Dlaczego leczenie otyłości u małych dzieci jest problemem?
|
|
- Renata Kołodziejczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 848 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): Dlaczego leczenie otyłości u małych dzieci jest problemem? Why is the childhood obesity treatment ineffective? Halina Weker 1,2/, Marta Barańska 3/, Agnieszka Riahi 1/, Hanna Dyląg 1/, Małgorzata Strucińska 1/, Małgorzata Więch 1/, Patrycja Kurpińska 1/, Witold Klemarczyk 1/, Grażyna Rowicka 1/ 1/ Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie 2/ Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny w Warszawie 3/ Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie Wprowadzenie. Żywienie małego dziecka ma znaczący wpływ na jego rozwój. Do wczesnych czynników ryzyka rozwoju otyłości w wieku dziecięcym należą między innymi nieprawidłowe wzorce żywienia. Cel pracy. Identyfikacja czynników wpływających na rozwój otyłości u dzieci w wieku poniemowlęcym. Materiał i metody. Z ogólnopolskiej reprezentatywnej grupy dzieci w wieku poniemowlęcym (n=400) wybrano grupę dzieci z nadmiarem masy ciała (n=110) oraz grupę porównawczą z prawidłowym stanem odżywienia (n=181). Stan odżywienia dzieci oceniono na podstawie wybranych cech i wskaźników antropometrycznych w odniesieniu do siatek centylowych WHO. Na podstawie danych z kwestionariusza ankietowego poszukiwano zależności pomiędzy zmiennymi środowiskowymi a żywieniowymi. Porównano także sposób żywienia dzieci w badanych grupach i skorelowano ze stanem odżywienia. Wyniki. Na podstawie przeprowadzonych analiz nie stwierdzono zależności pomiędzy stanem odżywienia badanych dzieci a wybranymi zmiennymi środowiskowymi. Nie wykazano istotnych statystycznie różnic w aktualnych wzorcach żywieniowych, w tym wartości energetycznej i odżywczej średnich całodziennych racji pokarmowych dzieci z analizowanych grup. Czynnikami ryzyka nadmiaru masy ciała u badanych dzieci wydają się być masa urodzeniowa powyżej 4000 g (w grupie dzieci otyłych 14,6%; w grupie dzieci z prawidłowym stanem odżywienia 8,3%) oraz przedłużony okres karmienia piersią, w tym liczba karmień nocnych. Wnioski. Identyfikacja czynników mających wpływ na nadmiar masy ciała u małych dzieci jest trudna z uwagi na zmienne pośredniczące między innymi takie, jak zachowania i postawy rodziców oraz lekarzy odpowiedzialnych za opiekę nad dzieckiem i jego żywienie. Dzieci z nadmiarem masy ciała wymagają stałej kontroli stanu odżywienia, a ze strony rodziców/opiekunów szczególnej uwagi w zakresie żywienia. Słowa kluczowe: dzieci w wieku miesięcy, otyłość, sposób żywienia Introduction. Nutrition has an impact on child development. Inappropriate feeding practices in children are the risk factors in the development of overweight and obesity. Aim. The identification of factors contributing to excessive body mass in children aged months with reference to their normal body mass counterparts. Material & methods. Two groups were isolated from a representative nation-wide sample of children aged months (n=400), namely, children with excessive body mass (n=110) and a control group of children with normal body mass (n=181). Their nutritional status was evaluated using selected anthropometric indices according to the WHO Child Growth standards. The relation between environmental and nutritional indices were evaluated. The energy and nutritional value of diets of overweight children was correlated with their nutritional status and compared to the diet of children with normal body mass. Results. The correlation between nutritional status of children and environmental indices was not found. The study revealed the lack of significant differences between nutritional patterns, including the energy and nutritional value of diets, in both analyzed groups. Birth weight exceeding 4000g (14.6% of overweight children vs. 8.3% of the control group) and extended breastfeeding period, especially the number of nighttime feedings, seem to be the risk factors for excessive body mass in the studied children. Conclusions. The identification of causes of excessive body mass in children aged months is difficult due to other co-factors like behaviors and attitudes of parents and pediatricians caring for the child and monitoring its nutrition. Overweight children require regular pediatric care and particular attention from parents regarding nutrition. Key words: children aged months, obesity, diet Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): Nadesłano: Zakwalifikowano do druku: Adres do korespondencji / Address for correspondence Prof. Halina Weker Instytut Matki i Dziecka, Zakład Żywienia ul. Kasprzaka 17a, Warszawa tel ; zakład.zywienia@imid.med.pl Wykaz skrótów WHO Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization) BMI Wskaźnik masy ciała (Body Mass Index) RDA zalecane spożycie (Recommended Dietary Allowances) AI wystarczające spożycie (Adequate Intake)
2 Weker H i wsp. Dlaczego leczenie otyłości u małych dzieci jest problemem? 849 Wprowadzenie Żywienie małego dziecka ma znaczący wpływ na jego rozwój i w dużym stopniu zależy od świadomej postawy żywieniowej (zachowania żywieniowe, wzorce żywienia) rodziców oraz lekarza opiekującego się dzieckiem [1-6]. Szybko zachodzące zmiany w rozwoju ruchowym, poznawczym oraz emocjonalnym u dziecka w wieku poniemowlęcym mają swoje odzwierciedlenie w zapotrzebowaniu na energię i składniki odżywcze i wymagają odpowiedniej ich podaży. Niezbilansowana dieta, nieprawidłowe zachowania żywieniowe, a także np. duża masa urodzeniowa (>4000 g) oraz szybkie przyrosty masy ciała w ciągu pierwszych 2 lat życia, obserwowane szczególnie u dzieci z małą masą urodzeniową (<2500 g), stanowią wczesne czynniki ryzyka rozwoju otyłości w wieku dziecięcym. Otyłość u dzieci w wieku poniemowlęcym jest również istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób dietozależnych w przyszłości i dlatego wymaga szybkiej interwencji medyczno-żywieniowej [7-9]. Cel pracy Identyfikacja czynników mających wpływ na nadwagę i otyłość u dzieci w wieku miesięcy w odniesieniu do grupy z prawidłową masą ciała. Materiał i metody Z ogólnopolskiej reprezentatywnej grupy dzieci w wieku miesięcy (n=400) {Weker H, Barańska M (red.) Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku miesięcy w Polsce wyniki badań Raport końcowy badania wykonane w ramach projektu zamawianego Fundacja Nutricia nr OPK Materiał niepublikowany} wybrano grupę dzieci z nadmiarem masy ciała przyjmując jako kryterium znormalizowany wskaźnik masy ciała z score BMI 1 (n=110) oraz grupę porównawczą z prawidłowym stanem odżywienia (z-score BMI pomiędzy -1 i +1 ; n=181). Stan odżywienia dzieci oceniono na podstawie cech (masa i wysokość ciała) oraz wskaźników antropometrycznych (wskaźnik masy ciała BMI) w odniesieniu do siatek centylowych WHO. Na podstawie kwestionariusza ankietowego obejmującego pytania dotyczące uwarunkowań rodzinno środowiskowych, a także żywieniowych (dane jakościowe z ankiety oraz 3-dniowy zapis jadłospisów dzieci) poszukiwano zależności pomiędzy zmiennymi środowiskowymi a żywieniowymi (test c 2 ; p<0,05). Porównano także sposób żywienia dzieci w badanych grupach (test t Studenta; p<0,05) i skorelowano ze stanem odżywienia (współczynnik korelacji r Pearsona; p<0,05). Wyniki i ich omówienie W tabeli I przedstawiono charakterystykę badanych dzieci w wieku miesięcy. W grupie z nadmiarem masy ciała, w porównaniu z grupą odniesienia, wyższy odsetek dzieci charakteryzował się urodzeniową masą ciała powyżej 4000 g. Dzieci te częściej zamieszkiwały na wsi, a ich rodzice legitymowali się niższym wykształceniem. Nie stwierdzono jednak zależności istotnych statystycznie pomiędzy stanem odżywienia dzieci z badanych grup a wykształceniem ich rodziców i miejscem zamieszkania. Tabela I. Charakterystyka badanych dzieci w wieku miesięcy (n=291) Table I. Characteristics of studied children aged months (n=291) Lp. Zmienne /Variables Dzieci z nadmiarem masy ciała (n=110) /Children with excessive body mass Dzieci z prawidłową masą ciała (n=181) /Children with normal body mass 1. Wiek dzieci (miesiące) [x±] 23,5±7,0 22,8±6,5 /Age of children (months) 2. Płeć / Gender dziewczynki / girls 44,5% 45,0% chłopcy / boys 55,5% 55,0% 3. Dzieci z masą urodzeniową 14,6% 8,3% >4000 g [%] / Children with birthweight >4000 g 4. Dzieci z masą urodzeniową 4,6% 6,6% <2500 g [%] / Children with birthweight <2500 g 5. BMI z-score 2,3±1,3 0,09±0,5 6. Miejsce zamieszkania / Place of residence miasto / urban area 52,7% 60,7% wieś / rural area 47,3% 39,1% 7. Wykształcenie rodziców /Parents education podstawowe/zawodowe /primary/vocational matka /mother ojciec /father matka /mother ojciec /father 19,3% 33,9% 15,4% 24,7% średnie /secondary 34,8% 30,3% 35,2% 37,4% wyższe /higher 45,9% 35,8% 49,4% 37,9% Na podstawie przeprowadzonych analiz dotyczących sposobu żywienia badanych dzieci w wieku niemowlęcym (spojrzenie retrospektywne) stwierdzono istotne różnice odnośnie do czasu wprowadzania żywności uzupełniającej, w tym produktów zawierających gluten (tab. II). Dzieci z nadmiarem masy ciała istotnie wcześniej otrzymywały posiłki inne, niż mleko modyfikowane, w tym produkty z glutenem kaszki/ kleiki. W aktualnych wzorcach żywieniowych (liczba posiłków, pojadanie, dobór produktów), w tym wartości energetycznej i odżywczej średnich całodziennych racji pokarmowych dzieci z analizowanych grup nie wykazano istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami (tab. II i III). W odniesieniu do zaleceń dotyczących żywienia dzieci w wieku miesięcy
3 850 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): Tabela II. Wzorce żywieniowe badanych dzieci w wieku miesięcy (n=291) Table II. Feeding practices in studied children aged months (n=291) Wiek dzieci /Age of children 0-12 miesięcy życia /0-12 months of life miesięcy życia /13-36 months of life Zmienne /Variables Dzieci z nadmiarem masy ciała (n=110) /Children with excessive body mass Dzieci z prawidłową masą ciała (n=181) /Children with normal body mass Karmienie piersią /Breastfeeding 84,6% 88,5% Wyłączne karmienie piersią co najmniej 6 miesięcy /Exclusive breastfeeding during first 6 11,8% 13,7% months of life Wprowadzanie produktów zawierających gluten * /Introducing foods containing gluten into the diet przed 5. miesiącem / before 5th month 32,7% 17,6% w 5. miesiącu / in the 5th month 13,6% 19,2% w 6. miesiącu / in the 6th month 33,6% 28,0% w 7 9 miesiącu / 7-9 months 14,6% 25,8% w 9 12 miesiącu / 9-12 months 4,6% 8,2% Wprowadzenie mięsa z ryb / Introducing fish into the diet 73,6% 79,7% Karmienie piersią + żywienie uzupełniające /Breastfeeding + complementary feeding 10,0% 7,7% Liczba przystawień w ciągu doby /Number of feedings per day me=3 me=5 w tym w ciągu nocy /including night-time breastfeeding me=2 me=1 Dieta z posiłkami gotowanymi osobno dla dziecka /Nutrition based on meals prepared separately 13,6% 13,2 for the child Dieta z wykorzystaniem gotowych przetworów przeznaczonych dla niemowląt i dzieci /Diet 54,6% 63,7% based on baby foods Dieta stołu rodzinnego /Diet based on home meals 70,0% 59,4% Pojadanie /Snacking 91,8% 87,9% owoce /fruits 82,3% 79,1% chipsy, frytki /chips, fries 6,4% 11,5% kanapki /sandwiches 34,6% 26,4% cukierki, lizaki /candies, lollipops 30,9% 34,1% czekolada, ciasteczka /chocolate, cookies 50,0% 45,1% słodkie desery mleczne (serki, jogurty, budynie) /dairy desserts 68,2% 58,8% chrupki, paluszki /crisps, salty sticks 54,6% 59,9% * c 2 =15,4; p=0,009 Tabela IIIA. Wartość energetyczna i odżywcza średnich całodziennych racji pokarmowych badanych dzieci w wieku miesięcy w odniesieniu do norm. A. Energia i makroskładniki Table IIIA. Energy and nutritional value of average daily food rations of studied children aged months. A. Energy and macronutrients Lp. /No. Wartość energetyczna Składniki odżywcze /Energy value Nutrients Jedn. /Units Dzieci z nadmiarem masy ciała (n=110) /Children with excessive body mass Dzieci z prawidłową masą ciała (n=181) /Children with normal body mass p Normy RDA* 2008 r. /Recommendations from Energia /Energy kcal 1211,2 274,5 1234,1 333,7 n.i. / ns 1000 kj 5076,8 1148,7 5172,9 1398,4 n.i. / ns 2. Białko ogółem /Total protein 42,6 10,8 43,0 13,3 n.i. / ns Tłuszcz ogółem /Total fat g 39,3 11,7 40,7 12,4 n.i. / ns 33 kwasy tłuszczowe nasycone g 15,4 5,5 15,1 6,1 n.i. / ns <10% energii /saturated fatty acids kwasy tłuszczowe jednonienasycone g 13,9 5,1 14,1 5,8 n.i. / ns /monounsaturated fatty acids kwasy tłuszczowe wielonienasycone g 4,4 1,7 4,7 2,0 n.i. / ns 6-10% energii /polyunsaturated fatty acids 4. Cholesterol /Cholesterol mg 164,6 76,3 162,1 80,8 n.i. / ns 5. Węglowodany ogółem /Total carbohydrates g 180,0 46,0 182,9 53,5 n.i. / ns 130 skrobia /starch g 60,4 23,8 61,4 24,0 n.i. / ns sacharoza /sucrose g 43,6 22,4 46,1 26,0 n.i. / ns laktoza /lactose g 19,1 11,1 19,4 12,2 n.i. / ns 6. Błonnik pokarmowy /Fibre g 10,1 3,3 10,6 3,8 n.i. / ns 10-14*** 7. Udział energii /Percent of energy z białka /from protein % 14,3 2,8 14,1 2,3 n.i. / ns z tłuszczu /from fat % 28,8 5,6 29,1 4,6 n.i. / ns 30 z węglowodanów /from carbohydrates % 56,9 6,2 56,8 5,6 n.i. / ns z sacharozy /from sucrose % 14,2 6,0 14,5 5,9 n.i. / ns <10 * RDA Recommended Dietary Allowances (zalecane spożycie) ** AI Adequate Intake (wystarczające spożycie) *** wg standardu medycznego [11]
4 Weker H i wsp. Dlaczego leczenie otyłości u małych dzieci jest problemem? 851 Tabela IIIB. Wartość energetyczna i odżywcza średnich całodziennych racji pokarmowych badanych dzieci w wieku miesięcy w odniesieniu do norm. B. Witaminy Table IIIB. Energy and nutritional value of average daily food rations of studied children aged months. B. Vitamins Lp. /No. Witaminy /Vitamins Jedn. /Units Dzieci z nadmiarem masy ciała (n=110) /Children with excessive body mass Dzieci z prawidłową masą ciała (n=181) /Children with normal body mass p Normy RDA* 2008 r. /Recommendations from 2008 Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach /Fat-soluble vitamins 1. Witamina A /Vitamin A µg 1099,8 702,3 1125,1 739,9 n.i. /ns 400 (AI**) 2. Witamina E /Vitamin E mg 5,3 2,2 6,0 2,3 0,008* 6 (AI**) 3. Witamina D /Vitamin D µg 4,8 4,0 5,2 3,3 n.i. /ns 5 (AI**) /10*** Witaminy rozpuszczalne w wodzie /Water-soluble vitamins 4. Witamina B 1 /Vitamin B 1 mg 0,8 0,3 0,8 0,3 n.i. /ns 0,5 5. Witamina B 2 /Vitamin B 2 mg 1,3 0,5 1,2 0,5 n.i. /ns 0,5 6. Kwas foliowy /Folic acid µg 194,7 197,9 178,5 91,8 n.i. /ns Witamina B 12 /Vitamin B 12 mg 2,4 2,0 2,5 2,1 n.i. /ns 0,9 8. Witamina C /Vitamin C mg 94,2 46,1 100,7 86,6 n.i. /ns Witamina PP /Vitamin PP mg 11,5 4,3 11,9 4,8 n.i. /ns Witamina B6 /Vitamin B6 mg 1,3 0,4 1,3 0,4 n.i. /ns 0,5 * RDA Recommended Dietary Allowances (zalecane spożycie) ** AI Adequate Intake (wystarczające spożycie) *** wg standardu medycznego [11] Tabela IIIC. Wartość energetyczna i odżywcza średnich całodziennych racji pokarmowych badanych dzieci w wieku miesięcy w odniesieniu do norm. C. Składniki mineralne Table IIIC. Energy and nutritional value of average daily food rations of studied children aged months. C. Minerals Lp. /No. Składniki mineralne /Minerals Jedn. /Units Dzieci z nadmiarem masy ciała (n=110) /Children with excessive body mass Dzieci z prawidłową masą ciała (n=181) /Children with normal body mass p Normy RDA* 2008 r. /Recommendations from Wapń /Calcium mg 653,1 240,6 655,7 230,8 n.i. /ns 500 (AI**) / *** 2. Fosfor /Phosphorus mg 738,9 200,9 749,1 231,8 n.i. /ns Magnez /Magnesium mg 160,8 43,3 160,1 51,2 n.i. /ns Żelazo /Iron mg 8,3 2,8 8,8 3,2 n.i. /ns 7 5. Cynk /Zinc mg 6,1 2,1 6,3 2,0 n.i. /ns 3 6. Miedź /Copper mg 0,6 0,2 0,7 0,2 n.i. /ns 0,3 7. Jod /Iodine µg 85,5 35,0 92,8 39,3 n.i. /ns Potas /Potassium mg 1960,4 538,3 1894,6 603,3 n.i. /ns 2400 (AI**) 9. Sód /Sodium mg 1625,3 496,5 1668,5 616,3 n.i. /ns 750 (AI**) * RDA Recommended Dietary Allowances (zalecane spożycie) ** AI Adequate Intake (wystarczające spożycie) *** wg standardu medycznego [11] zwraca uwagę nadmiar białka w ich dietach, podobnie witaminy A, witamin z grupy B i witaminy C w porównaniu z normami żywieniowymi, niedobór witaminy D, błonnika oraz wapnia w porównaniu ze standardem medycznym [10-12]. Na podstawie przeprowadzonych analiz czynnikami ryzyka nadmiaru masy ciała u badanych dzieci wydają się być masa urodzeniowa powyżej 4000 g (w grupie dzieci otyłych 14,6%; w grupie dzieci z prawidłowym stanem odżywienia 8,3%) oraz przedłużony okres karmienia piersią, w tym liczba karmień nocnych (grupa badana me=2; grupa porównawcza me=1). W grupie dzieci z nadmiarem masy 10,0% dzieci było jeszcze karmionych piersią, w grupie porównawczej 7,7%. Dyskusja W badaniach innych autorów wykazano, że zarówno urodzeniowa masa ciała poniżej 2500 g oraz powyżej 4000 g, jak i uwarunkowania rodzinno-środowiskowe, mają znamienny wpływ na stan odżywienia dzieci [13-17]. Udowodniono, że sposób odżywiania kobiety w okresie ciąży związany z przekarmianiem, jak i niedożywieniem, prowadzi do nieprawidłowych przyrostów masy ciała u dziecka. Niedożywienie kobiety w okresie ciąży programuje u dziecka oszczędny metabolizm. W warunkach korzystnych, po urodzeniu, u dzieci tych znamiennie częściej obserwuje się rozwój otyłości. Uważa się, że programowanie metaboliczne determinujące stan odżywienia w wieku dorosłym, odbywa się w określonym przedziale czasowym, do którego zalicza się nie tylko okres prenatalny, ale także
5 852 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(4): okres karmienia naturalnego lub żywienia sztucznego dziecka. Czas wprowadzania żywności uzupełniającej w okresie niemowlęcym jest jednym z czynników prognostycznych otyłości u dzieci w wieku późniejszym [18]. Badania wielu autorów wykazują, że nadmiar białka w diecie małych dzieci jest skorelowany z wyższym BMI, podobnie nadmiar tłuszczu i sacharozy [13, 19-23]. Tylko w jednym badaniu z randomizacją przeprowadzonym w grupach niemowląt żywionych mlekiem modyfikowanym z różną zawartością białka wykazano związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy nadmiernym spożyciem białka a zwiększonym ryzykiem rozwoju otyłości [23]. Dzieci z nadmiarem masy ciała w odniesieniu do dzieci z prawidłową masą ciała częściej były żywione dietą stołu rodzinnego, częściej pojadały między posiłkami, częściej otrzymywały słodkie przekąski (desery mleczne, czekolady, ciastka). Z modeli bezpiecznego żywienia wynika, że oprócz organizacji posiłków, doboru produktów w dietach dzieci oraz zbilansowanej diety, znaczący wpływ na prawidłowe żywienie dziecka mają zachowania i nawyki żywieniowe rodziców [3, 4, 17, 22]. U małego dziecka wzorce żywieniowe kształtują się bardzo wcześnie i w znacznym stopniu zależą od diety stołu rodzinnego. W badaniach przeprowadzonych na przełomie 2011 i 2012 roku w grupie lekarzy pediatrów stwierdzono, że problem nadwagi i otyłości u małego dziecka w dużym stopniu znajduje się poza obszarem ich zainteresowań klinicznych (Barańska M, Weker H: Badanie postaw lekarzy pediatrów wobec problemów związanych z zaburzeniami rozwoju somatycznego u dzieci, Fragment nieopublikowanych badań z 2012 r. Lekarze pediatrzy z POZ; n=184). Zdecydowana większość badanych pediatrów uważa, że nadwaga i otyłość u dzieci wynika z nieprawidłowej postawy rodziców i dziadków w stosunku do żywienia dziecka. Wnioski 1. Identyfikacja czynników mających wpływ na nadmiar masy ciała u małych dzieci jest trudna z uwagi na zmienne pośredniczące między innymi takie, jak zachowania i postawy rodziców oraz lekarzy odpowiedzialnych za opiekę nad dzieckiem i jego żywienie. 2. Dzieci z nadmiarem masy ciała wymagają stałej kontroli stanu odżywienia, a ze strony rodziców/ opiekunów szczególnej uwagi w zakresie postępowania żywieniowego. Piśmiennictwo / References 1. Barlow SE, Trowbridge FL, Klish WJ, et al. Treatment of child and adolescent obesity: reports from pediatricians, pediatric nurse practitioners, and registered dietitians. Pediatrics 2002, 1: Collins CE, Okely AD, Morgan PJ, et al. Parent diet modification, child activity, or both in obese children: an RCT. Pediatrics 2011, 4: Oblacińska A, Mikiel-Kostyra K, Jodkowska M (red). Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi w wieku 0-5 lat. Rola i zadania lekarza oraz pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. IMD, Warszawa 2011: Weker H, Barańska M. Models of safe nutrition of children and adolescents as a basis for prevention of obesity. Med Wieku Rozwoj 2011, 3: Stettler N, Iotova V. Early growth patterns and long-term obesity risk. Curr Opin Clin Nutr Metab Care 2010, 3: Mazur A, Matusik P. Czynniki genetyczne wpływające na rozwój otyłości u dzieci. Standardy Medyczne Pediatria 2010, 3: Collins CE, Warren J, Neve M, et al. Measuring effectiveness of dietetic interventions in child obesity: a systematic review of randomized trials. Arch Pediatr Adolesc Med 2006, 9: Dehghan M, Akhtar-Danesh N, Merchant AT. Childhood obesity, prevalence and prevention. Nutr J 2005, 4: Spear BA, Barlow SE, Ervin C, et al. Recommendations for treatment of child and adolescent overweight and obesity. Pediatrics 2007, 120 Suppl 4: S Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B (red). Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL, Warszawa Dobrzańska A, Czerwionka-Szaflarska M, Kunachowicz H i wsp. Zalecenia dotyczące żywienia dzieci zdrowych w wieku 1-3 lata (13-36 miesięcy) opracowane przez zespół ekspertów powołany przez konsultanta krajowego ds. pediatrii. Pediatr Pol 2008, 1: Weker H, Barańska M, Dyląg H, et al. Analysis of nutrition of children aged months in Poland a nation-wide study. Med Wieku Rozwoj 2011, 3: Gehling RK, Magarey AM, Daniels LA. Food-based recommendations to reduce fat intake: an evidence-based approach to the development of a family-focused child weight management programme. J Paediatr Child Health 2005, 3: Taveras EM, Rifas-Shiman SL, Belfort MB, et al. Weight status in the first 6 months of life and obesity at 3 years of age. Pediatrics 2009, 4: Nader PR, O Brien M, Houts R, et al. Identifying risk of obesity in early childhood. Pediatrics 2006, 3: Weker H. Badanie nad powiązaniem czynnika żywieniowego z otyłością prostą u dzieci. Med Wieku Rozwoj 2006, 1: Ritchie LD, Welk G, Styne D, et al. Family environment and pediatric overweight: what is a parent to do? J Am Diet Assoc 2005, 5: S70-79.
6 Weker H i wsp. Dlaczego leczenie otyłości u małych dzieci jest problemem? Parsons TJ, Power C, Logan S, et al. Childhood predictors of adult obesity: a systematic review. Int J Obes Relat Metab Disord 1999, 8: S Koletzko B, von Kries R, Closa R, et al. Lower protein in infant formula is associated with lower weight up to age 2 y: a randomized clinical trial. Am J Clin Nutr 2009, 6: Morgan J. Nutrition for toddlers: the foundation for good health 1. toddlers nutritional needs: what are they and are they being met? J Fam Health Care 2005, 2: Morgan J. Nutrition for toddlers: the foundation for good health 2. Current problems and ways to overcome them. J Fam Health Care 2005, 3: Parks EP, Kumanyika S, Stettler N. Practical application of the nutrition recommendations for the prevention and treatment of obesity in pediatric primary care. Pediatr Ann 2010, 3: Socha P, Grote V, Gruszfeld D, et al. Milk protein intake, the metabolic endocrine response, and growth in infancy: data from a randomized clinical trial. Am J Clin Nutr 2011, 6: S1776-S1784.
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoNormy żywienia zdrowych dzieci w 1 3. roku życia stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów
Normy żywienia zdrowych dzieci w 1 3. roku życia stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów Część II Omówienie poszczególnych składników odżywczych Nutritional guidelines for healthy children aged 1 3 years Polish
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI SPRZYJAJĄCE EFEKTYWNEMU POSTĘPOWANIU ŻYWIENIOWEMU U DZIECI W WIEKU PRZEDPOKWITANIOWYM Z OTYŁOŚCIĄ PROSTĄ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 658 665 Halina Weker, Hanna Dyląg, Marta Barańska 1), Witold Klemarczyk, Agnieszka Riahi, Joanna Gajewska 2), Małgorzata Strucińska, Małgorzata Więch CZYNNIKI
Bardziej szczegółowoWaldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 285 290 Waldemar Żyngiel, Magdalena Trzuskowska OCENA WARTOŚCI ODŻYWCZEJ I KALORYCZNEJ JADŁOSPISU DLA DOROSŁYCH Z CUKRZYCĄ TYPU II PROPONOWANEGO W JEDNEJ Z PORADNI
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoWarszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013
Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa, III Kongres Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego, 12 października 2013 Nieskuteczna
Bardziej szczegółowoPROFIL SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W DIETACH MAŁYCH DZIECI PIJĄCYCH I NIEPIJĄCYCH MLEKO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 254 264 Halina Weker 1,2, Marta Barańska 3, Hanna Dyląg 1, Agnieszka Riahi 1,Małgorzata Więch 1, Małgorzata Strucińska 1, Patrycja Kurpińska 1, Grażyna Rowicka
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 610 614 Anna Harton, Joanna Myszkowska-Ryciak OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTEK SZKOŁY GŁÓWNEJ GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE Katedra Dietetyki Wydziału
Bardziej szczegółowoZaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości ocena spożycia energii i wybranych składników pokarmowych
652 Probl Hig Epidemiol 2011, 92(3): 652-656 Zaburzenia stanu odżywienia dzieci kończących szkołę podstawową w Łodzi a jakość kości ocena spożycia energii i wybranych składników pokarmowych Disorders of
Bardziej szczegółowoPiotr Socha. Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014
Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014 Zdjęcie Holenderki Zima 1944/45 2414 urodzonych w
Bardziej szczegółowoAnaliza wartości energetycznej i odżywczej diet dzieci w wieku miesięcy badanie ogólnopolskie
116 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(1): 116-121 Analiza wartości energetycznej i odżywczej diet dzieci w wieku 13-36 miesięcy badanie ogólnopolskie Analysis of energy and nutritional value of diets of Polish
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 711 717 Halina Weker 1, 3, Małgorzata Więch 1, Marta Barańska 2, Hanna Wilska 3 ANALIZA ZMIAN W PROFILU SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W GOTOWEJ ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 412 417 Witold Kozirok, Beata Mroczkowska ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC I. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH
Bardziej szczegółowoodżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I
Niedźwiedzka-Stadnik Probl Hig Epidemiol 2013, M i wsp. 94(4): Zawartość 773-779składników odżywczych w dietach wybranej subpopulacji lekarzy. Część I 773 Zawartość składników odżywczych w dietach wybranej
Bardziej szczegółowoSTOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVI, 2013, 2, str. 171 177 Elżbieta Głodek, Marian Gil STOPIEŃ REALIZACJI NORM ŻYWIENIOWYCH U KOBIET O RÓŻNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA WAGOWO-WZROSTOWEGO Katedra Przetwórstwa i Towaroznawstwa
Bardziej szczegółowoSkładniki odżywcze o właściwościach immunomodulacyjnych w dietach dzieci w wieku miesięcy ich znaczenie i źródła
474 Probl Hig Epidemiol 2013, 94(3): 474-478 Składniki odżywcze o właściwościach immunomodulacyjnych w dietach dzieci w wieku 13-36 miesięcy ich znaczenie i źródła Dietary factors influencing immune system
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoPokarmy uzupełniające. Kiedy? Jakie? Dlaczego? Prof. dr hab. med. Hanna Szajewska Warszawski Uniwersytet Medyczny
Pokarmy uzupełniające. Kiedy? Jakie? Dlaczego? Prof. dr hab. med. Hanna Szajewska Warszawski Uniwersytet Medyczny WPROWADZENIE Żywienie niemowląt, a zwłaszcza odpowiedź na pytania: co? kiedy? jak? budzi
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 173 179 OCENA SPOŻYCIA KWASÓW TŁUSZCZOWYCH I CHOLESTEROLU W WYBRANEJ GRUPIE STUDENTÓW EVALUATION OF FATTY ACIDS AND CHOLESTEROL INTAKE BY A GROUP OF STUDENTS Agata Wawrzyniak,
Bardziej szczegółowoSkładniki odżywcze w diecie kobiet karmiących piersią z województwa śląskiego
Mojska Probl Hig H Epidemiol i wsp. Składniki 2014, odżywcze 95(2): 325-330 w diecie kobiet karmiących piersią z województwa śląskiego 325 Składniki odżywcze w diecie kobiet karmiących piersią z województwa
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 240-244 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA OSÓB W WIEKU 60-74 LAT. BADANIE WOBASZ Zakład Epidemiologii, Prewencji Chorób Układu Krążenia
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowoNORMY ŻYWIENIA ZDROWYCH DZIECI W 1 3. ROKU ŻYCIA STANOWISKO POLSKIEJ GRUPY EKSPERTÓW. CZĘŚĆ II OMÓWIENIE POSZCZEGÓLNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
94 Developmental Period Medicine, 2013, XVII, 1 IMiD, Wydawnictwo Aluna Grupa ekspertów: Anna Dobrzańska, Jadwiga Charzewska, Halina Weker, Piotr Socha, Hanna Mojska, Janusz Książyk, Danuta Gajewska, Hanna
Bardziej szczegółowoZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 363-370 MARLENA PIEKUT, JUSTYNA ZWIERZYK ZASPOKOJENIE POTRZEB ŻYWIENIOWYCH W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH REPREZENTUJĄCYCH RÓŻNE FAZY CYKLU ROZWOJU RODZINY FULFILLING NUTRITION NEEDS
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA DIETY KOBIET W WIEKU ROZRODCZYM ZAMIESZKAŁYCH NA TERENIE POLSKI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 252-256 Anna Waśkiewicz, Elżbieta Sygnowska WARTOŚĆ ODŻYWCZA DIETY KOBIET W WIEKU ROZRODCZYM ZAMIESZKAŁYCH NA TERENIE POLSKI Zakład Epidemiologii, Prewencji
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka Ćwiczenie nr 4 Temat: Normy żywienia 1. Badania stosowane
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
Rocz Panstw Zakl Hig 2012, 63, Nr 4, 469-475 OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ MIASTA BIAŁEGOSTOKU O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA ASSESSMENT OF DIETARY INTAKE OF LOWER SECONDARY SCHOOL
Bardziej szczegółowoNormy żywienia zdrowych dzieci w 1 3. roku życia stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów
Normy żywienia zdrowych dzieci w 1 3. roku życia stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów Część I Zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze Nutritional guidelines for healthy children aged 1 3 years Polish
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoŻYWNOŚĆ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI AKTUALNE SPOJRZENIE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 215, 3, str. 55 556 Halina Weker 1), Małgorzata Więch 1), Hanna Wilska 2), Marta Barańska 3) ŻYWNOŚĆ DLA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI AKTUALNE SPOJRZENIE 1) Zakład Żywienia,
Bardziej szczegółowoWARZYWA I OWOCE ŹRÓDŁEM WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE STUDENTEK DIETETYKI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 2, str. 145 151 Alicja Kucharska, Natalia Oleksiak, Beata Sińska, Magdalena Zegan, Ewa Michota-Katulska WARZYWA I OWOCE ŹRÓDŁEM WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowoOCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA
ROCZN. PZH 2008, 59, NR 3, 343-349 LUCYNA OSTROWSKA, EWA STEFAŃSKA, DANUTA CZAPSKA, JAN KARCZEWSKI OCENA DIETY REDUKUJĄCEJ STOSOWANEJ PRZEZ OTYŁE KOBIETY W TRAKCIE LECZENIA NADMIERNEJ MASY CIAŁA ASSESSMENT
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIETY ORAZ SPOŻYCIE MAKROSKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ OTYŁE I NORMOSTENICZNE DZIECI UCZĘSZCZAJĄCE DO PRZEDSZKOLA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 747 753 Agnieszka Starbała, Sa eed Bawa, Magdalena Wojciechowska, Halina Weker WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIETY ORAZ SPOŻYCIE MAKROSKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ OTYŁE
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA LICEALISTÓW Z OLEŚNICY
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 598 603 Bożena Regulska-Ilow, Rafał Ilow, Dorota Sarzała-Kruk, Jadwiga Biernat OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA LICEALISTÓW Z OLEŚNICY Katedra i Zakład Bromatologii i
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 2, 181-185 ZAWARTOŚĆ ENERGII I WYBRANYCH SKŁADNIKÓW W RACJACH POKARMOWYCH PRZEDSZKOLI Z REJONU WARSZAWSKIEGO ENERGY AND SELECTED NUTRIENTS CONTENT IN PRE-SCHOOL CHILDREN DIET OF
Bardziej szczegółowoNORMY ŻYWIENIA INSTYTUTU ŻYWNOSCI I ŻYWIENIA W WARSZAWIE
Załącznik nr 6 do SIWZ Znak sprawy: 13/IK/13pn/07 NORMY ŻYWIENIA INSTYTUTU ŻYWNOSCI I ŻYWIENIA W WARSZAWIE źródło: www.izz.waw.pl/wwzz/normy.html I. ENERGIA Tabela 1. Normy na energię dla niemowląt i dzieci
Bardziej szczegółowoPatologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży. Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka
Patologia problemów żywieniowych u dzieci i młodzieży Witold Klemarczyk Zakład Żywienia Instytut Matki i Dziecka Prawidłowe odżywianie to dostarczenia odpowiedniej ilości materiału energetycznego i budulcowego
Bardziej szczegółowoOcena sposobu żywienia kobiet z poronieniem samoistnym
94 Probl Hig Epidemiol 2011, 92(1): 94-98 Ocena sposobu żywienia kobiet z poronieniem samoistnym Estimation of nutrition of women with miscarriage Wioleta J. Charkiewicz 1/, Maria H. Borawska 1/, Tadeusz
Bardziej szczegółowoZaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PONIEMOWLĘCYM Z TRÓJMIASTA I OKOLIC II. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH PRZEZNACZONYCH DLA MAŁYCH DZIECI
BROAT. CHE. TOSYOL. XLVIII, 2015, 3, str. 418 422 Witold ozirok, Beata roczkowska ŻYWIENIE DZIECI W WIEU PONIEOWLĘCY Z TRÓJIASTA I OOLIC II. CZĘSTOŚĆ SPOŻYCIA WYBRANYCH PRODUTÓW SPOŻYWCZYCH PRZEZNACZONYCH
Bardziej szczegółowoWIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY
ROCZN. PZH 2010, 61, Nr 4, 379-383 WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW DZIECI PRZEDSZKOLNYCH Z NOWEGO SĄCZA I OKOLIC. 4. ROLA SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH I BILANSOWANIE DIETY NUTRITIONAL KNOWLEDGE OF PARENTS OF PRESCHOOL
Bardziej szczegółowoŻywienie, które wspomaga rozwój mózgu
Żywienie, które wspomaga rozwój mózgu Enfamil Premium - formuła, dla której potwierdzono w badaniach korzystny wpływ na parametry rozwoju OUN* Rozwój dziecka przebiega w czterech obszarach * W porównaniu
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ Kierunek studiów: Dietetyka Poziom : studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoOCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH WARSZAWSKICH STOWARZYSZENIACH SPOŁECZNYCH CZ. III.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 2, str. 117 122 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska OCENA ILOŚCIOWA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH I WITAMIN W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH W WYBRANYCH
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 1, str. 89 94 Katarzyna Cieloszczyk, Małgorzata E. Zujko, Anna Witkowska OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA PACJENTÓW Z CUKRZYCĄ TYPU 2 Zakład Technologii i Towaroznawstwa Żywności
Bardziej szczegółowoPlan żywieniowy: TYDZIEŃ 3 - SZKOŁA CHRZANÓW
Plan żywieniowy: TYDZIEŃ 3 - SZKOŁA CHRZANÓW Ile dni: 5 Termin rozpoczęcia: 2017-01-16 Posiłki: 1. obiad Przypisana grupa żywieniowa: Norma na energię dla podanej grupy: Wybrane posiłki mają zapewnić %
Bardziej szczegółowoOCENA JADŁOSPISÓW PRZEDSZKOLNYCH OFEROWANYCH PRZEZ KUCHNIE WŁASNE I FIRMY CATERINGOWE NA TERENIE POWIATU LESZCZYŃSKIEGO
ROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 521 525 Dominik Kmiecik, eata Poślednik, Katarzyna Waszkowiak, Joanna Kobus-Cisowska, Anna Jędrusek-Golińska OCENA JADŁOSPISÓW PRZEDSZKOLNYCH OFEROWANYCH PRZEZ
Bardziej szczegółowoGDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie)
1. Czym jest GDA? GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie zostały wyznaczone przez naukowców dla przeciętnego
Bardziej szczegółowoparametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL,
1. STRESZCZENIE W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na zaburzenia psychiczne, między innymi takie jak depresja i schizofrenia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że choroby te
Bardziej szczegółowoIII. Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-36 miesięcy w Polsce badania ogólnopolskie
I. Wprowadzenie W Polsce dotychczas nie przeprowadzono kompleksowej oceny sposobu żywienia dzieci w wieku 1-3 lata na reprezentatywnej próbie. Wyniki pojedynczych badań z różnych ośrodków prowadzonych
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola
3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9
Bardziej szczegółowoWzory żywienia niemowląt i małych dzieci - badanie ogólnopolskie
Wzory żywienia niemowląt i małych dzieci - badanie ogólnopolskie Dietary patterns of infants and children aged 13-36 months - nation-wide study Halina Weker 1,2, Marta Barańska 3, Agnieszka Riahi 1, Małgorzata
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Nauki o Żywności i Żywieniu Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2009 Tom 3 Zeszyt 4 HALINA WEKER 1,2,
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM A ICH ZDROWIE
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWIENIU CZŁOWIEKA I KONSUMPCJI SGGW POLSKIE TOWARZYSTWO NAUK ŻYWIENIOWYCH ŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM A ICH ZDROWIE dr hab. Jadwiga Hamułka, prof. SGGW dr hab. Anna Kołłajtis-Dołowy
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY LICEALNEJ Z BURSY SZKOLNEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 398-403 Renata Markiewicz-Żukowska, Katarzyna Mystkowska 1), Wioleta J. Omeljaniuk, Maria H. Borawska WARTOŚĆ ODŻYWCZA CAŁODZIENNYCH RACJI POKARMOWYCH MŁODZIEŻY
Bardziej szczegółowoBłędy w żywieniu niemowląt i małych dzieci - czy są to już zaburzenia karmienia?
Błędy w żywieniu niemowląt i małych dzieci - czy są to już zaburzenia karmienia? Piotr Socha, Anna Stolarczyk, Anna Rybak Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Instytucie
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /...
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.6.2017 r. C(2017) 3664 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE) /... uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
Bardziej szczegółowoZMIANY ODŻYWIANIA SIĘ KOBIET W CZASIE CIĄŻY
Agnieszka Palka, Kamil Rzeźnikowski Akademia Morska w Gdyni ZMIANY ODŻYWIANIA SIĘ KOBIET W CZASIE CIĄŻY Dieta kobiety ciężarnej jest istotnym czynnikiem wpływającym na zdrowie zarówno matki, jak i dziecka.
Bardziej szczegółowoPOZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY MODEL ŻYWIENIA*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 615 619 Izabela Bolesławska, Juliusz Przysławski, Marian Grzymisławski 1) POZIOM SPOŻYCIA SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W GRUPIE KOBIET STOSUJĄCYCH TRADYCYJNY I OPTYMALNY
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)
140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.
Bardziej szczegółowoWYBRANE NORMY ŻYWIENIA
WYBRANE NORMY ŻYWIENIA DLA POPULACJI POLSKIEJ WEDŁUG INSTYTUTU ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA ENERGIA TAB. 1 NORMY NA ENERGIĘ DLA DZIECI I MŁODZIEŻY, USTALONE NA POZIOMIE ZAPOTRZEBOWANIA ENERGETYCZNEGO GRUPY (EER).
Bardziej szczegółowoOcena żywienia dzieci pozostających na diecie laktoowowegetariańskiej w przedszkolu
INNE PRACE OTHER PAPERS PRACA ORYGINALNA ORIGINAL PAPER Borgis Nowa Pediatr 2016; 20(1): 26-30 *Maria Dymkowska-Malesa 1, Agnieszka Szparaga 2 Ocena żywienia dzieci pozostających na diecie laktoowowegetariańskiej
Bardziej szczegółowoOcena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym
Probl Sochacka-Tatara Hig Epidemiol E, Jacek 8, R, Sowa 89(3): A, 389-394 Musiał A. Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym 389 Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym Assessment
Bardziej szczegółowoOCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z AUGUSTOWA (WOJ. PODLASKIE) W OPARCIU O PODAŻ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 332 336 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Ewa Granacka, Jan Karczewski OCENA ŻYWIENIA MŁODZIEŻY DWÓCH TYPÓW SZKÓŁ LICEALNYCH Z
Bardziej szczegółowoROLA SUPLEMENTACJI W UZUPEŁNIANIU NIEDOBORÓW WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE POLAKÓW, OBJĘTYCH BADANIEM WOBASZ**
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 28, 3, str. 34 Elżbieta Sygnowska, Anna Waśkiewicz* ROLA SUPLEMENTACJI W UZUPEŁNIANIU NIEDOBORÓW WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W DIECIE POLAKÓW, OBJĘTYCH BADANIEM WOBASZ**
Bardziej szczegółowoAleksandra Kołota, Dominika Głąbska, Dariusz Włodarek
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 376 381 Aleksandra Kołota, Dominika Głąbska, Dariusz Włodarek OCENA WARTOŚCI ENERGETYCZNEJ I ODŻYWCZEJ JADŁOSPISÓW STARSZYCH KOBIET MIESZKAJĄCYCH W ZAKŁADZIE
Bardziej szczegółowoOCENA POBRANIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI Z CRP PENSJONARIUSZEK DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 576 580 Zbigniew Marzec 1, Maria Łukasiewicz 2, Agnieszka Marzec 3, Lucyna Wyszogrodzka-Koma 1 OCENA POBRANIA WYBRANYCH SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI Z CRP PENSJONARIUSZEK
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH KOBIET O PRAWIDŁOWEJ MASIE CIAŁA ORAZ Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 2, str. 127 133 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Małgorzata Kardasz Milena Kozioł OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2)
Dz.U.07.137.967 2010.01.22 zm. Dz.U.2010.9.63 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) (Dz. U. z dnia 31 lipca 2007 r.) Na
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ENERGETYCZNA I ZAWARTOŚĆ PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH W DIETACH 2 I 3-LETNICH DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ŻŁOBKÓW W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 380-384 Barbara Smorczewska-Czupryńska, Jolanta Ustymowicz-Farbiszewska, Beata Rygorczuk, Joanna Maksymowicz-Jaroszuk, Jan Karczewski WARTOŚĆ ENERGETYCZNA I
Bardziej szczegółowoANALIZA SPOŻYCIA WYBRANYCH MONO- I DWUCUKRÓW W GRUPIE MŁODYCH KOBIET
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 593 597 Joanna Myszkowska-Ryciak, Anna Harton, Danuta Gajewska ANALIZA SPOŻYCIA WYBRANYCH MONO- I DWUCUKRÓW W GRUPIE MŁODYCH KOBIET Katedra Dietetyki, Wydział
Bardziej szczegółowoUDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIII, 2010, 1, str. 51 59 Jadwiga Hamułka, Agata Wawrzyniak, Ewa Starzak-Jankowska UDZIAŁ SUPLEMENTÓW W SPOŻYCIU SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Zakład Oceny
Bardziej szczegółowoRafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1)
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XL, 2007, 3, str. 293 298 Rafał Ilow, Bożena Regulska-Ilow, Jadwiga Biernat, Alicja Kowalisko 1) OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA WYBRANYCH GRUP POPULACJI DOLNOŚLA SKIEJ 50-LATKOWIE Katedra
Bardziej szczegółowoDuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
Bardziej szczegółowoZajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe
Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W TŁUSZCZACH W DZIENNEJ RACJI POKARMOWEJ OSÓB Z NYSY I OKOLIC
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 692 698 Elżbieta Grochowska-Niedworok 1, Marta Misiarz 1, Joanna Wyka 1,2, Ewa Malczyk 1,Beata Całyniuk 1, Aleksandra Mamala 1 ZAWARTOŚĆ WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH
Bardziej szczegółowoAgnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 4, str. 987 991 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska WARTOŚĆ ENERGETYCZNA ORAZ ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoW SPÓŁCZESNE PROBLEM Y ŻYW IENIA DZIECI SZKOLNYCH W POLSCE
ŻYWNOŚĆ 3(28) Siipl., 2001 ANNA GRONOW SKA-SENGER W SPÓŁCZESNE PROBLEM Y ŻYW IENIA DZIECI SZKOLNYCH W POLSCE Streszczenie W artykule przedstawiono główne problemy żywienia dzieci szkolnych w Polsce na
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY ZDROWIA W BIAŁYMSTOKU
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 704 708 Katarzyna Socha, Maria H. Borawska, Renata Markiewicz, Wioleta J. Charkiewicz 1) OCENA SPOSOBU ODŻYWIANIA STUDENTEK WYŻSZEJ SZKOŁY KOSMETOLOGII I OCHRONY
Bardziej szczegółowoPaździernik miesiąc walki z otyłością
Warszawa, 26.09.2017 Informacja prasowa Październik miesiąc walki z otyłością W październiku obchodzone są aż 2 dni poświęcone zagadnieniu otyłości: Światowy Dzień Otyłości i Światowy Dzień Walki z Otyłością.
Bardziej szczegółowoZASADY ŻYWIENIA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI
ZASADY ŻYWIENIA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI Optymalnym i fizjologicznym sposobem żywienia niemowląt jest karmienie piersią. Pokarm kobiecy wytwarzany w wystarczających ilościach przez zdrową matkę w pełni
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI TRADYCYJNEJ.
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 236 240 Barbara Ratkovska, Krystyna Iwanow, Agata Gorczakowska, Beata Przygoda, Anna Wojtasik, Hanna Kunachowicz WARTOŚĆ ODŻYWCZA WYBRANYCH PRODUKTÓW ŻYWNOŚCI
Bardziej szczegółowoOcena sposobu żywienia kobiet uczestniczących w zajęciach fitness na tle aktualnych zaleceń żywieniowych
Samolińska Probl Hig Epidemiol W, Kiczorowska 2014, B. 95(2): Ocena 339-345 sposobu żywienia kobiet uczestniczących w zajęciach fitness... 339 Ocena sposobu żywienia kobiet uczestniczących w zajęciach
Bardziej szczegółowoUzasadnienie opracowania zaleceń.
ZALECENIA DOTYCZĄCE ŻYWIENIA DZIECI ZDROWYCH W WIEKU 1-3 LATA (13 36 MIESIĘCY), OPRACOWANE PRZEZ ZESPÓŁ EKSPERTÓW POWOŁANY PRZEZ KONSULTANTA KRAJOWEGO DS. PEDIATRII. Skład Zespołu: 1. doc. dr hab. n. med.
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoOcena zawartości witamin i składników mineralnych w całodziennej racji pokarmowej uczniów V i VI klas wybranych warszawskich szkół podstawowych
408 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(2): 408-413 Ocena zawartości witamin i składników mineralnych w całodziennej racji pokarmowej uczniów V i VI klas wybranych warszawskich szkół podstawowych Assessment of
Bardziej szczegółowoŻywność, żywienie, zdrowie
Żywność, żywienie, zdrowie est modus in rebus Roman Cichon CM UMK 2013 ŻYWNOŚĆ BEZPIECZNA pod względem higienicznym, UMOŻLIWIAJĄCA dostarczanie potrzebnych składników odżywczych, UMOŻLIWIAJĄCA prawidłowe
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Żywienie dzieci i młodzieży Cykl:2015/2018 r.a. 2017/2018. Rok 3, semestr II
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Żywienie dzieci i młodzieży Cykl:2015/2018 r.a. 2017/2018 Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 140 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 140 SECTIO D 2004 Katedra i Zakład Bromatologii Akademii Medycznej w Poznaniu Department of Food and Human Nutrition,
Bardziej szczegółowoSPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
Bardziej szczegółowoKategoria żywności, środek spożywczy lub składnik żywności. Warunki dla stosowania oświadczenia
Kategoria, WITAMINY VITAMINS 1 Wiatminy ogólnie Vitamins, in general - witaminy pomagają w rozwoju wszystkich struktur organizmu; - witaminy pomagają zachować silny organizm; - witaminy są niezbędne dla
Bardziej szczegółowoOcena spożycia wybranych witamin i składników mineralnych w przedszkolnych racjach pokarmowych dzieci z terenu Koszalina
Borgis Ocena spożycia wybranych witamin i składników mineralnych w przedszkolnych racjach pokarmowych dzieci z terenu Koszalina *Maria Dymkowska-Malesa 1, Agnieszka Szparaga 2 1 Katedra Procesów i Urządzeń
Bardziej szczegółowoZDROWO JEM. Mamo! Tato! - ZDROWO ROSNE!
Mamo! Tato! To od Was zależy, co znajdzie się na moim talerzu, a potem - w brzuszku. Wybierajcie mądrze i nauczcie mnie jeść zdrowe oraz smaczne produkty. Tę naukę musimy zacząć już teraz. Kolorowanka
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 327-332 JOANNA WYKA, ALICJA ŻECHAŁKO-CZAJKOWSKA OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA STUDENTÓW I ROKU AKADEMII ROLNICZEJ WE WROCŁAWIU ASSESING THE FOOD INTAKE IN FIRST YEAR STUDENTS OF AGRICULTURAL
Bardziej szczegółowoWIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE NADWAGI I OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 680 684 Joanna Wyka 1,2, Elżbieta Grochowska - Niedworok 1, Ewa Malczyk 1, Marta Misiarz 1, Karolina Hołyńska 1 WIEDZA ŻYWIENIOWA RODZICÓW ORAZ WYSTĘPOWANIE NADWAGI
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoWarszawa, 22.10.2010r. Katarzyna Stoś. Instytut Żywności i Żywienia
Warszawa, 22.10.2010r. Katarzyna Stoś Instytut Żywności i Żywienia 1. Suplementy diety- źródło składników o działaniu fizjologicznym, częstość stosowania 2. Zasadność suplementacji 3. 4. 5. Poziomy witamin
Bardziej szczegółowo