Sprawozdanie z XI posiedzenia Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego 15 lutego 2012 roku o godz. 16:00 Uczestnicy spotkania ze strony Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego 1. Marek Chodaczyński 2. Alina Gałązka 3. Anna Gierałtowska 4. Adam Grzegrzółka 5. Tomasz Harasimowicz 6. Piotr Kaliszek 7. Joanna Krasnodębska 8. Martyna Leciak 9. Maria Lehman 10. Andrzej Mrowiec 11. Włodzimierz Paszyński 12. Teresa Sierawska 13. Jarosław Szostakowski 14. Marcin Wojdat 15. Maria Wojtysiak 16. Małgorzata Zambrowska Goście 1. Agata Diduszko-Zyglewska Komisja Dialogu Społecznego ds. Kultury 2. Marcin Jasiński Naczelnik Wydziału Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi Biura Kultury Urzędu m.st. Warszawy 3. Robert Kadej Wydział Pomocy Dziecku i Rodzinie Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy 4. Marek Kraszewski p.o. Dyrektora Biura Kultury Urzędu m.st. Warszawy 5. Marta Parzych Wydział Pomocy Dziecku i Rodzinie Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy 6. Bogna Świątkowska Komisja Dialogu Społecznego ds. Kultury Program spotkania 1. Zaopiniowanie projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie przyjęcia programu Miasto kultury i obywateli. Program rozwoju kultury w Warszawie do roku 2020. Założenia. 2. Zaopiniowanie projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie przyjęcia programu Warszawa Przyjazna Seniorom na lata 2012-2020. 3. Dyskusja nad zmianami w regulaminie pracy WRP. 4. Dyskusja nad ewentualnymi zmianami w uchwale Nr LXXXIX/2653/2010 Rady m.st. Warszawy z dnia 9 września 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego 1
i o wolontariacie, projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji, zmienionej uchwałą Nr XCII/2688/2010 Rady m.st. Warszawy z dnia 7 października 2010 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi...). Prowadzący spotkanie Spotkanie poprowadził Przewodniczący Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego (WRP) Włodzimierz Paszyński, który na początku przedstawił plan obrad. Projekt uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie przyjęcia programu Warszawa Przyjazna Seniorom na lata 2012-2020 Główne założenia przedstawili (prezentacja w załączeniu) koordynatorzy tego programu Robert Kadej i Marta Parzych z Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy (BPS). Celem programu, którego odbiorcami są osoby powyżej 60. roku życia, jest polepszenie jakości życia seniorów w Warszawie. Z przeprowadzonych badań dotyczących najczęstszych aktywności społecznej i problemów warszawiaków w wieku 50+ wynika, że najważniejszą sprawą jest zdrowie i polepszenie jakości życia stołecznych seniorów, a także dostęp do usług sportowych, edukacyjnych i kulturalnych. Prelegenci najpierw zaprezentowali historię powstawania tego dokumentu. W połowie 2009 roku rozpoczęły się prace nad programem. Grupy robocze, w skład których weszli przedstawiciele organizacji pozarządowych i urzędnicy, wskazały potrzeby i problemy seniorów. Następnie zostały wypracowane priorytety i cele. Projekt programu został uzgodniony z biurami Urzędu m.st. Warszawy i dzielnicami m.st. Warszawy, a także konsultowany z dwiema komisjami dialogu społecznego KDS ds. Osób Starszych i Kombatantów i KDS ds. Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Program podzielony został na moduły z wyszczególnionymi celami i obszarami. Zawiera obszary działań, a nie konkretne rozwiązania. Program jest już realizowany i w ciągu ostatnich kilku lat wiele inicjatyw organizacji pozarządowych zostało w niego włączonych, np. zostały zawarte umowy z organizacjami skupiającymi młodzież akademicką i szkolną, w celu tworzenia liderskiego środowiska. Dotacje są przyznawane również na działania prowadzone przez 21 Uniwersytetów Trzeciego Wieku (UTW), wolontariat i projekty dotyczące łączenia pokoleń. Przewodniczący WRP otworzył dyskusję dotyczącą przedstawionego projektu, zaznaczając, że ma nadzieję, że WRP pozytywnie ustosunkuje się do tego dokumentu. Zostały poruszone następujące kwestie: 1. czy wiadomo ile procent z 21% starszych osób z terenu Warszawy korzysta z tych działań, w tym z UTW? (odpowiedź BPS-u w 2011 roku było to około 5 000 osób z grupy ponad 300 000 osób starszych), 2. jaka jest liczba odbiorców działań międzypokoleniowych? (odpowiedź BPS-u organizacje kombatanckie współpracują ze szkołami, zostały zawarte cztery umowy na realizację działań dotyczących wolontariatu osób starszych), 3. powinna być aktywizacja osób starszych, które nie uczestniczą w działaniach, gdyż są rejony miasta, w których nie ma społeczności lokalnych, 4. ważna jest integracja osób starszych z młodzieżą, 5. Komisja Dialogu Społecznego ds. Osób Starszych i Kombatantów (KDS ds. OSiK) zgłaszała, że w programie położony jest nacisk na osoby, które są aktywne, a nie na aktywizację osób biernych tylko niektóre z jej uwag zostały przyjęte, 2
6. KDS ds. OSiK poparła intencję programu, ale nie przedstawiła na jego temat pozytywnej opinii, 7. brak działań w programie na rzecz osób cierpiących na chorobę Alzheimera (w programie wymienione zostały tylko placówki zajmujące się osobami z chorobą Alzheimera i z innymi zespołami otępiennymi, natomiast nie wspomniano o wsparciu dla opiekunów takich osób, 8. wolontariat jest trudny wśród osób starszych i dlatego też najpierw powinny być podjęte działania wspierające ich rozwój osobisty, 9. w program powinny być wpisane działania: na rzecz środowiska lokalnego; integrujące słuchaczy UTW; pomocowe, 10. powinna być możliwość zakwalifikowania mieszkania osoby starszej jako mieszkania chronionego, aby zatrzymać taką osobę w jej środowisku lokalnym, 11. wprowadzenie systemu ulg w komunikacji miejskiej, 12. standard usług opiekuńczych warto go opracować, bo jest ważny, gdyż usługi są na niskim poziomie (odpowiedź BPS-u usługi realizowane przez ośrodki pomocy społecznej cieszą się dużą popularnością i standaryzacja nie spowoduje, że więcej osób będzie z nich korzystać), 13. zmiana sformułowań: prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej (zostało już zmienione na prawo do zamieszkania w domu pomocy społecznej); wiek produkcyjny i wiek postprodukcyjny, gdyż są to pojęcia démodé, na osoby czynne zawodowo i osoby nieczynne zawodowo, 14. dobrze, że taki dokument został przygotowany, 15. w ciągu 8 lat, w trakcie których będzie obowiązywał program, będą zachodziły pewne zmiany, więc warto wpisać możliwość modyfikacji, 16. czy projekt przedstawiony WRP jest wersją ostateczną czy też roboczą? (odpowiedź BPS-u - dokument zostanie przekazany jeszcze do komisji dialogu społecznego w celu zaopiniowania, będzie poddany konsultacjom społecznym, które potrwają ok. miesiąca, a ostateczna wersja programu będzie gotowa najprawdopodobniej w maju). Zdaniem BPS-u cel 2 programu (zapobieganie deprywacji potrzeb seniorów) odnosi się do części zgłoszonych uwag członków WRP. Członkowie WRP nie byli zgodni co do tego, czy z uwagi na to, że na tym spotkaniu została przedstawiona wersja programu, która będzie podlegać jeszcze dalszym pracom, WRP może już teraz zaopiniować ten dokument. Uzgodniono, że po przedstawieniu stanowisk przez biura merytoryczne (Biuro Polityki Zdrowotnej Urzędu m.st. Warszawy, Biuro Sportu i Rekreacji Urzędu m.st. Warszawy oraz Biuro Kultury Urzędu m.st. Warszawy), zaopiniowaniu przez KDS-y i zakończeniu konsultacji społecznych, finalna wersja dokumentu zostanie przekazana do WRP w celu wyrażenia przez to grono opinii. Jednocześnie zasugerowano, aby na spotkaniu, podczas którego będzie powtórnie omawiany program, byli obecni przedstawiciele właściwych KDS-ów. Projekt programu Miasto kultury i obywateli. Program rozwoju kultury w Warszawie do roku 2020. Założenia Założenia dokumentu zostały zaprezentowane na spotkaniu WRP w dniu 8 czerwca 2011 roku. Z uwagi na to, że członkowie WRP mieli propozycje zmian, które powinny zostać wprowadzone do tego projektu, jak również z powodu tego, że pod obrady WRP trafił 3
dokument, który miał być jeszcze konsultowany, pojawiła się wówczas sugestia, aby program został ponownie skierowany do zaopiniowania przez WRP, przed przekazaniem go do Rady m.st. Warszawy. Agata Diduszko-Zyglewska, Alina Gałązka i Bogna Świątkowska (reprezentujące Komisję Dialogu Społecznego ds. Kultury) i Marcin Jasiński z Biura Kultury Urzędu m.st. Warszawy w skrócie omówili najważniejsze kwestie dotyczące tego dokumentu. Rok temu rozpoczęły się prace nad tą wersją programu, a pół roku później odbyły się konsultacje z komisjami dialogu społecznego (KDS-ami), organizacjami pozarządowymi i mieszkańcami (zgłoszono około pół tysiąca uwag). Jednocześnie podkreślono, że skład osób prezentujących ten dokument jasno obrazuje proporcje wkładu merytorycznego w przygotowanie programu wkład strony społecznej był większy niż urzędników. Organizacje pozarządowe skupione w KDS-ach uczestniczyły zarówno w pracach zespołu redakcyjnego, jak i brały udział w konsultacjach. Zgłoszone przez WRP sugestie zostały uwzględnione, a projekt zyskał akceptację Biura Prawnego Urzędu m.st. Warszawy. Miejscy prawnicy mieli wiele uwag do projektu, gdyż ten dokument jest nowatorski, ale udało się go powiązać z obowiązującym systemem prawnym. W dniu 8 marca 2012 roku program zostanie przedstawiony na sesji Rady m.st. Warszawy. W porównaniu do wersji z czerwca 2011 roku zostały wprowadzone m.in. następujące zmiany: dodano przypisy, uporządkowano priorytety, które poprzednio były rozrzucone w całym dokumencie, dodano zapisy dotyczące bibliotek i seniorów. Członkowie WRP chcieli wiedzieć czy osoby odpowiedzialne za przygotowanie tego dokumentu są zadowolone z procesu przygotowywania dokumentu, a także czy proces konsultacji był właściwy. Okazało się, że chociaż tworzenie tego programu było żmudną i męczącą pracą, to jednak efekt jest zadawalający, gdyż jest to krok w kierunku nowoczesnego myślenia o kulturze. Przeprowadzane były szerokie konsultacje dokumentu z organizacjami pozarządowymi, instytucjami i osobami spoza instytucji. Ponadto WRP zasugerowała, aby proces tworzenia tego projektu został opisany i zaprezentowany jako tzw. dobra praktyka, tj. przykład przygotowywania dokumentu przez stronę społeczną, w których to pracach wziął udział urząd. Przy czym taka dobra praktyka powinna mieć formę przewodnika, a nie laurki, czy też kolejnej urzędniczej procedury. Przewodniczący WRP kończąc kwestie związane z omawianiem programu, zaproponował przekazanie swojej opinii dotyczącej tego dokumentu, którą sam napisał. WRP pozytywnie zaopiniowała projekt programu Miasto kultury i obywateli. Program rozwoju kultury w Warszawie do roku 2020. Założenia przy dwóch głosach wstrzymujących się i żadnym przeciwnym. Poszerzenie składu zespołu roboczego wieloletniego programu współpracy Joanna Krasnodębska przekazała, że KDS, w pracach którego jej organizacja bierze udział, wyraził zainteresowanie uczestniczeniem w przygotowaniach projektu wieloletniego programu współpracy. Członkowie WRP pozytywnie odnieśli się do tej inicjatywy i zaproponowali, aby sam KDS ds. Organizacji Wspierających zdecydował, kto z tej komisji dołączy do składu zespołu roboczego. 4
Propozycja tematów do podjęcia podczas marcowego spotkania WRP Z powodu braku czasu dyskusja nad zmianami w uchwale nr LXXXIX/2653/2010 Rady m.st. Warszawy z dnia 9 września 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji (z późn. zm.) ponownie została przesunięta. Podobna sytuacja dotyczy zmian w regulaminie pracy WRP. Z uwagi na półmetek kadencji WRP, Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy przygotuje prezentację dotyczącą dotychczasowej działalności WRP, a także zbierze informacje od biur Urzędu m.st. Warszawy na temat przygotowywanych przez te jednostki dokumentów strategicznych i aktów prawa miejscowego, które będą przekazane w 2012 roku WRP w celu zaopiniowania. Prezentacja zostanie przedstawiona podczas spotkania i stanie się wstępem do dyskusji podsumowującej roczną pracę WRP. Członkowie WRP mają zastanowić się na tym, jak widzą dalsze funkcjonowanie tego gremium. Następne spotkanie WRP Zgodnie z przyjętym harmonogramem posiedzeń w I połowie 2012 roku, kolejne spotkanie WRP odbędzie się w dniu 14 marca 2012 roku o godz. 16:00 w sali konferencyjnej na I piętrze w Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy przy ul. Senatorskiej 27. Osoba sporządzająca sprawozdanie ze spotkania Niniejsze sprawozdanie przygotowała Martyna Leciak (CKS). 5
WARSZAWA PRZYJAZNA SENIOROM Warszawa 15 lutego 2012 r.
SENIORZY w Warszawie Liczba osób powyżej 60-go roku życia w Warszawie wynosi ponad 363 000, tj. 21,0% ogólnej liczby mieszkańców Prognoza demograficzna dla Warszawy: Liczba seniorów w będzie b w najbliższych latach ulegała a zwiększeniu, przy jednoczesnym spadku ogólnej liczby ludności mieszkańców w Warszawy
Odbiorcy Programu Adresatami programu są przede wszystkim osoby w wieku 60+. Grupa docelowa jest bardzo zróżnicowana, wymagająca odmiennego podejścia ze względu na wiek i związane z tym możliwości psychofizyczne i intelektualne. Seniorzy wg aktywności: I grupa - seniorzy samotni, niepełnosprawni, wymagający pomocy w formie wsparcia socjalno-usługowego OPS; II grupa - seniorzy aktywnie działający w stowarzyszeniach kombatanckich i emeryckich, uniwersytetach trzeciego wieku, stanowiący dla siebie grupę wsparcia i grupę inicjującą aktywność i działania samopomocowe; III grupa - seniorzy chętnie korzystający indywidualnie z oferowanych przez Miasto działań twórczych, rozrywki intelektualnej. Seniorzy stanowią grupę o bezcennych wartościach wypływających z ich doświadczeń życiowych i zawodowych z potencjałem intelektualnym do zagospodarowania w realizacji lokalnych programów społecznych.
Priorytet programu: Podniesienie jakości życia seniorów w w Warszawie oznaczający: - zaspokojenie psychicznych, społecznych i duchowych potrzeb seniorów, - zapewnienie warunków do rozwoju oraz stworzenie możliwości zagospodarowania potencjału i doświadczenia seniorów, - wzmocnienie poczucia własnej wartości i przynależności do społeczności lokalnej, - utrzymanie jak najdłużej samodzielności i sprawności psychofizycznej Poprawa jakości życia seniorów będzie polegała na wsparciu społecznym w różnych obszarach życia człowieka: zdrowia, edukacji i kultury, aktywności społecznej i zawodowej, ekonomii.
Cele szczegółowe i obszary Programu: 1. Aktywizacja i integracja społeczna seniorów, oparta na realizacji działań w obszarach: tworzenia w Warszawie warunków sprzyjających aktywności osób starszych w różnych wymiarach zdrowie, sport i rekreacja, edukacja i kultura, aktywności zawodowej i społecznej seniorów, ułatwień w transporcie miejskim; 2. Zapobieganie deprywacji potrzeb seniorów, oparte na realizacji działań w obszarach: przeciwdziałania osamotnieniu i izolacji społecznej, przeciwdziałania przemocy, dyskryminacji oraz zapewnieniu poczucia bezpieczeństwa; 3. Poprawa społecznego wizerunku starości, związana z: informacją dla seniorów, promocją działań na rzecz seniorów wśród warszawiaków.
zagospodarowuje potencjał i doświadczenie seniorów na rzecz rozwoju Miasta i jego mieszkańców promuje postawę aktywnego starzenia się łączy grupy wiekowe, promując solidarność międzypokoleniową przystosowuje swoje struktury i usługi do potrzeb i możliwości seniorów PROGRAM tworzy ofertę edukacyjną, kulturalną i sportową uwzględniając różnorodność seniorów sprzyja budowaniu poczucia więzi pokoleniowej
Zarządzanie Koordynator Realizatorzy działań Zespół Zarządzający w Biurze Polityki Społecznej, odpowiedzialny za wdrażanie i monitoring Programu, funkcjonujący na podstawie uprawnień przyznanych przez Prezydenta m.st. Warszawy. Biura Urzędu m.st. Warszawy, Wydziały Urzędów Dzielnic m.st. Warszawy, Ośrodki Pomocy Społecznej Dzielnic m.st. Warszawy, Domy Pomocy Społecznej, Organizacje pozarządowe, Podmioty gospodarcze.
Budżet Programu Źródła finansowania Programu budżet m.st. Warszawy fundusze unijne w ramach limitów rocznych planów budżetowych pozyskiwane zarówno przez jednostki organizacyjne Miasta, jak i organizacje pozarządowe realizujące programy społeczne w partnerstwie z Miastem. Informacja o wysokości środków finansowych wykorzystanych w danym roku budżetowym na działania Programu będą wskazywane w monitoringu Programu.
Dziękujemy WARSZAWA PRZYJAZNA SENIOROM Warszawa 15 lutego 2012 r.