Ćwiczenie 17 Pomiary wielości nieeletrycznych pomiary masy i temperatry Program ćwiczenia: 1. Przygotowanie stanowisa pomiarowego. Waga z czjniiem tensometrycznym Kalibracja wagi Ważenie 3. Pomiar temperatry przy pomocy termorezystora 4. Wyorzystanie mltimetr do pomiar temperatry 5. Pomiar temperatry termoparą 6. Pomiar różnicy temperatr Wyaz przyrządów: Mltimetr cyfrowy Rigol DM3051 Platforma wagi PLC 3/6 RADWAG Odważnii: xg, 1x1g lasa: 0.05 Łaźnia wodna z termostatem eletronicznym Termos oraz zlewa laboratoryjna Czteroprzewodowy termorezystor Pt 100 lasy A Zestaw dwóch termopar typ J ze złączami i przewodami ompensacyjnymi lasy 1 Wzorcowy mierni temperatry HI98501 Literatra: [1] Zatorsi A., Rozrt A. Miernictwo eletryczne. Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych. Wyd. AGH, Srypty nr SU 1190, 1334, 1403, 1585, Kraów, 1990, 199, 1994, 1999 [] Chwaleba A., Ponińsi M., Siedleci A. Metrologia eletryczna. WNT, Warszawa 1979, 1991, 1994, 009 [3] Jellone A., Gąszcza J., Orzeszowsi Z., Rymaszewsi R.: Podstawy metrologii eletrycznej i eletronicznej. Warszawa, PWN 1980 [4] Zatorsi A.: Metrologia eletryczna. Ćwiczenia laboratoryjne. Kraów, Wydz. EAIiE AGH 00. Srypt nr 13 [5] Michalsi L., Ecersdorf K.: Pomiary temperatry [6] Instrcja obsłgi mltimetr cyfrowego RIGOL serii DM3000 [7] Instrcja obsłgi miernia temperatry HI98501 [8] Polsa norma dotycząca pomiarów temperatry: PN 59/M 5385 [9] Polsa norma dotycząca termopar: PN EN 60854 1 [10] Instrcja obsłgi łaźni wodnej [11] Technia pomiarowa, S. Tmańsi, WNT, Warszawa 007 [1] Oręgowy Urząd Miar. 009. http://www.rzadmiar.raow.pl. str. 1
Zares wymaganych wiadomości: bdowa i zasada działania czjniów tensometrycznych, właściwości mostów tensometrycznych i sposoby ograniczania wpływ temperatry na wyni pomiar, metody pomiar masy i siły z wyorzystaniem czjniów tensometrycznych, zjawiso termoeletryczne oraz bdowa i zasada działania czjniów termoeletrycznych, bdowa i zasada działania czjniów termorezystancyjnych, właściwości statyczne przetworniów pomiarowych, doładne metody pomiar rezystancji. UWAGA: Ćwiczenie można rozpocząć od dowolnego pnt! Jeżeli jedna chcesz zrealizować pomiary temperatry najpierw przygotj stanowiso pomiarowe czyli wyonaj pnt 1. str.
1. Przygotowanie stanowisa pomiarowego Ćwiczenie słada się z dwóch części. W pierwszej wyonane zostaną pomiary masy, zaś w drgiej pomiary temperatry. Temperatrę blisą 0 C osiąga się w termosie poprzez zmieszanie lod z małą ilością wody. Temperatrę powyżej 50 C zapewnia łaźnia wodna. Uwaga! Ponieważ na stanowis znajdją się naczynia z wodą oraz rządzenia eletryczne pod napięciem, należy zachować szczególną ostrożność. Należy ważać, by nie przewrócić termos, zlewi oraz by nie topić domentacji lb eletronii w łaźni wodnej. 1) Należy sprawdzić, czy na stanowis znajdje się termos z lodem. Jeżeli braje lod, należy zgłosić to prowadzącem ćwiczenie. W cel ograniczenia nagrzewania mieszaniny, termos należy zamnąć. Wyrównanie temperatry wody i lod wymaga czas dlatego pnt ten należy wyonać na począt ćwiczenia. ) Na stanowis znajdje się łaźnia wodna z termostatem. Przed rchomieniem łaźni należy sprawdzić czy w środ znajdje się woda przyrywająca element grzejny oraz wbdowany czjni temperatry. Łaźnię należy włączyć oraz stawić temperatrę termostat na 60 C poprzez przytrzymanie lawisza set na sterowni łaźni [10]. Osiągnięcie stabilizowanej temperatry wody wymaga czas, dlatego pnt ten należy wyonać na począt ćwiczenia. 3) Pomiary z wyorzystaniem termopary należy zweryfiować doonjąc pomiar temperatry mierniiem wzorcowym HI98501 (rysne 1). Mierni należy włączyć na począt zajęć, aby staliły się jego parametry pracy. Podczas pomiarów, wsazania tego miernia należy tratować jao wsazania wzorcowe. Niepewność pomiar temperatry mierniiem HI98501 wynosi ±0,3 C. Rysne 1 Wzorcowy mierni temperatry HI98501. 4) Włączyć ompter. Ze względ na złożoność obliczeń do ich wyonania można żyć arsza waga.xls (tóry znajdje się w atalog CW17). str. 3
. Waga z czjniiem tensometrycznym We współczesnych onstrcjach wag pomiar masy realizowany jest pośrednio, poprzez pomiar siły ciężości, z jaą masa oddziałje w ziemsim pol grawitacyjnym. Przetworzenie tej siły na proporcjonalną do niej wielość eletryczną może odbywać się w różny sposób, jedna powszechnie wyorzystje się zjawiso odształcenia materiałów sprężystych pod wpływem działania siły. Powstałe w ten sposób w materiale sprężystym naprężenia są przetwarzane za pomocą czjniów tensometrycznych metalowych lb piezorezystywnych na sygnał eletryczny. Ponieważ względna zmiana rezystancji tensometrów w wagach pomiarowych jest bardzo mała, do jej przetworzenia na sygnał napięciowy stosje się ład rezystancyjnego mosta Wheatstone a. Ze względ na zapewnienie ompensacji wpływ temperatry na wyni pomiar oraz zysanie wystarczającej człości stosje się cztery tensometry odpowiednio nalejone na element sprężysty, a eletrycznie połączone w ładzie pełnego mosta. Jeżeli napięcie zasilania mosta jest stałe można przyjąć, że napięcie wyjściowe jest liniowo zależne od mierzonej masy. Z tego założenia należy sorzystać podczas alibracji wagi. Schemat połączeń przedstawia rysne. Rysne Schemat połączeń mosta tensometrycznego wagi Przy stałej wartości napięcia zasilającego moste tensometryczny jego napięcie wyjściowe U wy jest liniowo zależne od masy: U S M U 0 [ V ] (1) wy U + gdzie: S człość napięciowa wagi, U U 0 napięcie wyjściowe mosta przy zerowej masie (nieobciążona platforma), M masa ważona. str. 4
Kalibracja wagi Celem tego pnt ćwiczenia jest alibracja wagi tensometrycznej. Kalibracja inaczej wzorcowanie jest to ogół czynności stalających relację między wartościami wielości mierzonej wsazanymi przez przyrząd pomiarowy, a odpowiednimi wartościami wielości fizycznych, realizowanymi przez wzorzec jednosti miary [1]. W przypad wagi tensometrycznej celem alibracji jest stalenie relacji pomiędzy napięciem wyjściowym mosta, a masą alibrjącą o znanej wartości poprzez wyznaczenie człości napięciowej S oraz napięcia U 0. Na mocy założenia o liniowości charaterystyi statycznej, do jej wyznaczenia wystarczy pomiar w dwóch pntach. Wyonanie pomiarów: 1) Połączyć ład wedłg schemat z rysn. Napięcie zasilania powinno wynosić 1 V. ) Przy nieobciążonej wadze, zmierzyć i zanotować w arsz nr 1 (pli waga.xls) napięcie U 0. W tabelę wpisać również zares woltomierza, na tórym został wyonany pomiar oraz odpowiadające m wartości współczynniów a i b. 3) Obciążyć wagę masą alibrjącą M (odważnii g+g+1g) i zmierzyć odpowiadające jej napięcie U. Wszystie wartości wpisać w odpowiednie pola arsza; na tej podstawie program obliczy człość S oraz niepewność jej wyznaczenia dla poziom fności p0.95. Obliczenia są wyonywane wedłg następjącego schemat: Człość napięciową wagi wyznacza się po przeształceni zależności (1): S U U U M 0 V [ ] g Niepewności typ : b (U ) i b (U 0 ) pomiar napięć U i U 0 obliczamy ze znanej Δ gru x zależności: ( U x ), gdzie gr x 3 Δ U jest błędem granicznym wyznaczanym na podstawie zares pomiarowego woltomierza Z RIGOL oraz współczynniów procentowych a i b charateryzjących doładność pomiar: Niepewność wzorca masy wynia z jej lasy: a U x + b ZU Δ gru. 100 ( M M ) 0.05 ( M ) 0. 05 M Wyznaczone powyżej niepewności cząstowe sładają się na niepewność wyznaczenia człości napięciowej S wagi. Zgodnie z prawem propagacji niepewności: 3 ( ) SU SU ( ) X j () j 1 X j str. 5
gdzie: S X U j to pochodna cząstowa równania (), liczona względem j tej wielości X j, wchodzącej w sład tego równania: odpowiednio U, U 0 i M ; ( X j ) niepewność standardowa typ pomiar wielości X j. Po obliczeni pochodnych otrzymjemy: ( S ) U ( U ) + ( U ) M 0 U U 0 + M ( M ) Dla poziom fności p0.95 współczynni rozszerzania wynosi ; sąd: i ostatecznie wyni pomiar: Ważenie U ( S ) ( ) U S U ( S ) dla p 0. 95 SU ± U U Celem tego pnt ćwiczenia jest pomiar masy przy życi salibrowanej wagi tensometrycznej. Wyznaczone w poprzednim pncie człość napięciowa S oraz napięcie offset U 0 jednoznacznie oreślają liniową charaterystyę statyczną wagi. Przeształcając równanie (1) można więc obliczyć wartość mierzonej masy M na podstawie pomiar napięcia wyjściowego mosta U wy : U U 0 M [ g] (3) S wy Niepewność pomiar masy oblicza się w analogiczny sposób ja na etapie alibracji wagi, tj. stosjąc prawo propagacji niepewności () do zależności (3). Po obliczeniach otrzymjemy: ( M ) ( U ) + ( U ) wy S 0 U + wy S U 0 ( S ) Dla poziom fności p0.95 współczynni rozszerzania wynosi ; sąd: i ostatecznie wyni pomiar: U ( M ) ( M ) ( M ) dla p 0. 95 M ± U str. 6
Wyonanie pomiarów: 1) Uład połączeń oraz napięcie zasilania powinno powinny być ja w pncie alibracja wagi. ) Na platformie wagi położyć ważony przedmiot; mogą to być odważnii lb inne przedmioty wsazane przez prowadzącego. 3) Zmierzyć napięcie wyjściowe mosta. Do arsza nr wpisać wszystie niezbędne wartości. 4) Uzpełnić tabelę w formlarz sprawozdania. 5) Powtórzyć pomiar dla innego przedmiot. str. 7
3. Pomiar temperatry przy pomocy termorezystora Termorezystor jest jednym z podstawowych czjniów temperatry, tóry możliwia zmianę wielości nieeletrycznej jaą jest temperatra, na wielość eletryczną jaą jest rezystancja. W termorezystorze, rezystancja czjnia zmienia się, ponieważ wraz ze zmianami temperatry zmienia się rezystywność materiał z tórego jest on wyonany [5]. Zależność tą opisje następjący wzór: l R( T ) ρ ( T) (3) S gdzie: T temperatra, R(T) rezystancja w fncji temperatry T, ρ(t) rezystywność przewodnia, zależna od temperatry T, l dłgość przewodnia, S pole przeroj poprzecznego przewodnia. Termorezystory wyonje się zarówno z metali, wówczas wraz ze wzrostem temperatry rezystancja przetwornia wzrasta, ja również z tlenów metali i półprzewodniów dla tórych rezystancja zazwyczaj maleje przy wzroście temperatry. Należy zawsze pamiętać, że na rezystancję termorezystora mierzoną na zacisach słada się rezystancja czjnia ja również rezystancja doprowadzeń oraz wszelich połączeń. Aby wyeliminować wpływ rezystancji doprowadzeń na pomiar stosje się połączenia trójprzewodowe oraz czteroprzewodowe. Czjni temperatry, niezależnie jaiego typ oraz z czego jest zbdowany, zawsze mierzy temperatrę własną. Oznacza to, że czjni msi osiągnąć stan równowagi termodynamicznej z otoczeniem, by można było znać wynii pomiarów temperatry najbliższego otoczenia czjnia za poprawne. Równowaga termodynamiczna osiągana jest po wyrównani temperatry: otoczenia, obdowy czjnia wraz z wszystimi występjącymi po drodze magazynami energii cieplnej oraz samego czjnia (np. platynowego drcia). Dopiero po osiągnięci tego stan mierzony sygnał odpowiada temperatrze najbliższego otoczenia czjnia. Sposób osiągania równowagi termodynamicznej przez czjni opisje jego charaterystya dynamiczna w postaci transmitancji lb równań różniczowych (patrz ćwiczenie nmer 1). Termorezystory platynowe są szeroo stosowane ze względ na liczne zalety platyny, tóra charateryzje się między innymi: stałością właściwości fizycznych i chemicznych, wysoą temperatrą topnienia, zbliżoną do liniowej charaterystyą R(T) oraz braiem histerezy. Doładny opis właściwości termorezystora platynowego oraz możliwości życia go jao czjnia temperatry opisano w licznej literatrze [1 5] oraz w normie PN EN 60751. Termorezystor żywany podczas ćwiczenia posiada wyprowadzone cztery przewody, co możliwia pomiary zarówno metodą dw ja i czteroprzewodową. str. 8
Wyonanie pomiarów: Celem tego pnt ćwiczenia jest pomiar temperatry czjniiem PT100. 1) Wyorzystjąc czjni PT100 wyonać pomiary temperatry w termosie (nisa temperatra), zlewce z wodą (temperatraa poojowa ) lb w łaźni (wysoa temperatra). Rezystancjęę czjnia należy zmierzyć mltimetrem RIGOL metodą dwprzewodową (tryb WR) oraz czteroprzewodową (tryb 4WR dwrotne przyciśnięcie lawisza Ω). Wynii zanotowaćć w tabeli sprawozdania. Wsazówa: Przewody podłączone do jednego ońca czjnia platynowegoo mają ten sam olor. Oznaczenia oraz schemat znajdją się w pncie 5.4. normy PN EN 60751. Tabela 1 Wynii pomiarów temperatry czjniiem PT100 termos zlewa/łaźnia R WR [Ω] Czjni PT100 T WR [ C] R 4W WR [Ω] T 4WR [ C] U(T 4WR ) [ C] ) Posłgjąc się tabelą 1 z normy PN EN 60751, należy odczytać odpowiadające rezystancjom R WR oraz R 4WR wartości temperatry. Do wyznaczenia temperatry y, tórej nie ma bezpośrednio w tabeli, należy żyć interpolacji liniowej: wartość nieznanej temperatry t x odpowiadającej zmierzonej rezystancji r x, należy obliczyć podstawiając dane odczytane z tabeli (t 1, r 1, t, r ) do równania na prostą. Wartości r 1 oraz r należy odczytać z tablic w ten sposób, by r 1 < r x < r. 3) Posłgjąc się normą PN ENN 60751 wyznaczyć błędy graniczne pomiar temperatry dla metody 4WR, a następnie na tej podstawie niepewność U(T 4WR) dla poziom fności p0.95. rozszerzoną pomiar Wsazówa: łąd graniczny ΔgrT 4WR ( ) ońc niepewność rozszerzoną: U T 4WR 4, gdzie oblicza się na podstawie zależności podanej w normie w tabeli 3. Na tej podstawie należy obliczyć niepewność standardową typ ( ) T WR 3 p. ( ) T4 WR Δ gr T 4WR 3 i w str. 9
4. Wyorzystanie mltimetr do pomiar temperatry (pnt opcjonalny zapytać prowadzącego) Więszość współczesnych mltimetrów posiada możliwość atomatycznego przeliczania wartości mierzonej, taiej ja np. rezystancja termorezystora na inną wielość np. temperatrę. Przeliczanie odbywa się zazwyczaj poprzez zadanie il pntów charaterystyi statycznej czjnia. Zdarza się, że mltimetry posiadają zaprogramowane charaterystyi podstawowych czjniów, taich ja poplarne typy termorezystorów czy termopar. Używany podczas ćwiczeń mltimetr Rigol nie posiada wbdowanych fabrycznie charaterysty, możliwia jedna tworzenie oraz zapamiętanie własnych. Celem tego pnt ćwiczenia jest wyorzystanie mltimetr Rigol DM3051 oraz termorezystora PT100 do atomatycznego pomiar temperatry. Tworzenie charaterystyi nowego czjnia Przycis Sensor włącza możliwość bezpośredniego życia czjnia, czyli atomatycznego przeliczania eletrycznej wartości mierzonej (napięcia i prąd stałego, rezystancji oraz częstotliwości) na inną wielości (np. temperatrę, ciśnienie, ąt). Doładny opis można znaleźć w domentacji mltimetr (strony 1 9 w [6]). Charaterystya czjnia zadawana jest przy życi listy pntów. Sposób definiowania charaterystyi czjnia temperatry wraz z przyładami można znaleźć w domentacji [6] mltimetr Rigol (Example 6, strona 3 7). 1) Czjni PT100 powinien być podłączony do mltimetr w tai sposób, by możliwy był poprawny pomiar rezystancji metodą czteroprzewodową (strona 1 17 w [6]). ) Wcisając przycis Sensor należy włączyć obsłgę czjniów w mltimetrze. 3) Aby tworzyć nowy czjni należy wybrać w men pozycję New 4) W załadce właściwości Prpty możliwa jest zmiana nazwy czjnia (Name), należy zatwierdzić nazwę domyślną Sensor 5) Należy wybrać typ czjnia, wcisając Type > 4WR > 6) Następnie należy wybrać jednostę wyjściową, wcisając Unit > C > 7) Kolejnym roiem jest zdefiniowanie pntów, tóre wyznaczają charaterystyę czjnia. W tym cel należy wybrać Define. Na eranie pojawi się psta tablica, do tórej przycisiem Add należy dodać dwa pnty charaterystyi termorezystora Pt100: str. 10
a. wartości Meas odpowiada wartości mierzonej, w przypad termorezystora Pt100 jest to rezystancja, należy wpisać wartość 100 Ω, b. wartości Corrsp odpowiada wartość wyjściowej: temperatrze, w przypad Pt100, wartości 100 Ω odpowiada temperatra 0 C, należy więc wpisać wartość 0, c. wybranie ończy dodawanie pnt charaterystyi, zaś Done zapisje wszystie zmiany. 8) Gdy na eranie wyświetlana jest tabela definijąca charaterystyę czjnia, dostępne są dodatowe opcje: Add możliwia dodanie olejnego pn, Del snięcie zaznaczonego, Edit zmianę wartości, zaś Top i End szybie przesnięcie rsowa na począte i oniec tabeli. 9) Należy dodać drgi pnt charaterystyi termorezystora Pt100, tórem odpowiada temperatra 100 C (należy posłżyć się normą PN EN 60751 w cel znalezienia odpowiedniej wartości rezystancji). Po dodani obydw pntów, charaterystya czjnia opisana będzie równaniem liniowym, tóre należy odszać w normie PN EN 60751. 10) Jeżeli wszystie dane zostały wprowadzone poprawnie, należy nacisnąć lawisz w cel zapisania wartości pntów oraz przejścia do wyższego poziom men. 11) Ostatnim roiem tworzenia charaterystyi jest jej zapisanie w pamięci mltimetr, poprzez wybranie Save (w men New). Wyonanie pomiarów 1) Wybranie z men opcji Apply włącza życie onretnej charaterystyi czjnia, po jej wybrani na wyświetlani powinna pojawić się mierzona temperatra. ) Wybierając opcję Disp > All należy wyświetlić wielość mierzoną (rezystancję) oraz wartość przeliczoną (temperatrę). 3) Używając zaprogramowanej liniowej charaterystyi czjnia, należy zmierzyć temperatrę w dwóch miejscach, zapisjąc w tabeli : temperatrę T p i rezystancję R p wsazywane przez mltimetr. Tabela Pomiary temperatry czjniiem Pt100 z wyorzystaniem mltimetr termos zlewa/łaźnia Czjni Pt100 Różnice temperatr T p [ C] R p [Ω] T t [ C] ΔTT t T p [ C] str. 11
4) Wyznaczyć temperatrę teoretyczną T t, wyliczoną na podstawie wartości zmierzonej rezystancji R p oraz wielomian drgiego stopnia (), tóry jest doładnym modelem charaterystyi termorezystora PT100 i tórego współczynnii znajdje się w normie czjnia PN EN 60751. R p R p A + A + 4 1 R 0 R0 ( 1+ AT + T ) T () 5) Na podstawie wyniów pomiarów, należy wyznaczyć różnice temperatr, wynii zanotować w tabeli. Należy somentować otrzymane wynii. str. 1
5. Pomiar temperatry termoparą Termopara, czasem nazywana również termoogniwem lb termoelementem, znajdje szeroie zastosowanie zwłaszcza w przemyśle, dzięii prostej bdowie, szeroim zaresom pomiarowym oraz małej pojemności cieplnej. Termopara jest przetworniiem temperatry, tóry pod wpływem różnicy temperatr generje siłę termoeletryczną. Łącząc w pary różne metale lb stopy metali, można zysać czjnii o różnych zaresach pomiarowych oraz charaterystyach. Do najczęściej stosowanych par należą termopara typ J (Fe CNi), typ K (NiCr NiAl) oraz typ T (C CNi). Niepewność pomiar onretnegoo czjnia oreśla jego lasa doładności [9]. Dla termopary typ J, w zaresie temperatr od 40 C do 300 C lasa 1 błąd graniczny wynosi ±1.5 C zaś dla lasy błąd graniczny jest równy ±.5 C. Podczas zajęć zostaną żyte termopary typ J (lasy 1), oraz mltimetr Rigol DM3051 do pomiar siły termoeletrycznej. Termopary znajdją się w szczelnych obdowach metalowych. Spoina pomiarowa termopary zabezpieczona jest metalową swą. Do połączenia termopar żyto złącz oraz przewodów ompensacyjnych (zbdowanych z taich samych stopów ja termoeletrody). Do oceny poprawności pomiarów temperatry należy żyć miernia HI98501, a jego odczyty tratować jao temperatrę odniesienia (wzorcową). Wyonanie pomiarów Celem tego pnt ćwiczenia jest pomiar temperatry za warniem, że temperatra spoiny odniesienia jest znana. pośrednictwem termopary pod 1) Termopary należy podłączyćć do mltimetr zgodnie z rysniem w tai sposób, by możliwy był pomiar siły termoeletrycznej (napięcia). Rysne Schemat podłączenia termopar do mltimetr (A, oznaczenia różnych termoeletrod, olorem szarym zaznaczono złącza ompensacyjne) ) Spoinę odniesienia termopary należy mieścić w termosie w tórym znajdje się woda z lodem; temperatra tej mieszaniny powinna być blisa T 1 0 C. W cel wyrównania temperatry w mieszaninie, przed pomiarem należy ją zamieszać. str. 13
3) Spoinę pomiarową należy mieścić w łaźni wodnej, w tórej będzie mierzona temperatra T. Wynii pomiarów: siły termoeletrycznej oraz temperatry odniesienia (w termosie) mierzonej mierniiem HI98501, należy zanotować w tabeli. Tabela 3. Pomiar temperatry wody w łaźni wodnej przy pomocy termopary Temperatra spoiny odniesienia (pomiar mierniiem wzorcowym HI98501): Siła termoeletryczna: Wyznaczona temperatra spoiny pomiarowej: Niepewność pomiar temperatry: T 1 [ C] E [mv] T [ C] U(T ) Termos Łaźnia wodna 4) Znając temperatrę spoiny odniesienia oraz żywając tablic z normy PN EN 60584 1:1995 (strona 50), należy wyznaczyć temperatrę spoiny pomiarowej T. Jeżeli to onieczne do obliczenia różnicy temperatr spoin termopary na podstawie wartości siły termoeletrycznej należy sorzystać z interpolacji liniowej (opis znajdje się w pncie 3 instrcji). 4) Posłgjąc się normą PN 60584 wyznaczyć błędy graniczne pomiar temperatry, a następnie na tej podstawie niepewność rozszerzoną pomiar U(T ) dla poziom fności p0.95. Wsazówa: łąd graniczny ΔgrT oblicza się na podstawie zależności podanej w normie w tablicy 1. Na tej podstawie należy obliczyć niepewność standardową typ ( T ) ońc niepewność rozszerzoną: U( T ) ( ), gdzie 3 p. T ΔgrT i w 3 str. 14
6. Pomiar różnicy temperatr termoparą 1) Spoinę pomiarową należy mieścić w łaźni wodnej, natomiast spoinę odniesienia w zlewce z wodą o temperatrze poojowej. ) Należy zmierzyć i zanotować w tabeli: temperatrę odniesienia wody w zlewce i łaźni oraz napięcie. Tabela 5. Pomiar różnicy temperatr w zlewce i łaźni wyonywany termoparą Zlewa z wodą Łaźnia wodna Spoina odniesienia mierzy T 1 Spoina pomiarowa mierzy T Temp. odniesienia (HI98501): T 0 [ C] T 01 T 0 Zmierzona siła termoeletryczna: E [mv] Różnica Temperatr wyznaczona z siły ΔT E f(t 1 T ) [ C] termoeletrycznej: Różnica temperatr wyznaczona z pomiarów mierniiem wzorcowym ΔT 0 T 01 T 0 [ C] (HI98501): łąd bezwzględny pomiar różnicy temperatry: ΔT ΔT 0 ΔT E [ C] 3) Na podstawie wartości napięcia E oraz tabel normy PN EN 60584 1:1995, należy wyznaczyć różnicę temperatr. 4) Następnie należy porównać odczytaną z normy temperatrę z różnicą wsazań obliczoną na podstawie wsazań termometr HI98501. 5) Należy sformłować wniosi na temat pomiarów różnicy temperatr. str. 15