Parlamentarne procedury legislacyjne Projekt Phare PL , EuropeAid/113506/D/SV/PL

Transkrypt

1 Parlamentarne procedury legislacyjne Projekt Phare PL , EuropeAid/113506/D/SV/PL realizowany przez konsorcjum z udziałem ECO European Consultants Organisation (Bruksela) EFICOM - European and Financial Communications (Warszawa) oraz Kancelaria Prawna Hogan & Hartson (Warszawa) Zamówienie Nr 071 System znakowania wyrobów z metali szlachetnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej ralizowane na rzecz Biura Kancelarii Sejmu Opinię prawną przygotował Helmut Neudorfer w imieniu ECO sierpień Prawo UE W roku 1993 Komisja przedstawiła propozycję Dyrektywy w sprawie wyrobów z metali szlachetnych. W roku 1994 propozycja ta została zastąpiona zmienioną propozycją, której celem było zapewnienie swobodnego przepływu wyrobów z metali szlachetnych na terenie wspólnego rynku poprzez ujednolicenie prawodawstwa państw członkowskich w zakresie znakowania metali szlachetnych, pod względem ich autentyczności (Echtheitskennzeichnung) oraz odpowiedzialności za wyrób (Verantwortlichkeitskennzeichnung). Różnice te powodowały istnienie barier, które ograniczały swobodną wymianę handlową w ramach wspólnego rynku. W wyniku tego, powstały również problemy, jeżeli chodzi o ochronę konsumentów oraz możliwości ekonomiczne przedsiębiorstw. Propozycja Dyrektywy określa procedurę znakowania artykułów wykonanych z metali szlachetnych oraz procedurę certyfikacji. Obejmuje ona wyroby wykonane z metali szlachetnych, takich jak: złoto, platyna, pallad oraz srebro i dotyczy następujących aspektów: Określenie próby (Feingehaltsangabe) musi być zgodne z faktyczną zawartością metalu szlachetnego. Przy produkcji wyrobów z metali szlachetnych tylko niektóre oznaczenia próby mogą zostać wykorzystane w celu zapewnienie przejrzystości na wspólnym rynku oraz zminimalizowana zagrożenia wprowadzenia konsumentów w błąd. Wzięto również pod uwagę techniczne aspekty produkcji. Postanowień Dyrektywy nie stosuje się do artykułów delikatnych, małych lub półproduktów wytwarzanych ręcznie. Zalecane jest oznaczenie artykułów z podaniem informacji odnośnie próby i odpowiedzialności za produkt. 1

2 Dyrektywa obejmuje postanowienia regulujące określenie próby gotowych wyrobów oraz półproduktów z metali szlachetnych, które są przeznaczone na sprzedaż konsumentom końcowym. Ponadto, Dyrektywa obejmuje postanowienia odnośnie: - wymagań, które muszą być przestrzegane na etapie produkcji oraz przed wprowadzeniem na wspólny rynek, - procedur oceny zgodności (Konformitätsbewertungsverfahren), - regulacji odnośnie umieszczania i treści pieczęci, - różnych sposobów określenia próby. Wyroby z metali szlachetnych, przed wprowadzeniem na wspólny rynek, muszą być opatrzone pieczęcią z określeniem próby (Feingehaltsstempel). Pieczęć ta jest potwierdzeniem, że dany wyrób spełnia wymagania zawarte w propozycji Dyrektywy. Ponadto, każdy wyrób musi być opatrzony znakiem pieczęci (Verantwortlichkeitsstempel) wraz z literą E, która informuje o producencie, a konkretnie o miejscu przeprowadzenia kontroli. Propozycja Dyrektywy uwzględnia przyjęcie prób najczęściej używanych w państwach członkowskich. - dla złota: 375, 585, 750, 916, 999 części tysięcznej stopu - dla platyny: 850, 900, 950, 999 części tysięcznej stopu - dla palladu: 500, 950, 999 części tysięcznej stopu - dla srebra: 800, 835, 925, 999 części tysięcznej stopu. Państwa członkowskie nie powinny nakładać zakazów, ograniczeń ani przeszkód, jeżeli chodzi o sposób umieszczania znaku próby na wyrobach z metali szlachetnych, o ile są one zgodne z przyjętymi kryteriami odnośnie umieszczania znaku pieczęci. Jak dotąd, negocjacje w sprawie propozycji Dyrektywy nie zostały zakończone i nie osiągnięto jeszcze wspólnego stanowiska. Istnieje również zmieniona wersja propozycji Dyrektywy z dnia 22 kwietnia 1996, która jeszcze nie została opublikowana. 2. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości odnośnie oznaczania pieczęcią artykułów z metali szlachetnych i art. 28 Traktatu WE Problem największej wagi w dziedzinie wyrobów z metali szlachetnych wynika z faktu, że są one oznaczane pieczęcią krajową i że istnieją rozbieżności jeżeli chodzi o minimalną próbę (Mindestfeingehalt) oraz zawartość niklu (Nickelgehalt) w wyrobie, ponieważ nie istnieją normy europejskie regulujące te kwestie, lecz leżą one w gestii państw członkowskich. W związku z powszechnym stosowaniem systemu znakowania pieczęcią, powstały problemy jeżeli chodzi o wzajemne uznawanie oraz wprowadzanie do obrotu wyrobów z metali szlachetnych. Pieczęć stosowana jest w celu potwierdzenia zgodności produktu pod względem próby oraz zawartości niklu. W myśl art. 28 Traktatu WE, ograniczenia ilościowe w imporcie oraz środki o skutku równoważnym są zakazane między państwami członkowskimi. 2

3 Zgodnie z zasadą wzajemnego uznawania, jak wynika z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości odnośnie stosowania art. 28 oraz 30 Traktatu WE, państwo członkowskie nie może zakazać sprzedaży żadnego produktu na swoim terytorium, o ile produkt ten został wytworzony zgodnie z prawem i/lub został umieszczony na wspólnym rynku w innym państwie członkowskim, nawet jeżeli artykuł ten został wytworzony zgodnie z innymi uregulowaniami technicznymi lub jakościowymi, niż te które stosuje się do produktów krajowych. Państwa członkowskie mogą odstąpić od stosowania tej zasady, jedynie w wyjątkowych przypadkach i podjąć środki, które uniemożliwią lub ograniczą dostęp danego wyrobu do krajowego rynku. W Houtvipper i Woppertsan Europejski Trybunał sprawiedliwości orzekł, że obowiązek oznaczania pieczęcią wyrobów w państwie członkowskim, do którego zostały one wprowadzone, stanowi również utrudnienie oraz podnosi koszty importu, jeżeli wyroby te pochodzą z innego państwa członkowskiego, w którym zostały wprowadzone do obrotu zgodnie z prawem i zostały odpowiednio dostosowane do uregulowań prawnych obowiązujących w tym państwie członkowskim. Takie uregulowania wewnętrzne stanowią naruszenie art. 28 Traktatu WE, są zakazane i mają taki sam skutek jak ilościowe ograniczenie importu. Nakładają one na importera obowiązek wniesienia opłaty na rzecz organu nadzoru i wywołują kosztowne opóźnienia w sprzedaży wyrobu. Takie uregulowania mogą jednak być uzasadnione w świetle orzecznictwa Cassis de Dijon, wobec braku harmonizacji na poziomie Wspólnoty. Obowiązek importera odnośnie umieszczania oznaczenia w formie pieczęci na wyrobach z metali szlachetnych, które zawierają informację na temat próby, ma na celu ochronę konsumenta i przyczynia się do zapewnienia uczciwej wymiany handlowej. Państwo członkowskie nie może nakazać ponownego oznaczenia wyrobów, które zostały importowane z innego państwa członkowskiego, o ile zostały wprowadzone na rynek zgodnie z prawem i zostały oznaczone zgodnie z uregulowaniami państwa członkowskiego, oraz o ile oznaczenie zgodne jest z przepisami obowiązującymi w państwie członkowskim importującym i jest zrozumiałe dla konsumentów w tym państwie. Oznakowanie w formie pieczęci spełnia funkcję gwarancji, jeżeli zostało umieszczone przez niezależny organ w państwie eksportującym dany produkt. W sprawie Komisja przeciwko Francji Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że nie dopuszczając we Francji sprzedaży wyrobów z metali szlachetnych, które pochodzą z innych państw członkowskich i które mają próbę 999 części tysięcznej stopu, pomimo tego, że próba ta stosowana jest powszechnie w wymianie handlowej, Francja nie spełniła zobowiązań nałożonych na nią na mocy art. 28 Traktatu WE. W myśl art. 521 Code générale des impôts (Kodeks podatkowy) wytwórcy artykułów złotych lub zawierających złoto, srebro lub platynę podlegają przepisom zawartym w tym rozdziale, nie tylko jeżeli chodzi o własną produkcję tych wytwórców, ale również w odniesieniu do artykułów, które mogły być dla nich wytworzone przez strony trzecie z wykorzystaniem materiałów, które do nich należą. Każda osoba sprzedająca takie artykuły, i która pochodzi z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub z państwa trzeciego, lub jej przedstawiciele również podlegają tym przepisom. Art. 522 Kodeksu podatkowego stanowi, że normy ustawowe próby odnośnie wyrobów ze złota lub zawierających złoto oraz odnośnie wyrobów ze srebra lub platyny, są następujące: 3

4 (a) 916 i 750 części tysięcznej stopu dla wyrobów ze złota; 585 i 375 tysięcznej stopu dla wyrobów zawierających złoto; (b) 925 i 800 części tysięcznej stopu dla wyrobów ze srebra; (c) 950, 900 i 850 części tysięcznej stopu dla wyrobów z platyny; Przyjęte przez Francję uregulowania nie wprowadzają ustawowego wymogu próby 999 w każdej części tysięcznej. W sprawie Komisja przeciwko Irlandii Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że zakazując sprzedaży na terenie Irlandii wyrobów z metali szlachetnych (złoto, srebro lub platyna), oznaczonych opisem i próbą, którymi opatrzone one zostały w kraju pochodzenia, i które zostały zgodnie z prawem wytworzone i wprowadzone na rynek w innym państwie członkowskim, ale które nie są zgodne z przepisami irlandzkimi odnośnie próby, jak również nałożenie na wyroby importowane obowiązku zastąpienia oznakowania, którym są opatrzone przez oznakowanie zgodne z niższym, obwiązującym w Irlandii standardem, Irlandia nie spełniła zobowiązań nałożonych na nią na mocy art. 28 Traktatu WE. W Irlandii obowiązują następujące normy 916.6, 833, 750, 585, 417 i 375 części tysięcznej stopu w przypadku srebra oraz 925, i 950 części tysięcznej stopu w przypadku platyny. Ponadto, Irlandia naruszyła przepisy art. 28 Traktatu WE nakładając obowiązek, aby wyroby wykonane z metali szlachetnych importowane z innego państwa członkowskiego i sprzedawane w Irlandii nosiły oznaczenie wskazujące producenta, wytwórcę lub sprzedającego, w przypadku gdy wyroby te są już opatrzone oznaczeniem zgodnym z wymogami zawartymi w prawie państwa członkowskiego pochodzenia wyrobu. Irlandia nałożyła również obowiązek, aby wyroby wykonane z metali szlachetnych importowane z innych państw członkowskich i sprzedawane w Irlandii, które zostały wyprodukowane zgodnie z prawem w innym państwie członkowskim, i które oznaczone są przez niezależny organ w sposób, który zapewnia właściwe dostarczenie informacji konsumentom, były opatrzone zatwierdzonym znakiem. Oznacza to wprowadzenie rozróżnienia na znak zatwierdzony, którym znakowane są wyroby wytworzone w Irlandii oraz na inne znaki tego samego typu, które zostały umieszczone na wyrobach importowanych z innych państw członkowskich. 3. Austria ustawa o znakowaniu wyrobów z metali szlachetnych 2000 (Punzierungsgesetz 2000) Ustawa o znakowaniu wyrobów z metali szlachetnych reguluje znakowanie oraz nadzór nad wyrobami wykonanymi z metali szlachetnych. W myśl tej ustawy, metale szlachetne obejmują: 1. wyroby wykonane z platyny lub stopu platyny o minimalnej próbie 950 części tysięcznej stopu, jak również platyna z dodatkiem irydu, 2. wyroby wykonane ze złota lub stopu o minimalnej próbie 985 części tysięcznej stopu, oraz 4

5 3. wyroby wykonane ze srebra lub stopu srebra o minimalnej próbie 800 części tysięcznej stopu. Ustawa nie stosuje się do: 1. wyrobów z metali szlachetnych, które mają wartość naukową, artystyczną, historyczną lub kulturalną, pod warunkiem, że zostały wyprodukowane przez rokiem 1938, 2. wyrobów z metali szlachetnych stosowanych wyłącznie do celów naukowych, technicznych lub medycznych, 3. monet, 4. sztab, 5. surowców, szczególnie w formie sztabek, arkuszy, prętów oraz włókna, 6. półproduktów. Próbę podano w częściach tysięcznych stopu. Dozwolone jest jedynie umieszczanie następujących prób: 1. dla platyny 950 części tysięcznej z dopiskiem Pt, 2. dla złota 986, 900 z dopiskiem Au, 750 i 585 części tysięcznej, 3. dla srebra 925, 900 z dopiskiem Ag, 835 i 800 części tysięcznej. Ponadto, ustawa nie stosuje się do wyrobów z metali szlachetnych wyprodukowanych poza terenem Austrii, i nie które zostały oznaczone znakiem próby zgodnie z uregulowaniami prawnymi jednego z państw członkowskich EOG oraz do wyrobów wyprodukowane na eksport. Wyroby z metali szlachetnych wyprodukowane lub oferowane w sprzedaży na terenie Austrii muszą być oznaczone zarejestrowaną, krajową pieczęcią odpowiedzialności (Verantwortlichkeitspunze). Wyroby, które zostały opatrzone pieczęcią odpowiedzialności producenta ustanowionego na terenie jednego z państw członkowskich EOG nie muszą być oznaczone austriacką pieczęcią odpowiedzialności. Artykuły z metali szlachetnych podlegają kontroli i oznakowaniu odpowiednimi pieczęciami w czasie lub bezpośrednio po zakończeniu procesu produkcji, jak również bezpośrednio po wprowadzeniu na rynek austriacki lub po przyjęciu ich do sprzedaży. Kontrola i znakowanie nie są konieczne, jeżeli wyrób został już poddany kontroli i oznakowany przez niezależny organ w jednym z państw członkowskich EOG, zgodnie z uregulowaniami prawnymi obowiązującymi w tym państwie. 4. Niemcy ustawa o próbie wyrobów ze złota i srebra (Gesetz über den Feingehalt der Gold- und Silberwaren) W Niemczech nie istnieją uregulowania odnośnie znakowania biżuterii, wyrobów z platyny i stopu palladu. Wyroby ze złota i srebra mogą być sprzedawane bez względu na to jakiej są próby. Umieszczenie oznaczenia próby dozwolone jest jedynie z zastrzeżeniem następujących warunków: 5

6 Oznaczenie próby wyrobów ze złota wynosi co najmniej 585 części tysięcznych stopu, natomiast dla srebra co najmniej 800 lub więcej części tysięcznych. Oznaczenie próby na wyrobach ze srebra lub złota umieszcza się w postaci pieczęci, która zawiera informacje odnośnie części tysięcznej stopu oraz nazwę producenta. Biżuteria ze złota i srebra może być sprzedawana bez względu na to jakiej jest próby. Próbę podaje się w częściach tysięcznych stopu. Wyroby ze srebra i złota, których próba nie jest oznaczona w sposób zgodny z tą ustawą nie może być sprzedawana, do chwili gdy zostanie oznaczona zgodnie z przepisami ustawy. 5. Francja Kodeks podatkowy (Code Général des impots) Metale szlachetne we Francji oznaczane są w częściach tysięcznych stopu. Oznakowaniu podlegają następujące rodzaje metali: - złoto, - srebro, - platyna, - oraz ich stopy. Oznakowaniu podlegają następujące wyroby (zarówno nowe, jak i używane): - pozłacane lub posrebrzane koperty zegarków kieszonkowych, - pozłacane lub posrebrzane koperty zegarków naręcznych z bransoletą, - biżuteria, - wyroby złotnicze, - oprawki do okularów, - sztućce pozłacane lub posrebrzane; - inne wyroby pozłacane lub posrebrzane. 6