Zagospodarowanie nieruchomości kolejowych w centrach małopolskich miast

Transkrypt

1 Zagospodarowanie nieruchomości kolejowych w centrach małopolskich miast ocena nieruchomości oraz możliwości ich zagospodarowania Kraków, r.

2 W ramach realizacji przepisów ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP w roku 2001 utworzono Grupę PKP

3 W ramach Grupy PKP funkcjonują spółki: zarządzające infrastrukturą kolejową realizujące zadania z zakresu przewozów pasażerskich i towarowych realizujące inne zadania wykonywane poprzednio przez p.p. PKP

4 PKP S.A. sprawuje nadzór właścicielski, nie prowadzi jednak działalności operacyjnej w zakresie przewozów pasażerskich i towarowych oraz prowadzenia ruchu kolejowego Jednym z zadań PKP S.A. jest zagospodarowanie nieruchomości kolejowych

5 PKP S.A. zarządza ponad 101 tys. działek gruntu o powierzchni ok. 106 tys. ha położonych na obszarze całego kraju. Zgodnie z zapisami ustawy kolejowej PKP S.A. winno wnieść do spółek Grupy PKP mienie, w tym nieruchomości, niezbędne do wykonywania zadań statutowych (głównie zaplecze techniczne i linie kolejowe) Część nieruchomości PKP S.A. w tym linii kolejowych jest zbędna z punktu widzenia zadań statutowych spółek Grupy PKP

6 planowane zagospodarowanie nieruchomości PKP S.A Jednostki Samorządu Terytorialnego 12% Komercja 8% Mieszkania 2% Aport - inne Spółki Grupy PKP 3% Przeznaczenie nieruchomości Powierzchnia [ha] Komercja Mieszkania Aport PLK S.A Aport PLK S.A. 75% Aport - inne Spółki Grupy PKP Jednostki Samorządu Terytorialnego

7 Zadania z zakresu gospodarowania nieruchomościami PKP S.A. realizuje 7 Oddziałów: 6 - Oddziałów Gospodarowania Nieruchomościami (w tym Oddział z siedzibą w Krakowie) 1 - Oddział Dworce zarządzający czynnymi dworcami na terenie całego kraju (23 dworce na terenie województwa małopolskiego).

8 PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Krakowie zarządza nieruchomościami kolejowymi o powierzchni ok ha na terenie 4 województw: małopolskiego ok ha podkarpackiego świętokrzyskiego lubelskiego

9 planowane zagospodarowanie nieruchomości PKP S.A. Struktura przeznaczenia gruntów Oddziału w Krakowie Przeznaczenie nieruchomości Powierzchnia [ha] Komercja Mieszkania 175 Aport PLK S.A Aport - inne Spółki Grupy PKP Aport PLK S.A. 69% Aport - inne Spółki Grupy PKP 10% Jednostki Samorządu Terytorialnego 13% Jednostki Samorządu Terytorialnego Komercja 7% Mieszkania 1%

10 planowane zagospodarowanie nieruchomości PKP S.A. Oddziału w Krakowie województwo małopolskie Przeznaczenie nieruchomości Powierzchnia [ha] Komercja 563 Mieszkania 38 Aport PLK S.A Aport PLK S.A. 70% Aport - inne Spółki Grupy PKP 7% Aport - inne Spółki Grupy PKP Jednostki Samorządu Terytorialnego RAZEM Jednostki Samorządu Terytorialnego 10% Komercja 12% Mieszkania 1%

11 Trudności związane z komercyjnym obrotem nieruchomości kolejowych lokalizacja w sąsiedztwie linii kolejowych posiadanie statusu terenów zamkniętych konieczność licznych uzgodnień branżowych (w tym z ministerstwem właściwym do spraw transportu) brak planu ZP służebności związane z infrastrukturą

12 Podstawy prawne zbywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe Dz. U. z 2000 r. Nr 84, poz. 948 z póżn. zm. Art. 18d przekazanie czynnych dworców kolejowych 1. PKP SA, na wniosek jednostki samorządu terytorialnego i za zgodą ministra właściwego do spraw transportu, może przenieść w drodze umowy na jednostkę samorządu terytorialnego prawo własności albo prawo użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z usytuowanymi na niej budynkami dworców kolejowych w granicach niezbędnych do prawidłowego z nich korzystania, na zasadach określonych w ust Wniosek jednostki samorządu terytorialnego powinien zawierać oświadczenie właściwych jej organów o przyjęciu zobowiązania tej jednostki do: 1) wykonania, w określonym terminie, przebudowy lub remontu dworca kolejowego; 2) zapewnienia, na podstawie umowy, spółkom prowadzącym działalność w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich możliwości i warunków obsługi przewozu osób, w szczególności pomieszczeń poczekalni, kas biletowych i parkingów, a także pomieszczeń dla urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego i ich obsługi.

13 Podstawy prawne zbywania majątku na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego Art. 40 zbycie składników aktywów trwałych (...) 2. PKP SA może zbyć składniki aktywów trwałych bez przeprowadzenia przetargu, w przypadku gdy: 1) nabywcą jest jednostka samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa, a przedmiotem zbycia są nieruchomości przeznaczone na cele publiczne w planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego; 2) nabywcą jest właściwa miejscowo gmina, a przedmiotem zbycia są urządzenia infrastruktury technicznej w rozumieniu art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.11)) wraz z zajętymi pod nie gruntami, jeżeli urządzenia te nie mogą być odrębnym przedmiotem obrotu cywilnoprawnego; (...) 8) przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych następuje w zamian za wygaśnięcie zaległości podatkowych na warunkach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.12)). (art. 66 ustawy Ordynacja podatkowa)

14 Podstawy prawne zbywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego nieodpłatne przekazywanie mienia Art stosowane wobec braku alternatywnych rozwiązań (...) 3. Mienie PKP SA może być przekazane nieodpłatnie, w drodze umowy, na własność jednostkom samorządu terytorialnego, na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu zadań własnych tych jednostek w dziedzinie transportu. 4. Mienie, którego zagospodarowanie, na zasadach określonych w ust. 1 i ust. 2, nie jest możliwe, a względy ekonomiczne nie uzasadniają jego utrzymywania, może zostać zlikwidowane lub przekazane nieodpłatnie Skarbowi Państwa, jednostkom samorządu terytorialnego lub państwowym jednostkom organizacyjnym. Art. 46a. zbycie niesprzedanych lokali mieszkalnych 1. W razie niezłożenia pisemnych oświadczeń woli w trybie art. 43 przez osoby, o których mowa w art. 42, PKP SA może nieodpłatnie przekazać gminie budynki mieszkalne lub niesprzedane lokale mieszkalne wraz z prawem do odpowiedniej przynależnej do nich części gruntu oraz towarzyszącymi urządzeniami infrastruktury technicznej.

15 Podstawy prawne zbywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego nieodpłatne przekazywanie mienia Art. 47. przekazanie infrastruktury nieruchomości mieszkalnych PKP SA może przekazać, w drodze umowy, nieodpłatnie jednostce samorządu terytorialnego, spółdzielni mieszkaniowej albo wspólnocie mieszkaniowej urządzenia wchodzące w skład infrastruktury technicznej wraz z niezbędnymi do korzystania z nich gruntami. Inne przepisy regulujące tryb zbywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego: 29 ust.2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 września 2009 r. w sprawie określenia sposobu i trybu organizowania przez Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna przetargów oraz rokowań na zbycie aktywów trwałych - przewiduje iż Bez obowiązku uprzedniego przeprowadzenia przetargu i ogłoszenia zaproszenia do rokowań mogą być przeprowadzone rokowania pomiędzy PKP S.A. a Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego.

16 Podstawy prawne zbywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego Inne przepisy regulujące tryb zbywania nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego: ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami Art. 98 wydzielenie gruntu pod drogi publiczne za odszkodowaniem. Rozdział 4 wywłaszczenie nieruchomości na cele publiczne, ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Rozdział 3 wywłaszczenie nieruchomości na cele publiczne,

17 Regulacja stanów prawnych nieruchomości Wszelkie formy obrotu nieruchomościami wymagają uregulowania stanu prawnego

18 Regulacja stanów prawnych nieruchomości ha 19% ha 5% Stan prawny Powierzchnia [ha] uregulowany nieuregulowany - złożone wnioski uwłaszczeniowe nieuregulowany - wnioski uwłaszczeniowe w opracowaniu ha 76% Na terenie całego kraju

19 Regulacja stanów prawnych nieruchomości 244 ha 5% 1 984ha 43% ha 52% Stan prawny Powierzchnia [ha] uregulowany nieuregulowany - złożone wnioski uwłaszczeniowe nieuregulowany - wnioski uwłaszczeniowe w opracowaniu Na terenie województwa małopolskiego

20 Regulacja stanów prawnych nieruchomości Niski stopień uwłaszczonych gruntów kolejowych na terenie województwa małopolskiego - ok. 43 % w stosunku do stopnia regulacji wszystkich gruntów PKP S.A. ok. 76% jest wynikiem, w głównej mierze, procesu komunalizacji nieruchomości kolejowych.

21 Regulacja stanów prawnych nieruchomości 22 % 600 ha 76 % 1 % Struktura komunalizacji nieuregulowanych gruntów PKP proces postępujący

22 Regulacja stanów prawnych nieruchomości Z dniem 1 stycznia 2006r. do ustawy z 10 maja 1990r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i pracownikach samorządowych - wprowadzono art. 17a zgodnie, z którym Wojewodowie zostali zobowiązani do wszczynania z urzędu postępowań komunalizacyjnych, w przypadku, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że nieruchomość z dniem r. stała się własnością gminy.

23 Regulacja stanów prawnych nieruchomości Ten zapis powoduje, że wszystkie postępowania uwłaszczeniowe prowadzone z wniosków PKP S.A. zostają zawieszane do czasu rozstrzygnięcia postępowania komunalizacyjnego (ustalenie właściciela nieruchomości w dacie r.) Takie postępowanie, dotyczące w szczególnie dużej mierze województwa małopolskiego wydłuża procedurę uwłaszczenia m.in. z uwagi na fakt, że od większości decyzji komunalizacyjnych Oddział składa odwołania do Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej, a w przypadku negatywnego ich rozpatrzenia skargi do Wojewódzkiego, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego).

24 Regulacja stanów prawnych nieruchomości Oddział Gospodarowania Nieruchomości w Krakowie wraz z Pełnomocnikiem Zarządu PKP S.A. ds. nieruchomości inicjuje wiele spotkań z jednostkami samorządu terytorialnego mających na celu uświadomienie skutków komunalizacji obszaru linii kolejowej i wypracowanie wspólnej strategii dalszego postępowania

25 DWORCE KOLEJOWE PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Krakowie nadzoruje utrzymanie 341 dworców, z których 138 (ok. 40%) położonych jest na terenie województwa małopolskiego. Dworce te (za wyjątkiem kilku objętych procesem inwestycji) posiadają status dworców nieczynnych. 23 czynne dworce zarządzane są przez Oddział Dworce.

26 DWORCE KOLEJOWE Zgodnie z kilkuletnim planem zagospodarowania nieruchomości dworcowych aż 121 dworców ( 91 % nieczynnych dworców) położonych na terenie województwa małopolskiego przeznaczonych jest do przekazania na rzecz jednostek samorządów terytorialnych lub komercyjnej sprzedaży. pozostałe przeznaczono do likwidacji

27 DWORCE KOLEJOWE Dlaczego samorządy terytorialne?

28 DWORCE KOLEJOWE argumenty przemawiające za szerokim włączeniem się gmin w proces zagospodarowania nieruchomości dworcowych: 1. Utożsamienie wizerunku dworca z miejscem i społecznością lokalną, czego następstwem będzie w szczególności: a) poczucie dbałości, b) ograniczenie skali dewastacji, c) uwolnienie lokalnych inicjatyw. 2. Możliwość wykorzystania funduszy strukturalnych (Unia Europejska). 3. Szansa ożywienia miejsca, poprzez realizację zadań własnych gminy, np. lokalizację w tych obiektach: a) punktów informacji miejskiej, b) świetlic młodzieżowych, c) funkcji socjalnych, d) posterunków policji i straży miejskiej

29 PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Krakowie ponosi również koszty remontów oraz modernizacji budynków.

30 W latach na terenie województwa małopolskiego zostały przeprowadzone remonty dworców na stacjach: Krynica Zdrój, Piwniczna Zdrój, Kraków Łagiewniki, Muszyna, Krzeszowice, Trzebinia, Wola Filipowska, Oświęcim, Biały Dunajec.

31 Krynica Zdrój po remoncie

32 Piwniczna Zdrój Przed remontem Po remoncie

33 Kraków Łagiewniki Po remoncie Przed remontem

34 Muszyna

35 Biały Dunajec

36 Dworce kolejowe - inwestycje w 2009 r. zmiana ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego PKP pozwoliła na pozyskanie środków z budżetu Państwa na dofinasowanie inwestycji dworcowych.

37 Dworce kolejowe - inwestycje Obecnie Polskie Koleje Państwowe S.A. prowadzą proces inwestycyjny na kilkudziesięciu dworcach kolejowych. Do 2012 roku swoje funkcje, wygląd i dostępność dla pasażerów zmienią dworce we wszystkich regionach Polski i w miastach o różnej wielkości. Jest to największa modernizacja polskich dworców kolejowych od 20 lat!

38 Dworce kolejowe - inwestycje PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Krakowie również wdrożył 11 inwestycji dworcowych dotowanych z udziałem środków z budżetu Państwa (na kwotę ok. 55 mln.) z czego 5 inwestycji na terenie województwa małopolskiego

39 Dworce kolejowe - inwestycje Stacje na terenie województwa małopolskiego objęte inwestycjami: Bochnia, Brzesko Okocim, Krzeszowice, Oświęcim faza projektu, Wieliczka faza projektu.

40 Bochnia

41 Brzesko Okocim

42 Krzeszowice

43 Cel: Poprawa jakości obsługi pasażerów Poprawa bezpieczeństwa podróżnych i innych osób przebywających na dworcu Poprawa dostępności do korzystania z usług kolejowych przez osoby niepełnosprawne i z ograniczonymi możliwościami ruchowymi Poprawa warunków sanitarno higienicznych Poprawa estetyki dworca i terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących Poprawa warunków pracy dla osób pracujących na dworcu Zmniejszenie nakładów na utrzymanie obiektu Zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko naturalne Zwiększenie wpływu na rozwój miasta, regionu, kraju

44 Dworce kolejowe - inwestycje Poza tym: Centrala PKP S.A. w 2011 r. przekazała do użytku przebudowany Dworzec w Tarnowie, a obecnie prowadzi przebudowę dworca podziemnego Kraków Główny

45 Dziękujemy za uwagę.