Rozpoczynasz prowadzenie

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Rozpoczynasz prowadzenie działalności gospodarczej? Przeczytaj! SZANOWNY KLIENCIE, Jeżeli na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych rozpocząłeś prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po 24 sierpnia 2005 r., albo planujesz ją rozpocząć, i spełniasz poniższe warunki: q nie prowadzisz lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziłeś pozarolniczej działalności, q nie wykonujesz działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywałeś w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, to w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej możesz skorzystać z możliwości opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych zasadach, tj. od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia 1. 1 W 2008 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1126,00 zł zatem podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą wynosi 337,80 zł (30% kwoty 1126,00 zł). 1

W okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Dobrowolnie możesz podlegać ubezpieczeniu chorobowemu. Obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniu zdrowotnemu. r Jak zgłosić działalność gospodarczą? Należy zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych siebie jako płatnika składek i siebie jako osobę ubezpieczoną, tj. przekazać do ZUS następujące dokumenty: q ZUS ZFA zgłoszenie/zmiana danych płatnika składek osoby fizycznej, q ZUS ZUA zgłoszenie do ubezpieczeń/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej. Dokumenty te trzeba przekazać do najbliższej terenowej jednostki organizacyjnej ZUS w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności. Pamiętaj, aby do zgłoszenia płatnika składek (ZUS ZFA) dołączyć kopię decyzji urzędu skarbowego o nadaniu numeru NIP oraz kopię zaświadczenia urzędu statystycznego o nadaniu numeru REGON. r Jak rozliczać i opłacać składki? Masz obowiązek składania deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, w terminie do 10 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Deklarację ZUS DRA s k ł a d a s z: q za miesiąc, w którym rozpocząłeś prowadzenie działalności gospodarczej, q za kolejny miesiąc po rozpoczęciu działalności gospodarczej, jeżeli działalność rozpocząłeś w trakcie miesiąca. 2

Natomiast deklaracji ZUS DRA n i e s k ł a d a s z: q za kolejne miesiące w przypadku, gdy nic się nie zmienia w stosunku do danych wykazanych w ostatnio złożonej deklaracji, q gdy następuje zmiana minimalnego wynagrodzenia lub przeciętnego wynagrodzenia, a tym samym zmiana minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i/lub minimalnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przykład Osoba rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej od 19 stycznia 2008 r. W ciągu 7 dni przekazała do ZUS zgłoszenie płatnika składek na formularzu ZUS ZFA (wraz z kopiami dokumentów dotyczących NIP i REGON) oraz zgłoszenie do ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA. Osoba ta jest zobowiązana przekazać do ZUS deklarację rozliczeniową ZUS DRA: w terminie do 10 lutego 2008 r. za styczeń 2008 r., w terminie do 10 marca 2008 r. za luty 2008 r. W y s o k o ś ć s k ł a d e k. Składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą: q na ubezpieczenie emerytalne 19,52% podstawy wymiaru, q na ubezpieczenia rentowe 2 6,00% podstawy wymiaru, q na ubezpieczenie chorobowe 2,45% podstawy wymiaru, q na ubezpieczenie wypadkowe 3 1,80% podstawy wymiaru. 2 Od 1 stycznia 2008 r. 3 Od 1 stycznia 2003 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana. Dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi ona od 1 kwietnia 2006 r. 1,80%. Szczegółowe zasady ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe są omówione w poradniku dla płatników składek pt. Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, dostępnym na stronie internetowej ZUS. 3

Za miesiąc, w którym podleganie ubezpieczeniom społecznym trwało przez część miesiąca, lub w którym ubezpieczony był niezdolny do pracy i z tego tytułu spełnia warunki do przyznania zasiłku z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom, lub dni zdolności do pracy. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi w 2008 r. 9,00% podstawy jej wymiaru. Podstawę wymiaru tej składki stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, co oznacza, że składka na to ubezpieczenie jest należna w pełnej wysokości za cały miesiąc. Zatem w przypadku wykonywania działalności gospodarczej przez część miesiąca (lub niezdolności do pracy, nawet gdy z tego tytułu pobierany jest zasiłek z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego), składka na to ubezpieczenie nie podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Składkę na Fundusz Pracy osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą opłacają wówczas, gdy podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w przeliczeniu na okres miesiąca, wynosi co najmniej tyle, ile wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę. Oznacza to, że opłacając składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia n i e o p ł a c a s z za siebie składki na ten Fundusz. 4

Zasady opłacania. Jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jesteś zobowiązany opłacać składki w formie bezgotówkowej, do 10 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, na wskazane przez ZUS rachunki bankowe. Wpłat należy dokonywać odrębnie na: q ubezpieczenia społeczne, q ubezpieczenie zdrowotne. Przykład Osoba rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej od 19 stycznia 2008 r. Zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego oraz zadeklarowała minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, tj. 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W celu prawidłowego rozliczenia składek za styczeń 2008 r. osoba ta musi najpierw ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne, a następnie obliczyć składki za ten miesiąc. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W 2008 r. jest to kwota 337,80 zł (tj. 30% kwoty 1126,00 zł). Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń i luty 2008 r. nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w III kwartale 2007 r. (włącznie z wypłatami z zysku) i wynosi 2168,30 zł (tj. 75% kwoty 2891,06 zł). Wyliczenie składek za styczeń 2008 r. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 141,66 zł, co wynika z następującego wyliczenia: 5

337,80 zł (najniższa podstawa wymiaru składek) : 31 (liczba dni miesiąca) 2 13 (liczba dni wykonywania działalności gospodarczej) = 141,66 zł. Składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą: na ubezpieczenie emerytalne 141,66 zł 219,52% = 27,65 zł na ubezpieczenia rentowe 141,66 zł 2 6,00% = 8,50 zł na ubezpieczenie chorobowe 141,66 zł 2 2,45% = 3,47 zł na ubezpieczenie wypadkowe 141,66 zł 2 1,80% = 2,55 zł Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi: 2168,30 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi: 2168,30 zł 2 9,00% = 195,15 zł. Wyliczenie składek za luty 2008 r. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi: 337,80 zł. Składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą: na ubezpieczenie emerytalne 337,80 zł 219,52% = 65,94 zł na ubezpieczenia rentowe 337,80 zł 2 6,00% = 20,27 zł na ubezpieczenie chorobowe 337,80 zł 2 2,45% = 8,28 zł na ubezpieczenie wypadkowe 337,80 zł 2 1,80% = 6,08 zł Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi: 2168,30 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi: 2168,30 zł 2 9,00% = 195,15 zł. r Jak wyrejestrować działalność gospodarczą? Gdy zaprzestałeś prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (co oznacza, że faktycznie nie wykonujesz żadnych czynności związanych z prowadzeniem tej działalności), dokonujesz wyrejestrowania siebie: 6

q jako ubezpieczonego na formularzu ZUS ZWUA (wyrejestrowanie z ubezpieczeń), q jako płatnika składek na formularzu ZUS ZWPA (wyrejestrowanie płatnika składek). Uwaga! Dodatkowych informacji na temat zasad podlegania ubezpieczeniom, rozliczania i opłacania składek, zasad wypełniania i przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych do ZUS szukaj: q w każdej placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, q na stronie internetowej ZUS, pod adresem www.zus.pl. Ponadto informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych możesz uzyskać korzystając z automatycznego, telefonicznego systemu informacyjnego Zakładu, który jest czynny 24 godziny na dobę i we wszystkie dni w roku. System telefoniczny jest dostępny pod następującymi numerami: 0 801 044 044 dla użytkowników telefonów stacjonarnych, 22 43 33 000 dla użytkowników telefonów komórkowych i stacjonarnych. Opłata za połączenie jest zgodna z planem taryfikacyjnym danego operatora. Podstawa prawna Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.). Warszawa, styczeń 2008 r. 7

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Departament Obsługi Klientów) 00-701 Warszawa, ul. Czerniakowska 16 Skład i druk: Poligrafia ZUS w Warszawie. Nakł. 50 000 egz. Zam. nr 370/08.