Informacja prasowa z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia Warszawa, 19 listopada 2015 r. W POLSCE OFIARAMI RAKA PŁUCA SĄ CORAZ CZĘŚCIEJ KOBIETY Zbliża się kolejny Światowy Dzień Rzucania Palenia. Statystyki odnośnie palenia tytoniu w Polsce są alarmujące. Papierosy pali około 9 mln Polaków, w tym aż 3,5 mln kobiet 1. Palenie tytoniu jest główną przyczyną zachorowań na nowotwory złośliwe, głównie raka płuca. Badania wskazują, że palenie tytoniu odpowiada za 87 91% zachorowań na nowotwór płuca u mężczyzn i 57 86% u kobiet 2. Sięganie po papierosy to nie wyraz słabego charakteru czy braku silnej woli lub motywacji. To uzależnienie, które należy leczyć. Palenie tytoniu a rak płuca Możemy zmniejszać ryzyko zachorowania na nowotwory! Udowodniono, że 80 90% nowotworów wynika nie z czynników genetycznych, ale z naszego stylu życia. Do nowotworów prowadzą między innymi takie czynniki jak: palenie tytoniu, picie alkoholu, nieprawidłowa masa ciała, brak aktywności fizycznej oraz nieodpowiedni sposób żywienia itp. Zasady, których przestrzeganie może prowadzić nas do zminimalizowania ryzyka zachorowania na raka zawarte są w Europejskim kodeksie walki z rakiem. Jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Polsce jest rak płuca, który spowodowany jest prawie wyłącznie paleniem papierosów. Dym tytoniowy składa się z 4 tysięcy związków chemicznych, z których co najmniej 40 ma działanie rakotwórcze. Dlatego palenie papierosów lub nawet bierne palenie zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory. Eksperci podają, że około 9 mln Polaków to osoby uzależnione od tytoniu. 1 Globalny sondaż dotyczący używania tytoniu przez osoby dorosłe (GATS) Polska 2009 2010. 2 Europejski kodeks walki z rakiem, pod redakcją prof. dr. hab. n. med. Witolda Zatońskiego, 2013. 1
Palenie tytoniu jest główną przyczyną zachorowań na raka w Polsce prawie połowa zachorowań u mężczyzn oraz 15% u kobiet spowodowanych jest właśnie paleniem. 2 Tytoń to główny zabójca Polaków. Konsekwencją palenia są poważne choroby. Osoby palące tytoń najczęściej chorują na raka płuca, ale także na nowotwory złośliwe przełyku, gardła, jamy ustnej, pęcherza moczowego, trzustki, nerek, szyjki macicy, wątroby czy żołądka. Należy też wspomnieć o innych skutkach palenia oprócz nowotworów schorzeniach płuc i naczyń krwionośnych. podkreśla prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii, Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie. Aż 80% palących Polaków chce rzucić palenie i statystycznie dopiero przy ósmej próbie odstawienia papierosów udaje się osiągnąć ten cel. Dlaczego? Ponieważ jednym ze składników dymu tytoniowego jest nikotyna, która ma duży potencjał uzależniający. Nikotyna jest substancją psychoaktywną (narkotykiem), która zmienia pracę mózgu, pobudzając go i wpływając na stan emocjonalny oraz fizyczny osoby, która jej używa. Większość osób po krótkim czasie palenia papierosów odczuwa przymus używania tytoniu i dolegliwości fizyczne jeśli nie przyjmą kolejnej dawki nikotyny. Płeć piękna pali na równi z mężczyznami Kobiety coraz częściej sięgają po papierosy. Wśród uzależnionych od tytoniu w Polsce jest ich aż 3,5 mln, tzn. pali niemal co czwarta kobieta! Kobiety palą niemal tyle samo, co mężczyźni. Liczba zachorowań na raka płuca wśród kobiet w Polsce wzrasta z roku na rok. W 2011 roku zarejestrowano wśród nich ponad 6 tys. zachorowań na raka płuca, w tym samym czasie ponad 6 tysięcy kobiet umarło z tego powodu 3. Obecnie rak płuca jest częstszą przyczyną przedwczesnej śmierci u kobiet niż nowotwór piersi i szyjki macicy. Kobiety szybciej uzależniają się od tytoniu i trudniej jest im przestać palić. Kobiece palenie ma swoją specyfikę, ponieważ przeważnie bardzo silny jest komponent uzależnienia psychicznego. Palenie papierosów jest dla kobiet sposobem na radzenie sobie ze stresem, wiąże się z silnymi rytuałami i 3 Didkowska J, Wojciechowska U, Zatoński W, Nowotwory złośliwe w Polsce w 2011 roku. Centrum Onkologii Instytut. 2
przyzwyczajeniem do sięgania po papierosa w określonych sytuacjach. Panie często traktują też papierosa jako regulator emocji, sposób na odpoczynek, czy element relacji towarzyskich. Wiele kobiet nadal pali obawiając się, ze rzucenie palenia oznaczać będzie tycie i problemy emocjonalne. Dlatego tak ważne jest rozpowszechnianie informacji, że dostępna jest specjalistyczna pomoc w rzuceniu palenia, dzięki której nie tylko udaje się odstawić papierosy, ale również cieszyć się z życia bez przymusu palenia. mówi Irena Przepiórka, ekspert Ogólnopolskiej Sieci Pomocy Palącym i Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym działającej przy Centrum Onkologii Instytucie im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie. Nastolatki też palą Kobiety zaczynają palić w bardzo młodym wieku. Szacuje się, że wśród dziewcząt w wieku 15 lat 13% pali papierosy, a co druga uczennica w wieku 13 15 lat kiedykolwiek próbowała palic tytoń. 4! Rozpoczynanie palenia w tak młodym wieku ma poważne konsekwencje mówi Irena Przepiórka Nastolatki starają się rozwiązać w ten sposób problemy adaptacyjne i nie myślą o konsekwencjach zdrowotnych. Sądzą, że paląc papierosy light czy slim szkodzą swojemu organizmowi w mniejszym stopniu. Nic bardziej mylnego. Wszystkie papierosy są tak samo trujące dla naszego organizmu podczas palenia każdy palący zaciąga się dymem zawierającym 4 tysiące związków chemicznych, z czego około 40 jest rakotwórczych dodaje ekspertka. Bierne palenie Na wdychanie substancji rakotwórczych narażone są także osoby niepalące tzw. palacze bierni. Corocznie w Polsce umiera około 2 tysiące biernych palaczy. Coraz częściej na wdychanie dymu papierosowego narażone są także dzieci, co ma katastrofalne skutki dla ich rozwoju. Rodzice palący papierosy narażają dziecko na liczne schorzenia już w okresie życia płodowego. Palenie papierosów przez kobiety w ciąży blokuje dopływ krwi do macicy, co jest przyczyną niedotlenienia płodu. Zmniejsza ilość tlenu i substancji odżywczych przechodzących przez łożysko do dziecka. Naraża ciążę na komplikacje, w tym poronienie, przedwczesny poród lub odklejanie się łożyska. Dzieci matek palących papierosy są nie tylko słabsze i mniejsze o ok. 200 300 gramów od innych noworodków, ale także już od urodzenia mogą cierpieć na zaburzenia układu sercowonaczyniowego, oddechowego oraz przemiany materii, są też narażone na wady wrodzone. Mimo 4 Badanie HBSC 2014 r. 3
takich zagrożeń dla dziecka prawie połowa palących matek przyznaje się do palenia w obecności dzieci mówi prof. Witold Zatoński. Jak chronić się przed nowotworem? Najskuteczniejszym sposobem ograniczenia ryzyka zachorowania na nowotwory jest rzucenie palenia. Uzależnienie od palenia tytoniu jest chorobą, którą można wyleczyć. Istnieje wiele sposobów na to, by przestać palić zaufanie swojej silnej woli, sięgnięcie po środki farmakologiczne, plastry czy gumy itd. Motywem do rzucenia palenia powinna być głównie troska o zdrowie swoje oraz najbliższych. Warto też pomyśleć o skutkach finansowych dla domowego budżetu. Nigdy nie jest za późno, aby podjąć decyzję o rzuceniu palenia. Nieważne, czy paliliśmy rok, czy 5 lat. Jeśli przestaniemy palić papierosy pierwsze korzyści zdrowotne odczuwane będą bardzo szybko. Już w ciągu 20 minut po wypaleniu ostatniego papierosa tętno ustabilizuje się i powróci do normy a po 24 godzinach zmniejszy się ryzyko zawału serca. Po 48 godzinach wróci prawidłowe funkcjonowanie zmysłów węchu i smaku. Od 1 do 9 miesięcy potrwa proces wzmocnienia układu krążenia i oddechowego. Po kilku latach znacznie zmniejszy się ryzyko zachorowania na nowotwory oraz choroby układu krążenia. Rzucenie palenia jest możliwe, ale nie zawsze przebiega łatwo. Wiele osób potrzebuje wsparcia, rozmowy i specjalistycznej porady dotyczącej procesu rzucania palenia. Dlatego przy Centrum Onkologii Instytucie im. Marie Curie Skłodowskiej w Warszawie od wielu lat działa ogólnopolska Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym (tel.: 801 108 108). Pracujący tam eksperci pomogą w opracowaniu indywidualnego planu rzucenia palenia, będą wspierać osoby rzucające palenie i udzielą odpowiedzi na wszystkie pytania. Podobną pomoc można uzyskać również w bezpośrednim kontakcie ze specjalistami. W tym roku ruszyła działalność Ogólnopolskiej Sieci Pomocy Palącym (OSPP), którą tworzą rozsiane po całym kraju placówki. W Punktach OSPP pomoc otrzyma każdy, kogo dotyczy problem uzależnienia od tytoniu. Mogą się zgłaszać zarówno osoby palące papierosy, jaki ich bliscy, którzy chcą dowiedzieć się jak, w mądry sposób motywować i wspierać w rzucaniu palenia. Wiele przydatnych wskazówek dotyczących rzucania palenia, informacje o dostępnych środkach farmakologicznych oraz adresy Punktów Ogólnopolskiej Sieci Pomocy Palącym znajdują się również na stronie internetowej www.jakrzucicpalenie.pl. Europejski kodeks walki z rakiem to dokument, który powstał z inicjatywy Unii Europejskiej w celu ograniczenia zachorowań na nowotwory poprzez działalność dotyczącą prewencji pierwotnej, czyli promowania zachowań prozdrowotnych i zdrowego stylu życia. Dokument jest wynikiem 4
wieloletnich badań realizowanych przez wybitnych naukowców. Zasady w nim zawarte wdrażane są na poziomie krajowym przez rządy poszczególnych państw Unii Europejskiej. Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych wspiera promowanie zaleceń Europejskiego kodeksu walki z rakiem w ramach zadania Pierwotna prewencja nowotworów. Program został sformułowany w 2005 roku, a jego celem jest ograniczenie umieralności powodowanej nowotworami poprzez podejmowanie działań mających na celu zmniejszenie liczby zachorowań na nowotwory złośliwe oraz zwiększenie wykrywalności we wczesnych etapach choroby. Zadanie Prewencja pierwotna nowotworów, realizowane w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych, obejmuje wielopłaszczyznowe działania na rzecz popularyzacji i upowszechniania wiedzy na temat zdrowego stylu życia i zmniejszania ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe poprzez m.in. upowszechnianie zapisów Europejskiego kodeksu walki z rakiem, organizację edukacyjnych i informacyjnych kampanii medialnych oraz akcji społecznych. Zakład Epidemiologii Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie jest realizatorem Zadania Prewencja pierwotna nowotworów od 2006 r. Więcej informacji na stronie www.kodekswalkizrakiem.pl. Więcej informacji: Anna Pająk, anna.pajak@edelman.com, 667 404 101, 22 576 35 55 Katarzyna Tarmas, Katarzyna.Tarmas@edelman.com, 503 555 538, 22 576 35 55 Małgorzata Dziak Masny, Malgorzata.Dziak Masny@edelman.com, 601 939 373, 22 576 35 55 Kinga Łobzowska Błachnio, Kinga.Lobzowska@edelman.com, 605 399 140, 22 576 35 55 5