3,4% 2,8% 2,8% 4,6% 4,2% 5,4% 5,0% 5,3% 5,1% 5,1% KOMENTARZ TYGODNIOWY 09-16.11.2018 Dane makroekonomiczne z Polski Zmiana PKB tzw. szybki szacunek GUS Zmiana realnego PKB niewyrównanego sezonwo, r/r 6,0% 5,5% 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% II kw. 2016 III kw. 2016 IV kw. 2016 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2018 II kw. 2018 III kw. 2018 Według danych GUS, wzrost PKB w III kwartale 2018 r. wyniósł 5,1 % r/r, wobec również 5,1 % wzrostu w II kwartale 2018 r. Opublikowane w minionym tygodniu dane określane są przez GUS jako tzw. szybki szacunek, w związku z tym nie zawierają informacji dotyczących struktury wypracowanego wzrostu. Szczegółowe informacje na ten temat zostaną przedstawione w tzw. regularnym szacunku PKB za III kwartał 2018 r., który zostanie opublikowany 30 listopada 2018 r. Można oczekiwać, iż głównym filarem wzrostu gospodarczego pozostał popyt krajowy, wspierany przez poprawę dynamiki inwestycji oraz stabilne tempo wzrostu konsumpcji prywatnej. Ubiegłotygodniowe dane GUS należy ocenić pozytywnie, tym niemniej należy wskazać, iż mają one charakter historyczny. Biorąc pod uwagę wysoką bazę odniesienia sprzed roku (wykres obok) oraz sygnały świadczące o spowolnieniu dynamiki PKB u naszych głównych partnerów handlowych w strefie euro, można oczekiwać, iż tempo wzrostu PKB w kolejnych kwartałach osłabnie, co byłoby zgodne m.in. z opublikowanymi w minionym tygodniu prognozami gospodarczymi banku centralnego (szczegóły poniżej). 1
Prognozy gospodarcze banku centralnego Prognozy gospodarcze NBP dla Polski 6,0% 4,0% 4,8% 2,0% 3,6% 3,2% 3,4% 2,9% 1,8% 0,0% 2018 2019 2020 Zmiana PKB, r/r Inflacja konsumentów (średniorocznie) W serwisie NBP opublikowano Raport o inflacji, który zawiera m.in. najnowsze prognozy banku centralnego stanowiące jeden z elementów branych pod uwagę przez władze monetarne przy decyzji o poziomie stóp procentowych. Eksperci NBP oczekują, iż w 2019 r. średnioroczny poziom inflacji wyniesie 3,2 % (wobec 2,7 % w prognozie z lipca br.). Pomimo korekty prognoz, najnowszy raport banku centralnego potwierdza oczekiwania, iż pomimo przyspieszenia dynamiki wzrostu cen w najbliższych latach, wskaźnik inflacji pozostanie w zakresie dopuszczalnych odchyleń od celu banku centralnego (tj. 2,5 %, plus/minus 1 pp.). Nie są to warunki, w których Rada mogłaby się zdecydować na zmianę dotychczasowej polityki, dlatego najbardziej prawdopodobnym scenariuszem pozostaje stabilizacja stóp NBP w perspektywie co najmniej do końca 2019 r. Oczekiwanie te wspierają także prognozy dotyczące dynamiki PKB, które zakładają stopniowe osłabienie tempa wzrostu gospodarczego (wykres obok). Wydaje się, iż dopóki prognozy inflacji na najbliższe lata pozostają blisko celu władz monetarnych, zaś koniunktura gospodarcza nie odbiega od procesów obserwowanych u naszych głównych partnerów handlowych w strefie euro, przewidywania dotyczące stabilizacji stóp procentowych w Polsce nie powinny się zmienić. 2
Wydarzenia Według finalnych danych opublikowanych przez GUS w minionym tygodniu, inflacja w październiku br. wyniosła 1,8 % r/r, wobec 1,9 % r/r we wrześniu br. Niewielkim zmianom inflacji w październiku w ujęciu rocznym sprzyjało występowanie dwóch przeciwstawnych tendencji, tj. spowolnienie tempa wzrostu cen żywności (z 2,3 % r/r we wrześniu do 1,8 % r/r w październiku br.) oraz przyspieszenie dynamiki wzrostu cen paliw (z 12,0 % r/r we wrześniu do 12,8 % r/r w październiku br.). Ubiegłotygodniowy odczyt potwierdza, iż kluczowy wpływ na poziom inflacji w ostatnich miesiącach mają przede wszystkim czynniki niezależne od polityki monetarnej w Polsce (tj. zmiany cen surowców na światowych rynkach). Biorąc to pod uwagę, dane GUS o inflacji w październiku nie powinny zmienić dotychczasowej polityki pieniężnej realizowanej przez RPP. Oznacza to zatem prawdopodobną stabilizację poziomu stóp NBP w najbliższych miesiącach. Główny Urząd Statystyczny opublikował skumulowane dane dotyczące handlu zagranicznego w okresie styczeńwrzesień 2018 r. Wzrostowi wartości polskiego eksportu ogółem o 6,0 % r/r (do 162,0 mld euro), towarzyszył jeszcze szybszy wzrost importu (o 8,6 % r/r, do 164,6 mld euro), co oznacza, iż deficyt w obrotach handlowych wyniósł 2,6 mld euro (wobec 1,9 mld euro nadwyżki przed rokiem). Warto podkreślić, iż czynnikiem decydującym o pogorszeniu salda handlu zagranicznego w porównaniu z rokiem nie jest słabsza kondycja eksportu, lecz dynamiczny wzrost wartości importu. Biorąc pod uwagę dane o imporcie z poszczególnych państw, zwraca uwagę silny (o 25,6 % r/r, tj. o 2,4 mld euro) wzrost wartości importu z Rosji, co sugeruje, iż wpływ na pogorszenie bilansu w porównaniu z rokiem ubiegłym miały m.in. wyższe ceny surowców (w tym ropy) na światowych rynkach. Dane GUS wskazują równocześnie, iż dynamiczny wzrost importu w porównaniu z rokiem poprzednim był także jednym z przejawów korzystnej koniunktury gospodarczej i rosnącego popytu krajowego. Za taką interpretacją przemawia znaczny wzrost wartości importu z krajów rozwiniętych, w tym z Niemiec (o 3,3 mld euro, tj. o 5,8 % r/r). Według danych NBP, wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii wyniósł w październiku br. 0,9 % r/r (wobec 0,8 % r/r we wrześniu br.). Wskaźnik ten jest postrzegany jako odzwierciedlający ruch cen, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma duży wpływ. Dane za październik potwierdziły, iż inflacja bazowa (pomimo korzystnej koniunktury gospodarczej) utrzymuje się na wyjątkowo niskim poziomie, co powinno wzmocnić przekonanie większości przedstawicieli Rady o słuszności polityki, zakładającej utrzymywanie stóp procentowych NBP bez zmian. W serwisie UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego według stanu na koniec września 2018 r. Wynik finansowy netto sektora bankowego wzrósł o 10,8 % r/r (do 11,6 mld zł, tj. o 1,1 mld zł więcej niż przed rokiem). Pozytywny wpływ na wynik sektora miał przede wszystkim wyższy niż przed rokiem wynik z tytułu odsetek (o 2,7 mld zł), który zrekompensował wzrost kosztów funkcjonowania (o 1,5 mld zł). Wyższe koszty były m.in. konsekwencją wzrostu kosztów ogólnego zarządu (o 751 mln zł) oraz kosztów pracowniczych (o 720 mln zł). Wynik finansowy netto banków spółdzielczych zmniejszył się w stosunku do września r. o 12,1 % (tj. o 75,2 mln zł), głównie za sprawą wzrostu kosztów funkcjonowania (o 128,6 mln zł) oraz słabszego wyniku z tytułu rezerw (o 88,4 mln zł), co tylko częściowo zostało zrekompensowane przez poprawę wyniku odsetkowego (o 146,7 mln zł). 3
Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,87% 1,82% 1,87% 1,80% 1,79% 1,79% 1,82% 1,72% 1,70% 1,72% 1,64% 1,60% 1,64% 1M 3M 6M 9M 1Y 09.11.2018 16.11.2018 W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się. Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 4-5 grudnia 2018 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną w grudniu bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 12 16.11.2018 r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,64% -0,37% 2,31% -0,78% 0,73% 3M 1,72% -0,32% 2,63% -0,75% 0,88% 6M 1,79% -0,26% 2,86% -0,67% 0,99% 1Y 1,87% -0,15% 3,13% -0,53% 1,15% 4
Rynek walutowy 4,5 4,290 4,296 4,299 4,295 4,297 4,295 4,2 3,9 3,784 3,816 3,827 3,811 3,807 3,788 3,6 3,754 3,781 3,786 3,775 3,781 3,761 3,3 09.11 12.11 13.11 14.11 15.11 16.11 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN W warunkach braku istotnych publikacji na głównych rynkach, kurs złotego zarówno w relacji wobec euro, jak i dolara pozostał w ostatnich dniach relatywnie stabilny (tabela obok). Warto jednak pamiętać, iż kluczowym czynnikiem ryzyka zarówno dla kursu złotego, jak i pozostałych walut z naszego regionu pozostaje perspektywa narastających różnic w poziomie stóp procentowych między USA a innymi gospodarkami. Przewidywania Fed konsekwentnie zakładają podwyżki stóp procentowych w najbliższych kwartałach, co może sprzyjać odpływowi kapitału do Stanów Zjednoczonych, a w konsekwencji wpływać negatywnie na polskie aktywa (w tym złotego). Wśród czynników ryzyka dla kierunku zmian kursu złotego w najbliższych tygodniach należy wymienić także ewentualne pogorszenie nastrojów na rynkach finansowych związanych z trudnościami w wypracowaniu kompromisowego porozumienia regulującego wzajemne relacje UE oraz Wielkiej Brytanii po opuszczeniu przez ten kraj Unii Europejskiej. WYSZCZEGÓLNIENIE 09.11.2018 16.11.2018 ZMIANA USD/PLN 3,7838 3,7876 0,1% EUR/PLN 4,2901 4,2950 0,1% CHF/PLN 3,7535 3,7608 0,2% 5
Rynek towarowy 104,0 102,0 100,0 98,0 96,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 09.11=100 101,8 100,0 101,0 95,1 94,0 92,0 09.11 12.11 13.11 14.11 15.11 16.11 Ropa Złoto Srebro W minionym tygodniu cena ropy (Brent) spadła o 4,9 %, osiągając w trakcie handlu w ostatnich dniach najniższy poziom od marca br. (tabela obok). Spadkom cen ropy w ostatnich dniach sprzyjało m.in. opublikowanie danych o wzroście zapasów surowca w USA (o 10,3 mln baryłek w ujęciu tygodniowym, link). W kolejnych dniach spadkowa korekta cen ropy może być kontynuowana. Oczekiwania te wynikają m.in. stąd, iż obecny poziom cen pozostaje wysoki (o 9 %, tj. 5 dolarów za baryłkę wyższy niż przed rokiem), co powinno sprzyjać zwiększeniu wydobycia przez głównych producentów (m.in. USA) w najbliższych miesiącach. W tym kontekście warto odnotować, iż według danych amerykańskiej agencji ds. energii w tygodniu zakończonym 9 listopada br. wydobycie w tym kraju ukształtowało się na rekordowo wysokim poziomie, tj. 11,7 mln baryłek dziennie. Powyższe uwarunkowania mogą odmienić globalny układ sił podaży i popytu, doprowadzając w najbliższych miesiącach do utrzymywania się cen ropy poniżej poziomu 70 dolarów za baryłkę. Czynnikiem ryzyka dla takiego scenariusza jest m.in. rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie (Iran). Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) 09.11 70,18 1209,21 14,16 12.11 70,12 1200,58 13,96 13.11 65,47 1201,96 14,00 14.11 66,12 1210,84 14,13 15.11 66,62 1212,91 14,29 16.11 66,76 1221,39 14,41 6
Rynek kapitałowy 27 000 2 750 26 200 2 650 25 400 2 550 24 600 2 450 23 800 2 350 WIG30 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W minionym tygodniu WIG30 spadł o 2,6 %. Spadkom na polskim rynku akcji sprzyjało pogorszenie nastrojów na głównych rynkach (amerykański Dow Jones spadł o 2,2 % w ujęciu tygodniowym). W warunkach utrzymującego się ryzyka (związanego z polityką pieniężną w USA, wojnami handlowymi, skomplikowaną sytuacją wobec Iranu), korekta spadkowa może być kontynuowana. Kalendarium Kalendarium na najbliższy tydzień (19-23.11.2018 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 20 listopada Polska Produkcja przemysłowa, r/r X 2,8% 22 listopada Polska Sprzedaż detaliczna (w cenach stałych), r/r X 3,6% DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 7