * 9 MARATHON F 1 KR 2016 106 10 MARCOPOLOS F 1 KR 108 11 MERCEDES F 1 KR 2016 107 12 MINERVA F 1 KR 111 13 SHERLOCK KR 2011 99 14 SY FLORIDA F 1 KR 2016 112 KR Krajowy Rejestr; CCA Wspólnotowy Katalog Odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; w odmiana zalecana wstępnie; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian 36,6 dt/ha; * dla odmian Alexander, Amazon, Atora, Kuga, SY Florida wzorzec z lat 2016 35,8 dt/ha; ** dla odmian DK Expiro, DK Extract wzorzec z roku 38,0 dt/ha. 8. RZEPAK OZIMY 75

9. RZEPAK JARY 9. RZEPAK JARY Doświadczenia z rzepakiem jarym prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie agrotechniki. W roku badano 18 odmian (10 populacyjnych i 8 mieszańcowych). W latach 2015- wszystkie doświadczenia były prawidłowe. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w roku, pochodzenie odmian, zbiorcze wyniki plonowania oraz ważniejsze właściwości rolnicze przedstawiono w tabelach poniżej. Niekorzystne warunki atmosferyczne w kwietniu wpłynęły na zatrzymanie wschodów, stąd obniżona obsada roślin, i co za tym idzie, obnizony plon nasion. W roku był on o 6 dt/a mniejszy w stosunku do 2016 roku i aż o 16,2 dt/ha mniejszy niż w 2015 roku. Tab. 89. Rzepak jary. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Powiat Głubczyce Kompleks rolniczej 1 przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby II ph gleby w KCl 6,9 Przedplon Soja Data siewu (dzień, m-c, rok) 27.03 Obsada roślin (szt./m 2 ) 100 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 07.08 Nawożenie mineralne N (kg/ha) 98 P 2 O 5 (kg/ha) - K 2 O (kg/ha) - Nawożenie dolistne (l/ha) ADOB Mg 10 + ADOB B 1,5 + ADOB Mo 0,1 + Basfoliar 12 4 6+S 8 ADOB Mg 10 + ADOB B 1,5 + Basfoliar 12 4 6+S 8 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Zaprawa nasienna T Herbicydy (l/ha) Butisan Star Max 500 SE - 2 Insektycydy (l,kg/ha) 1/ Dursban 480 EC 0,6 2/ Proteus 110 OD 0,5 + Sparviero 0,075 3/ Calypso 480 SC 0,15 + Fastac Active 050 ME 0,15 4/ Reldan 225 EC 1,3 + Fastac Active 050 ME 0,2 76 Tab. 90. Rzepak jary. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Agr015 DE Lantmännen SW Seed SIA Jelgawa 2 Goliat PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR Strzelce 3 Fenj010 DE Saaten Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec 4 Karo 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR Strzelce 5 Libero PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR Strzelce 6 Lennon 2013 SE Lantmännen SW Seed SIA Jelgawa 7 Markus 2010 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR Strzelce 8 Proximo 2010 DE Bayer sp. z o.o. Warszawa 9 Tamarin 2010 SE Lantmännen SW Seed SIA Jelgawa 10 Turner SE Lantmännen SW Seed SIA Jelgawa 11 Lumen F 1 2016 DE Saaten - Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec 12 Lexus F 1 DE Saaten - Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec 13 Belinda F 1 2010 DE Bayer sp. z o.o. Warszawa 14 Delight F 1 2010 DE Bayer sp. z o.o. Warszawa 15 Dodger F 1 2014 DE Bayer sp. z o.o. Warszawa 16 Doktrin F 1 2013 DE Saaten - Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec 17 Kaliber F 1 2009 DE Saaten - Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec 18 Legolas F 1 2014 SE Lantmännen SW Seed SIA Jelgawa F 1 odmiana mieszańcowa; * odmiana skreślona z KR w 2016 roku.

Tab. 91. Rzepak jary. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru L.p. Cecha Głubczyce 1 Termin kwitnienia (dzień, m-c) 28.05 2 Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) 24.07 3 Wysokość roślin (cm) 108 4 Wyleganie (%) 9 5 Porażenie przez choroby Choroby podstawy łodyg (%) 12 Czerń krzyżowych (skala 9 0 ) 8,6 Słodyszek rzepakowy (%) 3,2 Dojrzałość techniczna (l. dni) 207 Obsada roślin (szt/m 2 ) 44 6 Mas000 nasion (g) 4,8 7 Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 11,4 8 Plon nasion (dt/ha) 22,8 Tab. 92. Rzepak jary. Plon nasion przy 9% wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 L.p. Odmiana Głubczyce Polska 2016 2015 2016 2015 2015 Wzorzec dt/h2,8 28,8 39,0 25,8 30,2 24,3 24,9 1 Agr11 101 99 106 104 108 106 2 Goliat 105 - - - - 104 106 3 Fenja 70 103 94 86 89 97 99 4 Karo 108 93-100 - 104 105 5 Libero 98 - - - - 98 103 6 Lennon 97 100 90 99 96 101 104 7 Markus 106 88 92 97 95 110 105 8 Proximo 100 90 114 95 101 88 96 9 Tamarin 81 92 93 87 89 91 93 10 Turner 97 - - - - 98 104 11 Lumen F 1 118 107-113 - 112 119 12 Lexus F 1 110 - - - - 106 113 13 Belinda F 1 106 113 107 110 109 101 108 14 Delight F 1 106 109 105 107 107 102 109 15 Dodger F 1 96 103 101 99 100 103 108 16 Doktrin F 1 88 99 102 94 96 98 104 17 Kaliber F 1 105 105 108 105 106 105 106 18 Legolas F 1 98 103 114 101 105 105 106 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 7 26 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. 9. RZEPAK JARY 77

Tab. 93. Rzepak jary. Głubczyce. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (%) Dojrzałość techniczna (liczba dni od początku roku) Obsada roślin (szt/m 2 ) 2015 2015 2015 2015 2015 Wzorzec 108 119 9 20 207 207 44 56 4,8 4,8 1 Agr20 124 9 20 206 206 51 54 5 4,9 2 Goliat 115-10 - 208-44 - 4,9-3 Fenja 99 114 8 18 209 208 30 47 5,1 5,0 4 Karo 112-11 - 208-44 - 4,6-5 Libero 111-9 - 206-46 - 4,4-6 Lennon 107 120 6 19 207 207 34 51 5 4,9 7 Markus 111 121 11 26 206 206 53 53 4,2 4,4 8 Proximo 102 118 8 23 206 206 51 63 4,7 4,8 9 Tamarin 102 118 10 21 208 207 36 49 5,7 5,0 10 Turner 111-10 - 208-41 - 4,8-11 Lumen F 1 109-8 - 206-46 - 4,1-12 Lexus F 1 112-10 - 209-45 - 4,6-13 Belinda F 1 97 111 7 23 205 205 41 64 5 5,1 14 Delight F 1 104 112 8 14 205 206 56 59 4,6 4,6 15 Dodger F 1 111 119 9 16 207 208 52 55 4,8 4,8 16 Doktrin F 1 108 122 9 21 206 207 37 58 5 4,9 17 Kaliber F 1 109 118 9 20 207 207 43 58 5,1 4,9 18 Legolas F 1 111 119 7 14 209 208 41 55 4,8 4,8 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa. Mtn (g) Tab. 94. Rzepak jary. Głubczyce. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby i szkodniki. Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Zgnilizna twardzikowa (%) Czerń krzyżowych (skala 9 0 ) Słodyszek rzepakowy (%) * 2015 2015 2015 wzorzec 12,0 17,9 8,6 8,5 3,2 7,8 1 Agra 9 17,6 8,5 8,3 3 6,3 2 Goliat 16-8,5-5,5-3 Fenja 5 9,7 9 8,9 3,5 8,1 4 Karo 16-8,5-3,5-5 Libero 15-8,5-3,5-6 Lennon 10 13,6 8,5 8,5 2,5 5,3 7 Markus 13 22,7 9 8,3 3,5 9,0 8 Proximo 12 21,7 8 8,1 2,5 9,5 9 Tamarin 7 19,4 9 8,5 2,5 8,9 10 Turner 14-8,5-4 - 11 Lumen F 1 9-9 - 5-12 Lexus F 1 6 2,0 9-2,5-13 Belinda F 1 14 18,2 8 8,2 2,5 8,7 14 Delight F 1 10 18,7 8,5 8,6 3 6,7 15 Dodger F 1 11 13,3 9 8,8 2,5 8,3 16 Doktrin F 1 11 16,1 8,5 8,5 3,5 8,2 17 Kaliber F 1 12 18,4 8,5 8,4 2,5 8,6 18 Legolas F 1 19 18,8 8 8,1 2,5 7,9 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; F 1 odmiana mieszańcowa; * % brakujących łuszczyn na pędzie głównym. 78

10. KUKURYDZA 10. KUKURYDZA Doświadczenia z kukurydzą na ziarno prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie agrotechniki. W roku badano 15 odmian wczesnych (FAO 200 240), 21 odmian średniowczesnych (FAO 230 260) i 13 odmian średniopóźnych (FAO 250 280). W latach 2015 wszystkie doświadczenia były prawidłowe wykonane zarówno pod względem merytorycznym jak i statystycznym. W tabelach poniżej przedstawiono warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w roku, pochodzenie i typ odmian oraz zbiorcze wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych. Tab. 95. Kukurydza pastewna. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Powiat Głubczyce Kompleks rolniczej przydatności 1 gleby Klasa bonitacyjna gleby II ph gleby w KCl 6,7 Przedplon Pszenica ozima Data siewu (dzień,m-c) 25.04 Data zbioru (dzień, m-c) wczesne 16.10 średniowczesne 26.10 średniopóźne 03.11 Nawożenie mineralne N (kg/ha) 123 P 2 O 5 (kg/ha) 55 K 2 O (kg/ha) 82 Nawożenie dolistne (kg,l/ha) Siarczan magnezu 7x H 2 O 10 +ADOB Zn 1 + Basfoliar 12,4,6 + S + amino - 5 Siarczan magnezu 7x H 2 O - 10 +ADOB Zn -1,5 + ADOB B 2 + Basfoliar 6 12 6 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Nasiona zaprawiane przez hodowle Herbicydy (l,g/ha) Lumax 537,5 4,0 Titus 25 WG 0,45 Elumis 105 OD 1,5 Insektycydy (l/ha) Sparviero 0,075 Proteus 110 OD 0,5 Dursban 480 EC 0,3 Fastac Active 050 ME 0,15 Avaunt 150 EC 0,25 Sparviero 0,125 10. KUKURYDZA 79

Tab. 96. Kukurydza pastewna. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do krajowego rejestru odmian Typ Wczesność FAO Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce Odmiany wczesne 1 Agro Fides SC 230 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 2 ES Seafox SC 240 Euralis Nasiona sp. z o.o. Poznań 3 Kwintus 2016 TC 220 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 4 KWS Magnet SC 220 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 5 KWS Vitellio TC 230 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 6 LG30179 2016 SC 200 Limagrain Central Europe Societe, Komorniki 7 LG31255 TC 230 Limagrain Central Europe Societe, 8 MAS 15P 2012 SC 200 210 Maisadour Polska sp. z o.o. Poznań 9 RGT Chromixx SC 230 RAGT Semences Polska sp.z o.o., Łysomice 10 Silvinio 2012 TC 220 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 11 SY Weren015 SC 230 Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 12 Farmplus CCA 220 FarmSaat AG, Nowy Kawęczyn 13 MAS 17G CCA 230 240 Maisadour Polska sp. z o.o. Poznań 14 Rianni CS CCA SC 220 Caussade Nasiona Polska sp. z o.o., Strzelin 15 SY Talisman CCA Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa Odmiany średniowczesne 1 Agro Polis 2016 SC 240 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 2 Benedictio KWS Z+K/ SC 240 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 3 Casandro TC 240 250 Saatbau Polska sp. z o.o. Środa Śląska 4 ES Asteroid 2016 SC 240 Euralis Nasiona sp. z o.o. Poznań 5 ES Constellation 2016 SC 240 250 Euralis Nasiona sp. z o.o. Poznań 6 ES Meteorit 2016 SC 240 Euralis Nasiona sp. z o.o. Poznań 7 ES Zorion 2016 SC 240 Euralis Nasiona sp. z o.o. Poznań 8 Farmezzo 2016 SC 250 Tomasz Krakowiak, Nowy Kawęczyn 9 Figaro SC 240 250 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 10 KWS Corazon SC 250 KWS Polska sp.z o.o. Poznań 11 LG30215 2015 SC 250 Limagrain Central Europe Societe, Komorniki 12 Milosz SC 250 Tomasz Krakowiak, Nowy Kawęczyn 13 Norico 2015 SC 240 Saatbau Polska sp. z o.o. Środa Śląska 14 P8329 SC 250 Pioneer Hi-Bred Northern Europe, Poznań red 15 Perrero SC 240 Saatbau Polska sp. z o.o. Środa Śląska 16 Rivaldinio KWS 2014 SC 240 KWS Polska sp. z o.o. Poznań 17 Sativo 2015 SC 250 260 Saatbau Polska sp. z o.o. Środa Śląska 18 Susetta SC 250 AIC Seedds GmbH, Isernhagen HB 19 SY Rotango 2015 TC 240 Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 20 SY Telias SC 240 Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 21 Farmfire CCA 230 FarmSaat AG, Nowy Kawęczyn Odmiany średniopóźne 1 Codigip 2016 SC 260 IGP Polska sp. z.o.o. sp. k., Poznań 2 DKC3623 2014 SC 280 Monsanto Polska sp. z o.o. 3 Keltikus SC 250 260 KWS Polska sp. z o.o. Poznań 4 LG30273 2015 SC 260 Limagrain Central Europe Societe, Poznań 5 Lindsey 2012 SC 260 Limagrain Central Europe Societe, Poznań 6 P8821 SC 260 270 Pioneer Hi-Bred Northern Europe, Poznań 7 Talentro 2016 TC 260 Saatbau Polska sp. z o.o. Środa Śląska 8 Walterinio KWS Z+K/ 2016 SC 260 KWS Polska sp. z o.o. Poznań 9 DKC3939 CCA 270 280 Monsanto Polska sp. z o.o. 10 Herkuli CS CCA 270 Caussade Nasiona Polska, Strzelin 11 P9838 CCA Pioneer Hi-Bred Northern Europe, Poznań 12 RGT Conexxion CCA 280 RAGT Semences Polska sp.z o.o., Łysomice 13 Surterra CCA SC AIC Seedds GmbH, Isernhagen HB CCA odmiany z katalogu UE; SC odmiana mieszańcowa dwuliniowa; TC odmian mieszańcowa trójliniowa. 80

Tab. 97. Kukurydza pastewna. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce Wczesne Średniowczesne Średniopóźne i późne 1 Data pojawienia się znamion (data) 18.07. 22.07. 24.07. 2 Dojrzałość pełna (data) 23.09. 28.09. 11.10. 3 Wysokość roślin (cm) 237 228 224 4 Wyleganie łodygowe (%) 0,65 0,45 0,48 Wyleganie korzeniowe (%) 1,17 0,75 0,20 5 Krzewienie (liczba łodyg na roślinie) 1,02 1,01 1,02 6 Zawartość sm w ziarnie (%) 71,3 69,44 66,18 7 Udział ziarna w kolbach (%) 79,3 79,6 76,3 8 Utrzymanie zieleni (stay green) w dojrzałości pełnej (skala 9 0 ) 8,9 8,2 8,0 przed zbiorem (skala 9 0 ) 6,7 2,4 3,0 9 Porażenie przez choroby Głownia kolb (%) 0,00 0,03 0,05 Fuzarioza łodyg (%) 1,90 1,05 1,57 Fuzarioza kolb (%) 0,73 1,99 1,48 10 Omacnica prosowianka (%) 0,83 0,36 0,38 11 Wilgotność ziarna przy zbiorze (%) 28,68 30,56 33,82 12 Plon ziarna (dt/ha) 104,6 107,3 109,3 Tab. 98. Kukurydza pastewna na ziarno. Plon ziarna przy 14% wilgotności, wilgotność w czasie zbioru (% wzorca). Lata zbioru, 2015-. Odmiany wczesne Lp Odmiana Głubczyce Polska 2016 2015 2016 2015 Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Wzorzec dt/h04,6 28,7 133,7 25,8 87,6 24,8 119,2 27,3 108,6 26,4 115,6 29,5 1 Agro Fides 90 110 - - - - - - - - 103 100 2 ES Seafox 110 95 - - - - - - - - 97 104 3 Kwintus 112 83 107 92 - - 110 88 - - 102 97 4 KWS Magnet 98 97 - - - - - - - - 101 96 5 KWS Vitellio 99 109 - - - - - - - - 100 103 6 LG30179 90 94 90 85 - - 90 88 - - 94 94 7 LG31255 113 103 - - - - - - - - 106 104 8 MAS 15P 88 88 88 96 102 88 88 92 93 91 91 95 9 RGT Chromixx 103 103 - - - - - - - - 100 104 10 Silvinio 102 103 89 113 105 90 96 108 99 102 98 100 11 SY Weren01 100 111 100 103 98 106 100 105 99 98 99 12 Farmplus CCA 104 106 105 106 - - 105 106 - - 103 102 13 MAS 17G CCA 96 99 109 109 102 110 103 104 102 106 98 102 14 Rianni CS CCA 98 109 - - - - - - - - 103 101 15 SY Talisman CCA 96 100 - - - - - - - - 107 99 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 20 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; CCA odmiana z katalogu UE. 10. KUKURYDZA 81

Tab. 99. Kukurydza pastewna na ziarno. Plon ziarna przy 14% wilgotności, wilgotność w czasie zbioru (% wzorca). Lata zbioru, 2015-. Odmiany średniowczesne Lp Odmiana Głubczyce Polska 2016 2015 2016 2015 Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Wzorzec dt/ha, % 107,3 30,6 137,8 27,9 81,6 22,7 122,6 29,3 108,9 27,1 119,5 29,2 1 Agro Polis 113 108 - - - - - - - - 106 108 2 Benedictio KWS 94 96 - - - - - - - - 101 94 3 Casandro 106 100 - - - - - - - - 101 102 4 ES Asteroid 105 98 103 119 - - 104 109 - - 103 103 5 ES Constellation 111 93 108 94 - - 110 94 - - 103 100 6 ES Meteorit 99 98 106 94 - - 103 96 - - 97 101 7 ES Zorion 111 91 114 98 - - 113 95 - - 99 104 8 Farmezzo 102 109 105 101 - - 104 105 - - 101 102 9 Figaro 101 109 - - - - - - - - 107 99 10 KWS Corazon 98 108 - - - - - - - - 103 99 11 LG30215 97 91 93 99 94 85 95 95 95 92 95 96 12 Milosz 102 109 - - - - - - - - 102 100 13 Norico 101 92 - - - - - - - - 95 99 14 P8329 107 100 - - - - - - - - 105 103 15 Perrero 85 90 - - - - - - - - 92 97 16 Rivaldinio KWS 87 96 96 97 113 92 92 97 99 95 97 97 17 Sativo 94 105 100 98 84 115 97 102 93 106 98 101 18 Susetta 92 98 - - - - - - - - 93 97 19 SY Rotango 92 100 - - - - - - - - 93 96 20 SY Telias 104 96 - - - - - - - - 108 100 21 Farmfire CCA 99 109 101 109 - - - - - - 101 104 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 20 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; CCA odmiany z katalogu UE. Tab. 100. Kukurydza pastewna na ziarno. Plon ziarna przy 14% wilgotności, wilgotność w czasie zbioru (% wzorca). Lata zbioru, 2015. Odmiany średniopóźne Lp Odmiana Głubczyce Polska 2016 2015 2016 2015 Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność Plon ziarna Wilgotność 82 Wzorzec dt/h09,3 33,8 147,3 29,1 93,9 23,8 118,5 29,8 1 Codigip 99 95 101 99 - - 100 97 - - 96 99 2 DKC3623 106 96 102 103 107 100 104 100 105 100 101 102 3 Keltikus 93 86 - - - - - - - - 95 95 4 LG30273 96 94 - - - - - - - - 99 98 5 Lindsey 94 96 - - - - - - - - 95 97 6 P8821 114 93 - - - - - - - - 106 100 7 Talentro 95 101 - - - - - - - - 99 95 8 Walterinio KWS 107 118 - - - - - - - - 109 101 9 DKC3939 CCA 94 92 - - - - - - - - 98 98 10 Herkuli CS CCA 93 115 102 114 87 116 98 115 94 115 100 102 11 P9838 CCA 115 98 - - - - - - - - 104 110 12 RGT Conexxion CCA 104 104 106 92 - - - - 101 102 13 Surterra CCA 91 112 - - - - - - - - 99 101 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 18 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; CCA odmiany z katalogu UE.

Tab. 101. Kukurydza pastewna. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Lata zbioru:, 2015 Lp. Odmiany Wysokość roślin (cm) Wyleganie korzeniowe (%) Fuzarioza łodyg (%) Fuzarioza kolb (%) Omacnica prosowianka (%) 2015 2015 2015 2015 2015 Odmiany wczesne Wzorzec 237 262 1,2 1,7 1,9 7,0 0,7 6,6 0,8 17,5 1 Agro Fides 236-0,5-0,0-0,5-0,0-2 ES Seafox 262-10,5-1,5-0,0-0,0-3 Kwintus 226-0,0-0,7-0,5-2,5-4 KWS Magnet 230-0,0-1,5-0,0-0,0-5 KWS Vitellio 229-0,2-1,5-1,1-0,0-6 LG30179 217-0,2-5,1-0,5-0,0-7 LG31255 259-3,9-0,7-1,0-2,5-8 MAS 15P 227 254 0,0 0,2 1,4 5,1 0,5 2,1 2,5 20,0 9 RGT Chromixx 242-0,2-0,0-0,0-2,5-10 Silvinio 238 264 0,7 1,0 3,7 9,1 0,0 5,7 0,0 18,3 11 SY Weren40 271 0,5 4,1 5,1 14,5 0,5 7,2 2,5 20,0 12 Farmplus CCA 242-0,0-0,7-1,2-0,0-13 MAS 17G CCA 254 273 0,0 0,6 0,7 4,6 0,3 7,3 0,0 17,5 14 Rianni CS CCA 228-0,7-2,2-4,1-0,0-15 SY Talisman CCA 231-0,2-3,7-0,7-0,0 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 Odmiany średniowczesne Wzorzec 228 266 0,7 1,2 1,1 5,5 2,0 5,8 0,4 19,6 1 Agro Polis 229-0,0-0,7-2,4-0,0-2 Benedictio KWS 232-0,0-0,0-1,9-0,0-3 Casandro 228-0,7-4,5-3,7-0,0-4 ES Asteroid 233-0,0-0,0-0,7-0,0-5 ES Constellation 241-1,0-0,0-0,5-2,5-6 ES Meteorit 228-0,2-0,0-1,4-0,0-7 ES Zorion 227-0,0-1,5-1,6-0,0-8 Farmezzo 226-0,5-1,5-2,2-2,5-9 Figaro 235-0,0-0,0-1,1-0,0-10 KWS Corazon 218-0,5-0,0-2,6-0,0-11 LG30215 225 259 0,7 1,5 1,5 6,3 2,0 3,8 0,0 22,5 12 Milosz 228-0,7-2,2-0,2-0,0-13 Norico 238-0,2-0,8-0,8-2,5-14 P8329 223-0,0-0,7-0,3-0,0-15 Perrero 227-7,6-0,7-3,9-0,0-16 Rivaldinio KWS 222 265 0,2 2,4 0,7 3,2 2,1 4,6 0,0 19,2 17 Sativo 243 278 0,5 4,8 1,5 3,8 3,9 5,1 0,0 21,7 18 Susett40-1,2-2,9-2,6-0,0-19 SY Rotango 213-0,7-0,7-4,4-0,0-20 SY Telias 212-0,0-0,0-1,2-0,0-21 Farmfire CCA 223-1,0-2,2-2,3-0,0 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 Odmiany średniopóźne Wzorzec 224 265 0,2 0,4 1,6 2,7 1,5 4,4 0,4 15,7 1 Codigip 220-0,2-3,0-0,7-0,0-2 DKC3623 219 267 0,0 0,5 2,2 3,7 0,2 4,9 0,0 13,3 3 Keltikus 213-0,0-1,4-1,8-0,0-4 LG30273 219-0,5-3,5-1,0-0,0-5 Lindsey 230-0,0-1,5-2,3-0,0-6 P8821 215-0,0-0,7-0,7-2,5-7 Talentro 237-1,5-1,6-1,8-0,0-8 Walterinio KWS 235-0,0-0,7-4,1-2,5-9 DKC3939 CCA 224-0,0-0,7-0,8-0,0-10 Herkuli CS CCA 234 276 0,0 0,4 1,4 2,0 1,2 1,7 0,0 15,0 11 P9838 CCA 226-0,0-1,4-0,7-0,0-12 RGT Conexxion CCA 225-0,2-1,5-0,5-0,0-13 Surterra CCA 213-0,2-0,8-3,5-0,0 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian w grupach wczesności; CCA odmiany z katalogu UE. 10. KUKURYDZA 83

11. BURAK CUKROWY 11. BURAK CUKROWY Doświadczenia z burakiem cukrowym prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie agrotechniki. W roku badano 18 odmian. Dla wszystkich odmian hodowcy zadeklarowali odporność na rizomanię (Rh), dla odmian Toleranza KWS, Exotique i Panorama KWS również na nicienie (N). Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w roku, pochodzenie odmian i zbiorcze wyniki plonowania i ważniejsze właściwości rolnicze przedstawiono w tabelach poniżej. Tab. 102. Burak cukrowy. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Powiat Głubczyce Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 Klasa bonitacyjna gleby II ph gleby w KCl 6,5 Przedplon Pszenica ozima Data siewu) (dzień, m-c) 31.03 Data zbioru (dzień, m-c) 02.10 Nawożenie mineralne N (kg/ha) 134,5 P 2 O 5 (kg/ha) 37,1 K 2 O (kg/ha) 91 Nawożenie dolistne (l/ha) MgSO 4 10 + ADOB B 3 + ADOB Zn 1 + Basfoliar 12-4-6+S 5 MgSO 4 5 + ADOB B 3 + ADOB Mn 1 + Basfoliar 12-4-6+S+amino 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Nasiona zaprawiane przez hodowców Herbicydy (g,l/ha) Betanal Maxx Pro 1,25 + Goltix 700 SC 1 Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,5 + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,2 + Goltix 700 SC 1 Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,5 + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,2 + Goltix 700 SC 1,3 Kemifam Super Koncentrat 320 EC 0,5 + Kemiron Koncentrat 500 SC 0,2 + Goltix 700 SC 1 + Pyramin Turbo 520 SC 1 Agil S 100 EC 0,7 Insektycydy (l/ha) Danadim 400 EC 0,5 + Sparviero 0,075 Decis Mega 50 EW 0,15 Dursban 480 EC 0,3 + Fastac Activ 050 ME 0,15 Decis Mega 50 EW 0,1 Dursban 480 EC 0,3 + Fastac Activ 050 ME 0,15 Fungicydy (l/ha) Optan 183 SE 1,5 Duett Ultra 497 SC 0,6 Optan 183 SE 1 Duett Ultra 497 SC 0,5 84

Tab. 103. Burak cukrowy. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Tolerancja na patogeny Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Mazur Rh PL Strube Polska sp. z o.o. Wrocław 2 Toleranza KWS Rh, N 2015 DE KWS Polska sp. z o.o. Poznań 3 Kujavia Rh PL KHBC sp. s o.o. Straszków 4 Bravura Rh PL Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa 5 Exotique Rh, N FR SAS Florimond Desprez Veuve & Fils 6 Hammond Rh 2015 DE Strube Polska sp. z o.o. Wrocław 7 Marynia Rh PL WHBC sp. z o.o. Poznań 8 Jadeit Rh 2016 PL KHBC sp. s o.o. Straszków 9 BTS 2160 Rh 2016 DE Betaseed GmbH, Frankfurt 10 Krajan Rh 2016 PL KHBC sp. s o.o. Straszków 11 Kagu Rh 2016 BE SESVANDERHAVE Poland sp. z o.o. Poznań 12 Fala Rh 2016 PL SESVANDERHAVE Poland sp. z o.o. Poznań 13 Panorama KWS Rh, N 2014 DE KWS Polska sp. z o.o. Poznań 14 Diplomat Rh DK Maribo Seed Inernational ApS 15 Melusine Rh FR SAS Florimond Desprez Veuve & Fils 16 Jagger Rh 2015 DE Strube Polska sp. z o.o. Wrocław 17 Candimax Rh FR SAS Florimond Desprez Veuve & Fils 18 Sombero Rh PL SESVANDERHAVE Poland sp. z o.o. Poznań Rh, N deklarowana przez hodowcę odporność lub tolerancja na rizomanię i nicienie. Tab. 104. Burak cukrowy. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce 1 Polowa energia wschodów (PEW) (%) 52,5 2 Polowa zdolność wschodów (PZW) (%) 86,1 3 Ocena ulistnienia (skala 9 0 ) 8,8 4 Ocena stanu przed zbiorem (skala 9 0 ) 8,9 5 Udział korzeni drobnych (%) 1,4 6 Zawartość cukru (%) 17,1 7 Plon korzeni (dt/ha) 877 Tab. 105. Burak cukrowy Głubczyce. Plon korzeni (dt/ha), zawartość cukru (%), porażenie przez choroby. Lata zbioru, 2016 Lp. Odmiana Plon korzeni dt/ha % wzorca Zawartość cukru % Choroby 2016 2016 2016 2016 2016 2016 Chwościk buraka skala 9 0 Żółtaczka wirusowa % Brunatna lamistość liści skala 9 0 Wzorzec 877 931 904 877 931 904 17,1 19,2 18,2 8,0 0,7 8,2 1 Mazur 922 - - 105 - - 16,9 - - 8,3 0,5 7,5 2 Toleranza KWS 870 890 880 99 96 98 17,2 19,0 18,1 8,0 0,0 9,0 3 Kujavia 872 - - 99 - - 17,7 - - 8,5 0,2 8,5 4 Bravura 828 - - 94 - - 17,6 - - 8,0 0,2 8,0 5 Exotique 855 - - 97 - - 17,3 - - 7,0 0,0 8,3 6 Hammond 826 944 885 94 101 98 17,2 19,2 18,2 7,5 0,2 7,5 7 Marynia 907 - - 103 - - 17,1 - - 8,5 0,0 7,8 8 Jadeit 889 955 922 101 103 102 17,5 19,3 18,4 8,3 0,0 8,0 9 BTS 2160 871 915 893 99 98 99 17,2 19,1 18,2 6,8 0,2 9,0 10 Krajan 874 960 917 100 103 102 17,1 19,1 18,1 8,5 0,5 7,8 11 Kagu 893 920 907 102 99 101 16,6 18,7 17,7 8,0 0,0 7,8 12 Fala 893 914 904 102 98 100 17,2 19,4 18,3 8,0 0,2 8,0 13 Panorama KWS 825 954 890 94 102 98 17,3 19,0 18,2 7,3 2,4 9,0 14 Diplomat 900 - - 103 - - 16,7 - - 7,5 2,5 8,8 15 Mélusine 885 - - 101 - - 16,9 - - 8,3 2,2 8,5 16 Jagger 854 938 896 97 101 99 17,4 19,8 18,6 8,5 0,5 8,3 17 Candimax 905 - - 103 - - 16,9 - - 8,3 0,2 8,0 18 Sombrero 924 - - 105 - - 16,6 - - 8,3 2,2 7,8 Liczba doświadczeń 1 1 2 1 1 2 1 1 2 1 1 1 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. 11. BURAK CUKROWY 85

Tab. 106. Burak cukrowy. Głubczyce. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian. Lata zbioru, 2016 Lp. Odmiana Polowa Energia Wschodów (%) Polowa Zdolność Wschodów (%) 2016 2016 2016 2016 Wzorzec 52,5 60,6 56,6 86,1 96,7 91,4 1 Mazur 76,4 - - 89,4 - - 2 Toleranza KWS 50,0 65,0 57,5 85,2 97,0 91,1 3 Kujavi3,2 - - 83,4 - - 4 Bravura 69,9 - - 84,3 - - 5 Exotique 70,4 - - 83,4 - - 6 Hammond 29,2 37,0 33,1 88,9 97,0 93,0 7 Marynia 66,7 - - 85,7 - - 8 Jadeit 67,6 40,5 54,1 86,6 97,5 92,1 9 BTS 2160 56,5 78,5 67,5 79,2 100,0 89,6 10 Krajan 72,3 35,5 53,9 86,6 100,0 93,3 11 Kagu 17,1 69,0 43,1 92,6 94,0 93,3 12 Fala 63,9 78,0 71,0 87,0 100,0 93,5 13 Panorama KWS 52,8 64,5 58,7 87,0 100,0 93,5 14 Diplomat 24,1 - - 83,8 - - 15 Mélusine 59,3 - - 91,7 - - 16 Jagger 16,7 73,0 44,9 78,3 100,0 89,2 17 Candimax 60,2 - - 85,2 - - 18 Sombrero 69,0 - - 92,2 - - Liczba doświadczeń 1 1 2 1 1 2 Tab. 107. Burak cukrowy. Polska. Plon korzeni (% wzorca), zawartość cukru, porażenie przez choroby. Rok zbioru Lp. Odmiana Plon korzeni dt/ha Zawartość cukru Chwościk buraka Mączniak właściwy Żółtaczka wirusowa dt/ha % wzorca % skala 9 0 skala 9 0 % Wzorzec 885 885 17,5 7,6 9,0 0,7 1 Mazur 919 104 17,3 7,5 9,0 0,5 2 Toleranza KWS 878 99 17,7 8,0 8,9 0,0 3 Kujavia 874 99 17,9 7,5 8,9 0,2 4 Bravura 855 97 17,8 7,6 9,0 0,2 5 Exotique 843 95 17,8 7,3 9,0 0,0 6 Hammond 869 98 17,5 7,6 9,0 0,2 7 Marynia 922 104 17,1 7,4 9,0 0,0 8 Jadeit 877 99 17,8 7,5 8,9 0,0 9 BTS 2160 901 102 17,4 7,0 9,0 0,2 10 Krajan 842 95 17,7 7,3 8,9 0,5 11 Kagu 900 102 17,2 7,7 9,0 0,0 12 Fala 866 98 17,5 7,8 8,9 0,2 13 Panorama KWS 900 102 17,5 7,8 9,0 2,4 14 Diplomat 912 103 17 7,5 9,0 2,5 15 Mélusine 906 102 17,3 7,7 9,0 2,2 16 Jagger 849 96 17,9 7,7 9,0 0,5 17 Candimax 903 102 17,3 7,8 9,0 0,2 18 Sombrero 911 103 17,1 7,8 9,0 2,2 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. 86

12. ZIEMNIAK 12. ZIEMNIAK Doświadczenia z ziemniakiem bardzo wczesnym, wczesnym, średniowczesnym i średniopóźnym w ramach makroregionu południowo zachodniego, obejmującego województwa dolnośląskie, opolskie, śląskie i łódzkie prowadzono w Lućmierzu, Masłowicach i Sulejowie (woj. łódzkie), Tarnowie, Zybiszowie (woj. dolnośląskie), Pawło wicach (woj. śląskie) oraz Starym Oleśnie (woj. opolskie) na jednym poziomie agrotechniki. Warunki agrotechniczne i meteorologiczne prowadzenia doświadczeń w roku, pochodzenie odmian oraz wyniki plonowania przedstawiono w tabelach poniżej. W 2018 roku na Listę Odmian Zalecanych wprowadzono odmiany DENAR, IMPALA, LORD, (ziemniak bardzo wczesny), GWIAZDA, IGNACY, MICHALINA, VINETA (ziemniak wczesny), JUREK, LASKARA, OBERON, SATINA, TAJFUN (ziemniak średniowczesny) oraz JELLY (ziemniak średniopóźny). 12. ZIEMNIAK 87

88 Tab. 108. Ziemniak. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość Lućmierz Masłowice Pawłowice Stare Olesno Sulejów Tarnów Zybiszów Powiat zgierski wieluński gliwicki oleski piotrkowski ząbkowicki wrocławski Kompleks rolniczej żytni bardzo żytni dobry pszenny dobry żytni dobry żytni dobry pszenny bardzo pszenny bardzo przydatności gleby dobry dobry dobry Klasa bonitacyjna IV a IV b III b IV b III b III a II gleby ph gleby w KCL 6,2 6,5 6,3 6,0 6,5 6,6 6,5 Przedplon owies groch siewny pszenżyto ozime pszenica ozima pszenica ozima pszenica jara pszenica ozima Data sadzenia (dzień, m-c) - bardzo wczesne 11.04 10.04 21.04 10.04 12.04 21.04 - wczesne 11.04 10.04 21.04 11.04 12.04 21.04 - średniowczesne 21.04 11.04 10.04 21.04 11.04 12.04 24.04 Data zbioru (dzień, m-c) - bardzo wczesne 17.08 23.08 16.08 01.09 30.08 06.09 - wczesne 19.09 23.08 17.08 28.09 30.08 06.09 - średniowczesne 14.09 28.09 13.10 05.09 05.10 22.09 22.09 Nawożenie organiczne Rodzaj nawozu (dt/ha) nawóz zielony 300 dt/ha nawóz zielony 150 dt/ha Nawożenie mineralne N (kg/ha) 93 100 114 114 107 121 123 P 2 O 5 (kg/ha) 31 30 104 92 107 50 80 K 2 O (kg/ha) 159 50 140 150 147 145 120 Nawożenie dolistne (l,kg/ha) Florovit 0,5 Agroleaf Total 5,0 Agroleaf Crop Potato 5,0 Herbicydy (l,kg/ha) Sencor Liquid 600 SC 1,0 Fungicydy i insektycydy Fungicydy i insektycydy Basfoliar 36 Extra 5,0 x 2 Harrier 295 ZC 2,0 (l,g,kg/ha) Mospilan 20 SP 80 (l, kg/ha) Decis Mega 50 EW 0,15 40 Środki ochrony roślin Afalon dysp. 450 SC 1,5 Bardzo wczesne i wczesne Actar5 WG 80 x 3 Ridomil Gold MZ Cabrio Duo 112 Pepite 2,5 x 2 EC 2,0 Proteus 110 OD Acrobat MZ 69 0,4 x 2 WG 2,0 Infinito 687,5 SC - 1,6 Pyton Consento 450 SC 2,0 x 2 Maximus extra 5,0, Microvit Mangan 3, Optysil 1, Microfert 1,5 Tytanit 1,5 Aminocat 0,5 Ipiron 450 SC 2,0 Altima 500 SC 0,4 Sencor Liquid 600 SC 0,8 Targa 05 EC 2,0 Decis Mega 50 EW 0,15 Plonvit K 2,0 Basfoliar 36 Extra 5,0 Afalon dysp. 450 SC 2,0, Stomp 330 EC 3,0 Ridomil Gold MZ Pepite 2,5 x 2 Plateen 41,5 WG 2,0 Rincon 25 SG Decis Mega 50 EW 0,15 x 2 Actar5 WG 80 Actar5 WG 80 x 2 Ammo Super 100 EW 0,12 Zignal 500 SC 0,4 x 2 Calypso 480 SC Ridomil Gold Altima 500 SC Rincon 25 SG 0,1 MZ 67,8 WG 0,4 50 2,0 x2 Orvego 525 SC Infinito 687,5 SC Bulldock 025 EC Decis Mega 50 Proteus 110 OD - 0,15 1,5 0,3 EW 0,15 0,4 Karate Zeon Calypso 480 SC Infinito 687,5 SC Proteus 110 OD Sparviero 050 CS 0,15 x 3 0,1 x 2 1,5 0,4 0,075 Bulldock Galben M 73 WP 2,0 Titan 100 EW- 0,125 x 2 Cabrio Duo 112 EC 2,0 Średniowczesne, średniopóźne i późne Mospilan 20 Actar5 WG Altima 500 SC SP 80 80 x 3-0,4 Pyton Consento 450 SC 2 Calypso 480 SC 0,1 Ridomil Gold MZ Pepite 2,5 Cabrio Duo 112 EC 2,0 Proteus 110 OD Acrobat MZ 69 0,4 lx 2 WG 2,0 Actar5 WG 80 Calypso 480 SC 0,1 Pyton Consento 450 SC 2,0 Decis Mega 50 EW 0,15 Actar5 WG 80 x 4 Ridomil Gold MZ 67,8 WG 2,0 Gwarant 500 SC 2,0 Ridomil Gold MZ Pepite 2,5 Ammo Super 100 EW 0,12 Altima 500 SC 0,4 025 EC 0,3 Infinito 687,5 SC 1,6 Decis Mega 50 EW 0,15 x 2 Zignal 500 SC 0,4 x 2 Rincon 25 SG 50 Infinito 687,5 SC Infinito 687,5 SC Orvego 525 SC Infinito 687,5 SC Bulldock 025 EC Decis Mega 50 Proteus 110 OD 1,6 1,6 0,15 1,5 0,3 x 2 EW 0,15 0,4 Ridomil Gold Pyton Consento Karate Zeon Calypso 480 SC Infinito 687,5 SC Proteus 110 OD Sparviero MZ Pepite 2,5 450 SC - 2,0 x 2 050 CS 0,15 0,1 x 2 1,5 0,4 0,075 Bulldock x 3 025 EC Actar5 WG Galben M 73 WP Titan 100 EW Cabrio Duo 112 Pyton Consento Gwarant 500 SC Infinito 687,5 SC 0,08 2,0 0,125 EC 2,0 450SC 2,0 2,0 1,6 Galben M 73 WP 2,0 Penncozeb 80 WP 2,0 Ridomil Gold MZ 67,8 WG Antracol 70 WG 1,8 Mospilan 20 SP 80 2,0 Polyram 70 WG Acrobat MZ 69 WG

Tab. 109. Średnie miesięczne temperatury powietrza w punktach doświadczalnych w okresie wegetacji ziemniaka. Rok Lp. Miesiąc Temperatura ( o C) ZDOO ZDOO SDOO HZ Zamarte SDOO ZDOO SDOO Średnia Lućmierz Masłowice Pawłowice O/Stare Olesno Sulejów Tarnów Zybiszów 1 Marzec 6,3 6,0 5,9 7,4 6,0 6,9 7,2 6,5 2 Kwiecień 7,3 6,7 7,1 8,0 7,3 8,0 7,8 7,5 3 Maj 13,5 13,0 13,4 15,0 13,7 14,1 12,5 13,6 4 Czerwiec 18,0 16,9 17,7 19,4 17,5 18,2 18,7 18,1 5 Lipiec 18,3 18,3 19,1 19,8 18,4 18,8 19,5 18,9 6 Sierpień 19,8 20,1 18,5 20,6 19,6 17,9 18,3 19,3 7 Wrzesień 13,5 13,0 13,8 13,5 13,9 13,2 13,4 13,5 Średni3,8 13,4 13,6 14,8 13,8 13,9 13,9 13,9 Tab. 110. Miesięczne sumy opadów w punktach doświadczalnych w okresie wegetacji ziemniaka. Rok Lp. Miesiąc Opady (mm) ZDOO ZDOO SDOO HZ Zamarte SDOO ZDOO SDOO Średnia Lućmierz Masłowice Pawłowice O/Stare Olesno Sulejów Tarnów Zybiszów 1 Kwiecień 60 85 92 126 92 82 73 87,1 2 Maj 29 32 26 23 20 25 16 24,4 3 Czerwiec 111 105 64 84 72 77 53 80,9 4 Lipiec 79 117 72 88 58 95 159 95,4 5 Sierpień 51 23 49 55 50 64 40 47,4 6 Wrzesień 169 96 143 106 171 53 69 115,3 Suma 83,2 76,3 74,3 80,3 77,2 66,0 68,3 75,1 Tab. 111. Ziemniak. Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ * Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce Odmiany bardzo wczesne 1 Denar 1999 2008 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Kamień Krajeński 2 Lord 1999 2008 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Kamień Krajeński 3 Impal003 Agrico Polska sp. z o.o. Lębork 4 Arielle 2006 Agrico Polska sp. z o.o. Lębork 5 Miłek 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Kamień Krajeński 6 Vivian010 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie Biesiekierz 7 Rivier015 Agrico Polska sp. z o.o. Lębork Odmiany wczesne 1 Vinet999 2008 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A, Biesiekierz 2 Bellaros006 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A, Biesiekierz 3 Owacj006 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 4 Arub007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 5 Altesse 2009 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 6 Michalin010 2011 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 7 Gwiazd011 2014 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 8 Ignacy 2012 2014 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 9 Madeleine 2016 Agrico Polska sp. z o.o. ul. Staromiejska 7A, Lębork 10 Bohun 2014 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 11 Magnoli015 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno Odmiany średniowczesne 1 Satin000 2008 Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25, Zduny 2 Tajfun 2004 2008 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 3 Cekin 2004 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 4 Finezj007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 5 Orchestr009 C. Meijer B.V., P.O. Box 33, NL 4416 ZG Kruiningen 6 Jurek 2012 2018 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 7 Oberon 2012 2013 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 8 Laskar013 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 9 Malag013 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński 10 Mazur 2014 Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. Strzekęcino 11, Świeszyno 11 Lech 2013 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. ul. Parkow, Kamień Krajeński Odmiana średniopóźna 1 Jelly 2005 2009 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie Biesiekierz LOZ Lista Odmian Zalecanych (odmiany: Viviana w latach 2012 na LOZ). 12. ZIEMNIAK 89

Tab. 112. Ziemniak bardzo wczesny. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy * 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów) Wzorzec dt/h94,6 242,7 275,0 218,7 237,4 178,4 232,9 260,9 205,7 224,1 1 Denar 111 100 91 106 101 110 101 88 106 99 2 Lord 102 97 99 100 99 101 95 100 98 99 3 Impala 87 109 98 98 98 84 109 97 97 97 4 Arielle 99 116 116 108 110 102 118 119 110 113 5 Miłek 99 73 99 86 90 99 70 99 85 90 6 Vivian04 95 94 100 97 103 93 91 98 96 7 Riviera 99 111 103 105 104 101 114 107 108 107 Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec dt/ha 409,2 503,9 475,0 456,6 462,7 373,3 476,7 455,5 425,0 435,2 1 Denar 103 113 109 108 108 104 113 110 109 109 2 Lord 103 110 111 107 108 105 109 113 107 109 3 Impal06 111 104 109 107 100 109 102 105 104 4 Arielle 110 105 108 108 107 115 107 109 111 110 5 Miłek 94 82 87 88 87 91 78 85 85 85 6 Viviana 95 87 87 91 90 98 91 85 95 91 7 Riviera 90 92 94 91 92 88 93 95 91 92 Liczba doświadczeń 6 6 6 12 18 6 6 6 12 18 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; * Plon handlowy bulwy o średnicy poprzecznej powyżej 30 mm. Tab. 113. Ziemniak bardzo wczesny. Plon ogólny i handlowy bulw w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Punkt doświadczalny ZDOO Masłowice SDOO Pawłowice HZ Zamarte O/St. Olesno SDOO Sulejów ZDOO Tarnów SDOO Zybiszów Średnia ZDOO Masłowice SDOO Pawłowice HZ Zamarte O/St. Olesno SDOO Sulejów ZDOO Tarnów SDOO Zybiszów Średnia Zbiór wczesny (po 40 dniach od wschodów) Wzorzec dt/h56,7 145,9 261,0 235,6 161,4 106,9 194,6 240,5 137,8 221,0 228,2 149,0 94,2 178,5 1 Denar 103 113 122 114 119 92 111 100 112 118 114 121 94 110 2 Lord 96 108 112 103 104 88 102 96 107 109 103 107 87 102 3 Impala 96 72 86 95 72 101 87 94 69 83 93 69 98 84 4 Arielle 102 82 100 107 86 114 99 105 82 106 108 85 124 102 5 Miłek 96 115 99 89 93 102 99 99 116 101 88 90 100 99 6 Vivian00 111 108 92 110 102 104 99 113 105 91 113 98 103 7 Rivier06 99 74 101 115 100 99 108 102 78 103 114 99 101 Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec dt/ha 522,7 404,1 297,9 356,6 516,1 357,9 409,2 483,7 365,3 281,0 339,0 494,9 276,0 373,3 1 Denar 107 102 101 108 103 97 103 111 102 100 106 105 100 104 2 Lord 108 99 94 110 105 101 103 107 101 94 112 106 108 105 3 Impal04 99 112 107 104 107 106 100 91 112 104 105 89 100 4 Arielle 109 100 132 107 90 119 110 115 105 134 110 92 134 115 5 Miłek 86 96 97 82 108 93 94 85 100 97 78 103 85 91 6 Viviana 98 109 92 87 97 90 96 96 109 90 89 98 104 98 7 Riviera 89 95 73 99 92 93 90 87 93 74 102 90 80 88 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. 90

Tab. 114. Ziemniak wczesny. Plon ogólny i handlowy bulw (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy * 2016 2015 2016-2015- 2016 2015 2016-2015- Wzorzec dt/ha 483,8 506,2 456,3 495,0 482,1 451,8 483,8 431,4 467,8 455,7 1 Vinet00 93 102 97 98 102 95 103 99 100 2 Bellarosa 93 101 94 97 96 97 105 96 101 99 3 Owacj12 89 98 101 100 112 87 97 100 99 4 Aruba 83 95-89 - 81 94-88 - 5 Altesse 89 101 109 95 100 87 99 107 94 98 6 Michalin11 106 108 109 108 111 107 110 109 109 7 Gwiazd04 103 102 104 103 104 103 103 104 103 8 Ignacy 106 113 111 110 110 106 114 113 110 111 9 Madeleine 99 107-103 - 99 107-103 - 10 Bohun 106 - - - - 103 - - - - 11 Magnolia 97 - - - - 99 - - - - Liczba doświadczeń 6 6 6 12 18 6 6 6 12 18 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; * Plon handlowy bulwy o średnicy poprzecznej powyżej 30 mm. Tab. 115. Ziemniak wczesny. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru Lp. Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Punkt doświadczalny ZDOO Masłowice SDOO Pawłowice HZ Zamarte O/St. Olesno SDOO Sulejów ZDOO Tarnów SDOO Zybiszów Średnia ZDOO Masłowice SDOO Pawłowice HZ Zamarte O/St. Olesno SDOO Sulejów ZDOO Tarnów SDOO Zybiszów Średnia Wzorzec dt/ha 642,4 424,7 351,7 406,9 568,3 509,0 483,8 591,9 404,5 327,4 391,5 550,0 445,5 451,8 1 Vinet09 98 107 109 94 81 100 116 99 107 112 94 86 102 2 Bellarosa 99 98 78 103 97 86 94 106 101 79 105 97 93 97 3 Owacj09 103 148 103 101 107 112 103 103 151 103 102 108 112 4 Aruba 76 85 74 86 91 84 83 70 87 72 85 90 82 81 5 Altesse 84 88 83 93 88 97 89 82 86 79 91 84 98 87 6 Michalin19 113 100 110 110 114 111 123 111 104 112 111 102 111 7 Gwiazda 94 104 100 104 107 114 104 98 103 98 103 109 113 104 8 Ignacy 96 106 125 95 115 99 106 91 107 128 92 114 102 106 9 Madeleine 99 97 106 93 98 100 99 103 97 107 93 99 96 99 10 Bohun 114 112 73 109 108 120 106 107 110 68 108 107 116 103 11 Magnoli01 95 105 95 91 97 97 100 95 106 96 92 103 99 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 116. Ziemniak średniowczesny. Plon ogólny i plon handlowy bulw (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp Odmiana Plon ogólny Plon handlowy * 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 Wzorzec dt/ha 548,1 556,8 399,6 552,5 501,5 506,0 542,9 374,0 524,5 474,3 1 Satina 99 103 112 101 105 102 104 117 103 108 2 Tajfun 101 100 115 101 105 105 99 116 102 107 3 Cekin 93 93 4 Finezja 99 100 101 100 100 94 95 103 95 97 5 Orchestra 90 92 91 92 86 89 6 Jurek 109 102 106 109 97 103 7 Oberon 105 104 91 105 100 103 95 85 99 94 8 Laskara 99 108 105 104 104 99 105 104 102 103 9 Malaga 88 92 - - 83 90 - - 10 Mazur 107 102 105-113 100 107-11 Lech 105 101 12 EL Mundo CCA 100 116 108 100 113 107 13 Jelly średniopóźn03 98 87 101 96 106 99 88 103 98 Liczba doświadczeń 7 7 8 15 22 7 8 7 15 22 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; * Plon handlowy bulwy o średnicy poprzecznej powyżej 30 mm. 12. ZIEMNIAK 91

Tab. 117. Ziemniak średniowczesny. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru Lp Odmiana Plon ogólny Plon handlowy Punkt doświadczalny ZDOO Lućmierz ZDOO Masłowice SDOO Pawłowice HZ Zamarte O/St. Olesno SDOO Sulejów ZDOO Tarnów SDOO Zybiszów Średnia ZDOO Lućmierz ZDOO Masłowice SDOO Pawłowice HZ Zamarte O/St. Olesno SDOO Sulejów ZDOO Tarnów SDOO Zybiszów Średnia Wzorzec dt/ha 597,2 680,6 515,4 368,8 471,5 582,2 621,3 548,1 583,2 618,2 462,7 342,0 447,1 560,2 529,0 506,1 1 Satin08 89 99 104 102 96 95 99 110 93 104 107 104 98 99 102 2 Tajfun 104 87 97 133 86 102 98 101 106 90 101 139 89 104 108 105 3 Cekin 88 85 100 76 106 84 113 93 89 86 103 69 110 85 111 93 4 Finezja 95 114 101 85 108 99 92 99 91 101 99 84 97 94 93 94 5 Orchestra 93 102 89 59 95 98 97 90 93 107 93 57 96 100 97 92 6 Jurek 107 115 106 110 116 107 104 109 107 119 104 110 113 110 101 109 7 Oberon 102 112 109 95 100 113 108 106 100 113 99 94 99 114 101 103 8 Laskar07 89 101 123 88 93 91 99 108 93 97 128 89 91 90 99 9 Malaga 88 84 86 95 77 101 85 88 87 81 78 92 74 97 69 83 10 Mazur 98 111 100 126 111 95 108 107 100 120 107 130 116 96 118 112 11 Lech 99 107 120 97 108 110 97 105 99 91 119 90 105 108 93 101 12 EL Mundo CCA 107 92 96 100 98 102 108 100 106 89 96 102 99 103 105 100 13 Jelly średniopóźn04 113 98 97 106 99 104 103 105 116 99 96 109 101 115 106 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 118. Ziemniak bardzo wczesny. Zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2015 Lp. Odmiana Liczba lat badań 2016 2015 Wzorzec [%] 11,3 11,2 12,3 1 Denar 3 11,3 10,9 12,1 2 Lord 3 12,0 11,1 12,2 3 Impala 3 10,9 10,4 11,4 4 Arielle 3 11,0 11,3 12,8 5 Miłek 3 13,0 13,4 14,4 6 Viviana 3 10,6 11,4 12,1 7 Riviera 3 10,5 9,9 11,1 Liczba doświadczeń 6 6 6 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 120. Ziemniak średniowczesny. Zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2015 Lp. Odmiana Liczba lat 2016 2015 badań Wzorzec [%] 14,2 14,3 15,3 1 Satina 3 14,8 13,1 13,8 2 Tajfun 3 15,8 16,8 17,1 3 Cekin 1 15,9 - - 4 Finezja 3 16,6 16,7 16,7 5 Orchestr 11,3 11,0-6 Jurek 2 13,2 13,8-7 Oberon 3 14,0 13,7 14,2 8 Laskara 3 17,1 16,2 16,7 9 Malag 11,0 - - 10 Mazur 2 15,0 15,9-11 Lech 1 14,8 - - 12 EL Mundo 1 11,1 - - 13 Jelly średniopóźna 3 14,2 14,5 13,7 Liczba doświadczeń 7 8 6 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 119. Ziemniak wczesny. Zawartość skrobi (%). Lata zbioru: 2015 Lp. Odmiana Liczba lat 2016 2015 badań Wzorzec [%] 12,8 12,2 13,0 1 Vineta 3 12,0 12,1 12,7 2 Bellarosa 3 11,9 11,3 12,3 3 Owacja 3 12,3 12,4 13,8 4 Arub 14,1 14,8-5 Altesse 3 14,0 12,1 12,9 6 Michalina 3 14,9 11,9 13,2 7 Gwiazda 3 12,5 11,8 12,1 8 Ignacy 3 12,0 12,0 12,6 9 Madeleine 2 11,1 11,5-10 Bohun 1 13,0 - - 11 Magnolia 3 13,5 12,1 12,6 Liczba doświadczeń 6 6 6 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. 92

ZIEMNIAK LISTA ODMIAN ZALECANYCH Lp. ODMIANA KR/CCA ROK WPISANIA NA LOZ PLON BULW % WZORCA 2015 Plon ogólny Plon handlowy Ziemniak bardzo wczesny 1 DENAR KR 2008 101 (108) 99 (109) 2 IMPALA KR 98 (107) 97 (104) 3 LORD KR 2008 99 (108) 99 (109) Ziemniak wczesny 1 GWIAZDA KR 2014 103 103 2 IGNACY KR 2015 110 111 3 MICHALINA KR 2011 108 109 4 VINETA KR 2008 98 100 Ziemniak średniowczesny i średniopóźny 1 JUREK KR 2018 106 * 103 * 2 LASKARA KR 104 103 3 OBERON KR 2013 100 94 4 SATINA KR 2008 105 108 5 TAJFUN KR 2008 105 107 6 JELLY odm. średniopóźna KR 2009 96 98 KR Krajowy Rejestr Odmian; wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian; * dla ziemniaka bardzo wczesnego 2 terminy kopania (wczesny po 40 dniach od wschodów, końcowy po zakończeniu wegetacji) dla plonu ogólnego 237,4 i 462,7 dt/ha, dla plonu handlowego 224,1 i 435,2 dt/ha; dla ziemniaka wczesnego 482,1 i 455,7 dt/ha; dla ziemniaka średniowczesnego, średniopóźnego 501,5 i 474,3 dt/ha; * dla odmiany Jurek wzorzec z lat 2016 (552,5 i 524,5 dt/ha). 12. ZIEMNIAK 93

13. BOBIK 13. BOBIK Doświadczenia z bobikiem prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie agrotechniki. W roku badano 8 odmian w 3 grupach (3 odmiany niesamokończąca wysokotaninowa, 4 odmiany niesamokończące niskotaninowe i 1 odmiana samokończąca wysokotaninowa). W latach 2015 wszystkie doświadczenia były wykonane prawidłowo. Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w roku, pochodzenie odmian, zbiorcze wyniki plonowania oraz ważniejsze właściwości rolnicze przedstawiono w tabelach poniżej. Tab. 121.Bobik. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru Miejscowość Głubczyce Powiat Głubczyce Kompleks rolniczej przydatności gleby 1 Klasa bonitacyjna gleby IIIa ph gleby w KCl 6,9 Przedplon Pszenica ozima Data siewu (dzień, m-c, rok) 28.03. Obsada roślin (szt./m 2 ) 50- odmiany tradycyjne 70- odmiana samokończąca Data zbioru (dzień, m-c, rok) 10.08. Nawożenie mineralne N (kg/ha) 41 P 2 O 5 (kg/ha) 55 K 2 O (kg/ha) 82 Mikronawozy (l,kg/ha) Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 10 + ADOB Mo-0,2 + Basfoliar 12-4-6 + S 6 Siarczan magnezu 7xH 2 O (MgSO 4 ) 10 + OSD Cynk -1,5 +Basfoliar 6-12-6 5 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Nitragina Bio Food Wałcz Herbicydy (l/ha) Stomp Aqua 455 SC 2,9 Agil 100 EC 0,7 Insektycydy (l/ha) Proteus 110 OD 0,5 Sparviero 0,075 Fastac Active 050 ME 0,15 Calypso 480 SC 0,1 Reldan 225 EC 1,3 Fastac Active 050ME 0,2 Tab. 122. Bobik - Pochodzenie odmian Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Bobas NW 2002 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 2 Fanfare NW DE Saaten-Union Polska sp. z o.o., Wągrowiec 3 Julia NW AT IGP Polska sp. z o.o. sp. k., Poznań 4 Albus NN 2002 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 5 Amulet NN 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 6 Amigo NN 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 7 Fernando NN 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR 8 Granit SW 2006 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR NW odmiana niesamokończąca wysokotaninowa; NN odmiana niesamokończąca niskotaninowa; SW odmiana samokończąca wysokotaninowa. 94

Tab. 123. Bobik. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru Lp. Cecha Głubczyce 1 Termin kwitnienia (dzień, m-c) 01.06. 2 Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) 25.07. 3 Wysokość roślin (cm) 135 4 Wyleganie w kwitnieniu (skala 9 o ) 9,0 5 Wyleganie przed zbiorem (skala 9 o ) 8,4 6 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) Plamistość czekoladowa 8,2 Rdza bobiku 8,4 Askochytoza 7,6 Strąkowiec bobowy (%) 5,5 7 Mas000 nasion (g) 491,4 8 Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 12,6 9 Plon nasion (dt z ha) 49,6 Tab. 124. Bobik. Plon nasion przy 15 % wilgotności (% wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana 2016 2015 2016 2015 Polska 2015 Wzorzec dt/ha 49,6 43,2 46,6 46,4 46,5 48,7 43,7 Odmiany niesamokończące wysokotaninowe 1 Bobas 91 105 96 98 97 99 100 2 Fanfare 115 - - - - 107 112 3 Julia 97 - - - - 99 104 Odmiany niesamokończące niskotaninowe 4 Albus 98 101 109 100 103 99 100 5 Amulet 101 95 102 98 99 99 99 6 Amigo 100 100-100 - 98 100 7 Fernando 92 93-93 - 95 101 Odmiany samokończące - wysokotaninowa 8 Granit 107 118 93 113 106 103 105 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 18 41 Wzorzec średnia dla wszystkich badanych odmian. Tab. 125. Bobik. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Wyleganie (skala 9 o ) Mas000 nasion (g) 2015 2015 2015 Wzorzec 135 125 8,4 7,5 491,4 429,5 Odmiany niesamokończące wysokotaninowe 1 Bobas 152 135 8,3 7,2 513,6 447,6 2 Fanfare 136-8,8-514,1-3 Juli34-8,5-466,9 - Odmiany niesamokończące niskotaninowe 4 Albus 135 125 8,5 8,2 506,0 444,2 5 Amulet 134 127 8,5 7,4 459,5 405,6 6 Amigo 138-8,0-504,3-7 Fernando 129-8,5-447,2 - Odmiany samokończące wysokotaninowe 8 Granit 122 112 8,0 6,1 519,9 463,4 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian 13. BOBIK 95

Tab. 126. Bobik. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby i szkodniki (odchylenia od wzorca). Lata zbioru, 2015 Lp. Odmiana Plamistość czekoladowa (skala 9 o ) Askochytoza (skala 9 o ) Rdza bobiku (skala 9 o ) Strąkowiec bobowy (%) 2015 2015 2015 2015 Wzorzec 8,2 8,0 7,7 8,1 8,4 8,0 5,5 2,8 Odmiany niesamokończące-wysokotaninowe 1 Bobas 8,0 7,8 7,5 8,1 8,5 8,2 3,0 2,1 2 Fanfare 8,0-7,0-8,0-9,0-3 Julia 8,3-7,8-8,5-2,0 - Odmiany niesamokończące-niskotaninowe 4 Albus 8,3 8,0 8,0 8,2 8,8 8,1 3,0 1,5 5 Amulet 8,5 8,6 8,3 8,4 8,8 8,2 6,0 2,0 6 Amigo 8,5-7,3-8,0-9,0-7 Fernando 8,5-7,8-8,5-4,0 - Odmiany samokończące wysokotaninoowe 7 Granit 7,3 7,2 7,5 7,8 8,0 7,4 8,0 3,9 Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 1 3 Wzorzec- średnia dla wszystkich badanych odmian 96