WSPÓLNA EKSPERTYZA. członków Grupy Eksperckiej. Użyteczna informacja dla MŚP

Transkrypt

1 WSPÓLNA EKSPERTYZA członków Grupy Eksperckiej Użyteczna informacja dla MŚP na temat rozwiązań zaproponowanych w raporcie tematycznym Użyteczna informacja dla MŚP. Identyfikacja doświadczeń w zakresie tworzenia środowiska innowacyjnego w ramach projektu Jednostka Zarządzająca Regionalnym Systemem Innowacji w województwie śląskim (Z /2.24/II/2.6/20/04) październik 2005 Projekt jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej, z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Konsorcjum projektowe: Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw S.A., Politechnika Śląska, Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Urząd Miasta Gliwice oraz Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach Biuro projektu: Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw S.A., ul. Astrów 10, Katowice biuro-jzris@gapp.pl, telefon (32) , faks (32) Niniejszy dokument nie wyraża oficjalnego stanowiska Konsorcjum Projektowego. Członkowie Konsorcjum nie ponoszą odpowiedzialności za skutki działań podjętych w oparciu o zawartość niniejszego dokumentu.

2 1. Kluczowe zagadnienia W raporcie Użyteczna informacja dla MŚP jako kluczowe zagadnienia dla tworzenia w województwie śląskim Regionalnego Systemu Informacji, który ułatwi rozwijanie działań innowacyjnych przedsiębiorstwom z grupy MŚP, zaproponowano: 1. Utworzenie regionalnego portalu internetowego. 2. Identyfikację i ocenę narzędzi stosowanych w rozwijaniu Regionalnego Systemu Informacji. Powyższa koncepcja dwóch kluczowych zagadnień w pełni odzwierciedla potrzeby MŚP odnośnie informacji w zakresie innowacji. Dla rozwijania skutecznego Regionalnego Systemu Informacji konieczne jest jednoczesne i zintegrowane rozwijanie obydwu aspektów (portalu internetowego i narzędzi stosowanych w rozwijaniu Regionalnego Systemu Informacji). Z jednej strony rozwój i funkcjonowanie portalu internetowego omawianego typu jest uzależnione od systemów i działań wspomagających takich jak promocja, seminaria, konferencje, targi czy wystawy. Z drugiej strony portal internetowy stanowi bardzo dobre narzędzie w promowaniu wymienionych przedsięwzięć. Opierając się na ogólnym schemacie tworzenia portali internetowych obejmującym w kolejności pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie, udostępnianie, kontrolę i zapominanie informacji, istotnym jest: - Opracowanie sposobu pozyskiwania informacji dla potrzeb portalu internetowego. Uwzględniając, że obecnie wartościowa informacja ma często charakter komercyjny, a także istnieje ogólny brak zainteresowania poszczególnych podmiotów przekazywaniem i dzieleniem się wszystkim, co nie przynosi im bezpośrednich korzyści. Zagadnienie to może okazać się kluczem dla opracowania skutecznego systemu użytecznej informacji dla MŚP i powinno być uwzględnione i rozpatrzone w pierwszej kolejności. - Opracowanie sposobu cyklicznej oceny wykorzystania informacji przez MŚP jako narzędzia weryfikacji skuteczności technik przekazu oraz zawartości merytorycznej portalu. Jednakże ocena nie może się w tym przypadku ograniczać tylko do zainstalowania i analizy licznika otwarcia strony. Takie rozwiązanie to wskazuje tylko na zainteresowanie zagadnieniem, a nie na faktyczne wykorzystanie zawartych tu informacji. - Opracowanie sposobu zapominania nieaktualnych i mało wartościowych w danym momencie informacji, jako metoda porządkowania istniejących zasobów. 2

3 Portal zgodnie z Programem Wykonawczym Regionalnej Strategii Innowacji powinien dostarczać MŚP informacji pomocnych dla innowacyjnego ich rozwoju, w zakresie obejmującym: - Możliwości finansowania przedsięwzięć innowacyjnych, w tym programów UE - Nowe technologie i rozwiązania innowacyjne dostępne dla MŚP - Znaczenie praw ochrony własności intelektualnych dla działalności na konkurencyjnym rynku, rodzaje praw ochrony intelektualnej oraz procedur związanych z ich rejestracją - Oferty szkoleniowo-doradcze - Oferty usług specjalistycznych instytucji wsparcia i instytucji B+R (takie jak: certyfikacja i ekspertyzy) - Przepisy prawne, w szczególności wymogi wynikające z dyrektyw UE - Trendy rynkowe Raport wskazuje obszar zakresu tematycznego informacji wymaganego przez Program Wykonawczy Strategii. Jednak zespól, który będzie tworzył portal musi doprecyzować wszystkie tematy zakresu. Przy czym należy mieć na uwadze, aby specjalistyczne informacje dostarczane były przez instytucje, które dysponują doświadczeniem w danym zakresie np. w przypadku finansowania innowacji przez instytucje finansowe, firmy doradcze jak również przedsiębiorców, którzy już mają doświadczenia w tym zakresie. W wielu przypadkach możliwość uzyskania przez MŚP informacji podczas bezpośredniego spotkania posiada bardziej efektywny wpływ na podejmowane przez nie decyzje o rozpoczęciu wprowadzania innowacji w firmie niż zapewniony dostęp do informacji zawartych w opracowaniach. Dlatego tez koniecznym jest utworzenie sieci one stop shop punkty zapewniające możliwość bezpośredniego kontaktu z konkretnym doradcą lub ekspertem celem uzyskania wiarygodnej informacji jak i skorzystania z wiedzy i doświadczenia w określonej dziedzinie. 3

4 2. Istotne działania Z przedstawionych w raporcie przykładów portali internetowych funkcjonujących w innowacyjnych regionach Europy (posiadających Regionalne Strategie Innowacji lub Regionalne Strategie Transferu Technologii) na uwagę, jako najbardziej użyteczne przykłady dla tworzonego w regionie portalu są: - Wales Innovation - Regionalny System Informacji i Promocji Technologii - Madri+d.: Portal Wales Innovation jest zarządzany przez Regionalna Agencję Rozwoju Walii. Ukierunkowany on jest na rozwijanie procesów innowacyjnych w Walii przez zapewnienie dostępu i wymiany informacji, które są konieczne dla wprowadzania innowacji technologicznych w firmach. Strona zawiera następujące sekcje: - Bazy danych: - Ofert współpracy lub sprzedaży licencji dla rozwiązań technologicznych opracowanych w Walii - Poszukiwanych przez firmy z innych krajów rozwiązań technologicznych - Informacje o nowościach związanych z działaniami innowacyjnymi - Bazę danych wydarzeń związanych z działaniami innowacyjnymi - Możliwości uzyskania przez firmy wsparcia z WDA w zakresie: - Dostępu do specjalistycznej wiedzy naukowców - Rozwijania nowych produktów i procesów - Dostępu do finansowania rozwoju współpracy w zakresie badań i rozwoju - Praw własności intelektualnej (IPR) odnośnie ochrony patentowej, umów licencyjnych, komercjalizacji technologii - Inne możliwości uzyskania wsparcia przez firmy krótkie opisy instytucji, sieci, programów europejskich oraz linki do ich stron www i dane adresowe dla kontaktu z osobami, których umiejętności mogą stanowić uzupełnienie oferty wsparcia WDA Portal Madri+d jest projektem pilotażowym Regionalnej Strategii Transferu Technologii. Portal w głównej mierze dostarcza firmom informacje o możliwościach korzystania ze wsparcia w szerokim zakresie usług transferu technologii, które dostępne są również przez portal internetowy i obejmuje: - Technology Watch przegląd/śledzenie nowych rozwiązań technologicznych, w określonych przez strategię dziedzinach. Użytkownicy portalu internetowego mają zapewniony dostęp: 4

5 - do zasobów informacyjnych oraz ekspertów dysponujących wiedzą odnośnie: dostępności nowych technologii, nowych produktów, patentów, trendów technologicznych w określonych obszarach technologicznych - do informacji o organizowanych targach, konferencjach, seminariach, szkoleniach związanych z określonymi obszarami technologicznymi - do kompetentnych firm oraz poprzez realizowane projekty europejskie do specjalistów w innych krajach - Informacje o zasobach naukowych i technologicznych regionu, najważniejsze osoby i instytucje zaangażowane regionie w badania i Regionalny System Innowacji oraz zakres ich działalność i wymierne jej efekty: patenty, publikacje naukowe, wyniki prac naukowo-badawczych itp., - Informacje o regionalnej polityce innowacyjnej i najważniejszych programach regionalnych wspierających badania i innowacje - Informacje o inicjatywach i programach europejskich - Możliwość poszukiwania pracy przez wysokokwalifikowanych specjalistów i studentów oraz możliwość skorzystania z ofert pracy zgłaszanych przez firmy - Transfer Technologii, poprzez serwis zarządzany przez Regionalne Centrum Przekazu Innowacji (IRC) - Tworzenie i wsparcie firm innowacyjnych przez Wirtualny inkubator, który oferuje różnego rodzaju usługi dla przedsiębiorców - Dostęp do ofert możliwości wykonania określonych badań w ramach sieci laboratoriów państwowych instytucji badawczych oraz do informacji o możliwościach udziału w specjalistycznych szkoleniach, seminariach, konferencjach - Internetową sieć badawczą REDIMadrid w zakresie wymiany informacji dotyczących zaawansowanych technologii - RTDI news informacje o nowościach związanych z badaniami, rozwojem i innowacjami w Hiszpanii i w Europie, przekazywanie poprzez portal internetowy oraz serwis owy Natomiast z przedstawionych w raporcie sieci one stop shop na uwagę jako możliwe do wykorzystania w naszym regionie zasługują: Regionalna sieć dla rozpowszechniania technologii - Rhône-Alpes, utworzona w wyniku zaleceń projektu Regionalnej Strategii Transferu Technologii. Celem sieci jest rozpowszechnianie informacji o dostępnych rozwiązaniach technologicznych oraz wsparcie MŚP w realizacji projektów technologicznych. Sieć tworzą eksperci reprezentujący Regionalne Izby Przemysłowo Gospodarcze oraz Regionalne Centrum 5

6 Transferu Technologii, którzy doradzają MŚP oraz dostarczają im kompetentnych usług innowacyjnych Regionalna sieć Connect Midlands, której celem jest umożliwienie i wsparcie transferu technologii, opracowanych w regionie, do powstających i działających firm. Sieć wspomaga firmy na początkowym etapie rozwoju w osiąganiu przez nie zdolności inwestycyjnej poprzez wskazywanie dostępnych źródeł finansowania. Sieć Cardiff University Innovation Network, utworzona dla ustanowienia stałych kontaktów pomiędzy firmami a uniwersytetem. Sieć stanowi "first port of call" dla firm, które chcą uzyskać pomoc od Uniwersytetu. Siec zapewnia firmom dostęp do pracowników Uniwersytetu wraz możliwością korzystania z ich doświadczenia, opracowań technologicznych oraz zasobów pomocnych w rozwiązywaniu problemów firm, jak i dla tworzenia nowych możliwości ich rozwoju. Network in Yorkshire and Humberside, sieć bezpośredniego kontaktu wspomagająca firmy z regionów Yorkshire oraz Humberside w znalezieniu odpowiedniego wsparcia dla ich innowacyjnego rozwoju. Pomoc dotyczyła zmian w nowych produktach, procesach oraz umiejętnościach pracowników, rozwoju nowych technologii, regulacji i standardów, źródeł finansowania, nowych dostawców oraz rynków. IT Wales Business Club, utworzony przez jednostkę dla współpracy z przemysłem Wydziału Informatyki Uniwersytetu Walijskiego organizuje spotkania, seminaria i workshopy, podczas których przedsiębiorcom z Walii przekazywane są najnowsze informacje z zakresu IT. Regularna organizacja różnego rodzaju działań tworzy platformę umożliwiającą nawiązanie kontaktów miedzy przedsiębiorcami. 3. Działania do realizowania w pierwszej kolejności W pierwszej kolejności należy podjąć działania zmierzające do utworzenia portalu internetowego. Właściwa jego realizacja może skupić kolejnych wiele cennych inicjatyw. Powinna zostać wskazana instytucja odpowiedzialna za koordynowanie i kontrolowanie wszelkich zadań w tym zakresie. Taką role mogłaby pełnić Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego, która była już zaangażowana w przygotowanie takich działań. Działania operacyjne związane z powstawaniem, a przede wszystkim z obsługą portalu powinny zostać podzielone na dwa obszary, każdy realizowany przez odrębną jednostkę: - Zarządzanie stroną informatyczną portalu, obejmujące utworzenie i rozwijanie struktury informatycznej portalu z zapewnieniem niezawodności działania, 6

7 przejrzystości i prostoty dostępu do poszczególnych zasobów, jak również estetyki wyglądu, - Dostarczanie wartościowych informacji dla potrzeb portalu informacyjnego, obejmujące pozyskiwanie i przetwarzanie informacji z uwzględnieniem konieczności jej ciągłej aktualizacji. Za działania pierwszego obszaru powinna być odpowiedzialna instytucja lub specjalistyczna firma świadcząca usługi informatyczne (internetowe). Drugi obszar wymaga zaangażowania działających w regionie Centrów Zaawansowanych Technologii: ENERGIA-ŚRODOWISKO ZDROWIE, Śląskiego oraz dla Ochrony i Promocji Zdrowia (POLTEM; Sieć Centrów Doskonałości Bio-Tech-Med Silesia oraz tworzonych platform technologicznych. Struktury te dysponują aktualizowanymi bazami danych opracowanych rozwiązań technologicznych w poszczególnych strukturach jak i oferty specjalistycznych usług B+R dla MŚP. Aktualnie w regionie realizowany jest projekt Siec efektywnej Komercjalizacji w ramach, którego w poszczególnych strukturach przedstawiciele określonych instytucji odpowiedzialni są za działania związane z transferem technologii. Udział tych osób w pracach zespołu odpowiedzialnego za dostarczane informacji odnośnie, ww. tematów stwarza możliwość, że informacje dostępne na stronie internetowej będą aktualne, pełne i wiarygodne. Za tematykę związaną z usługami doradczymi powinno być odpowiedzialne Śląskie Konsorcjum Instytucji Wsparcia Biznesu. Natomiast informacje dotyczące źródeł finansowania innowacji powinny pochodzić bezpośrednio z instytucji finansowych, firm doradczych oraz przedsiębiorców (którzy już mają doświadczenia w tym zakresie). Bardzo istotny w tym przypadku jest udział organizacji samorządu gospodarczego. Organizacje te z jednej strony powinny być szczególnie zainteresowane tego typu rozwiązaniami ułatwiającymi rozwój innowacyjny firm zrzeszonym w nich, z drugiej zaś są kompetentne pozyskiwaniu i przekazywaniu wartościowych informacji dla potrzeb opracowywanego systemu jak i oczekiwań firm odnośnie dostępnych na portalu użytecznych informacji. Istotne są również działania Public Relation promujące ideę innowacyjnych rozwiązań w biznesie. Dlatego tez powinna być nawiązana współpraca np. z Telewizją Katowice programy na ten temat, Nowym Przemysłem, Dziennikiem Zachodnim cykl artykułów; zapraszanie szefów globalnych innowacyjnych firm na Śląski itp. 7

8 Dla ułatwienia uzyskania bezpośrednich informacji przez MŚP powinna zostać stworzona mapa punktów informacyjnych w regionie wspomagających MŚP w różnego rodzaju działaniach innowacyjnych wraz zakresem udzielanego wsparcia oraz danymi kontaktowymi. Natomiast do tworzenia pierwszych one stop shop w regionie, należy zachęcić konsorcja projektowe realizujące aktualnie projekty wdrażające Regionalną Strategię Innowacji, w których zaplanowane są działania związane z tematami objętymi przez Regionalny System należy Informacji. 4. Bariery wdrażania Najważniejszą barierą dla utworzenia portalu może okazać się brak źródeł jego finansowania. Istotnym zagrożeniem dla skutecznego rozwijania portalu, może być zbyt urzędnicze podejście instytucji zaangażowanych jak i brak autentycznego zaangażowania w dostarczenia wiarygodnych i użytecznych informacji. Równie istotnym zagrożeniem może być brak zainteresowania takim portalem ze strony MŚP. Pomimo, że podczas działań realizowanych w ramach projektu RIS, MŚP wskazywały na potrzebę jego utworzenia. 8