Charakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji genetycznej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Charakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji genetycznej"

Transkrypt

1 Charakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji genetycznej

2

3

4

5

6 Deoksyrybonukleotyd

7 Deoksyrybonukleotyd Rybonukleotyd

8 NAD(P) + NAD + Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy

9 Wiązanie fosfodiestrowe

10 Tymina Pirymidyna Cytozyna Pirymidyna Adenina Puryna Guanina Puryna

11 Składniki DNA Zasada azotowa Nukleozyd (zasada + deoksyryboza) Nukleotyd (mono-p nukleozydu) Nukleotyd (tri-p nukleozydu) Adenina (puryna) Deoksyadenozyna Monofosforan deoksyadenozyny Trifosforan deoksyadenozyny Guanina (puryna) Deoksyguanozyna Monofosforan deoksyguanozyny Trifosforan deoksyguanozyny Tymina (pirymidyna) Deoksytymidyna Monofosforan deoksytymidyny Trifosforan deoksytymidyny Cytozyna (pirymidyna) Deoksycytydyna Monofosforan deoksycytydyny Trifosforan deoksycytydyny

12

13

14 Nukleosom Histony i DNA

15 Epigenetyka Euchromatyna Heterochromatyna Acetylacja Metylacja Fosforylacja

16 Przykład epigenetyki barw. chr. X barw. DNA Ciałko Barra XXi XY

17 Resweratrol Euchromatyna Heterochromatyna Sirtuiny

18 Dlaczego komplementarność? Replikacja (kopiowanie) Transkrypcja (przepisywanie) Translacja (tłumaczenie)

19 Replikacja DNA

20 Kierunek syntezy DNA 5 3 kierunek syntezy

21 Widełki replikacyjne

22 Fragmenty Okazaki

23 Fragmenty Okazaki

24 Fragmenty Okazaki

25 Fragmenty Okazaki

26 Fragmenty Okazaki

27 Kwasy nukleinowe DNA RNA Cukier Deoksyryboza Ryboza Zasady azotowe Stabilność chemiczna Adenina (A) Cytozyna (C) Guanina (G) Tymina (T) Duża Adenina (A) Cytozyna (C) Guanina (G) Uracyl (U) Mała

28 Struktura trna

29 RNA Typ mrna trna rrna snrna sirna mirna Funkcja Przenosi informacje z DNA do rybosomów Tłumaczy kodony mrna na aminokwasy Katalizuje syntezę białek i utrzymuje strukturę rybosomów Bierze udział w splicingu pre-mrna Reguluje aktywność transkrypcyjną

30 Gdzie, które? DNA Transkrypcja (sirna, mirna) Pre-mRNA Splicing (snrna) AUG... CGC.. UGA mrna MetionylotRNA UAC GCG ACU Met Arg Stop Translacja (rrna) ArginylotRNA Met... Arg... Białko

31

32 TATA box TATA binding protein rozpoznaje TATA box TATA box miejsce rozpoczęcia transkrypcji

33 TBP

34 Kod genetyczny DNA ATGGCCAATGATGCCCGTTATAATGCCTGA TACCGGTTACTACGGGCAATATTACGGACT RNA AUGGCCAAUGAUGCCCGUUAUAAUGCCUGA Białko M A N D A R Y N A *

35 Kod genetyczny 2. zasada kodonu 1. zasada kodonu 3. zasada kodonu

36 Czynniki transkrypcyjne Helisa-zakręt-helisa Suwak leucynowy

37 Suwak leucynowy

38 Czynnik transkrypcyjny Gen SRY

39 Remodeling chromatyny promotor genu

40 Remodeling chromatyny promotor genu

41 Remodeling chromatyny czynnik transkrypcyjny i polimeraza RNA transkrypcja TATA-box promotor genu

42 small interfering RNA

43 Zahamowanie translacji Ferrytyna magazynuje i transportuje żelazo Mało żelaza Dużo żelaza

44 Sekwencjonowanie Sangera

45

46 Dane genomowe ACCCACACACACCACACCCACACACCACACCCACACCA TCGCGCTGTCACACCTTACCCGGCTTTCTGACCGAAAT CTGTTCTTTAGCCCTACAACACTTTTACATAGCCCTAA TACGTCTCCTCCAAGCCCTATTGACTCTTACCCGGAGT TACCTTTATTTTATGTTTACTTTTTATAGACTGTCTTT TCTCTCGCTACTGCCGTGCAACAAACACTAAATCAAAA GCATATTCCCTAGAAAAAAATTTTCTTACAATATACTA GACTTTCGTAACAACAATTTCCTTCACTCTCCAACTTC AATATATCAAATCTACCGTCTGGAACATCATCGCTATC ATCAGCATGTACAGTGGTACCCTCGTGTCATCTGCAGC TCAAGCCAATGTGGTAACAACCACACCTCCGAAATCTG TGCCGAAATGTTTTATTGTAGAACAGCCCTATCAGCAT GGCACTTTAGATGGGGTAACTCCCAGCGCAATCTGATC AATTCATATCTGCTCCTCAACTGTCGATGATGCCTGCT GGACCCTGCAGTCCAGCGCTCGTCATGGAACGCAAACG AGCGCTTCCACAACAACCGTATCGTCTTTTGCCTCCCA TCCCAGTTCAAAAAGTACTGCAGCACCTCTGTCTTCGA TTAAAATACAACTCTTTGATCTGCCTTCCAGACATGCG CCTCTTGTCGAATCCAATACACTAATTGTTTCTCTTCT GCATAATTTCTCTGTATCTGAGAGTAGATCTCTCTCCT TATCCTACAGGGTCCCCATGATATGGCTCGATGTCTTC TCATTTCGCAGCATTCTCTCCACAGCTAGTGCTTCCCA TTCTGGCCAGCCCAACAGACACAGAGCTCGAACATCTT TATTGTGTGAACACTCCCTCTGGGCAGAAGTATATGTC TTAATTTCGTCAGACCGAAATCCAAGAAACTGTAAGAC GGAAATTGTGCTTTCAGTTTCTTTCTCTCTAGCAAAAC TACGACTCTTTGTTAATGTCGGTGACTGGATGGAATCT TTATTGGCGTCCTCCTTGGCACTAGCGTTGGTACTTTC GAGTTGGTACTTTCGGTGGTAGCAGCACTAGTGTTGGA GCATTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGC TCAGTGGTAGTAGCATTAGTGTTGGAGTTGGTACTTTC GAGTTGATACTTTTAGTGGTAGTAGCACTAGTCCTGAC GCACTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGC GCAGTGGTAGTAGCACTAGTGTTGGAGTTGGTACTTTC GAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTCGCATTAGTGCTGGA GCACTAGTCCTGACGTTGATGCTGGCAGTGGTAGTAGC GCAGTGGTAGTAGCATTAGTGCTGGAGTTGGTAGTCGC GCATTAGTACTGGCATTGGTACTGGCATTGGTAGTCGC GCATTAGTCCTGACGTTGGTACTAGCAGTGGTAATCGC GCATTAGCACTACCATGAATGCACGTGTTGCTGTCCTC TACCTGTCACTGCTATTGCTCTCCTGGAAGCTAGACGG GCTGTCGCCTGTTTTTCAGCCAATCTGTCCATTCTTTC GACAGGTCTGTCCTGGAGCCACAGCATCCAACATGCTG TCAAGTCCATAGAACTCGCGTACCTGTTCGGTTATACA TCACCCTTACGATTCCTTGCCGCCCAACTGTTTTTTCT CCATCTCTTAGTCTCCCTACACCTTGAATGAGCTCAAT ATGATCACCATCATCAATTGCTTAATGTCAATTCCTTC AGAACTTGCATGCTACCGTCAGTGACAAACTCCTTTGT CCCAGCTTCCCGTGTATCCATACCACCCTAAAATACTT TCCACTTCGTTGGTTGTGCTTGCAACTACAATGGCCTT AGGGCTAAAAGAAGCTTCAGTGCTTCTTCGGGCTGTGA TGAACATGCCCTAAAGGCACCTCGGATTTCTCCTTGAT TAGCTGGATAGACCTCTGCTGAGATCTTCCGACCGTTT TTCTTGGCCAGTCCCGTAAGCCCAATACGCTGCAACGC CCCACACACACACCACACCCACACCCACACACACCACACCCACACACCACACCCACACCA ACTCTCTCTCATCTACCTTTACTCGCGCTGTCACACCTTACCCGGCTTTCTGACCGAAAT TAAAAAAAATGAAAATGAAATCCTGTTCTTTAGCCCTACAACACTTTTACATAGCCCTAA ATAGCCCTAAATAGCCCTCATTTACGTCTCCTCCAAGCCCTATTGACTCTTACCCGGAGT TTCAGCTAAAAGCTATACTTACTACCTTTATTTTATGTTTACTTTTTATAGACTGTCTTT TCATCCTACTCCTTCGCACTTGTCTCTCGCTACTGCCGTGCAACAAACACTAAATCAAAA CAGTAAAATACTACATCAAAACGCATATTCCCTAGAAAAAAATTTTCTTACAATATACTA TACTACACAATACATAATCAGTGACTTTCGTAACAACAATTTCCTTCACTCTCCAACTTC TCTGCTCGAATCCCTACATAATAATATATCAAATCTACCGTCTGGAACATCATCGCTATC CAGCTCTTTGTGAACCGCTACCATCAGCATGTACAGTGGTACCCTCGTGTCATCTGCAGC GAGAACTTCAACGTTTGCCAAATCAAGCCAATGTGGTAACAACCACACCTCCGAAATCTG CTCCAAAAGATACTCCAGTTTCTGCCGAAATGTTTTATTGTAGAACAGCCCTATCAGCAT CGAGAGGAATGCCGTCCAATGCGGCACTTTAGATGGGGTAACTCCCAGCGCAATCTGATC TCGCAAGTGCATTCCTAGACTTAATTCATATCTGCTCCTCAACTGTCGATGATGCCTGCT AAACTGCAGCTTGACGTACTGCGGACCCTGCAGTCCAGCGCTCGTCATGGAACGCAAACG CTGAAAAACTCCACCTTTCTCGAGCGCTTCCACAACAACCGTATCGTCTTTTGCCTCCCA TTCTTCCTGGCACTTTTTTTCGTCCCAGTTCAAAAAGTACTGCAGCACCTCTGTCTTCGA TTCACGCAAGTTGCTCCATACTTTAAAATACAACTCTTTGATCTGCCTTCCAGACATGCG GAAAACTTGGCTCCCTTGCTTGCCTCTTGTCGAATCCAATACACTAATTGTTTCTCTTCT TCTAGTAATGGCCAGGTACCAAGCATAATTTCTCTGTATCTGAGAGTAGATCTCTCTCCT TTTTACGCTAAAATATTTCAAATATCCTACAGGGTCCCCATGATATGGCTCGATGTCTTC CAAGTATTCTTTGTATTCCTCGTCATTTCGCAGCATTCTCTCCACAGCTAGTGCTTCCCA AGCTATCCTCCGATACGATACTTTCTGGCCAGCCCAACAGACACAGAGCTCGAACATCTT TTGACAGCCCTTGCATAATCCGTATTGTGTGAACACTCCCTCTGGGCAGAAGTATATGTC AATACCATAGAGGAAAAGATGTTTAATTTCGTCAGACCGAAATCCAAGAAACTGTAAGAC ATTCATATTCTCGGAAGTATTGGGAAATTGTGCTTTCAGTTTCTTTCTCTCTAGCAAAAC CATTTGACTCCCTTTCCGCTTATACGACTCTTTGTTAATGTCGGTGACTGGATGGAATCT ATTATCCTCAGCATTGCCATCTTTATTGGCGTCCTCCTTGGCACTAGCGTTGGTACTTTC AGTGGTAGTAGCACTAGTGTTGGAGTTGGTACTTTCGGTGGTAGCAGCACTAGTGTTGGA GTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGCATTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGC ATTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGCATTAGTGTTGGAGTTGGTACTTTC AGTGGTAGTAGCATTAGTGCTAGAGTTGATACTTTTAGTGGTAGTAGCACTAGTCCTGAC GTTGATGCTGGCAGTGGTAGTCGCACTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGC ACTAGTCCTGACGTTGATGCTGGCAGTGGTAGTAGCACTAGTGTTGGAGTTGGTACTTTC GGTGGTAGTAGCATTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTCGCATTAGTGCTGGA GTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGCACTAGTCCTGACGTTGATGCTGGCAGTGGTAGTAGC ACTAGTCCTGACGTTGGTGCTGGCAGTGGTAGTAGCATTAGTGCTGGAGTTGGTAGTCGC ATTGGTACTGGCATTGGTGGTCGCATTAGTACTGGCATTGGTACTGGCATTGGTAGTCGC ATTAGTACTAGCATTGGTAGTCGCATTAGTCCTGACGTTGGTACTAGCAGTGGTAATCGC ATTAGTACTGGCGTTAGTACTGGCATTAGCACTACCATGAATGCACGTGTTGCTGTCCTC ATCACTGCTGCAATACTTTCTGTACCTGTCACTGCTATTGCTCTCCTGGAAGCTAGACGG TAACGCAACGATCGACATGGAAGCTGTCGCCTGTTTTTCAGCCAATCTGTCCATTCTTTC TATCAGTTCCACTGTGTCAGCAGACAGGTCTGTCCTGGAGCCACAGCATCCAACATGCTG GCCCTTTTTTCCTTTCTTTGATTCAAGTCCATAGAACTCGCGTACCTGTTCGGTTATACA GCCTTCCTTAATTGGTGGTAATTCACCCTTACGATTCCTTGCCGCCCAACTGTTTTTTCT AGATAATAGATAACAGAGGCCCCCATCTCTTAGTCTCCCTACACCTTGAATGAGCTCAAT AATATTAAGTCTATTATCAAGCATGATCACCATCATCAATTGCTTAATGTCAATTCCTTC AGTCACTAATTTCGTTCCGATGAGAACTTGCATGCTACCGTCAGTGACAAACTCCTTTGT GCGAGACACCTTTTCTGCAGCACCCAGCTTCCCGTGTATCCATACCACCCTAAAATACTT TCTCCAAGAGCAGGCCAATTCTTCCACTTCGTTGGTTGTGCTTGCAACTACAATGGCCTT CGACTCTGGTTCACTTTCAAAGAGGGCTAAAAGAAGCTTCAGTGCTTCTTCGGGCTGTGA TTCCACTTTCTTCCGAATTTTATGAACATGCCCTAAAGGCACCTCGGATTTCTCCTTGAT TAGATTAAACATCCGTGTTGGATAGCTGGATAGACCTCTGCTGAGATCTTCCGACCGTTT GAGCTCGTTGATGTCCATCGATTTCTTGGCCAGTCCCGTAAGCCCAATACGCTGCAACGC CCCACACACACACCACACCCACACCCACACACACCACACCCACA ACTCTCTCTCATCTACCTTTACTCGCGCTGTCACACCTTACCCG TAAAAAAAATGAAAATGAAATCCTGTTCTTTAGCCCTACAACAC ATAGCCCTAAATAGCCCTCATTTACGTCTCCTCCAAGCCCTATT TTCAGCTAAAAGCTATACTTACTACCTTTATTTTATGTTTACTT TCATCCTACTCCTTCGCACTTGTCTCTCGCTACTGCCGTGCAAC CAGTAAAATACTACATCAAAACGCATATTCCCTAGAAAAAAATT TACTACACAATACATAATCAGTGACTTTCGTAACAACAATTTCC TCTGCTCGAATCCCTACATAATAATATATCAAATCTACCGTCTG CAGCTCTTTGTGAACCGCTACCATCAGCATGTACAGTGGTACCC GAGAACTTCAACGTTTGCCAAATCAAGCCAATGTGGTAACAACC CTCCAAAAGATACTCCAGTTTCTGCCGAAATGTTTTATTGTAGA CGAGAGGAATGCCGTCCAATGCGGCACTTTAGATGGGGTAACTC TCGCAAGTGCATTCCTAGACTTAATTCATATCTGCTCCTCAACT AAACTGCAGCTTGACGTACTGCGGACCCTGCAGTCCAGCGCTCG CTGAAAAACTCCACCTTTCTCGAGCGCTTCCACAACAACCGTAT TTCTTCCTGGCACTTTTTTTCGTCCCAGTTCAAAAAGTACTGCA TTCACGCAAGTTGCTCCATACTTTAAAATACAACTCTTTGATCT GAAAACTTGGCTCCCTTGCTTGCCTCTTGTCGAATCCAATACAC TCTAGTAATGGCCAGGTACCAAGCATAATTTCTCTGTATCTGAG TTTTACGCTAAAATATTTCAAATATCCTACAGGGTCCCCATGAT CAAGTATTCTTTGTATTCCTCGTCATTTCGCAGCATTCTCTCCA AGCTATCCTCCGATACGATACTTTCTGGCCAGCCCAACAGACAC TTGACAGCCCTTGCATAATCCGTATTGTGTGAACACTCCCTCTG AATACCATAGAGGAAAAGATGTTTAATTTCGTCAGACCGAAATC ATTCATATTCTCGGAAGTATTGGGAAATTGTGCTTTCAGTTTCT CATTTGACTCCCTTTCCGCTTATACGACTCTTTGTTAATGTCGG ATTATCCTCAGCATTGCCATCTTTATTGGCGTCCTCCTTGGCAC AGTGGTAGTAGCACTAGTGTTGGAGTTGGTACTTTCGGTGGTAG GTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGCATTAGTGCTGGAGTTGGTAC ATTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGCATTAGTGT AGTGGTAGTAGCATTAGTGCTAGAGTTGATACTTTTAGTGGTAG GTTGATGCTGGCAGTGGTAGTCGCACTAGTGCTGGAGTTGGTAC ACTAGTCCTGACGTTGATGCTGGCAGTGGTAGTAGCACTAGTGT GGTGGTAGTAGCATTAGTGCTGGAGTTGGTACTTTCAGTGGTAG GTTGGTACTTTCAGTGGTAGTAGCACTAGTCCTGACGTTGATGC ACTAGTCCTGACGTTGGTGCTGGCAGTGGTAGTAGCATTAGTGC ATTGGTACTGGCATTGGTGGTCGCATTAGTACTGGCATTGGTAC ATTAGTACTAGCATTGGTAGTCGCATTAGTCCTGACGTTGGTAC ATTAGTACTGGCGTTAGTACTGGCATTAGCACTACCATGAATGC ATCACTGCTGCAATACTTTCTGTACCTGTCACTGCTATTGCTCT TAACGCAACGATCGACATGGAAGCTGTCGCCTGTTTTTCAGCCA TATCAGTTCCACTGTGTCAGCAGACAGGTCTGTCCTGGAGCCAC GCCCTTTTTTCCTTTCTTTGATTCAAGTCCATAGAACTCGCGTA GCCTTCCTTAATTGGTGGTAATTCACCCTTACGATTCCTTGCCG AGATAATAGATAACAGAGGCCCCCATCTCTTAGTCTCCCTACAC AATATTAAGTCTATTATCAAGCATGATCACCATCATCAATTGCT AGTCACTAATTTCGTTCCGATGAGAACTTGCATGCTACCGTCAG GCGAGACACCTTTTCTGCAGCACCCAGCTTCCCGTGTATCCATA TCTCCAAGAGCAGGCCAATTCTTCCACTTCGTTGGTTGTGCTTG CGACTCTGGTTCACTTTCAAAGAGGGCTAAAAGAAGCTTCAGTG TTCCACTTTCTTCCGAATTTTATGAACATGCCCTAAAGGCACCT TAGATTAAACATCCGTGTTGGATAGCTGGATAGACCTCTGCTGA GAGCTCGTTGATGTCCATCGATTTCTTGGCCAGTCCCGTAAGCC

47 Single Nucleotide Polymorphism

48 Fluorescent in situ hybridization

49

50

Kiedy? Co? Kto?? Skład chemiczny białek?? 9 listopada Enzymy Prof. Gromadzka. 16 listopada Kwasy nukleinowe, informacja genetyczna T.

Kiedy? Co? Kto?? Skład chemiczny białek?? 9 listopada Enzymy Prof. Gromadzka. 16 listopada Kwasy nukleinowe, informacja genetyczna T. Kiedy? Co? Kto?? Skład chemiczny białek?? 9 listopada Enzymy Prof. Gromadzka 16 listopada Kwasy nukleinowe, informacja genetyczna T. Ishikawa 23 listopada Struktura i funkcje białek T. Ishikawa 30 listopada

Bardziej szczegółowo

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II 10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Wykład 5 Droga od genu do

Bardziej szczegółowo

1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów.

1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów. mrna 1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów. GGA CGC GCT replikacja CCT GCG CGA transkrypcja aminokwasy trna antykodony

Bardziej szczegółowo

Kwasy Nukleinowe. Rys. 1 Struktura typowego dinukleotydu

Kwasy Nukleinowe. Rys. 1 Struktura typowego dinukleotydu Kwasy Nukleinowe Kwasy nukleinowe są biopolimerami występującymi w komórkach wszystkich organizmów. Wyróżnia się dwa główne typy kwasów nukleinowych: Kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) Kwasy rybonukleinowe

Bardziej szczegółowo

Wykład 12 Kwasy nukleinowe: budowa, synteza i ich rola w syntezie białek

Wykład 12 Kwasy nukleinowe: budowa, synteza i ich rola w syntezie białek BIOCHEMIA Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka semestr III Wykład 12 Kwasy nukleinowe: budowa, synteza i ich rola w syntezie białek WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI

Bardziej szczegółowo

6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier.

6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier. ID Testu: F5679R8 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Na indywidualne cechy danego osobnika ma (maja) wpływ A. wyłacznie czynniki środowiskowe. B. czynniki środowiskowe i materiał genetyczny. C. wyłacznie

Bardziej szczegółowo

GENETYKA. Budowa i rola kwasów nukleinowych Geny i genomy Replikacja DNA NM G

GENETYKA. Budowa i rola kwasów nukleinowych Geny i genomy Replikacja DNA NM G GENETYKA Budowa i rola kwasów nukleinowych Geny i genomy Replikacja DNA 1 Podręcznik Biologia na czasie 3 Maturalne karty pracy 3 Vademecum 2 Zadanie domowe Na podstawie różnych źródeł opisz historię badań

Bardziej szczegółowo

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany 1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy

Bardziej szczegółowo

Numer pytania Numer pytania

Numer pytania Numer pytania KONKURS BIOLOGICZNY ZMAGANIA Z GENETYKĄ 2016/2017 ELIMINACJE SZKOLNE I SESJA GENETYKA MOLEKULARNA KOD UCZNIA. IMIĘ i NAZWISKO. DATA... GODZINA.. Test, który otrzymałeś zawiera 20 pytań zamkniętych. W każdym

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD: Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Klasyczny przepływ informacji. Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach

WYKŁAD: Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Klasyczny przepływ informacji. Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach WYKŁAD: Ekspresja genów realizacja informacji zawartej w genach Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Klasyczny przepływ informacji ( Dogmat) Białka Retrowirusy Białka Klasyczny

Bardziej szczegółowo

DNA - niezwykła cząsteczka. Tuesday, 21 May 2013

DNA - niezwykła cząsteczka. Tuesday, 21 May 2013 DNA - niezwykła cząsteczka Składniki DNA Składniki DNA Nazewnictwo nukleotydów w DNA i RNA Zasada zawsze jest przyłączana wiązaniem N-glikozydowym Ortofosforan może być przyłączony w pozycji 3 lub 5 Struktura

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji przyrody/biologii (2 jednostki lekcyjne)

Scenariusz lekcji przyrody/biologii (2 jednostki lekcyjne) Joanna Wieczorek Scenariusz lekcji przyrody/biologii (2 jednostki lekcyjne) Strona 1 Temat: Budowa i funkcje kwasów nukleinowych Cel ogólny lekcji: Poznanie budowy i funkcji: DNA i RNA Cele szczegółowe:

Bardziej szczegółowo

Wykład 1. Od atomów do komórek

Wykład 1. Od atomów do komórek Wykład 1. Od atomów do komórek Skład chemiczny komórek roślinnych Składniki mineralne (nieorganiczne) - popiół Substancje organiczne (sucha masa) - węglowodany - lipidy - kwasy nukleinowe - białka Woda

Bardziej szczegółowo

Biologia Molekularna Podstawy

Biologia Molekularna Podstawy Biologia Molekularna Podstawy Budowa DNA Budowa DNA Zasady: Purynowe: adenina i guanina Pirymidynowe: cytozyna i tymina 2 -deoksyryboza Grupy fosforanowe Budowa RNA Budowa RNA Zasady: purynowe: adenina

Bardziej szczegółowo

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe Promotory genu Promotor bliski leży w odległości do 40 pz od miejsca startu transkrypcji, zawiera kasetę TATA. Kaseta TATA to silnie konserwowana sekwencja TATAAAA, występująca w większości promotorów

Bardziej szczegółowo

Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY. Jądro komórkowe. Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej.

Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY. Jądro komórkowe. Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej. Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Jądro komórkowe Jądro komórkowe Otoczka jądrowa zewnętrzna membrana jądrowa wewnętrzna

Bardziej szczegółowo

TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów

TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów Eksparesja genów TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów Przepisywanie informacji genetycznej z makrocząsteczki DNA na mniejsze i bardziej funkcjonalne cząsteczki pre-mrna Polimeraza RNA ETAP I Inicjacja

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU Transkrypcja RNA SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1. Karta

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. DNA i białka. W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej.

Wprowadzenie. DNA i białka. W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej. Wprowadzenie DNA i białka W uproszczeniu: program działania żywego organizmu zapisany jest w nici DNA i wykonuje się na maszynie białkowej. Białka: łańcuchy złożone z aminokwasów (kilkadziesiąt kilkadziesiąt

Bardziej szczegółowo

JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY

JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Jądro komórkowe 1 Jądro komórkowe Otoczka jądrowa zewnętrzna membrana jądrowa wewnętrzna

Bardziej szczegółowo

Transkrypcja i obróbka RNA. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Transkrypcja i obróbka RNA. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Transkrypcja i obróbka RNA Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Centralny dogmat biologii molekularnej: sekwencja DNA zostaje

Bardziej szczegółowo

Jak działają geny. Podstawy biologii molekularnej genu

Jak działają geny. Podstawy biologii molekularnej genu Jak działają geny Podstawy biologii molekularnej genu Uniwersalność życia Podstawowe mechanizmy są takie same u wszystkich znanych organizmów budowa DNA i RNA kod genetyczny repertuar aminokwasów budujących

Bardziej szczegółowo

Kwasy nukleinowe. Replikacja

Kwasy nukleinowe. Replikacja Kwasy nukleinowe Replikacja Białko Helikaza Prymaza SSB Funkcja w replikacji DNA Rozplata podwójną helisę Syntetyzuje starterowy odcinek RNA Stabilizuje regiony jednoniciowe Gyraza DNA Wprowadza ujemne

Bardziej szczegółowo

Zarówno u organizmów eukariotycznych, jak i prokariotycznych proces replikacji ma charakter semikonserwatywny.

Zarówno u organizmów eukariotycznych, jak i prokariotycznych proces replikacji ma charakter semikonserwatywny. HIPTEZY WYJAŚIAJĄCE MECHAIZM REPLIKACJI C. Model replikacji semikonserwatywnej zakłada on, że obie nici macierzystej cząsteczki DA są matrycą dla nowych, dosyntetyzowywanych nici REPLIKACJA każda z dwóch

Bardziej szczegółowo

Wykład 14 Biosynteza białek

Wykład 14 Biosynteza białek BIOCHEMIA Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka semestr III Wykład 14 Biosynteza białek WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI I INNOWACYJNYCH MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH

Bardziej szczegółowo

Podstawy genetyki molekularnej

Podstawy genetyki molekularnej Podstawy genetyki molekularnej Materiał genetyczny Materiałem genetycznym są kwasy nukleinowe Materiałem genetycznym organizmów komórkowych jest kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) 5 DNA zbudowany jest z nukleotydów

Bardziej szczegółowo

Cele kształcenia. Zapoznanie ze strukturą i funkcjami kwasów nukleinowych Zapoznanie z procesami leżącymi u podstaw biosyntezy białka

Cele kształcenia. Zapoznanie ze strukturą i funkcjami kwasów nukleinowych Zapoznanie z procesami leżącymi u podstaw biosyntezy białka Kwasy nukleinowe Odkrycie DNA W latach 1868-1869 Friedrich Miescher wypłukiwał krwinki białe z opatrunków i stwierdził, że słabe roztwory zasadowe powodują pęcznienie i rozpad jąder komórkowych, czego

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ

WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ Replikacja organizacja widełek replikacyjnych Transkrypcja i biosynteza białek Operon regulacja ekspresji genów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk REPLIKACJA

Bardziej szczegółowo

Generator testów 1.3.1 Biochemia wer. 1.0.5 / 14883078 Strona: 1

Generator testów 1.3.1 Biochemia wer. 1.0.5 / 14883078 Strona: 1 Przedmiot: Biochemia Nazwa testu: Biochemia wer. 1.0.5 Nr testu 14883078 Klasa: zaoczni_2007 IBOS Odpowiedzi zaznaczamy TYLKO w tabeli! 1. Do aminokwasów aromatycznych zalicza się A) G, P oraz S B) L,

Bardziej szczegółowo

Znaczenie nukleotydów:

Znaczenie nukleotydów: Kwasy nukleinowe Odkrycie DNA W latach 1868-1869 Friedrich Miescher wypłukiwał krwinki białe z opatrunków i stwierdził, że słabe roztwory zasadowe powodują pęcznienie i rozpad jąder komórkowych, czego

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ

WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ WPROWADZENIE DO GENETYKI MOLEKULARNEJ Replikacja organizacja widełek replikacyjnych Transkrypcja i biosynteza białek Operon regulacja ekspresji genów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk REPLIKACJA

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ 1. Gen to odcinek DNA odpowiedzialny

Bardziej szczegółowo

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Dr hab. Marta Koblowska, prof. UW Zakład Biologii Systemów, Wydział Biologii UW Pracownia Analiz Mikromacierzy i Sekwencjonowania UW/IBB PAN Klasyczne wyobrażenie

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Budowa rybosomu Translacja

Bardziej szczegółowo

Laboratoria.net Innowacje Nauka Technologie

Laboratoria.net Innowacje Nauka Technologie Akceptuję W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany

Bardziej szczegółowo

Nośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C

Nośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI BIOSYNTEZA BIAŁEK MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje

Bardziej szczegółowo

TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?)

TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Wstęp do biologii 2. TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2017 WSPÓLNE WŁAŚCIWOŚCI dzisiejszych organizmów procesy życiowe katalizowane

Bardziej szczegółowo

Spis treści 1 Komórki i wirusy Budowa komórki Budowa k

Spis treści 1 Komórki i wirusy Budowa komórki Budowa k Spis treści 1 Komórki i wirusy.......................................... 1 1.1 Budowa komórki........................................ 1 1.1.1 Budowa komórki prokariotycznej.................... 2 1.1.2

Bardziej szczegółowo

Geny i działania na nich

Geny i działania na nich Metody bioinformatyki Geny i działania na nich prof. dr hab. Jan Mulawka Trzy królestwa w biologii Prokaryota organizmy, których komórki nie zawierają jądra, np. bakterie Eukaryota - organizmy, których

Bardziej szczegółowo

Czy żywność GMO jest bezpieczna?

Czy żywność GMO jest bezpieczna? Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich

Bardziej szczegółowo

Ekspresja informacji genetycznej

Ekspresja informacji genetycznej Ekspresja informacji genetycznej Informacja o budowie i funkcjonowaniu organizmu jest zakodowana w sekwencji nukleotydów cząsteczek DNA i podzielona na dużą liczbę genów. Gen jest odcinkiem DNA kodującym

Bardziej szczegółowo

Skrypt Bioinformatyka DRAFT Strona 67

Skrypt Bioinformatyka DRAFT Strona 67 Spis treści 5 Budowa kwasów nukleinowych... 68 5.1 Nukleotydy... 68 5.2 Łaocuch polinukleotydowy... 71 5.3 Nić komplementarna... 71 6 Centralny dogmat Biologii Molekularnej... 74 7 Przepływ informacji

Bardziej szczegółowo

Regulacja ekspresji genów. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Regulacja ekspresji genów. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Regulacja ekspresji genów Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Problem: jak sprawić aby z jednej komórki powstał wielokomórkowy

Bardziej szczegółowo

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,

Bardziej szczegółowo

TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?)

TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Wstęp do biologii 2. TEORIA KOMÓRKI (dlaczego istnieją osobniki?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 WSPÓLNE WŁAŚCIWOŚCI dzisiejszych organizmów procesy życiowe katalizowane

Bardziej szczegółowo

Nukleozydy, Nukleotydy i Kwasy Nukleinowe

Nukleozydy, Nukleotydy i Kwasy Nukleinowe Nukleozydy, Nukleotydy i Kwasy Nukleinowe Materiały pomocnicze do wykładu Kwasy Nukleinowe dla studentów kierunku Chemia, specjalność: Chemia Bioorganiczna: Opracował: Krzysztof Walczak Gliwice 2011 Materiały

Bardziej szczegółowo

TRANSLACJA II etap ekspresji genów

TRANSLACJA II etap ekspresji genów TRANSLACJA II etap ekspresji genów Tłumaczenie informacji genetycznej zawartej w mrna (po transkrypcji z DNA) na aminokwasy budujące konkretne białko. trna Operon (wg. Jacob i Monod) Zgrupowane w jednym

Bardziej szczegółowo

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS KOLOKWIA; 15% KOLOKWIA-MIN; 21% WEJŚCIÓWKI; 6% WEJŚCIÓWKI-MIN; 5% EGZAMIN; 27% EGZAMIN-MIN; 26% WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU- 5 ECTS kolokwium I 12% poprawa kolokwium

Bardziej szczegółowo

Translacja i proteom komórki

Translacja i proteom komórki Translacja i proteom komórki 1. Kod genetyczny 2. Budowa rybosomów 3. Inicjacja translacji 4. Elongacja translacji 5. Terminacja translacji 6. Potranslacyjne zmiany polipeptydów 7. Translacja a retikulum

Bardziej szczegółowo

Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych???

Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Alfabet kwasów nukleinowych jest stosunkowo ubogi!!! Dla sekwencji DNA (RNA) stosuje się zasadniczo*

Bardziej szczegółowo

Dominika Stelmach Gr. 10B2

Dominika Stelmach Gr. 10B2 Dominika Stelmach Gr. 10B2 Czym jest DNA? Wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych Zawiera kwas deoksyrybonukleoinowy U organizmów eukariotycznych zlokalizowany w jądrze

Bardziej szczegółowo

Dr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki

Dr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Międzywydziałowe Studium Biotechnologii Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin Dr Marek Daniel Koter / dr hab. Marcin Filipecki Struktura RNA

Bardziej szczegółowo

THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE

THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE Anna Czarnecka Źródło: Intercellular signaling from the endoplasmatic reticulum to the nucleus: the unfolded protein response in yeast and mammals Ch. Patil & P. Walter The

Bardziej szczegółowo

Chromatyna struktura i funkcja

Chromatyna struktura i funkcja Chromatyna struktura i funkcja dr hab. Marta Koblowska dr Rafał Archacki http://www.accessexcellence.org/ab/gg/nucleosome.html GENETYKA FRIEDRICH MIESCHER (1844-1895) W 1869 roku wyizolował z jąder komórkowych

Bardziej szczegółowo

Biochemia: Ćw. Kwasy nukleinowe

Biochemia: Ćw. Kwasy nukleinowe pirymidyny puryny Biochemia: Ćw. Kwasy nukleinowe KWASY NUKLEINOWE Wyciąg z kart charakterystyki substancji niebezpiecznych: amoniak C, N azotan srebra C, N błękit metylenowy Xn chlorek żelaza Xn difenyloamina

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Wykład 4 Jak działają geny?

Bardziej szczegółowo

Chemiczne składniki komórek

Chemiczne składniki komórek Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F

Bardziej szczegółowo

Kwasy nukleinowe i białka

Kwasy nukleinowe i białka Metody bioinformatyki Kwasy nukleinowe i białka prof. dr hab. Jan Mulawka Kwasy nukleinowe DNA Kwas dezoksyrybonukleinowy jest to należący do kwasów nukleinowych wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny,

Bardziej szczegółowo

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Ekspresja genów jest regulowana

Bardziej szczegółowo

DNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro

DNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro DNA- kwas deoksyrybonukleinowy: DNA superhelikalny eukariota DNA kolisty bakterie plazmidy mitochondria DNA liniowy wirusy otrzymywany in vitro RNA- kwasy rybonukleinowe: RNA matrycowy (mrna) transkrybowany

Bardziej szczegółowo

Struktura DNA i chromatyny. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Struktura DNA i chromatyny. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura DA i chromatyny. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. W trakcie podziału komórkowego (mitozy) chromosomy są wiernie

Bardziej szczegółowo

Fragment cząsteczki DNA stanowiący matrycę dla syntezy cząsteczki lub podjednostki białka nazywamy GENEM

Fragment cząsteczki DNA stanowiący matrycę dla syntezy cząsteczki lub podjednostki białka nazywamy GENEM KONTROLA EKSPRESJI GENU PRZEKAZYWANIE INFORMACJI GENETYCZNEJ Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje nukleotydów

Bardziej szczegółowo

Rzęski, wici - budowa Mikrotubule. rozmieszczenie organelli. Stabilne mikrotubule szkielet rzęsek i wici

Rzęski, wici - budowa Mikrotubule. rozmieszczenie organelli. Stabilne mikrotubule szkielet rzęsek i wici Mikrotubule dynamiczna niestabilność - stabilizacja rozmieszczenie organelli ER Golgi organizują wnętrze komórki - polaryzacja komórki Mt Mt organizacja ER, aparatu Golgiego przemieszczanie mitochondriów

Bardziej szczegółowo

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje mrna Definicja genu - klasyczna GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną

Bardziej szczegółowo

Kombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA. Marta Szachniuk

Kombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA. Marta Szachniuk Kombinatoryczna analiza widm 2D-NOESY w spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego cząsteczek RNA Marta Szachniuk Plan prezentacji Wprowadzenie do tematyki badań Teoretyczny model problemu Złożoność

Bardziej szczegółowo

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

Informacje dotyczące pracy kontrolnej Informacje dotyczące pracy kontrolnej Słuchacze, którzy z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpili do pracy kontrolnej lub otrzymali z niej ocenę negatywną zobowiązani są do dnia 06 grudnia 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Wykład 5. Remodeling chromatyny

Wykład 5. Remodeling chromatyny Wykład 5 Remodeling chromatyny 1 Plan wykładu: 1. Przebudowa chromatyny 2. Struktura, funkcje oraz mechanizm działania kompleksów remodelujących chromatynę 3. Charakterystyka kompleksów typu SWI/SNF 4.

Bardziej szczegółowo

Budowa kwasów nukleinowych

Budowa kwasów nukleinowych Bioinformatyka (wykład monograficzny) wykład 2. E. Banachowicz Zakład Biofizyki Molekularnej IF UAM http://www.amu.edu.pl/~ewas Budowa kwasów nukleinowych Kwasy nukleinowe (DA i RA) zbudowane są z nukleotydów

Bardziej szczegółowo

Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych???

Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Analizy DNA in silico - czyli czego można szukać i co można znaleźć w sekwencjach nukleotydowych??? Alfabet kwasów nukleinowych jest stosunkowo ubogi!!! Dla sekwencji DNA (RNA) stosuje się zasadniczo*

Bardziej szczegółowo

Badanie składników kwasów nukleinowych

Badanie składników kwasów nukleinowych Badanie składników kwasów nukleinowych Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma na celu poznanie niektórych reakcji barwnych charakterystycznych dla kwasów nukleinowych. Na ćwiczeniu zostaną wykonane reakcje pozwalające

Bardziej szczegółowo

Bioinformatyka Laboratorium, 30h. Michał Bereta

Bioinformatyka Laboratorium, 30h. Michał Bereta Laboratorium, 30h Michał Bereta mbereta@pk.edu.pl www.michalbereta.pl Zasady zaliczenia przedmiotu Kolokwia (3 4 ) Ocena aktywności i przygotowania Obecnośd Literatura, materiały i ewolucja molekularna

Bardziej szczegółowo

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A...

Pamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A... 1. Zadanie (0 2 p. ) Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry. ta sama co w komórce macierzystej, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej, gamety, komórki budujące

Bardziej szczegółowo

Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów pierwszych klas liceum ogólnokształcącego ZMAGANIA Z GENETYKĄ ( , III edycja)

Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów pierwszych klas liceum ogólnokształcącego ZMAGANIA Z GENETYKĄ ( , III edycja) 1. Organizatorzy konkursu. Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów pierwszych klas liceum ogólnokształcącego ZMAGANIA Z GENETYKĄ (2018-2019, III edycja) Iwona Paprzycka nauczyciel biologii

Bardziej szczegółowo

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Definicja genu Region DNA, który określa dziedziczoną cechę organizmu; zwykle koduje pojedyncze białko lub RNA. Zawiera całą funkcjonalną podjednostkę wraz

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter Podstawy biologii komórki. Cz.

Księgarnia PWN: B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter Podstawy biologii komórki. Cz. Księgarnia PWN: B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter Podstawy biologii komórki. Cz. 1 ROZDZIAŁ 1. KOMÓRKI WPROWADZENIE 1 Jedność i różnorodność komórek 1

Bardziej szczegółowo

Bioinformatyka Laboratorium, 30h. Michał Bereta

Bioinformatyka Laboratorium, 30h. Michał Bereta Laboratorium, 30h Michał Bereta mbereta@pk.edu.pl www.michalbereta.pl Zasady zaliczenia przedmiotu Kolokwia (3 4 ) Ocena aktywności i przygotowania Obecność Literatura, materiały Bioinformatyka i ewolucja

Bardziej szczegółowo

Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów pierwszych klas liceum ogólnokształcącego ZMAGANIA Z GENETYKĄ [2017/2018]

Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów pierwszych klas liceum ogólnokształcącego ZMAGANIA Z GENETYKĄ [2017/2018] Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów pierwszych klas liceum ogólnokształcącego ZMAGANIA Z GENETYKĄ [2017/2018] 1. Organizatorzy konkursu. Iwona Paprzycka nauczyciel biologii VI Liceum

Bardziej szczegółowo

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje mrna Definicja genu GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną

Bardziej szczegółowo

Podstawy genetyki. Genetyka to dział biologii, analizujący problemy związane z dziedziczeniem cech i zmiennością organizmów.

Podstawy genetyki. Genetyka to dział biologii, analizujący problemy związane z dziedziczeniem cech i zmiennością organizmów. R o z d z i a ł 1 Podstawy genetyki Genetyka w medycynie W ostatnich dziesięcioleciach dokonał się znaczny postęp w zrozumieniu, jaką rolę odgrywają czynniki dziedziczne w procesach patologii człowieka.

Bardziej szczegółowo

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,

Bardziej szczegółowo

BIOINFORMATYKA. edycja 2016 / wykład 11 RNA. dr Jacek Śmietański

BIOINFORMATYKA. edycja 2016 / wykład 11 RNA. dr Jacek Śmietański BIOINFORMATYKA edycja 2016 / 2017 wykład 11 RNA dr Jacek Śmietański jacek.smietanski@ii.uj.edu.pl http://jaceksmietanski.net Plan wykładu 1. Rola i rodzaje RNA 2. Oddziaływania wewnątrzcząsteczkowe i struktury

Bardziej szczegółowo

Genomika Badanie genomu czyli bazy genetycznej organizmu Badanie oddziaływań genom-środowisko W oparciu o nowoczesne narzędzia badawcze

Genomika Badanie genomu czyli bazy genetycznej organizmu Badanie oddziaływań genom-środowisko W oparciu o nowoczesne narzędzia badawcze Nutrigenomika Jednostka prowadząca Katedra Biochemii i Chemii Klinicznej, Zakład Farmakogenomiki, Wydział Farmaceutyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny Genomika Badanie genomu czyli bazy genetycznej organizmu

Bardziej szczegółowo

Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny

Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny Analizy wielkoskalowe w badaniach chromatyny Analizy wielkoskalowe wykorzystujące mikromacierze DNA Genotypowanie: zróżnicowane wewnątrz genów RNA Komórka eukariotyczna Ekspresja genów: Które geny? Poziom

Bardziej szczegółowo

ODKRYCIE POLIMERAZY RNA IV

ODKRYCIE POLIMERAZY RNA IV ODKRYCIE POLIMERAZY RNA IV Ewa Róg-ZieliR Zielińska POLIMERAZY RNA U eukariota występuj pują trzy podstawowe rodzaje polimeraz RNA zależnych od DNA Wszystkie te polimerazy są złożone one z około o 12-17

Bardziej szczegółowo

Transport makrocząsteczek (białek)

Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek sortowanie białek - sekwencje sygnałowe lata 70-te XX w. - Günter Blobel - hipoteza sygnałowa; 1999r - nagroda Nobla Sekwencja sygnałowa: A

Bardziej szczegółowo

Marek Kudła. Rybozymy. RNA nośnik informacji i narzędzie katalizy enzymatycznej

Marek Kudła. Rybozymy. RNA nośnik informacji i narzędzie katalizy enzymatycznej Marek Kudła Rybozymy RNA nośnik informacji i narzędzie katalizy enzymatycznej Właściwości RNA umożliwiają ce kataliz ę enzymatyczną Możliwo ść tworzenia skomplikowanej struktury II i III rzędowej przez

Bardziej szczegółowo

Komórka eukariotyczna

Komórka eukariotyczna Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe zasady oceniania:

Przedmiotowe zasady oceniania: Przedmiotowe zasady oceniania: Przedmiotowe Zasady Oceniania z biologii obowiązujący w roku szkolnym 2012/13 r. w VIII LO realizowany przez nauczycieli przedmiotu Justynę Baranowską, Mirosławę Drażniuk,

Bardziej szczegółowo

INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA

INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA INICJACJA ELONGACJA TERMINACJA 2007 by National Academy of Sciences Kornberg R D PNAS 2007;104:12955-12961 Struktura chromatyny pozwala na różny sposób odczytania informacji zawartej w DNA. Możliwe staje

Bardziej szczegółowo

Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii. B. Zakreślenie obszaru odpowiadającemu jednemu nukleotydowi

Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii. B. Zakreślenie obszaru odpowiadającemu jednemu nukleotydowi Klucz punktowania do zadań Konkursu z Biologii Numer zadania Oczekiwana odpowiedź i sposób jej oceny Odpowiedzi: A. Poprawne uzupełnienie pustych pól podanymi oznaczeniami literowymi Maksymalna liczba

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji biologii z wykorzystaniem metody CILIL Lekcja dla klasy IV technikum o rozszerzonym zakresie kształcenia

Scenariusz lekcji biologii z wykorzystaniem metody CILIL Lekcja dla klasy IV technikum o rozszerzonym zakresie kształcenia Scenariusz lekcji biologii z wykorzystaniem metody CILIL Lekcja dla klasy IV technikum o rozszerzonym zakresie kształcenia Temat lekcji: Budowa i funkcje DNA Cele lekcji: poznawcze w zakresie wiadomości

Bardziej szczegółowo

WSTĘP DO BIOINFORMATYKI Konspekt wykładu - wiosna 2018/19

WSTĘP DO BIOINFORMATYKI Konspekt wykładu - wiosna 2018/19 WSTĘP DO BIOINFORMATYKI Konspekt wykładu - wiosna 2018/19 Witold Dyrka 14 marca 2019 1 Wprowadzenie 1.1 Definicje bioinformatyki Według polskiej Wikipedii [1], Bioinformatyka interdyscyplinarna dziedzina

Bardziej szczegółowo

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych

Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Regulacja transkrypcji genów eukariotycznych Klasyczne wyobrażenie genu fragment DNA, który koduje mrna Definicja genu GEN- podstawowa jednostka dziedziczenia Region DNA, który określa charakterystyczną

Bardziej szczegółowo

Budowa i rola DNA. 1. Cele lekcji. a) Wiadomości. b) Umiejętności. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. Metadane scenariusza

Budowa i rola DNA. 1. Cele lekcji. a) Wiadomości. b) Umiejętności. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. Metadane scenariusza Metadane scenariusza Budowa i rola DNA 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna nazwy związków chemicznych budujących cząsteczkę DNA i wie, jak są ze sobą powiązane, wie, jak wygląda model przestrzenny

Bardziej szczegółowo

Plan działania opracowała Anna Gajos

Plan działania opracowała Anna Gajos Plan działania 15.09-15.10 opracowała Anna Gajos Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów: 1. Budowa chemiczna organizmów. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki 3. Cykl komórkowy 4. Metabolizm

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie RNA w materiale roślinnym

Oznaczanie RNA w materiale roślinnym znaczanie RA w materiale roślinnym rowadzący: mgr inż. Marta Grec 1. Wstęp teoretyczny RA oraz DA, nazywane kwasami nukleinowymi, są długimi liniowymi polimerami, w których monomery stanowią nukleotydy

Bardziej szczegółowo

Metody bioinformatyki. Ekspresja genów. prof. dr hab. Jan Mulawka

Metody bioinformatyki. Ekspresja genów. prof. dr hab. Jan Mulawka Metody bioinformatyki Ekspresja genów prof. dr hab. Jan Mulawka Genetyczny skład prawie wszystkich komórek somatycznych organizmów wielokomórkowych jest identyczny. Fenotyp (swoistość tkankowa lub komórkowa)

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs biologiczny ETAP REJONOWY Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi

KARTA ODPOWIEDZI konkurs biologiczny ETAP REJONOWY Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi Nr zad. Max punktów 1. 3 pkt. A. wiroidy B. wirusy C. priony 2. 5 pkt. KULISTE KARTA ODPOWIEDZI konkurs biologiczny ETAP REJONOWY Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi WYDŁUŻONE BAKTERIE SPIRALNIE SKRĘCONE

Bardziej szczegółowo