PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 20.11.2009 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0623/2009, którą złożył D.A. (Niemcy) w sprawie podwójnego opodatkowania w Holandii i Niemczech 1. Streszczenie petycji Składający petycję, Niemiec mieszkający w Holandii itam zameldowany dla celów podatkowych, który pisze książki po niemiecku dla niemieckiego wydawcy, informuje, że władze niemieckie wymagają od niego składania deklaracji podatkowych. Ponieważ musi on płacić podatki w dwóch krajach, ma trudności finansowe. Choć niemieckie władze skarbowe zaznaczyły, że podatek zostanie zwrócony, składający petycję itak był zmuszony pożyczyć pieniądze iwypełnić liczne formularze, tak aby jego wniosek ozwrot wogóle został rozpatrzony. Składający petycję kwestionuje dopuszczalność procedury stosowanej przez niemieckie władze podatkowe i domaga się postępowania wyjaśniającego. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 15 września 2009 r. Zwrócono się do Komisji, aby dostarczyła informacje (art. 202 ust. 6 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 20 listopada 2009 r. Opodatkowanie dochodów z pracy niezależnej nie zostało zharmonizowane na szczeblu UE. Sprawę tę rozstrzygają zatem państwa członkowskie w przepisach krajowych i dwustronnych konwencjach dotyczących unikania podwójnego opodatkowania (DTC). Co do zasady, jeśli dochód jest czerpany wpaństwie innym niż państwo zamieszkania dla celów podatkowych, dwa przedmiotowe państwa mogą wyrazić chęć skorzystania zpraw w dziedzinie opodatkowania takiego dochodu. Aby uniknąć podwójnego opodatkowania, państwa zwykle postanawiają podzielić prawa dotyczące opodatkowania zgodnie z DTC. Jeśli CM\797253.doc PE430.806v01-00 Zjednoczona w różnorodności
zawarto takie porozumienie, żadne prawne podwójne opodatkowanie nie powinno mieć miejsca, co oznacza, że ten sam dochód podatnika powinien być opodatkowany tylko raz. Skarga składającego petycję nie jest skierowana przeciwko podwójnemu opodatkowaniu jako takiemu, lecz przeciwko procedurze stosowanej przez Niemcy. Składający petycję krytykuje to, że podatek uźródła zostaje najpierw nałożony, adopiero potem zwrócony na żądanie podatnika. Zgodnie z art. 9 konwencji DTC zawartej przez Niemcy i Holandię państwo zamieszkania ma wyłączne prawo w zakresie opodatkowania dochodu z pracy niezależnej, jeśli praca nie jest wykonywana w państwie źródła. Na podstawie informacji dostarczonych przez składającego petycję Komisja powinna założyć, że pisze on książki wholandii. Zatem prawdopodobnie Holandia ma wyłączne prawo wzakresie opodatkowania dochodu wpostaci honorarium wypłacanego przez niemieckiego wydawcę. Niemcy uznają prawo Holandii do pobrania podatku, zwracając podatek u źródła, który wcześniej został nałożony. Procedura nakładania podatku u źródła, który następnie jest zwracany na wniosek podatnika, sama wsobie nie jest niezgodna zprawem WE, nawet gdy identycznego mechanizmu nie stosuje się w przypadku podatnika będącego rezydentem. W orzeczeniu zdnia 3.10.2006 r. w sprawie C-290/04, Scorpio, ust. 36 i37, Europejski Trybunał Sprawiedliwości podjął następujące decyzje: 36. Pobór uźródła oraz gwarantujące jego skuteczność zasady odpowiedzialności stanowią bowiem uzasadniony iwłaściwy sposób zapewnienia skutecznego poboru podatku od dochodów osób zamieszkujących poza terytorium państwa opodatkowania, pozwalający uniknąć sytuacji, wktórej dochody te nie podlegałyby opodatkowaniu ani w państwie zamieszkania, ani wpaństwie, wktórym świadczone są usługi. Należy w tej kwestii przypomnieć, że wokresie, gdy miały miejsce okoliczności faktyczne sprawy głównej, czyli w1993 r., nie obowiązywała żadna dyrektywa wspólnotowa ani inny instrument wspomniany w aktach sprawy normujący wzajemną pomoc administracyjną między Królestwem Niderlandów a Republiką Federalną Niemiec wdziedzinie poboru podatków. 37. Ponadto pobór uźródła jest proporcjonalną do celu metodą zapewnienia skutecznego poboru podatku należnego w państwie opodatkowania. Stanowisko to zostało później potwierdzone worzeczeniu Trybunału zdnia 22.12.2008 r. w sprawie C-282/07, Truck Center, ust. 38 47, gdzie Trybunał orzekł, co następuje: 38. Tymczasem wdziedzinie podatków bezpośrednich co do zasady sytuacja rezydentów i nierezydentów nie jest porównywalna (ww. wyroki: wsprawie Schumacker, pkt 31, w sprawie Wielockx, pkt 18). 39. Różnica wtraktowaniu między podatnikami będącymi rezydentami apodatnikami niebędącymi rezydentami nie może zatem być sama wsobie zakwalifikowana jako PE430.806v01-00 2/5 CM\797253.doc
dyskryminacja wrozumieniu traktatu (zob. ww. wyroki: wsprawie Wielockx, pkt 19; w sprawie Denkavit Internationaal i Denkavit France, pkt 24). 40. Należy zatem zbadać, czy ma to miejsce w sprawie przed sądem krajowym. 41. W tym względzie należy stwierdzić, że zróżnicowane traktowanie ustanowione przez przepisy podatkowe będące przedmiotem sporu przed sądem krajowym pomiędzy spółkami otrzymującymi dochody z kapitału, polegające na stosowaniu różnych mechanizmów opodatkowania w zależności od tego, czy mają one siedzibę w Belgii, czy w innym państwie członkowskim, dotyczy sytuacji, które nie są obiektywnie porównywalne. 42. Po pierwsze, gdy spółka wypłacająca odsetki ispółka otrzymująca te odsetki są rezydentami belgijskimi, stanowisko państwa belgijskiego jest inne od tego, gdy jedna spółka zsiedzibą wtym państwie wypłaca odsetki spółce niebędącej rezydentem, ponieważ wpierwszym przypadku państwo belgijskie działa jako państwo siedziby omawianych spółek, a w drugim przypadku działa jako państwo źródła odsetek. 43. Po drugie, wypłata odsetek przez jedną spółkę będącą rezydentem innej spółce będącej rezydentem i wypłata odsetek przez spółkę będącą rezydentem spółce niebędącej rezydentem powodują odrębne opodatkowanie, oparte na różnych podstawach prawnych. 44. Z jednej strony bowiem wprawdzie zaliczka na podatek od dochodów kapitałowych nie jest pobierana od odsetek wypłacanych przez spółkę będącą rezydentem innej spółce będącej rezydentem, niemniej zgodnie z przepisami CIR 1992 odsetki te są opodatkowane przez państwo belgijskie, ponieważ po stronie tej ostatniej spółki i z tego samego tytułu co jej inne dochody pozostają opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych. 45. Zdrugiej strony państwo belgijskie pobiera uźródła zaliczkę na podatek od dochodów kapitałowych od odsetek wypłacanych przez spółkę będącą rezydentem spółce niebędącej rezydentem na podstawie uprawnienia, jakie to państwo iwielkie Księstwo Luksemburga zastrzegły sobie wzajemnie wumowie belgijsko-luksemburskiej przy podziale ich kompetencji podatkowych. 46. Te różne sposoby poboru podatku stanowią zatem dopełnienie okoliczności, że spółki otrzymujące odsetki będące rezydentami iniebędące rezydentami podlegają odmiennemu opodatkowaniu. 47. Na koniec te odmienne mechanizmy opodatkowania odzwierciedlają zróżnicowanie sytuacji, w jakich znajdują się te spółki w odniesieniu do poboru podatku. W świetle powyższych informacji pobieranie podatków w przypadku nierezydentów poprzez potrącanie podatku u źródła ogólnie należy uznać za zgodne z prawem WE. Jest ono również zgodne zakceptowanymi międzynarodowo zasadami podatkowymi. W ust. 19 komentarza dotyczącego art. 10 modelowej konwencji podatkowej OECD w sprawie CM\797253.doc 3/5 PE430.806v01-00
opodatkowania dochodu i majątku czytamy, co następuje: Ustęp ten nie rozstrzyga kwestii proceduralnych. Każde państwo powinno móc stosować procedurę przewidzianą wjego prawie krajowym. Może ono ograniczyć pobierany podatek do stawek podanych wartykule bądź pobierać podatek wpełnej wysokości i następnie go zwracać. Pewien aspekt sytuacji składającego petycję różni ją jednak od sytuacji opisanych w orzecznictwie. Wsprawach tych organy podatkowe państwa źródła miały na mocy DTC prawo do opodatkowania dochodu podatnika niebędącego rezydentem. Zgodnie z informacjami dostarczonymi przez składającego petycję art. 9 konwencji DTC zawartej przez Niemcy iholandię przyznaje państwu zamieszkania wtym wypadku Holandii wyłączne prawo w zakresie opodatkowania dochodu z pracy niezależnej, jeśli praca nie jest wykonywana wpaństwie źródła. Wtakich okolicznościach można nabrać wątpliwości, czy cytowane orzecznictwo uzasadnia stosowaną wniemczech praktykę nakładania podatku u źródła i późniejszego zwracania go. Według Komisji obecna praktyka Niemiec jest uprawniona wtakich przypadkach jak przypadek składającego petycję. Na początku nie wiadomo, czy osoba niebędąca rezydentem nie będzie podlegała opodatkowaniu w Niemczech, gdyż organy skarbowe w Niemczech nie wiedzą, gdzie wykonano działalność. Zatem rozsądnym posunięciem ze strony państwa źródła jest zabezpieczenie potencjalnego prawa w dziedzinie opodatkowania poprzez pobranie podatku u źródła do chwili wyjaśnienia sytuacji. Ponadto Komisja chciałaby zwrócić uwagę składającego petycję na 50d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym ( Einkommensteuergesetz, EStG), który w pewnych okolicznościach dopuszcza wcześniejsze odstąpienie od potrącenia podatku u źródła ( Freistellung im Steuerabzugsverfahren ). Komisja nie może ocenić, czy wprzypadku składającego petycję spełnione są wymogi określone w 50d ust. 2 EStG. Istnieje jednak możliwość, że składający petycję nie będzie musiał ponosić niekorzystnych skutków wzakresie płynności finansowej powodowanych przez nakładanie podatku u źródła. Komisja pragnie ponadto podkreślić, że jest wpełni świadoma potrzeby uproszczenia i udoskonalenia aktualnych procedur w zakresie ulg w podatku u źródła. Niedawno Komisja przyjęła zalecenie 1 określające sposoby, wjakie państwa członkowskie UE mogą ułatwić inwestorom zamieszkałym wpaństwach członkowskich UE ubieganie się ozwrot podatku pobranego uźródła od dywidend, odsetek iinnych dochodów zpapierów wartościowych uzyskiwanych w innych państwach członkowskich. W zaleceniu sugeruje się również środki eliminowania barier podatkowych napotykanych przez instytucje finansowe inwestujące w papiery wartościowe ijednoczesnej ochrony dochodów zpodatków przed błędami i nadużyciami finansowymi. Zalecenie zostało przyjęte po to, by zapewnić państwom członkowskim wskazówki dotyczące sposobu zagwarantowania, że procedury weryfikacji uprawnień do ulg podatkowych nie będą szkodzić funkcjonowaniu jednolitego rynku. 1 Zalecenie Komisji z dnia 19.10.2009 r. w sprawie procedur w zakresie ulg w podatku u źródła, C(2009)7924 wersja ostateczna. PE430.806v01-00 4/5 CM\797253.doc
Komisja sugeruje, aby przekazać składającemu petycję powyższe informacje. CM\797253.doc 5/5 PE430.806v01-00