Finansowanie sieci Natura 2000 PODRĘCZNIK Magdalena Makles Mierzejewska PODRĘCZNIK Zespół Natura 2000 WWF Dębe, 11 13 września 2006 r.
Finansowanie sieci Natura 2000 PODRĘCZNIK Wprowadzenie Struktura i zawartość Przykłady Najbliższa perspektywa
Część I: Wprowadzenie do Podręcznika: Tło Po co? Dla kogo? Korzyści
Tło Wsparcie w wykorzystaniu wszystkich możliwości finansowania 2 rodzaje wsparcia : Podręcznik przetłumaczony na 22 języki narodowe Warsztaty w każdym Kraju Członkowskim
Po co? Podręcznik Finansowanie sieci Natura 2000 Wskazuje możliwości finansowania z funduszy wspólnotowych Jest adresowany do wszystkich potencjalnych grup beneficjentów Identyfikuje wszystkie kategorie potrzeb finansowych sieci N2000 Łączy te elementy w przyjazny użytkownikowi sposób Dostępność funduszy zależy od programowania krajowego! Główne źródła finansowania przez Wspólnotę Konkretne możliwości zdeterminowane na poziomie krajowym i regionalnym
Dla kogo? Podręcznik jest skierowany do: Władz odpowiedzialnych za tworzenie krajowych i regionalnych programów operacyjnych (2007 2013) Władz zaangażowanych we wdrażanie sieci, szczególnie w tworzenie planów zarządzania (planów ochrony) Potencjalnych grup docelowych (osoby/grupy/instytucje działające w ramach sieci, ewentualni beneficjenci)
Korzyści Podręcznik powinien Pokazać ogólny obraz możliwości współfinansowania N2000 Upewnić się, że te możliwości zostały wykorzystane Wesprzeć przegląd programów operacyjnych okresu 2004-2006 Zapewnić zaplecze informacyjne do tworzenia planów zarządzania (planów ochrony) Pierwszy krok w trwającym procesie Może służyć lepszemu zrozumieniu i wdrożeniu podejścia zintegrowanego finansowania sieci N2000
Część II: Struktura i zawartość podręcznika: Jak czytać tabele?
Struktura i zawartość DZIAŁANIE 18: ZARZĄDZANIE RYZYKIEM Seria tabel zawierających aktywności związane z zarządzaniem siecią Natura 2000: 25 typów aktywności Opracowanych przez grupę ekspertów w ramach Grupy Roboczej Artykułu 8 4 kategorie obszarów działania: Zakończenie wyznaczania obszarów Plany zarządzania Zarządzanie siedliskami i monitoring Inwestycje
Struktura i zawartość Badania naukowe, inwentaryzacja przyrodnicza, monitoring, pomiary; Przygotowanie, aktualizacja materiałów promocyjnych, planów zarządzania i strategii; Koszty operacyjne, koszty zatrudnienia, rekompensaty, zakup gruntów; Zarządzanie działaniami ochronnymi; Szkolenia i edukacja, działania informacyjne. Spis 25 tabel z działaniami strona nr 3
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Fundusze unijne: Europejski Fundusz Społeczny (EFS) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Fundusz Spójności (FS) Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Europejski Fundusz Rybactwa (EFR) Instrument Finansowy na rzecz Środowiska (LIFE+) VII Ramowy Program Badań (7PR)
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Opis funduszy: Przedmiot (tytuł) Zawartość (krótki opis działań współfinansowanych)
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Administracja publiczna Zarządzający gruntami Skarbu Państwa Rybacy i osoby/jednostki zajmujące się akwakulturą Zarządcy ziemscy Organizacje edukacyjne Rolnicy Leśnicy POE MŚP Prywatni właściciele ziemscy
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Wskazuje, jakie typy obszarów N2000 są brane pod uwagę: Tereny rolnicze Lasy Inne obszary lądowe (góry, stepy etc.) Wody śródlądowe Tereny podmokłe Tereny przybrzeżne (ławice, plaże, wydmy, laguny) Obszary morskie
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Wskazuje możliwe ograniczenia działań z uwagi na niespełnienie kryteriów : Nakładanie się działań Działania stopniowo wyłączane Działania stopniowo włączane Regiony o wysokiej konkurencyjności i niskim bezrobociu
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Wskazuje na wszelkie inne ograniczenia np.: Odwołania do innych artykułów (szczegóły wymagań dotyczących finansowania) Dodatkowe warunki Kryteria wyłączenia (np. w przypadku finansowania z funduszu LIFE+)
Struktura i zawartość Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Zarysowuje przykłady użycia danego artykułu w zarządzaniu siecią N2000: Przykłady jak fundusze Wspólnoty mogą zostać użyte w zarządzani i funkcjonowaniu sieci Odwołanie do konkretnych działań w opisanych wcześniej przykładowych projektów ochrony przyrody: [niedźwiedź], [rzeka], [rolno-wodne], [kwiaty], [rolno-leśne], [morświny] Przykładowe projekty strona 31
Część III: PRZYKŁAD: Jak praktycznie wykorzystać ten Podręcznik?
Przykład 3: [rzeka] Cel projektu: Ochrona bogactwa siedlisk i gatunków na terenie transgranicznej zlewni rzeki Strategia: Zrównoważone zarządzanie rzeką poprzez: Ochronę i badanie obszarów wrażliwych Renaturyzację odcinka rzeki Rozwijanie zrównoważonej turystyki PR Równoległe działania we wszystkich państwach
Przykład [rzeka] Planowane aktywności: Pozostawianie martwego drewna w lasach łęgowych Przepławki i inne urządzenia służące migracji ryb Zakup ziemi na potrzeby renaturyzacji rzeki Monitoring populacji ważki Coenagrion ornatum i innych owadów Budowa centrum dla odwiedzających Druk ulotek Odnośniki do tabel: [12] Zarządzanie działaniami ochronnymi - siedliska [24] Infrastruktura na cele przywrócenia siedlisk lub gatunków [23] Zakup ziemi [17] Prowadzenie monitoringu i badań [25] Infrastruktura na cele udostępniania obszarów Natura 2000 [20] Działania informacyjne i materiały promocyjne
Przykład [rzeka], Tabela [12] Aktywność: Pozostawianie martwego drewna w lasach łęgowych DZIAŁANIE 12: ZARZĄDZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI -SIEDLISKA Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady EFRROW Art. 36 lit. b) ppkt v) Płatności leśnośrodowiskowe Prywatni właściciele lasów, gminy Lasy Kwalifikowalnoś ć zależna od obszarów: zobacz art. 42. Zobacz art. 47 oraz art. 51 beneficjent wsparcia musi przestrzegać kryteriów wzajemnej zgodności. Utrzymanie obumierających/ starych drzew w lasach, gdzie się je usuwa, na poziomie 10% na hektar; zachowanie szerokich odstępów pomiędzy drzewami; mieszanie gatunków nasadzanych. [rzeki, rolno-leśne] Możliwość finansowania: EFRROW Patrz strona 60
Przykład [rzeka], Działanie [24] Aktywność: Przepławki i inne urządzenia służące migracji ryb DZIAŁANIE 24: INFRASTRUKTURA NA CELE PRZYWRACANIA SIEDLISK LUB GATUNKÓW Fundus z Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczeni a obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady EFR Art. 35 ust. 2 lit. b) Rekultywacja wód śródlądowych, w tym terenów tarła i tras migracyjnych gatunków migrujących. Rybacy, inne Wody śródlądowe Brak Art. 35(3) Działania te muszą być realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe bądź inne podmioty wyznaczone w tym celu przez państwa członkowskie. Art. 35 ust. 2 lit. c) Tam gdzie bezpośrednio dotyczy to działalności połowowej, działania na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska w ramach sieci Natura 2000 z wyłączeniem kosztów operacyjnych Rybacy, inne Wody przybrzeżn e, morskie, śródlądowe, obszary podmokłe Brak Art. 35(3) Działania te muszą być realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe bądź inne podmioty wyznaczone w tym celu przez państwa członkowskie. Modyfikowanie cieków wodnych poprzez instalację infrastruktury zmieniającej przepływ wody czy umożliwiającej migrację ryb przynosząc korzyści dla ekosystemów wodnych. [rzeki] ożliwość finansowania: EFR Patrz strona 100
Przykład [rzeka], Działanie [23] Aktywność: Zakup gruntu na potrzeby renaturyzacji rzeki DZIAŁANIE 23: ZAKUP GRUNTÓW, W TYM REKOMPENSATY Z TYTUŁU UTRATY MOŻLIWOŚCI ZAGOSPODAROWNIA TERENU Fundusz LIFE+ Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady Art. 3 Kryteria kwalifikowalności Wszystkie możliwe Wszystkie LIFE+ nie będzie finansować działań, które kwalifikują się do pomocy lub otrzymują taką pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działania kwalifikowalne, jeśli spełniają kryteria dla wartości dodanej zdefiniowane w art. 3 oraz dla rekompensat za zmiany w wykorzystaniu terenu (o ile nie jest rozwój obszarów wiejskich) i nie dotyczy utraty możliwości zagospodarowania terenu. Warunki dotyczące zakupu gruntów określone są w Załączniku I, art. 2 lit. g) ppkt. v). Na przykład zakup ziemi mający na celu umożliwienie reneturyzację zlewni rzeki [rzeki] ożliwości finansowania: LIFE+ Patrz strona 98
Przykład [rzeka], Działanie [17] Aktywność: Monitoring populacji ważki Coenagrion ornatum i innych owadów DZIAŁANIE 17: PROWADZENIE MONITORINGU I BADAŃ Fundusz Opis Grupy docelowe Rodzaje obszarów Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady PR7 Art. 2 ust. 2 lit. f) Temat Środowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie środowiska i zagrożenia; ochrona i zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarządzanie bioróżnorodnością); technologie na rzecz środowiska (np. odtwarzanie środowiska) Wszystkie możliwe Działanie niezależne od rodzaju obszaru Współpraca międzynarodowa Kontekst: badania Badania nad rozwojem nowych metod monitoringu i pomiarów. [niedźwiedzie, rzeki] ożliwość finansowania: PR7 Patrz strona 81
Przykład [rzeka], Działanie [25] Aktywność: Budowa centrum dla odwiedzających DZIAŁANIE 25: INFRASTRUKTURA DLA UDOSTĘPNIANIA OBSZARÓW NATURA 2000 Fundusz Opis Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady FS Art. 2 ust. 2 Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisująca się w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony środowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie środowiska naturalnego Obszary celu: Konwergencja Rozwój infrastruktury publicznego dostępu takiej jak parkingi, ścieżki. [rzeki] Możliwość finansowania: FS Patrz strona 105
Przykład [rzeka], Działanie [20] Aktywność: Druk ulotki DZIAŁANIE 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE I MATERIAŁY PROMOCYJNE Fundusz Opis Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia Przykłady EFRR Art. 6 ust. 1 lit. d) Ustanowienie i rozwój współpracy transgranicznej, poprzez finansowanie sieci i działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w zakresie: rozwijania współpracy, wydajności i wspólnego wykorzystania infrastruktury szczególnie w takich sektorach jak: opieka zdrowotna, kultura i oświata. Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19) Kontekst: szerokie międzynarodowe inicjatywy edukacyjne (edukacja) Opracowywanie zasobów informacyjnych umożliwiających włączenie danego obszaru do regionalnych programów zdrowotnych, kulturowych i edukacyjnych. [rzeki] Możliwość finansowania: EFRR Patrz strona 91
Część IV: Najbliższa perspektywa Poszukiwanie innych źródeł finansowania Finansowanie zarządzania siecią ze środków UE w Krajach Członkowskich Nowy projekt Komisji Europejskiej
Część IV: Najbliższa perspektywa Różne sposoby korzystania z podręcznika: przez zarządzających projektami dot. N2000 przez władze odpowiedzialne za krajowe i regionalne programy operacyjne przez bezpośrednich beneficjentów Więc: zróbmy z tego Podręcznika jak najlepszy użytek!
WWF/M.Makles DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!