DNA - niezwykła cząsteczka. Tuesday, 21 May 2013

Podobne dokumenty
Kwasy Nukleinowe. Rys. 1 Struktura typowego dinukleotydu

Struktura DNA i chromatyny. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Scenariusz lekcji przyrody/biologii (2 jednostki lekcyjne)

Wykład 12 Kwasy nukleinowe: budowa, synteza i ich rola w syntezie białek

Laboratoria.net Innowacje Nauka Technologie

JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY

Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY. Jądro komórkowe. Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej.

1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów.

Numer pytania Numer pytania

6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

Mikrosatelitarne sekwencje DNA

Chemiczne składniki komórek

Budowa i rola DNA. 1. Cele lekcji. a) Wiadomości. b) Umiejętności. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. Metadane scenariusza

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A...

Wprowadzenie. DNA i białka. W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej.

Generator testów Biochemia wer / Strona: 1

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

Biochemia: Ćw. Kwasy nukleinowe

Dominika Stelmach Gr. 10B2

2. Enzymy pozwalające na manipulację DNA a. Polimerazy DNA b. Nukleazy c. Ligazy

GENETYKA. Budowa i rola kwasów nukleinowych Geny i genomy Replikacja DNA NM G

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

Wykład 14 Biosynteza białek

WYKŁAD: Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Klasyczny przepływ informacji. Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach

Cele kształcenia. Zapoznanie ze strukturą i funkcjami kwasów nukleinowych Zapoznanie z procesami leżącymi u podstaw biosyntezy białka

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

Kwasy nukleinowe i białka

Jak działają geny. Podstawy biologii molekularnej genu

Biologia Molekularna Podstawy

Johann Friedrich Miescher

Scenariusz lekcji biologii z wykorzystaniem metody CILIL Lekcja dla klasy IV technikum o rozszerzonym zakresie kształcenia

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

Nukleozydy, Nukleotydy i Kwasy Nukleinowe

Skrypt Bioinformatyka DRAFT Strona 67

Bioinformatyka Laboratorium, 30h. Michał Bereta

Czy żywność GMO jest bezpieczna?

Badanie składników kwasów nukleinowych

DNA musi współdziałać z białkami!

Kombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA. Marta Szachniuk

Podstawy biologii. Podstawy biologii molekularnej

Elementy teorii węzłów w biologii molekularnej. Katarzyna Kukuła gr. 10 B2

Inżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka

DNA i RNA ENZYMY MODYFIKUJĄCE KOŃCE CZĄSTECZEK. DNA i RNA. DNA i RNA

Profaza I wykształcenie się wrzeciona podziałowego, kondensacja chromatyny do chromosomów jest długa i składa się z 5 stadiów:

Hybrydyzacja kwasów nukleinowych

ODDZIAŁYWANIE KSENOBIOTYKÓW Z DNA

WSTĘP DO BIOLOGII. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Konspekt lekcji biologii w kl. III gimnazjum

WEKTORY WAHADŁOWE ENZYMY W KLONOWANIU POLIMERAZY

Wprowadzenie do biologii molekularnej.

TEORIA WĘZŁÓW ZASTOSOWANIE W BIOTECHNOLOGII MAGDA BILUT GR. 10B2

WSTĘP DO BIOLOGII. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Biologiczne podstawy ewolucji. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.

Wykład 1. Od atomów do komórek

Charakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji genetycznej

Budowa kwasów nukleinowych

Hybrydyzacja kwasów nukleinowych

Synteza TAG TAG. Glukoza. 3-fosforan dihydroksyacetonu. Glicerol. Glicerolo-3-fosforan + Acylo-CoA. CoA + Acylo-CoA. CoA.

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

Translacja i proteom komórki

PODSTAWY BIOLOGII - semestr I

Scenariusz lekcji biologii dla klasy 8 SP, 1 liceum poziom podstawowy. Temat: DNA nośnik informacji dziedzicznej. Przepływ informacji genetycznej.

Cukry właściwości i funkcje

Test kwalifikacyjny Lifescience dla licealistów 2015

Biologia medyczna, materiały dla studentów

Znaczenie nukleotydów:

Dane mikromacierzowe. Mateusz Markowicz Marta Stańska

Nukleotydy w układach biologicznych

Bioinformatyka Laboratorium, 30h. Michał Bereta

Jaka jest lokalizacja genu na chromosomie? Jakie jest jego sąsiedztwo?

Czy ewolucja biologiczna była poprzedzona przez abiotyczną selekcję fotochemiczną?

Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii. B. Zakreślenie obszaru odpowiadającemu jednemu nukleotydowi

Powodzenie reakcji PCR wymaga właściwego doboru szeregu parametrów:

GENETYKA. Genetyka. Dziedziczność przekazywanie cech rodziców potomstwu Zmienność występowanie różnic pomiędzy różnymi osobnikami tego samego gatunku

MARKERY MIKROSATELITARNE

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne

Zastosowanie teorii węzłów w biologii molekularnej. Piotr Krzywda Gr. 10B2

Generator testów bioinformatyka wer / Strona: 1

Skład chemiczny organizmów. Rola enzymów w przemianach metabo- licznych.

Prokariota i Eukariota

19. KWASY NUKLEINOWE Iwona Koniec-5' polinukleotydu Koniec-3' polinukleotydu

Fizyka i Ŝycie cz. I impresje molekularne. śycie z molekularnego punktu widzenia. Cząsteczka chemiczna

Podstawy genetyki molekularnej

KOD UCZNIA.. DATA... GODZINA

JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI? JAK ZMIERZYĆ ILOŚĆ KWASÓW NUKLEINOWYCH PO IZOLACJI?

I NUKLEOTYDY H C C H HC 1 C H. pirymidyna

ZASTOSOWANIE TEORII WĘZŁÓW. Natalia Grzechnik 10B2

ENZYMY RESTRYKCYJNE ENZYMY RESTRYKCYJNE CZYM RÓŻNIĄ SIĘ POSZCZEGÓLNE ENZYMY? nazewnictwo: EcoRV

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu

Nośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C

WSTĘP - dla nauczycieli

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.

ĆWICZENIA Z BIOCHEMII

Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA

Podstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.

POLIMERAZY DNA- PROCARYOTA

Oznaczanie RNA w materiale roślinnym

Transkrypt:

DNA - niezwykła cząsteczka

Składniki DNA

Składniki DNA

Nazewnictwo nukleotydów w DNA i RNA Zasada zawsze jest przyłączana wiązaniem N-glikozydowym Ortofosforan może być przyłączony w pozycji 3 lub 5

Struktura nukleotydów tworzących DNA i RNA A, G, C lub T A, G, C lub U

Nazewnictwo nukleotydów w DNA i RNA Typ cz!steczki DNA RNA Zasada azotowa Adenina Guanina Cytozyna Tymina Adenina Guanina Cytozyna Uracyl Nukleozyd = Zasada + Cukier (cukier deoksyryboza w przypadku DNA, ryboza w przypadku RNA) Deoksyadenozyna Deoksyguanozyna Deoksycytydyna Tymidyna Adenozyna Guanozyna Cytydyna Urydyna Nukleotyd = Zasada + Cukier + Ortofosforan (Grupa mono- di- lub trifosforanowa mo!e by" przy#$czona w pozycji 5 lub 3 reszty cukrowej) 3 -monofosforan deoksyadenozyny 5 -difosforan deoksyguanozyny 3,5 -bisfosforan deoksycytydyny 3 -trifosforan tymidyny 3 -monofosforan adenozyny 5 -difosforan guanozyny 3,5 -bisfosforan cytydyny 3 -trifosforan urydyny

Nukleotydy łączą się ze sobą w polimer - POLINUKLEOTYD - wiązaniami fosfodiestrowymi

W 1928 roku Fred Griffith pokazał, że nawet zinaktywowane bakterie zawierają czynnik, który w odpowiednich warunkach (obecność biorcy) może dojść do głosu - tu wywołać zapalenie płuc u myszy. Griffith ten proces nazwał TRANSFORMACJĄ

WNIOSKI Z DOŚWIADCZENIA GRIFFITHA: 1. Griffith doszedł do wniosku, że jakiś czynnik obecny w martwych wirulentnych bakteriach typu S miał zdolność transformowania niewirulentnego szczepu typu R w typ S. Była to pierwsza opisana transformacja. 2. Griffith nazwał substancję odpowiedzialną za ten proces czynnikiem transformującym, ale nie wiedział co to może być. 3. Tę zagadkę wkrótce rozwiązał Oswald Avery ze swoim zespołem.

Oswald Avery wraz ze współpracownikami (1930) pokazali, że makromolekułą stanowiącą czynnik transformujący w doświadczeniach Griffitha było DNA.

wewnątrz kapsydu Hershey i Chase do badań użyli bakteriofaga T2 zbudowanego z DNA i białka, pasożytującego na bakteriach Escherichia coli. zbudowany z białek

W 1952 roku Alfred Hershey i Marsha Chase dostarczyli rozstrzygajacych dowodów, że to DNA jest materiałem genetycznym. wewnątrz kapsydu Hershey i Chase do badań użyli bakteriofaga T2 zbudowanego z DNA i białka, pasożytującego na bakteriach Escherichia coli. zbudowany z białek

Cykl życiowy bakteriofaga T2

Doświadczenie Hershey a i Chase Zastosowali oni podwójne znakowanie bakteriofagów: - 32 P specyficznie znakujący DNA - 35 S specyficznie znakujący białka. Wyznakowanymi promieniotwórczo fagami zainfekowali bacterie E. coli. Następnie monitorowali rozkład promieniotwórczości w hodowli bakteryjnej.

Doświadczenie Hershey a i Chase - WYNIK Tylko niewielki procent 32 P znalazł się w supernatancie Większość 35 S została wykryta w supernatancie Wynik ten wskazywał, że to właśnie DNA był wstrzykiwany do cytoplazmy komórki bakteryjnej - tak jak by można tego oczekiwać po czynniku stanowiącym materiał genetyczny.

We wczesnych latach 50-tych Linus Pauling zwrócił uwagę, że białka mogą przybierać strukturę helisy.

Rosalind Franklin pracująca w laboratorium Maurice a Wilkinsa uzyskała rentgenowski obraz dyfrakcyjny uwodnionych włókien DNA. Obraz dyfrakcyjny dostarcza informacji dotyczącej krystalicznej struktury cząsteczki, a z tego można wnioskować o ułożeniu atomów w przestrzeni

Rosalind Franklin pracująca w laboratorium Maurice a Wilkinsa uzyskała rentgenowski obraz dyfrakcyjny uwodnionych włókien DNA. Obraz dyfrakcyjny dostarcza informacji dotyczącej krystalicznej struktury cząsteczki, a z tego można wnioskować o ułożeniu atomów w przestrzeni

Obraz dyfrakcyjny uwodnionych włókien DNA uzyskany przez Rosalind Franklin

Doświadczenie Erwina Chargaffa Chargaff był pionierem technik biochemicznych służących izolacji i oczyszczaniu kwasów nukleinowych z żywych organizmów oraz oznaczaniu ich stężenia. Wiadomo było, że DNA zawiera cztery zasady azotowe, Chargaff oznaczył ich wzajemne proporcje w różnych organizmach.

Doświadczenie Erwina Chargaffa - WYNIK

Doświadczenie Erwina Chargaffa - WYNIK

W 1953 roku James Watson i Francis Crick ustalili strukturę DNA. Przyczyniło się do tego kilka wcześniejszych odkryć, których autorami byli: n Linus Pauling n n Rosalind Franklin and Maurice Wilkins Erwin Chargaff 1953 2003

Użytek jaki Watson i Crick zrobili z doświadczenia Erwina Chargaffa

Struktura podwójnej helisy DNA duży rowek mały rowek

Nobliści z 1962 roku

Główne cechy struktury DNA 1. Dwie nici DNA tworzą prawoskrętną podwójną helisę. 2. Przeciwległe zasady łączą się poprzez wiązania wodorowe zgodnie z zasadą komplementarności: A/T i G/C. 3. Nici biegną antyrównolegle. 4. Na pełen obrót helisy (360 ) przypada 10 par zasad.

Główne cechy struktury DNA 1. Dwie nici DNA tworzą prawoskrętną podwójną helisę. 2. Przeciwległe zasady łączą się poprzez wiązania wodorowe zgodnie z zasadą komplementarności: A/T i G/C. 3. Nici biegną antyrównolegle. 4. Na pełen obrót helisy (360 ) przypada 10 par zasad.

Główne cechy struktury DNA Szkielet fosforanowo-cukrowy Mały rowek Duży rowek Komplementarne pary zasad

Główne cechy struktury DNA Szkielet fosforanowo-cukrowy Mały rowek Duży rowek Komplementarne pary zasad

Potrójna helisa pary zasad Watsona-Cricka i dodatkowo Hoogsteena

Denaturacja - renaturacja DNA

Denaturacja DNA

DNA w sztuce

Struktura RNA

Struktura RNA n Pierwszorzędowa struktura RNA jest identyczna ze strukturą nici DNA

Struktura RNA n Pierwszorzędowa struktura RNA jest identyczna ze strukturą nici DNA n Cząsteczka RNA zawiera zwykle od kilkuset do kilku tysięcy nukleotydów

Struktura RNA n Pierwszorzędowa struktura RNA jest identyczna ze strukturą nici DNA n Cząsteczka RNA zawiera zwykle od kilkuset do kilku tysięcy nukleotydów n RNA występuje głównie w formie jednoniciowej

Składniki DNA i RNA

(Rybo)nukleotydy

Łańcuch RNA

Jednoniciowa struktura RNA umożliwia tworzenie bardziej złożonych struktur trójwymiarowych Regiony komplementarne połączone wiązaniami wodorowymi Regiony niekomplementarne wychodzą poza obręb podwójnej helisy Struktura nazywana spinką do włosów

Jak na przykład ten rybosomalny RNA

Lub ten transferowy RNA

Podwójna helisa DNA struktura determinuje funkcję mały rowek duży rowek

Struktura chromatyny - organizacja przestrzenna DNA w komórkach eukariotycznych DNA owinięty wokół białek hostonowych

Struktura chromatyny - organizacja przestrzenna DNA w komórkach eukariotycznych DNA owinięty wokół białek hostonowych

Struktura chromatyny