PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ Program powstał na podstawie przykładowego programu nauczania zamieszczonego na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej - Łódź 2013

2 SPIS TREŚCI 1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO3 7. INFORMACJA O ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA POWIĄZANIA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z INNYMI ZAWODAMI CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Podstawy psychologii Wybrane zagadnienia z socjologii Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka Organizacja opieki środowiskowej Język migowy Język obcy w pomocy społecznej Opieka i pielęgnacja człowieka Aktywizacja osoby podopiecznej Trening umiejętności społecznych Praktyki zawodowe ZAŁĄCZNIKI

3 TYP SZKOŁY: SZKOŁA POLICEALNA DLA DOROSŁYCH W FORMIE ZAOCZNEJ 1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY 2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: Autorzy: mgr Andrzej Mądry, mgr Marta Polanowska, mgr Irena Zielińska Konsultanci: mgr inż. Grażyna Krogulec 4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. 5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja 2

4 procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu opiekunka środowiskowa uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. 3

5 7. INFORMACJA O ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Istotą pracy zawodowej opiekunki środowiskowej jest świadczenie usług opiekuńczych. Opiekunka środowiskowa pomaga osobie podopiecznej w codziennych czynnościach domowych, planowaniu i organizacji gospodarstwa domowego, wykonuje czynności pielęgnacyjne i higieniczne u osób chorych i niesamodzielnych, udziela pierwszej pomocy w przypadkach zagrożenia zdrowia i życia osoby podopiecznej, mobilizuje osobę podopieczną do aktywnego spędzania czasu wolnego, rozwijania zainteresowań i zwiększania samodzielności życiowej. Zakres działań zawodowych opiekunki wymaga posiadania określonych kompetencji personalnych i społecznych. Wśród nich, ze względu na charakter pracy z człowiekiem chorym i niesamodzielnym, istotne znaczenie ma empatia i komunikatywność. W realizacji zadań kreatywność, konsekwencja i umiejętność współpracy, zdolność organizowania pomocy i wsparcia ze strony środowiska społecznego osoby podopiecznej, a także umiejętność kształtowania pozytywnych relacji interpersonalnych. 8. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z danych statystycznych wynika, że zmiany demograficzne oraz wiążące się z tym zapotrzebowanie na nowe zawody/specjalności w branży usług dla starzejącego się społeczeństwa oraz osób niepełnosprawnych wzrasta. Coraz bardziej wyraźnym trendem w kraju i na świecie jest wysoka i wciąż rosnąca oczekiwana długość życia oraz bardzo niski współczynnik dzietności. Przekłada się to bezpośrednio na system zabezpieczeń społecznych, opiekę zdrowotną oraz socjalną. Upowszechnienie pro-zdrowotnego stylu życia wiąże się ze zwiększoną dostępnością usług medycznych i opiekuńczych. Badania przeprowadzone w różnych regionach kraju wykazują, że w przyszłości największy popyt będzie na pracowników do podstawowej pielęgnacji. Dla przykładu Powiatowy Urząd Pracy w Zielonej Górze, Centrum Aktywizacji Zawodowej, opublikował w 2012 roku listę zawodów i specjalności, na które istnieje zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy. Na liście znajdują się zawody pomocy społecznej, takie jak opiekunka środowiskowa, opiekun osób starszych i niepełnosprawnych. Podobne informacje o zapotrzebowaniu na zawody opiekuńcze systematycznie ogłaszane są na stronach internetowych innych powiatowych urzędów pracy. Oferty pracy dotyczą krajowego rynku pracy oraz krajów UE. 9. POWIĄZANIA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Zawód Opiekunka środowiskowa posiada wspólne efekty kształcenia z zawodami z obszaru zawodowego medyczno-społecznego określone kodem PKZ(Z.c), efekty te stanowią podbudowę kształcenia w zawodach. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Efekty wspólne Z Opiekunka środowiskowa PKZ(Z.c) Z Opiekun w domu pomocy społecznej PKZ(Z.c) Z Opiekun osoby starszej PKZ(Z.c) Z Asystent osoby niepełnosprawnej PKZ(Z.c) 4

6 10. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekunka środowiskowa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania opieki oraz wsparcia społecznego osobie podopiecznej; 2) sprawowania opieki nad osobą podopieczną niesamodzielną i przewlekle chorą w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa zdrowotnego i higieny osobistej; 3) pomagania osobie podopiecznej w prowadzeniu gospodarstwa domowego w zakresie: gospodarowania budżetem, dokonywania zakupów, sporządzania posiłków, utrzymania porządku w domu oraz tworzenia optymalnych warunków życia; 4) motywowania osoby podopiecznej do samodzielności oraz aktywności intelektualnej, fizycznej i społecznej. Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: 1) efekty wspólne dla wszystkich zawodów: (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo (KPS). Kompetencje personalne i społeczne (OMZ).Organizacja małych zespołów 2) umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: opiekunka środowiskowa, asystent osoby niepełnosprawnej, opiekun w domu pomocy społecznej, opiekun osoby starszej PKZ(Z.c); 3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie Z.5. świadczenie usług opiekuńczych. 5

7 11. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w policealnej szkole dla dorosłych w formie zaocznej z rocznym cyklem kształcenia minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 340 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych 170 godzin i na kształcenie zawodowe praktyczne 170 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekunka środowiskowa minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach kwalifikacji Z.5 przeznaczono - minimum 350 godzin; - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 210 godzin. Tabela. Plan nauczania do programu o strukturze przedmiotowej Klasa Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I Liczba godzin w okresie nauczania semestr I semestr II Przedmioty ogólnokształcące 1 Podstawy przedsiębiorczości Łączna liczba godzin Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 Podstawy psychologii Wybrane zagadnienia z socjologii Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka Organizacja opieki środowiskowej Język migowy Język obcy w pomocy społecznej Łączna liczba godzin Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym 1 Opieka i pielęgnacja człowieka

8 2 Aktywizacja osoby podopiecznej Trening umiejętności społecznych Łączna liczba godzin Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego Łączny wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych Minimalny wymiar praktyk zawodowych tyg. godz. sem I - zgodnie z podstawą programową sem II - zgodnie z podstawą programową Razem Egzamin potwierdzający kwalifikacje K1 odbywa się pod koniec II-go semestru 7

9 Wykaz działów programowych dla zawodu OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Lp. Nazwa przedmiotu Dział programowy Liczba godzin 1. Podstawy psychologii 2. Wybrane zagadnienia z socjologii 3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 4. Organizacja opieki środowiskowej 5. Język migowy 6. Język obcy w pomocy społecznej 7. Opieka i pielęgnacja człowieka 8. Aktywizacja osoby podopiecznej 9. Trening umiejętności społecznych 1.1. Życia psychiczne człowieka Potrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia Zagadnienia makrospołeczne Zagadnienia mikrospołeczne Zasady BHP w pracy opiekunki środowiskowej Profilaktyka chorób w opiece środowiskowej Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym Ekonomika usług opiekuńczych Metodyka pracy opiekunki środowiskowej Niesłyszący i język migowy Daktylografia Ideografia Porozumiewanie się opiekuna z osobą podopieczną podczas wykonywania zadań zawodowych 6.2.Posługiwanie się językiem obcym w środowisku zawodowym Udzielanie pierwszej pomocy Czynności pielęgnacyjno-higieniczne Czynności diagnostyczno-usprawniające Organizacja czasu wolnego Wspieranie samodzielności osoby podopiecznej Trening interpersonalny Profilaktyka stresu i wypalenia zawodowego Praktyki zawodowe

10 12. PROGRAM NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu opiekunka środowiskowa zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko. 1. Podstawy psychologii 25 godzin 2. Wybrane zagadnienia z socjologii 25 godzin 3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 40 godzin 4. Organizacja opieki środowiskowej 30 godzin 5. Język migowy 20 godzin 6. Język obcy w pomocy społecznej 30 godzin 7. Opieka i pielęgnacja człowieka 110 godzin 8. Aktywizacja osoby podopiecznej 35 godzin 9. Trening umiejętności społecznych 25 godzin 10. Praktyki zawodowe 320 godzin 9

11 1. Podstawy psychologii 1.1. Życie psychiczne człowieka 1.2. Potrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia 1.1. Życie psychiczne człowieka Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia PKZ(Z.c)(1)1 Rozróżnić rodzaje procesów psychicznych człowieka P B Procesy psychologiczne człowieka. Rola procesów psychicznych w życiu człowieka PKZ(Z.c)(1)2 Opisać rolę poszczególnych procesów psychicznych w życiu P B Relacja między procesami emocjonalnymi a motywacyjnymi. człowieka Wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na procesy PKZ(Z.c)(2)1 Określić związek między procesami emocjonalnymi a P B poznawcze i działanie człowieka. motywacyjnymi Znaczenie procesów motywacyjnych dla sprawności działania. PKZ(Z.c)(2)2 Określić wpływ procesów emocjonalnych i procesów P B Psychologiczne koncepcje osobowości człowieka. motywacyjnych na przebieg procesów poznawczych i zachowanie człowieka Struktura osobowości. PKZ(Z.c)(2)3 Wyjaśnić wpływ procesów emocjonalnych i motywacyjnych na P B Osobowość jako system. sprawność działania człowieka Regulacyjna funkcja osobowości. PKZ(Z.c)(3)1 Wyjaśnić istotę funkcjonowania struktury osobowości człowieka P B PKZ(Z.c)(3)2 Opisać funkcjonowanie regulacyjne osobowości człowieka jako P B systemu cech PKZ(Z.c)(3)3 Określić wpływ osobowości człowieka na kształtowanie się jego P B relacji z otoczeniem Planowane zadania (ćwiczenia) Zaprojektuj działania opiekuna mające na celu skłonienie osoby podopiecznej do dokonania zmian w swojej sytuacji rodzinnej lub społecznej (np. nawiązania kontaktu z odrzuconym członkiem rodziny). W projekcie działań uwzględnij trzy warunki Atkinsona niezbędne do uruchomienia procesu motywacyjnego, wzmocnienie tego procesu procesem emocjonalnym oraz uwarunkowania osobowościowe podopiecznego. Twoje działanie winno być dostosowane do I i II prawa Yerkesa-Dodsona. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe, drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne o tematyce psychologicznej (procesy psychologiczne człowieka). Zalecane metody dydaktyczne 10

12 Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę opracowania projektu działań opiekuna ze szczególnym uwzględnieniem kompletności opisanych w zadaniu elementów, poprawności merytorycznej i metodologicznej oraz kreatywności uczniów. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,, Życia psychiczne człowieka proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 11

13 1.2. Potrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia PKZ(Z.c)(5)1 Wyjaśnić ogólne prawa i mechanizmy rozwoju człowieka P B Pojęcie rozwoju, rodzaje zmian rozwojowych. PKZ(Z.c)(5)2 Opisać osiągnięcia rozwojowe prawidłowo występujące w Czynniki wpływające na dynamikę i kierunek rozwoju człowieka. P B różnych okresach życia człowieka Mechanizmy zmian rozwojowych. PKZ(Z.c)(5)3 Ocenić ogólny poziom rozwoju osoby i wskazać ewentualne Osiągnięcia rozwojowe w kolejnych fazach życia człowieka od P D deficyty rozwojowe niemowlęctwa do starości. Z.5.1(4)1 Określić rodzaje potrzeb człowieka P B Czynniki zaburzające prawidłowy rozwój człowieka. Z.5.1(4)2 Wymienić sposoby zaspokajania potrzeb człowieka P A Rodzaje potrzeb człowieka. Z.5.1(4)3 Rozróżnić prawidłowe i patologiczne formy zaspokajania potrzeb Prawidłowe i patologiczne formy zaspokajania potrzeb człowieka. P B człowieka Diagnoza potrzeb i problemów jednostki. Z.5.1(5)1 Stosować metody rozpoznawania potrzeb człowieka Z.5.1(5)2 Rozróżnić poziom zaspokojenia potrzeb osoby podopiecznej P B Z.5.1(5)3 Rozpoznać problemy osoby podopiecznej P D Planowane zadania (ćwiczenia) 1) W oparciu o opis przypadku przygotuj kwestionariusz wywiadu pozwalającego rozpoznać potrzeby i problemy osoby, uwzględniając uwarunkowania wynikające z jej wieku i sytuacji społecznej. W warunkach symulowanych przeprowadź wywiad w oparciu o przygotowany kwestionariusz. 2) W wyniku analizy protokołu wywiadu oceń poziom rozwoju osoby uwzględniający osiągnięcia rozwojowe w sferze poznawczej, dojrzałość emocjonalną i społeczną oraz wskaż deficyty rozwojowe. Przygotowany opis zaprezentuj na forum grupy, w celu podjęcia dyskusji. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe, drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Opisy przypadków. Filmy dydaktyczne o tematyce psychologicznej (rozwój psychiczny człowieka). Zalecane metody dydaktyczne Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę przygotowanego w formie pisemnej opisu ze szczególnym uwzględnieniem kompletności, poprawności merytorycznej i metodologicznej. Prezentację należy ocenić uwzględniając zgłaszane przez innych uczniów uwagi oraz samoocenę autora. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,,potrzeby i problemy człowieka w różnych fazach życia proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. 12

14 Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 13

15 2. Wybrane zagadnienia z socjologii 2.1. Zagadnienia makrospołeczne 2.2. Zagadnienia mikrospołeczne 2.1. Zagadnienia makrospołeczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna PKZ(Z.c)(8)1 Rozróżnić rodzaje procesów społecznych o charakterze mikro i makrospołecznym P B PKZ(Z.c)(8)2 Wyjaśnić zachowania społeczne zbiorowości w kontekście ogólnych procesów społecznych P B PKZ(Z.c)(9)1 Scharakteryzować zmiany zachodzące we współczesnej kulturze społecznej PKZ(Z.c)(9)2 Wyjaśnić wpływ zjawisk zachodzących we współczesnej kulturze społecznej na funkcjonowanie człowieka P B PKZ(Z.c)(11)1 Uzasadnić potrzebę prowadzenia przez państwo polityki społecznej P D PKZ(Z.c)(11)2 Rozróżnić obszary polityki społecznej państwa P B PKZ(Z.c)(11)3 Określić cele polityki społecznej państwa P B PKZ(Z.c.)(12)1 Określić środki i instrumenty polityki społecznej państwa P B PKZ(Z.c.)(12)2 Rozróżnić podmioty polityki społecznej realizujące zasadę równości i sprawiedliwości społecznej P B PKZ(Z.c)(13)1 Wyjaśnić znaczenie pojęć dotyczących problemów i kwestii społecznych P B PKZ(Z.c)(13)2 Rozróżnić poszczególne rodzaje problemów i kwestii społecznych P B PKZ(Z.c)(13)3 Wymienić przyczyny występowania problemów i kwestii społecznych we współczesnym społeczeństwie P A PKZ(Z.c)(14)1 Wyjaśnić personalne i społeczne przyczyny zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, P B etycznych i kulturowych PKZ(Z.c)(14)2 Wyjaśnić znaczenie postawy tolerancji dla odmienności w P B Materiał kształcenia Struktura i ekonomika procesów społecznych. Zmiany i ruchy społeczne Polityka społeczna państwa Przejmowanie zadań socjalnych państwa przez organy samorządu terytorialnego. Organizacje społeczne, wspólnoty lokalne, fundacje, organizacje charytatywne i grupy samopomocowe jako podmioty polityki społecznej. Zadania socjalne zakładów pracy i związków zawodowych. Problemy i kwestie społeczne Diagnoza społeczna. Diagnoza społeczna Przyczyny występującego zróżnicowania w zakresie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych. Przemiany stylów życia. Zaburzenia, dewiacje i sprzeciw społeczny. 14

16 kontekście jednostkowego, społecznego i kulturowego wymiaru wartości PKZ(Z.c)(15)1 Stosować zasady i metody diagnozy społecznej PKZ(Z.c)(15)2 Określić rolę diagnozy społecznej w rozwiązywaniu P B problemów społecznych Z.5.3(1)1 Wyjaśnić istotę i rodzaje problemów społecznych P B Z.5.3(1)2 Rozpoznać przyczyny występowania problemów społecznych P D Z.5.3(1)3 Określić metody rozwiązywania problemów społecznych P B Planowane zadania (ćwiczenia) Opracuj projekt rozwiązania zdefiniowanego przez nauczyciela problemu o charakterze społecznym (np. przejawy uprzedzeń i dyskryminacji wobec osób niepełnosprawnych intelektualnie lub osób cierpiących na zaburzenia psychiczne typu psychotycznego). Przy opracowywaniu projektu włącz do proponowanych oddziaływań społecznych podmioty realizujące politykę społeczną państwa. Opracowany projekt przedstaw w formie pisemnej nauczycielowi, a w formie multimedialnej zaprezentuj na forum klasy. Projekt może być uzupełniony (w przypadku wymagań ponadpodstawowych) o przygotowanie prezentacji na temat ruchów społecznych działających przeciwko uprzedzeniom i dyskryminacji z wykorzystaniem lokalnych przykładów tego typu zjawisk społecznych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe, drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Opisy przypadków. Filmy dydaktyczne o tematyce socjologicznej (problemy i kwestie społeczne, ruchy społeczne). Zalecane metody dydaktyczne Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę przygotowanego w formie pisemnej projektu ze szczególnym uwzględnieniem kompletności, poprawności merytorycznej i metodologicznej. Prezentację należy ocenić uwzględniając kreatywność autora, zgłaszane podczas dyskusji przez innych uczniów uwagi oraz samoocenę autora. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,, Zagadnienia makrospołeczne proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 15

17 2.2. Zagadnienia mikrospołeczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia PKZ(Z.c)(8)1 Rozróżnić rodzaje procesów społecznych o charakterze mikro i Relacja między procesami makrospołecznymi a zachowaniami P B makrospołecznym jednostek. PKZ(Z.c)(8)3 Wyjaśnić zachowania społeczne jednostki w kontekście Typy i struktura rodziny. Cykle życia rodzinnego. P B ogólnych procesów społecznych Rodzina dysfunkcjonalna. PKZ(Z.c)(10)1 Scharakteryzować różne modele współczesnej rodziny. Pojęcie wykluczenia społecznego, wykluczenie a marginalizacja, cechy PKZ(Z.c)(10)2 Określić funkcje rodziny P B zjawiska. PKZ(Z.c)(16)1 Wskazać przyczyny wykluczenia społecznego P B Integracja społeczna a wykluczenie i marginalizacja. PKZ(Z.c)(16)2 Wymienić osoby i grupy zagrożone wykluczeniem społecznym P A Więź społeczna PKZ(Z.c)(16)3 Zidentyfikować poziom zagrożenia wykluczeniem społecznym P A Metody integracji społecznej osób ze środowiskiem. PKZ(Z.c)(17)1 Wyjaśnić przyczyny problemów wychowawczych i Modele integracji społecznej w Polsce i na świecie. P B psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny Budowanie systemu społecznego wsparcia. PKZ(Z.c)(17)2 Wyjaśnić przejawy problemów wychowawczych i System wsparcia społecznego a sieć wsparcia. Metoda organizowania P B psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny środowiska. PKZ(Z.c)(17)3 Przewidzieć skutki problemów wychowawczych i psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny P D Z.5.3(3)1 Zidentyfikować poziom integracji osoby podopiecznej ze środowiskiem lokalnym P A Z.5.3(3)2 Opracować plan działań zmierzających do integracji osoby podopiecznej ze środowiskiem lokalnym Z.5.3(3)3 Stosować metody integracji jednostki ze środowiskiem lokalnym Planowane zadania (ćwiczenia) Opracuj zarys projektu socjalnego, którego celem będzie integracja społeczna grupy osób o wyraźnej odmienności kulturowej i religijnej (np. uchodźców z Czeczenii), zamieszkującej miejscowość, w której zlokalizowana jest szkoła ze społecznością tej miejscowości. W przygotowywanym projekcie zastosuj zasady osłabiania uprzedzeń, elementy lokalnej infrastruktury społecznej oraz cechy struktury społeczności lokalnej. Przygotowane założenia projektu w formie pisemnej przekż nauczycielowi, w formie prezentacji przedstaw na forum klasy (po prezentacji następuje dyskusja). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe, drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne Opisy przypadków. Filmy dydaktyczne o tematyce socjologicznej (problematyka rodzinna, wykluczenie społeczne). Zalecane metody dydaktyczne 16

18 Realizacja zajęć edukacyjnych z działu programowego wymaga zastosowania metody tekstu przewodniego, metody dyskusji dydaktycznej, metody przypadku i metody projektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się dokonać przez ocenę przygotowanego w formie pisemnej założeń do projektu ze szczególnym uwzględnieniem kompletności, poprawności merytorycznej i metodologicznej. Prezentację ocenić uwzględniając kreatywność autora, zgłaszane podczas dyskusji przez innych uczniów uwagi oraz samoocenę autora. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,, Zagadnienia mikrospołeczne proponuje się także przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 17

19 3. Teoretyczne podstawy pielęgnowania człowieka 3.1. Zasady BHP w pracy opiekunki środowiskowej 3.2. Profilaktyka chorób w opiece środowiskowej 3.3. Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym 3.1.Zasady BHP w pracy opiekunki środowiskowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BHP(1)1 Rozróżnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy P B Regulacje prawne dotyczące ochrony pracy. Higiena pracy. BHP(1)2 Zidentyfikować źródła zapłonu i techniczne systemy zabezpieczeń P A Czystość i porządek, regulaminy, kary. Ochrona przeciwpożarowa. BHP(1)3 Chronić środowisko naturalne podczas wykonywania zadań Wpływ człowieka na ochronę środowiska. Ergonomia. zawodowych Podział czynników szkodliwych i niebezpiecznych. BHP(1)4 Wyjaśnić zasady ergonomii w pracy P B Ocena ryzyka zawodowego. BHP(5)1Dokonać podziału czynników szkodliwych Elementy ergonomicznego rozkładu pomieszczenia pracy: oświetlenie, BHP(5)2Rozróżnić czynniki niebezpieczne i szkodliwe. P B wentylacja, meble, sprzęt. BHP(6)1Ocenić prawdopodobieństwo i konsekwencje ryzyka zawodowego Ergonomia koncepcyjna i korekcyjna P D na stanowisku pracy BHP(6)2 Rozróżnić czynniki szkodliwe i ich negatywny wpływ na pracownika P B Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Ustalanie czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy opiekunki środowiskowej Rozpoznaj czynniki szkodliwe występujących w środowisku pracy opiekunki środowiskowej. Na podstawie karty pracy oraz materiałów dostarczonych przez nauczyciela opisz warunki pracy opiekunki środowiskowej i ustal czynniki szkodliwe występujące w pracy opiekunki środowiskowej 2. Bezpieczne wykonywanie pracy Opracuj karty oceny stanowiska pracy opiekunki środowiskowej ze względu na zagrożenia dla zdrowia. Zadanie wykonajcie w grupach czteroosobowych. Po opracowaniu karty oceny stanowiska pracy wybierzcie reprezentanta grupy do dyskusji panelowej w klasie na temat czynników szkodliwych i niebezpiecznych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe, drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy i pomocy społecznej. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów zawierające opisy różnych środowisk pracy opiekunki środowiskowej. Zalecane metody dydaktyczne Dominująca metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności 18

20 opiekuńczej oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego zadania. Ocenę pozytywną otrzymuje uczeń, który w każdej opisanej sytuacji potrafi odnaleźć 50% występujących tam czynników szkodliwych Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 19

21 3.2.Profilaktyka chorób w opiece środowiskowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Z.5.1(1) 1. Scharakteryzować niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy chorobowe ze strony układu krążenia P B Z.5.1(1)2. Scharakteryzować niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy chorobowe ze strony układu oddechowego Z.5.1(1)3 Scharakteryzować niebezpieczne dla zdrowia i życia objawy chorobowe ze strony układu pokarmowego Z.5.1(2)1 Zebrać informacje dotyczące sytuacji zdrowotnej, społecznej i mieszkaniowej osoby podopiecznej Z.5.1(2)2 Zdiagnozować sytuację zdrowotną, społeczną i mieszkaniową osoby podopiecznej P D Z.5.1(4)4 Wspierać osobę podopieczną w samodzielnej realizacji potrzeb biologicznych i ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania Z.5.1(4)5 Wspierać osobę podopieczną w planowaniu i realizacji aktywności psychicznej z zastosowaniem biblioterapii, muzykoterapii i ludoterapii P B Z.5.1(10)1 Opisać metody i techniki pracy z osobą podopieczną w warunkach domowych P B Z.5.1(10)2 Dostosować narzędzia pracy do metod pracy, oraz potrzeb osoby podopiecznej P B Z.5.1(11)1 Dobrać metody, techniki i narzędzia współpracy z osobą podopieczną. P B Z.5.1(11)2 Dobrać techniki i narzędzia do zorganizowania zajęć terapeutycznych. Z.5.1(12)1 Opisać formy i metody wsparcia osoby podopiecznej. P B Z.5.1(12)2 Dobrać formy i metody wsparcia do potrzeb osoby podopiecznej i środowiska w którym żyje. Z.5.2(20)1 Rozróżnić środki do utrzymania mieszkania w czystości P B Z.5.2(20)2 Opisać metody utrzymania mieszkania w czystości P B Z.5.2(21)1 Wyjaśnić zasady zdrowego odżywiania P B Z.5.2(21) 2 Dostosować dietę do potrzeb osoby podopiecznej P B Z.5.2(21)3 Pomóc osobie podopiecznej w przygotowaniu dietetycznych Materiał kształcenia Anatomia i fizjologia człowieka Choroby ukł. krążenia, oddechowego, pokarmowego. Metody zbierania informacji: obserwacja, badanie dokumentów i lustracja w pracy socjalnej. Potrzeby biopsychospołeczne. Piramida potrzeb Maslowa. Metody, formy i techniki pracy opiekunki środowiskowej. Zasady zdrowego odżywiania. Układanie jadłospisu. 20

22 posiłków. Z.5.2(22)1 Rozróżnić rodzaje świadczeń przysługujących osobie P B podopiecznej z pomocy społecznej Z.5.2(22)2 Przygotować dokumenty niezbędne do udzielania świadczeń przysługujących osobie podopiecznej Planowane zadania (ćwiczenia) 1. Ułóż jadłospis dla osoby podopiecznej, mało aktywnej fizycznie, cierpiącej na schorzenia ze strony poszczególnych układów i narządów I etap: Nauczyciel dzieli uczniów na grupy czteroosobowe. Każda grupa wybiera lidera, który przydziela zadania poszczególnym członkom zespołu. Na drodze losowania przydzielony jest opis przypadku osoby podopiecznej cierpiącej na schorzenia ze strony układu pokarmowego (np. choroba wrzodowa), układu krążenia ( np. choroba niedokrwienna serca), układu oddechowego (np.zapalenie płuc). II etap: Opracujcie ww grupach układając jadłospis dostosowując do normy i indywidualnego zapotrzebowania. III etap: Zaprezentujcie efekty prac grupy na forum klasy i w oparciu o dyskusję z osobami nie pracującymi w grupie dokonajcie samooceny poprawności wykonanego zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni higieny żywienia, wyposażonej w: sprzęt gospodarstwa domowego, zastawę kuchenną, zastawę stołową, pomoce techniczne ułatwiające samodzielne wykonywanie prac kulinarnych dla osób z ograniczoną sprawnością w zakresie małej motoryki Środki dydaktyczne W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinna się znajdować: literatura przedmiotu tzn. książki z zakresu kliniki, dietetyki, opisy przypadków osób podopiecznych, przepisy kulinarne, komputer z dostępem do Internetu. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji oraz ćwiczenia praktyczne umożliwiające kształtowanie umiejętności zastosowania przyswojonej wiedzy w praktyce Formy organizacyjne Zajęcia z zakresu dietetyki powinny być prowadzone w grupach do 10 osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanych zadań oraz umiejętność zaprezentowania efektów pracy na forum grupy. Spełnienie obu warunków jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny. Do oceny osiągnięć edukacyjnych z działu programowego,,profilaktyka chorób w opiece środowiskowej proponuje się zastosowanie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 21

23 3.3.Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Z.5.2(2)1 Obserwować podopiecznego pod kątem występowania objawów Udzielanie pierwszej pomocy zaburzeń psychosomatycznych Resuscytacja krążeniowo-oddechowa Z.5.2(2)2 Pomagać w korzystaniu z opieki medycznej Pozycja bezpieczna. Urazy kręgosłupa Z.5.2(3)1 Prowadzić sztuczne oddychanie i uciski klatki piersiowej Ciało obce w drogach oddechowych Z.5.2(3)2 Wykonać resuscytację osoby podopiecznej przy użyciu AED Rany głowy i tułowia. Złamania i oparzenia. Zatrucia Z.5.2(3)3 Zaopatrzyć rany różnych okolic ciała, unieruchomić kości długie, Zasady prowadzenia sztucznego oddychania i pośredniego masażu unieruchomić głowę u poszkodowanego po urazie serca. Z.5.2(4)1. Określić zapotrzebowanie osoby podopiecznej na pomoc podczas Zasady wykonywania resuscytacji przy użyciu AED P B wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych. Rodzaje urządzeń technicznych ułatwiających czynności higieniczno Z.5.2(4)2. Dobrać techniki i metody wykonania kąpieli osoby podopiecznej pielęgnacyjne. Z.5.2(4)3. Stosować urządzenia techniczne podczas wykonywania zabiegów Zasady obowiązujące podczas wykonywania czynności pielęgnacyjnych higienicznych i higienicznych. Z.5.2(5) 1 Stosować urządzenia techniczne umożliwiające wykonywanie Fazy choroby przewlekłej. czynności pielęgnacyjnych i higienicznych oraz zaspokajanie potrzeb Ćwiczenia usprawniające ruchowo i oddechowe. fizjologicznych Sprzęt rehabilitacyjny. Z.5.2(5)2 Stosować narzędzia, sprzęt, środki i materiały do wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych u osoby podopiecznej Z.5.2(8)1 Rozpoznać fazy choroby przewlekłej P A Z.5.2(8)2 Dostosować postępowanie terapeutyczne do rozpoznanej fazy choroby P B Z.5.2(14)1 Różnicować ćwiczenia usprawniające ruchowo i oddechowe P B Z.5.2(14)2 Przeprowadzić ćwiczenia oddechowe zgodnie z zasadami P B Z.5.2(16)1 Opisać zastosowanie i sposób obsługi sprzętu rehabilitacyjnego P B Z.5.2(16)2 Opisać zastosowanie i sposób obsługi przedmiotów ortopedycznych P B Planowane zadania (ćwiczenia) Opracuj procedurę wykonania toalety całego ciała u osoby podopiecznej leżącej w łóżku. Po zakończeniu wykonanej pracy porównaj opracowaną przez siebie procedurę z otrzymanym wzorcem. Dokonaj analizy różnic. I etap: Rozpoznaj rodzaj zapotrzebowania na pomoc podczas czynności higienicznych w oparciu o opis przypadku. 22

24 II etap. Dobierz metody, techniki pracy oraz potrzebne urządzenia techniczne. III etap Zapisz kolejno rodzaj i sposób wykonywanych czynności IV etap Porównaj zapis opracowanej procedury z algorytmem działania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni umiejętności opiekuńczych, wyposażoną w: sprzęt audiowizualny, taki jak: telewizor, odtwarzacz DVD, odtwarzacz video, rzutnik pisma; ekran projekcyjny, fantomy do nauki umiejętności higienicznych, łóżka szpitalne z pełnym wyposażeniem, szafki i stoliki przyłóżkowe, sprzęt, urządzenia i przybory do wykonywania zabiegów higienicznych i czynności pielęgnacyjnych u osoby leżącej i całkowicie unieruchomionej, kołnierze ortopedyczne, środki opatrunkowe, aparat do pomiaru ciśnienia, termometry, sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne, środki ochrony indywidualnej; Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: katalogi ze sprzętem i urządzeniami technicznymi wspomagającymi prace opiekunki środowiskowej, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące czynności pielęgnacyjno - higienicznych. Komputer z dostępem do Internetu. Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji. Ponadto zalecana jest metoda przypadku i sytuacyjna, które opierają się na analizie opisanych sytuacji. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Ocenę pozytywną z opisanego ćwiczenia otrzymuje uczeń, który potrafi opisać i wyjaśnić kolejność wykonywanych czynności. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów w dziale,, Opieka nad osobą chorą i niepełnosprawną w środowisku domowym należy dokonać przez ocenę wykonanych zadań: resuscytacja krążeniowooddechowa, zabiegi higieniczne, gimnastyka oddechowa, ćwiczenia gimnastyczne i usprawniające ruchowo. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 23

25 4. Organizacja opieki środowiskowej 4.1. Ekonomika usług opiekuńczych 4.2. Metodyka pracy opiekunki środowiskowej 4.1. Ekonomika usług opiekuńczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia PDG(1)1Opisać działanie mechanizmu rynkowego. P B Gospodarka rynkowa- wyjaśnienie pojęć. PDG(1)2 Opisać struktury rynkowe. P B PDG(1)3 Wymienić rodzaje przedsiębiorstw występujących na rynku. P A PDG(1)4 Rozróżnić rodzaje przedsiębiorstw zależnie od formy organizacyjno-prawnej. PDG(2)1 Rozróżnić prawa i obowiązki pracownika. P B PDG(2)2 Rozróżnić prawa i obowiązki pracodawcy. P B PDG(2)3 Wyjaśnić rolę i rodzaje podatków. P B PDG(3)1 Opisać obowiązki przedsiębiorcy wobec ZUS. P B PDG(3)2 Opisać obowiązki przedsiębiorcy wobec Urzędu Skarbowego. P B PDG(3)3 Stosować przepisy prawa odnoszące się do prywatnej działalności gospodarczej w sektorze pomocy społecznej PDG(4)1 Rozróżnić instytucje i przedsiębiorstwa występujące w sektorze pomocy społecznej P B PDG(4)2 Wyjaśnić relacje między publicznymi instytucjami pomocy społecznej a prywatnymi przedsiębiorstwami działającymi w tym sektorze P B PDG(5)1 Wskazać obszary działania przedsiębiorstw działających w branży P A PDG(5)2 Opisać działania uczciwej i nieuczciwej konkurencji. P B PDG(6)1 Wskazać obszary wspólne w działalności przedsiębiorstw w branży P A PDG(6)2 Wskazać zalety kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami działającymi w branży. PDG(7) 1Przygotować dokumentację niezbędną do uruchomienia działalności gospodarczej dla małego przedsiębiorstwa zgodnie z obowiązującym prawem. PDG (7)2 Opracować algorytm postępowania w przypadku rejestracji spółki P P P P B C A C Prowadzenie działalności gospodarczej w sektorze pomocy społecznej. Instytucje pomocy społecznej działające prowadzące działalność gospodarczą. Możliwości wspólnego prowadzenia placówek pomocy społecznej na zasadzie kooperacji. Dokumentacja niezbędna do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej. Korespondencja związana z prowadzeniem działalności gospodarczej. Działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej. Optymalizacja kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Zadania i uprawnienia: Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz innych instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy. Obowiązki pracodawcy. Obowiązki i prawa pracownika. Badania lekarskie. Regulaminy pracy. Przepisy prawa pracy, prawa podatkowego, prawa autorskiego, prawa o ochronie danych osobowych. Przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Regulacje prawne dotyczące ochrony pracy. Higiena pracy. 24

26 kapitałowej PDG(8)1 Przygotować ofertę wykonania usług PDG(8)2 Przygotować specyfikację świadczonych usług PDG(8)3 Przygotować ofertę, która jest odpowiedzią na zamówienie publiczne. PDG(10)1Rozróżnić elementy marketingu mix. P B PDG(10)2.Przeprowadzić badania marketingowe PDG(10)3. Opisać bliższe i dalsze otoczenie wybranego przedsiębiorstwa i wpływ otoczenia na działania przedsiębiorstwa. P B PDG (11)1 Wskazać źródła finansowania przedsiębiorstw i instytucji świadczących usługi w sektorze pomocy społecznej. P A PDG(11)2 Sporządzić kalkulację wybranej działalności. BHP(2)1 Wyjaśnić zadania instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy P B BHP(2)2 Rozróżnić uprawnienia instytucji i służb działających w zakresie ochrony pracy P B BHP(3)1 Opisać obowiązki pracodawcy oraz prawa i obowiązki pracownika. P B BHP(3)2 Określać i stosować przepisy regulaminu pracy. PKZ(Z.c.)(18)1 Stosować przepisy prawa dotyczące pomocy społecznej PKZ(Z.c.)(18)2 Stosować przepisy prawa dotyczące ubezpieczeń społecznych PKZ(Z.c)(19)1 Scharakteryzować rodzaje i zasady korzystania ze świadczeń podstawowej opieki medycznej. PKZ(Z.c)(19)2 Scharakteryzować rodzaje świadczeń i zasady korzystania ze specjalistycznej opieki medycznej PKZ(Z.c)(20)1 Opisać strukturę pomocy społecznej w Polsce z uwzględnieniem domów pomocy społecznej P B PKZ(Z.c)(20)2 Zróżnicować rodzaje domów pomocy społecznej z uwzględnieniem specyfiki świadczonych przez nie usług P B PKZ(Z.c)(20)3 Dobrać rodzaj DPS do indywidualnych potrzeb osoby. P B Planowane zadania 1. Opracuj procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Zadanie wykonaj w grupie pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna,). Po prezentacji będzie przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury opracuj poradnik Krok po kroku zakładam własną działalność opiekuńczą. 2. Opracuj projekt własnej działalności opiekuńczej zawierający : projekt planowanej działalności opiekuńczej i wypełnione dokumenty niezbędne do jej założenia 25

27 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażonej w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe, drukarkę, pakiety programów biurowych. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej, prawa pracy i pomocy społecznej. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności opiekuńczej oraz metody gier dydaktycznych, które uczą formułowania i weryfikowania hipotez. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Ocenę pozytywną otrzymuje uczeń, który potrafi wypełnić wszystkie dokumenty niezbędne do otwarcia własnej działalności. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; -dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 26

28 4.2. Metodyka pracy opiekunki środowiskowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi. Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia PDG(9)1 Samodzielnie obsłużyć podstawowe urządzenia biurowe. Obsługa urządzeń biurowych i stosowanie programów PDG(9)2 Wykorzystać w prowadzeniu działalności edytory tekstowe. komputerowych wspomagających prowadzenie działalności PDG(9)3 Wykorzystać w prowadzeniu działalności arkusze kalkulacyjne gospodarczej. PKZ(Z.c)(22)1 Określić zastosowanie programów komputerowych podczas Korespondencja związana z prowadzeniem działalności gospodarczej. P B wykonywania zadań zawodowych Metody ewaluacji pracy. PKZ(Z.c)(22)2 Opracować dokumenty przydatne do realizacji zadań Strony internetowe jako źródła informacji. zawodowych z wykorzystaniem programów komputerowych Arkusz kalkulacyjny. PKZ(Z.c)(22)3 Uzyskać z pomocą narzędzi internetowych informacje i pomoce potrzebne do realizacji zadań zawodowych Z.5.1(8) 1 Stosować przepisy prawa dotyczące pomocy osobom podopiecznym w organizowaniu wsparcia. Z.5.1(8) 2 Wybrać zakres, formę i rodzaj wsparcia do potrzeb indywidualnych osoby podopiecznej P B Z.5.1(8) 3 Stosować pierwotne i wtórne systemy wsparcia w planowanym wspieraniu osoby podopiecznej Z.5.1(9)1 Opracować plan i harmonogram prac z osobą podopieczną Z.5.1(9)2 Analizować przebieg i efekty udzielania pomocy i opieki P D Z.5.1(9)3 Ocenić skuteczność zastosowanych metod, form i narzędzi w realizacji planu pomocy i opieki P D Z.5.1(14)1 Planować częstotliwość i zakres analizy działań podjętych z osobą podopieczną. P D Z.5.1(14)2 Przygotować narzędzia monitorowania działań współpracy z osobą podopieczną Z.5.1(15)1Dokumentować współpracę z osobą podopieczną w dzienniku pracy Z.5.1(15)2Prowadzić sprawozdawczość działalności zawodowej 27