PARLAMENT EUROPEJSKI

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 ««««««««««««Komisja Petycji KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Petycja 805/2000 złożona przez Kerstin Häming (Niemcy), w sprawie rejestracji pojazdów w Irlandii 1. Streszczenie petycji Składająca petycję wyjaśnia, że jest zatrudniona w międzynarodowej formie i pracuje w Irlandii od 1997 r. W czerwcu 2000 r. jej ojciec pożyczył jej swój nowy samochód, który został zarejestrowany i ubezpieczony w Niemczech. Niedługo później składająca petycję została zatrzymana przez irlandzkie władze celne, które zażądały od niej zarejestrowania lub ponownego wywiezienia samochodu. Konsekwencją niezastosowania się do tego nakazu miało być zajęcie samochodu i nałożenie kary pieniężnej. Składająca petycję skarży się, że spełniając te warunki musiałaby zapłacić podatek od rejestracji pojazdu (Vehicle Registration Tax), a także podatek VAT, mimo że został on już zapłacony w Niemczech; podatki te nie zostałyby jej zwrócone w momencie opuszczenia Irlandii. Składająca petycję jest zdania, że takie wymogi ograniczają swobodę przepływu osób oraz stanowią dyskryminację ze względu na przynależność państwową. Informacja: - W petycji 492/95 podniesiono podobne zagadnienia. Petycję uznano za dopuszczalną dnia 24 czerwca 1995 r. i zwrócono się do Komisji o udzielenie informacji. Petycję zamknięto w oparciu o pisemną odpowiedź Komisji. - Komisja Gospodarcza i Monetarna przyjęła opinię Komisji Petycji z dnia 9 lipca 1997 r. dotyczącą kilku petycji w sprawie użytkowania przez obywatela Państwa Członkowskiego pojazdu silnikowego zarejestrowanego w innym Państwie Członkowskim (PE /fin.), którą przekazano do Komisji Europejskiej i Rady Ministrów. 2. Dopuszczalność Petycję uznano za dopuszczalną w dniu 26 marca 2001 r. Zwrócono się do Komisji o przekazanie informacji (art. 192 ust. 4 Regulaminu). CM\ doc PE

2 3. Odpowiedź Komisji, otrzymana w dniu 18 sierpnia 2005 r. Fakty. Składająca petycję pracuje w Irlandii dla swojej firmy od 1997 r. W czerwcu 2000 r. jej ojciec pożyczył jej na czas nieokreślony swój nowy samochód, zarejestrowany i ubezpieczony w Niemczech. Samochód został kupiony dnia 16 czerwca 2000 r., zaś składająca petycję przywiozła go ze sobą do Irlandii pod koniec czerwca 2000 r. We wrześniu 2000 r. władze Irlandii zatrzymały składającą petycję i nakazały jej zarejestrowanie samochodu w Irlandii lub jego ponowny wywóz. Konsekwencją niezastosowania się do tego nakazu miało być zajęcie samochodu i nałożenie kary pieniężnej. Składająca petycję skarży się, ponieważ władze Irlandii zażądały zapłacenia zarówno podatku VAT, jak i podatku od rejestracji pojazdu (Vehicle Registration Tax) obowiązującego w Irlandii, chociaż podatek VAT został już zapłacony w Niemczech. Składająca petycję skarży się również, że podatki te nie zostaną jej zwrócone, jeśli opuści Irlandię w późniejszym czasie. Analiza prawna. 1. Należy w pierwszej kolejności podkreślić, że podatki dotyczące samochodów osobowych są bardzo zróżnicowane pod względem struktury i poziomów. Należy wyraźnie rozgraniczyć pomiędzy podatkiem od wartości dodanej (VAT) a innymi podatkami płatnymi w momencie nabycia lub pierwszego użytkowania samochodu osobowego, najczęściej określanymi jako podatek rejestracyjny, ponieważ te dwa podatki należy wziąć pod uwagę w odniesieniu do prywatnych pojazdów silnikowych przywożonych na stałe z jednego Państwa Członkowskiego do drugiego. Inne podatki dotyczące samochodów osobowych, takie jak roczny podatek drogowy (Annual Circulation Tax) lub podatki paliwowe, nie odgrywają w tym kontekście istotnej roli, ponieważ nie stanowią problemu w przypadku transgranicznego przywożenia samochodów. A. Podatek VAT. 2. W odniesieniu do podatku VAT należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę, że istnieje prawdziwy zharmonizowany wspólnotowy system narzucający w znacznym stopniu wspólne zasady. Pod tym względem pojazdy silnikowe podlegają w zasadzie we wszystkich Państwach Członkowskich standardowej stawce podatku (art. 12 w związku z załącznikiem H szóstej dyrektywy Rady w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych 1 ). Na tej samej zasadzie wspólne reguły rządzą metodami obliczania podstawy opodatkowania (art. 11 szóstej dyrektywy Rady w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych). 1 Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.U. L 145 z dn , str. 1). PE /5 CM\ doc

3 3. Jeśli pojazd silnikowy jest pojazdem nowym, podatek VAT płatny jest w kraju przeznaczenia (Irlandia, jeśli pojazd został zakupiony w innym Państwie Członkowskim i przeniesiony na stałe do Irlandii: art. 28a ust. 1 lit. a) i b) szóstej dyrektywy Rady w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych). Oznacza to, że cena, którą płaci się za nowy pojazd w kraju, w którym się go nabywa (w obecnym przypadku Niemcy) nie powinna zawierać VAT (art. 28c dyrektywy). W tym kontekście należy uściślić, że dla celów podatku VAT samochód uznawany jest za nowy jeśli ma mniej niż sześć miesięcy lub przejechał mniej niż 6000 km (art. 28a ust. 2 dyrektywy). 4. Jeśli zgodnie z tymi zasadami podatek VAT należny jest w Irlandii, a został zapłacony w Państwie Członkowskim, w którym nabyto samochód (w tym przypadku w Niemczech), to o zwrot VAT-u zapłaconego w Państwie Członkowskim nabycia należy zwrócić się do sprzedawcy samochodu, a nie do władz podatkowych Państwa Członkowskiego nabycia. 5. Stąd też obecnie obowiązujące przejściowe przepisy w sprawie VAT przewidują, że w odniesieniu do nowych środków transportu VAT należny jest w Państwie Członkowskim przeznaczenia, a nie w Państwie Członkowskim pochodzenia. Taka sytuacja, stojąca w sprzeczności z ogólnymi zasadami mającymi zastosowanie do innych dóbr konsumenckich nabytych na rynku wewnętrznym i nie sprzyjająca zbieżności systemów podatku VAT od samochodów osobowych jest skutkiem braku zbliżenia stawek VAT. 6. Jeśli samochód ma ponad sześć miesięcy i przejechał ponad 6000 km, dla celów związanych z VAT nie można uważać go za nowy środek transportu i w tym przypadku podatek VAT nie byłby należny w Państwie Członkowskim przeznaczenia (w tym przypadku w Irlandii), kiedy zostałby przewieziony do tego kraju. Nie dotyczy to jednakże przypadku składającej petycję. 7. Podsumowując, zważywszy, że samochód, którego dotyczy petycja, należy uznać dla celów związanych z podatkiem VAT za nowy środek transportu, podatek VAT będzie musiał zostać zapłacony w Irlandii, a nie w Niemczech, zaś składająca petycję będzie musiała zwrócić się o zwrot wcześniej zapłaconego niemieckiego podatku VAT do sprzedawcy pojazdu. B. Podatek rejestracyjny. 8. Zgodnie z obecnym stanem prawa wspólnotowego Państwa Członkowskie mają prawo do nakładania podatku od rejestracji samochodów. Nie ma w tej kwestii harmonizacji, co oznacza, że pod warunkiem przestrzegania pewnych podstawowych zasad wspólnotowych Państwa Członkowskie mają swobodę nakładania tych podatków na pojazdy silnikowe w momencie ich pierwszego użytkowania na ich terytorium oraz ustalania takiej ich wysokości, jaką uznają za stosowną. Większość Państw Członkowskich (w tym Irlandia) stosuje taki podatek 1. 1 W kwestii tej Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził w swoim orzeczeniu z dnia 21 marca 2002 r. (sprawa C- 451/99, Cura Anlagen, ustęp 40), że: Należy zwrócić uwagę, że z wyjątkiem konkretnej sytuacji pojazdów, które przywożone są do Wspólnoty tymczasowo oraz pojazdów silnikowych przeznaczonych wyłącznie do transportu drogowego towarów o CM\ doc 3/5 PE

4 9. Państwa Członkowskie muszą jednakże egzekwować swoje prawa w tej kwestii zgodnie z odpowiednimi przepisami Traktatu WE i wywiedzionego z niego prawa wspólnotowego. W szczególności: a) Zgodnie z art. 90 Traktatu WE Państwa Członkowskie nie mogą nakładać wyższych podatków na produkty przywożone niż na podobne i konkurencyjne produkty krajowe 1. b) Dyrektywa Rady 83/182/EWG z dnia 28 marca 1983 r., która dotyczy czasowego przywozu zasadniczo na okres krótszy niż sześć miesięcy, ogranicza prawo Państw Członkowskich do stosowania podatków konsumpcyjnych w odniesieniu do pojazdów, które obywatele przywożą dla celów użytkowania osobistego z terenu innego Państwa Członkowskiego. Ograniczenie to nie ma jednak zastosowania w sytuacji takiej jak obecna, ponieważ składająca petycję zamieszkuje w Irlandii, zaś dyrektywa 83/182/EWG wyklucza z opodatkowania jedynie czasowy przywóz samochodów do danego Państwa Członkowskiego pod warunkiem, że przywożący nie zamieszkuje w tym Państwie Członkowskim. c) Komisja Europejska była zawsze zdania, że Państwa Członkowskie nie mają prawa nakładać podatku rejestracyjnego na samochody przywożone na stałe na ich terytorium z terytorium innego Państwa Członkowskiego po przeniesieniu miejsca zamieszkania. Zdaniem Komisji wyjątek przewidziany w art. 1 dyrektywy Rady 83/183/EWG z dnia 28 marca 1983 r. ma w tych przypadkach zastosowanie do podatków rejestracyjnych. Europejski Trybunał Sprawiedliwości zajął jednakże zupełnie inne stanowisko w orzeczeniu z dnia 29 kwietnia 2004 r. (sprawa C-387/01, Weigel) oraz w orzeczeniu z dnia 15 lipca 2004 r. (sprawa C-365/02, Lindfors). Oznacza to, że Państwa Członkowskie mają prawo do nakładania podatku rejestracyjnego na samochody pochodzące z innych Państw Członkowskich i przewożone na stałe na ich terytorium nawet w przypadkach przeniesienia miejsca zamieszkania. 10. Składająca petycję skarży się również, że w momencie opuszczania Irlandii nie będzie dopuszczalnej ładowności 12 lub więcej ton, ( ) opodatkowanie pojazdów silnikowych nie zostało zharmonizowane i pomiędzy Państwami Członkowskimi występują znaczące różnice. Państwa Członkowskie mają w związku z tym swobodę w wykonywaniu swoich uprawnień w kwestii opodatkowania tego obszaru działalności, pod warunkiem, ze przestrzegają przy tym przepisów prawa wspólnotowego ( ). Istotne może być dodanie, że ani Wielka Brytania, ani Niemcy nie nakładają takiego rodzaju podatków, są one jednak nakładane w Hiszpanii, jak również między innymi w Danii, Finlandii, Grecji, Portugalii, Irlandii, Austrii i Holandii. 1 W sprawie C-345/95 (orzeczenie z dnia 9 marca 1995 r., Nunes Tadeu ) ETS wyraźnie sformułował warunki kompatybilności podatku od rejestracji z prawem WE, stwierdzając, co następuje: 1. Podatek od pojazdów silnikowych, nakładany bez rozróżnienia na wszystkie pojazdy składane lub produkowane w tym Państwie Członkowskim, w którym jest nakładany oraz pojazdy nowe lub używane nie jest cłem ani opłatą mającą charakter opłaty celnej( ) 2. Zgodnie z art. 95 Traktatu Państwa Członkowskie nie mogą nakładać na samochody używane podatku, który został naliczony bez uwzględnienia rzeczywistej amortyzacji wartości pojazdu i przekracza pozostały podatek zawarty w cenie podobnych pojazdów używanych, zarejestrowanych już na terytorium tego państwa, które to pojazdy, nie podlegają opodatkowaniu w momencie powtórnej sprzedaży, ponieważ zostały już opodatkowane w momencie rejestracji. PE /5 CM\ doc

5 miała prawa do zwrotu podatku rejestracyjnego. Komisja konsekwentnie twierdzi, że wobec braku harmonizacji w tej kwestii decyzja o tym, czy możliwy jest w takich przypadkach zwrot podatku rejestracyjnego leży w gestii poszczególnych Państw Członkowskich. 11. Nowa, całościowa strategia dotycząca opodatkowania samochodów osobowych w Unii Europejskiej została poza tym przedstawiona przez Komisję w komunikacie do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie opodatkowania samochodów osobowych w Unii Europejskiej możliwości działania na poziomie krajowym i wspólnotowym, z dnia 6 września 2002 r. (COM (2002) 431 końcowy). W ciągu najbliższych miesięcy Komisja planuje przedstawić projekt dyrektywy w sprawie opodatkowania pojazdów na podstawie zasad zawartych w tym komunikacie. Komisja ma nadzieję, że projekt ten stanowić będzie decydujący krok w kierunku usunięcia trudności napotykanych obecnie przez obywateli Europy, a spowodowanych brakiem harmonizacji w kwestii opodatkowania pojazdów. Należy również zwrócić uwagę, że taki projekt będzie prawdopodobnie obejmował również ustanowienie systemu zwrotów, mającego zastosowanie do podatków rejestracyjnych, przez Państwa Członkowskie nakładające obecnie takie podatki. Wniosek. Komisja zaleca zamknięcie petycji. CM\ doc 5/5 PE