INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych kod 742202 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2. SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY 3. PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 4. KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE 5. INFORMACJE DODATKOWE 6. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ. ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2018 r.
1)ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych (kod 742202) to jeden z 2455 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 227). Rozporządzenie obowiązuje od 01 stycznia 2015 r. W klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy obowiązującej od 01 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2010 Nr 82, poz. 537), zawód ten miał nazwę i kod, jak obecnie. Zawody pokrewne: monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych (kod 742201), oraz monter sieci telekomunikacyjnych (kod 742203). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1. - montowania i utrzymania linii telekomunikacyjnych; 2. - montowania i uruchamiania urządzeń sieci telekomunikacyjnych; 3. - konfigurowania i utrzymania urządzeń sieci telekomunikacyjnych; 4. - testowania urządzeń sieci telekomunikacyjnych. Zadania zawodowe 1. budowanie i konserwacja kanalizacji teletechnicznej, rurociągów kablowych, linii napowietrznych (budowa studni kablowych, układanie rur przewodowych, budowa obiektów ochronnych, montaż rurociągów i zasobników, montaż słupów i osprzętu); 2. budowanie i konserwacja telekomunikacyjnych linii kablowych ziemnych, kanałowych i napowietrznych (układanie kabli, wciąganie kabli do rurociągów i kanalizacji, montaż kabli napowietrznych); 3. montowanie złączy kablowych i elementów zakończeń kabli (montaż złączy kablowych na kablach miedzianych, montaż głowic, łączówek, puszek, skrzynek, szaf kablowych i innych elementów biernych sieci kablowych); 4. montowanie i konserwacja przełącznic i elementów okablowania urządzeń telekomunikacyjnych (montaż konstrukcji przełącznic, montaż bloków połączeniowych, montaż zabezpieczeń, montaż okablowania stacyjnego urządzeń telekomunikacyjnych); 5. wykonywanie i konserwacja instalacji wewnętrznych telekomunikacyjnych i teleinformatycznych w budynkach; 6. wykonywanie i konserwacja instalacji antenowych, systemów radiowych i telewizyjnych; 7. montowanie siłowni i akumulatorów zasilających urządzenia telekomunikacyjne, budowa instalacji zasilających dla urządzeń telekomunikacyjnych. PROFIL KOMPETENCYJNY 1 dla grupy Elektrycy i elektronicy (grupa duża 2 74) Przykładowe zawody dla grupy Elektrycy i elektronicy: elektryk, elektromechanik, monter elektronik, monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, serwisant sprzętu komputerowego, monter/konserwator urządzeń zabezpieczeń technicznych osób i mienia, automatyk sterowania ruchem kolejowym, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają 1 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa 2014r. 2 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145
procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 3 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Elektrycy i elektronicy określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Gotowość do podnoszenia kwalifikacji: otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań. Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji. Kompetencja 2 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 3 Podzielność uwagi: efektywne wykonywanie kilku czynności jednoczenie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. Kompetencja 4 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 3 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008
2. SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY 4 W I pół. 2018 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 2 bezrobotnych z zawodem monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych. W tym czasie zgłoszono 8 ofert pracy dla tego zawodu. Na koniec tego okresu zarejestrowany był 1 bezrobotny. Prezentowana analiza dotyczy okresu od 2013r. do 2017r. WYKRES 1 BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE MONTER SIECI I URZĄDZEŃ TELEKOMUNIKACYJNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2013-2017r. Źródło: sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy W ciągu 5 lat do powiatowych urzędów pracy zgłosiło się 36 osób z zawodem monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych. Najmniej (5 os.) w 2017 r., najwięcej ( 10 osób) w 2013r. W latach 2013-2017 pracodawcy zgłosili do powiatowych urzędów pracy łącznie 54 oferty pracy dla tego zawodu. Najwięcej (21) ofert zgłoszono w 2017 r. Z uwagi na mniejszą liczbę zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej niż zarejestrowanych bezrobotnych, zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych został sklasyfikowany w latach 2013-2014, jako zawód nadwyżkowy 5, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wprowadziło nową metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych 6. Według tej metodologii 4 Źródło: Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2016 r.. Raporty z lat wcześniejszych znajdują się na stronie internetowej WWW.wup.torun.pl oraz http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/ 5 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby
zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależą do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. Zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych w 2015 roku nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. W 2016r. i w 2017 r. został określony jako deficytowy. W I pół. 2018 r. zawód ten nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. 3)PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Z badania pt. Barometr zawodów 7, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zawód monter mechatronik, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą Monterzy elektronicy, w 2018 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów zrównoważonych. zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu. Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 7 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2018 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie.
W 2018 r. największe szanse na zatrudnienie z kwalifikacjami dla tej grupy zawodów mają osoby z 8 powiatów: bydgoskiego (grodzkiego i ziemskiego), sępoleńskiego, nakielskiego, toruńskiego (ziemskiego), rypińskiego i włocławskiego (grodzkiego i ziemskiego). 4)KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. 2016, poz. 2094), określa, że zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych można zdobyć w 3-letniej zasadniczej szkoły zawodowej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji w wyodrębnionym zawodzie. Z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. 2017 poz. 622) 8, wchodzącego w życie z dniem 1 września br. wynika, że zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych będzie miał tę samą nazwę i symbol cyfrowy (742202). Od roku szkolnego 2017/2018 r. będzie można zdobyć ten zawód w trzyletniej branżowej szkole I stopnia oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, tj: K1 Montaż torów i urządzeń telekomunikacyjnych. Według danych na dzień 30 września 2017 r. w województwie jest 1 szkoła kształcąca w zawodzie monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych (Szkoła Branżowa I stopnia w Wąbrzeźnie) publiczna dla dzieci i młodzieży. W roku szkolnym 2016/2017 w województwie kujawsko-pomorskim kształcił się 1 uczeń w omawianym zawodzie. Nie odnotowano absolwentów. DOSKONALENIE W ZAWODZIE - Aktualna informacja o szkoleniach przydatnych dla zawodu technik telekomunikacji dostępna w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: http://stor.praca.gov.pl/portal/#/ris, przez wyszukiwarkę, w obszarze: Technika i handel artykułami technicznymi, w tym: mechanika, metalurgia, energetyka, elektryka, elektronika, telekomunikacja, miernictwo, naprawa i konserwacja pojazdów (kod 16). 5)INFORMACJE DODATKOWE Przydatne serwisy/strony internetowe 1. www.psz.praca.gov.pl Portal Publicznych Służb Zatrudnienia ; 2. http://wup.torun.pl/urzad/centrum-informacji-i-planowania-kariery-zawodowej/osobybezrobotne/informacja-zawodowa/ strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu zawierająca miedzy innymi informacje o: lokalnym rynku pracy, zawodach, kursach szkoleniach i możliwościach kształcenia, projektach unijnych; 3. https://tujestpraca.eu/ Serwis prowadzony przez Urzędy Pracy województwa kujawsko-pomorskiego; 4. http://media2.pl/telekomunikacja/ - wiadomości z kategorii: telekomunikacja (badania, technologie, internet, media) 5. http://pasjagsm.pl/ - aktualności z rynku telekomunikacyjnego 6. www.telix.pl/ - serwis poświęcony telefonom komórkowym i telekomunikacji. 7. http://www.rp.pl/temat/484984.html - profesjonalnie o telekomunikacji 8. http://www.tech-portal.pl/content/section/11/44/ - technologie sieciowe Książki 8 http://isip.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20170000622
1. Sieci telekomunikacyjne Kabaciński Wojciech ; Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 2008r. 2. Ruch telekomunikacyjny i przeciążenia sieci pakietowych Zdzisław Papir; Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) 3. http://www.wkl.com.pl/ Wydawnictwo: WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności) Czasopisma 1. http://www.networld.pl/ - Magazyn sieciowy. Profesjonalne źródło wiedzy o sieciach komputerowych i telekomunikacji. Aktualności, nowe technologie, produkty, aplikacje, serwery 2. http://www.sigma-not.pl/czasopisma-59-elektronika-energetyka-elektrotechnikaprzeglad-telekomunikacyjny.html - PRZEGLĄD TELEKOMUNIKACYJNY WIADOMOŚCI TELEKOMUNIKACYJNE 3. http://www.sep.com.pl/czasopisma.html Czasopisma SEP, w tym Elektronika konstrukcje technologie zastosowania Opracowanie: Adam Mickiewicz doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz Akceptacja: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ Bydgoszcz WUP Toruń, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy 6)MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w czterech krajach EOG zawód monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych jest regulowany, są to: Czechy, Grecja, Islandia i Portugalia.
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 6323 oferty pracy z 21 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla montera sieci i urządzeń telekomunikacyjnych znajduje się w Niemczech (4568 ofert), Francji (913 ofert), Republice Czeskiej (390 ofert) i Szwecji (133 oferty) - dane wg stanu na dzień 13.03.2018 r. Pierwszym i najważniejszym wymogiem, którego spełnienie otwiera drogę do wykonywania zawodu montera instalacji telekomunikacyjnych jest ukończenie jednej ze szkół zawodowych lub techników na kierunku monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, lub podobnym. Dalszą możliwością doskonalenia zawodowego jest ukończenie kierunku telekomunikacja na jednej z wyższych uczelni technicznych. Potencjalni pracodawcy zwracają szczególną uwagę na posiadane przez kandydata doświadczenie wraz z odpowiednimi uprawnieniami (uprawnienia SEP do 1 kv, uprawnienia do pracy na wysokości), oraz praktyczne zdolności manualne i wiedzę z zakresu obsługi, montażu i serwisowania poszczególnych urządzeń telekomunikacyjnych. Cechy personalne, pozwalające na efektywną pracę w zespole będą w tym przypadku dodatkowym atutem. Ponadto wymagana jest znajomość rysunku technicznego. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę oraz prawa jazdy kat. B. Monterzy sieci i urządzeń telekomunikacyjnych znajdują zatrudnienie w zakładach telekomunikacyjnych, wytwórczych sprzętu i urządzeń telekomunikacyjnych. Przykładowe stawki płacy w zawodzie monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych w wybranych krajach: Wielka Brytania: 7 funtów/godz. brutto, Republika Czeska 18000 CZK (brutto - miesięczny). Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy
ANEKS Tabela 1 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w zawodzie monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych (kod 742202) w województwie kujawskopomorskim w latach 2013 2017 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowa ni W OKRESIE OGÓŁEM Bezrobotni według stanu NA KONIEC OKRESU Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki W OKRESIE OGÓŁEM Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki NA KONIEC OKRESU Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej OGÓŁEM Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej NA KONIEC OKRESU 2017 5 3 0 0 21 3 2016 6 1 0 0 6 0 2015 9 2 0 0 16 0 2014 6 6 0 0 3 0 2013 10 6 2 0 8 0 Źródło: sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Tabela 2. Absolwenci i uczniowie kształcący się w zawodzie monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych w województwie kujawsko pomorskim w latach 2013-2017 Wyszczególnienie / rok szkolny Liczba absolwentów, stan na rok szkolny: Liczba uczniów, stan na rok szkolny: 2016/2017 1 0 2015/2016 0 0 2014/2015 0 0 2013/2014 0 0 2012/2013 1 0 Źródło: opracowanie własne podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat uczniów i absolwentów