Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania bieżących, śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z języka polskiego klasa I GIMNAZJUM I. Działalność ucznia we wszystkich sferach jego aktywności oceniana jest: - na bieżąco, wyrażona ocenami w skali 1-6, w zakresie aktywności na lekcji znakiem +: przy czym 5+ ocena bdb, 4+ ocena db, 3+ ocena dst; bz - brak zadania, 0 nieobecność ucznia na sprawdzianie - okresowo: w skali 1-6 poparta informacją szczegółową zawierającą wszystkie składniki oceniania - rocznie - wyrażona oceną w skali 1-6. II. Pomiar osiągnięć ucznia odbywa się za pomocą następujących narzędzi: - Odpowiedź ustna polega na sprawdzeniu wiadomości i umiejętności ucznia w zakresie rozumienia problemu, związków przyczynowo skutkowych, postaw i przekonań dotyczących danego działu programowego; orientacji w świecie literackim i językowym. - Prace pisemne: testy pisemne z zadaniami otwartymi i zamkniętymi sprawdziany językowe po każdym dziale dyktando pisanie ze słuchu krótkie sprawdziany kartkówki zadania klasowe (wypracowanie na wybrany temat) - Prace terminowe: krótkie prace domowe o charakterze celowym (notatka, czytanka) wypracowania podsumowujące projekt portfolio przeczytanie lektury referaty i opracowania tematyczne sprawozdanie lub recenzja z wycieczki, spektaklu, itd. konkursy polonistyczne recytacja z pamięci poezji lub prozy samodzielnie wykonana przez ucznia pomoc dydaktyczna do nauki języka polskiego aktywność ucznia na lekcji samodzielnie przygotowana wystawka lub współudział w inscenizacji. praca w grupach (uwzględniająca samoocenę ucznia). III. Sprawdzanie wiadomości i umiejętności odbywa się poprze prace pisemne: testy (sprawdziany językowe) co najmniej jeden w okresie lub po zakończeniu określonej partii materiału (działu) dyktanda 2 w okresie prace stylistyczne klasowe 1-2 w okresie prace stylistyczne, dłuższe formy wypowiedzi jako prace domowe według potrzeb kartkówki (w miarę potrzeb, na bieżąco) testy znajomości lektury i rozumienia tekstu literackiego wg potrzeb Sprawdzian pisemny obejmujący dział materiału musi być zapowiedziany na tydzień przed jego przeprowadzeniem. Uczniowie są zobowiązani do uczestniczenia w sprawdzianie w określonym dniu. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może pisać sprawdzianu w wyznaczonym terminie, powinien to uczynić w ciągu dwóch tygodni od daty powrotu do szkoły. Testy uwzględniają wszystkie poziomy wymagań. W zależności od zdobytych punktów, uczniowie otrzymują następujące oceny:
bardzo dobry 91 100 % dobry 75 90 % dostateczny 51 74 % dopuszczający 31 50 % niedostateczny 0 30 % Ocenę celującą przewiduje się w przypadku uzyskania 100% punktów i wykonania ćwiczenia dodatkowego. Krótkie sprawdziany (odpowiedzi pisemne) będą wykonywane w ciągu 10-15 minut. Nie muszą być zapowiedziane i nie podlegają poprawie za wyjątkiem oceny ndst. Zakres treści tych sprawdzianów obejmuje 1 3 ostatnie lekcje. Odpowiedzi ustne na każdą odpowiedź składa się zawartość merytoryczna, argumentacja, wyrażanie sądów i ocen, stawianie tez lub hipotez, uzasadnianie wypowiedzi, poprawne użycie języka polskiego, literackiego. Dodatkowe pytania naprowadzające wpływają na obniżenie oceny. Recytacja obowiązuje znajomość całości lub fragmentów wybranych i wskazanych przez nauczyciela dzieł literackich (w przypadku wybranych dłuższych utworów poetyckich, fragmentów prozy nauczyciel określa wymaganą ilość/objętość tekstu na poszczególne stopnie). Uczeń wygłasza z pamięci tekst, stosuje się do zasad interpunkcji, intonacji zdaniowej, dbając o poprawną intonację głosową. Prace terminowe oceniana będzie samodzielna praca ucznia na określony termin. Ich zasięg obejmuje gromadzenie i dokumentowanie wiadomości z różnych źródeł, czytanie i twórcze wykorzystanie literatury, wypracowania pisemne będące podsumowaniem wiadomości z lekcji lub z działu literatury. Ponadto oceniane będą osiągnięcia ucznia w konkursach przedmiotowych. Wszystkie zadane lektury są obowiązkowe! Uczeń musi znać treści i zagadnienia z nich wypływające. Praca w grupach będzie oceniana przez ucznia, jako element samooceny oraz przez nauczyciela nadzorującego i sprawdzającego pracę grup. Będą tu uwzględniane następujące elementy: - zaangażowanie - poziom wykonania zadań - prezentacja. Samodzielnie wykonana przez ucznia pomoc dydaktyczna do nauki j. polskiego będzie oceniana wg osobno ustalonych kryteriów (projekt, portfolio) lub wg następujących norm: - umiejętność wykorzystania informacji z różnych źródeł, - wkład pracy ucznia, - samodzielność wykonania pracy, - estetyka, - pomysłowość. Samodzielnie przygotowana wystawka, drama, recytacja: - indywidualne predyspozycje ucznia, - umiejętność wykorzystania informacji z różnych źródeł, - zaangażowanie, - umiejętność prezentacji. IV. Szczegółowe ustalenia nauczyciela z uczniami: Sposób poprawiania ocen przez uczniów - Ocenę z odpowiedzi ustnej uczeń poprawia w tej samej formie sam zgłasza się do poprawy w czasie ustalonym z nauczycielem. - Ocenę z pracy pisemnej poprawia w terminie w czasie ustalonym z nauczycielem.
- Uczeń ma obowiązek poprawy każdej oceny niedostatecznej. - Uczeń ma prawo poprawy ocen: dopuszczający i dostateczny. Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w pisaniu i czytaniu uczestniczą w dyktandzie, pisaniu ze słuchu, pisaniu z pamięci, ale nie są oceniani stopniem. W dzienniku lekcyjnym wówczas nauczyciel wpisuje + w rubryce z oceną lub 0 w przypadku nieobecności ucznia. Uczeń ma obowiązek skrupulatnej poprawy popełnionych błędów. Uczeń może zawrzeć umowę z nauczycielem i uzyskać dodatkowy +, gdy w dwóch kolejnych dyktandach poprawnie zapisze wyraz sprawiający mu szczególną trudność. 2 razy w okresie uczeń może zgłosić brak przygotowania do lekcji i zadania nie dotyczy to zapowiadanych sprawdzianów i zajęć, na których wystawiona jest ocena śródroczna i roczna. Uczeń, który nie pracuje systematycznie i ma odnotowane co najmniej 3 bz nie może otrzymać śródrocznej i rocznej oceny na poziomie dobrym i bardzo dobrym. Ocena celująca może być wystawiona za szczególne, oryginalne i twórcze osiągnięcia, opierające się na wiedzy wykraczającej poza wiedzę programową danej klasy, osiągnięcia w konkursach przedmiotowych, recytatorskich inne szczególne osiągnięcia z języka polskiego. Prace pisemne są obowiązkowe; nauczyciel zapowiada je z tygodniowym wyprzedzeniem i podaje zakres materiału objętego sprawdzianem i szczegółowe kryteria oceniania (w razie usprawiedliwionej nieobecności uczeń ma obowiązek zaliczyć pracę w terminie 1-2 tygodni od momentu powrotu do szkoły, co zależy od długości okresu choroby i wielkości zaległości). Poprawa prac pisemnych jest dobrowolna i musi odbywać się poza godzinami lekcyjnymi; uczeń pisze ją tylko jeden raz; punktacja za poprawioną pracę jest taka sama jak za pracę pierwotną. Nauczyciel ma prawo przeprowadzać 10-15 min. kartkówki z zakresu materiału obejmującego max. 3 lekcje, bez obowiązku ich wcześniejszego zapowiadania. Uczeń ma prawo do jawności ocen, systematyczności i rzetelności oceniania. Wszystkich uczniów obowiązuje zasada: prace pisemne wykonywane w domu są bezbłędne pod względem ortografii. Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu są oceniani za zawartość merytoryczną pracy, zgodnie z kryteriami i wyznacznikami danej formy. Uczeń ma obowiązek znać treść tekstów omawianych na lekcji (z podręcznika i innych źródeł) oraz obowiązkowych lektur szkolnych. Przed każdym pisemnym sprawdzianem przeprowadzane są lekcje powtórzeniowe utrwalające materiał z danego działu. Jednocześnie informuje się uczniów o tym, jaka będzie forma pracy i kryteria jej oceniania.
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z języka polskiego OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadania o niewielkim stopniu trudności. Jego technika czytania i rozumienia tekstu literackiego pozwala na samodzielne opowiadanie odtwórcze. Potrafi wskazać fikcję i autentyzm utworu. W stopniu zadawalającym pracuje z książką, zaznaczając odpowiednie fragmenty. Określa cechy powieści, wskazuje akcję, wątki, bohaterów. Redaguje charakterystykę bohatera literackiego, opowiadanie odtwórcze, streszczenie, opis, list prywatny i oficjalny, sprawozdanie, dialog, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, reklamę, instrukcję, plan rozprawki. Samodzielnie pisze plan ramowy i szczegółowy. W wypowiedziach pisemnych popełnia błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne, ale nie przekreślają całkowicie wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie. Potrafi rozpoznać odmienne i nieodmienne części mowy. Wskazuje na prostych przykładach imiesłowy. Wyodrębnia w zdaniu okoliczniki bez ich nazywania. Rozpoznaje typy zdań ( pojedyncze i złożone ). Dokonuje wykresu prostego zdania pojedynczego lub złożonego. Na prostych przykładach tworzy rodzinę wyrazów. Rozpoznaje samogłoski i spółgłoski. Dzieli wyrazy na sylaby, głoski i litery. Odróżnia wyrazy podstawowe i pochodne. OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. Kształcenie literackie i kulturowe: Wypowiada się poprawnie pod względem językowym i rzeczowym. Rozpoznaje elementy świata przedstawionego w utworze literackim. Poprawnie pisze: opowiadanie, opis, list prywatny i oficjalny, charakterystykę postaci, streszczenie, sprawozdanie, dialog, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, reklamę, instrukcję, podejmuje próbę redagowania tekstu o charakterze argumentacyjnym (rozprawka). Przedstawia treść utworów na podstawie cichego czytania tekstu, określa akcję i jej przebieg, wskazuje monologi i dialogi, rozumie motywy postępowania bohaterów. Zna pojęcia fraszki, hymnu, satyry, powieści, opowiadania, sonetu, pieśni, kolędy, afirmacji życia, buntu, determinacji, Apokalipsy, Arkadii, cywilizacji, egzystencji, indywidualności, indywidualizmu, utopii. Samodzielnie posługuje się znanymi słownikami. Zna i stosuje w stopniu dostatecznym zasady interpunkcji i ortografii. Fleksja i składnia: Odróżnia imiesłów od innych form czasownika, rozróżnia imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe. Określa funkcje składniowe danych części mowy. Rozróżnia okoliczniki. Pisze w miarę poprawnie partykuły z czasownikiem. Określa formę fleksyjną rzeczownika w zdaniu. Wyszukuje w zdaniu przymiotnik, stosuje w poprawnych formach gramatycznych, wyróżnia przymiotniki podlegające stopniowaniu i stopniuje je; określa funkcję w zdaniu. Rozróżnia zaimki. Rozpoznaje partykuły. Na łatwych przykładach przeprowadza analizę zdania pojedynczego, rozpoznaje części mowy i określa ich funkcje składniowe, sporządza wykres zdania.
Rozróżnia rodzaje okoliczników. Rozpoznaje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie. Wyróżnia imiesłowowy równoważnik zdania. Przy pomocy nauczyciela rysuje schemat składniowy zdania złożonego. Słowotwórstwo: Na typowych przykładach wyróżnia podstawę słowotwórczą i formant (rodzaje formantów ). Porządkuje wyrazy pokrewne w łańcuchy wyrazów podstawowych i pochodnych. Zestawia wyrazy pokrewne w rodziny wyrazów. Fonetyka: Odróżnia głoski i litery. Określa spółgłoski. Widzi różnice między mową a pismem. W zakresie ortografii popełnia nieliczne błędy, zna podstawowe zasady pisowni i interpunkcji. OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności przewidziane podstawą programową, poszerzone o wybrane elementy programu nauczania. Kształcenie literackie i kulturowe: Wypowiada się w różnych formach wypowiedzi pisemnych i ustnych: redaguje wypowiedź o charakterze argumentacyjnym zawierającym wybrane wyznaczniki gatunkowe rozprawki, charakterystyka postaci, opis, opowiadanie, list prywatny i oficjalny, sprawozdanie, dialog, wywiad, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, reklama, instrukcja Podejmuje próby oceny, a także wartościowania problemów i zjawisk dotyczących języka, literatury, kultury. Potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów. Wykazuje dobrą znajomość treści omawianych lektur, omawia elementy świata przedstawionego, wskazuje akcję, wątki, bohaterów i ich powiązania; określa typ powieści. Wymienia rodzaje i gatunki literackie, określa ich cechy. Zna terminy literackie. Swobodnie wypowiada się o utworze literackim, nazywa własne stany uczuciowe. Wskazuje w utworze poznane środki stylistyczne, dokonuje próby określenia ich funkcji w utworze. Fleksja i składnia: Przeprowadza klasyfikację imiesłowów, wskazuje podobieństwa i różnice z czasownikiem, przymiotnikiem i przysłówkiem. Określa rolę imiesłowu w zdaniu. Wskazuje osobowe i nieosobowe formy czasownika i wskazuje na ich znaczenie. Rozpoznaje rzeczowniki o nietypowej odmianie. Stosuje w zdaniu rzeczownik o różnych funkcjach składniowych. Pisze poprawnie partykuły z innymi częściami mowy. Przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego rozwiniętego. Wyróżnia w zdaniu okoliczniki i nazywa ich rodzaje. Nazywa rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie. Przekształca według schematu zdanie złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania. Słowotwórstwo: Tworzy wyrazy pochodne stanowiące różne części mowy. Tworzy wyrazy pochodne od wyrażeń przyimkowych i czasowników z formantem zerowym. Grupuje wyrazy pokrewne w rodzinę, znajduje rdzeń wyrazowy i jego formy oboczne. Rysuje wykres rodziny wyrazów. Przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu. Fonetyka: Przeprowadza klasyfikację głosek. Na konkretnych przykładach zaznacza upodobnienia fonetyczne. W miarę dobrze opanował zasady interpunkcyjne i ortograficzne.
OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidziany programem nauczania klasy pierwszej. Kształcenie literackie i kulturowe: Sprawnie posługuje się w wypowiedziach różnymi środkami językowymi (leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym. Biegle dokonuje przekształceń tekstu literackiego (streszczenie, opis, opowiadanie). Redaguje: tekst o charakterze argumentacyjnym zawierającym wybrane wyznaczniki gatunkowe rozprawki, charakterystykę postaci, opis, opowiadanie, list prywatny i oficjalny, wywiad, sprawozdanie, dialog, zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, reklamę, instrukcję, umiejętnie wprowadzając do swoich wypowiedzi cytaty z utworu literackiego. Jest świadomym odbiorcą dzieła literackiego, filmowego czy teatralnego. Bezbłędnie dokonuje analizy utworu epickiego, wskazuje elementy świata przedstawionego, typ narracji, określa bohaterów na podstawie języka, jakim się posługują; wyodrębnia akcję, fabułę, epizody, wątki. Wskazuje w tekście środki językowe właściwe dla funkcji wypowiedzi (np. zwroty do adresata, pytania retoryczne, grzecznościowe, argumentowanie). Wskazuje w opowiadaniu opisy, określa ich funkcję; rozpoznaje środki językowe służące wyrażaniu uczuć i nastroju w opisach. Interpretuje i analizuje utwór liryczny, określa typ liryki, rodzaj podmiotu lirycznego. Zna typy narracji, omawia poznawcze i moralne walory utworu. Sprawnie omawia symbolikę utworu; nawiązuje do obyczajowości i tradycji narodowej, wskazuje na ciągłość i zmienność, wartości moralne i estetyczne. Gromadzi słownictwo na zadany temat. Fleksja i składnia: Omawia klasyfikację imiesłowów i zastosowanie w różnych funkcjach składniowych. Poprawnie pisze nie z imiesłowami. Określa zasady stosowania strony czynnej i biernej. Wyjaśnia, na czym polegają osobliwości w odmianie rzeczowników. Bezbłędnie przeprowadza klasyfikację zaimków. Przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego na trudniejszych przykładach. Omawia znaczenie okoliczników, ich funkcje składniowe, sposoby wyrażania, związek z wyrazem określanym. Wskazuje różnice między rodzajami zdań współrzędnie złożonych. Rozpoznaje zdania okolicznikowe i ich rodzaje. Poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania. Wskazuje różnice między rodzajami zdań podrzędnych. Przedstawia budowę zdania złożonego na wykresie, nazywa zdania składowe. Słowotwórstwo: Wyodrębnia w wyrazie podstawę słowotwórczą i rdzeń, wskazuje na różnice między nimi. Rysuje wykres rodziny wyrazów o mniej przejrzystej budowie. Wskazuje na oboczności, podaje przykłady. Fonetyka: Przeprowadza i biegle omawia klasyfikację głosek. Charakteryzuje upodobnienia fonetyczne. OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza obowiązujący program nauczania. Twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania. Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy. Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział i osiąga sukcesy w licznych konkursach. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny.