Energetyka i ochrona środowiska w procesie inwestycyjnym

Transkrypt

1 Energetyka i ochrona środowiska w procesie inwestycyjnym pod redakcją Maksymiliana Cherki Filipa M. Elżanowskiego Mariusza Swory Krzysztofa A. Wąsowskiego Warszawa 2010

2 Spis treści Wykaz skrótów... 9 Wstęp Dział I Energetyka w procesie inwestycyjnym pod red. Filipa M. Elżanowskiego i Mariusza Swory Filip M. Elżanowski Smart grids i smart metering w procesie inwestycyjnym Dariusz Koc Wymogi wynikające z przepisów dotyczących efektywności energetycznej oraz certyfikacji energetycznej budynków w procesie inwestycyjnym Mariusz Swora Rola Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w procesie inwestycyjnym w energetyce wybrane przykłady z ustawy Prawo energetyczne Anna Kucińska Procedura uzyskania przyłączenia do sieci energetycznej i gazowej Filip M. Elżanowski, Maciej M. Sokołowski Budowa elektrowni i elektrowni jądrowej jako szczególny przypadek procesu inwestycyjnego Adam Szafrański Zagadnienie blokowania inwestycji przez wymóg otrzymania koncesji wydawanych przez Prezesa URE

3 Spis treści Bartłomiej Nowak Ownership unbundling jako instrument wspierania konkurencji i inwestycji na rynku energetycznym Filip M. Elżanowski, Maciej M. Sokołowski Proces inwestycyjny w kontekście pakietu klimatyczno- -energetycznego Unii Europejskiej Dział II Ochrona środowiska w procesie inwestycyjnym pod red. Krzysztofa A. Wąsowskiego Krzysztof A. Wąsowski System Ekozarządzania i Audytu (EMAS) zagadnienia prawnoustrojowe Marcin Kopeć Formy udziału społeczeństwa w postępowaniach administracyjnych dotyczących ochrony środowiska Magdalena Czuba-Wąsowska Dostęp do informacji o stanie i ochronie środowiska wybrane zagadnienia proceduralne Joanna Bukowska Prawne aspekty przydziału uprawnień do emisji w ramach wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji Małgorzata Cur Środowiskowe ograniczenia procesu inwestycyjnego polegającego na budowie lotniska. Zagadnienia wybrane Karolina Wojciechowska Instytucja autokontroli przed sądem administracyjnym w procedurze oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Krzysztof Gruszecki Uwarunkowania prawne realizacji przedsięwzięć energetycznych na terenie parków narodowych i obszarów Natura Anna Nowina-Witkowska, Maciej Szmigiero Gospodarowanie odpadami w procesie inwestycyjno-budowlanym. Zagadnienia wybrane

4 Spis treści Dział III Proces inwestycyjny pod red. Maksymiliana Cherki Maksymilian Cherka Tryb zmiany decyzji ostatecznej jako instrument polityki konserwatorskiej. Zagadnienia wybrane Katarzyna Zalasińska Zakres ochrony układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków Łukasz Dziamski Wybrane zagadnienia aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego Bartosz Majchrzak Instytucja odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych Tomasz Bąkowski Częściowa zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Patrycja Antoniak Wprowadzenie zmian w projekcie budowlanym oraz przebudowa obiektu w kontekście praw autorskich do utworu architektonicznego Jan Rudnicki Umowa o zastępstwo inwestycyjne Dariusz Szafrański Zasady działalności gospodarczej inwestorów zagranicznych Bibliografia Noty o autorach

5 Wstęp Współczesny proces inwestycyjny stanowi zjawisko ze swej istoty kompleksowe. Zasadne jest wręcz twierdzenie, że stale rosnący stopień skomplikowania tego procesu może posłużyć za swoisty miernik rozwoju cywilizacyjnego, a na płaszczyźnie polskiej również za miarodajny wskaźnik internalizacji poszczególnych komponentów systemu UE. Na płaszczyźnie normatywnej złożoność współczesnego procesu inwestycyjnego znajduje swe odzwierciedlenie przede wszystkim w rozszerzeniu spektrum regulacji mających wpływ na kształtowanie sytuacji prawnej podmiotów uczestniczących w danym zamierzeniu inwestycyjnym na poszczególnych etapach jego realizacji. Wśród wspomnianych regulacji poczesne miejsce tuż obok korpusu aktów z dziedziny prawa budowlanego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego zajęły bowiem przepisy z zakresu szeroko pojętej ochrony środowiska, a także często z nimi powiązane przepisy prawa energetycznego. Przyczyniło się to do niespotykanego wcześniej wzrostu znaczenia tzw. projektów branżowych (projektów sieci uzbrojenia terenu), które w praktyce zyskały pozycję równorzędną z projektem architektonicznym. Inaczej rzecz ujmując, można powiedzieć, że obecnie już sama konstrukcja rozwiązań prawnych przyjętych na potrzeby obsługi inwestycji budowlanych niejako wymusza ścisłe osadzenie leżącej u genezy danego przedsięwzięcia koncepcji stricte architektonicznej w sztywnej rzeczywistości systemów odprowadzania ścieków, przyłączy elektroenergetycznych, wskaźników powierzchni biologicznie czynnej i bilansu miejsc postojowych. W konsekwencji kluczowe staje się spojrzenie na problematykę polskiego procesu inwestycyjnego właśnie przez pryzmat regulacji z zakresu energetyki i ochrony środowiska, szczególnie biorąc pod uwagę znaczenie, jakie przywiązuje się do tych dziedzin na gruncie prawodawstwa wspól- 13

6 Wstęp notowego i generalnie na forum UE. Niniejsza monografia stanowi próbę takiego właśnie spojrzenia, podjętą przez uznanych specjalistów (zarówno teoretyków, jak i praktyków). By zaś nie pozostało ono jednostronne, zdecydowano się zamieścić w niej również dział poświęcony procesowi inwestycyjnemu w jego ujęciu tradycyjnym (dział III), zawierający artykuły z zakresu planowania przestrzennego, prawa budowlanego i ochrony zabytków. Redaktorzy

7 Dział I Energetyka w procesie inwestycyjnym pod red. Filipa M. Elżanowskiego i Mariusza Swory

8

9 Filip M. Elżanowski Smart grids i smart metering w procesie inwestycyjnym 1. Uwagi wprowadzające Smart grids i smart metering stanowią fundamentalne wyzwanie dla szeroko rozumianego procesu inwestycyjnego, zarówno w kontekście spełniania coraz ostrzejszych norm ochrony środowiska, jak i zarządzania energią. Zagadnienie to dotyczy nie tylko przyszłych, ale i obecnych inwestycji, zarówno przemysłowych, jak i komunalnych. Efektem procesu wdrożenia inteligentnego zarządzania energią na etapie ustawowym oraz na etapie funkcjonowania procesu inwestycyjnego jest zrealizowanie trzech podstawowych priorytetów polityki energetycznej, czyli ochrony środowiska, bezpieczeństwa energetycznego oraz wzmocnienia konkurencyjności. Są to jednocześnie trzy podstawowe wymogi prawne odnoszące się do procesu inwestycyjnego. Proces inwestycyjny w świetle dzisiejszych regulacji prawnych związany jest z wieloma ograniczeniami dotyczącymi ochrony środowiska. Dzięki inteligentnej infrastrukturze i wykorzystaniu smart grids oraz smart metering można zmniejszyć negatywny skutek oddziaływania na środowisko poprzez efektywne zarządzanie energią. Innym ważnym aspektem zastosowania smart grids i smart metering (a także smart city) jest podniesienie konkurencyjności każdej inwestycji poprzez zapewnienie większego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Jest to obecnie warunek niezbędny dla skutecznego prowadzenia wszelkiej działalności produkcyjno-wytwórczej oraz świadczenia usług użyteczności publicznej. Poprawa bezpieczeństwa zasilania skutkuje zagwarantowaniem zarówno powodzenia realizacji inwestycji, jak i jej efektywnej eksploatacji. Kolejny ważny czynnik warunkujący uwzględnienie smart grids i smart metering w procesie inwestycyjnym wpływa na podniesienie konkurencyjności inwestycji poprzez 17

10 Filip M. Elżanowski optymalizację zarządzania energią, co daje realne zmniejszenie kosztów poboru energii, a w efekcie przekłada się na wzrost konkurencyjności danej inwestycji względem innych spełniających te same wymagania lokalizacyjne. Przy wykorzystaniu rozwiązań typu smart grids i smart metering istotne jest również zdywersyfikowanie źródeł wytwarzania energii elektrycznej. Tego typu działania możliwe są dzięki wykorzystaniu nowych rozwiązań w zakresie zarządzania siecią elektroenergetyczną. W aspekcie procesu inwestycyjnego, którego efektem z punku widzenia każdego inwestora ma być osiągnięcie pożądanego skutku ekonomicznego lub społecznego, uwzględnienie rozwiązań typu smart grids i smart metering jest istotne już na etapie prac przygotowawczych. Infrastruktura przesyłowo-techniczna winna mianowicie zostać płynnie wkomponowana w proces inwestycyjny, jej wdrożenie do projektu może bowiem znacznie zwiększyć rentowność danej inwestycji Definicja pojęć smart grids i smart metering Pojęcie smart grids, czyli inteligentnych sieci energetycznych, zaczerpnięte jest z prawa unijnego, lecz nie zostało w nim zdefiniowane. Uszczegółowienie cech, na jakich opiera się lub opierać się powinna technologia smart grids, budzi wiele kontrowersji i wątpliwości. Przyjmując jako podstawę rozważań ogólną charakterystykę tego systemu, należy stwierdzić, że smart grids to system elektroenergetyczny, który łączy w sposób ekonomicznie wydajny, bezpieczny i niezawodny działania wszystkich uczestników rynku energii elektrycznej, zarówno na płaszczyźnie wytwarzania, przesyłu oraz dystrybucji, jak i odbioru energii elektrycznej 1. Smart grids stanowi w swej istocie system telekomunikacyjno-informatyczny. Inteligentna sieć energetyczna opiera się przede wszystkim na opomiarowaniu, które ma odpowiednio długo obserwować sieć. W celu wprowadzenia technologii smart grids niezbędne jest ponadto zbudowanie nowej architektury systemu elektroenergetycznego oraz stworzenie specjalnych systemów o charakterze telekomunikacyjnym, których zadaniem jest przekazywanie danych pomiarowych uzyskanych w technologii smart metering 1 A. Wiszniewski, Smart grids moda czy konieczność?, prezentacja na konferencji Perspektywy rozwoju inteligentnych sieci energetycznych technologiczny przełom w polskiej energetyce i szansa na wypełnienie celów pakietu klimatycznego, Warszawa, październik 2009, technologiczny_przelom_.html.