Działalność naukowa od 2012 roku I. Badania naukowe: 1. Nazwa podzadania: Jakość mięsa i tłuszczu gęsi owsianych utrzymywanych w modyfikowanych systemach żywienia. Nr: 05-5.03.2 (5142.2). Okres realizacji podzadania: 01.01.2011 31.12.2013. Kierownik podzadania: dr inż. Halina Bielińska Współwykonawcy zaangażowani twórczo: STRESZCZENIE - dr inż. Halina Bielińska - prof. dr hab. Mariusz Pietras - dr inż. Kamila Kłos - dr inż. Jakub Badowski - mgr inż. Rafał Sandecki Badania przeprowadzono na 1800 gęsiach Białych Kołudzkich w trzech etapach ( w latach 2011 2013). Każdorazowo wychowalnię zasiedlano gąsiętami z pierwszego wylęgu w marcu, odpowiednio w doświadczeniach (1, 2, 3) było to w dniach 9-y, 7-y, 6-y tego miesiąca. Celem badań było określenie wpływu suplementacji diety gęsi, w tym ziarna owsa suszonymi ziołami (forma zmielona) na wyniki odchowu, wartość rzeźną oraz jakość mięsa i tłuszczu owsianych gęsi Białych Kołudzkich. W doświadczeniach stosowano w różnych proporcjach, odpowiednio w grupach: pokrzywę, pokrzywę + rumianek, pokrzywę i skrzyp, pokrzywę z miętą pieprzową oraz pokrzywę, rumianek, skrzyp i miętę pieprzową. W grupie kontrolnej każdorazowo nie stosowano suplementacji mieszanką ziołową. Dodatek ziół wynosił od 1% do 6% dawki paszy treściwej w odchowie, oraz w takiej samej ilości do dawki owsa podczas 3-tygodniowego dotuczania gęsi. W badaniach rejestrowano wyniki produkcyjne, w tym użytkowości rzeźnej oraz wskaźniki jakości mięsa i tłuszczu gęsi owsianych, których uboje prowadzono po ukończeniu 17. tygodni życia. Uzyskane wyniki opracowano statystycznie za pomocą programu STATISTICA 6.0 PL. Dodatek ziół w odchowie stosowano do czasu, kiedy pojawiała się możliwość skarmiania świeżej zielonki z upraw polowych (żyto, trawy z motylkowymi).
Wnioski: 1. Nie zanotowano statystycznie potwierdzonych różnic w spożyciu paszy, owsa, ziół i zielonki z tendencją do mniejszego zużycia mieszanki treściwej w grupach doświadczalnych. 2. W badaniach zarejestrowano statystycznie istotne różnice między grupami, w masie ciała 17. tygodniowych gęsiorów. 3. Zastosowanie suszonych ziół (pokrzywy, rumianku, mięty pieprzowej, skrzypu) w ilości do 1-6% dawki paszy treściwej wpłynęło ogólnie korzystnie na wyniki odchowu (mniejsza liczba padnięć), dobre samopoczucie gąsiąt i dobrostan ptaków. 4. Dodatek ziół podczas 3 tygodniowego okresu tuczu owsem wpłynął na zwiększenie wartości handlowej tuszek, poprzez bardzo dobre i swoiste wybarwienie, masę mięśni i wypełnienie partii piersiowej, w konsekwencji uzyskanie najwyższej oceny tj. I klasy eksportowej tuszek z grup doświadczalnych. 5. Suplementacja żywienia gęsi owsianych Białych Kołudzkich suszonymi ziołami wpłynęła na zwiększenie w mięśniach piersiowych oraz uda z podudziem, zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie PUFA, C 18:3, PUFAΩ3, PUFAΩ6 oraz CLA, wzbogacając tym samym wartość odżywczą gęsiny. 6. Wyniki badań zawartości cholesterolu w mięsie gęsi owsianych wykazały, że dodatek suszonych ziół wpłynął na obniżenie wskaźnika, średnio od 5,0% do 8,0%, w porównaniu do uzyskanego w grupie kontrolnej. 7. Modyfikowany system żywienia, którego wpływ badano w trzech eksperymentach, został wdrożony do praktyki, jako ważny element technologii produkcji gęsi owsianych, przy braku zielonki w odchowie gęsi z wczesno-wiosennych wylęgów. 2. Nazwa celu szczegółowego: Wpływ wartości pokarmowej wybranych odmian owsa na wskaźniki lipidowe i hormonalne krwi oraz użytkowość rzeźną gęsi owsianych Białych Kołudzkich. Nr : 05-014.2. Okres realizacji celu szczegółowego: 01.01.2014 31.12.2017. Kierownik celu szczegółowego: dr inż. Halina Bielińska - dr inż. Halina Bielińska - prof. dr hab. Mariusz Pietras - mgr inż. Rafał Sandecki - dr inż. Kamila Kłos - dr inż. Jakub Badowski
STRESZCZENIE Celem badań jest określenie wpływu różnych odmian owsa (Furman, Breton, Rajtar, Nagus) stosowanych podczas tuczu, na wskaźniki krwi oraz użytkowość rzeźną gęsi owsianych Białych Kołudzkich. Gąsięta (każdorazowo po 200 sztuk) po wylęgu są oznakowane znaczkami kłódeczkowymi oraz określona jest ich masa ciała. Gęsi utrzymywane są zgodnie z technologią tuczu owsianego i wymogami dobrostanu. Do końca 12. tygodnia gęsiory i gęsi żywione są jednolicie roślinną mieszanką treściwa i zielonką ciętą oraz korzystają z pastwiska. Po ukończeniu 12. tygodnia odchowu ptaki podzielono na dwie grupy po 100 ptaków (50 +50 ). Grupa I (kontrolna) każdorazowo otrzymywała odmianę Furman, a w grupie doświadczalnej skarmiano odpowiednio odmianę Breton, Rajtar i Nagus. Podczas uboju (każdorazowo po 16 ptaków z każdej grupy) dokonanego po ukończeniu 15. tygodnia, pobrano próby krwi oraz wykonano analizę rzeźną gęsiorów i gęsi. Pobrano próby mięśni piersiowych i udowych oraz tłuszczu sadełkowego w celu określenia składu chemicznego, zawartości kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Zakończenie badań i opracowanie wyników planowane jest na grudzień 2017 r. 3. Nazwa celu szczegółowego: Wpływ zabiegów technologicznych podczas inkubacji jaj na wskaźniki lęgu piskląt gęsi Białej Kołudzkiej. Nr 06-009.2. Okres realizacji celu szczegółowego: od 01.01.2014 r. do 31.12.2016 r. Kierownik celu szczegółowego: dr inż. Jakub Badowski dr inż. Jakub Badowski dr inż. Halina Bielińska dr inż. Kamila Kłos STRESZCZENIE Wykonane w IZ-PIB badania, miały na celu ocenę wpływu zmiany położenia jaj gęsich podczas inkubacji, tzn. obracania o 180 o wzdłuż osi długiej jaja, w kolejnych dobach inkubacji, na wylęgowość i jakość wylęganych piskląt. Badania dotyczą doskonalenia technologii lęgu piskląt gęsi Białej Kołudzkiej, jedynej komercyjnej rasy gęsi w Polsce. Doświadczenia przeprowadzono w latach 2014-2016, stosując do inkubacji komory lęgowe typu D-36 i komory klujnikowe Atlas 180S. W kolejnych etapach badań nad technologią lęgu gąsiąt, stosowano najkorzystniejszą technikę wyłonioną w poprzednim etapie. Zbadano technologię bez obracania ręcznego jaj w trakcie inkubacji, z obracaniem jednorazowym i dwukrotnym w ciągu doby, w okresie od
9. do 26. doby lęgu, jak też z obracaniem jeden raz na dobę w okresie od 9. do 15. doby i w okresie od 16. do 26. doby lęgu. Wszystkie warianty technologii stosowano w powiązaniu ze stałą temperaturą 37,8 o C i wilgotnością względną powietrza 52% oraz ze schładzaniem jaj od 9. do 26. doby lęgu. Wyniki badań wskazują, że technologia z zastosowaniem ręcznego obracania jaj jeden raz na dobę, od 9. do 26. doby lęgu jest najkorzystniejsza ekonomicznie. W dwóch etapach badań wykazano dla tej technologii tendencję uzyskiwania najlepszych wskaźników wylęgu, powiązanych z najmniejszym udziałem piskląt wybrakowanych z powodu wady pępka i najlepszej synchronizacji wylęgu. Także w 3. etapie ta technologia wykazywała najlepszą efektywność ekonomiczną. Zwiększenie częstotliwości ręcznego obracania jaj do dwóch razy w ciągu doby, nie wpływało na zwiększenie wylęgu piskląt z jaj zapłodnionych, natomiast w wyniku stosowania zmniejszonej częstotliwości obracania jaj w ciągu doby, uzyskano mniejszą wylęgowość piskląt, jednak zależności tych nie udowodniono statystycznie. W 3. etapie badań, najlepsze wyniki wylęgu gąsiąt z jaj zapłodnionych wykazano w grupie III, z jednokrotnym obracaniem jaj w ciągu doby w okresie od 9. do 15. doby lęgu, jednak badania sugerują, że może skutkować większym udziałem gąsiąt z wadą pępka w porównaniu do grupy II, w której jaja obracano w okresie od 9. do 26. doby lęgu. 4. Nazwa celu szczegółowego: Wpływ probiotyków na wyniki odchowu i jakość mięsa gęsi Białej Kołudzkiej. Nr 05-3.04.2 (5140.2). Okres realizacji podzadania: od 01.01.2011 r. do 31.12.2013 r. Kierownik podzadania: dr inż. Jakub Badowski dr inż. Jakub Badowski dr inż. Halina Bielińska dr inż. Kamila Kłos STRESZCZENIE Celem naukowym badań była ocena wpływu probiotyku na wyniki odchowu, jakość mięsa i wartość użytkową rzeźnych gęsi Białych Kołudzkich. Celem
praktycznym jest opracowanie metody odchowu i tuczu gęsi Białych Kołudzkich z zastosowaniem probiotyku, dla zwiększenia ich zdrowotności, doskonalenia jakości mięsa i wydajności rzeźnej. Materiałem doświadczalnym były gąsięta Białe Kołudzkie w liczbie po 300 sztuk w każdym z trzech etapów badań. W 1. etapie gąsięta grupy I-kontrolnej przez cały okres odchowu i tuczu nie otrzymywały probiotyku, w żywieniu grupy II i III zastosowano do paszy dodatek probiotyku zawierający żywe, liofilizowane kultury bakterii: Bifidobacterium bifidum (BB-241, BB-108, BB-94, BB-77), Enterococcus faecium (EF-42), Lactobacillus acidophillus (LA-31) i Pediccocus acidilactici (PAL-34). W grupie II probiotyk zastosowano od pierwszej doby wychowu do 17. tygodnia życia włącznie (do końca tuczu), w ilości 0,5 kg (40 mld JTK) na 1 tonę mieszanki treściwej. W grupie III probiotyk zastosowano od 10. do 17. tygodnia życia gęsi, w takiej ilości jak w grupie II. W 2. i 3. etapie badań gąsięta grupy I kontrolnej przez cały okres odchowu i tuczu nie otrzymywały probiotyku, natomiast w grupie II i III, czynnikiem różnicującym grupy była dawka probiotyku, w grupie II taka sama jak w 1. etapie (40 mld JTK/na 1 tonę mieszanki treściwej), a w grupie III większa niż w 1. etapie badań (60 mld JTK/na 1 tonę mieszanki treściwej). Zastosowanie probiotyku w żywieniu gęsi Białej Kołudzkiej wpłynęło zwiększenie średniej masy ciała 17-tygodniowych gęsi rzeźnych i średniej masy tuszki. Stosowanie probiotyku w żywieniu gęsi od początku wychowu lub od 10. tygodnia życia powoduje zbliżoną efektywność tuczu. Uzyskana przez gęsi masa ciała w 17. tygodniu, nie różni grup statystycznie istotnie. Zwiększenie dawki probiotyku z 40 do 60 mld JTK/na 1 tonę nie wpływa na masę ciała 17-tygodniowych gęsi rzeźnych. Stosowanie probiotyku w żywieniu nie wpływa na wydajność rzeźną, jakość i skład mięsa gęsi. 5. Nazwa podzadania: Szacowanie umięśnienia ud i podudzi u mieszańca W31 gęsi Białych Kołudzkich. Numer podzadania: 01-1.06.2. Okres realizacji podzadania: od 01.01.2011 r. do 31.12.2012 r. Kierownik podzadania: dr inż. Kamila Kłos dr inż. Kamila Kłos dr inż. Jakub Badowski dr inż. Halina Bielińska
STRESZCZENIE Celem badań była ocena masy mięśni ud i podudzi u mieszańca W31 (samiec W33 i samica W11) gęsi Białych Kołudzkich. Badania były przeprowadzone w dwóch etapach. W etapie I materiał doświadczalny stanowiły gęsi Białe Kołudzkie w liczbie 340 szt., w tym 240 samic rodu W11 i 100 samców rodu W33. Ptaki utrzymywano w jednej grupie zgodnie z technologią wychowu stosowaną w IZ- PIB ZD Kołuda Wielka. W 11. i 17. tygodniu życia ptaków wykonano następujące pomiary zoometryczne: długość lewego ramienia, długość lewego przedramienia, długość grzebienia mostka, długość lewego podudzia, długość lewego skoku, obwód lewego skoku oraz zmierzono grubość mięśni piersiowych. Na podstawie uzyskanych danych wyliczono współczynniki korelacji między wybranymi parametrami, indeksy selekcyjne, a następnie wybrano 120 samic W11 i 32 samce W33, na rodziców przyszłego pokolenia mieszańca W31. W etapie II natomiast materiałem doświadczalnym były mieszańce W31 gęsi Białej Kołudzkiej w liczbie 200 ptaków (100 samic i 100 samców). Ptaki były odchowywane w jednej grupie i tuczone do 17. tygodnia zgodnie z technologią własną IZ- PIB ZD Kołuda Wielka. W 17. tygodniu życia wykonano następujące pomiary zoometryczne: długość lewego ramienia, długość lewego przedramienia, długość grzebienia mostka, długość lewego podudzia, długość lewego skoku, obwód lewego skoku oraz zmierzono grubość mięśni piersiowych. Następnie wybrane ptaki ubito i poddano uproszczonej dysekcji. Na podstawie zgromadzonych danych obliczono wydajność rzeźną i korelacje pomiędzy poszczególnymi cechami. Po analizie zebranych wyników sformułowano następujące wnioski: 1. Wykazano u gęsi Białych Kołudzkich w czystych rodach W11 i W33 istotne korelacje między długością grzebienia mostka i długością podudzia, a wykonanymi przyżyciowo pomiarami zoometrycznymi (długość ramienia, długość przedramienia, długość skoku, obwód skoku, grubość mięśni piersiowych). 2. Stwierdzono wysoko istotne współczynniki korelacji między masą mięśni nogi, a długością i obwodem skoku u mieszańca W31 gęsi Białych Kołudzkich. 3. Długość skoku i obwód skoku (duża powtarzalność i dokładność pomiaru) u samców rodu W33 są parametrami, które powinny być wykorzystane do dokładniejszego przyżyciowego szacowania masy mięśni ptaków, a co za tym idzie w selekcji na zwiększenie masy mięśni ud i podudzi u mieszańca W31.
4. Analiza rzeźna mieszańca W31 wykazała, że przy technologii tuczu owsianego stosowanego w IZ PIB ZD Kołuda Wielka najcenniejsze wyręby, czyli mięśnie piersiowe i całe nogi osiągają masę na zbliżonym poziomie. Udział mięśni piersiowych w tuszce wynosi średnio 16,85%, a mięśni udowych z podudziem 14%.