PS.1.431-3-7/11[IJ-B] PROTOKÓŁ kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Dziecka w Policach w dniach 15-18 marca 2011 r. Adres Placówki: Dom Dziecka w Policach ul. Kresowa 26 72-009 Police Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Ilona Jackiewicz Bara - inspektor wojewódzki osoba kierująca zespołem, Janusz Modrzejewski - starszy inspektor wojewódzki, na podstawie Upoważnienia Nr 31/2011 z dnia 09 marca 2011 r. wydanego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego. Przedmiot kontroli: Przestrzeganie standardu opieki i wychowania w placówce, a w szczególności: 1) Przestrzeganie standardów usług opiekuńczo - wychowawczych, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). 2) Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi. 3) Przestrzeganie praw dziecka. 4) Zasadność pobytu dziecka w placówce. 5) Działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami. 6) Warunki lokalowe. 7) Zapewnienie dzieciom wyżywienia, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych: a) umieszczanie dzieci w szpitalach psychiatrycznych, b) zapewnienie opieki wychowankom niepełnosprawnym. 8) Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne. 9) Wypłacanie drobnych kwot do dysponowania przez dziecko. 10) Dostęp do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę. 11) Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc. 12) Prawidłowość prowadzenia dokumentacji. 13) Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie. 14) Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora placówki, nadawanie stopni awansu zawodowego pracownikom pedagogicznym zatrudnianym na podstawie ustawy Karta Nauczyciela. 15) Działalność samorządu wychowanków. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2010 r. do 15 marca 2011 r. 1
Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano dyrektora placówki z programem kontroli, w którym określono temat, cel i rodzaj oraz zakres kontroli. Wyjaśnień udzielali: Pani Teresa Kuczyńska- dyrektor placówki, Pani Karolina Kozłowska- młodszy wychowawca, Pani Barbara Kaźmierska- wychowawca, Pani Monika Balcerowska- wychowawca, Pani Edyta Sobotka- wychowawca, Pani Aleksandra Zelmachowicz- wychowawca, Pani Magdalena Merder- starszy wychowawca, Pani Marta Baranowska- psycholog, Pan Mariusz Karwowski- wychowawca, Pani Magdalena Pietras- wychowawca, Pan Marek Piwowarski-starszy wychowawca, Pan Janusz Wydrachowski- starszy wychowawca, Pani Karolina Czaja- pedagog, Pani Paulina Grabowska- młodszy opiekun wspierający pracę wychowawcy, Pan Daniel Mielniczuk-pracownik socjalny, Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora placówki, ankiet i rozmowy przeprowadzonej z wychowankami, oraz pisemnych informacji uzyskanych od 15 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych, analizę dokumentacji prowadzonej w placówce, oraz losowo wybranej dokumentacji 5 dzieci. Dom Dziecka w Policach funkcjonuje od 01 czerwca 1977 roku. Jest przeznaczona dla dzieci, pozbawionych stałej i doraźnej opieki. Dysponuje 30 miejscami. Dyrektorem placówki interwencyjnej i placówki socjalizacyjnej może być osoba, która ukończyła: jednolite studia magisterskie lub studia drugiego stopnia na kierunku pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, nauki o rodzinie lub na innym kierunku w zakresie resocjalizacji, pracy socjalnej, pedagogiki opiekuńczo - wychowawczej, albo na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie lub resocjalizacji; specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej i co najmniej trzyletni staż pracy w placówce lub w placówce wsparcia dziennego. Dyrektorem Domu Dziecka w Policach od dnia 01 lutego 1998 r. jest Pani Teresa Kuczyńska, posiadająca wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika specjalna, ukończone studia podyplomowe z zakresu pedagogiki opiekuńczo wychowawczej, logopedii, organizacji pomocy społecznej oraz 33 letni staż pracy, z tego 13 letni w placówce (zał. nr 1). W placówce na dzień kontroli przebywało 31 wychowanków umieszczonych w 3 grupach wychowawczych, w tym 8-12 lat- 5 dzieci, do 18 lat- 24 dzieci. Powyżej 18 lat- 2 dzieci. Nie było wychowanków poniżej 8 roku życia. Najmłodsze dziecko miało 9 lat, a najstarsze 21 lat. W placówce na dzień kontroli 8 wychowanków było 2
półsierotami. Rodzice 20 wychowanków mieli ograniczoną władzę rodzicielską. W stosunku do 8 dzieci sąd orzekł pozbawienie władzy. Nie było dzieci umieszczonych w placówce na prośbę rodziców. Na dzień kontroli w placówce zatrudnieni byli: dyrektor- 1 etat, młodszy wychowawca 4 etaty, wychowawca- 5 etatów, starszy wychowawca 3 etaty, pedagog - 2 etaty, psycholog- 1 etat, pracownik socjalny- 1 etat, młodszy opiekun wspierający pracę wychowawcy- 1 etat, główny księgowy- 1 etat, specjalista ds. kadr i płac- 1 etat, pomoc kuchenna- 2 etaty, konserwator- 0,75 etatu (zał. nr 1). Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi: Do opieki nad dziećmi zatrudnionych było 12 wychowawców, 2 pedagogów, 1 psycholog, 1 pracownik socjalny i 1 młodszy opiekun wspierający pracę wychowawcy. Wszyscy pracownicy posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk i zgodne z wymogami określonymi w obowiązujących przepisach, tj. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo - wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) (zał. nr 2). Pani X.Y. pracująca na stanowisku młodszego opiekuna wspierającego pracę wychowawcy posiadała wykształcenie średnie, kontynuowała jednak naukę na 3 roku studiów zawodowych o kierunku pedagogika (przewidywany okres ukończenia studiów lipiec 2011 r.) Przestrzeganie praw dziecka w Placówce: W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę i rozmowę z 14 wychowankami (zał. nr 3). Przeanalizowano również odpowiedzi 15 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo - wychowawczych w placówce (zał. nr 4), pytając między innymi o to, jakie są podstawowe prawa dziecka, o prawo do prywatności, do informacji, do kontaktów z rodzicami i innymi bliskimi osobami, swobody wyboru i decydowania, do uczestniczenia w praktykach religijnych, o stosowanie przemocy, kar i nagród. W wyniku przeprowadzonej ankiety oraz na podstawie przeprowadzonej rozmowy stwierdzono, że dzieci potrafiły nazwać swoje prawa. Odpowiedziały, że miały możliwość kontaktowania się z rodzicami, mogły korzystać z telefonu, wysyłać i otrzymywać listy, które w większości przypadków były zaklejone. Troje dzieci wskazało, że otrzymało listy, które były odklejone, a 3 napisało, że nie otrzymują listów. Podczas czynności kontrolnych wyjaśniono, że zdarzyło się w kilku przypadkach odkleić list kierowany do wychowanka. Wynikało to z tego, że listy te zaadresowane były na Dom Dziecka bez wskazania imienia i nazwiska odbiorcy. Listy te nie były czytane przez pracowników i bezzwłocznie przekazywano je wychowankom. Dzieci mogły swobodnie korzystać z praktyk religijnych. W zdecydowanej większości odpowiedziały, że były informowane o swojej sytuacji rodzinnej i prawnej, że miały swobodny dostęp do radia, telewizji, komputera. Sześcioro dzieci napisało, że mają swobodny dostęp do internetu a 2 dopisało, że tylko w piątek. Dzieci odpowiedziały, że mogły decydować lub współdecydować o doborze koleżanek i kolegów, wyborze szkoły, odzieży. Wychowankowie odpowiedzieli, że rodzice mogli odwiedzać ich w placówce. W wyniku analizy odpowiedzi wychowanków na pytanie: Czy spotyka Cię przemoc? Jeśli tak, to jaka i kto ją wobec Ciebie stosuje, dzieci odpowiedziały, że nie- 9 osób, 3 wychowanków wskazało na występującą w placówce przemoc rówieśniczą. Kilkoro dzieci poprosiło kontrolujących o rozmowę, podczas której 2 z nich wskazało na złe traktowanie ze strony 1 wychowawcy (podały jego imię i nazwisko). Powiedziały, że wychowawca źle wyraża się o ich rodzinach oraz, że uderzył 1 z nich. Na podstawie przeprowadzonej 3
rozmowy z dziećmi, kontrolujący przekazali zgromadzone informacje dyrektorowi placówki z poleceniem przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w w/w sprawie oraz przeprowadzenia rozmowy z dziećmi przez psychologa. W dniu 22 kwietnia 2011 r. otrzymano notatkę służbową sporządzoną przez psychologa z rozmowy przeprowadzonej z wychowankami. Z przesłanego pisma wynika, że akt przemocy fizycznej ze strony wychowawcy mógł mieć miejsce dłuższy czas temu. Wypowiedzi różnych wychowawców na temat rodzin dzieci odbierane przez nie jako krzywdzące mogą ale nie muszą mieć charakter obraźliwy, wiele zależy tu od indywidualnej wrażliwości dziecka i jego zdolności rozumienia intencji wychowawcy, a także od umiejętności tego ostatniego w zakresie formułowania stwierdzeń odnoszących się do rodziny dziecka. Trzynastu pracowników pedagogicznych odpowiedziało, że nie zdarzyło się im stosować przemocy wobec wychowanków. Jeden wychowawca odpowiedział, że zdarzało się, mi czasami krzyknąć (wcześniej brak było reakcji). Wśród stosowanych kar w placówce dzieci wymieniły- zakaz oglądania TV - 6 dzieci, niższe kieszonkowe- 2 dzieci, zakaz komputera- 7 dzieci, zakaz widzenia z rodzicami- 2 dzieci, nie idzie się za karę na weekend- 1 dziecko, zakaz zwalniania się - 2 dzieci, sprzątanie całej grupy- 1 dziecko, nie wychodzenie na dwór- 1 dziecko, zakaz przebywania w domu rodzinnym- 1 dziecko, przymusowa nauka-1 dziecko. Pracownicy pedagogiczni pośród stosowanych przez nich kar wymienili: zakaz oglądania TV-10 osób, zakaz gry na komputerze- 9 osób, obniżone kieszonkowe- 6 osób, dodatkowa praca- 5 osób, nagana- 5 osób, zakaz korzystania z internetu- 2 osoby, upomnienie - 2 osoby, zakaz korzystania z dodatkowych atrakcji- 1 osoba, zakaz zwalniania się (np. za spóźnienie)- 1osoba, pisemne upomnienie- 1 osoba, dezaprobata- 1 osoba, ograniczenie czasu wolnego- 1 osoba, zakaz wychodzenia z grupy- 1 osoba. Podczas rozmowy przeprowadzonej z pracownikami pedagogicznymi ustalono, że w placówce nie są stosowane kary mające na celu ograniczenie kontaktu dzieci z ich rodzicami. Sytuacja dotyczyła 2 wychowanków, których rodzice mieszkają w Policach i nie uzyskali zgody sądu na urlopowanie dzieci, które codziennie chciałyby odwiedzać swoich rodziców. Na pytanie, co możesz zrobić, jeśli nie zgadzasz się z karą wychowankowie odpowiedzieli w następujący sposób: nic- 5 dzieci, nic nie mogę jej zmienić- 2 dzieci, nie wiem- 2 dzieci, nie wiem o co chodzi- 1 dziecko, porozmawiać- 1 dziecko, przełożyć albo zmienić- 1 dziecko. Na zadane pytanie czy w placówce opracowane są procedury odwoławcze od kar pracownicy merytoryczni odpowiedzieli następująco: wychowankowie mogą odwołać się do dyrektora placówki- 7 osób, jeżeli u wychowanka jest skrucha, poprawa zachowania można anulować karę- 4 osoby, tak jest to spotkanie z wychowawcą, następnie rozmowa- 1 osoba, kwestia rozmowy wychowanka i wychowawcy- 1 osoba, dziecko odwołuje się do samorządu, wychowawcy, pedagoga, psychologa, dyrektora- 1 osoba, ustalonych procedur nie ma - 1 osoba, sądzę, że typowej formalnej procedury nie ma. Jedynie pozostaje droga nie formalna- dyskusje. Czasem wychowankowie proszą o wstawienie się za nimi do pedagoga, psychologa lub wychowawcy innego niż ten, który wyznaczył karę- 1 osoba. Wśród nagród stosowanych w placówce dzieci wymieniły: większe kieszonkowe - 6 osób, mogę grać w piłkę- 1 dziecko, brak- 1 dziecko, dyplomy- 1 dziecko, oglądanie dłuższe TV- 1 dziecko, MP3-1 dziecko, książka- 1 dziecko, pochwała- 1 dziecko, pójście na lody- 1 dziecko, dłuższy czas na dworze- 1 dziecko, nie pamiętam - 1 dziecko, kino- 1 dziecko, nagrody niespodzianki- 1 dziecko. Pracownicy pedagogiczni na zadane pytanie odpowiedzieli, że w ramach nagrody dzieci otrzymują wyższe kieszonkowe -13 osób, nagrodę materialną (rzeczową)- 10 osób, pochwałę - 8 osób, biorą udział w różnego rodzaju koncertach- 2 osoby, przeznaczenie większej kwoty na ubiór i buty dla dzieci- 1osoba, wyjście do kina- 1osoba, wyjście do operetki 4
- 1 osoba, wycieczkę- 1 osoba, dłuższy czas gry na komputerze- 1 osoba, oglądanie TV po godzinie 22.00 jeżeli program jest dla dziecka w jego wieku- 1 osoba, dłuższe oglądanie TV- 1 osoba, wejście na internet- 1 osoba, dłuższy czas na internet- 1 osoba, wyjście z wychowawcą- 1 osoba, uśmiech- 1osoba, serce -1 osoba, przywilej w grupie - 1 osoba. Zasadność pobytu dziecka w Placówce: Zgodnie z pisemną informacją przekazaną przez Panią dyrektor wszystkie dzieci przebywające w placówce w dniu kontroli zostały umieszczone na podstawie postanowień sądu i skierowań Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Policach (zał. nr 5). Na podstawie analizy dokumentacji losowo wybranych dzieci X.Y. (zał. nr 6), X.Y. (zał. nr 7), X.Y. (zał. nr 8), X.Y. (zał. nr 9) i X.Y. (zał. nr 10) stwierdzono, że w aktach znajdowały się postanowienia sądowe i skierowania, które były uzgadniane z dyrektorem placówki. Pozostała dokumentacja była systematycznie uzupełniana. Książka ewidencji wychowanków prowadzona była systematycznie. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce oraz modyfikacja indywidualnych planów pracy, była dokonywana przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Opinie odnośnie zasadności dalszego pobytu dzieci w placówce były formułowane na piśmie. W skład zespołu wchodzili pracownicy placówki, ośrodka adopcyjno opiekuńczego i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Policach. W dniu 18 października 2010 r. na posiedzeniu zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, brakowało przedstawiciela Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Policach, pomimo pisemnej informacji przekazanej przez dyrektora placówki. W czterech kontrolowanych przypadkach pobyt dzieci w placówce określono jako zasadny. W jednym przypadku pobyt dziecka określono jako niezasadny, a jako przyczynę podano okresowy powrót wychowanka do domu rodzinnego w ramach kontraktu podpisanego pomiędzy dyrektorem placówki a jego rodzicami. Działania podejmowane na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami: Na podstawie informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo - wychowawczych uzyskanych od pracowników pedagogicznych, przeprowadzonych ankiet i rozmowy z wychowankami, oraz analizy dokumentacji kontrolujący stwierdzili, że placówka podejmowała prawidłowe działania w kierunku powrotu dzieci do domów rodzinnych i utrzymywania kontaktów z rodzicami. Na zadane pytanie ankietowe Czy rodzice i inni członkowie rodziny mogą odwiedzać Cię w placówce? wszystkie dzieci odpowiedziały twierdząco. Pracownicy placówki bywali w domach wychowanków, na bieżąco monitorowali sytuację rodzinną swoich podopiecznych, zapraszali rodziców do placówki, zachęcali do kontaktów z dziećmi, udzielali porad i kierowali do odpowiednich instytucji. Zachęcali dzieci do pisania listów, wysyłania kartek okolicznościowych. Z rodzinami wychowanków pracował zespół pracowników w skład którego wchodził wychowawca kierunkowy, pedagog, psycholog oraz pracownik socjalny, który sporządzał notatki z wizyt domowych. W jednym z kontrolowanych przypadków podpisana została umowa pomiędzy rodzicami dziecka a dyrektorem placówki, określająca warunki okresowego powrotu dziecka do rodziny (zał. nr 11). Umowa ta miała na celu pracę na rzecz powrotu dziecka do domu rodzinnego. Określono w niej cel, czas realizacji, wymienione zostały osoby odpowiedzialne za jej realizację, określone zostały zadania do realizacji dla rodziców, oraz zadania do realizacji dla placówki. 5
Warunki lokalowe: Placówka mieści się w 3 budynkach, wyposażonych zgodnie z obowiązującym standardem. W każdym budynku mieszka 1 grupa wychowawcza. Pomieszczenia były urządzone estetycznie i funkcjonalnie. W budynkach znajdowały się 3 pokoje jednoosobowe, 7 pokoi dwuosobowych, 3 pokoje trzyosobowe, i 1 pokój czteroosobowy. Pokoje były dobrze oświetlone, o odpowiedniej powierzchni. Wyposażone w tapczany, szafki, szafy, lampki nocne i zabawki. W każdej grupie były łazienki i toalety dla dziewcząt i chłopców z miejscami do prania i suszenia odzieży. Pomieszczenia do wypoczynku przeznaczone były dla 10 dzieci każde i wyposażone zgodnie z obowiązującym standardem. W każdej grupie znajdowało się miejsce do cichej nauki a także aneksy kuchenne i jadalnia odpowiednio wyposażona dla 10 dzieci każda. W placówce nie było kuchni, a wszystkie posiłki sporządzane były w aneksach kuchennych. W placówce było pomieszczenie do zajęć terapeutycznych i sportowych. Placówka dysponowała pokojem gościnnym. Nie posiadała gabinetu pielęgniarskiego, oraz pokoju dla dzieci chorych, ponieważ nie zatrudniano w placówce personelu medycznego (zał. nr 12). Zapewnienie dzieciom wyżywienia, w tym dostępu do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych: W celu zdiagnozowania tego obszaru przeprowadzono ankietę i rozmowę z 14 wychowankami (zał. nr 3). Przeanalizowano również odpowiedzi 15 pracowników pedagogicznych na temat realizacji zadań opiekuńczo - wychowawczych w placówce (zał. nr 4). W wyniku analizy odpowiedzi wychowanków na pytanie: Jak oceniasz wyżywienie w placówce 1 dziecko odpowiedziało, że źle, jedno, że takie sobie, 1, że w miarę, 1, że pyszne, 4 dzieci odpowiedziało, że dobre a 5, że bardzo dobre. Zgodnie z informacją o realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce na zadane pytanie: Jak ocenia Pani/Pan wyżywienie w placówce pracownicy pedagogiczni odpowiedzieli następująco: bardzo dobre-7 osób, bardzo wysoko-1 osoba, nie są konsumowane- dobrze-1 osoba, celująco-1 osoba, posiłki są urozmaicone, bardzo dobre- 2 osoby, na bardzo wysokim poziomie-1 osoba, jest dość smaczne-1 osoba, bardzo smaczne-1 osoba. Na zadane pytanie ankietowe czy możesz dostać jeść i pić między posiłkami 12 dzieci odpowiedziało, że tak, 1 dziecko odpowiedziało, że nie i 1 nie udzieliło odpowiedzi na zadane pytanie. Pracownicy pedagogiczni na zadane pytanie: Czy podstawowe produkty żywnościowe i napoje dostępne są dla dzieci przez cała dobę, odpowiedzieli, że dzieci mają dostęp do produktów żywnościowych i napoi przez całą dobę w aneksach kuchennych na swoich grupach. Jeden wychowawca odpowiedział, następująco: tak oprócz godzin nocnych, chyba, że podczas choroby lub późnego powrotu do domu. Główne posiłki są o ustalonych porach. Jemy wspólnie. Wszystkie dzieci realizowały obowiązek szkolny. Na dzień kontroli 12 wychowanków było uczniami szkoły podstawowej, 12 uczniami gimnazjum, 2 pobierało naukę w szkole zawodowej i 2 w średniej. W szkole z internatem przebywało 4 wychowanków (zał. nr 13). Odnośnie dzieci wymagających kształcenia specjalnego na dzień kontroli było 6 uczących się na miejscu codziennie dochodzących lub dojeżdżających do szkoły, 4 objętych było nauczaniem w SOSW dla upośledzonych umysłowo, 1 objęty był nauczaniem w SOSW dla dzieci niepełnosprawnych ruchowo, 3 wychowanków kontynuowało naukę w OSW dla dzieci z zaburzeniami zachowania. W stosunku do 10 wychowanków, u których występowały trudności szkolne podejmowane były następujące działania: objęto ich zajęciami wyrównawczymi, logopedycznymi, opieką terapeutyczną, indywidualną pomocą w nauce. Część dzieci objęto kilkoma formami pomocy: 12 dzieci uczestniczyło w zajęciach wyrównawczych 6
na terenie placówki, 2 uczestniczyło w zajęciach wyrównawczych poza placówką, 7 dzieci objęto wsparciem psychologicznym na terenie placówki, 11 dzieci objętych było wsparciem pedagogicznym na terenie placówki, 9 dzieci objęto wsparciem pedagogicznym poza terenem placówki, 1 dziecko objęte było wsparciem terapeutycznym poza placówką. Placówka dbając o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych stworzyła warunki do udziału w następujących zajęciach: koło plastyczno- witrażowe- 23 dzieci, koło kulinarne- 3-4 dzieci, koło komputerowe 3-4 dzieci, koło muzyczne 10-15 dzieci, zajęcia sportowe 10-15 dzieci, siatkówka 1 dziecko, piłka ręczna 2 dzieci, koło recytatorskie 1 dziecko. (zał. nr 13). Wszyscy wychowankowie placówki posiadali ubezpieczenie zdrowotne i byli zapisani do lekarza pierwszego kontaktu. Wśród wychowanków 10- wymagało leczenia w poradniach specjalistycznych - (zał. nr 14). Wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne: Na podstawie odpowiedzi 14 wychowanków na pytania ankietowe (zał. nr 3), oraz informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce uzyskanej od 15 pracowników pedagogicznych (zał. nr 4) stwierdzono, że dzieci posiadały odzież i obuwie w odpowiedniej ilości. Zarówno pracownicy pedagogiczni jak i sami wychowankowie potwierdzili, że są wyposażeni w podręczniki i przybory szkolne. Odpowiedzi udzielone przez wychowanków pozwoliły stwierdzić, że wyposażani oni byli w podstawowe środki higieny osobistej. Zgodnie z informacją uzyskaną od pracowników pedagogicznych ustalono, że recepty realizowane były na bieżąco. Pomieszczenia zajmowane przez dzieci były wyposażone w zabawki i materiały dydaktyczne. Wypłacanie drobnych kwot do własnego dysponowania przez dziecko: Na podstawie odpowiedzi 14 dzieci na pytania ankietowe (zał. nr 3), informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce uzyskanej od 15 pracowników pedagogicznych (zał. nr 4) oraz list wypłat kieszonkowego za miesiące listopad 2010 r. (zał. nr 15), styczeń 2011 r. (zał. nr 16) ustalono, że wychowankowie otrzymywali systematycznie kieszonkowe w wysokości ok. 10-80 złotych. Kieszonkowe wypłacane było w oparciu o regulamin przyznawania kieszonkowego zatwierdzony przez samorząd wychowanków (zał. nr 17). Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc pobytu: Na podstawie informacji na temat realizacji zadań opiekuńczo wychowawczych w placówce uzyskanej od 15 pracowników pedagogicznych (zał. nr 4) ustalono, że wychowankowie otrzymywali pieniądze na bilety, lub placówka zwracała wychowankom pieniądze za bilety, kiedy jechali w miejsca uzasadnionego pobytu. Placówka zakupywała bilety miesięczne i bilety komunikacji miejskiej dla wychowanków. W razie konieczności dzieci były dowożone w uzasadnione miejsca samochodem służbowym. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji: Na podstawie analizy dokumentacji stwierdzono, że w placówce prowadzona była dokumentacja określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo - wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). Prowadzone były indywidualne plany pracy z dzieckiem, karty pobytu dziecka w placówce, arkusze badań i obserwacji pedagogicznych i psychologicznych, 7
karty udziału w zajęciach specjalistycznych wraz z opisem ich przebiegu. Niewielkich korekt wymagała część indywidualnych planów pracy i kart modyfikacyjnych, co zostało uzupełnione w trakcie kontroli. W placówce była prowadzona księga ewidencji wychowanków, która zawierała lp., imię i nazwisko dziecka, datę urodzenia, imiona i nazwiska rodziców oraz adres ich zamieszkania, adres dotychczasowego pobytu dziecka, datę i miejsce przyjęcia, datę i przyczynę skreślenia z księgi, adres placówki, do której wychowanek został przeniesiony. W placówce prowadzony był rejestr ucieczek, który zawierał lp., datę ucieczki, imię i nazwisko wychowanka, godzinę ucieczki, okoliczności ucieczki, adres, kogo powiadomiono, kto zgłosił, datę i godzinę powrotu wychowanka, okoliczności powrotu. Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora: Dyrektor placówki dbał o właściwy dobór kadry. Osoby zatrudnione w placówce posiadały kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Pracownicy doskonalili swoje umiejętności i podnosili kwalifikacje przez udział w różnych formach dokształcania. Specjaliści byli zatrudnieni w placówce w liczbie zapewniającej dzieciom poczucie bezpieczeństwa. Dyrektor w ramach swoich kompetencji w kontrolowanym okresie przeprowadził 20 hospitacji zajęć organizowanych przez pracowników pedagogicznych zgodnie z planem nadzoru pedagogicznego na rok szkolny 2010/2011 który zawierał przedmiot i czas hospitacji (zał. nr 18). W arkuszach hospitacji podano nazwisko i imię wychowawcy prowadzącego zajęcia, grupę wychowawczą, datę hospitacji, datę omówienia prowadzonych zajęć, temat hospitowanych zajęć, przedmiot, rodzaj zajęć, grupę wychowawczą, temat zajęć. W okresie objętym kontrolą jeden pracownik pedagogiczny ukończył kurs kwalifikacyjny długoterminowy. W krótkich formach doskonalących brało udział 6 pracowników pedagogicznych. Zorganizowano 2 spotkania szkoleniowe wewnątrz placówki. Wdrożone zostały 2 programy z zakresu opieki i wychowania pn.: Codzienne zasady zachowania w Domu Dziecka w Policach (zał. nr 19) i Program przeciwdziałania zjawiskom agresji i przemocy w Domu Dziecka w Policach (zał. nr 20). W okresie objętym kontrolą dokonywano 1 oceny pracy pracownika pedagogicznego (zał. nr 21). Nie nadawano kolejnego stopnia awansu zawodowego, ani żaden pracownik nie odbywał stażu na kolejny stopień awansu. Dostęp do nowych przepisów pracownicy mieli zapewniony w sekretariacie placówki, poprzez internet, który był dostępny w placówce. Dyrektor placówki organizował raz w miesiącu spotkania szkoleniowe z pracownikami. Przygotowanie Placówki do wypełniania zadań określonych w regulaminie: Placówka działa w oparciu o statut przyjęty Uchwałą nr XLII/285/2010 Rady Powiatu w Policach z dnia 25 czerwca 2010 r. (zał. nr 22) i Regulamin Organizacyjny Domu Dziecka w Policach stanowiący załącznik do stanowiska Zarządu powiatu w Policach z dnia 27 lutego 2008 r. (zał. nr 23). W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych można stwierdzić, że placówka w znacznym stopniu przygotowana była do realizowania zadań określonych w regulaminie. Dysponowała bazą lokalową dla 30 wychowanków. Zatrudniona kadra była w stanie zapewnić właściwą opiekę dzieciom również z deficytami rozwojowymi. Wśród wychowawców były osoby, które posiadały odpowiednie przygotowanie do pracy z dziećmi z zaburzeniami w zachowaniu i trudnościami szkolnymi (zał. nr 2). Pracownicy posiadali zakresy czynności uwzględniające szeroko pojętą opiekę i wychowanie oraz współpracę z rodziną dziecka (zał. nr 24, 25, 26, 27). Opiekę nocną 8
sprawowało 3 wychowawców, posiadających kwalifikacje określone w rozporządzeniu Ministra Pracy Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455). W kontrolowanym okresie Placówka nie korzystała ze wsparcia wolontariuszy (zał. nr 28). Jednym z podstawowych zadań Placówki jest przygotowanie dzieci do dorosłego, samodzielnego, odpowiedzialnego życia. Zarówno dzieci jak i pracownicy stwierdzili, że podejmowane były działania w celu realizacji tego zadania. Zgodnie z odpowiedziami zawartymi w ankietach (zał. nr 3) dzieci uważają, że placówka przygotowuje je dobrze do dorosłego życia, uczy wykonywania podstawowych czynności domowych, prowadzone są rozmowy. W kontrolowanym okresie usamodzielnianych było 7 wychowanków. W czterech przypadkach wychowankowie uzyskali pomoc rzeczową na zagospodarowanie, pomoc finansową na kontynuowanie nauki, brali udział w programie pn: pobudka, mogli też liczyć na doradztwo specjalistyczne na terenie placówki. W przypadku jednego wychowanka przywrócona została władza rodzicielska. Pracownicy placówki utrzymywali z wychowankiem i jego ojcem, babcią i bratem stały kontakt. W dwóch przypadkach nie udzielono wychowankom pomocy z powodu skreślenia ich z listy wychowanków w dniu osiągnięcia pełnoletności. Powodem skreślenia była długotrwała ucieczka z placówki (zał. nr 29). Placówka informowała pisemnie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Policach o wychowankach planowanych do usamodzielnienia w 2011 r. W placówce pracowano nad utrzymywaniem więzi z rodzeństwem, jednak czasami zdarzały się sytuacje, w których rodzeństwo zostało rozdzielone. W kontrolowanym okresie rozdzielono rodzeństwa w 5 przypadkach. W przypadku 3 rodzeństwa: 1 wychowanek został umieszczony w SOSW w Borzęciczkach z powodu ucieczek i nie realizowaniu obowiązku szkolnego, 1 wychowanek został umieszczony w SOSW w Szczecinie z powodu ucieczek i nie realizowaniu obowiązku szkolnego a ich siostra w MOW w Szczecinie z powodu demoralizacji. W przypadku 2 rodzeństwa rozdzielenie nastąpiło w wyniku umieszczenia 1 z chłopców w OHP w Wachlicach (szkoła z internatem). W przypadku 1 rodzeństwa: 1 wychowanek został umieszczony w MOW w Lidzbarku Warmińskim a 2 jego rodzeństwa w Pogotowiu Rodzinnym w Trzebieży (zał. nr 30). W placówce funkcjonuje samorząd wychowanków, który posiada regulamin samorządu wychowanków Domu Dziecka w Policach (zał. nr 31). Na podstawie w/w regulaminu wybierany jest jego skład oraz opiekun. Samorząd Wychowanków Domu Dziecka w Policach ma wpływ na organizowanie świąt i uroczystości, rozwój zainteresowań, opracowywanie zasad i norm funkcjonowania dzieci w placówce, zachowanie się i stosowanie ich w życiu społecznym, dbanie o ład i porządek, wystrój i wyposażenie pomieszczeń oraz organizację czasu wolnego (zał. nr 32). W placówce zostały opracowane i wdrożone następujące procedury: procedura postępowania w przypadku nieletnich pod wpływem alkoholu, narkotyków i innych substancji odurzających, procedura postępowania na wypadek pożaru, procedura postępowania na okoliczność udzielania informacji o placówce i wychowankach, procedura przyjmowania wychowanka do placówki, procedura postępowania w razie bójki między wychowankami, procedura postępowania w przypadku odwiedzin rodziny i osób zaprzyjaźnionych (zał. nr 35). W kontrolowanym okresie placówka nie korzystała ze wsparcia rodzin zaprzyjaźnionych. W celu polepszenia swojej pracy placówka przystąpiła do Wojewódzkiej Koalicji na Rzecz Wdrażania i Realizowania Standardów Postępowania wobec Dziecka Doświadczającego Przemocy, zobowiązując się tym samym do stosowania wystandaryzowanych procedur postępowania z dzieckiem krzywdzonym. 9
Ocena kontrolowanej działalności Placówki: Pracownicy zatrudnieni do opieki nad dziećmi, posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Prawa dziecka były w znacznej części przestrzegane: dzieci miały zaspokojone prawo do prywatności, informacji, swobód religijnych, kontaktów z rodzicami, decydowania i wyboru. Dwoje dzieci wskazało na stosowanie metod wychowawczych naruszających ich godność przez 1 z wychowawców. Dzieci nie znały procedur odwoławczych od kar. Wszystkie dzieci w placówce umieszczone były na podstawie postanowień sądu i skierowań. Pracownicy podejmowali prawidłowe działania w celu powrotu dzieci do rodziców biologicznych, bądź umieszczenia w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Dbali również o utrzymywanie kontaktów dzieci z rodzicami i innymi członkami rodziny. Ocena zasadności dokonywana była przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Warunki lokalowe były dobre. Ilość aneksów kuchennych i pomieszczeń do wypoczynku dostosowana była dla 30 wychowanków objętych opieką całodobową. Placówka zapewniała dzieciom całodzienne wyżywienie, które zostało w zdecydowanej większości ocenione przez wychowanków i pracowników pedagogicznych, jako dobre. Dzieci miały dostęp do jedzenia i picia przez całą dobę. Wszystkie dzieci w wieku szkolnym objęte były nauczaniem w odpowiednich typach szkół. Dzieci, u których występowały opóźnienia szkolne miały zapewnioną pomoc na terenie placówki. Placówka dbała również o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych, proponując im różne formy zajęć. Wszystkie dzieci objęte były ubezpieczeniem zdrowotnym i zapisane do lekarza pierwszego kontaktu. Dzieci wymagające leczenia specjalistycznego otrzymywały taką pomoc. Placówka prawidłowo realizowała wyposażenie dzieci w odzież, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne. Dzieci otrzymywały kieszonkowe w wysokości zgodnej z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Placówka organizowała dojazd dzieci do uzasadnionych miejsc pobytu. Prawidłowo była zapewniona opieka w godzinach nocnych. W placówce systematycznie prowadzona była dokumentacja. Pani dyrektor prawidłowo realizowała sprawowanie nadzoru bezpośredniego. Dbała o dobór właściwej kadry, dokonywała systematycznych hospitacji, zapewniała pracownikom dostęp do obowiązujących przepisów prawa. Dyrektora jednostki pouczono, że: 1) Należy opracować z udziałem wychowanków czytelne dla dzieci procedury odwoławcze od kary. 2) Należy zwrócić szczególną uwagę na stosowane metody wychowawcze przez pracowników pedagogicznych i przestrzegać aby nie naruszały one godności dzieci. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. 10
Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 45. Protokół sporządzono 25 kwietnia 2011 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Dom Dziecka w Policach- egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 Szczecin, dnia kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Protokół otrzymano dnia.. 11