INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE SPECJALISTA PRACY SOCJALNEJ kod Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, czerwiec 2017 r. 1

2 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Specjalista pracy socjalnej (kod ) to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, poz z późn zm.). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tą samą nazwę oraz kod. Zadania zawodowe - dokonywanie analizy i oceny zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy ze strony różnych służb społecznych oraz kwalifikowanie do uzyskania tych świadczeń; - udzielanie informacji, wskazówek i porad osobom będącym w trudnej sytuacji życiowej, kierowanie tych osób do właściwych organów, instytucji państwowych oraz organizacji społecznych; - pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie działań w zakresie zaspokajania niezbędnych potrzeb życiowych jednostek i grup społecznych; - inicjowanie nowych form udzielania pomocy osobom będącym w trudnej sytuacji życiowej oraz inspirowanie powoływania instytucji, które mogłyby świadczyć usługi niezbędne dla poprawy tej sytuacji; - współuczestniczenie w inspirowaniu, opracowywaniu, wdrażaniu i rozwijaniu programów społecznych ukierunkowanych na podniesienie jakości życia; - ujawnianie, analiza i interpretacja potrzeb i problemów społecznych, mających wpływ na kształtowanie właściwych stosunków międzyludzkich, podniesienie jakości życia oraz przezwyciężanie i pozytywne rozwiązywanie kwestii społecznych; - współpraca z innymi profesjonalistami, instytucjami i organizacjami, mającą na celu doskonalenie już istniejących i poszukiwanie nowych rozwiązań w zakresie pracy socjalnej; - uczestnictwo w różnych formach doskonalenia, podnoszących poziom kwalifikacji zawodowych; - uczestnictwo w badaniach społecznych, monitorowaniu oraz ewaluacji programów i działań. PROFIL KOMPETENCYJNY 1 dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury (grupa duża 2 26) Przykładowe zawody dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury: adwokat, analityk ruchu na stronach internetowych, analityk informacji i raportów medialnych, instrumentalista, menedżer zawartości serwisów internetowych, psycholog, psycholog kliniczny, psycholog biznesu, specjalista pracy socjalnej, wokalista, ekonomista, filozof, politolog, mediator sądowy, dziennikarz, tłumacz, artysta malarz, piosenkarz, reżyser filmowy, duchowny wyznania rzymsko-katolickiego, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 3 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. 1 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych Warszawa 2014r. 2 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145 z późn. zm. 3 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa

3 Dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sumienność w dążeniu do rezultatów rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 2 - Otwartość na innych to pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowania decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Kompetencja 4 Komunikacja interpersonalna: to przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 4 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy wg zawodu specjalista pracy socjalnej w latach: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: 3

4 Od 2015r. odnotowano spadek liczby nowych rejestracji bezrobotnych z zawodem specjalista pracy socjalnej. W 2016 r. odnotowano 73 bezrobotnych z tym zawodem (o 12 os mniej niż w 2015 r.). Zgłoszone miejsca pracy dla zawodu specjalista pracy socjalnej były wielkościami symbolicznymi. W latach pracodawcy zgłosili do pup łącznie 5 miejsc zatrudnienia dla tego zawodu. Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki wg zawodu specjalista pracy socjalnej w latach: W 2016 r. w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się 21 bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w zawodzie specjalista pracy socjalnej (o 9 osób mniej niż w 2015 r.). Na koniec 2016 r. w statystykach urzędów pracy pozostawało 6 bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w tym zawodzie (o 2 os. więcej niż w 2015 r.). W latach zawód specjalista pracy socjalnej sklasyfikowano jako nadwyżkowy 5. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według niej zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/ deficytu, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia oraz płynności bezrobotnych 6. Zmiana ta spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależą do żadnej z grup. Zawód specjalista pracy socjalnej w 2015 r. i w 2016 r. nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Dane statystyczne dotyczące zawodu specjalista pracy socjalnej umieszczono w aneksie do oprcowania. 5 Do 2015 r. podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywało się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 4

5 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 7, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zapotrzebowanie na zawód specjalista pracy socjalnej, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą pracownicy socjalni, w 2017 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów zrównoważonych. Szanse na zatrudnienie w 2017 r. w województwie kujawsko-pomorskim w tej grupie zawodów mają osoby z powiatu brodnickiego. Mniejsze zapotrzebowanie na kwalifikacje zawodowe w tej grupie zawodów prawdopodobnie będzie w 8 powiatach: bydgoskich (ziemskim i grodzkim), toruńskich (ziemskim i grodzkim), włocławskich (ziemskim i grodzkim), aleksandrowskim i inowrocławskim. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu W odniesieniu do studiów wyższych, zasady kształcenia są regulowane m.in. przez następujące przepisy 8 : Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej Dz.U. z 2016r, poz Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2017 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2016 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 8 Opracowanie własne na podstawie bip Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i internetowego systemu aktów prawnych 5

6 Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym Dz.U nr 164 poz z późn. zm (akt posiada tekst jednolity Dz.U poz. 1842) Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz. U. Nr 84 poz. 455 (tekst ujednolicony) Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji Dz. U. z 2016 r.poz. 64 (tekst ujednolicony) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 poziomy 6 8 D.U. z2016r, poz. Poz Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów Dz.U poz Rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego 1)z dnia 10 lutego 2017 r.w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu Dz.U.2017 poz Absolwenci i studenci uczelni wyższych w województwie kujawsko - pomorskim kierunku praca socjalna w latach W 2016 roku kierunek praca socjalna w województwie kujawsko pomorskim ukończyło 127 os. (o 47 osób mniej niż w 2015 r.). W tym samym czasie nadal kształciły się 293 os. tj. o 103 os. mniej niż w 2015 r. i o 525 studentów mniej niż w 2013r. (najwyższa liczba osób studiujących w analizowanym okresie). W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na kierunku praca socjalna odbywało się na czterech uczelniach wyższych (dwóch w Bydgoszczy, jednej w Toruniu i jednej we Włocławku). 6

7 Dane dotyczące liczby absolwentów i studentów kształcących się na poszczególnych uczelniach oraz ich dane teleadresowe zamieszczone zostały w aneksie do opracowania. 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. KSIĄŻKI 1. B. Dubois i K. Krosgrud Miley, Praca socjalna, zawód który dodaje sił, Katowice K. Wódz, Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Warszawa 1996, 3. C. de Robertis, Metodyka działania w pracy socjalnej, Katowice 1998, 4. Krasiejko, Praca socjalna w praktyce asystenta rodziny. Przykład Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach, Katowice Włoch, P. Domaradzki, Kontrakt socjalny. Przewodnik dla pracowników socjalnych ośrodków pomocy społecznej, w: Praca socjalna nr 3 lipiec-wrzesień R.A. Skidmore, M.G. Thackeray, Wprowadzenie do pracy socjalnej, Katowice Krajowy raport badawczy. Pomoc i integracja społeczna wobec wybranych grup diagnoza standaryzacji usług i modeli instytucji, red.: R. Szarfenberg, Warszawa J. Krzyszkowski, Elementy organizacji i zarządzania w pomocy społecznej, Częstochowa M. Marszałkowska, Standardy pracy socjalnej. Raport końcowy. Analiza zasobów., Warszawa Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych. Podręcznik akademicki, red.: K. Olejniczak, M. Kozak, B. Ledzion, Warszawa Szatur-Jaworska, Teoretyczne podstawy pracy socjalnej [w:] Pedagogika Społeczna, pod. red: T. Pilch, I. Lepalczyk, Kraków R. Szarfenberg, Standaryzacja usług społecznych ( 13. Standardy Usług projektu systemowego 1.18 "Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej" ( ) a. Standardy pracy socjalnej. Wprowadzenie dr. hab. Ryszarda Szarfenberga b. Standard pracy socjalnej z rodziną z dziećmi c. Standard specjalistycznego poradnictwa rodzinnego dla rodziny z dziećmi 14. Standardy Narzędzi projektu systemowego 1.18 "Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej" ( Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 7

8 6. Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Specjalista pracy socjalnej 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie specjalista pracy socjalnej w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako specjalista pracy socjalnej w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód specjalista pracy socjalnej jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w 13 krajach EOG zawód specjalista pracy socjalnej jest regulowany, są to: Niemcy, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Włochy, Chorwacja, Litwa, Luksemburg, Malta i Polska. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem specjalista pracy socjalnej wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 9773 oferty pracy z 23 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla specjalistów pracy socjalnej znajduje się w Niemczech (5485 ofert), Belgii (1552 oferty), Francji (1266 ofert), Szwecji (924 oferty), Finlandii (137 ofert) i Republice Czeskiej (114 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Do podjęcia pracy w tym zawodzie specjalista pracy socjalnej wymagane jest wykształcenie wyższe o kierunkach: praca socjalna, psychologia, pedagogika, resocjalizacja, polityka społeczna, socjologia. Osobę wykonującą ten zawód winna cechować empatia, wysokie morale zawodowe i osobiste, odpowiedzialność, obiektywizm i dyskretność, umiejętność nawiązywania kontaktów, zdolność pracy indywidualnej i zespołowej, a także kreatywność, odporność emocjonalna i na stres oraz zrównoważenie. Ważnym wymogiem stawianym przez pracodawców europejskich jest komunikatywna znajomość języka kraju zatrudnienia. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie specjalista pracy socjalnej w wybranych krajach: Francja /godz., Austria 2337 /m-c. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy,wup w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 8

9 SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie specjalista pracy socjalnej w latach , Tabela 2. Absolwenci i studenci uczelni wyższych w województwie kujawsko - pomorskim kierunku praca socjalna w latach , Uczelnie wyższe w woj. kujawsko-pomorskim kształcące na kierunku praca socjalna. 9

10 ANEKS Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie specjalista pracy socjalnej w latach Bezrobotni zarejestrowani w ciągu roku Bezrobotni według stanu na koniec roku Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu roku ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu roku Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec roku Liczba 9 kandydatów/1 ofertę pracy lata Zaokrąglenie liczby kandydatów na 1 miejsce pracy 10

11 Tabela 2. Absolwenci i studenci uczelni wyższych w województwie kujawsko - pomorskim kierunku praca socjalna w latach lata Wyszczególnienie Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Liczba absolwentów - rok akademicki Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku Wyższa Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna we Włocławku Ogółem wszystkie uczelnie Liczba studentów - stan na dzień 30 listopada Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku Wyższa Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna we Włocławku Ogółem wszystkie uczelnie inżyniera X X X X X X X X X X X X licencjata X X 114 X X 219 studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X studia drugiego stopnia X X X X X X X X 57 X X X po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X X X 8 9 X X Ogółem X X X 293 inżyniera X X X X X X X X X X X X licencjata X X 340 studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X studia drugiego stopnia X X X X X X X X 51 X X X po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X X X X 5 X X 5 Ogółem X X 396 inżyniera X X X X X X X X X X X X licencjata X X X studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X studia drugiego stopnia X X X X X X X X X X X X po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X X 5 4 X X X 9 Ogółem X X X

12 inżyniera X X X X X X X X X X X X licencjata 100 X 81 X X X X studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X 0 studia drugiego stopnia X X X X X X X X X X X 0 po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X X 5 X X X X Ogółem 100 X 81 X X X inżyniera 0 X 0 X X 0 X X X X X X licencjata 131 X 86 X X X studia magisterskie jednolite 0 X 0 X X 0 X 0 X X X 0 studia drugiego stopnia 0 X 0 X X 0 X X X X X 0 po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X X 0 1 Ogółem 131 X 86 X X X

13 UCZELNIE KSZTAŁCĄCE W KIERUNKACH DAJĄCYCH MOŻLIWOŚĆ PRACY W ZAWODZIE SPECJALISTA PRACY SOCJALNEJ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM Bydgoszcz 1. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego ul. Chodkiewicza 30, Bydgoszcz telefon: , praca socjalna: studia licencjackie, 2. Kujawsko Pomorska Szkoła Wyższa ul. M. Piotrowskiego 12-14, Bydgoszcz telefon: , , ; praca socjalna: studia licencjackie, i. Uniwersytet Mikołaja Kopernika ul. Gagarina 11, Toruń telefon: , praca socjalna: studia I i II stopnia, TORUŃ WŁOCŁAWEK 4. Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku Plac Wolności 1, Włocławek praca socjalna: studia licencjackie. 13