INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE SPECJALISTA DO SPRAW UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH I OSOBOWYCH kod 241307 Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie 5) Informacje dodatkowe 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS STATYSTYCZNY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, październik 2018 r. 1

1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych (kod 241307) to jeden z 2455 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 227). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tą samą nazwę oraz kod. Zadania zawodowe 1 - rozpoznawanie i pomiar ryzyka oraz określanie możliwości jego finansowania; - przygotowywanie umowy ubezpieczeniowej, zabezpieczanie gwarancji jej realności; - ocena jakości ochrony ubezpieczeniowej, kontrola jej realności i rzetelności; - tworzenie i gospodarowanie funduszami ubezpieczeniowymi, finansowanie działalności prewencyjnej, prowadzenie reasekuracji; - analiza kosztów prowadzenia działalności ubezpieczeniowej; - prowadzenie marketingu ubezpieczeniowego; kierowanie zespołem pracowników realizujących zadania szczegółowe. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania (grupa duża 3 24) Przykładowe zawody dla grupy Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania: specjalista bankowości, specjalista do spraw finansów, specjalista do spraw rachunkowości, specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych, specjalista do spraw rachunkowości, specjalista do spraw rozwoju oprogramowania systemów informatycznych, specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych, specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych, pośrednik w obrocie nieruchomościami, itp. Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania określono 4 kompetencje tj.: Kompetencja 1 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 1 http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow/- /klasyfikacja_zawodow/zawod/241307?_jobclassificationportlet_war_nnkportlet_backurl=http%3a%2f%2fpsz.praca.gov.pl%2frynekpracy%2fbazy-danych%2fklasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci%2fwyszukiwarka-opisowzawodow%3fp_p_id%3djobclassificationportlet_war_nnkportlet%26p_p_lifecycle%3d0%26p_p_state%3dnormal%26p_p_mode%3dview%26p _p_col_id%3dcolumn-1%26p_p_col_count%3d1%26_jobclassificationportlet_war_nnkportlet_query%3d241307 portal Publicznych Służb Zatrudnienia 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz.1145, z późn.zm. 4 Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 2

Kompetencja 2 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Kompetencja 3 Kierowanie: to planowanie, organizowanie, kontrolowanie i motywowanie do pracy członków zespołu lub organizacji. Wykorzystywanie wszystkich zasobów, w tym wiedzy o sytuacji rynkowej oraz sytuacji wewnętrznej firmy lub branży. Elastyczne dostosowywanie realizacji zadań zespołu do zaistniałych okoliczności. Kompetencja 4 Zdolności analityczne i podejmowania decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja zawodu na rynku pracy 5 W I pół. 2018 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 5 bezrobotnych z zawodem specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych. W tym czasie zgłoszono 1 ofertę pracy dla tego zawodu. Na koniec tego okresu zarejestrowanych było 8 bezrobotnych. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy wg zawodu specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych w latach: 2013-2017 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w poszczególnych latach dostępny jest na stronie: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/ 3

W 2017 r. odnotowano 11 bezrobotnych z zawodem specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych (o 3 os mniej niż w 2016 r.). W 2017 r. miał miejsce niewielki wzrost zgłoszeń wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej dla tego zawodu (12 zgłoszonych miejsc zatrudnienia). Najwięcej miejsc zatrudnienia pracodawcy zgłosili w 2013 r. (37 miejsc pracy). W latach 2013-2014 odnotowano więcej wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej niż osób bezrobotnych w omawianym zawodzie zatem zawód specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych był klasyfikowany jako zawód deficytowy. Od 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według niej zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/ deficytu, dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia oraz płynności bezrobotnych 6. Zmiana ta spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona nie przynależą do żadnej z grup. Zawód specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych w 2015 r., 2016 r., 2017 r. i w I pół. 2018 r. nie został zakwalifikowany do grupy zawodów deficytowych, zrównoważonych lub nadwyżkowych. Dane statystyczne dotyczące zawodu specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych umieszczono w aneksie. 3) Prognozy dla rynku pracy-barometr Zawodów Z badania pt. Barometr zawodów 7, prognozującego zapotrzebowanie na zawody w województwie wynika, że zapotrzebowanie na zawód specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych, ujęty w grupie barometrowej pod nazwą specjaliści ds. finansowych w 2018 r. został zaklasyfikowany w Regionie do zawodów zrównoważonych. 6 Wskaźnik dostępności ofert pracy : iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych danej grupie zawodów, w badanym okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w badanym okresie. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia : iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu Wskaźnik płynności bezrobotnych : iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie. 7 Barometr zawodów jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2018 r. Badanie zostało przeprowadzone na przełomie III i IV kwartału 2017 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach może ulec zmianie. 4

Szanse na zatrudnienie w 2018 r. w województwie kujawsko-pomorskim w tej grupie zawodów mają osoby z powiatu sępoleńskiego. Nadwyżka osób poszukujących pracy na liczbą dostępnych miejsc pracy może mieć miejsce w powiecie inowrocławskim. 4) Kształcenie i doskonalenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu W odniesieniu do studiów wyższych, zasady kształcenia są regulowane m.in. przez następujące przepisy 8 : Ustawa z dnia 3 lipca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018r. poz. 1669); Ustawa o z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018r. poz. 1668); Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 września 2018 r. w sprawie kryteriów oceny programowej (Dz.U. z 2018 poz. 1787); Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 986 i 1475 oraz z 2018 r. poz. 650); Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (tekst ujednolicony Dz.U. z 2016r, poz.65 oraz z 2018r poz. 650); Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla 8 Opracowanie własne na podstawie bip Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego http://www.bip.nauka.gov.pl/ustawy-akty-sw/ i internetowego systemu aktów prawnych 5

kwalifikacji uzyskiwanych w ramach szkolnictwa wyższego po uzyskaniu kwalifikacji pełnej na poziomie 4 poziomy 6 8 (D.U. z 2016r, poz. 1594); Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów( Dz.U. 2016 poz. 1596 oraz Dz.U.z 2017 poz 1515). Aby pracować w zawodzie specjalisty ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych warto ukończyć studia wyższe na kierunku zarządzanie, ekonomia. Absolwenci ekonomii odnoszą sukcesy jako: prowadzący z sukcesem własną działalność gospodarczą specjaliści w instytucjach finansowych, bankach, firmach ubezpieczeniowych oraz w innych przedsiębiorstwach świadczących usługi finansowe pracownicy urzędów administracji państwowej i samorządowej ekonomiści w przedsiębiorstwach w kraju i za granicą Absolwenci kierunku zarządzanie osiągają sukcesy, jako: menedżerowie i specjaliści w korporacjach międzynarodowych, przedsiębiorstwach oraz własnych firmach pracownicy urzędów administracji państwowej i samorządowej menadżerowie w instytucjach, fundacjach, stowarzyszeniach specjaliści w agencjach konsultingowych eksperci rynku inwestycji i nieruchomości Liczba absolwentów kierunku ekonomia w województwie kujawsko - pomorskim W 2017 roku kierunek ekonomia na terenie województwa kujawsko pomorskiego ukończyło 600 osób (o 196 os. mniej niż w 2016 r.). W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na opisywanym kierunku odbywało się na pięciu uczelniach wyższych (trzech w Bydgoszczy, jednej w Toruniu i jednej we Włocławku). 6

Liczba absolwentów kierunku zarządzanie w województwie kujawsko - pomorskim W 2017 roku kierunek zarządzanie na terenie województwa kujawsko pomorskiego ukończyło 1017 osób (o 182 os. mniej niż w 2016 r.). W latach 2013-2017 zauważalna jest tendencja spadkowa liczby absolwentów kończących kierunek zarządzanie. W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na opisywanym kierunku odbywało się na pięciu uczelniach wyższych (dwóch w Bydgoszczy, dwóch w Toruniu i jednej we Włocławku). Dane dotyczące liczby absolwentów i studentów wg uczelni i kierunków ekonomia oraz zarządzanie zamieszczono w aneksie do opracowania. 5) Informacje dodatkowe POMOCNE ADRESY http://wup.torun.pl strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu www.psz.praca.gov.pl Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. http://tujestpraca.eu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. KSIĄŻKI Polszakiewicz Barbara, Boehlke Jerzy (red.) http://www.ekonomia.i.prawo.umk.pl/ - czasopismo tematyczne z zakresu ekonomii, Piłatowska Mariola Ekonomia XLIV, nr 2 (2013), Zastempowski Maciej Zarządzanie XL red. Sławomir Stężewski Zeszyt Naukowy T.8: Ekonomia nr. 1 - publikacja z serii Ekonomia Zeszytów Naukowych Wiesław Piątkowski Wykłady z historii myśli ekonomicznej Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy 7

WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 6) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako pracownik socjalny w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w 9 krajach EOG zawód specjalista ds. ubezpieczeń jest regulowany, są to: Dania, Francja, Malta, Portugalia, Szwecja, Czechy, Węgry, Wielka Brytania i Austria. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało 7120 ofert pracy z 21 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla agentów ubezpieczeniowych znajduje się w Niemczech (4810 ofert), Francji (1063 oferty), Belgii (634 oferty), Austrii (304 oferty) i Republice Czech (122 oferty) - dane wg stanu na dzień 13.03.2018 r. Wśród najczęściej spotykanych wymogów kwalifikacyjnych, jakich spodziewać się mogą kandydaci na stanowisko specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych jest konieczność posiadania dyplomu uzyskania tytułu zawodowego w zawodzie. Żeby sprawdzić się w zawodzie specjalisty ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych, kandydat powinien charakteryzować się takimi cechami jak umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi, zdolność przekonywania, łatwość wypowiedzi w mowie lub w piśmie odporność emocjonalna, cierpliwość, dokładność i samodzielność. Będą potrzebne także umiejętności obsługi komputera, znajomość zasad marketingu jak i znajomość języków obcych. Przykładowe stawki płacy w zawodzie specjalista ds. ubezpieczeń 8

majątkowych i osobowych w wybranych krajach: Niemcy od 180 euro/m-c, Wielka Brytania: 18-25 tys. funtów/godz. brutto. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 9

ANEKS Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i osobowych w latach 2013-2017 2017 2016 2015 2014 lata Bezrobotni zarejestrowani w ciągu roku Bezrobotni według stanu na koniec roku Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu roku ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu roku Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec roku 11 7 0 0 12 0 14 6 0 0 10 0 11 3 0 0 10 0 15 7 0 0 30 0 2013 19 9 0 0 37 0 10

Tabela 2. Absolwenci uczelni wyższych w województwie kujawsko - pomorskim kierunku ekonomia, zarządzanie i prawo w biznesie w latach 2013-2017 lata Wyszczególnienie Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Ekonomia Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Liczba absolwentów - rok akademicki (kierunek studiów) Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku Wyższa Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna we Włocławku Ogółem kierunek Ekonomia Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Zarządzanie Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku Ogółem kierunek Zarządzanie Prawo w Biznesie 2017 Ogółem 600 1017 inżyniera X X X X X X X X X X X X X licencjata 37 54 93 11 X 195 75 67 151 217 50 560 12 2016 studia magisterskie jednolite X X X X X 0 X X X X X 0 X studia drugiego stopnia 32 117 60 X X 209 81 X 267 291 X 639 75 po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X 0 X X X X X 0 X Ogółem 69 171 153 11 X 404 156 67 418 508 50 1199 87 inżyniera 0 0 0 0 X X X X X X X X X licencjata 56 56 102 31 X 245 4 71 149 293 45 562 X studia magisterskie jednolite X X X X X 0 91 X X X X 91 X studia drugiego stopnia 45 81 71 X X 197 112 X 241 272 X 625 X Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu 2015 po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X 0 X X X X X 0 X Ogółem 101 137 173 31 X 442 207 71 390 565 45 1278 X 11

inżyniera X X X X X X 3 X X X X 3 X licencjata 63 40 97 X 22 222 108 107 224 464 89 992 X studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X X studia drugiego stopnia 48 113 55 X X 216 145 X 279 311 X 735 X po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X X X X X X X 0 X 2014 Ogółem 111 153 152 X 22 438 256 107 503 775 89 1730 X inżyniera X X X X X X 11 X X X X 11 X licencjata 72 73 110 X 21 276 111 94 261 595 63 1124 X studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X 0 X studia drugiego stopnia 49 108 72 X X 229 116 X 377 219 X 712 X po ostatnim roku bez egzaminu X X X X X 0 X X X X X 0 X 2013 Ogółem 121 181 182 X 21 505 238 94 638 814 63 1847 X 12

Tabela 3. Studenci uczelni wyższych w województwie kujawsko - pomorskim kierunku ekonomia, zarządzanie i prawo w biznesie w latach 2013-2017 Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Liczba studentów - stan na dzień 30 listopada (kierunek studiów) Ekonomia Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku Wyższa Szkoła Humanistyczno Ekonomiczna we Włocławku Ogółem kierunek Ekonomia Zarządzanie lata Wyszczególnienie 2017 Ogółem Brak danych Brak danych inżyniera X X X X X X X X X X X X X X licencjata 70 197 156 342 41 X 806 244 158 563 779 77 1821 202 studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X 0 X Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku Ogółem kierunek Zarządzanie Prawo w Biznesie Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu 2016 2015 studia drugiego stopnia 83 X 427 118 X X 628 182 X 450 490 X 1122 537 po ostatnim roku bez egzaminu 23 X X 26 X X 49 6 X 101 91 X 198 45 Ogółem 176 197 583 486 41 X 1483 432 158 1114 1360 77 3141 784 inżyniera X X X X X X X X X X X X X X licencjata 91 90 150 382 44 X 757 268 177 597 796 140 1978 186 studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X 0 X studia drugiego stopnia 93 X 427 153 X X 673 199 X 591 567 X 1357 434 po ostatnim roku bez egzaminu 40 X X 22 X X 62 X X 116 158 X 274 X Ogółem 224 90 577 557 44 X 1492 467 177 1304 1521 140 3609 620 13

inżyniera X X X X X X 0 X X X 385 X 385 X licencjata 161 X 125 389 X 61 736 300 177 657 957 156 2247 155 studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X 0 X studia drugiego stopnia 101 X 303 226 X X 630 266 X 721 655 X 1642 184 po ostatnim roku bez egzaminu 21 X X 31 X 1 53 26 X 112 182 X 320 X 2014 2013 Ogółem 283 X 428 646 X 62 1419 592 177 1490 2179 156 4594 339 inżyniera X X X X X X X X X X 223 X 223 X licencjata 203 X 214 389 X 67 873 400 249 833 1209 220 2911 55 studia magisterskie jednolite X X X X X X X X X X X X X X studia drugiego stopnia 101 X 242 281 X X 624 324 X 918 701 X 1943 X po ostatnim roku bez egzaminu 18 X X 9 X 1 28 52 X 10 160 X X X Ogółem 322 X 456 679 X 68 1525 776 249 1761 2293 220 5299 55 14

UCZELNIE KSZTAŁCĄCE W KIERUNKACH DAJĄCYCH MOŻLIWOŚĆ PRACY W ZAWODZIE SPECJALISTA DO SPRAW UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH I OSOBOWYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM Bydgoszcz 1. Kujawsko Pomorska Szkoła Wyższa ul. M. Piotrowskiego 12-14, 85-098 Bydgoszcz telefon: 52 322 03 22, 52 339 30 21, 52 322 04 04; 500 149 149 www.kpsw.edu.pl ekonomia studia I stopnia licencjackie, studia II stopnia 2. Wyższa Szkoła Gospodarki ul. Garbary 2, 85-229 Bydgoszcz telefon: 52 348 23 48 www.wsg.byd.pl ekonomia studia I stopnia licencjackie, studia II stopnia zarządzanie - studia I stopnia licencjackie 3. Uniwersytet Technologiczno Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich ul. Ks. A. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz telefon: 52 373 27 06, 52 374 94 11 www.utp.edu.pl zarządzanie - studia I stopnia licencjackie, studia II stopnia 4. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego ul. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz telefon: 52 341 91 00, 52 341 91 60 63 www.ukw.edu.pl ekonomia studia I stopnia licencjackie 4. Uniwersytet Mikołaja Kopernika ul. Gagarina 11, 87-100 Toruń telefon:. 56 642 36, 56 611 48 74 www.umk.pl TORUŃ ekonomia studia licencjackie I i II stopnia, zarządzanie studia licencjackie I i II stopnia, 5. Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu ul. Młodzieżowa 31a 87-100 Toruń tel. (56) 66 09 200 fax (56) 66 09 207 http://www.wsb.pl/ zarządzanie studia licencjackie I i II stopnia, po ostatnim roku prawo w biznesie, specjalność prawo i finanse - studia I stopnia licencjackie 15

WŁOCŁAWEK 6. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku ul. 3 Maja 17 87-800 Włocławek telefon 54 231 60 80, faks: 54 231 43 52 www.pwsz.wloclawek.pl zarządzanie studia licencjackie I stopnia, 7. Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku Plac Wolności 1, 87-800 Włocławek http://www.wshe.pl/ ekonomia studia licencjackie I stopnia 16