Do przodu! Możliwości zwiększenia wykorzystania śruty rzepakowej w przemysłowej produkcji pasz Marcin Forkajm De Heus Sp z o.o
Struktura zasiewów i zbiorów 2017 Rzepak i Rzepik - według GUS 2016 Powierzchnia hektarów 826 946 ha Plony z jednego hektara 2,68 tony Łącznie zebrano 2 219 270 ton rzepaku, z czego około 1 664 452 ton surowców białkowych pochodzenia rzepakowego
SUROWCE RZEPAKOWE Popularne surowce rzepakowe używane w żywieniu zwierząt gospodarskich Poekstrakcyjna śruta rzepakowa Makuch rzepakowy Olej rzepakowy Pełne ziarno rzepaku
Śruta rzepakowa Powstaje po wytłoczeniu oleju z nasion rzepaku poddanych procesowi ciągłej ekstrakcji. Bardzo dobre źródło aminokwasów egzogennych - siarkowych Dobrze bilansuje się pod względem aminokwasowym ze śrutą sojową Energia 10 11 MJ/kg Tłuszcz surowy 4% Białko ogólne 36-38% Włókno surowe 11-14 %
Makuch Rzepakowy Powstaje w wyniku mechanicznego tłoczenia oleju z nasion rzepaku, bez udziału rozpuszczalników organicznych i wysokiej temperatury Energia 15 MJ/kg Tłuszcz nawet do 12 % Niższy poziom białka 28 do 32 % Włókno 12 % Większa zmienność wartości pokarmowej w stosunku do Poekstrakcyjnej Śruty Rzepakowej, w zależności od technologii mogą pojawiać się różnice w zwartości tłuszczu
Stanowią dobrej jakości białko, nieznacznie gorzej strawne niż białko soi. Jednak w przeciwieństwie do Soi istnieją limity żywieniowe podyktowane obecnością substancji antyżywieniowych, takich jak: Kwas Erukowy Glukozynolany Taniny Prekursory TMA W makuchu aktywność glukozynolanów jest wyższa ( tłoczenie na zimno).
Należy wspomnieć iż Polskie odmiany rzepaku zawierają najmniej glukozynolanów ze wszystkich odmian zarejestrowanych w UE Dzięki odmianom rzepaku 00 oraz udoskonalonym rasom przede wszystkim Drobiu i Trzody Chlewnej możliwości wykorzystania surowców rzepakowych są znacznie wyższe niż miało to miejsce w latach 90-tych XX wieku. Hoofdstuk
Bezpieczne limity żywieniowe w mieszankach paszowych Gatunek DRÓB TRZODA CHLEWNA BYDŁO grupa technologiczna maksymalny udział Brojler 10% Indyk 5% Nioska 10% Drób wodny (kaczka, gęś) 10% Stado rodzicielskie (lochy,knury) 10% Prosięta 0% Tuczniki 10% Krowy mleczne 40% Młodzież (jałówki, cielęta) 20% Opasy 40%
Monogastryczne i przeżuwacze Z uwagi na dużą zawartość włókna surowego ( 11-14%) zastosowanie surowców rzepakowych u zwierząt monogastrycznych jest ograniczone, ponieważ wpływa ono ujemnie na strawność białka Przeżuwacze ograniczenia w zastosowaniu podyktowane są wpływem rzepaku na poziom mocznika w mleku krów. Powyżej 40 % w dawce zastosowanie jest możliwe jednak rzepak musi być otoczkowany, co chroni go przed rozkładem w żwaczu Dziennie średnio produkcyjna krowa mleczna zjada w dawce TMR około 2 kg śruty lub makuchu rzepakowego
Opinie rynkowe - Mity Śruta sojowa lepsza bo z eksportu, bo żółta. Nie można dużo używać ponieważ wpływa na wyniki produkcyjne i pogarsza rozród Brak akceptacji zwiększenia śruty rzepakowej przez środowisko lekarzy weterynarii; śruta rzepakowa postrzegana jest jako przyczyna wystąpienia cyst na jajnikach ( bydło), czynnik zaostrzający adenomatozę u trzody chlewnej Gorzki smak Ogólna niechęć wśród hodowców do używania śrut koloru ciemnego w żywieniu Trzody chlewnej oraz Drobiu, łatwiej akceptowany surowiec wśród hodowców bydła Śmierdzące jaja u niosek zaszłość, obecnie genetycy wyeliminowali ten problem Liczne przypadki obecności Salmonelli w śrucie rzepakowej
Dlaczego nie więcej - bariery Obawy co do niekorzystnego wpływu na zdrowie zwierząt Ciemny kolor kojarzy się z gorszą jakością lub oszustwem Nieufność rolników do rzepaku wywołane tym, iż w przeszłości nie było odmiany 00
Zalety Alternatywne źródło białka do białka sojowego wolne od GMO Realnie obniża koszty żywienia, jednak istnieją limity żywieniowe Na pewno istnieją rezerwy w używaniu surowców rzepakowych u hodowców posiadających mniejsze hodowle, ponieważ często to u nich panuje przekonanie, że jest to surowiec mający negatywny wpływ na wyniki produkcyjne Chętnie używany surowiec na fermach wielkotowarowych, wykorzystywany do maksymalnych dopuszczalnych limitów jako reduktor kosztów żywienia
Trochę ekonomii Surowiec cena Białko % Koszt 1 % białka Śruta Sojowa 1550 PLN 46 % 33,70 PLN Śruta rzepakowa 910 PLN 36 % 25,80 PLN Strawność białka rzepaku 75%, Białka soi 85% Oznacza to,że Śruta rzepakowa jest surowcem opłacalnym tylko wtedy, gdy jej cena jest niższa od ceny śruty sojowej o 600 i więcej PLN, uwzględniając koręktę na strawność białka.
Bydło Potencjał rynkowy dla śruty i makuchu rzepakowego Krowy mleczne Trzoda: 2,1 mln szt * 2 kg * 305 dni laktacji = 1,28 mln ton Tuczniki ( 30kg do 120 kg) Drób: 21,5 mln * 250 kg paszy / sztukę* 10% = 537 000 ton = 0,54 mln Brojlery: 1 mld * 4 kg paszy/ sztukę * 10 % = 400 000 ton = 0,4 mln ton
Wnioski W oparciu o główne grupy technologiczne jesteśmy w stanie zużyć całą produkcję rzepaku, używając go w postaci śruty rzepakowej lub makuchu rzepakowego jako surowiec w żywieniu zwierząt. Grupa technologiczna Zużycie surowców Rzepakowych mln ton Krowy mleczne 1,28 Tuczniki 0,54 Brojlery 0,4 SUMA 2,22 * Według slajdu nr 1, dostępnego surowca w postaci śruty lub makuchu rzepakowego 1,65 mln ton
Dziękuję za uwagę Powering Progress Dziękuję za uwagę