SZKOŁA PODSTAWOWA W PRZECŁAWIU PRAWA I OBOWIĄZKI RODZICÓW WZGLĘDEM DZIECI Dokumenty mówiące o prawach i obowiązkach rodziców m. in.:
- Konstytucja RP - Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców -Konwencja o prawach dziecka -Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy -Ustawa o Systemie Oświaty Właściwie rozumiane dobro dziecka wymaga od rodziców osobistego oddziaływania na dzieci własnym przykładem i autorytetem. To także okazanie dziecku zainteresowania i poświęcenia, służenie pomocą i radą, sprawowanie osobistej opieki i nadzoru, sprawiedliwe traktowanie. WYCHOWANIE DZIECKA
to kształtowanie jego osobowości, postaw emocjonalnych i systemu wartości. To także wyposażenie dziecka w umiejętności współżycia społecznego, wykształcenie poczucia obowiązków, odpowiedzialności i szeregu innych cech potrzebnych w prawidłowym funkcjonowaniu osobniczym i społecznym. Wachlarz oddziaływań rodziców wobec dziecka w ramach wychowania obejmuje z jednej strony oddziaływania fizyczne, takie jak: dbałość o zdrowie, życie, sprawność fizyczną dziecka, wypoczynek, odpowiednie
warunki mieszkaniowe, ubranie i wyżywienie, z drugiej zaś strony to oddziaływania duchowe. Do nich należy zaliczyć: wpajanie dziecku zasad moralnych i zasad współżycia społecznego, kształtowanie charakteru i nawyków. KIEROWANIE DZIECKIEM to podejmowanie odpowiedzialnych decyzji, m.in. w sprawach obywatelstwa dziecka, zmiany imienia i nazwiska, określenia miejsca pobytu, sposobu leczenia, światopoglądu, wyboru kierunku edukacji, rozwoju zainteresowań, wyjazdów za granicę, ochrona dziecka przed zagrożeniami i demoralizacją. W swoich decyzjach wobec dzieci rodzice powinni kierować się podstawowym kryterium dobra dziecka i zgodności z interesem społecznym. Swoją pieczę nad dzieckiem rodzice powinni sprawować z należytą starannością.
WYKONYWANIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską (art. 92 kro). Uważa się, że władza rodzicielska to ogół obowiązków rodziców względem dziecka w celu należytego wykonania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz wychowania i kierowania dzieckiem. Składnikiem władzy rodzicielskiej są także uprawnienia rodziców. KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ PRAWA RODZICÓW Art. 48. 1. Rodzice mają prawo do wychowania swoich dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. 2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Art. 53. 3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio. Art. 70. 3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych (...). 4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów (...). Art. 71. 1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. 2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa. Art. 72. 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. 3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka. 4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka. KARTA PRAW I OBOWIĄZKÓW RODZICÓW W EUROPIE Status rodzica - członka szkolnej i lokalnej społeczności - dobrze ilustruje deklaracja Europejskiego Stowarzyszenia Rodziców (EuropeanParents Association), pod nazwą Karta Praw i Obowiązków Rodziców w Europie. Dokument ten został przyjęty przez EPA w grudniu 1992 roku. Dokument nie ma charakteru prawnego, jednak wywiera znaczący wpływ na politykę społeczną w krajach członkowskich Unii Europejskiej. 1.Rodzice mają prawo do wychowywania swoich dzieci w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z koloru skóry, rasy, narodowości, wyznania, płci oraz pozycji ekonomicznej. 2.Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w duchu odpowiedzialności za siebie i za cały ludzki świat. 3.Rodzice mają prawo do uznania ich prymatu jako "pierwszych nauczycieli" swoich dzieci. 4.Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w sposób odpowiedzialny i nie zaniedbywać ich. 5.Rodzice mają prawo do pełnego dostępu do formalnego systemu edukacji dla swoich dzieci z uwzględnieniem ich potrzeb, możliwości i osiągnięć. 6.Rodzice mają obowiązek zaangażowania się jako partnerzy w nauczaniu ich dzieci w szkole. 7.Rodzice mają prawo dostępu do wszelkich informacji o instytucjach oświatowych, które mogą dotyczyć ich dzieci. 8.Rodzice mają obowiązek przekazywania wszelkich informacji szkołom, do których uczęszczają ich dzieci, informacji dotyczących możliwości osiągnięcia wspólnych ( tj. domu i szkoły) celów edukacyjnych. 9. Rodzice mają prawo wyboru takiej drogi edukacji dla swoich dzieci, która jest najbliższa ich przekonaniom i wartościom uznawanym za najważniejsze dla rozwoju ich dzieci. Rodzice mają obowiązek dokonania świadomego wyboru drogi edukacyjnej, jaką ich dzieci powinny zmierzać. 10.Rodzice mają prawo domagania się od formalnego systemu edukacji tego, aby ich dzieci osiągnęły wiedzę duchową i kulturową. 11.Rodzice mają obowiązek wychowywać swoje dzieci w poszanowaniu i akceptowaniu innych ludzi i ich przekonań.
12.Rodzice mają prawo wpływać na politykę oświatową realizowaną w szkołach ich dzieci. 13.Rodzice mają obowiązek osobiście włączać się w życie szkół ich dzieci i stanowić istotną część społeczności lokalnej. 14.Rodzice i ich stowarzyszenia mają prawo wydawania opinii i przeprowadzania konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za edukację na wszystkich poziomach ich struktur. 15.Rodzice mają obowiązek tworzyć demokratyczne, reprezentatywne organizacje na wszystkich poziomach. Organizacje te będą reprezentowały rodziców i ich interesy. 16.Rodzice mają prawo do pomocy materialnej ze strony władz publicznych, eliminującej wszelkie bariery finansowe, które mogłyby utrudnić dostęp ich dzieci do edukacji. 17.Rodzice mają obowiązek poświęcać swój czas i uwagę swoim dzieciom i ich szkołom, tak aby wzmocnić ich wysiłki skierowane na osiągnięcie określonych celów nauczania. 18.Rodzice mają prawo żądać od odpowiedzialnych władz publicznych wysokiej jakości usługi edukacyjnej. 19.Rodzice mają obowiązek poznać siebie nawzajem, współpracować ze sobą i doskonalić swoje umiejętności "pierwszych nauczycieli" i partnerów w kontakcie: szkoła - dom. KODEKS RODZINNY I OPIEKUŃCZY 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osoba i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. 2. Dziecko pozostające pod władza rodzicielska winno rodzicom posłuszeństwo. 3. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Dobro dziecka i interes społeczny wymagają m.in. uzyskania przez dziecko odpowiedniego wykształcenia, przygotowania do życia w społeczeństwie, do założenia rodziny. Dziecko powinno wiec m.in. prawidłowo realizować obowiązek szkolny, a rodzice powinni nadzorować realizacje tego obowiązku i współpracować w tym zakresie ze szkoła i innymi instytucjami Art. 96. Obowiązki rodziców wobec dziecka 1. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. 2. Rodzice, którzy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych uczestniczą w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu, chyba że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka postanowi inaczej.
PRAWA I OBOWIĄZKI RODZICÓW W ŚWIETLE USTAWY O SYSTEMIE OŚWIATY Rodzice mają prawo: Rodzice ucznia niepełnoletniego mogą wnioskować o organizację nauczania religii ( art. 12). Życzenie to może być wyrażone w najprostszej formie i nie musi być ponawiane. Może natomiast zostać zmienione. Mogą wnioskować o organizację nauki języka, historii i kultury mniejszości narodowych i etnicznych (art. 13, ust. 1 i 2). Rodzice mają prawo: złożyć wniosek o spełnianie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem /oddziałem przedszkolnym lub obowiązku szkolnego poza szkołą. Klasyfikacja w takim przypadku dokonywana jest na podstawie egzaminów klasyfikacyjnych (art. 16, ust. 7a i 8). Rodzice mogą złożyć wniosek do dyrektora szkoły o udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki (art. 66, ust. 1). Rodzice dziecka posiadającego orzeczenie do kształcenia specjalnego wnioskują - do właściwego starosty o zorganizowanie odpowiedniej formy kształcenia (art. 71 b, ust. 5). Jeżeli orzeczenie zaleca kształcenie w szkole ogólnodostępnej lub integracyjnej odpowiednią formę kształcenia zapewnia jednostka samorządu terytorialnego właściwa ze względu na miejsce zamieszkania i typ szkoły. do zwrotu kosztów przejazdu dziecka niepełnosprawnego i opiekuna do najbliższej szkoły/ośrodka zapewniającego odpowiednie kształcenie dziecku niepełnosprawnemu (jeżeli gmina nie organizuje takiego dowozu). (art. 17, ust. 3 a).
wnioskować o przyznanie dla ucznia pomocy materialnej o charakterze socjalnym (stypendium szkolne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, zasiłek szkolny dla uczniów szkół każdego typu - art. 90 c, d, e, art. 90n, ust. 2, pkt 1). RODZICE MAJĄ PRAWO: Delegować swoich dwóch przedstawicieli do komisji konkursowej, powołanej w celu wyłonienia kandydata na dyrektora szkoły (art. 36 a, ust. 5, pkt 2b). Rodzice mają prawo do powołania swojej reprezentacji, np. rady rodziców (art. 53, ust. 1). - Prawo do posiadania swoich przedstawicieli w krajowej, wojewódzkiej i lokalnych radach oświatowych ( art. 45-49). - Zostać powiadomieni o zamiarze likwidacji szkoły na 6 miesięcy przed planowanym terminem likwidacji (art. 59, ust.1). Art. 18 - Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do: 1.dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły, 2.zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne, 3. zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowanie do zajęć szkolnych, 4. zapewnienia dziecku realizującemu obowiązek szkolny poza szkołą, warunków nauki określonych w zezwoleniu wydanym przez dyrektora szkoły, 5. powiadamiania organów gminy o formie spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki przez młodzież w wieku 16-18 lat i zmianach w tym zakresie.
RODZICE DZIECIAKA REALIZUJĄCEGO OBOWIĄZEK SZKOLNY ZOBOWIĄZANI SĄ DO: 1. Informowania wychowawcy klasowego o przyczynach nieobecności dziecka na zajęciach szkolnych, usprawiedliwiania nieobecności dziecka 2. Zapewnienia dziecku takich warunków, aby umożliwić mu przygotowanie się do zajęć 3. Wychowywania swojego dziecka w sposób odpowiedzialny, z poszanowaniem godności dziecka i nie zaniedbywania go 4. Poświęcania swojego czasu i uwagi nauce dzieci tak, aby wzmacniać wysiłki szkoły skierowane na osiągniecie celów nauczania i wychowania 5. Naprawy zniszczeń dokonanych przez dziecko. 6. Angażować się jako partnerzy w działania szkoły, brać aktywny udział w wyborach i współdziałać w organach szkoły 7. Brać udział w zebraniach szkolnych, informować wychowawcę o sprawach mogących mieć wpływ na naukę i zachowanie dziecka 8. W przypadku wyjazdu za granice, rodzic składa pisemne oświadczenie do dyrektora szkoły, zawierające termin przesłania dokumentów świadczących o realizowaniu przez dziecko obowiązku szkolnego poza granicami szkoły. 9. W przypadku niedotrzymania terminu określonego przez rodzica, dyrektor szkoły występuje na piśmie, w terminie trzech tygodni od przekroczenia wyznaczonego terminu, do policji o ustalenie miejsca pobytu dziecka. 10. W przypadku gdy dziecko/uczeń w miesiącu ma 50% nieusprawiedliwionych nieobecności, szkoła sporządza upomnienie kierowane do rodziców o niespełnieniu przez dziecko obowiązku szkolnego. Niespełnienie wymienionego obowiązku skutkuje skierowaniem sprawy na drogę postepowania egzekucyjnego. Wchodzą drodzice MAJĄ OBOWIĄZEK WYRAŻANIA ZGODY (LUB NIE) NA UDZIAŁ NIEPEŁNOLETNICH UCZNIÓW W:
Pkt -wycieczkach krajoznawczo-turystycznych, -imprezach krajoznawczo-turystycznych, takich jak: biwaki, konkursy, turnieje, -imprezach turystyki kwalifikowanej i obozach wędrownych, imprezach wyjazdowych - związanych z realizacją programu nauczania, takie jak: zielone szkoły, szkoły zimowe, szkoły ekologiczne 2).