OBECNE I PRZYSZŁE MOŻLIWOŚCI DOFINANSOWANIA UNIJNEGO DLA RYBAKÓW

Transkrypt

1 OBECNE I PRZYSZŁE MOŻLIWOŚCI DOFINANSOWANIA UNIJNEGO DLA RYBAKÓW Wilamowice, 6 czerwca 2013 r. Radosław G. Ostałkiewicz Moduł II: Co po roku 2013, czyli trochę o nadchodzącej perspektywie finansowej Reforma Wspólnej Polityki Rybołówstwa Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) Obszary wsparcia sektora rybackiego w latach Nowe komponenty w EFMR Unia EuropejskaEuropejski Fundusz Rybacki 1

2 maj-13 SPRAWIEDLIWY SYSTEM DLA WSZYSTKICH REGIONÓW UE (Regiony wsparcia) PKB/mieszkańca* < 75 % średniej w UE % > 90 % *dla 27 państw członkowskich 3 grupy regionów: najsłabiej rozwinięte regiony najbardziej rozwinięte regiony Wyspy Kanaryjskie Gujana Réunion Gwadelupa/Martynika Madera Azory Malta 3 Źródło grafiki: EuroGeographics Association for the administrative boundaries regiony w okresie przejściowym Zreformowana Wspólna Polityka Rybacka Ściślejsze powiązanie WPRyb z polityką spójności i polityką regionalną Upowszechnianie tzw. Zintegrowanej Polityki Morskiej Reforma Wspólnej Polityki Rybackiej Likwidacja Europejskiego Funduszu Rybackiego Utworzenie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego 2

3 GŁÓWNE ZMIANY W ZAŁOŻENIACH WPRyb zakaz odrzutów maksymalny podtrzymywalny połów (MSY) regionalizacja wymiar społeczny przekazywalne koncesje połowowe wprowadzenie zakazu odrzutów w trzech etapach MSY to największy połów, jaki można uzyskać ze stada w nieokreślonym czasie bez narażania go odejście od mikrozarządzania na poziomie unijnym powstrzymanie spadku zatrudnienia w sektorze gospodarki rybnej od 2014 r. państwa członkowskie muszą wprowadzić przekazywalne koncesje połowowe cel: unikanie niepożądanych przyłowów nadmiar wypuszczany z powrotem do morza ustalenie wskaźnika śmiertelności połowowej w ramach wieloletnich planów zagwarantowanie, że przepisy są dostosowane do specyfiki każdego łowiska oraz regionu tworzenie nowych miejsc pracy i zapewnienie odpowiedniej ich jakości jest to przyznawanie na określony czas praw do eksploatacji zasobów morskich selektywne narzędzia połowowe, ograniczanie dostępu do obszarów młodych ławic oparcie rocznych całkowitych dopuszczalnych połowów i kwot na opiniach naukowych powierzenie zarządzania łowiskami sektorowi rybołówstwa zagwarantowanie żywotności społeczności nadbrzeżnych rezerwy na potrzeby nowych rybaków, którzy pragną rozpocząć działalność połowową. NOWE PODEJŚCIE DO WSPÓLNEJ POLITYKI RYBACKIEJ Innowacyjność, rentowność oraz konkurencyjność rybactwa i akwakultury Osiąganie równowagi środowiskowej Nacisk na wymiar społeczny Wkład w realizację strategii Europa

4 Strategia Europa 2020 Główne cele do osiągnięcia przez UE Wspólne Ramy Strategiczne (CSF) Obejmują wszystkie fundusze: EFRROW, EFRR, EFS, FS oraz EFMR oraz przekładają cele tematyczne UE na priorytety oraz działania w obszarze funduszy UMOWA PARTERSTWA Dokument krajowy opisujący przeznaczenie środków w ramach realizacji strategii E2020 EFMR POZOSTAŁE FUNDUSZE (EFRROW, EFRR, EFS, FS) PROGRAM OPERACYJNY EFMR 6 priorytetów Koncentracja na ludziach oraz społecznościach zależnych od sektora rybactwa Ściślejsze powiązanie Wspólnej Polityki Rybackiej z Zintegrowaną Polityką Morską Wspieranie wszelkich działań na rzecz rozwoju akwakultury na obszarze Unii Europejskiej Inteligentne i ekologiczne rybołówstwo niepowodujące odrzutów oraz przyjazne dla ekosystemów 4

5 środki środki Środki na EUROPEJSKI FUNDUSZ MORSKI I RYBACKI PODZIAŁ ŚRODKÓW Rybołówstwo, akwakultura i obszary rybackie 4,54 mld Zarządzanie bezpośrednie 1,05 mld Kontrola i egzekwowanie ~480 mln Gromadzenie danych biologicznych, technicznych i społeczno-gospodarczych ~360 mln Dopłaty do przechowywania produktów rybackich (do 2018) 45 mln Azory, Madera, Gujana, Reunion, W. Kanaryjskie - dopłaty 105 mln 5

6 Podział środków między państwa członkowskie UE Wielkość alokacji środków EFMR dla poszczególnych państw członkowskich ustala się na podstawie następujących kryteriów obiektywnych 1 : poziom zatrudnienia w sektorze rybołówstwa i akwakultury poziom produkcji w sektorze rybołówstwa i akwakultury udział floty łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego w ogólnej flocie rybackiej? Alokację ustala rozporządzeniem Komisja Europejska 1 Nie dot. wielkości alokacji środków finansowych w odniesieniu do komponentu kontroli i egzekwowania, oraz gromadzenia danych. Podstawy prawne: EUROPEJSKI FUNDUSZ MORSKI I RYBACKI rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego [uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1198/2006 i rozporządzenie Rady (WE) nr 861/2006 oraz rozporządzenie Rady nr XXX/2011 w sprawie zintegrowanej polityki morskiej] projekt z 22 kwietnia 2013 r. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające wspólne przepisy dotyczące EFRR, EFS, FS, EFRROW oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS i FS, oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 projekt z 22 kwietnia 2013 r. Reforma WPRyb poprzez uchylenie obecnego rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie ochrony i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa w ramach wspólnej polityki rybołówstwa i zastąpienie go 1 stycznia 2013 r. nową WPRyb przyjętą przez Parlament Europejski i Radę 6

7 STRUKTURA EFMR EUROPA 2020 [NIE MA JUŻ OSI PRIORYTETOWYCH] Priorytet I Priorytet II Priorytet III Priorytet IV Priorytet V Priorytet VI Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej Wspieranie innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy rybołówstwa Wspieranie innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy akwakultury Promowanie zrównoważonego i zasooszczędnego rybołówstwa Promowanie zrównoważonej i zasobooszczędnej akwakultury Wspieranie procesu wdrażania Wspólnej Polityki Rybackiej ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ RYBOŁÓWSTWA Innowacje, np. wprowadzanie nowych produktów lub ulepszanie istniejących (współpraca z ośrodkiem naukowym lub doradczym) Usługi doradcze studia wykonalności, doradztwo (max. 3 tys. ) Partnerstwa między rybakami i naukowcami Promowanie kapitału ludzkiego i dialogu społecznego Różnicowanie działalności i tworzenie miejsc pracy nowo powstające firmy nieprowadzące działalności połowowej doposażenie statków floty rybołówstwa w celu zmiany ich przeznaczenia na potrzeby działalności innej niż połowowa Zdrowie i bezpieczeństwo na statkach rybackich inwestycje na statkach rybackich lub w indywidualny sprzęt, pod warunkiem że wychodzą poza standardowy zakres 7

8 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ RYBOŁÓWSTWA (2) Wsparcie dla systemów przekazywalnych koncesji połowowych Wsparcie dla wdrażania środków ochrony Zmniejszanie oddziaływania rybołówstwa na środowisko morskie Innowacje związane z ochroną morskich zasobów biologicznych Ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów morskich w ramach zrównoważonej działalności połowowej Łagodzenie skutków zmiany klimatu (w tym inwestycje zmniejszające emisje) Łagodzenie skutków zmiany klimatu (w tym inwestycje zmniejszające emisje) Jakość produktów i wykorzystanie niechcianych połowów (np. inwestycje) Porty rybackie, miejsca wyładunku i przystanie (bez budowy nowych) ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ RYBOŁÓWSTWA (3) Rybołówstwo śródlądowe (na zasadzie wyłączności) inwestycje na statkach rybackich lub w indywidualny sprzęt, pod warunkiem że wychodzą poza standardowy zakres, inwestycje w sprzęt pod warunkiem, że: poprawiają selektywność narzędzi połowowych pod względem wielkości lub pod względem gatunków, ograniczają niechciane połowy stad handlowych i inne przyłowy, ograniczają fizyczne i biologiczne oddziaływanie połowów na ekosystem lub dno morskie, jednokrotne w okresie programowania dofinansowanie na inwestycje na statkach rybackich i w audyty oraz programy związane z efektywnością energetyczną, 8

9 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ RYBOŁÓWSTWA (4) Rybołówstwo śródlądowe (na zasadzie wyłączności) inwestycje w istniejące porty i miejsca wyładunku, zmiana przeznaczenia statków wykorzystywanych do rybołówstwa śródlądowego na potrzeby ich wykorzystywania do działalności innej niż połowy wsparcie udziału rybaków zajmujących się rybołówstwem śródlądowym w zarządzaniu obszarami sieci NATURA 2000, ich odbudowie i monitorowaniu, w obszarach, których bezpośrednio dotyczą kwestie związane z działalnością połowową oraz rekultywacją wód śródlądowych, w tym na tarliskach i szlakach migracyjnych gatunków migrujących ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ AKWAKULTURY Innowacje, np. wprowadzanie nowych technologii lub produktów Innowacje w akwakulturę na morzu i niezwiązaną z żywnością Nowe formy dochodów i wartość dodana Usługi z zakresu zarządzania, zastępstw i doradztwa dla akwakultury Promowanie kapitału ludzkiego i tworzenia sieci kontaktów Zwiększanie potencjału terenów hodowli w ramach akwakultury Zachęcanie rolników do podjęcia działalności w sektorze akwakultury 9

10 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ AKWAKULTURY (2) Promowanie akwakultury o wysokim poziomie ochrony środowiska zakup sprzętu chroniącego gospodarstwa przed dzikim drapieżnikami umożliwiające odbudowę istniejących stawów i zalewów przez usuwanie mułu lub dzięki środkom mającym na celu zapobieganie odkładaniu się mułu Przejście na systemy eko-zarządzania i audytu oraz na akwakulturę ekologiczną Akwakultura świadcząca usługi w zakresie ochrony środowiska Środki dotyczące zdrowia publicznego Środki dotyczące zdrowia i dobrostanu zwierząt Ubezpieczenie zasobów akwakultury w tym od nagłych zmian jakości wody oraz chorób w akwakulturze ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ OBSZARÓW RYBACKICH obszary rybackie lokalne partnerstwa lokalne strategie rozwoju 10

11 Dotychczasowe obszary wsparcia sektora rybackiego: zrównoważony rozwój rybołówstwa zrównoważony rozwój akwakultury zrównoważony rozwój obszarów rybackich (oś 4) Nowe obszary wsparcia sektora rybackiego: zintegrowana polityka morska wprowadzanie do obrotu i przetwarzanie produktów rybołówstwa kontrola i egzekwowanie gromadzenie danych WYDATKI KWALIFIKOWALNE W RAMACH EFMR kwalifikowalność wydatków ustalana podstawie przepisów krajowych od kiedy (i do kiedy) można wydatkować? między dniem przedłożenia programu KE lub dniem 1 stycznia 2014 r., (w zależności od tego, która data jest wcześniejsza) a dniem 31 grudnia 2022 r. r EFRM: jeżeli pomoc jest rzeczywiście wypłacona między dniem 1 stycznia 2014 r. a dniem 31 grudnia 2022 r. zakaz pokrywania wydatków z kilku funduszy wydatek nie będzie sfinansowany, jeśli dotyczy działań fizycznie ukończonych lub w pełni zrealizowanych przed złożeniem do instytucji zarządzającej wniosku o dofinansowanie wspólne zasady kwalifikowalności wydatków dla wszystkich funduszy 11

12 WYDATKI NIEKWALIFIKOWALNE W RAMACH EFMR odsetki od zadłużenia zakup gruntów niezabudowanych i zabudowanych na kwotę przekraczającą 10 % łącznych wydatków kwalifikowalnych dla danej operacji. podatek od wartości dodanej (VAT), chyba że nie ma możliwości jego odzyskania a także: operacje zwiększające zdolność połowową statku budowa nowych statków rybackich, wycofywanie z eksploatacji lub przywóz statków rybackich tymczasowe zaprzestanie działalności połowowej połowy eksperymentalne przeniesienia własności przedsiębiorstwa; bezpośrednie zarybianie, o ile nie zostało wyraźnie określone w unijnym akcie prawnym jako środek ochrony lub w przypadku zarybiania eksperymentalnego. FORMY POMOCY UNIJNEJ DOTACJE zwrot kosztów kwalifikowalnych, które zostały rzeczywiście poniesione i zapłacone, (również z wkładami rzeczowymi i amortyzacją) standardowa skala kosztów jednostkowych płatności ryczałtowe - do 100 tys. finansowanie ryczałtowe NAGRODY POMOC ZWROTNA KOMBINACJE FORM INSTRUMENTY FINANSOWE 75% maksymalna stawka wkładu z EFMR wynosi kwalifikowalnych wydatków publicznych, ale: dopłaty do przechowywania: 100% system wyrównywania kosztów (ter. morskie): 100% kontrola: 80% modernizacja pojazdów do kontroli: 50% gromadzenie danych: 65% minimalna stawka wkładu z EFMR wynosi 20 % maksymalna intensywność pomocy publicznej 50 % całkowitych kwalifikowalnych wydatków 12

13 WĄTPLIWOŚCI WYRAŻANE PRZEZ STRONĘ POLSKĄ ograniczenia dotyczące inwestycji na statkach rybackich przyznanie wsparcia finansowego dla danego statku rybackiego tylko raz w ciągu okresu programowania, zakaz wymiany silników na statkach rybackich jako ograniczenie zwiększenia zdolności połowowej służące ochronie zasobów kryteria podziału środków finansowych poziom zatrudnienia w sektorze rybołówstwa i akwakultury, poziom produkcji w sektorze rybołówstwa i akwakultury oraz udział floty łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego w ogólnej flocie rybackiej ograniczenie wsparcia dla przetwórstwa finansowanie z nowego funduszu przetwórstwa i obrotu, ściśle w oparciu o cele nowo zreformowanej WPRyb (m. in. zagospodarowanie niechcianych przyłowów poprzez organizacje producentów i ich zrzeszenia) zapisy dot. rybołówstwa śródlądowego włączenie rybołówstwa śródlądowego do rybołówstwa morskiego Na podstawie informacji MRiRW PRZERWA OBIADOWA 13