INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE WOKALISTA kod 265202 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2) SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY 3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 4) KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE 5) INFORMACJE DODATKOWE 6) MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ. ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2018 r.
1) ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Wokalista (kod 265202) to jeden z 2455 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 227). Rozporządzenie obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.. W klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy obowiązującej od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2010 Nr 82, poz. 537), zawód ten miał nazwę Artysta muzyk wokalista i kod, jak obecnie. W klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten miał tą samą nazwę i ten sam kod. Wokalista wykonuje głosem utwory muzyczne, solo lub jako członek zespołu wokalnego i wokalnoinstrumentalnego, podczas przedsięwzięć artystycznych prezentowanych publicznie lub rejestrowanych na różnego rodzaju nośnikach dźwięku i obrazu. Zadania zawodowe: utrzymywanie ciągłej sprawności aparatu głosowego poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń, uwzględniających fizjologię aparatu głosowego, rodzaj głosu i indywidualne możliwości śpiewaka; odczytywanie zapisu nutowego utworu muzycznego głosem i grając na instrumencie; opanowywanie pamięciowe tekstu nutowego, słownego oraz wskazówek dotyczących ruchu scenicznego, jeśli wymaga tego rodzaj występu, do którego się przygotowuje; ćwiczenie i rozwijanie swoich umiejętności wokalnych w zakresie techniki emisji głosu oraz dykcji; poszerzanie repertuaru wykonywanych dzieł muzycznych we współpracy z innymi muzykami i samodzielnie; branie udziału w próbach do występów artystycznych solowych oraz zespołowych pod kierunkiem dyrygenta oraz reżysera, zależnie od rodzaju przedsięwzięcia artystycznego; wykonywanie zadań aktorskich i układów choreograficznych, jeśli wymaga tego przedsięwzięcie artystyczne, w którym bierze udział (np. opera, występ estradowy, film, spektakl w teatrze muzycznym); wykonywanie charakteryzacji własnej twarzy i ciała odpowiednio do zaprojektowanej scenografii spektaklu operowego, filmu itp.; współpraca z projektantem i wykonawcą kostiumów scenicznych i filmowych dla uzyskania najdogodniejszych warunków do wykonania partii wokalnej; wykonywanie publiczne utworów muzycznych w charakterze solisty, który jest jednocześnie autorem lub współautorem koncepcji interpretacyjnej wykonywanych dział; branie udziału w publicznym wykonywaniu utworów muzycznych w charakterze członka zespołu muzyków; branie udziału, w charakterze solisty lub członka zespołu muzyków, w próbach do nagrań oraz nagraniach utworów muzycznych w warunkach studyjnych dla celów fonograficznych; branie udziału w przedsięwzięciach muzycznych i artystycznych przekazywanych bezpośrednio na żywo, za pomocą techniki radiowej i telewizyjnej. Dodatkowe zadania zawodowe: wykonywanie pracy pedagoga swojej specjalności; kierowanie zespołem wokalnym. PROFIL KOMPETENCYJNY 1 dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury (grupa duża 2 26) Przykładowe zawody dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury: adwokat, analityk ruchu na stronach internetowych, analityk informacji i raportów medialnych, instrumentalista, 1 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa 2014r. 2 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145
menedżer zawartości serwisów internetowych, psycholog, psycholog kliniczny, psycholog biznesu, specjalista pracy socjalnej, wokalista, ekonomista, filozof, politolog, mediator sądowy, dziennikarz, tłumacz, artysta malarz, piosenkarz, reżyser filmowy, duchowny wyznania rzymsko-katolickiego, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 3 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sumienność w dążeniu do rezultatów rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 2 Otwartość na innych to pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowania decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Komunikacja interpersonalna: to przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 3 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008
2) SYTUACJA ZAWODU NA RYNKU PRACY W I pół. 2018 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 2 bezrobotnych z zawodem wokalista. W tym czasie nie zgłoszono ofert pracy dla tego zawodu. Na koniec tego okresu zarejestrowanych było 3 bezrobotnych. Prezentowana analiza okresu od 2013r. do 2017r. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE WOKALISTA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM. Źródło: sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy W okresie 2013 do 2017 roku w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się łącznie 38 osób z zawodem wokalista. Najwięcej, bo 15 osób zarejestrowało się w ciągu 2014r., tj. o 10 więcej niż w roku poprzednim (5 osób zarejestrowanych). W tym czasie nie zgłoszono żadnego wolnego miejsca pracy i aktywizacji zawodowej, co powoduje, że zawód ten w latach 2013-2014, sklasyfikowano jako nadwyżkowy 4, tzn. taki na który na rynku pracy jest mniejsze zapotrzebowanie, niż liczba poszukujących pracy w tych zawodach. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych 5. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależy do żadnej z grup. Zawód wokalista w latach 2015 2017 oraz w I pół. 2018 r. nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. 4 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 5 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie.
3) PROGNOZY DLA RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Z badania pt. Barometr zawodów 6, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zawód wokalista, nie został ujęty w grupach barometrowych. W związku z tym nie można go zakwalifikować w województwie kujawsko-pomorskim w 2017r. do grup zawodów zrównoważonych, nadwyżkowych i deficytowych. W przypadku zawodowego muzyka trudno mówić o tradycyjnych formach zatrudnienia. Osoba wykształcona w tym kierunku, lub po prostu decydująca się na obranie tej ścieżki zawodowej może zdecydować się na karierę zespołową lub solową, a także sesyjną, na przestrzeni muzyki klasycznej lub rozrywkowej. 4) KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE W ZAWODZIE W odniesieniu do studiów wyższych, zasady kształcenia są regulowane m.in. przez następujące przepisy 7 : Ustawa z dnia 3 lipca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018r. poz. 1669); Ustawa o z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018r. poz. 1668); Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 września 2018 r. w sprawie kryteriów oceny programowej (Dz.U. z 2018 poz. 1787); Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 986 i 1475 oraz z 2018 r. poz. 650); Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tekst ujednolicony Dz.U. z 2016r, poz.65 oraz z 2018r poz. 650); Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 poziomy 6 8 (D.U. z 2016r, poz. 1594); Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów( Dz.U. 2016 poz. 1596 oraz Dz.U.z 2017 poz 1515). Zawód wokalisty można zdobyć w ramach studiów stacjonarnych (studia I i II stopnia) w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy na Wydziale Instrumentalnym na kierunku wokalistyka. Liczba absolwentów kierunku wokalistyka w województwie kujawsko - pomorskim Źródło: Opracowanie własne WUP na podstawie danych GUS 6 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2018 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 7 Opracowanie własne na podstawie bip Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego http://www.bip.nauka.gov.pl/ustawy-akty-sw/ i internetowego systemu aktów prawnych
W 2017 roku kierunek wokalistyka na terenie województwa kujawsko pomorskiego ukończyło 21 osób (o 6 os. mniej niż w 2016 r.). Istnieje możliwość kontynuacji nauki, w wyżej wymienionej uczelni, na studiach podyplomowych i doktoranckich. DOSKONALENIE W ZAWODZIE Jedną z form doskonalenia w zawodzie są podyplomowe studia wokalistyki organizowane przez Akademie Muzyczne, m. in. przez Akademię Muzyczną im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy czy Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Studia kierowane są do wokalistów, absolwentów krajowych i zagranicznych uczelni muzycznych. Celem kształcenia jest doskonalenie umiejętności technicznych i artystycznych w zakresie muzyki oratoryjno-kantatowej, pieśniarskiej i operowej. 5) INFORMACJE DODATKOWE Przydatne serwisy/strony internetowe www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia ; http://wup.torun.pl/urzad/centrum-informacji-i-planowania-kariery-zawodowej/osobybezrobotne/informacja-zawodowa/ strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu zawierająca miedzy innymi informacje o: lokalnym rynku pracy, zawodach, kursach szkoleniach i możliwościach kształcenia, projektach unijnych; https://tujestpraca.eu/ Serwis prowadzony przez Urzędy Pracy województwa kujawskopomorskiego; http://wybierzstudia.nauka.gov.pl/pages/about/study-fields-register -informacja o studiach; http://www.muzykabezgranic.pl/ Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków Association des Artistes Musiciens Polonais Biuro ZG SPAM ul. Marszałkowska 66/24; 00-545 Warszawa; tel. 22-6212802 Związek Artystów Wykonawców ul. Nowy Świat 64;00-357 Warszawa; tel./fax. +48 (22) 827 83 71;tel./fax. +48 (22) 629 28 54, tel. +48 (22) 629 28 52; Stowarzyszenie MUZYKA BEZ GRANIC ul. Czarnieckiego 55 lok. 3 ;01-541 Warszawa ;tel./fax +48 22 839 60 46 e-mail: biuro@muzykabezgranic.pl Czasopisma muzyczne: Estrada i studio magazyn muzyków http://www.eis.com.pl/virtual/ Muzyk miesięcznik http://www.muzyk.net/ Ruch muzyczny dwutygodnik http://www.ruchmuzyczny.pl/ Opracowanie: Adam Mickiewicz doradca zawodowy CIiPKZ Bydgoszcz Akceptacja: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ Bydgoszcz WUP Toruń, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy
6)MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W ZAWODZIE W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wokalista 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie wokalista w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako wokalista w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód wokalista jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w krajach EOG zawód artysta muzyk wokalista nie jest regulowany. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem wokalista wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 114 ofert pracy z 16 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla wokalistów znajduje się w Finlandii (31 ofert), Republice Czeskiej (21 ofert), Szwecji (13 ofert) i Holandii (10 ofert) - dane wg stanu na dzień 13.03.2018 r. Pierwszym i najważniejszym wymogiem, którego spełnienie otwiera drogę do wykonywania zawodu muzyka jest ukończenie odpowiedniego kierunku na wydziale wokalnym Akademii Muzycznej. Wymóg ten nie jest jednak wymogiem sztywnym, oficjalnym, zwłaszcza w przypadku muzyków rozrywkowych, którzy przeważnie nie posiadają wyższego wykształcenia muzycznego. O sukcesie lub porażce zawodowego muzyka przesądza jego kreatywność, słuch muzyczny, talent i przede wszystkim długie godziny ćwiczeń. Kariera muzyczna wymaga wiele poświęceń, trasy koncertowe trwają często wiele tygodni lub miesięcy, spędzanych z dala od domu i rodziny. Praca artysty muzyka zalicza się do prac lekkich, wymagane są jednak ogólna dobra sprawność fizyczna, dobry lub bardzo dobry słuch, dobra wydolność układu mięśniowego, oddechowego oraz narządu głosu. Do istotnych pożądanych cech psychologicznych zalicza się dobrą pamięć (konieczną do wykonywania utworów z pamięci), zdolność koncentracji w warunkach obciążenia emocjonalnego, odporność na stres, samokontrola, a także w przypadku muzyków zespołowych umiejętność komunikacji i pracy w grupie. Obowiązkowa jest również doskonała znajomość języka kraju, w którym, zamierzamy podjąć pracę.
W przypadku zawodowego muzyka trudno mówić o tradycyjnych formach zatrudnienia. Osoba wykształcona w tym kierunku, lub po prostu decydująca się na obranie tej ścieżki zawodowej może zdecydować się na karierę zespołową lub solową, a także sesyjną, na przestrzeni muzyki klasycznej lub rozrywkowej. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy
ANEKS Tabela nr 1 Bezrobotni w zawodzie wokalista oraz wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej w latach 2013-2017 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani W OKRESIE OGÓŁEM Bezrobotni według stanu NA KONIEC OKRESU Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki W OKRESIE OGÓŁEM Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki NA KONIEC OKRESU Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej OGÓŁEM Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej NA KONIEC OKRESU 2017 3 3 0 0 0 0 2016 7 6 1 0 0 0 2015 8 7 3 1 0 0 2014 15 8 3 0 0 0 2013 5 6 0 0 0 0 Tabela nr 2 Absolwenci i studenci kierunku wokalistyka w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2013-2017 Wyszczególnienie Liczba absolwentów. Dane na rok akademicki Liczba studentów, wg stanu na dzień 30 listopada 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2013 2014 2015 2016 2017 RAZEM 16 25 28 27 92 88 84 87 studia pierwszego stopnia z tytułem 9 17 21 18 70 65 64 66 licencjata Brak 21 danych studia drugiego stopnia 7 8 7 9 18 20 20 21 po ostatnim roku bez egzaminu x x x x Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS