PARLAMENT EUROPEJSKI

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Petycji KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0277/2006, którą złożył Vitor Chatinho (Portugalia), w sprawie rzekomego nieprzestrzegania przez portugalskie władze przepisów UE dotyczących swobodnego przepływu osób i towarów. Streszczenie petycji Składający petycję wzywa Parlament Europejski do zbadania, w jakim stopniu portugalski dekret z mocą ustawy D.L.264/93 pozostaje w zgodzie z przepisami UE dotyczącymi swobodnego przepływu osób i towarów. W wyniku tego ustawodawstwa, które wprowadza ograniczenia dotyczące korzystania w Portugalii z pojazdów zarejestrowanych za granicą, składający petycję nie jest w stanie korzystać w Portugalii z zarejestrowanego w Hiszpanii pojazdu należącego do jego zamieszkałej w Hiszpanii żony, ani prowadzić w Portugalii samochodu wynajętego w Hiszpanii. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 3 sierpnia 2006 r. Zwrócono się do Komisji, aby dostarczyła informacje (art. 92 ust. 4 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 0 października 2006 r. Wnioski prawne Należy ponownie przypomnieć, że na szczeblu Unii Europejskiej nie istnieją zharmonizowane przepisy dotyczące podatków od rejestracji samochodu. W związku z tym państwa członkowskie mają swobodę podejmowania decyzji o rodzajach i wysokości nakładanych podatków, pod warunkiem, że przestrzegane są postanowienia traktatu WE, Wyrok Trybunału z dnia grudnia 990 r. w sprawie C-47/88 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Danii, ECR 990, str. I-04509, punkt 0. CM\76675.doc PE /REV II

2 a w szczególności art. 23, 25 i 90, zgodnie z którymi obowiązuje zakaz ceł oraz opłat o skutku równoważnym, a także zabrania się nakładania na produkty przywożone podatków wewnętrznych wyższych od tych, które nakłada się na podobne produkty krajowe. Ponadto zgodnie z obecnie obowiązującym prawem wspólnotowym państwo członkowskie może wprowadzić wymóg rejestracji na jego terytorium pojazdu silnikowego, którego kierowca ma zwykłe miejsce zamieszkania w tym państwie członkowskim, jednak taki wymóg musi być również zgodny z traktatem WE. W przedmiotowej sprawie, w związku z ograniczeniami nałożonymi ustawą D.L. 264/93 o korzystaniu w Portugalii z wynajętych pojazdów zarejestrowanych za granicą, pojawia się kwestia zgodności dekretu z art. 49 traktatu WE. Swoboda świadczenia usług na mocy art. 49 traktatu WE oraz wymóg rejestracji samochodu W sprawie Coevering Trybunał Sprawiedliwości wydał orzeczenie, zgodnie z którym w państwach członkowskich nie może obowiązywać ustawodawstwo nakładające na osoby mające w danym państwie miejsce zamieszkania obowiązku płacenia w całości podatku od rejestracji samochodu w przypadku, gdy pojazd jest wynajęty od firmy mającej siedzibę w innym państwie członkowskim, gdzie dany pojazd jest zarejestrowany, przy czym nie został uwzględniony okres, na jaki pojazd został wynajęty. Ponadto Trybunał orzekł, że w wyżej opisanych okolicznościach ustawodawstwo krajowe musi zapewnić możliwość zwolnień podatkowych lub zwrotu podatku, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w danym państwie członkowskim nie używa wynajętego pojazdu wyłącznie i na stałe w tym właśnie państwie. 2 Podstawą dla powyższych wniosków było utrwalone orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, w tym między innymi w sprawach Cura Angalen i Nadin. 3 Trybunał Sprawiedliwości przypomniał, że zgodnie z art. 49 traktatu WE państwa członkowskie nie mogą przyjmować lub stosować ustawodawstwa krajowego, na mocy którego bez odpowiedniego uzasadnienia ogranicza się prawa usługodawcy zagwarantowane traktatem WE. 4 Ponadto Trybunał stwierdził, że takie ograniczenie swobody świadczenia usług ma miejsce w przypadku, gdy jakakolwiek osoba jest zniechęcana do wynajmowania pojazdu silnikowego w państwie członkowskim, w którym nie ma ona miejsca zamieszkania. Uznaje się, że tego typu negatywne skutki może mieć ustawodawstwo krajowe, na mocy którego na wypożyczone pojazdy nakładany jest całkowity podatek rejestracyjny obowiązujący od momentu rozpoczęcia użytkowania pojazdu w sposób sporadyczny w państwie członkowskim, w którym użytkownik ma miejsce zamieszkania. 5 Trybunał orzekł również, że brak zharmonizowanych przepisów dotyczących opodatkowania samochodów umożliwia państwom członkowskim wprowadzanie wymogu rejestracji pojazdów silnikowych udostępnianych przez firmy osobom mającym miejsce zamieszkania w tych państwach i w związku z tym nakładanie podatków na te pojazdy, jednak wyłącznie Ogólna zasada zawarta w dyrektywie 83/82/EWG z dnia 28 marca 983 r. w sprawie zwolnień podatkowych we Wspólnocie, dotyczących niektórych środków transportu czasowo wwożonych do jednego państwa członkowskiego z innego państwa członkowskiego. Wyrok Trybunału z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie C-242/05 G. M. van de Coevering przeciw Hoofd van het District Douane Roermond van de rijksbelastingdienst, [dotychczas nieopublikowany], punkt 33. Wyrok Trybunału z dnia 5 grudnia 2005 r. w połączonych sprawach C-5/04 i C-52/04, Claude Nadin, Nadin-Lux SA i Jean-Pascal Durré, [dotychczas nieopublikowany], wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 2 marca 2002 r. w sprawie C-45/99 Cura Anlagen GmbH przeciw Auto Service Leasing GmbH (ASL), ECR 2002, str. I Tamże, punkt 9. Tamże, punkt 2. PE /REV II 2/5 CM\76675.doc

3 w sytuacji, gdy pojazdy te są zasadniczo używane na stałe w tych państwach członkowskich. W związku z powyższym, zgodnie ze wspomnianym wyrokiem Trybunału, art. ustawy D.L. 264/93, który nie przewiduje zwolnienia od podatku rejestracyjnego pojazdów silnikowych zarejestrowanych za granicą i używanych czasowo w Portugalii przez osoby mające miejsce zamieszkania w tym państwie, wydaje się niezgodny z art. 49 traktatu WE. Co się tyczy niezadowolenia składającego petycję, który nie może korzystać w Portugalii z samochodu należącego do żony i zarejestrowanego w Hiszpanii, należy odnotować, że zgodnie z art. 4 lit. (b) dyrektywy 83/82/EWG osoba jest zwolniona z płacenia podatku rejestracyjnego, pod warunkiem, że jej pojazd przywożony czasowo nie jest pożyczany, wynajmowany lub zbywany w państwie członkowskim czasowego przywozu. W dosłownym znaczeniu oznacza to, że właściciel samochodu musi kierować swoim pojazdem, który został czasowo przywieziony do innego państwa członkowskiego, aby obowiązywało wspomniane zwolnienie od podatku. Zatem nie ma podstaw, by stwierdzić, że art. ust. 4 lit. d) ustawy D.L. 264/93, zawierający wymóg używania pojazdu przez właściciela, jest sprzeczny z prawem wspólnotowym. Komisja zamierza dokładniej zbadać sprawę i zwrócić się do portugalskich władz o ich wykładnię ustawy D.L. 264/93 w świetle wyroku Trybunału w sprawie Coevering. 4. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 29 listopada 2007 r. Składający petycję zwraca się z pytaniem, w jakim stopniu portugalski dekret z mocą ustawy D.L.264/93 jest zgodny z przepisami UE dotyczącymi swobodnego przepływu osób i towarów. W wyniku tego ustawodawstwa, które wprowadza ograniczenia dotyczące używania w Portugalii pojazdów zarejestrowanych za granicą, składający petycję, zamieszkały w Portugalii, nie jest w stanie korzystać w Portugalii z zarejestrowanego w Hiszpanii pojazdu należącego do jego zamieszkałej w Hiszpanii żony. Identycznie z powodu tego samego dekretu składający petycję nie ma prawa prowadzić w Portugalii (kraju jego zamieszkania) samochodu zarejestrowanego za granicą, nawet jeśli samochód ten jest wynajęty. Wnioski prawne Dnia 29 czerwca 2007 r. Portugalia w znacznym stopniu zmieniła swoje ustawodawstwo w zakresie opodatkowania samochodów (uchwała nr 22-A/2007), aby uwzględniało ono między innymi kwestie ochrony środowiska naturalnego. W rezultacie dekret z mocą ustawy D.L. 264/93 został zastąpiony praktycznie całkowicie. Zgodnie z art. 37 załącznika uchwały nr 22 dopuszcza się tymczasowy wjazd wynajętych samochodów pod warunkiem, że osoba wynajmująca pojazd nie zamieszkuje ani nie ma miejsca stałego pobytu na terytorium Portugalii. To ograniczenie dotyczące używania w Portugalii wynajętych pojazdów zarejestrowanych za granicą zdaje się nie być do końca zgodne z art. 49 traktatu WE. Zgodnie z art. 3 dyrektywy Rady 83/82/EWG z dnia 28 marca 983 r. w sprawie zwolnień Tamże, 24. CM\76675.doc 3/5 PE /REV II

4 podatkowych we Wspólnocie, dotyczących niektórych środków transportu czasowo wwożonych do jednego państwa członkowskiego z innego państwa członkowskiego państwo członkowskie ma prawo opodatkować czasowy przywóz pojazdu w przypadku, gdy osoba przywożąca takie towary ma miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim, do którego dokonywany jest tymczasowy przywóz. Jednakże w sprawie Coevering (C-242/05 z dnia 27 czerwca 2006 r.) Trybunał wydał orzeczenie, zgodnie z którym w państwach członkowskich nie może obowiązywać ustawodawstwo nakładające na osoby mające w danym państwie miejsce zamieszkania obowiązku płacenia w całości podatku od rejestracji samochodu w przypadku, gdy pojazd jest wynajęty w innym państwie członkowskim, gdzie dany pojazd jest zarejestrowany, przy czym nie został uwzględniony okres, na jaki pojazd został wynajęty. Ponadto Trybunał orzekł, że ustawodawstwo krajowe musi zapewnić możliwość zwolnień podatkowych lub zwrotu podatku, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w danym państwie członkowskim nie używa wynajętego pojazdu wyłącznie i na stałe w tym właśnie państwie. Trybunał przypomniał, że zgodnie z art. 49 traktatu WE państwa członkowskie nie mogą przyjmować lub stosować ustawodawstwa krajowego, na mocy którego bez odpowiedniego uzasadnienia ogranicza się prawa usługodawcy zagwarantowane traktatem WE. Trybunał uznał, że ustawodawstwo krajowe, które narzuca obowiązek uiszczenia podatku nieproporcjonalnego do czasu używania w przedmiotowym państwie członkowskim jest sprzeczne z art. 49, nawet jeżeli jego cel jest uzasadniony i zgodny z Traktatem, w przypadku gdy ma ono zastosowanie do pojazdów wynajętych w innym państwie członkowskim, które nie są używane głównie w pierwszym państwie członkowskim w sposób ciągły. W związku z tym art. 37 załącznika I do uchwały nr 22, który nie przewiduje uiszczenia podatku proporcjonalnego do okresu używania w przypadku wynajętych samochodów zarejestrowanych za granicą i używanych przez rezydentów Portugalii, zdaje się być sprzeczny z art. 49 traktatu WE. W odniesieniu do drugiej skargi składającego petycję dotyczącej tego, że nie może on prowadzić w Portugalii samochodu swojej żony, który jest zarejestrowany w Hiszpanii, wyjaśnienie tej sytuacji zostało już udzielone i w tej kwestii nowe ustawodawstwo nie wprowadza żadnych zmian. Komisja zamierza dokładniej zbadać tę sprawę i skontaktować się z portugalskimi władzami w celu omówienia interpretacji nowego ustawodawstwa w świetle orzeczenia Trybunału w sprawie Coevering. 5. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 30 stycznia 2009 r. Komisja zajmowała się już kwestią korzystania w Portugalii z pojazdów zarejestrowanych w innym państwie członkowskim (pierwszy komunikat analizowany przez Komisję Petycji w dniu 25 czerwca 2007 r.). W odniesieniu do korzystania przez osobę mieszkającą w Portugalii z samochodu wynajętego w innym państwie członkowskim Komisja dogłębnie zbadała nowe prawodawstwo przyjęte przez Portugalię w dniu 29 czerwca 2007 r. (kodeks Dz.U. L 05 z , s. 59. PE /REV II 4/5 CM\76675.doc

5 w sprawie podatków od pojazdów, lei no 22-A/2007). W wyniku tego badania Komisja wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w odniesieniu do szeregu aspektów tego prawodawstwa, lecz nie uwzględniając szczególnej kwestii wspomnianej przez składającego petycję. Należy mieć na uwadze, że stopień harmonizacji prawa w dziedzinie opodatkowania samochodów jest bardzo niski. Mimo że Komisja konsekwentnie próbowała usunąć utrzymujące się przeszkody stanowiące przyczynę zakłóceń swobodnego przepływu samochodów osobowych w obrębie rynku wewnętrznego, do dziś dnia wnioski Komisji w tym obszarze nie zostały przyjęte ze względu na niewystarczające wsparcie ze strony państw członkowskich. Rzeczywiście w lipcu 2005 r. Komisja przedstawiła wniosek dyrektywy, który zawiera między innymi propozycję zniesienia podatków rejestracyjnych dla samochodów w okresie przejściowym od pięciu do dziesięciu lat oraz przepisy ustanawiające system zwrotu podatku rejestracyjnego mający zastosowanie do tych samochodów osobowych, które były już zarejestrowane w jednym z państw członkowskich i następnie zostały wywiezione lub przeniesione na stałe do innego państwa członkowskiego. Na skutek braku jednomyślności w Radzie wniosek nie został jednak do dziś przyjęty. Ponadto art. 3 dyrektywy Rady 83/82/EWG z dnia 28 marca 983 r. w sprawie zwolnień podatkowych we Wspólnocie dotyczących niektórych środków transportu czasowo wwożonych do jednego państwa członkowskiego z innego państwa członkowskiego 2 przewiduje wyraźnie czasowy przywóz pojazdów na użytek prywatny tylko w przypadku, gdy podmiot przywożący zazwyczaj ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie, dokąd przywożony jest pojazd, a pojazd nie jest wynajmowany ani od mieszkańca, ani mieszkańcowi państwa, do którego jest przywożony. W sprawie Coevering (C-242/05 z dnia 27 czerwca 2006 r.) Trybunał orzekł, że w państwach członkowskich nie może obowiązywać ustawodawstwo nakładające na osoby mające w danym państwie miejsce zamieszkania obowiązek płacenia w całości podatku od rejestracji samochodu w przypadku, gdy pojazd jest wynajęty w innym państwie członkowskim, gdzie dany pojazd jest zarejestrowany, przy czym nie został uwzględniony okres, na jaki pojazd został wynajęty. Trybunał orzekł, że ustawodawstwo krajowe musi zapewnić możliwość zwolnień podatkowych lub zwrotu podatku, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w danym państwie członkowskim nie używa wynajętego pojazdu wyłącznie i na stałe w tym właśnie państwie. W przypadku Portugalii art. 29 kodeksu w sprawie podatków od pojazdów rzeczywiście przewiduje możliwość zwrotu podatku rejestracyjnego, jeśli pojazd nie jest już zarejestrowany w Portugalii. W świetle tego Komisja uznaje, że nie doszło do naruszenia prawa wspólnotowego w Portugalii w tym względzie. Komisja uznaje, że nie doszło do naruszenia prawa wspólnotowego w Portugalii w sprawie poruszonej przez składającego petycję. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie podatków związanych z samochodami osobowymi (SEC(2005) 809} / COM/2005/026 wersja ostateczna). 2 Dz.U. L 05 z , s. 59. CM\76675.doc 5/5 PE /REV II