Prawo rzymskie i tradycja romanistyczna IV/2017 2018 Prawo i jego źródła. wstęp historyczny III Jakub Urbanik Katedra Prawa Rzymskiego i Antycznego Wydziału Prawa i Administracji U.W.
Syllabus Prawo poklasyczne: problemy z rozrośnięciem się źródeł prawa : uproszczenia, wyciągi, kodyfikacje. Prawo justyniańskie i co po nim? Historia źródeł prawa rzymskiego III: okres poklasyczny. Prawo poklasyczne: problemy z rozrośnięciem się źródeł prawa: uproszczenia, wyciągi, kodyfikacje. Prawo justyniańskie i co po nim? Inst. III 12 13, XI U podstaw I 6 7
Czasy poklasyczne Dominat (od panowania Dioklecjana)
Czasy poklasyczne jedyne twórcze źródło prawa: legislacja cesarska ius vetus ius novum wulgaryzacja próby uporządkowania prawa konstytucje o cytowaniu (konstytucja raweńska, 426). wyciągi prywatne kodyfikacje Codex Gregorianus, Hermogenianus, Codex Theodosianus (435 438)
Barbarzyńskie zbiory praw Codex Euricianus (Euryk 440 484) Lex Salica (Chlodwig, ca. 502) Edictum Theodorici Regis (502?) Lex Romana Burgundiorum Lex Romana Wizigothorum (Breviarum Alarici), 506 < > (Codex Theodosianus, Novellae Epitome Gai, Sent. Pauli) Liber Iudiciorum (Lex Wisigothorum), 654, Reccesvinthus > 1241 Fuero Juezgo: Ferdynand III Kastylijski Interpretationes i szkoły prawa w Galii
485 (?) 527 565 Justynian zamysł zjednoczenia terytorium religii prawa
Kodyfikacja założenie: między tradycją a unowocześnieniem monopol w tworzeniu, interpretacji i nauczaniu prawa Zamysł kodyfikacji: Haec quae necessario (528) Codex vetus: 529 (P.Oxy. XV 1814)
Digesta seu Pandecta Deo auctore (530) Tanta/ έδωκεν (533) Teoria Bluhme (1820): masy papiniańska, sabiniańska, edyktalna i Appendix współczesne problemy metodologiczne: Interpolationenjagdt
Instytucje Justyniana Cesarski majestat winien być ozdobiony nie tylko orężem, lecz także uzbrojony prawami, aby zarówno czas wojny, jak i pokoju rządzić się mógł należycie, i by princeps rzymski był zwycięzcą nie tylko w potyczkach z wrogami, lecz także usuwając niesprawiedliwości podłych prawnymi środkami, i by triumfował tak nad zwyciężonymi wrogami, i jako najbardziej prawu oddany (...) A wszystkie już ludy rządzą się prawami przez nas ułożonymi lub ogłoszonymi. I skoro najświętsze konstytucje uprzednio pomieszane, doprowadziliśmy do świetnej harmonii, i kiedy już rozciągnęliśmy naszą troskę nad niezmierzone tomy dawnej mądrości, i beznadziejne dzieło, jakby przez środek głębi idąc, za przyczyną niebios, ukończyliśmy.
Instytucje Justyniana Gdy to wszystko już zostało dokonany z Bożą pomocą, przywoławszy Tryboniana..., Theophila i Doroteusa..., zleciliśmy aby z mocy naszego autorytetu i naszej inspiracji ułożyli Instytucje: tak byście mogli poznawać kołyskę prawa nie z dawnych opowieści, lecz brać ją z cesarskiego blasku, tak by, tak uszy, jak i dusze wasze nie przyjęły, nic nieużytecznego, nic błędnie przedstawionego, lecz tylko to, co w tych sprawach obowiązuje. Poprzednikom przypadało dopiero po czterech latach nauki czytać konstytucje cesarskie, wy zaś poznajecie je już na początku, wyróżnieni takim zaszczytem i dotknięci taki szczęściem, że początek i koniec waszego wykształcenia pochodzi z ust princepsa.
Instytucje Justyniana Kiedy te Instytucje ułożone z wielu starożytnych Instytucji, a przede wszystkim z prac naszego Gajusa tak Instytucji, jak Praktycznych porad prawnych na codzień oraz innych licznych komentarzy, trzej wymienieni mężówi nam przedstawili, przeczytaliśmy je i poznaliśmy i nadaliśmy im moc najpełniejszą naszych konstytucji. Przyjmijcie zatem te nasze prawa z największą ochotą i żarliwą pilnością, abyście i wy sami wykazali się takim wykształceniem, byście mogli żywić najpiękniejszą nadzieję, że po dokonaniu całego studium prawa, będziecie mogli rządzić naszą rzeczypospolitą w częściach wam powierzonych.
Po Digestach Nowy Codex: 534 kolejne reformy zebrane już po śmierci Justyniana w Novellae transkrypcja na grekę: Parafraza Instytucji Theophila, Katapoda, Basiliki, Nomocanon W średniowieczu Corpus Iuris Civilis (Digesta, Codex, Institutiones i Novellae z Libri Feudorum)
Archaiczne Królestwo Wczesna Republika Fas (normy religijne) Mos (zwyczaje) Plebiscita Zgromadzenia plebsu (praktycznie zrównane z Leges regiae (?) (Ustawy Króla) Leges Rogatae Datae (zgromadzenia komisje) (XII Tablic) Interpretacja Pontifices cavere agere respondere Jurysprudencja Laicka Legis Actiones przedklasycze Wojny punickie Srodkowa i pózna Republika Leges przez Lex Hortensia 287 pne Arystokracj Edykt (prawo tworzone przez magistratów:: praetores, ediles, namiestników prowincji), Proces formulkowy Klasyczne Koniec Repuliki Pryncypat Senatus consulta Senat Konstytucje Cesarskie Cesarze Edykty Reskrypty Mandaty Dekrety Zawodowi prawnicy z ius respondendi Doradcy cesarza Edictum perpetum (131 ne) Proces kognicyjny Poklasyczne Dominat IUS NOVUM IUS VETUS Kodyfikacja Justynianska CODEX I i II (a potem NOVELLAE) DIGESTA INSTITUTIONES Schemat Historii Zródel Prawa rzymskiego Organy wydające prawo
Uniwersytety
Syllabus następny Osoba jako podmiot prawa; nawiązywanie stosunków prawnych (zdarzenia i czynności prawne: wprowadzenie). Fizyczność osoby i czynniki określające jej status Eksurs: osoba prawna rozwój koncepcji Wolni niewolni. Obywatele i nie-obywatele Principles III, IV Inst. II 7 IV U podstaw II 1 III 1