S K A R B Y C Y W I L I Z A C J I
Wstęp 5 AUSTRALIA Kurilpa 7 AUSTRALIA Sydney Harbour Bridge 8 BOŚNIA I HERCEGOWINA 13 Stary Most BRAZYLIA Ponte Juscelino 14 Kubitschek CHINY Most drogowy nad zatoką 17 Hangzhou CHINY Most Qingdao Haiwan 19 CHINY Most Wiatru i Deszczu 20 CHINY Nanpu 25 CHINY Tsing Ma 26 CZECHY Most Karola 29 DANIA SZWECJA Most nad Sundem 32 FRANCJA Akwedukt Pont du Gard 35 FRANCJA Wiadukt Millau 36 FRANCJA Pont Neuf 39 HISZPANIA Akwedukt w Segowii 40 HISZPANIA Most Biskajski 45 HISZPANIA Most Alamillo 46 HOLANDIA Most Erazma 49 IRAN Tama Cesarska 50 IRAN Most Kadżu 53 JAPONIA Most Kintai 56 JAPONIA Wielki Most nad Cieśniną 59 Akashi KANADA Most Konfederacji 62 KANADA Hartland Bridge 65 KANADA Wiadukt Kinsol 66 KOREA POŁUDNIOWA Most Banpo 69
MALEZJA Most Seri Wawasan 70 NIEMCY Wysoki Most Kolejowy 75 NIEMCY Most wodny 76 NIEMCY Wiadukt nad doliną Göltzsch 79 POLSKA Most kamienny na Młynówce 80 POLSKA Most Rędziński nad Odrą 83 REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ 84 AFRYKI Most Bloukrans SINGAPUR Most Helix 87 SINGAPUR Most Henderson Waves 90 STANY ZJEDNOCZONE 93 AMERYKI Most Golden Gate STANY ZJEDNOCZONE 94 AMERYKI Most Brookliński STANY ZJEDNOCZONE 97 AMERYKI Royal Gorge Bridge STANY ZJEDNOCZONE 98 AMERYKI The Lake Pontchartrain Causeway SZWAJCARIA Most Sunniberg 101 TURCJA Most Bosforski 102 WĘGRY Most Łańcuchowy 107 (Széchenyiego) Włochy, Most Złotników we Florencji WIELKA BRYTANIA Forth Bridge 108 WIELKA BRYTANIA Żelazny Most 111 WIELKA BRYTANIA Tower Bridge 112 WIELKA BRYTANIA 117 Union Chain Bridge WŁOCHY Akwedukt Klaudiusza 118 WŁOCHY Stary Most 121 WŁOCHY Most Rialto 122 WŁOCHY Wiadukt Santa Giustina 127 NAJPIĘKNIEJSZE MOSTY ŚWIATA SPIS TREŚCI
???
WSTĘP NAJPIĘKNIEJSZE MOSTY ŚWIATA MOSTY TOWARZYSZĄ NAM OD CZASÓW NAJDAWNIEJSZYCH. MOŻ- NA JE UZNAĆ ZA JEDEN Z PIERWSZYCH PRZEJAWÓW MYŚLI INŻY- NIERYJNEJ SŁUŻĄCEJ POSKROMIENIU NATURY PRZEZ CZŁOWIEKA. PRZERZUCONE POPRZECZNIE PNIE CZY KŁODY, PRZEWIESZONE LINY, UŁOŻONE JEDEN NA DRUGIM KAMIENIE KAŻDA Z TYCH KON- STRUKCJI OZNACZAŁA ZWYCIĘSTWO NAD ŻYWIOŁEM I OTWIE- RAŁA PRZED BUDOWNICZYM NOWE PERSPEKTYWY. NIC DZIWNE- GO, ŻE MOSTOWNICTWO ZYSKAŁO OTOCZKĘ SAKRALNĄ, O CZYM PRZYPOMINA STOSOWANY DO DZIŚ TYTUŁ PAPIEŻA PONTIFEX MAXIMUS, CZYLI NAJWIĘKSZY BUDOWNICZY MOSTÓW. OKOŁO 700 ROKU P.N.E. ZBUDOWANO MOST W DŻERWAN W ASY- RII PIERWSZY ZNANY KAMIENNY MOST ŁUKOWY. Z 218 ROKU P.N.E. POCHODZI NAJWCZEŚNIEJSZY ZACHOWANY MOST TEGO TYPU, PRZERZUCONY PRZEZ HANNIBALA NA RZECE LLOBREGAT W MAR- TORELL W KATALONII. PRAWDZIWY PRZEŁOM DLA MOSTOWNIC- TWA STANOWIŁA EPOKA RZYMSKA, KTÓRA POZOSTAWIŁA SETKI MOSTÓW I AKWEDUKTÓW. BYŁY TO DOKONANIA TAKIEJ RANGI, ŻE WŁAŚCIWIE DO XVII WIEKU NIE POSUNIĘTO SIĘ WIELE DALEJ W TEJ DZIEDZINIE. WIELKI IMPULS DAŁA DOPIERO REWOLUCJA PRZE- MYSŁOWA ORAZ ZWIĄZANY Z NIĄ ROZWÓJ KOMUNIKACJI. W 1779 ROKU ZBUDOWANO PIERWSZY W HISTORII MOST METALOWY IRON BRIDGE NA RZECE SEVERN W COALBROOKDALE W WALII. XIX I XX WIEK TO PRAWDZIWIE ZŁOTY CZAS W BUDOWIE PRZE- PRAW. BITO WTEDY KOLEJNE REKORDY ROZMACHU, ODWAGI, POMYSŁOWOŚCI ORAZ ŚMIAŁOŚCI. OBECNIE LIDEREM W MOSTOW- NICTWIE SĄ CHINY, GDZIE POBITO JUŻ CHYBA WSZYSTKIE DOTYCH- CZASOWE OSIĄGNIĘCIA W TEJ DZIEDZINIE. NIE USTĘPUJĄ IM JEDYNIE STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI. POCZĄTEK XXI WIEKU TO TAKŻE SWOISTA MODA NA KONSTRUKCJE PODWIESZANE, CZYLI TAKIE, W KTÓRYCH POMOST JEST MOCOWANY LINAMI (WANTAMI) DO FILA- RÓW W FORMIE PYLONÓW CZĘSTO DLA WZMOC- NIENIA EFEKTU ESTETYCZNEGO ZAŁAMANYCH, PRZEKRZYWIONYCH LUB POCHYLONYCH.
AUSTRALIA KURILPA Australijski stan Queensland należy do najszybciej rozwijających się regionów piątego kontynentu. Postępowi ekonomicznemu i boomowi budowlanemu towarzyszą inwestycje państwowe, mające na celu rozbudowę infrastruktury użytku publicznego. Jedynym z najbardziej spektakularnych przedsięwzięć w tej dziedzinie stała się budowa przeprawy przez rzekę Brisbane, która miała miejsce w latach 2007 2009. Przedsięwzięcie kosztowało 63 miliony dolarów australijskich. Nowa przeprawa połączyła Kurilpa Point w południowym Brisbane z Tank Street w śródmiejskiej dzielnicy biznesu. Projekt mostu wykonało duńskie biuro Arup Engineers (Ove Arup z zespołem), a budowę zrealizowało miejscowe Baulderstone Queensland Ltd. przy współudziale Cox Rayner Architects. Jest to lekki most przeznaczono tylko dla rowerów i pieszych. Przeprawa ma charakter wantowy, a jej ustrój to przykład tensegrity, czyli takiego rozwiązania konstrukcyjnego, w którym następuje wzajemna stabilizacja elementów rozciąganych i ściskanych; jest to największa na świecie pod względem rozmiarów realizacja tego typu. Mierzy 470 m długości (najdłuższe przęsło 120 m) oraz 6,5 m szerokości. Posiada dwie platformy widokowe, a także wydzielone miejsca do wypoczynku. Do budowy zużyto 550 ton stali, 1500 m 3 betonu oraz blisko 6,8 km lin. Most szybko stał się jedną z głównych atrakcji turystycznych Brisbane, określaną przez media jako zachwycająca i wyjątkowa. Wrażenie potęguje jego iluminacja przy pomocy diod LED, zasilanych przez 54 panele słoneczne. Wedle szacunków co miesiąc korzysta z mostu blisko 150 tysięcy użytkowników. POŁOŻENIE: stan Queensland, Brisbane, 930 km na północ od Sydney. NAJPIĘKNIEJSZE MOSTY ŚWIATA Australia 7
AUSTRALIA SYDNEY HARBOUR BRIDGE Imponujący, zawieszony aż 134 m nad lustrem wody, most nad zatoką Port Jackson w Sydney powstał w 1932 roku. Budowa realizowana wedle projektu Johna Bradfielda trwała aż 11 lat. Złożone prace kosztowały życie 16 robotników, a koszt wynoszący ponad 10 milionów funtów uznano za zamortyzowany dopiero w 1988 roku. Celem budowy przeprawy było połączenie obu brzegów Sydney, a zwłaszcza uproszczenie komunikacji pomiędzy śródmieściem a dzielnicą banków i biznesu North Sydney. Bez żadnej przesady można powiedzieć, że most odgrywa rolę kluczowego elementu spajającego ogromny organizm miejski. Konstrukcja ma charakter łukowy, waży łącznie 52,8 tysięcy ton. Przy budowie jedynego stalowego przęsła wykorzystano 6 milionów nitów, a filary powstały z betonu wykończonego granitem. Most mierzy 1149 m długości, szerokość pomostu wynosi 49 m. Głównie przęsło osiąga 503 m wysokości, pylony 89 m. Przeprawa ma charakter drogowo-kolejowy mieści osiem pasów ruchu, dwa tory oraz chodnik i ścieżkę rowerową. Do 1958 roku kursowały po nim także tramwaje. Jest to jedna z największych konstrukcji mostowych na świecie. Most w Sydney znany jest przede wszystkim z powodu corocznego pokazu ogni sztucznych, oznajmiającego nadejście Nowego Roku. Wielobarwna, rozświetlająca niebo kanonada to już stały element sylwestrowych serwisów informacyjnych w mediach całego świata, pozostających o parę godzin w tyle za Australią pod względem zmiany daty. Warto też wiedzieć, że jedną z atrakcji turystycznych jest możliwość wspinaczki po łuku głównego przęsła, po specjalnie skonstruowanych schodach. POŁOŻENIE: stan Nowa Południowa Walia, Sydney, nad zatoką Port Jackson. 8 NAJPIĘKNIEJSZE MOSTY ŚWIATA Australia
Australia, most Harbour Bridge w Sydney 10