rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ 341203 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ TYSZKOŁY: SZKOŁA OLIEALNA RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: mgr Andrzej Mądry, mgr Marta olanowska, mgr Irena Zielioska, mgr Krzysztof is (język migowy) Recenzenci: dr n. med. Jolanta Glioska, Ewa Szumilas, prof. dr hab. ogdan Szczepankowski (język migowy) Lider grupy branżowej: mgr inż. Grażyna Krogulec Lider zadania Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów : mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka feiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota urzec ublikacja powstała w ramach projektu systemowego Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego w ramach Działania 3.3. oprawa jakości kształcenia, oddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, riorytet III, rogram Operacyjny KAITAŁ LUDZKI. rojekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. ublikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. opyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartaoska 1 www.koweziu.edu.pl rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 2
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SIS TREŚI 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 3. INFORMAJA O ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ... 5 4. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ... 5 5. OWIĄZANIA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ Z INNYMI ZAWODAMI... 6 6. SZZEGÓŁOWE ELE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ... 6 7. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ... 8 8. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ... 12 1. odstawy organizacji domu pomocy społecznej... 12 2. io-psycho-społeczne funkcjonowanie człowieka... 18 3. Teoretyczne podstawy opieki... 24 4. Język migowy... 31 5. Język obcy w pomocy społecznej... 38 6. Opieka i pielęgnacja człowieka... łąd! Nie zdefiniowano zakładki. 7. Aktywizacja osoby podopiecznej... 48 8. Trening umiejętności społecznych... 52 9. raktyki zawodowe w IV semestrze... 58 ZAŁĄZNIKI... 64 Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ ZAISANE W ROZORZĄDZENIU W SRAWIE ODSTAWY ROGRAMOWEJ KSZTAŁENIA W ZAWODAH... 64 Załącznik 2. OGRUOWANE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ... 68 Załącznik 3. USZZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ. łąd! Nie zdefiniowano zakładki. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 3
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. ODSTAWY KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej opracowany jest zgodnie z następującymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeostwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilnośd geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwao pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 4
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwośd sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kooczeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyd wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMAJA O ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ Zawód opiekun w domu pomocy społecznej został wprowadzony na rynek edukacyjny rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 marca 2001 roku. Opiekun w domu pomocy społecznej pełni funkcję osoby pierwszego kontaktu wobec osób niesamodzielnych, chorych, niepełnosprawnych, potrzebujących stałej opieki i pielęgnacji, oderwanych przez fakt zamieszkania w instytucjach całodobowych od codziennych kontaktów z rodzinami i bliskimi. Dostrzegając potrzeby i problemy mieszkaoców DS, opiekun współpracuje z zespołem terapeutycznym, tworząc i realizując indywidualne programy oddziaływao skierowanych na osobę korzystającą z pomocy instytucjonalnej. W bezpośredniej opiece nad podopiecznym, realizuje indywidualny plan pracy i opieki, pomaga w zaspakajaniu potrzeb, rozwiązywaniu problemów, wykonywaniu codziennych czynności z zakresu samoobsługi i samopielęgnacji lub pełni funkcje zastępcze. Organizuje osobie podopiecznej czas wolny, umożliwiając samorealizację, rozwój zainteresowao, integrację z rodziną, społecznością lokalną i innymi mieszkaocami DS lub innej instytucji opiekuoczej. Zakres zadao zawodowych wymaga od opiekuna określonych kompetencji personalnych i społecznych. raca z osobą niesamodzielną, chorą i niepełnosprawną wymaga od opiekuna empatii, kreatywności i konsekwencji w realizacji zadao oraz umiejętności kształtowania pozytywnych relacji interpersonalnych w najbliższym otoczeniu osoby podopiecznej. Opiekun w domu pomocy społecznej uzyskuje kwalifikację po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikację zawodową. 4. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ roces starzenia się ludności olski stale postępuje i jak wskazują prognozy jego intensywnośd ulegnie przyspieszeniu w drugiej dekadzie XXI wieku, gdy wiek emerytalny osiągną osoby urodzone w latach powojennego wyżu demograficznego. rzy czym proces ten będzie miał cechy tzw. podwójnego starzenia (nastąpi rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 5
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego podwojenie liczby osób w grupie 80 lat i więcej). Wraz z wiekiem wzrasta niepełnosprawnośd. Oznacza to większe zapotrzebowanie na stałą opiekę i świadczenia pielęgnacyjne. Osoby te mogą stad się potencjalnymi klientami domów pomocy społecznej oraz innych instytucji o podobnym zakresie usług. ostępujące zmiany w strukturze rodziny i mobilnośd młodego pokolenia powodują, że coraz częściej osoby starsze nie mogą liczyd na bezpośrednią opiekę ze strony aktywnych członków rodziny. To wszystko będzie zmuszało wiele osób do korzystania z instytucjonalnych form pomocy. Do osób wymagających opieki instytucjonalnej zaliczyd trzeba także osoby przewlekle chore psychicznie, niepełnosprawne intelektualnie oraz dzieci i młodzież niepełnosprawne intelektualnie. rzegląd internetowych ofert pracy w oparciu o ortal ublicznych Służb Zatrudnienia i portal pracuj.pl, wykazał zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem opiekunów w Zakładach Opiekuoczo-Leczniczych i Domach omocy Społecznej w różnych regionach olski oraz na terenie UE. Zważywszy na pogłębiający się proces starzenia się ludności oraz procesy społeczne w rodzinie, istnieje koniecznośd tworzenia instytucji wspierających rodziny w opiece nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi oraz przygotowania fachowej kadry opiekunów do pracy w domach pomocy społecznej. 5. OWIĄZANIA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Zawód opiekun w domu pomocy społecznej posiada wspólne efekty kształcenia z zawodami z obszaru zawodowego medycznospołecznego określone kodem KZ(Z.c), efekty te stanowią podbudowę kształcenia w zawodach. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne Z.5. 341204 Opiekunka środowiskowa Z.6. 341203 Opiekun w domu pomocy społecznej Z.7. 341202 Opiekun osoby starszej KZ(Z.c) Z.8. 341201 Asystent osoby niepełnosprawnej 6. SZZEGÓŁOWE ELE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej powinien byd przygotowany do wykonywania następujących zadao zawodowych: 1) rozpoznawania i oceniania stanu funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego osoby podopiecznej; 2) opracowania indywidualnego planu procesu pomocy i opieki dla osoby podopiecznej przebywającej w instytucji opiekuoczo-leczniczej, uwzględniającego poziom możliwości psychofizycznych osoby podopiecznej oraz zasoby instytucji; 3) sprawowania opieki nad osobą podopieczną niesamodzielną, niepełnosprawną lub przewlekle chorą oraz udzielanie jej wsparcia emocjonalnego; rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 6
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4) utrzymywania sprawności i aktywizowanie podopiecznych we współpracy z zespołem terapeutycznym; 5) wspierania oraz motywowania osoby podopiecznej do podejmowania aktywnych form spędzania czasu wolnego umożliwiających samorealizację, rozwijających zainteresowania i usprawniających psychofizycznie oraz społecznie. Do wykonywania zadao zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KZ, OMZ); efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej KZ(Z.c); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie: Świadczenie usług opiekuoczo-wspierających osobie podopiecznej (Z.6.). Kształcenie zgodne z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 7
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkole policealnej z dwuletnim cyklem kształcenia minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych 800 godzin i na kształcenie zawodowe praktyczne 800 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 1000 godzin na realizację kwalifikacji Z.6., 240 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia. Tabela. lan nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej o strukturze przedmiotowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Semestr Liczba godzin w okresie nauczania* I II III IV tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 odstawy organizacji Domu omocy Społecznej 3 3 1,5 96 2 io-psycho-społeczne funkcjonowanie człowieka 4 4 3 3 3,5 224 3 Teoretyczne podstawy opieki 7 6 6 4 5,75 368 4 Język migowy 3 0,75 48 5 Język obcy w pomocy społecznej 2 2 1 64 Łączna liczba godzin 16 15 12 7 12,5 800 rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 8
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kształcenie zawodowe praktyczne 6 Opieka i pielęgnacja człowieka 6 5 6 5 5,5 352 7 Aktywizacja osoby podopiecznej 2 4 3 2,25 144 8 Trening umiejętności społecznych 3 3 3 2,25 144 9 raktyki zawodowe 10 2,5 160 Łączna liczba godzin 9 10 13 18 12,5 800 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe 25 25 25 25 25 1600 raktyki zawodowe * praktyki ujęte w planie nauczania w II semestrze 4 tygodnie w IV semestrze 4 tygodnie* 320 * do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego. Egzamin potwierdzający kwalifikację Z.6. odbywa się pod koniec klasy drugiej. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 9
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej Nazwa obowiązkowych zajęd edukacyjnych Nazwa działu programowego Liczba godzin przeznaczona na dział 1. odstawy organizacji domu pomocy społecznej (96 godzin) 2. io-psycho-społeczne funkcjonowanie człowieka (244 godziny) 3. Teoretyczne podstawy opieki (368 godzin) 4. Język migowy (48 godzin) 5. Język obcy w pomocy społecznej (64 godziny) 1.1. Działalnośd gospodarcza w pomocy społecznej 32 1.2. odstawy prawne funkcjonowania DS 64 2.1. Wybrane zagadnienia z psychologii 80 2.2. Funkcjonowanie człowieka w społeczeostwie 64 2.3. Zaburzenia funkcjonowania człowieka 80 3.1. Diagnoza problemów i potrzeb osoby podopiecznej 56 3.2. ostępowanie w stanach zagrożenia zdrowia i życia 88 3.3. Organizacja pracy z osobą podopieczną 224 4.1. Niesłyszący i język migowy 4 4.2. Daktylografia 8 4.3. Ideografia 36 5.1. orozumiewanie się opiekuna z osobą podopieczną 32 5.2. orozumiewanie się ze współpracownikami 32 6. Opieka i pielęgnacja człowieka 6.1. ezpieczeostwo na stanowisku pracy 32 rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 10
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (352 godziny) 6.2. ierwsza pomoc 48 6.3. Metody pracy opiekuoczo-pielęgnacyjnej 272 7. Aktywizacja osoby podopiecznej (144 godziny) 7.1. Integracja społeczna 48 7.2. Wspieranie samodzielności osoby podopiecznej 96 8.1. Komunikacja interpersonalna 64 8. Trening umiejętności społecznych (144 godziny) 8.2. rofilaktyka stresu i wypalenia zawodowego 48 8.3. raca zespołowa 32 9. raktyki zawodowe (160 godzin) 160 rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 11
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W ZAWODZIE OIEKUN W DOMU OMOY SOŁEZNEJ W programie nauczania zastosowano taksonomię celów A. Niemierki. 1. odstawy organizacji domu pomocy społecznej 1.1. Działalnośd gospodarcza w opiece społecznej 1.2. odstawy prawne funkcjonowania DS 1.1. Działalnośd gospodarcza w opiece społecznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 12 Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania DG(1)1 określid działanie mechanizmu rynkowego; ojęcia z zakresu Gospodarka rynkowa. DG(1)2 określid struktury rynkowe; rzepisy prawa pracy, prawa podatkowego, prawa DG(1)3 określid rodzaje przedsiębiorstw występujących na rynku; autorskiego, prawa o ochronie danych osobowych. DG(1)4 rozróżnid rodzaje przedsiębiorstw zależnie od formy organizacyjnoprawnej; gospodarczej. rzepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności DG(2)1 rozróżnid prawa i obowiązki pracownika; rowadzenie działalności gospodarczej w sektorze DG(2)2 rozróżnid prawa i obowiązki pracodawcy; pomocy społecznej. DG(2)3 wyjaśnid rolę podatków; Instytucje pomocy społecznej prowadzące działalnośd gospodarczą. DG(2)4 rozróżnid rodzaje podatków; Możliwości wspólnego prowadzenia placówek DG(2)5 określid zasady prawa autorskiego; pomocy społecznej na zasadzie kooperacji. DG(3)1 określid obowiązki przedsiębiorcy wobec ZUS; Dokumentacja niezbędna do uruchomienia DG(3)2 określid obowiązki przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego; i prowadzenia działalności gospodarczej. DG(3)3 zastosowad przepisy prawa odnoszące się do prywatnej działalności Korespondencja związana z prowadzeniem gospodarczej w sektorze pomocy społecznej; działalności gospodarczej. DG(4)1 rozróżnid instytucje i przedsiębiorstwa występujące w sektorze Obsługa urządzeo biurowych i stosowanie pomocy społecznej; programów komputerowych wspomagających DG(4)2 wyjaśnid występujące relacje między publicznymi instytucjami pomocy prowadzenie działalności gospodarczej. społecznej a prywatnymi przedsiębiorstwami działającymi w tym sektorze; Działania marketingowe prowadzonej działalności DG(4)3 określid rolę banków w kredytowaniu działalności gospodarczej;
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Działalnośd gospodarcza w opiece społecznej DG(5)1 wskazad obszary działania przedsiębiorstw działających w branży; gospodarczej. DG(5)2 określid działania uczciwej i nieuczciwej konkurencji; Optymalizacja kosztów i przychodów prowadzonej DG(6)1 wskazad obszary wspólne w działalności przedsiębiorstw w branży; działalności gospodarczej. DG(6)2 wskazad zalety kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami działającymi w branży; DG(7)1 przygotowad dokumentację niezbędną do uruchomienia działalności gospodarczej dla małego przedsiębiorstwa zgodnie z obowiązującym prawem; DG(7)2 opracowad algorytm postępowania w przypadku rejestracji spółki kapitałowej; DG(8)1 przygotowad ofertę na wykonanie usług; DG(8)2 przygotowad specyfikację świadczonych usług; DG(8)3 przygotowad ofertę, która jest odpowiedzią na zamówienie publiczne; DG(9)1 obsłużyd samodzielnie podstawowe urządzenia biurowe; DG(9)2 wykorzystad w prowadzeniu działalności edytory tekstowe; DG(9)3 wykorzystad w prowadzeniu działalności arkusze kalkulacyjne; DG(10)1 rozróżnid elementy marketingu mi; DG(10)2 przeprowadzid badania marketingowe; DG(10)3 określid bliższe i dalsze otoczenie wybranego przedsiębiorstwa i wpływ otoczenia na działania przedsiębiorstwa; DG(10)4 przygotowad elementy analizy SWOT dla wybranego typu działalności; DG(11)1 wskazad źródła finansowania przedsiębiorstw i instytucji świadczących usługi w sektorze pomocy społecznej; DG(11)2 sporządzid kalkulację wybranej działalności. lanowane zadania (dwiczenia) 1. rzeprowadź analizę projektu zakładania spółki świadczącej usługi opiekuocze z wykorzystaniem elementów metody SWOT. Zadanie powinno byd wykonane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentowad w formie plakatów opracowania mocnych i słabych stron przedsięwzięcia. 2. Opracuj procedurę postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Zadanie powinno byd wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentowad swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 13
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Działalnośd gospodarcza w opiece społecznej plakaty, prezentacja multimedialna). o prezentacji powinna byd przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury zespół klasowy opracuje poradnik Krok po kroku zakładam własną działalnośd opiekuoczą. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia mogą byd prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu, drukarkę, skaner, pakiety programów biurowych i graficznych. Środki dydaktyczne Zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy. Zestawy dwiczeo, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna byd metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny byd prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięd edukacyjnych uczniów należy dokonad przez ocenę wykonanych zadao z zastosowaniem kryteriów: uczniowie ocenią możliwości założenia spółki świadczącej usługi opiekuocze ze wskazaniem mocnych i słabych stron przedsięwzięcia oraz opracują procedurę zakładania własnej działalności gospodarczej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 14
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. odstawy prawne funkcjonowania DS Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 15 Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania H(1)1 rozróżnid pojęcia związane z bezpieczeostwem i higieną pracy; Regulacje prawne dotyczące ochrony pracy. H(1)2 zidentyfikowad źródła zapłonu i techniczne systemy zabezpieczeo; Higiena pracy. zystośd i porządek, regulaminy, kary. H(1)3 ochronid środowisko naturalne podczas wykonywania zadao Ochrona przeciwpożarowa. zawodowych; Zadania i uprawnienia: aostwowej Inspekcji racy, H(1)4 wyjaśnid zasady ergonomii w pracy; aostwowej Inspekcji Sanitarnej oraz innych H(2)1 wyjaśnid zadania instytucji i służb działających w zakresie ochrony instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy; pracy. Obowiązki pracodawcy. H(2)2 rozróżnid uprawnienia instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy; Obowiązki i prawa pracownika. adania lekarskie wstępne i okresowe. H(3)1 opisad obowiązki pracodawcy oraz prawa i obowiązki pracownika; Regulaminy pracy. H(3)2 zastosowad przepisy regulaminu pracy; olityka społeczna paostwa podstawowe pojęcia. KZ(Z.c)(11)1 wyjaśnid potrzebę prowadzenia przez paostwo polityki Zadania polityki społecznej. społecznej; Instrumenty polityki społecznej. KZ(Z.c)(11)2 rozróżnid obszary polityki społecznej paostwa; odstawowe podmioty polityki społecznej. KZ(Z.c)(11)3 określid cele polityki społecznej paostwa; Umiędzynarodowienie polityki społecznej. KZ(Z.c)(12)1 określid środki i instrumenty polityki społecznej paostwa; Europejska Karta Społeczna.Karta raw KZ(Z.c)(12)2 rozróżnid podmioty polityki społecznej realizujące zasadę odstawowych. równości i sprawiedliwości społecznej; Organy paostwowe realizujące funkcje polityki KZ(Z.c)(18)1 zastosowad przepisy prawa dotyczące pomocy społecznej; społecznej. KZ(Z.c)(18)2 zastosowad przepisy prawa dotyczące ubezpieczeo społecznych; rzejmowanie zadao socjalnych paostwa przez KZ(Z.c)(20)1 opisad strukturę pomocy społecznej w olsce z uwzględnieniem organy samorządu terytorialnego. domów pomocy społecznej; Organizacje społeczne, wspólnoty lokalne, fundacje, KZ(Z.c)(20)2 zróżnicowad rodzaje domów pomocy społecznej z organizacje charytatywne i grupy samopomocowe uwzględnieniem specyfiki świadczonych przez nie usług; jako podmioty polityki społecznej. Zadania socjalne zakładów pracy i związków KZ(Z.c)(20)3 dobrad rodzaj DS do indywidualnych potrzeb osoby. zawodowych.
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. odstawy prawne funkcjonowania DS Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej z późn. zm. Struktura pomocy społecznej i usytuowanie domów pomocy społecznej w tej strukturze. Rodzaje domów pomocy społecznej (stacjonarnych i niestacjonarnych). harakterystyka poszczególnych rodzajów domów pomocy społecznej (kategorie beneficjentów, specyfika świadczonych usług). lanowane zadania (dwiczenia) Dobierz DS z wykorzystaniem wyszukiwarki internetowej do potrzeb indywidualnych osób starszych. Uczniowie pracują w grupach 2-osobowych. Grupa dokonuje analizy opisu przypadku osoby starszej i dobiera instytucję do potrzeb podopiecznego. roponuje się zastosowad opisy następujących przypadków i doboru placówek: podopieczny samotny, wymagający kontaktów towarzyskich dom dziennego pobytu; podopieczny samotny, niesamodzielny, z zaburzeniami pamięci i lokomocji dom pomocy społecznej; podopieczny samotny, po złamaniu szyjki kości udowej, unieruchomiony zakład opiekuoczo-leczniczy. elem zadania jest opracowanie listy placówek opiekuoczych, funkcjonujących w regionie dla osób starszych, chorych i niepełnosprawnych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia mogą byd prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu, drukarkę, skaner, pakiety programów biurowych i graficznych. Środki dydaktyczne Zbiory przepisów prawa w zakresie bezpieczeostwa i higieny pracy, dokumenty i ustawy dotyczące polityki społecznej paostwa. Opisy indywidualnych przypadków osób ubiegających się o pobyt w DS. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna byd metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny byd prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięd edukacyjnych uczniów należy dokonad przez ocenę wykonanego zadania z zastosowaniem kryteriów: uczeo dobierze DS do potrzeb osoby podopiecznej i uzasadni wybór. Do oceny osiągnięd z działu programowego odstawy prawne funkcjonowania DS proponuje się sprawdzian ustny z zastosowaniem kryteriów: uczeo opisze pojęcia związane z bezpieczeostwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią, scharakteryzuje zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 16
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. odstawy prawne funkcjonowania DS zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce, opisze zadania pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeostwa i higieny pracy, wyjaśni potrzebę i cele prowadzonej przez paostwo polityki społecznej, scharakteryzuje przepisy prawa dotyczące pomocy społecznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 17
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. io-psycho-społeczne funkcjonowanie człowieka 2.1. Wybrane zagadnienia z psychologii 2.2. Funkcjonowanie człowieka w społeczeostwie 2.3. Zaburzenia funkcjonowania człowieka 2.1. Wybrane zagadnienia z psychologii Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 18 Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(Z.c)(1)1 rozróżnid rodzaje procesów psychicznych człowieka; rocesy psychologiczne człowieka. KZ(Z.c)(1)2 zanalizowad rolę poszczególnych procesów psychicznych w życiu Rola poszczególnych procesów psychicznych w życiu D człowieka; człowieka. KZ(Z.c)(2)1 opisad związek między procesami emocjonalnymi a Relacja między procesami emocjonalnymi a motywacyjnymi; motywacyjnymi. KZ(Z.c)(2)2 zanalizowad wpływ procesów emocjonalnych i procesów Wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na D motywacyjnych na przebieg procesów poznawczych i zachowanie człowieka; procesy poznawcze i działanie człowieka. KZ(Z.c)(2)3 wyjaśnid wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na Znaczenie procesów motywacyjnych dla sprawności sprawnośd działania człowieka; działania (prawa Yerkesa-Dodsona). KZ(Z.c)(3)1 wyjaśnid istotę funkcjonowania struktury osobowości człowieka; sychologiczne koncepcje osobowości człowieka. KZ(Z.c)(3)2 zanalizowad funkcjonowanie regulacyjne osobowości człowieka Struktura osobowości. D jako systemu cech; Osobowośd jako system. Regulacyjna funkcja KZ(Z.c)(3)3 opisad wpływ osobowości człowieka na kształtowanie się jego osobowości. relacji z otoczeniem; ojęcie rozwoju, rodzaje zmian rozwojowych. KZ(Z.c)(5)1 wyjaśnid ogólne prawa i mechanizmy rozwoju człowieka; zynniki wpływające na dynamikę i kierunek rozwoju KZ(Z.c)(5)2 opisad osiągnięcia rozwojowe prawidłowo występujące w różnych człowieka. okresach życia człowieka; Mechanizmy zmian rozwojowych. Osiągnięcia rozwojowe w kolejnych fazach życia KZ(Z.c)(5)3 ocenid ogólny poziom rozwoju osoby i wskazad ewentualne D człowieka od niemowlęctwa do starości. deficyty rozwojowe. lanowane zadania (dwiczenia) W oparciu o opis przypadku, ocenid poziom rozwoju osoby uwzględniający osiągnięcia rozwojowe w sferze poznawczej, dojrzałośd emocjonalną i społeczną oraz wskazad deficyty rozwojowe.
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.1. Wybrane zagadnienia z psychologii Uczeo otrzymuje opis przypadku zawierający informacje o wieku i sytuacji społecznej osoby oraz sposobu funkcjonowania w różnych sferach rozwojowych. rzygotowuje formularz oceny (najlepiej w formie tabelarycznej) z kategoriami oceny. W formularzu dokonuje oceny rozwoju, porównując z normami rozwojowymi wraz z uzasadnieniem zawierającym wskaźniki cytowane z opisu przypadku. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą byd prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu, drukarkę, skaner, pakiety programów biurowych i graficznych. Środki dydaktyczne Literatura przedmiotu, czasopisma psychologiczne, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące psychologicznych aspektów funkcjonowania człowieka. Zestawy dwiczeo, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy Wybrane zagadnienia z psychologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody dwiczeo, tekstu przewodniego, metody przypadku, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny byd: metoda dwiczeo, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny byd prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzid w grupach nie większych niż 15-osobowych. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięd edukacyjnych uczących się proponuje się test praktyczny oraz sprawdzian ustny z zastosowaniem kryteriów: uczeo scharakteryzuje procesy psychiczne i ich wpływ na procesy poznawcze, motywacyjne i sprawnośd funkcjonowania człowieka, wyjaśni regulacyjną rolę osobowości człowieka w stosunkach z otoczeniem, scharakteryzuje rozwój człowieka w różnych okresach życia, oceni poziom rozwoju osoby uwzględniający osiągnięcia rozwojowe w sferze poznawczej, dojrzałośd emocjonalną i społeczną oraz wskaże deficyty rozwojowe. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 19
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Funkcjonowanie człowieka w społeczeostwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych Kategoria taksonomiczna KZ(Z.c)(8)1 rozróżnid rodzaje procesów społecznych o charakterze mikro i makrospołecznym; KZ(Z.c)(8)2 wyjaśnid zachowania społeczne zbiorowości i jednostki w kontekście ogólnych procesów społecznych; KZ(Z.c)(9)1 scharakteryzowad zmiany zachodzące we współczesnej kulturze społecznej; KZ(Z.c)(9)2 wyjaśnid wpływ zjawisk zachodzących we współczesnej kulturze społecznej na funkcjonowanie człowieka; KZ(Z.c)(10)1 scharakteryzowad różne modele współczesnej rodziny; KZ(Z.c)(10)2 opisad funkcje rodziny; KZ(Z.c)(13)1 wyjaśnid znaczenie podstawowych pojęd dotyczących problemów i kwestii społecznych; KZ(Z.c)(13)2 rozróżnid poszczególne rodzaje problemów i kwestii społecznych; KZ(Z.c)(13)3 wymienid przyczyny występowania problemów i kwestii społecznych we współczesnym społeczeostwie; A KZ(Z.c)(14)1 wyjaśnid personalne i społeczne przyczyny zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych; KZ(Z.c)(14)2 wyjaśnid znaczenie postawy tolerancji dla odmienności w kontekście jednostkowego, społecznego i kulturowego wymiaru wartości; KZ(Z.c)(16)1 opisad przyczyny wykluczenia społecznego; KZ(Z.c)(16)2 wymienid osoby i grupy zagrożone wykluczeniem społecznym; A KZ(Z.c)(16)3 ocenid poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym. D lanowane zadania (dwiczenia) Materiał nauczania Struktura i ekonomika procesów społecznych. zynniki zmian społecznych. Teoria zmiany społecznej. Zjawisko ruchów społecznych. Rodzaje ruchów społecznych. Typy i struktura rodziny. ykle życia rodzinnego. Funkcje rodziny i uwarunkowania ich realizacji. Współczesne kierunki zmian rodziny. ojęcie problemu społecznego i kwestii społecznej. Geneza problemów społecznych. Identyfikacja problemów społecznych. Rodzaje problemów i kwestii społecznych. rzyczyny występującego zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych. rzemiany stylów życia. Współczesne trendy zmian społecznych. Zaburzenia, dewiacje i sprzeciw społeczny. ojęcie wykluczenia społecznego, wykluczenie a marginalizacja, cechy zjawiska. rzyczyny wykluczenia i grupy społeczne zagrożone wykluczeniem. Mierniki wykluczenia społecznego. Opracuj zarys projektu socjalnego, którego celem będzie integracja społeczna grupy osób o wyraźnej odmienności kulturowej i religijnej (np. uchodźców z zeczenii), zamieszkującej miejscowośd, w której zlokalizowana jest szkoła ze społecznością tej miejscowości. Zadanie powinno byd wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentowad swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakat, prezentacja multimedialna). o prezentacji powinna byd przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 20
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Funkcjonowanie człowieka w społeczeostwie przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie tejże procedury grupa uczniów opracuje poradnik Krok po kroku działam na rzecz integracji społecznej. Efektem zadania powinny byd projekty opracowane przez uczniów, zawierające: projekt planowanej działalności społecznej, wypełnione dokumenty niezbędne do jej rozpoczęcia. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą byd prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do internetu, drukarkę, skaner, pakiety programów biurowych i graficznych. Środki dydaktyczne Literatura przedmiotu, komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy dwiczeo, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna byd metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących projektu socjalnego oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny byd prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięd edukacyjnych uczniów należy dokonad przez ocenę wykonanego projektu i sprawdzian ustny z zastosowaniem kryteriów: uczeo scharakteryzuje procesy zachodzące w życiu społecznym oraz zinterpretuje zachowania społeczne zbiorowości i jednostki, wyjaśni zjawiska zachodzące we współczesnej kulturze społecznej wpływające na funkcjonowanie człowieka, opisze modele i funkcje rodziny, scharakteryzuje problemy i kwestie społeczne występujące we współczesnym społeczeostwie, opisze czynniki wpływające na wykluczenie społeczne jednostki i grup. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 21
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.3. Zaburzenia funkcjonowania człowieka Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 22 Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(Z.c)(17)1 wyjaśnid przyczyny problemów wychowawczych i Wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny trudności w psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny; realizowaniu funkcji przez rodzinę. KZ(Z.c)(17)2 opisad przejawy problemów wychowawczych i psychospołecznych Rodzina dysfunkcjonalna: rodzaje i przyczyny osoby podopiecznej i jej rodziny; dysfunkcjonalności, specyfika funkcjonowania. KZ(Z.c)(17)3 przewidzied skutki problemów wychowawczych i Konsekwencje wychowywania dzieci w rodzinie D psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny; dysfunkcjonalnej. Z.6.2(2)1 scharakteryzowad ogólną budowę i funkcje narządów wewnętrznych udowa i funkcje skóry. człowieka; udowa i funkcje narządów wewnętrznych. Z.6.2(2)2 rozpoznad symptomy zaburzeo fizycznych u osoby podopiecznej; D Zaburzenia fizyczne ze strony narządów wewnętrznych. Z.6.2(2)3 opisad istotne dla zdrowia i życia człowieka zaburzenia ze strony rzyczyny i objawy choroby wieocowej oraz zawału układu krążenia, oddechowego i pokarmowego; serca. Z.6.2(2)4 rozróżnid podstawowe objawy psychopatologiczne; rzyczyny i objawy niewydolności oddechowej. Wymioty i biegunka. sychopatologia ogólna: podstawowe objawy i zespoły psychopatologiczne. Z.6.2(2)5 rozpoznad symptomy najczęściej występujących zaburzeo zdrowia Obraz kliniczny najczęściej występujących zaburzeo D psychicznego. zdrowia psychicznego: psychozy schizofreniczne, psychozy afektywne, psychozy paranoiczne, psychozy organiczne okresu inwolucji, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia osobowości. lanowane zadania (dwiczenia) 1. W oparciu o opis przypadku, rozpoznaj problemy, potrzeby i symptomy mogące świadczyd o zaburzeniach funkcjonowania psychofizycznego osoby podopiecznej. 2. W oparciu o opis przypadku systemu rodzinnego, rozpoznaj funkcje pełnione w tej rodzinie z wyszczególnieniem osób, sposobu realizacji i ewentualnych zaburzeo funkcjonowania rodziny wraz ze wskazaniem skutków dysfunkcji dla poszczególnych członków systemu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne roponuje się prowadzenie zajęd w pracowni wspomagania komputerowego. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdowad: literatura przedmiotu, komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy dwiczeo, pakiety edukacyjne dla uczniów.
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Funkcjonowanie człowieka w społeczeostwie Zalecane metody dydaktyczne Dominująca metodą kształcenia powinna byd metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji na temat stanu zdrowia osoby podopiecznej oraz funkcjonowania rodziny. Formy organizacyjne Zajęcia powinny byd prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięd edukacyjnych uczniów należy dokonad przez ocenę wykonanego projektu z zastosowaniem kryteriów: poprawnośd merytoryczna i metodyczna przeprowadzonej diagnozy, kompletnośd wskazanych problemów, potrzeb i zaburzeo (zgodnie z treścią opisu przypadku), poprawnośd merytoryczna i metodologiczna wniosków i zaleceo opiekuoczych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 23
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Teoretyczne podstawy opieki 3.1. Diagnoza problemów i potrzeb osoby podopiecznej 3.2. ostępowanie w stanach zagrożenia zdrowia i życia 3.3. Organizacja pracy z osobą podopieczną 3.1. Diagnoza problemów i potrzeb osoby podopiecznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych Kategoria taksonomiczna KS(6)1 ocenid własne potrzeby w zakresie poszerzenia wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych; KS(6)2 przeprowadzid samokształcenie w zakresie wiedzy i umiejętności zawodowych; Z.6.1(2)1 rozróżnid poszczególne aspekty funkcjonowania osoby podopiecznej w środowisku; Z.6.1(2)1 wskazad elementy środowiska mające istotny wpływ na funkcjonowanie osoby podopiecznej; A Z.6.1(3)1 ocenid ogólny poziom sprawności ruchowej i zmysłowej osoby podopiecznej; D Z.6.1(3)2 ocenid ograniczenia w funkcjonowaniu osoby podopiecznej wynikające z wieku i stanu zdrowia; D Z.6.1(4)1 rozróżnid potrzeby biologiczne, psychiczne i społeczne człowieka; Z.6.1(4)2 ocenid możliwości osoby podopiecznej w zaspokajaniu potrzeb biologicznych, psychicznych i społecznych; D Z.6.1(4)3 wskazad ograniczenia osoby podopiecznej w zaspokajaniu potrzeb biologicznych, psychicznych i społecznych wynikające z wieku i A niepełnosprawności; Z.6.1(6)1 ocenid poziom zaspokojenia potrzeb osoby podopiecznej w oparciu o prowadzone rozmowy i obserwację; D Z.6.1(6)2 rozpoznad problemy społeczne osoby podopiecznej; A Z.6.1(6)3 ocenid poziom integracji społecznej osoby podopiecznej. D Materiał nauczania Wpływ środowiska na funkcjonowanie człowieka. Kwestionariusz wywiadu środowiskowego pracownika socjalnego. Elementy kwestionariusza wywiadu środowiskowego służące ustaleniu sytuacji zdrowotnej i materialnobytowej osoby ubiegającej się o pobyt w DS. roblemy społeczne a poziom integracji społecznej osoby. Ocena poziomu sprawności ruchowej i zmysłowej człowieka. Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o pobyt w DS. Dokumentacja DS dotycząca sytuacji zdrowotnej i społecznej mieszkaoca. otrzeby biologiczne, psychiczne i społeczne człowieka; różne modele organizacji systemu potrzeb (według A. Maslowa, H. Murray a i in.). Deprywacja potrzeb przyczyny i skutki. Ograniczenia w zaspokajaniu potrzeb biologicznych, psychicznych i społecznych wynikające z wieku i niepełnosprawności osoby. Analiza ilościowa i jakościowa danych pochodzących z diagnozy. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 24
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Diagnoza problemów i potrzeb osoby podopiecznej Zasady konstruowania kompleksowych ocen sytuacji osobistej i społecznej osoby. lanowane zadania (dwiczenia) Na podstawie otrzymanej karty pracy zakwalifikuj wymienione potrzeby do odpowiedniej grupy. Dokonaj samooceny swojej pracy na karcie samooceny. Uczniowie wybiorą lidera, który podzieli klasę na czteroosobowe grupy oraz w drodze losowania rozdzieli poszczególne rodzaje potrzeb, dla których będzie opracowana charakterystyka. Na podstawie otrzymanej instrukcji uczniowie opracują charakterystykę dla przydzielonej grupy potrzeb. Wykonaną pracę należy porównad z otrzymanym wzorcem i dokonad samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne roponuje się prowadzenie zajęd w pracowni wspomagania komputerowego. Środki dydaktyczne W pracowni, w której będą prowadzone zajęcia dydaktyczne powinny byd przygotowane zestawy dwiczeo, instrukcje do dwiczeo, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, czasopisma medyczne i psychologiczne, socjologiczne, literatura medyczna i psychologiczno-socjologiczna, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne, projektor multimedialny, sprzęt audiowizualny. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny byd kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu anatomii i fizjologii, psychologii i socjologii. Dział programowy Diagnoza problemów i potrzeb osoby podopiecznej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody dwiczeo, tekstu przewodniego, metody przypadku, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny byd: metoda dwiczeo, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny byd prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięd edukacyjnych uczących się proponuje się samoocenę wykonanego dwiczenia oraz przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku testu jest 50% prawidłowych odpowiedzi. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 25
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. ostępowanie w stanach zagrożenia zdrowia i życia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeo po zrealizowaniu zajęd potrafi: oziom wymagao programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania H(6)1 ocenid prawdopodobieostwo i konsekwencje ryzyka zawodowego na Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy D stanowisku pracy; prawdopodobieostwo i konsekwencje. H(6)2 zróżnicowad czynniki szkodliwe i ich negatywny wpływ na pracownika; odział czynników szkodliwych. Z.6.2(3)1 ocenid stan świadomości osoby podopiecznej; D Wpływ czynników szkodliwych na pracownika. Z.6.2(3)2 ocenid podstawowe funkcje życiowe; D Uciążliwości psychofizyczne. Z.6.2(3)3 rozpoznad objawy zagrożeo zdrowia i życia osoby podopiecznej; D Skala Glasgow. Z.6.2(4)1 przeprowadzid sztuczne oddychanie i uciski klatki piersiowej; omiar i zapis parametrów życiowych. Objawy i postępowanie w przypadku złamao, Z.6.2(4)2 wykonad resuscytację osoby podopiecznej przy użyciu AED; zwichnięd, skręceo, krwotoków, oparzeo i krwawieo. Zasady prowadzenia sztucznego oddychania i ucisków Z.6.2(4)3 zaopatrzyd rany różnych okolic ciała, unieruchomid kości długie, klatki piersiowej. unieruchomid głowę u poszkodowanego po urazie. Zasady wykonywania resuscytacji przy użyciu AED. Zaopatrywanie ran różnych okolic ciała, unieruchamianie kooczyn i głowy. lanowane zadania (dwiczenia) 1. Ustal czynniki szkodliwe występujące w pracy opiekuna w domu pomocy społecznej. Na podstawie karty pracy oraz materiałów dostarczonych przez nauczyciela należy odpowiedzied na pytania i ustalid czynniki szkodliwe występujące w pracy opiekuna. 2. Opracuj scenariusz postępowania w udzielaniu pierwszej pomocy przedmedycznej osobie, u której wystąpiło zatrzymanie krążenia i oddychania. Zadanie uczniów polegad będzie na opracowaniu scenariusza zachowania w takiej sytuacji, uwzględniającego dialog z dyspozytorem oraz użycie AED. Zadanie należy wykonad w zespołach dwuosobowych. Uczniowie sami przypisują sobie role dyspozytora i opiekuna. odsumowanie wykonania zadania polegad będzie na prezentacji opracowanych scenariuszy na forum klasy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą byd prowadzone w pracowni umiejętności opiekuoczo-higienicznych, wyposażonej w: sprzęt audiowizualny, taki jak: telewizor, odtwarzacz DVD, odtwarzacz VHS. Środki dydaktyczne Zbiory przepisów prawa w zakresie bezpieczeostwa i higieny pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożeo dla zdrowia występujących w pracy pracowników obszaru medyczno-społecznego, literatura medyczna, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne prezentujące pierwszą pomoc przedmedyczną. rogram nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej 341203 o strukturze przedmiotowej 26