AKADEMIA ZDROWIA POWIATU KŁODZKIEGO NA ROK 2015 Kłodzko, marzec 2015 Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Starostwo Powiatowe w Kłodzku Strona 1 z 11
Przez zdrowie rozumiem możność istnienia pełnym, dojrzałym, żywym, radosnym życiem, w ścisłym związku z tym co kocham - ziemią i wszystkimi jej cudownościami Katharine Mansfield Promocję zdrowia możemy zdefiniować jako proces umożliwiający zarówno jednostce jak i społeczeństwu zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem i jego poprawę, poprzez podnoszenie poziomu wiedzy o sposobach zapobiegania chorobom w celu długotrwałej poprawy stanu zdrowia społeczeństwa. Promocja zdrowia rozumiana w szerszym aspekcie obejmuje trzy podstawowe strefy oddziaływań: profilaktykę, edukację zdrowotną i ochronę zdrowia, które mogą wzajemnie się przenikać, wyznaczając tym samym nowe obszary działań. Celem tego procesu jest wyposażenie jednostek i grup w taki poziom wiedzy i umiejętności oraz w takie możliwości zmian postaw i działania, aby mogły nie tylko reagować właściwie w sytuacjach zagrożenia zdrowia, ale także na co dzień realizować standardy, wynikające z przyjęcia prozdrowotnego stylu życia. Promocja zdrowia obejmuje pięć obszarów działania: budowanie zdrowotnej polityki publicznej; tworzenie środowiska życia i pracy sprzyjającego zdrowiu; zachęcanie całego społeczeństwa do działań na rzecz zdrowia; rozwijanie indywidualnych umiejętności służących zdrowiu; reorientacja służby zdrowia. Podstawowym elementem promocji zdrowia jest edukacja zdrowotna, która ma prowadzić do zapoznania się z celami działań na rzecz zdrowia pozytywnego oraz zapobiegania chorobom, poprzez wpływ na zachowania osobnicze, postawy i wykazanie korzyści płynących z zachowania zdrowia. Polega nie tylko na przekazywaniu wiedzy, lecz także na uczestniczeniu we współdziałaniu, dwukierunkowym porozumiewaniu się oraz na podkreśleniu znaczenia czynników społecznych, ekonomicznych, fizycznych i politycznych, których podstawą jest Strona 2 z 11
dokonywanie wolnego wyboru. Edukacja ma również dostarczyć informacji i wiedzy na temat zdrowia, wzmacniać działania na rzecz zdrowia, przekonywać oraz zapewniać wpływ na tworzenie zdrowotnej polityki społecznej. Zdrowie często bywa stanem ulotnym. Dlatego też, aby je zachować, należy stosować prewencję. Profilaktyka zdrowia obejmuje działania zapobiegające chorobom, dzięki ich wczesnemu wykryciu i leczeniu oraz utrwalaniu prawidłowych wzorców zdrowego stylu życia. Koncentruje się ona na zdrowiu negatywnym, czyli patologii i jej przeciwdziałaniu. Jest ona skierowana do osób w różnym wieku i w różnym stanie zdrowia. Profilaktyka zdrowotna przynosi największe korzyści w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu dzieci i młodzieży, ponieważ zapobiega zaburzeniom we wszystkich strefach zdrowia organizmu. Jakie korzyści osiąga społeczeństwo dzięki działaniom prewencji w ochronie zdrowia? Poprawę świadomości zdrowotnej społeczeństwa oraz stanu zdrowia populacji, Obniżenie kosztów leczenia, Zmniejszenie liczby zachorowań i zgonów, absencji chorobowej, a także ilości osób z powikłaniami chorób oraz trwałym inwalidztwem, Zwiększenie odsetka wyleczeń, jak również wykrywalności chorób we wczesnym stadium rozwoju, Mniejsze straty finansowe (zasiłki chorobowe, straty produkcyjne). Proponowane założenia Akademii Zdrowia Powiatu Kłodzkiego na rok 2015 stanowią kontynuację działań podjętych przez samorząd powiatowy w Kłodzku w zakresie profilaktyki zdrowotnej w latach poprzednich, począwszy od 2007, które mają przede wszystkim na celu zwiększanie świadomości zdrowotnej mieszkańców powiatu poprzez edukację zdrowotną, upowszechnianie zachowań prozdrowotnych oraz prowadzenie działań promujących zdrowie, a także reorientację ochrony zdrowia. Wśród proponowanych działań promocji zdrowia zaplanowano następujące projekty: Strona 3 z 11
I. Profilaktyka raka piersi 1. Program autorski Moje Piersi Mój Problem Kontynuacja programu autorskiego Moje Piersi Mój Problem rozpoczętego w 2013 roku. Wzrost świadomości dziewcząt z klas maturalnych o konieczności podejmowania działań profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania raka piersi poprzez naukę samobadania piersi, samokontrolę swojego stanu zdrowia. W miesiącach wrzesień grudzień pracownik Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej będzie prowadził w klasach maturalnych powiatowych szkół ponadgimnazjalnych, należących do Powiatowej Sieci Szkół Promujących Zdrowie, spotkania edukacyjne w zakresie nauki samobadania piersi. W trakcie realizacji programu wykorzystane zostaną Książeczki Samobadania piersi, opracowane na podstawie dostępnych materiałów edukacyjnych rozpowszechnianych na potrzeby realizacji Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych, które zawierają możliwość wpisywania swoich danych oraz instruują jak należy przeprowadzać samobadanie, jak dalej postępować i na co zwracać uwagę, materiały tematyczne pozyskane od Dolnośląskiego Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki Raka Szyjki Macicy we Wrocławiu. Dla zwiększenia atrakcyjności programu oraz utrwalenia wiadomości Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej zakupił materiały promocyjne, promujące ww. przedsięwzięcie, w postaci długopisów, lusterek, toreb ekologicznych-bawełnianych oraz smyczy na klucze z nadrukowaną informacją o programie oraz o tym, że jest realizowany ze środków powiatu kłodzkiego. Materiały promocyjne bardzo zdecydowanie zwiększają atrakcyjność takich spotkań. Z prowadzonych godzin edukacyjnych będą na bieżąco przekazywane informacje na stronie portalu społecznościowego fb Zdrowie w powiecie kłodzkim oraz na stronie www.powiat.klodzko.pl. Uczniowie klas maturalnych powiatowych szkół ponadgimnazjalnych. Strona 4 z 11
2. Utworzenie Punktów Nauki Samobadania Piersi Udostępnienie jak największej grupie kobiet możliwości nauki samobadania poprzez kontakt z pielęgniarkami podstawowej opieki zdrowotnej oraz położnymi podstawowej opieki zdrowotnej, jak również w poradniach specjalistycznych ginekologiczno-położniczych i onkologicznych. Jednym z zasadniczych narzędzi edukacji zdrowotnej, dzięki któremu nabywamy nawyki dbania i odpowiedzialności za własne zdrowie jest nauka samobadania. Edukacja podejmowana dzisiaj, powinna dać efekty w kontekście umiejętności wyrabiania zachowań prozdrowotnych w latach następnych. Profilaktyka i edukacja kobiet w zakresie nauki samobadania piersi jest niezbędnym warunkiem zdrowia każdej kobiety i ich rodzin, oraz przyczynia się do spadku umieralności z powodu wcześnie wykrytych zmian nowotworowych piersi, które można wyleczyć. W roku 2014 Wydział zorganizował przy udziale WOK we Wrocławiu szkolenia nauki samobadania piersi dla kadry pielęgniarek i położnych z wszystkich chętnych jednostek ochrony zdrowia z terenu powiatu kłodzkiego. W roku 2015 planuje się utworzenie sieci punktów nauki samobadania, w jednostkach, w których personel został przeszkolony do prowadzenia zajęć w zakresie edukacji zdrowotnej samobadania. Każdy Punkt Nauki Samobadania Piersi zostanie przez powiat wyposażony w minifantom do nauki samobadania piersi, punkty będą też wspierane materiałami edukacyjnymi dla pacjentek (ulotki, broszury, plakaty, kalendarzyki) i zapraszane do wspólnych akcji promocji zdrowia. Mieszkańcy powiatu kłodzkiego. 3. Powiatowe Dni Zdrowia Publicznego p.n. Październik miesiącem profilaktyki raka piersi Strona 5 z 11
Zwiększanie świadomości zdrowotnej mieszkańców powiatu kłodzkiego poprzez edukację zdrowotną, upowszechnianie zachowań prozdrowotnych oraz odpowiedzialności za własne zdrowie. Powiatowe Dni Zdrowia Publicznego to coroczna impreza promocji zdrowia skierowana do szerokiej społeczności lokalnej, założeniem której jest promowanie jednego problemu zdrowotnego mieszkańców powiatu kłodzkiego. W tym roku ponownie będziemy promować zdrowie kobiet. W miesiącu październiku zostanie zorganizowana przez Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej we współpracy z Galerią Centrum Handlowe Twierdza impreza poświęcona profilaktyce raka piersi. Do uczestnictwa w imprezie zaproszone zostaną publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Zaproponujemy możliwość wykonania pomiaru ciśnienia, badania poziomu cukru i cholesterolu, badanie wzroku i słuchu, zapoznanie się z ofertą uzdrowisk, centrów odnowy biologicznej i SPA. Chętne osoby będą mogły uzyskać porady dietetyczne i żywieniowe, a także zapoznać się z podstawami pierwszej pomocy przedmedycznej. W ramach Powiatowych Dni Zdrowia Publicznego w miesiącu październiku zostanie również zorganizowane we współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynującym Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki Raka Szyjki Macicy we Wrocławiu szkolenie z Nauki Samobadania Piersi dla pracowników samorządowych gmin powiatu kłodzkiego oraz edukacji zdrowotnej dotyczącej wczesnego wykrywania chorób nowotworowych u kobiet. Do realizacji tego programu zostaną wykorzystane materiały edukacyjne pozyskane od Dolnośląskiego Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki Raka Szyjki Macicy we Wrocławiu oraz materiały promocyjne zakupione przez Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej. Mieszkańcy powiatu kłodzkiego. Strona 6 z 11
II. Kampania edukacyjna Profilaktyka raka szyjki macicy Zwiększanie świadomości zdrowotnej mieszkańców powiatu kłodzkiego w zakresie profilaktyki występowania raka szyjki macicy i wczesnego wykrywania chorób nowotworowych poprzez edukację zdrowotną. Kampanię edukacyjną promującą zdrowie kobiet planuje się prowadzić przez cały rok i będzie polegała na kolportażu materiałów edukacyjnych przygotowywanych przez Wydział, pozyskanych od Dolnośląskiego Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki Raka Szyjki Macicy we Wrocławiu oraz innych podmiotów promujących zdrowie przy okazji różnych imprez tematycznych. Kampania edukacyjna to również działająca już na portalu społecznościowym fb strona Zdrowie w Powiecie Kłodzkim. Mieszkańcy powiatu kłodzkiego. III. Powiatowa Sieć Szkół Promujących Zdrowie Zwiększanie aktywności na rzecz promocji zdrowia w szkole i w środowisku, promowanie zdrowego stylu życia na terenie powiatu kłodzkiego, poszerzenie wiedzy o szkodliwości substancji uzależniających oraz szkodliwości uzależnień. Powiatową Sieć Szkół Promującą Zdrowie w powiatowych szkołach ponadgimnazjalnych naszego powiatu aktywizujemy od roku 2013. Szkoła jest miejscem kształtowania postaw młodych ludzi w wielu dziedzinach życia. Jedyną z nich jest aktywizowanie postaw prozdrowotnych przyszłego pokolenia. Edukacja zdrowotna powinna stanowić istotny element programu nauczania szkoły, a ważnym celem promocji zdrowia w szkole jest zdrowy styl życia całej społeczności szkolnej oraz stworzenie korzystnych dla zdrowia warunków nauki dla ucznia i pracy dla nauczycieli i administracji szkolnej. W realizacji współczesnej koncepcji zdrowia, jego ochronie i promowaniu powinni Strona 7 z 11
uczestniczyć: rodzice, nauczyciele, uczeń jako podmiot, oraz środowisko lokalne. Trudno jest wyobrazić sobie edukację prozdrowotną bez zrozumienia przez dorosłych i młodzieży poczucia odpowiedzialności za podejmowane zachowania zdrowotne. Nie do przecenienia jest również rola służby zdrowia (pielęgniarki szkolnej ) w wykrywaniu wczesnych zaburzeń oraz pomoc uczniowi w rozwiązywaniu problemów edukacji zdrowotnej. W roku 2015 w ramach Powiatowej Sieci Szkół Promujących Zdrowie zorganizowany zostanie konkurs pn. Narkotyki najlepsze wyjście nie wchodzić i polegał będzie na przygotowaniu przez przedstawicieli szkół prezentacji multimedialnej na temat szkodliwości zażywania narkotyków. Do realizacji projektu zostaną wykorzystane materiały edukacyjne pozyskane przez Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej od innych podmiotów promujących zdrowie bez uzależnień. Dla zwycięzców zostaną zakupione nagrody. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu kłodzkiego IV. Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Cel : Zwiększanie świadomości mieszkańców powiatu kłodzkiego w zakresie profilaktyki i ochrony zdrowia psychicznego. Program został przyjęty uchwałą Rady Powiatu Kłodzkiego Nr II/16/2012 z dnia 7 marca 2012 roku w sprawie przyjęcia Powiatowego programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Realizacja powyższego programu ma na celu zapewnienie osobom z problemami psychicznymi dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, objęcie opieką psychologiczną i psychiatryczną rodzin, promowanie praw człowieka i ludzkiej godności, wreszcie stworzenie środowiskowego modelu opieki psychiatrycznej, który pozwala choremu żyć we własnym środowisku społecznym, w sposób zapewniający jak najwyższą jakość życia. Do realizacji programu włączeni zostali: Powiatowy Urząd Pracy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna, Powiatowa Komenda Policji, Asystent Starosty ds. Osób Niepełnosprawnych, Zespół Opieki Zdrowotnej w Kłodzku oraz organizacje pozarządowe. W roku 2015 w ramach realizacji Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego zorganizowana zostanie konferencja szkoleniowa dotycząca problemów psychicznych wśród Strona 8 z 11
młodzieży z udziałem pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznych, powiatowych szkół ponadgimnazjalnych oraz ośrodków socjoterapeutycznych. Do realizacji tego projektu zostaną wykorzystane materiały edukacyjne pozyskane przez Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej. Pracownicy podmiotów działających w obszarze problemów zdrowia psychicznego młodzieży. V. Akcja Pluszak w Karetce Zmniejszanie stresu dziecka transportowanego przez zespół wyjazdowy ratownictwa medycznego. W 2015 roku zostanie rozpoczęta akcja pn. Pluszak w karetce, która polegała będzie na wyposażaniu przez powiat zespołów wyjazdowych ratownictwa medycznego w maskotki Pluszaki, którymi będą obdarzane wszystkie dzieci przewożone transportem medycznym. Każde dziecko, które wymaga transportu medycznego bardzo przeżywa takie chwile, ponieważ znajduje się w sytuacji dla niego zupełnie nowej, trudnej do rozpoznania i zaakceptowania. Kiedy dostaje zabawkę skupia uwagę właśnie na niej. Pluszak w karetce to nie tylko miły prezent, ale także przyjaciel, którego obecność pomoże chociaż trochę odwrócić uwagę dziecka od tego co nieprzyjemne i bolesne, taki upominek zwiększa także zaufanie małego pacjenta do ratowników medycznych, pielęgniarek, lekarzy i szpitala. Do realizacji tego projektu wykorzystane zostaną pluszowe misie, w białych koszulkach z logo powiatu kłodzkiego i ZOZ w Kłodzku. Dzieci transportowane przez zespoły wyjazdowe ratownictwa medycznego Strona 9 z 11
VI. Dzień Dawcy Szpiku Zwiększanie liczby potencjalnych dawców szpiku dla Fundacji DKMS POLSKA. W Polsce, co godzinę kolejna osoba dowiaduje się, że ma białaczkę. Niestety, co drugi pacjent zakwalifikowany do przeszczepu od dawcy niespokrewnionego, tego dawcy nie znajduje. Cały czas są w Polsce pacjenci, dla których nie znaleziono dawcy, wśród 22 milionów osób zarejestrowanych na całym świecie. W roku 2015 planowana jest kolejna już organizacja akcji rejestracji potencjalnych dawców szpiku i komórek macierzystych wspólnie z Fundacją DKMS POLSKA. Osoby pełnoletnie-kandydaci na potencjalnych dawców szpiku, wolontariusze. VI. Reorientacja ochrony zdrowia Zwiększanie wiedzy i możliwości korzystania z systemu ochrony zdrowia. Corocznie podejmując działania monitorujące funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia w powiecie kłodzkim oraz dostępność do świadczeń zdrowotnych, opracowywany jest e-biuletyn Gdzie się leczyć w powiecie kłodzkim, Praktyczny poradnik dla pacjenta oraz E-informator dla seniorów. Biuletyny są w miarę potrzeb aktualizowane i udostępniane na stronach powiatu kłodzkiego i BIP Starostwa Powiatowego w Kłodzku. Promocja tych narzędzi informujących o dostępie doświadczeń zdrowotnych i różnych form opieki jest bardzo istotnym elementem promowania zdrowia i możliwości wykorzystania polityki społecznej w powiecie kłodzkim. Mieszkańcy powiatu kłodzkiego. Strona 10 z 11
Plan budżetu na rok 2015 Lp. Nazwa planowanych działań promocji zdrowia Kwota w zł. 1. Program autorski Moje Piersi Mój Problem 1000,00zł 2. Utworzenie Punktów Nauki Samobadania Piersi 600,00 zł 3. Powiatowe Dni Zdrowia Publicznego impreza promocji 2500,00 zł zdrowia kobiet 4. Profilaktyka raka szyjki macicy kampania edukacyjna 1000,00 zł 5. Powiatowa Sieć Szkół Promujących Zdrowie konkurs 1000,00 zł programów zdrowotnych 6. Pluszak w karetce 2400,00 zł 7. Dzień dawcy szpiku 0,00 zł 8. Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego 1000,00zł powiatowa konferencja 9. Reorientacja ochrony zdrowia 0,00 zł Razem 9500,00 zł Przygotowała: M. Felcenloben/M.Prochera Strona 11 z 11